تحلیل بنیادی شرکت خودروسازی سایپا

        شرکت سایپا به عنوان یکی بزرگترین شرکت خودروسازی ایران در سال ۱۳۵۴ تاسیس و در سال ۱۳۷۴ در تابلوی اصلی بازار سهام ؛ صنعت خودرو و ساخت قطعات طیقه خودروسازان درج و پذیرش شد.سرمایه ثبتی شرکت ۱۰۴۰ میلیارد تومان و ارزش بازار آن بیش از ۲.۵  میلیارد دلار می باشد.در سال ۸۹ معاملات بلوکی دو غول خودروسازی کشور شرکتهای فعال این صنعت و زیر مجموعه های آنها را در کانون توجه سهامداران قرار داد.افزایش شاخص گروه از ۳۵۰ واحد به ۶۵۰ واحد علی رغم اتکاء برخی شرکتها به سود غیر عملیاتی و اشباع نسبی بازار خودروی کشور، گروه خودرو را در زمره پربازده ترین صنایع بازار سرمایه قرار داد.بازدهی سهام سایپا در سال جاری بیش از ۷۰% و بازده طبقه تولید کنندگان ۴۵% بوده است.

البته اخیراًآنچه باعث رشد قیمت  سایپا شده حمایت برخی سهامداران زیر مجموعه  سایپا و برخی اخبار خاص ازاین شرکت است.

بررسی آخرین گزارش مالی ارائه شده

    درآمدهای اصلی سایپا از دو محل درآمد حاصل از فروش خودروهای تولیدی و درآمد حاصل از سرمایه گذاری در سهام شرکتهای تابعه و تحت مالکیت (گروه سایپا) تامین می شود.از اینرو سایپا تلفیقی از ماهیت تولیدی –  سرمایه گذاری است و مطابق استانداردها و رویه های حسابداری زمانی درآمد حاصل از سرمایه گذاری در صورتهای مالی شرکت دارنده منعکس می گردد که مجامع شرکتهای سرمایه پذیر برگزار و سود مصوب اعلام گردد.

با این تفاسیر با عنایت به آنکه سود عملیاتی در بودجه سال جاری ۱۶۶۱ میلیارد ریال و سود حاصل از سرمایه گذاریها ۴۲۲۰ میلیارد ریال ( تقریبا ۲.۵ برابر سود عملیاتی) می باشد ، بنابراین تحلیل شرکت و گمانه زنی از میزان سودآوری و ارزش سهام شرکت بایستی مطابق با ماهیت فعالیت و ساختار شرکت صورت پذیرد.از اینرو در تحلیل بنیادی سایپا ،  بررسی وضعیت عملیاتی و وضعیت شرکتهای زیر مجموعه پرداخته خواهد شد.

سطح درآمد زایی سایپا از سال ۸۶ به این سو  با سیر نزولی تقاضا در بازار خودروی کشور ، حضور رقبای داخلی و  ورود خودروهای خارجی وارد روند کاهشی شده است.اما در مدت یاد شده بدلیل حفظ بازار تقاضا و ظرفیتهای موجود بخش قطعات ، سود شرکتهای قطعه ساز گروه  کم نوسان بوده است و همین عامل به ثبات نسبی سودآوری شرکت کمک نموده است.نمودار زیر تغییرات سرفصلهای سود خالص و سود حاصل از سرمایه گذاریهای سایپا (به میلیون ریال)  را نشان می دهد و نکته مشهود در نمودار زیر سهم بیش از ۶۰% درآمد حاصل از سرمایه گذاریها از سود خالص هر سهم می باشد.

درآمدهای عملیاتی

آمار تولید و فروش

   مهمترین محصول تولیدی سایپا خودروی پراید می باشد که ۸۸% از حجم فروش و  ۸۳% از درآمد حاصل از فروش از محل تولید و فروش این خودرو تامین می شود.سایپا برنامه تولید و فروش ۵۸۹ هزار دستگاه پراید را در سال ۸۹ هدفگذاری نموده است که میزان فروش این محصول در سه ماهه اول و دوم سال به ترتیب ۱۳۳ و  ۱۳۷ هزار دستگاه بوده است.میزان تحقق برنامه فروش پراید نزدیک به ۴۶% بوده است.خودروی ریو و مینیاتور دیگر محصولات مهم سایپا محسوب می شوند.میزان تحقق برنامه فروش ریو ۳۲% و مینیاتور بدلیل تحویل در نیمه دوم سال صفر بوده است.تنها فروش محصول زانتیا فراتز از برنامه زمانبدی شده و بیش از ۱۲۱% بوده است.در مجموع سایپا ۴۵% از برنامه تولید و ۴۳% از برنامه فروش خودروهای تولیدی را محقق نموده است.میزان تحقق برنامه تولید و فروش در گزارش شش ماهه سال گذشته به ترتیب ۴۹.۲ و ۴۹.۷% بوده است.

    مقایسه قیمتهای فروش خودروهای تولیدی در گزارش عملکرد میاندوره ای شش ماهه با پیش بینی بودجه حکایت از افت محصولات تولیدی سایپا در بازار خودروی کشور دارد.قیمت خودروی پراید ۴% و خودروی ریو ۷% کاهش یافته است.قیمت فروش محصول پراید در سه ماهه ابتدای سال ۷.۱۸ میلیون تومان و محصول ریو ۱۱.۸۳ میلیون تومان بوده است که بیانگر روند نزولی قیمت فروش خودروهای تولیدی در سه ماهه دوم سال جاری دارد.

درآمدهای غیر عملیاتی

   ۱۲ شرکت بورسی و  ۱۵ شرکت خارج بورسی که همگی آنها گروه سایپا و شرکتهای اقماری آن هستند پرتفولیوی شرکت را تشکیل می دهند.مطابق گزارش شش ماهه ، برآورد سایپا از درآمد حاصل از سرمایه گذاریها ۴۲۲ میلیارد تومان می باشد که ۱۵۰ میلیارد تومان معادل ۳۵.۵% آن از محل مجامع شرکتهای بورسی و ۶۴.۵% آن از محل شرکتهای خارج بورسی تامین می شود.سال مالی همه شرکتهای پرتفولیو ۲۹/۱۲ می باشد.

پرتفوی بورسی

   جمع بهاء تمام شده پرتفوی بورسی سایپا ۵۹۳ میلیارد تومان و ارزش بازار سرمایه گذاری های صورت پذیرفته ۸۷۰ میلیارد تومان می باشد.مهمترین شرکتهای پرتفوی بورسی عبارتند از : سرمایه گذاری سایپا ، رایان سایپا ، زامیاد و پارس خودرو.پیش بینی سود شرکتهای زامیاد و رایان سایپا تعدیل شده است که اثرات آن بر شرکت دارنده بررسی خواهد شد.

   اثرات تعدیل سود هر سهم شرکتهای زیر مجموعه مطابق آخرین گزارش و برآورد تحلیلی از میزان سودآوری واقعی سال جاری بر سود هر سهم سایپا ، به ترتیب ۷ ریال و ۸ ریال خواهد بود.البته  بی شک  رشد سود  شرکت هایی مانند سرمایه گذاری سایپا ، رنا و برخی دیگر بر این امر موثر خواهد بود  به خصوص شایعه  فروش زمین  توسط رایان و یا خبر فروش سهام پاسارگاد .

پرتفوی خارج بورسی

  پرتفوی خارج بورسی ، سهمی ۶۵.۵% در تحصیل درآمد حاصل از سرمایه گذاریها و سهمی ۴۰% در سود خالص هر سهم سایپا دارد.سایپا تحصیل ۲۷۱ میلیارد تومان از محل مجامع شرکتهای پرتفوی خارج بورسی خود برآورد نموده است که این رقم در سال گذشته ۲۰۲ میلیارد تومان بوده است.مهمترین شرکتهای سبد خارج بورسی مگا موتور ، سایپای کاشان و سایپا پرس می باشند که درآمد حاصل از سرمایه گذاری در سهام آنها از رشد مناسبی برخوردار بوده است.

پیش بینی میزان سودآوری سال جاری

در سنوات گذشته بالاخص از سال ۸۶ به این سو ، روند فروش خودروهای پراید و زانتیا نزولی و خودروهایی نظیر ریو و مینیاتور صعودی بوده است.طرح تعویض خودروهای فرسوده یکی از ظرفیتهای تقاضا در بازار خودروی کشور می باشد.اما در مجموع اشباع نسبی بازار خودرو و افزایش هزینه های نگهداری خودروی شخصی و کاهش مطلوبیت رانندگی ، صنعت خودروی کشور را وارد دوره رکود و افول خواهد نمود.شش سال پیش میانگین نسبت آینده نگری صنعت خودرو نزدیک به ۶.۳ واحد بود ، اما نسبت مذکور در دو سال گذشته به ۲.۵ واحد نیز کاهش یافته است.

نتیجه گیری :

با توجه به شرایط خاص این  سهم وهمچنین تاثیر گذاری طرح تحول بر این شرکت ها  شایدچشم  انداز فروش شرکت  با  اندکی چالش و ابهام  مواجه  باشد  . از یک  سو پراید به  عنوان خودرویی کم مصرف می تواند  مورد  توجه  قرار گیرد و از سویی دیگر بحث قیمت بنزین خرید خودرو را  کمی غیر جذاب کرده است و باید دید  و منتظر بود کهرفتار مصرف کننده و تابع  تقاضا برای خودرو طی ماه های آتی چگونه تغییر خواهد کرد .

در حال حاضر عمده دلایلی که  باعث رشد قیمت  سهام  سایپا  شده است بحث حمایت ها از این  سهم  است  و حتی برخی گزارش ۹  ماهه و احتمال پوشش مناسب سود عملیاتی را یکی دیگر از دلایل رشد قیمت سهم می دانند . به این  سهم با دید  میان مدت می توان  به عنوان سهمی کم ریسک نگاه کرد اما باید در نظر داشت که شرایط خودرویی ها  با  حمایت  است  که  به  لیدر های قوی بازار تبدیل شده اند و بدون حمایت سایپا در محدوده ۲۲۰۰ تا ۲۳۰۰ قرار خواهد گرفت اما ادامه حمایت او را ابتدا  به  سطوح ۲۷۰۰ ریال و سپس محدوده ۳۰۰۰ ریال در میان مدت نزدیک می کند .