بازار جهانی سرب

بازار سرب طی چند سال اخیر هیچگاه مورد توجه نبوده و دلیل ان هم مازاد عرضه در این بازار بود ، اما کاهش مازاد عرضه در سال ۲۰۱۲ و بهبود شرایط اقتصادی باعث شد تا قیمت سرب بتواند رشد صعودی ملایمی داشته باشد . این رشد با اغاز سال ۲۰۱۳ هم ادامه یافت ، اما از ماه فوریه (هفت ماه پیش) تا به حال روند نزولی به جریان کلی بازار تبدیل شده و همین موضوع این سوال را پیش می اورد که ایا این روند ادامه خواهد یافت و یا بازار می تواند کف قدرتمندی برای خود ایجاد نموده و سپس به سمت بالا صعود کند . البته ما در این تحلیل قصد انالیز قیمت سرب را نداریم و به شرایط بنیادی بازار جهانی سرب خواهیم پرداخت .

سرب برای بازار بورس ایران هم از اهمیت خاصی برخوردار است . شرکتهای کالسیمین ، ملی سرب و روی ، معادن بافق ، توسعه معادن و فلزات ، و زرین معدن اسیا به تولید سرب می پردازند و برخی از این شرکتها ، محصولات خود را صادر می کنند .

در زیر نمودار یکسال اخیر قیمت سرب قابل مشاهده است .

چرا انسانها سرب مصرف می کنند؟

سرب به دلیل چکش خواری بالا ، انعطاف پذیری ، و پالایش راحت از ۷۰۰۰ سال پیش مورد توجه و استفاده انسان بوده و با توجه به فراوانی این فلز ، کماکان موارد مصرف بالایی در تمدنهای فعلی دارد .

سرب پس از اهن ، الومینیوم و مس ، بیشترین کاربرد را در بین همه فلزات داراست . این فلز در باطریها ، اجزای الکترونیکی ، مهمات ، روکش کابل ، سرامیک و الیاژها بیشترین کاربرد را دارد . البته برای این فلز کاربردهای دیگری را هم ذکر کرده اند که اهمیت پائینتری را دارا می باشند و در واقع مهمترین کاربرد سرب همان صنعت باتری سازی است . بسیاری صنعت سرب را همان صنعت باتری سازی اتوموبیل می دانند و این نشان دهنده این است که این دو به هم گره خورده اند و همدیگر را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند .

توزیع عرضه معدنی سرب طی یک دهه اخیر

بازار جهانی سرب از طرف عرضه کنندگان طی یک دهه اخیر دچار تغییرات عمده ای شده است . یک دهه پیش و در سال ۲۰۰۲ ، عرضه کنندگان بازار بر حسب درصد بدین ترتیب بودند : ۱ – استرالیا با حدود ۲۴ درصد ، ۲ – چین با حدود ۲۰ درصد ، ۳ – امریکا با حدود ۱۶ درصد ، و پرو ، مکزیک ، کانادا و اروپا در رده های بعدی و هر کدام با سهم کمتر از ۱۰ درصد .

یک دهه بعد و در سال ۲۰۱۲ ، شرایط عرضه کاملا دگرگون شد و عرضه کنندگان به ترتیب زیر رتبه بندی شدند : ۱ – چین با حدود ۵۴ درصد ، ۲ – استرالیا با حدود ۱۱ درصد ، ۳ – امریکا با حدود ۷ درصد ، و باقی کشورها با سهم کمتر از ۵ درصد .

مانند دیگر فلزات صنعتی ، چین بیشترین سهم را در عرضه و مصرف دارد و در نتیجه شرایط اقتصادی این کشور تاثیر بیشتری بر بازار سرب نسبت به یک دهه اخیر خواهد گذاشت . رشد عرضه سرب هم در حال دگرگونی است و با وجود اینکه رشد عرضه در سال ۲۰۱۲ به بیش از ۱۲ درصد رسیده بود ، پیش بینی می گردد که این رشد در سال جاری به (۳.۵) درصد برسد .  

تولید و مصرف سرب در جهان

تولید و مصرف سرب در جهان در حال افزایش است . تولید کل این محصول به حدود ۸ میلیون تن می رسد که حدود ۵۰ درصد از میزان تولید ، مربوط به بازیافت سرب می گردد . چین ، استرالیا ، امریکا ، پرو ، چهار کشور بزرگ تولید کننده سرب در جهان هستند و چین و استرالیا و امریکا حدود نیمی از تولید کل جهان را در دست دارند .

مصرف سرب رابطه بسیار نزدیکی با شرایط اقتصاد جهانی و فصلهای سال دارد . از مهترین بخش های اقتصاد جهانی ، صنعت اتوموبیل می باشد که رشد ان تاثیر مثبتی بر قیمت دارد . در شرایط فعلی در بیشتر کشورهای جهان مشکلاتی در صنعت اتوموبیل وجود دارد ، اما این مشکلات کم کم در حال برطرف شدن است . موضوع دیگر فصلهای سال است که سردتر شدن هوا باعث تعویض بیشتر باتریهای اتوموبیل توسط مردم و در نتیجه افزایش مصرف سرب خواهد شد .

پیش بینی می شود که این اتفاق طی سه ماه اینده و هم چنین سه ماه ابتدایی سال ۲۰۱۴ در بازار جهانی سرب بیفتد که همین موضوع می تواند برگ برنده این فلز در مقایسه با دیگر فلزات صنعتی باشد .

بازار جهانی سرب دچار مازاد است یا کسری؟

پاسخ به سوال بالا می تواند شرایط اینده این بازار را کاملا روشن نماید . بازار سرب به عقیده بسیاری از تحلیلگران شرایط بهتر و چشم انداز مناسبتری نسبت به دیگر فلزات صنعتی دارد . شرایط این بازار به گونه ای است که رسانه ها به ان مانند فلزات دیگر توجه نمی کنند . دلیل این موضوع می تواند این باشد که بیشتر تقاضای سرب از بخش باتری سازها می اید و می توان گفت که داستان فلز سرب ، همان داستان بازار باتری است . در حال حاضر تحلیلگران و فعالان بازار معتقدند که شرایط عرضه این فلز و همچنین میزان ذخایر بازار لندن به گونه ای است که می تواند شرایط مناسبی برای رشد قیمت این فلز در کوتاه مدت و بلند مدت فراهم اورد .

اولین دلیل تحلیلگران این است که انها پیش بینی کرده اند بازار سرب دچار کسری است . البته این گفته ” گروه تحقیقات سرب و روی بین الملل ” است که پیشتر تخمین زده بود در نیمه اول سال جاری ، بازار جهانی دارای ۴۰ هزار تن کسری می باشد . ” سازمان جهانی امار فلزات ” از پیش بینی این گروه تحقیقاتی هم بدبین تر بوده و اعلام کرده که این رقم کسری به حدود ۱۸۶ هزار تن رسیده است .

نیمکره شمالی زمستان سخت و طولانی دارد که باعث رشد تقاضای بازار باتری خواهد شد و در نتیجه تقاضای سرب هم افزایش خواهد یافت . پس از تقاضای بالایی که در سه ماهه اول سال وجود داشت ، کسری بازار طی ماه های مه و ژوئن (سه ماه پیش) ، به ۵۴۰۰ تن رسیده بود و این روندی است که در ماه تابستان هم وجود داشت . البته برای اولین بار همه تقاضا از جانب چین نبوده. در حقیقت چین طی نیمه اول سال دچار مازاد شده بود و این مازاد به ۴۴ هزار تن هم رسید ، در حالیکه در همین زمان بقیه دنیا کسری ۸۳ هزار تنی داشتند و اینها اماری است که گروه تحقیقات روی و سرب بین الملل منتشر کرده است . هم چنین اعلام شده که چین اقدام به صادرات ۱۰ هزار تن طی این مدت کرده است .

بازار قراضه سرب

یک تفاوت عمده سرب با دیگر فلزات صنعتی این است که این فلز بازار قراضه بزرگتری نسبت به دیگر فلزات دارد و در واقع ۵۰ درصد از سرب تولید شده ، از بازیافت قرضه ان به دست می اید . این رقم در ایالات متحده به مراتب بزرگتر است و به ۸۰ درصد می رسد . همین عامل بازار قراضه سرب را دارای اهمیت به مراتب بیشتری نسبت به دیگر فلزات می کند .

ذخایر بازار فلزات لندن

ذخایر بازار لندن همواره برای قیمت فلزات این بازار از اهمیت فروانی برخوردار است . اما برخی فلزات مانند سرب و مس هستند که علاوه بر ذخایر بازار لندن ، به ذخایر بازار شانگهای هم وابستگی دارند . در زیر نمودار ذخایر بازار سرب و قیمت ان را در یک بازه شش ساله (از اوریل ۲۰۰۷ تا اوریل ۲۰۱۳) مشاهده می کنید . با افزایش ذخایر سرب بازار لندن و شانگهای که با رنگهای سبز و قهوه ای نشان داده شده است ، قیمت سرب در بازار لندن که با خط چین قرمز دیده می شود ، روند نزولی پیدا می کند و می توان به سادگی پی برد که بین قیمت سرب و ذخایر این فلز رابطه معکوسی وجود دارد .

همین موضوع برخی تحلیلگران را وامی دارد که به بررسی روند ذخایر بازار لندن بپردازند . ذخایر ثبت شده سرب این بازار از ابتدای سال جاری تا به حال ۱۳۲ هزار تن یا ۴۲ درصد کاهش یافته و به کمترین سطوح سه سال گذشته خود رسیده است . در عین حال میزان ذخایر ثبت شده در چین نیز کاهش یافته است . بر اساس امار خبرگزاری رویترز ، ذخایر ثبت شده در شانگهای به ۱۰۰ هزار تن رسیده که کمترین میزان از ماه ژانویه (نه ماه پیش) می باشد .

در زیر نمودار ذخایر بازار لندن طی ۵ سال اخیر قابل مشاهده است .

به نظر می رسد که شرایط بازار سرب واضح است و این بازار در کسری به سر می برد و ذخایر بازار لندن هم کاهش چشمگیری پیدا نموده . اگر چنین باشد ، شاهد رشد شدیدتر قیمت سرب در مقایسه با فلزات صنعتی دیگر خواهیم بود . اما داستان به همینجا ختم نمی شود و مسائل دیگری هم در این بین مطرح می باشد .

چرا نمی توان صد در صد به ارقام اطمینان نمود؟

همواره امار و ارقام و نمودارها مهمترین اجزا تشکیل دهنده تحلیلها می باشند و بازار جهانی سرب هم از این قاعده مستثنا نیست . اما موضوعی که در اینجا مطرح است ، ذخایر ثبت نشده سرب در کشورهای مختلف به خصوص چین می باشد . مثلا برخی تحلیلگران امارهای مربوط به کمبود سرب در بازار را گمراه کننده و مبالغه امیز برشمرده اند . موضوع مهم این است که برخی از کاهش ذخایر بازار فلزات لندن به مصرف صنعتی رسیده است و می توان این میزان را مصرف واقعی قلمداد کرد و بدان به عنوان ارقام واقعی تکیه نمود . اما برخی دیگر از خرید سرب توسط تجاری بوده که ان میزان سرب را برای سرمایه گذاری خریده اند و این مصرف سرمایه گذاری است . در نتیجه این میزان از ذخایر کاسته شده و دیگر نمی توان به طور رسمی در ذخایر بازار فلزات لندن به حساب اورد ، اما در اینده همین میزان خرید که برای سرمایه گذاری و سفته بازی انجام شده بود ، دوباره به ذخایر باز خواهد گشت و به همین دلیل نمی توان انها را از ذخایر موجود کاست .

البته در این مورد امار و ارقام درستی موجود نیست و نمی توان به درستی میزان این ذخایر بالقوه رو محاسبه نمود ، اما موضوع مهم ان است که این ذخایر وجود دارد و می تواند به بازار بازگردد و این موردی است که بسیاری از تحیلگران بدان اشاره نموده اند .

نتیجه گیری

در کل برای بازار سرب و قیمت این فلز طی شش ماه اینده چشم انداز صعودی ترسیم شده است که دلایل ان در بالا ذکر شد . مشخص است که رشد عرضه کاهش یافته است و ذخایر هم کمتر شده است و با امدن فصل سرد ، تقاضای این فلز هم افزایش خواهد یافت . بنابراین با وجود اینکه در برخی جزئیات شک و شبهه وجود دارد ، اما می توان با قطعیت گفت که سرب نسبت به دیگر فلزات صنعتی بازار لندن عملکرد بهتری را ثبت خواهد نمود .

 یکشنبه ۲۴ شهریور ۹۲