دلار ، اقتصاد ،بورس ... ( بخش اول)

نوید خاندوزی

خرداد ۱۸, ۱۳۹۰

مشاهده خلاصه هوش مصنوعی

دلار ، اقتصاد ،بورس … ( بخش اول)

امروز بازار ناگهان به خبری که از حوزه اقتصاد کلان رسید واکنش نشان داد و با رشدی قابل توجه مواجه شد . این خبری چیزی جز افزایش پایه نرخ دلار توسط بانک مرکزی نبود . خبری که برای اقتصاد کشور بسیار مهم و حیاتی است و بازار را به دو تکه تبدیل خواهد کرد .

این خبر برای بازار آنقدر جالب و جذاب بود که بسیاری از شرکت هایی که در بورس ما با صادرات مواجه هستند از این خبر اثر مثبت گرفته و رشد قیمت را آغاز نمودند . در این نوشته و نوشته های بعد سعی خواهد شد به طور اجمالی و مختصر نگاهی به رشد قیمت دلار در شرکت های بورسی، اقتصاد و بازار داشته باشیم و با این دید به بررسی ادامه وضعیت بازار بپردازیم .

از مدت ها قبل نرخ دلار توسط بانک مرکزی مشخص می شدو بسیاری براین عقیده بودند دلار به طور مصنوعی پایئن نگاه داشته شده تا در واردات به کشور هزینه اضافی تحمیل نشود . این پایئن نگه داشته شدن دلار از سویی دیگر به زیان برخی بخش ها و حتی خود دولت بود که فروش بودجه را با دلار پایئن می بست .در این مطلب سعی بر این است تا اثرات مثبت و منفی این افزایش نرخ را به شکل کلی در اقتصاد کشور و همچنین بازار سرمایه و به طور دقیق تر شرکت های بورسی مورد بررسی قرار دهیم .

قبل از همه باید به نقش دولت دراین زمینه اشاره داشت :

دولت هم مصرف کننده دلار است و هم فروشنده دلار . اما با اجرایی کردن طرح تحول و تبعات اقتصادی بالای آن و احتمال چشم انداز تورم ،تغییر نرخ دلار برای دولت اساسی تر شده است . دولت بودجه سالانه خود را با قیمت نفت مشخص و دلار مشخص می بندد و وقتی در این زمینه با افزایش نرخ دلار مواجه می شویم خود به خود دولت با تحمل برخی هزینه های وارداتی با افزایش بودجه درامدی خود مواجه خواهد بود که برخی معتقدند فشار تزریق پول به جامعه برای جبران اثرات طرح تحول و عدم برگشت آن به طور جدی به دولت باعث این تصمیم شده است که البته همچون تیغ دولبه ای برای اقتصاد ما نقش آفرینی خواهد کرد .

پس در جمع بندی اثر اول می توان به نقش دولت اشاره داشت که درامد دولت با این رشد می تواند بیشتر شود اما هزینه های جانبی نیز برای ان به وجود خواهد آمد .

اما اثر بعدی را در صحنه اقتصادی کشور مشاهده می کنیم .گویا طبق برخی اسناد غیر رسمی حدود ۶۰% مصرف ما به واردات وابسته است و افزایش دلار یعنی افزایش قیمت کالای وارداتی که این خود دو مقوله جداگانه را برای اقتصاد رقم می زند .

مقوله اول حمایت از تولید داخل است که با افزایش قیمت کالاهای وارداتی و تنها در صورت ثبات احتمالی در قیمت محصولات داخلی می توان به توجه بیشتر به حمایت از تولید داخلی امیدوار بود . اما تجربه و شرایط فعلی نشان می دهد افزایش جدی نرخ را در کالاهای داخلی کشور نیز خواهیم داشت که این موضوع را کم رنگ خواهد کرد .

مقوله دوم بروز تورم های خاص و بزرگ است که به نوعی با این افزایش نرخ می تواند تورم های بالا ر ا به جامعه تزریق کند و این خود کاهش قدرت خرید را به همراه دارد و در صورتی که سیاست های پولی دولت نیز به سمت انقباض پیش نرود این موج های تورمی به هر بازاری بزند می تواند آن را جابجا کند .

افزایش احتمالی تورم مهم ترین آیتمی است که در صحنه اقتصاد کشور می تواند قابل رویت باشد و در صورتی که نرخ سود سپرده ها به همین شکل باقی بماند می توان حدس زد که جریان نقدینگی از بانک ها به سمت سایر بازار ها سرازیر شود .

تغییر نرخ دستمزد ها ، تغییر بهای تمام شده ، افزایش احتمالی قیمت حمل و نقل و بنزین ، افزایش قیمت برخی خدمات خاص و احتمال افزایش نرخ دارو از مهم ترین مواردی است که می تواند در صحنه اقتصاد نیز موثر باشد .

به طور کلی دراین صحنه پر آشوب شرکت هایی که مواد اولیه خود را از بیرون وارد می کنند با زیان مواجه شده و افزایش هزینه خواهند داشت و شرکت های صادر کننده با رشد سود مواجه می شوند . در صحنه کلی اقتصاد کشور نیز چشم انداز افزایش نرخ تورم به شکل جدی به وجود خواهد آمد اما پیش بینی می شود رونق اقتصادی را نیز در برخی از کالاها داشته باشیم .

در جمع بندی باید گفت اگر دولت با اقدامات مناسب با این پدیده برخورد کند می تواند در صحنه اقتصاد جذابیت هایی علاوه بر افزایش رونق به وجود اورد که رونق اقتصادی و افزایش اشتغال یکی از انهاست اما کار بسیار دشواری را در پیش دارد و بعید است به این طریق محقق شود .

اما در یک سطح پایئن تر به بازار های جذاب برای سرمایه گذاری و جریان نقدینگی سرگردان باید اشاره کنیم . یا به عبارتی دیگر بازار های موازی و رقیب بورس .

این بازار ها را می توان به چند دسته تقسیم کرد . بازار های کالایی که بیشتر دلال ها و واسطه های تخصصی نقش ویژه ای را در ان ایفا می کنند که احتمالاً با این حرکت و جریان تورمی رونق داد و ستد را به همراه خواهند داشت اما ریسک کار آنها نیز کمی بالاتر خواهد رفت .

اما در سطوح عمومی می توان گفت که ۵ بازار عمده را در اقتصاد شاهد هستیم …

۱- بازار املاک و مستغلات

۲- سپرده های بانکی ، اوراق مشارکت و …

۳- بازار ارز

۴- بازار طلا

۵- بازار سرمایه ( بورس اوراق بهادار )

مولفه اصلی تمامی این ارکان ها وبازارها این است که جریان نقدینگی چه در حال حاضر و چه در ماه های آتی پشت دروازه های این بازار ها به کمین نشسته و از هر کدام مطمئن تر شود به آن حمله ور خواهد شد .

در این بین برای تجزیه و تحلیل همه ابتدا لازم است نرخ سود بانکی را بررسی نمائیم که دولت و شورای پول و اعتبار نظر کارشناسی بانک مرکزی را رد کرده و نرخ سود را بر مبنای کاهش ابراز کرده است . این کاهش بی شک از تورم جا خواهد ماند و نرخ سود واقعی را منفی خواهد کرد ( اشاره به فرمول محاسبه نرخ سود واقعی ، نرخ سود واقعی = نرخ سود اسمی – تورم ) بی شک این موضوع باعث خروج پول از بانک ها و حرکت به سمت بازار های رقیب خواهد شد که همین اتفاق در ۴ بازار دیگر به غیر از بانک رخ داده است .

در صورتی که دولت برای نرخ سود بانکی فکری نکند این حرکت و جریان نقدینگی ضربه سنگینی را بر پیکر بانک ها وارد خواهد آورد . در چنین شرایطی مسلماً توصیه به سپرده گذاری در بانک نمی شودچرا که نرخ سود واقعی یا منفی و یا بسیار ناچیز است .

در بازار ارز برداشته شدن اختلاف نرخ بازار رسمی و غیر رسمی موجب کاهش جذابیت این بازار خواهد شد اما ادامه سیاست های فعلی و بحث تورم و سیاست های پولی فعلی می تواند از هم منجر به افزایش نرخ ارز شود که تحریم بیشتر ایران نیز اثر خود را بر این موضوع خواهد گذاشت . بازار ارز می تواند بازار بسیار کم ریسکی باشد اما سود آنچنانی را به همراه نخواهد داشت .

یکی از بازار های که می تواند به زودی مورد توجه مردم قرار گیرد بازار مسکن و املاک است که زمزمه های رشد ان با توجه به افزایش نهاده های تولید ان و رکود چند ساله به گوش میرسد . رشد آنچنانی را به مانند سال های قبل در مسکن نخواهیم داشت اما رونق معاملاتی و رشد اندک و متناسب با تورم می تواند برای بازار مسکن رقم بخورد . مهمترین ریسک های این بازار درجه نقد شوندگی کم ، دخالت ناگهانی دولت ، مبهم بودن شرایط عرضه و تقاضا از مهم ترین ریسک های آن است که این بازار را با وجود کم ریسک بودن در درجه پایئن تری از طلا قرار داده است .

بازار طلا از این رو می تواند جذاب باشد که هم قیمت های جهانی رو به افزایش است و هم نرخ دلار که مرجع محاسبه قیمت گرم طلا بود رشد کرده و این خود تمایل احتمالی برخی سرمایه گذاران به طلا را بیشتر خواهد کرد . به نظر میرسد ریسک نوسانی این بازار نسبت به سایر بازارهای دیگر اندکی بیشتر و حاشیه سود آن نیز می تواند بالاتر باشد .از همین رو ترکیبی از دارایی ها به شکل طلا برای بسیاری از سرمایه گذاران مفید خواهد بود .