بازار جهانی سرب
قیمت جهانی سرب طی یک سال اخیر با فراز و فرودهای زیادی همراه بوده است . مثلا قیمت در فوریه سال جاری به ۲۳۷۰ دلار هم رسید ، اما پس از ان و همگام با قیمت دیگر فلزات صنعتی نزول قیمت داشت و به سختی به پائین لغزید . در زیر روند یک سال اخیر قیمت سرب قابل مشاهده است .
بازار سرب از سال ۲۰۱۰ تاکنون همواره با مازاد عرضه مواجه بوده است ، اما میزان این مازاد در سال ۲۰۱۲ به کمترین سطح خود طی سه سال اخیر رسید و در نتیجه قیمت هم توانست کمی رشد کند . دلیل کاهش مازاد عرضه در سال ۲۰۱۲ ، بهبود شرایط تقاضا به دلیل بهبود اقتصاد جهانی بوده است . هم اکنون برخی از شرکتهای بازار سرمایه مانند کالسیمین ، ملی سرب و روی ، معادن بافق ، توسعه معادن و فلزات ، و زرین معدن اسیا به تولید سرب می پردازند و برخی از محصولات خود را صادر می کنند . بنابراین برای فعالان بازار سرمایه مهم است که بدانند شرایط اینده قیمت جهانی سرب به چه شکل خواهد بود و قیمت به کدام سمت خواهد رفت .
شرایط تاریخی مازاد عرضه در بازار جهانی سرب و پیچیدگی های تولید سرب
بازار سرب در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ گرفتار مازاد عرضه شد . دلیل ایجاد این مازاد هم کندی سرعت بهبود اقتصادی در اکثر کشورهای بزرگ مصرف کننده به خصوص امریکا و ناحیه یورو بوده است . بنابراین بسیار مهم است که بدانیم مازاد عرضه ناشی از بهبود تولید سرب تصفیه شده نبوده. اما با گذشت چند ماه از شروع سال ۲۰۱۲ ، به یکباره سرعت بهبود اقتصادی به دلیل تزریق پول به اقتصادهای بزرگ جهان افزایش یافت و در نتیجه در قیمت اکثر کالاها هم رشد شدیدی دیده شد که بازار سرب هم تحت تاثیر این افزایش قیمت همه جانبه قرار گرفت و رشد زیادی در قیمت ایجاد شد .
در بالا ذکر شد که تولید روی در شرایط مازاد تغییری نکرد و در واقع طرف تقاضا بازار را خالی کرده بود . لازم به ذکر است که تولید سرب روند سخت و پیچیده ای دارد که باعث می شود تا عرضه این محصول با سرعت کمتری اتفاق بیفتد . هم چنین تولید سرب از نظر زیست محیطی هم خطرناک است و برخی دولتها که تعهد به کاهش الودگی های زیست محیطی داده اند نیز در سر راه تولید سرب موانعی ایجاد کرده اند که چین و امریکا دو نمونه مهم از ان کشورهاست . از هم اکنون می توان زمان دقیق بسته شدن کارخانه های سرب که الودگی های شدیدی ایجاد کرده اند را تخمین زد . در خبری که در همین ارتباط وجود داشت ، تخمین زده شد که کل کاهش تولید سرب به دلیل بسته شدن کارخانه ها برای مبارزه با الودگی های زیست محیطی به (۱.۵) میلیون تن خواهد رسید که رقم بسیار بالایی است .
بر اساس پیش بینی های انجام گرفته ، ممکن است رشد تولید معادن سرب جهان در سال جاری به (۳.۵) درصد کاهش یابد ، این در حالی است که این رشد در سال ۲۰۱۲ به بیش از ۱۲ درصد رسیده بود . از همین روی تحلیلگران معتقدند که بازار سرب جهانی هنوز تمامی ابزار لازم برای ایجاد شرایط با ثبات در حالت مازاد را ندارد .
ذخایر سرب بازار لندن ؛ واقعیت یا توهم
نکته دیگری که می تواند بازار سرب را در مقایسه با دیگر فلزات صنعتی با رونق بهتری همراه سازد ، میزان ذخایر سرب در بازار لندن می باشد . این ذخایر به کمترین سطح سه سال اخیر نزول کرده است و به حدود ۲۰۰ هزار تن رسیده است . در زیر نمودار ذخایر سرب بازار لندن در روند ۵ ساله ان قابل مشاده می باشد .
اما ایا ارقام منتشر شده در ذخایر بازار لندن و هم چنین نمودار بالا واقعی هستند و می توان به صحت انها اعتماد کرد ؟ جواب بله است . می توان به ارقام منتشر شده اعتماد کرد ، زیرا در صورت کاهش ذخایر بازار ، مسئولین بازار از میزان ذخایر ثبت شده در دفاتر خود خواهند کاست .
اما مطلب اصلی صحت و یا عدم صحت ذخایر بازار لندن نیست ، بلکه در حالیکه امارها نشان از کاهش ذخایر سرب دارد ، برخی تحلیلگران امارهای مربوط به کمبود سرب در بازار را گمراه کننده و مبالغه امیز برشمرده اند . مثلا در یک مورد یک شرکت اماری در بازار سرب اعلام نمود که بازار سرب در ۴ ماه اول سال جاری دارای کسری ۳۱ هزار تنی بوده است . موضوع مهم این است که برخی از کاهش ذخایر بازار فلزات لندن به مصرف صنعتی رسیده است و می توان این میزان مصرف را مصرف واقعی قلمداد کرد . اما برخی دیگر از خرید سرب توسط تجاری بوده که ان میزان سرب را برای سرمایه گذاری خریده اند و این مصرف سرمایه گذاری است . در نتیجه این میزان از ذخایر کاسته شده و دیگر نمی توان به طور رسمی در ذخایر بازار فلزات لندن به حساب اورد ، اما در اینده همین میزان خرید که برای سرمایه گذاری و سفته بازی انجام شده بود ، دوباره به ذخایر باز خواهد گشت و در واقع از ذخایر به این شدت کاسته نشده است .
بنابراین با وجود اینکه امارها نشان از کاهش شدید ذخایر بازار لندن می دهد ، اما باید ان امارها را نوعی توهم دانست و روی ان حساب باز نکرد .
شرایط بازار در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴
پیشتر گروه سرب و روی بین الملل اعلام کرده بود که بازار جهانی سرب طی سال جاری به میزان ۴۲ هزار تن مازاد خواهد داشت .
اما چیزی که این مازاد ۴۲ هزار تنی را ممکن است طی سال اینده به کسری تبدیل کند ، کمبود ادامه دار قراضه سرب است که در سال جاری اتفاق خواهد افتاد . شاید برای بسیاری از بازارهای دیگر ، قراضه ان فلز به این اهمیت نباشد . اما بازار سرب کمی متفاوت است و سرب بازیافت شده یا قراضه دوباره استفاده می شود و بیش از ۵۰ درصد از کل سرب تصفیه شده از بازار قراضه تامین می گردد . البته رقم ۵۰ درصد میانگین جهانی است و مثلا در امریکا این رقم به ۸۰ درصد هم می رسد . بنابراین بررسی بازار قراضه سرب از اهمیت خاصی برخوردار است و این بازار نقش تعیین کننده ای دارد و از انجا که پیش بینی می شود میزان قراضه به صورت تدریجی کاهش یابد ، بنابراین در تولید سرب تصفیه شده مشکلاتی رخ خواهد داد .
در طرف تقاضا ، مصرف سرب در نیمه دوم هر سال افزایش می یابد . دلیل ان استفاده بیشتر کارخانه های باتری سازی اتوموبیل و اماده شدن برای سرمای سخت زمستان است که در ان باتریها تمام می شوند و نیاز به تعویض دارند . البته تحلیلگران معتقدند که نیمه دوم سال جاری میلادی ، بازار سرب با مشکل عرضه مواجه نخواهد شد ، اما همین که مصرف افزایش می یابد باعث می شود که شرایط سرب نسبت به دیگر فلرات اندکی بهتر باشد .
نتیجه گیری
انتظار می رود که قیمت سرب در نیمه دوم سال نسبت به باقی فلزات صنعتی عملکرد بهتری داشته باشد . این انتظار به دلیل افزایش تقاضا برای باتری اتوموبیل و رشد ملایم و نه سریع عرضه سرب خواهد بود . اما در این بین موضوعی وجود دارد که می تواند تمامی معادلات بازار جهانی سرب را به هم بزند و ان میزان ذخایر پنهان سرب می باشد که برای امور مالی مورد داد و ستد قرار می گیرد و در بالا بدان اشاره شد . با این حال استراتژیست بازار فلزات بانک امریکا اعتقاد دارد سرب در بین فلزات صنعتی دارای قدرتمندترین پتانسیل برای رشد است و بازار جهانی سرب در حال انتقال اهسته به شرایط کسری از اوایل سال ۲۰۱۴ می باشد و ممکن است که رشد قیمت این فلز هم از اوایل سال ۲۰۱۴ شروع شود .
