۱۰:۴۷:۲۰ پایان  بخش دوم ادامه در بخش سوم

۱۰:۴۷:۱۷ رسانه ها نوشتند: رهبر کره شمالی اعلام کرد اگر ترکیه مقابل روسیه قرار بگیرد و یا به حمایت از داعش در سوریه و عراق بپردازد هدف حمله هسته ای کره شمالی قرار می گیرد.

۱۰:۴۶:۳۴ بازار همچنان  حرفی برای گفتن نداره

۱۰:۳۷:۵۱ غشصفها نیز مثبت  شده است

۱۰:۳۲:۱۴ دبالک  کمی مثبت  است

۱۰:۲۹:۲۳ غشان هم  کمی مثبت است

۱۰:۲۹:۱۹ امروز نرخ رسمی دلار با ۴۴ ریال افزایش ۳۰۰۷.۱ تومان تعیین شد.

۱۰:۲۷:۴۷ ولساپا  شرایط جالبی دارد  بعید است دیگر کم  شود

۱۰:۲۷:۳۶ توریل هم  مثبت  شد

۱۰:۲۶:۵۱ حپترو  و حفارس را خوب می خرند

۱۰:۱۲:۱۵ پتروشیمی ها هم منفی شدند

۱۰:۰۸:۳۶ در ساختمانی ها برای نوسان ثفارس را زیر نظر داشته باشید

۱۰:۰۸:۰۹ زاگرس هم  شرایط بدی ندارد و با ۱۹۰۰ سهم مثبت شده است

۱۰:۰۷:۱۱ خبر خوب برای بازار پرش صادرات در ابان نسبت به واردات بوده است

۱۰:۰۶:۵۰ عملیات قریب‌الوقوع روسیه علیه داعش/ درخواست مسکو برای تعطیلی فرودگاه‌های شمال عراق

خبرگزاری ایتارتاس روسیه اعلام کرد

مسکو به زودی عملیات نظامی گسترده‌ای را با عنوان “نابودی فراگیر” با مشارکت ۶۹ جنگنده سوخو و بمب افکن‌های توپولف۱۶۰ و زیردریایی‌ها و ناوهای خود در دریایی مدیترانه آغاز خواهد کرد.

در همین راستا دولت روسیه از عراق خواسته تا فرودگاه‌های اربیل و سلیمانیه را با هدف آمادگی برای انجام این عملیات ببندد.

۱۰:۰۵:۲۵ فلوله بد مغعامله نشده است

۱۰:۰۴:۰۴ شپارس شفارس شلعاب گزینه های جالب بازار

۱۰:۰۳:۰۴ حکمت و صادرات  مثبت های بازار هستند

۱۰:۰۳:۰۱ عباس کاظمی در گفتگو با مهر درباره آخرین وضعیت صادرات گازوئیل کشور، گفت: در سال جاری ایران از یک کشور واردکننده به صادرکننده گازوئیل تبدیل شده است.

۰۹:۵۵:۰۵ در بیمه ها  کوثر مثبت  است

۰۹:۵۴:۴۷ ثفارس ساختخمانی را  خوب می خرند

۰۹:۵۴:۱۲ واتی کمی عقب نشنی کرد

۰۹:۵۳:۵۸ شپارس را  هم خوب می خرند

۰۹:۵۳:۵۳ دبیرکل انجمن شرکت های لیزینگ ایران با اعلام فاصله ۱۲۰ میلیون تومانی دو کیفیت جهانی و داخلی خودرو و یارانه بیش از ۵۰۰ میلیارد تومانی برای فروش ۱۱۰ هزار خودرو، تاثیر وام ۲۵ میلیون تومانی بر صنعت لیزینگ را تحلیل کرد.
محمد هادی موقعی در گفت وگو با پایگاه خبری بورس پرس، درباره اجرای طرح فروش خودرو با وام ۲۵ میلیون تومانی و نرخ سود ۱۶ درصدی و ابهام در آینده شرکت های لیزینگ توضیحات کاملی داد و با بیان اینکه تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی تاثیر آنچنانی بر صنعت لیزینگ ندارد، دلایل این مواضع را اعلام کرد.

۰۹:۴۲:۳۳ مهم : همایش بین المللی مدل جدید قراردادهای نفتی با حضور بیژن زنگنه وزیر نفت، مقام های ارشد صنعت نفت ایران و نمایندگان شرکت های داخلی و خارجی فعال در حوزه های نفت و گاز ، امروز برگزار می شود.
قرار است در این همایش دو روزه، مدل جدید قراردادهای نفتی با هدف ترغیب سرمایه گذاران داخلی و خارجی در پروژه های نفت و گاز کشور معرفی شود.
همچنین در این همایش، حدود ۵۰ پروژه بالادستی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ایران به سرمایه گذاران داخلی و خارجی معرفی می شود

۰۹:۳۹:۴۶  دوباره  بازار رفت  سراغ  سهم های کوچک

۰۹:۳۸:۰۹ بسویج در منفی ها  بد نیست

۰۹:۳۷:۴۷ کارگزاران محترم عضو فرابورس، به اطلاع می رساند؛ نماد معاملاتی شرکت بیمه دی (ودی۱)، پس از ارائه اطلاعات پیش بینی، با محدودیت دامنه نوسان قیمت تا سقف ۵۰ درصد، امروز شنبه مورخ ۰۷/۰۹/۱۳۹۴ آماده انجام معامله می باشد. مدیریت عملیات بازار و اعضای فرابورس ایران

۰۹:۳۷:۴۱ فشار فروش در غدیر بالاست

۰۹:۳۲:۴۲ صف شفارس یک  میلیون  شد

۰۹:۳۲:۰۰  محور سازان  :  تصمیم گیر یدر مورد  افزایش سرمایه  : از کلیه سهامداران ، وکیل یا قائم مقام قانونی صاحب سهم و همچنین نماینده یا نمایندگان اشخاص حقوقی دعوت میگردد تا در جلسه مجمع عمومی این شرکت که در ساعت ۱۰:۰۰ روز دوشنبه مورخ ۱۳۹۴/۰۹/۱۶ درمحل سالن اجتماعات شرکت واقع در کیلومتر ۱۰ جاده مخصوص کرج برگزار میگردد حضور بهم رسانند.

۰۹:۳۱:۵۳ وبیمه  را هم  خوب می خرند در بازار

۰۹:۲۸:۲۴ شپلی را هم  مثبت  کردند

۰۹:۲۸:۰۹  بالاس با  هزار سهم  مثبت  شده

۰۹:۲۷:۱۹ شلیا را  دوباره  مثبت  کردند

۰۹:۲۷:۱۳ وبیمه  را هم خوب می خرند

۰۹:۲۲:۰۵  فاراک  با  ۱ سهم  مثبت  شده

۰۹:۲۱:۵۹ بازار بد  شکلی داریم

۰۹:۲۱:۵۲ دوباره  بازی قندی ها !!

۰۹:۲۱:۴۴ کنتور هم  شدت  منفی اش بیشتر شده

۰۹:۲۱:۲۲ فاذر به  کلی فراموش شد

۰۹:۲۰:۳۸  دوباره  ذوب مثبت  شده است

۰۹:۱۹:۵۹ شپنا  را خوب می خرند

۰۹:۱۸:۵۴ واتی هم در حوالی ۱۹۰۰ عرضه زیاد دارد

۰۹:۱۸:۰۶ صف شفارس عرضه  شد  به نظر بد نیست

۰۹:۱۷:۰۴ واتی می تواند  صف شود

۰۹:۱۶:۴۱ حتاید  خوب معامله  شده است

۰۹:۱۶:۲۳ برخی هنوز به  دنبال  بازی شپلی و این  گونه  سهم ها  هستند  به نظر خیلی قابل اتکا  نیستند

۰۹:۱۴:۲۹ خبهمن  یک  روز هم  دوام  نیاورد و منفی شد

۰۹:۱۳:۳۶  غبشهر نیز به نظر شرایط بدی ندارد

۰۹:۱۳:۲۹ واتی هم در استانه  ۱۹۰۰  ریال

۰۹:۱۱:۳۹ قصفها و برخی قندی ها  را خوب می خرند

۰۹:۱۰:۲۷ واتی هم به نظر امروز کمی مثبت میشود

۰۹:۰۹:۱۸ شلیا و کرازی هم مثبت هستند

۰۹:۰۹:۰۷ رتاپ هم بد نیست

۰۹:۰۶:۵۸ واتی ۱۲ میلیارد تومان  دیگر از محل سایان  کارت  سود  کرده است

۰۹:۰۴:۵۹ واتی باز هم شفاف سازی داد

۰۹:۰۴:۲۲  وبملت بلوک ۱۵ میلیونی

۰۹:۰۳:۲۶ باما هم  مثبت  شده است

۰۹:۰۲:۵۹  ونفت  کمی مثبت ولی به نظر خیلی رشد نمی کند

۰۹:۰۲:۵۳ گروه  بهمن متعادل است

۰۹:۰۲:۰۸ شفارس را اگر بدهند  به نظر دوباره  صف می شود

۰۹:۰۱:۳۱  مسکنی ها  منفی

۰۹:۰۱:۲۶ رانفور کمی مثبت

۰۹:۰۱:۲۲ بازی اغاز شد

۰۸:۵۹:۴۹ به نظر بازار کم حجمی را نیز داریم

۰۸:۵۹:۳۵ جالب است  قزوین  هنوز صف دارد

۰۸:۵۸:۰۸ همچنین  شسینا  را خوب می خرند

۰۸:۵۴:۲۵ساروم  رت خوب نسیتند

۰۸:۵۰:۳۵ بیمه دی امروز باز می شود در بیمه ها  منفی های اسیا البرز کوثر بد نیستند

۰۸:۵۰:۲۵ اردر های حمایتی در بترانس هم  جالب است

۰۸:۴۲:۱۶ ممکن است  خبهمن  عرضه  شود

۰۸:۴۲:۰۲ به نظر اغاز بازار امروز خیلی منفی نیست ولی در ادامه  شاید شدت  بگیرد

۰۸:۳۸:۱۳ امروز به نظر نرخ  دلار بانک  مرکزی هم  باید  رشد کند

۰۸:۳۷:۵۷ شاخص دلار و یورو با  هم  برابر شده اند  جالب است

۰۸:۳۳:۲۶ خبهمن  نیمچه  صفی دارد

۰۸:۳۳:۲۳ رییس اتحادیه طلا و جواهر افزایش تقاضا برای ارز به دلیل مسافرت های خارجی به ویژه سفر به عراق را دلیل افزایش نرخ ارز طی روزهای اخیر دانست و پیش بینی کرد در هفته جاری با کاهش تقاضا نرخ ارز به ویژه دلار تعدیل شود.

۰۸:۳۱:۴۶ در صفوف فروش وکار قلرست  پیشتاز هستند

۰۸:۳۱:۳۰ شفارس قزوین  شتهران  قصفها  صف خرید  هستند

۰۸:۲۲:۳۸ امروز بازگشایی غمارگ  خودرو  را داریم

۰۸:۲۱:۲۳  به نظر شفارس و شاید کمی خبهمن  خوب های بازار امروز باشند

۰۸:۱۴:۴۸  خبر عدم  کاهش نرخ  سود  نیز جالب بود  دیگر نمی دانیم  قرار است  چه  بلایی سر بازار بیاورند

۰۸:۱۲:۵۶ افت  مجدد  قیمت ها در بازارهای جهانی در مس روی فواد  سنگ آهن

۰۸:۱۲:۳۷  وضع  وپترو  چندان  رو به  روال  نیست

۰۸:۱۱:۵۸  بیمه دی امروز باز می شود

۰۷:۵۱:۱۱ دوباره  اخر وقت  قیمت  نفت  کم  شد

۰۷:۵۰:۱۶ گروه بنگاه‌ها: مهندس سید‌حسین میر‌افضلی، مدیرعامل پتروشیمی جم با اشاره به برنامه‌های توسعه‌ای شرکت گفت: مطالعات در مورد اتان RECOVERY و صنایع پایین‌دستی، سرعت بخشیدن به پیشرفت پروژه‌های ABS,RUBBER و تولید انواع کامپاندها در چند سال آینده از اهداف مهم این شرکت است.
وی با اشاره به جایگاه ایران در صنعت نفت و گاز جهان گفت: خوشبختانه کشور ایران بزرگ‌ترین دارنده ذخایر گازی جهان است و درمجموع حجم ذخایر نفت و گاز ایران در جهان نیز رتبه اول را دارد که کسب این جایگاه منجر به برنامه‌ریزی درست و جدی برای بهره‌برداری از این منابع خواهد شد. وی در ادامه افزود: وجود شریک خارجی در سرمایه‌گذاری جدید یکی از اهداف اصلی است؛ چراکه به دنبال آن بازار هدف تضمین و امنیت سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود و در این راستا باید سعی شود تا بخش خصوصی برای انجام مطالعات بیشتر در زمینه پتروشیمی و خوشه‌های پایین‌دستی پتروشیمی، ترغیب شود و حتی آمادگی این را داشته باشیم با شرکت‌های خصوصی سرمایه‌گذاری مشترک انجام دهیم و این امیدواری را به شرکا بدهیم که تا زمانی که کارخانه به سوددهی و پایداری کامل رسید کل سهام را از طریق بورس به سرمایه‌گذار واگذار کنیم و درنهایت در شرکت جدید دیگری سرمایه‌گذاری شود و درواقع نقش ما حکم یک مولد باشد و به‌این‌ترتیب خوشه‌های صنعتی جدیدی در موضوعات باارزش اقتصادی بالا ایجاد کنیم. میر افضلی درخصوص نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نیز اظهار کرد: قیمت خوراک پتروشیمی‌ها در حال حاضر بالاتر از قیمت جهانی است و متاسفانه در این خصوص جوسازی مشکوکی وجود دارد و هر از چند گاهی برخی رسانه‌ها در این مورد خط اشتباه می‌دهند و اینکه گفته می‌شود که پتروشیمی‌ها رانت دریافت می‌کنند غیرواقعی و مخل توسعه این صنعت است. وی ادامه داد: در کشور ما سالانه ۲۰۰ میلیارد مترمکعب گازمتان تولید می‌شود که ۶ میلیارد مترمکعب آن به‌عنوان خوراک در پتروشیمی‌ها مصرف می‌شود که حدود ۳ درصد کل تولید گاز ایران است و این گاز به قیمت ۱۳ سنت به پتروشیمی‌ها فروخته می‌شود درحالی‌که قیمت جهانی آن حدود ۱۰ سنت است. وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در برخی صنایع و نیروگاه‌ها که گاز ارزان دریافت می‌کنند و مصارف خانگی و تجاری حدود ۳۰ درصد گاز ارزانی (حدود یک‌پنجم قیمت گازی که به‌عنوان خوراک تحویل پتروشیمی‌ها می‌شود) به آنها تحویل داده می‌شود، هدر می‌رود این هدر رفت بیش از ۵۰ میلیارد مترمکعب در سال است.به گفته میر افضلی در حال حاضر کل اتان مصرفی صنعت پتروشیمی کشور در سال ۱۳۹۴ حدود ۴ میلیون تن است و قیمت اتان در جهان در حال حاضر حدود ۱۸۰ دلار است، اما اتان ۲۴۵ دلار تحویل پتروشیمی‌ها می‌شود و قطعا اگر پتروشیمی‌ها وجود نداشتند این گاز اتان به همراه گاز متان با قیمت ۲ تا ۳ سنت صرف مصارف خانگی و تجاری می‌شد؛ باید به این نکته توجه داشت که در اوج تحریم‌ها پتروشیمی‌ها بودند که نقش مهمی در کنترل قیمت ارز کشور و جلوگیری از ایجاد بحران داشتند و انتظار ما قیمت‌گذاری معقول خوراک واحدهای پتروشیمی است. باید نگاه مثبت‌تری به سرمایه‌گذاری‌های مولد و اشتغال‌زا داشته باشند، ضمن اینکه قانون به‌درستی اعمال شود و سلیقه‌ای نباشد و منافع کلان تحت تاثیر جو رسانه‌ها و فضاسازی‌های ضد سرمایه‌گذاری قرار نگیرند. مدیرعامل پتروشیمی جم مهم‌ترین مشکلات را در حال حاضر تامین منابع مالی، تامین تجهیزات و قطعات و بحث‌های سنسور دانست و گفت: موارد مزبور در شرایط فعلی انرژی زیادی را می‌طلبد و قطعا باعث کاهش سرعت در مسیر توسعه خواهد شد اما با رفع کامل تحریم‌ها شاهد شکوفایی صنعت پتروشیمی خواهیم بود و می‌توانیم تجهیزات، قطعات و فناوری جدید خریداری کنیم و به فکر ارتباط با شریک‌های خارجی باشیم.

 

 

 

 ۰۷:۵۱:۰۰ تحلیل بدی نیست  

۰۷:۵۰:۵۸گروه بورس: صنعت پتروشیمی یکی از صنایع مادر فراهم‌کننده مواد اولیه سایر بخش‌ها است. کشورهای مختلف در دنیا به تولید محصولات پتروشیمی می‌پردازند. در ابتدا کشورهای توسعه‌یافته ظرفیت خود را در زمینه تولید پتروشیمی بالا بردند؛ ولی به دلیل مسائل زیست محیطی اقدام به انتقال کارخانه‌های خود به کشورهای جهان سوم کردند.
به این ترتیب سهم کشورهای توسعه یافته کاهش خواهد یافت و در عوض سهم کشورهای جهان سوم بیشتر خواهد شد. صنعت پتروشیمی در ایران حدود چهل سال قدمت دارد. پس از ایران عربستان سعودی نیز در این زمینه وارد شد و در حال حاضر از عمده تولیدکنندگان محصولات نفتی و پتروشیمی است. در ایران صنعت پتروشیمی بعد از نفت و سایر معادن، بیشترین اهمیت را در بخش صادرات دارد. در گزارش زیر که توسط کارگزاری اردیبهشت ایرانیان تهیه شده به بررسی جامع صنعت پتروشیمی و جایگاه این صنعت در ایران و بررسی شرکت‌های فعال این گروه در بورس پرداخته شده است.

 

صنعت پتروشیمی در جهان

پتروشیمی‌ها محصولات شیمیایی هستند که از نفت و سایر منابع هیدروکربن مشتق می‌شوند. در سال ۲۰۱۱ کل درآمد دنیا از این بخش ۶/ ۳ تریلیون دلار بود. پتروشیمی نقش اساسی در هر دو بخش تولید و مصرف بازی می‌کند. بخش‌های کلیدی بازار که از تولیدات پتروشیمی استفاده می‌کنند، شامل حمل و نقل، بسته بندی، ساخت‌و‌ساز، کشاورزی، منسوجات، کالاهای مصرفی و الکترونیک است. این صنعت به شدت سرمایه‌بر است؛ اما سرمایه‌گذاری اولیه بالا، جریانی مداوم از منافع را در سال‌های بعدی در پی دارد. بازار پتروشیمی از سال ۲۰۰۴ تا زمان بحران اقتصادی (در سال ۲۰۰۸) از رونق خوبی برخوردار بود. با آغاز بحران اقتصادی جهانی، بازار محصولات پتروشیمی نیز با رکود مواجه شد و این رکود به ابتدای سال ۲۰۰۹ گسترش یافت. به دلیل بحران اقتصادی منتج شده از بحران مالی و تقاضای کم مواد اولیه توسط بخش پایین دست صنعت، تولید و مصرف کاهش یافت. این جریان رکود در فصل دوم سال ۲۰۰۹ معکوس شد. برنامه‌های محرک اقتصادی در چین تقاضای این کشور را بالا برد. این موضوع تقاضا برای پتروشیمی و پلاستیک را افزایش داد. از طرف دیگر افزایش قیمت محصولات پتروشیمی ناشی از تشدید قیمت نفت خام در نتیجه تقاضای بازار، افزایش تولید محصولات پتروشیمی را رقم زد. بعد از افت شدید در سال ۲۰۰۹، صنعت روند رو به بهبود را در پیش گرفت و میزان این بهبود نیز در منطقه آسیا قابل ملاحظه بود. افزون بر این، برای بالا بردن سطح موجودی انبارها تقاضای زیادی وارد بازار شد.

 

ورود مجدد به دوره رکود و بحران از سال ۲۰۱۵

با تکرار بحران اقتصادی جهانی، بازار محصولات پتروشیمی از اوایل سال ۲۰۱۵ میلادی بار دیگر وارد دوره رکود شده و این وضعیت تا‌کنون ادامه دارد. در دوره اخیر نیز با بروز عواملی چون کاهش شدید بهای نفت، بحران مالی و تقاضای کمتر برای مواد اولیه، مصرف مواد و محصولات پتروشیمی کاهش یافته است. برنامه‌های محرک اقتصادی در چین،اتحادیه اروپا و قاره آمریکا هنوز به کار بسته نشده و سطح تقاضا همچنان پایین است. از سوی دیگر، هرچند شاهد افت قیمت محصولات پتروشیمی ناشی از تشدید کاهش بهای نفت خام هستیم، ولی حاکمیت رکود و بحران‌های مالی در اقصی نقاط جهان، بازار مصرف محصولات پتروشیمی را تحت تاثیر قرار داده و از میزان مصرف کاسته شده است. البته در روزهای اخیر اقدامات و سیاست‌های محرک اقتصادی بیشتر در چین، به افزایش امیدواری‌ها دایر بر بهبود نسبی اوضاع اقتصاد جهانی افزوده است. میزان واردات چین در ماه‌های اخیر بیشتر از حد انتظار کاهش یافت و این دهمین کاهش ماهانه متوالی در سال جاری میلادی بود. اما صادرات این کشور کمتر از حد انتظار کاهش داشت. تحلیلگران بین‌المللی گفته‌اند، آمارهای واردات می‌تواند منجر به اعمال سیاست‌های انبساطی بیشتر از سوی پکن در ماه‌های آینده شود. پیش‌بینی میزان عرضه و تقاضا برای محصولات پتروشیمی تا سال ۲۰۲۰ در شکل زیر نشان داده شده است.

 

بهای تمام شده محصولات پتروشیمی در ۴ نقطه جهان

قیمت‌گذاری و سوددهی محصولات پتروشیمی نسبت به عرضه و تقاضا حساس است. تقاضای صنعت تحت تاثیر وضعیت اقتصادی و قابلیت جایگزینی مواد اساسی قرار دارد. بخش عرضه، تحت تاثیر سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های جدید یا تعطیلی برنامه‌های قدیمی یا پر هزینه است. همان‌طور که در شکل مشاهده می‌شود، مواد اولیه مهم‌ترین‌ بخش از بهای تمام شده محصولات پتروشیمی را تشکیل می‌دهد. نرخ مواد اولیه در نقاط مختلف دنیا متفاوت بوده و کمترین مقدار آن مربوط به خاورمیانه است. بهای مواد مستقیم در منطقه خاورمیانه ۱۶ درصد، ولی در منطقه شمال غربی اروپا ۶۲ درصد از بهای تمام شده محصول نهایی را تشکیل می‌دهد. این موضوع قابلیت توسعه و رقابت برای کشورهای خاورمیانه در زمینه تولید انواع محصولات پتروشیمی را ایجاد می‌کند.

 

فعالیت‌های کشورهای منطقه خاورمیانه در زمینه پتروشیمی

محصولات پتروشیمی از نفت و گاز مشتق می‌شوند. خاورمیانه به دلیل داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز (مواد اولیه صنعت پتروشیمی) برای سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی بسیار جذاب است. کشورهای منطقه خاورمیانه اقداماتی برای افزایش بهره‌برداری از گاز طبیعی و تولید محصولات پتروشیمی انجام داده‌اند. در این میان، کشورمان به علت دسترسی به منابع نفت و گاز، نزدیکی به بازار مصرف‌کنندگان (از جمله چین، هند و اروپا)، دستمزد پایین، وجود مدیران و مهندسان خبره در این صنعت، از مزیت نسبی در صنعت پتروشیمی برخوردار است. دو نوع خوراک پتروشیمی وجود دارد:

 

۱- گازهای همراه با نفت خام خروجی از چاه

۲ – نفتا که یکی از محصولات پالایشگاهی است و تابع قیمت نفت خام است (امکان تولید نفتا در ایران محدود است).

 

در حال حاضر سهم ایران از تولید محصولات پتروشیمی در خاورمیانه حدود ۲۵ درصد و در دنیا حدود۳ درصد است. همچنین سهم محصولات پتروشیمی از تولید ناخالص ملی ۲ درصد است. محصولات پتروشیمی ایران به بیش از ۶۰ کشور جهان صادر می‌شود. طبق آمار موجود، ۳ کشور چین، امارات و ترکیه؛ بزرگ‌ترین کشور‌های صادر‌کننده محصولات نهایی به ایران هستند در طرف مقابل، بزرگترین مشتری محصولات میانی و پایه پتروشیمی ایران هستند. این کشورها محصولات پایه را از ایران خریداری کرده و محصولات نهایی را به ایران می‌فروشند. اما مشکلی که همواره سود و زیان صنعت پتروشیمی را با ابهام مواجه ساخته است، تبعیت از نظام قیمت‌گذاری دولتی است و این موضوع باعث بروز مشکلاتی برای شرکت‌های پتروشیمی (به خصوص شرکت‌هایی که خوراک آنها مایع است) شده است.

 

دلایل سقوط بهای نفت و اثرات آن بر صنعت پتروشیمی

نیگل داویس و نیل فلمینگ از کارشناسان و صاحب‌نظران بین‌المللی در صنعت نفت و پتروشیمی، طی مقاله‌ای در باره اینکه چرا قیمت نفت سقوط کرد و نیز اثرات سقوط قیمت نفت بر صنعت پتروشیمی نوشته‌اند: در واقع روابط میان قیمت نفت، عرضه نفت و تقاضای نفت کم ‌ارتباط و کم ‌معنی است و تغییرات هیچ‌کدام نمی‌تواند بر اساس تغییرات اندک در دو متغیر دیگر صورت گیرد. مسلما سقوط قیمت نفت برنت از محدوده ۱۰۰ دلار به کمتر از ۴۵ دلار در عرض ۶ ماه، واکنشی بیش از اندازه بوده است. بنابراین عرضه و تقاضا به تنهایی نمی‌تواند سقوط ۵۰ درصدی قیمت نفت را توجیه کند که سایر عوامل کلان اقتصادی که در این سقوط قیمتی نقش داشتند به شرح زیر است:

 

۱- پایان طرح‌های حمایتی اقتصادی آمریکا و انتظار برای تقویت دلار در برابر سایر ارزها.

۲- از آنجا که نفت با دلار قیمت‌گذاری می‌شود، دلار با ارزش بالاتر منجر به قیمت پایین‌تر نفت می‌شود.

۳- تشدید نگرانی‌ها نسبت به عدم ثبات اقتصادی در چین.

۴- نبود تعادل میان قیمت‌های نفت و گاز. معمولا و به‌طور تاریخی قیمت هر بشکه نفت معادل ۹ تا ۱۲ برابر قیمت هر میلیون واحد گرمایی (mmbtu) گاز بوده است. در حالی که از اواخر سال ۲۰۰۰ قیمت نفت معادل ۳۰ تا ۴۰ برابر قیمت گاز افزایش یافت. بنابراین از آنجا که رابطه متقابل ارزش انرژی نفت و گاز مشخص و بدون تغییر است، همواره قابل پیش‌بینی بود که قیمت یکی از این دو انرژی نسبت به دیگری تعدیل شود. بدیهی است این عدم تعادل قیمتی باعث شد که چین سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در تولید خودروهای گازسوز کند. همچنین وجود برنامه‌های گسترده به منظور تغییر سوخت حمل و نقل درجهان به سمت سوخت گاز طی ۱۰ سال آینده، از عوامل تغییر سنگین وزن ارزش قیمت نفت است.

۵- نقش بانک‌ها: در اوایل این قرن همواره این دیدگاه میان سرمایه‌گذاران وجود داشته که قیمت‌های نفت همواره افزایشی است.این اعتقاد باعث شده بود که بانک‌ها همواره سرمایه‌گذاری خود در نفت را در حداکثر میزان ممکن حفظ کنند و قیمت‌های آتی همواره بالاتر از قیمت‌های نقدی بود. از اوایل سال ۲۰۱۰ نیز موسسات پوشش‌دهنده ریسک به سمت مبادلات نفت متمایل شدند، به‌طوری که در اوایل سال ۲۰۱۴ سهم موسسات مالی در بازار نفت بسیار پررنگ شده بود. در واقع این‌طور می‌شود بیان کرد که ورود موسسات مالی و بانک‌ها در بازار نفت، به‌طور مصنوعی قیمت‌ها را بالا نگه داشته بود چرا‌که این تصور وجود داشت که قیمت نفت همواره باثبات خواهد بود.

 

تا چه مدتی قیمت‌های پایین نفت ادامه خواهد داشت؟

روی کاغذ هیچ مانعی برای باقی‌ماندن قیمت نفت در محدوده ۵۰ دلار برای چندین سال متوالی وجود ندارد. در صورتی که مشکلات اقتصادی چین تا سال ۲۰۱۷ باقی بماند، غیرقابل تصور است که تقاضای نفت حتی تا سال ۲۰۲۰ نیز با رشد قابل‌توجهی مواجه شود، ضمن اینکه سرمایه‌گذاری‌های انجام شده برای توسعه مصارف گاز طبیعی، ابداعات و نوآوری‌های استفاده از سوخت جایگزین به جای نفت از این معادله نادیده انگاشته شده است که خود این عوامل موقعیت نفت به‌عنوان مهم‌ترین سوخت حمل و نقل را بیشتر به چالش می‌کشد. شیفت کردن به سمت گازهای مایع شده (LNG) در میان‌مدت به‌عنوان سوخت اولیه سیستم حمل‌و‌نقل، این موقعیت را تشدید خواهد کرد، چراکه به‌طور بالقوه می‌تواند تا سال ۲۰۲۵ به‌عنوان مادر تمام مخازن سوخت نفتی تلقی شود و نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین پالایش را مضاعف کند. به هر حال اگرچه تقاضا نمی‌تواند محرکی برای رشد قیمتی نفت باشد، ولی همچنان احتمال ایجاد وقفه در عرضه نفت می‌تواند موثر باشد. تداوم قیمت‌های پایین نفت برای کشورهای خاورمیانه، شمال و غرب آفریقا و بخشی از آمریکای لاتین، می‌تواند شرایط بسیار سخت و غیرقابل تحملی را برای قدرت‌های این مناطق ایجاد کند. البته تحولات اساسی در منطقه خلیج‌فارس، مشابه آنچه برای لیبی، مصر و سوریه اتفاق افتاد، می‌تواند برگشت قیمت نفت به بالای ۶۰ دلار را محتمل کند.

 

تاثیر کاهش بهای نفت بر صنعت پتروشیمی

قیمت‌های پایین‌تر نفت،کاهش قیمت‌ها در بازار جهانی پتروشیمی و به‌خصوص آسیا را تشدید کرده است. قیمت‌های نقدی محصولات پتروشیمی در بازارهای آسیا تقریبا به سقوط قیمت نفت واکنش فوری نشان دادند و این واکنش در مشتقات نفتی اولیه مانند نفتا سریع‌تر بوده است. حدود ۵۵ درصد اتیلن تولیدی در جهان از نفتا و مایعات سنگین‌تر تولید می‌شود، هر‌چند خوراک مصرفی برای تولید اتیلن در مناطق مختلف دنیا بسیار متنوع است. تجزیه اتان، سایر میعانات گازی (NGLs) و مایعات گازی (LPG) رایج‌ترین خوراک‌ها هستند. با تجزیه نفت و سایر مایعات گازی، دامنه وسیعی از الفین‌ها و آروماتیک‌ها تولید می‌شود که در همه بخش‌های صنعت استفاده می‌شوند و به‌طور مستقیم تحت‌تاثیر تغییرات قیمت نفت قرار می‌گیرند بنابراین پیش‌بینی می‌شود رشد تقاضای محصولات پتروشیمی حدود ۲ درصد به کمتر از پیش‌بینی‌های قبلی کاهش یابد. علت آن نیز چشم انداز نزولی اقتصاد جهانی است. به دنبال سقوط قیمت نفت اکثر خریداران دست نگه داشته‌اند. داده‌ها نشان می‌دهند که قیمت محصولات پتروشیمی با تاخیر نسبت به قیمت نفت، واکنش نشان می‌دهند ولی برخی محصولات مانند بنزن بلافاصله تغییر می‌کنند.

 

شاخص قیمت ICIS که شامل ۱۲ محصول اصلی پتروشیمی است در ماه نوامبر ۲۰۱۵ بیش از ۴ درصد کاهش نشان می‌دهد و بیانگر کاهش بیشتر قیمت‌ها در ماه‌های بعدی بر‌اساس قراردادهای آتی آمریکا و اروپا است. واکنش بازارهای آسیایی به سقوط قیمت نفت نیز به‌صورت کاهش تقاضا برای محصولات آروماتیکی و کاهش قیمت‌های نفتا بوده است. تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان محصولات پتروشیمی نیز تا آخرین موجودی‌ها را مصرف کردند و تا زمانی که ابهامات قیمت، هزینه و تقاضا مشخص شود دست نگه داشته‌اند. خوراک و انرژی معمولا بیش از ۹۰ درصد بهای تمام شده تولیدات خوراک مایع را تشکیل می‌دهد. بدیهی است با توجه به سهم بالای خوراک و انرژی در بهای تولید، قیمت این محصولات نیز تابع قیمت نفت و مشتقات آن خواهد بود. حتی در آمریکا که اکثر محصولات از طریق تجزیه اتان تولید می‌شود، قیمت محصولات به‌شدت با قیمت نفت همبستگی دارد.

 

تعادل عرضه و تقاضای پلیمرها و اتیلن در ۲۰۲۰ 

تا سال ۲۰۱۵ میزان تقاضای جهانی انواع پلیمر و اتیلن زیر ظرفیت اسمی و عملی موجود قرار دارد ولی بعد از این تاریخ شاهد پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه خواهیم بود به‌طوری‌که در سال ۲۰۲۰ میلادی،سطح عرضه و تقاضای این محصولات برابر خواهد شد. امری که به افزایش تدریجی قیمت محصولات پتروشیمی در بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ منتهی خواهد شد.

 

نگاهی به بازار جهانی اوره 

با توجه به اطلاعات و نمودار زیر، رفتار قیمتی اوره بعد از ژانویه در سال‌های مختلف، متفاوت بوده است. به‌طوری‌که طی سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ میلادی شاهد افزایش و جهش بیش از ۵۰ درصدی بهای اوره(از سطح ۳۲۵ دلاری به سطح ۵۰۰ دلاری) بوده‌ایم ولی این روند در سه سال میلادی اخیر ( سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵) معکوس شده و شاهد افت قیمت اوره در بازارها بعد از ماه ژانویه بوده‌ایم. یقینا کم شدن از قیمت اوره به ضرر شرکت خواهد بود حال در صورتی‌که در سال‌جاری نیز اتفاق مشابهی در بهای اوره رخ دهد و شاهد افت قیمتی آن به زیر محدوده فعلی باشیم انتظارات از کاهش سودآوری شرکت از این حیث دور از انتظار نخواهد بود. مگر اینکه شاهد افزایش نرخ ارز در بازار باشیم که می‌تواند اثرات کاهنده بر درآمد شرکت از افت بهای اوره را جبران کند.

 

پیش‌بینی روند قیمتی متانول 

متانول یکی از مهم‌ترین محصولات پتروشیمی است که در تولید بسیاری از محصولات و کالاها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌عنوان سوختی جایگزین در وسایل نقلیه به کار می‌رود. کاربردهای متانول به ۲ دسته کاربردهای سنتی و مصرف انرژی تقسیم می‌شود. کاربردهای سنتی به موارد زیر تقسیم می‌شود:

۱ – تولید فرمالدئید (جهت تولید داروها، صنایع چوب و صنایع خودرو‌سازی)

۲ – تولید اسید استیک (برای تولید رنگ‌ها، پارچه‌های پشمی و چسب‌ها)

۳ – دی متیل ترفتالات (برای تولید بطرهای قابل بازیافت)

۴ – متیل کلراید (برای تولید سیلیکون‌ها)

 

از سال ۲۰۰۰ میلادی به تدریج استفاده از متانول در زمینه مصارف انرژی از رشد قابل توجهی برخوردار بوده به‌طوری‌که در سال‌های اخیر میزان این مصارف با مصارف سنتی متانول (مصارف شیمیایی) برابری می‌کند و درصورت ادامه این روند؛ احتمال تغییر با اهمیت در ترکیب مصارف متانول وجود خواهد داشت. در نمودار به روند قیمتی متانول در منطقه آسیا (خط قرمز) و مقایسه آن با منطقه آمریکا (خط آبی) و همچنین مقایسه روند قیمتی متانول با نفت خام( خط سبز رنگ) و گاز طبیعی (خط بنفش) را ملاحظه می‌کنید. همان‌طور که مشاهده می‌شود، همبستگی ضعیفی بین تغییرات قیمتی نفت و گاز، با متانول دیده می‌شود. اما قیمت متانول در آمریکا و غرب غالبا از سایر نقاط جهان از جمله قاره آسیا بیشتر بوده است. تقاضای جهانی متانول در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ با رشد کمی مواجه بوده اما از سال ۲۰۱۰ به تدریج شیب نمودار تقاضا بیشتر شده است. به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی متانول در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۰۰ میلیون تن نزدیک شود. (تقریبا ۲ برابر تقاضای سال ۲۰۱۰). از نکات قابل توجه دیگر پیش‌بینی عبور تقاضا از ظرفیت اسمی از سال ۲۰۲۰ است که این مساله به معنای کمبود متانول در سطح جهان خواهد بود. اما متعاقب درک این کمبود عرضه از سوی بسیاری از کشورها از جمله چین، ایران، قطر و عربستان، سیاست‌های جدیدی در صنعت مزبور در این دولت‌ها در دستور کار قرار گرفت تا شکاف عرضه و تقاضای متانول بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ برطرف شود.

 

نگاهی به کارنامه سال گذشته شرکت‌های پتروشیمی در بورس تهران: 

در سال ۱۳۹۳ (به‌ویژه از نیمه دوم سال)به دلیل کاهش شدید بهای نفت و ثبات نرخ ارز، قیمت محصولات پتروشیمی با کاهش قابل توجهی مواجه بود امری که کاهش حاشیه سود کلیه شرکت‌های پتروشیمی را به دنبال داشت. به‌طوری‌که میانگین بازدهی گروه پتروشیمی حاضر در بورس در سال ۹۳ منفی ۲۲/ ۸ درصد بوده است. در این میان، پتروشیمی مارون با بازدهی مثبت ۴۷/ ۲۴ درصدی، بیشترین و پتروشیمی شازند با بازدهی منفی ۳۱/ ۳۳ درصدی، جزو بهترین‌ها و بدترین‌های بازار بوده‌اند. با توجه به سیاست آزادسازی نرخ خوراک گاز و همچنین حذف گام به گام یارانه‌های انرژی، حاشیه سود شرکت‌های پتروشیمی رو به کاهش نهاده و سیاست‌های دولت در صنعت پتروشیمی، مانع از دستیابی به سودهای بالا در این صنعت مهم و استراتژیک شده است. از دیگر سو، کاهش بهای نفت و افت قابل توجه نرخ محصولات پتروشیمی (صرف نظر از اثرات مثبت افزایش نرخ ارز)، بر کاهش سودآوری و بازدهی این شرکت‌ها اثرات قابل توجهی بر جا گذاشته است. اما شرکت‌هایی چون پتروشیمی خارک، زاگرس، پردیس، فن‌آوران، شازند، کرمانشاه و جم به دلیل وزن بالای صادرات محصولات، کمتر از سایر شرکت‌های گروه از رکود و کاهش نرخ فروش داخلی بهره می‌برند. ولی شرکت‌هایی چون پتروشیمی مارون، آبادان، فارابی و… از افزایش نرخ فروش داخلی بیشترین تأثیر را می‌پذیرند چرا‌که فروش داخلی حجم بالایی از کل فروش آنها را تشکیل می‌دهد.

 

در ضمن، اثرات بهای تمام شده کالای فروش رفته نسبت به فروش(margin) بر کیفیت سود شرکت‌های پتروشیمی بسیار مهم و حائز اهمیت است. این مولفه عاملی مهم در تعیین میزان سودآوری (حاشیه سود) شرکت‌های پتروشیمی است. بهای تمام شده تولید نسبت به فروش برای شرکت‌های مختلف، متفاوت است. به‌طور مثال حدود ۹۶ درصد از فروش پتروشیمی فارابی، ولی کمتر از ۴۰ درصد از مبلغ فروش پتروشیمی‌های پردیس، جم، خراسان، کرمانشاه و خارک را بهای تمام شده کالای فروش رفته تشکیل می‌دهد. تفاوت در بهای خوراک مصرفی، تفاوت در قیمت فروش محصولات، هزینه‌های تبدیل، میزان صادرات، اثرات مابه التفاوت نرخ ارز (در بودجه پیش‌بینی شده و عملکرد واقعی) – از جمله دلایل فاصله زیاد حاشیه فروش و حاشیه سود ناخالص و خالص این شرکت‌ها است.

 

نگاهی به آینده شرکت‌های پتروشیمی در ایران 

با توجه به شکاف ارزی موجود (تفاوت نرخ ارز مبادلاتی و بازار آزاد)، افزایش تولید، بهره‌برداری تدریجی از پروژه‌های در حال تکمیل (نظیر پروژه‌های پتروشیمی پردیس و شیراز و سایر شرکت‌ها)، بهره‌برداری از فازهای مختلف پارس جنوبی و افزایش تولید گاز در کشور و پوشش ظرفیت‌های خالی تولید در شرکت‌های پتروشیمی (نظیر پتروشیمی جم)، لغو تحریم‌های بین‌المللی به‌دنبال توافقات سیاسی اخیر، فاینانس خارجی و تأمین منابع لازم برای پروژه‌های نیمه تمام پتروشیمی با باز شدن فضای سیاسی و اقتصادی کشور به‌سوی سرمایه‌گذاران خارجی از سال ۹۵ قابلیت افزایش قابل توجه سودآوری شرکت‌های پتروشیمی در سال‌های آینده دور از دسترس نیست.