گزارش بازارامروزیکشنبه ۲۶ اسفند ۱۴۰۳

این نفس های آخره …

نفس سال به  شماره افتاده و روزهای آخر سال را پشت سرمیگذاریم  تقریبا ۲ روز کاری دیگر بیشتر به پایان  بازار نمانده و مهلت تسویه اعتبار و دریافت پول هم تا حدودی به پایان  رسید . امروز خودرو  و خساپا نیز بستند تا لیدرهای خاص بازار هم  به حاشیه بروند … قطعا دراین دو روز باقی مانده بازار معجزه نخواهد کرد ولی همین که در این فضای خوب و مثبت  قرار دارد خبرخوبی است  . البته  بازار امروز زیرفشار عرضه های جدی قرارداشت برخی این عرضه ها را ناشی از عرضه خاص کسانی که پول لازم دارند تا تسویه اعتباری ها می دانستند و یا کسانی که نمیخواهند به مجمع بروند و برخی دیگر هم  معتقد بودند ماجرای یمن برای بازار وزنه ذهنی بود و صد البته  بخشی از فروش های بازار امروز ناشی از ترس تحولات سیاسی است …

البته بازار امروز انصافا خوب ایستاد و در این ایستادگی نقش خبرهای خوب نظیر رد شدن نیما از ۶۹ و تحولات و اخبار مختلف بسیار تاثیرگذار بود  … اما در این بین شاید اگر رویدادهای یمن رخ نمیداد بازار با صلابت و قدرت  بیشتری گام برمیداشت و شرایط خاص تری داشت …

چند روز پیش بود که در جدال لفظی و بحثی بین چند تن از اهالی بازار استدلال آنها را برای سهم نخریدن و همراه نشدن با بازار در روزهای پیش رو می‌شنیدیم تقریبا همه دلایل بنیادی و نموداری آنها به این موضوع استدلال می‌کرد که بازار در نقاط خوب است اما یک مانع بزرگ برای نخریدن سهم در ذهن آنها وجود داشت و این مانع ذهنی چیزی جز شرایط سیاسی نبود بخشی از گفتگوی ما جالب بود وقتی کار به نقطه‌ای رسید که قرار بود پاسخی بشنویم در پاسخ به سوال اینکه چرا حاضر نیستید در طی این مدت به خصوص در تعطیلات ریسک سهام را بپذیرید یک حرف جالب بیان می‌کرد…  اینجا خاورمیانه است و خاورمیانه یعنی از سحر تا سحرممکن است شرایط هزار جور تغییر کند و و باز به دلیل اینکه اینجا خاورمیانه است هر تغییری در این منطقه بر ایران و به تبع آن بر بازار هم تاثیر می‌گذارد . طی این چند روز با آنها می‌گفتیم که بدبین شده‌اید ان طرف  برای ما نامه نوشته گذشته‌ها گذشته و ما هم این بار به جای باسن آن خدابیامرز نامه را باز کرد و حالا در پاسخ می‌خواهیم بگوییم برای تو گذشته برای ما به این آسانی نگذشته و …  خلاصه برای آن دسته از اهالی بازار بدبین  در گیرودار پاسخ و توجیه کردن کاهش ریسک‌ها بودیم که ناگهان یمن از راه رسید تحولات و اتفاقات یمن دوباره آن طیف بدبین به بازار را از تردیدی که برای حضور در بازار دارند بازداشت و این موضوع را بار دیگر مطرح کرد که ریسک‌های بازار همچنان بالاست و در این آواری از ریسک‌های مختلف وزن دادن به خرید در بازار کمی غیر منطقی است …

این مقدمه را نوشتیم که بگوییم با این طرز فکر بازار امروز آغاز شد و بخشی از عرضه‌های بازار امروز و فشار فروشی که شاهد بودیم ناشی از همین امر بود که دوباره برخی در تردید و فضای ناامنی سیاسی حس ترس را تقویت کرده و حاضر به پذیرش ریسک‌های بازار برای خرید دوباره نیستند ما دوباره از یک فاز نسبی آرامش چند روزه به فاز پرتنش جنگ وارد شدیم که البته درست است که جنگ جنگ ما نیست یمن خیلی نمی‌تواند ریسک عجیبی برای ما باشد اما پیغام و پسغام‌های این تحولات به خصوص دیشب و دوباره بالا گرفتن تهدیدها کمی کار را سخت کرده است و این نشان می‌دهد که بخشی از طرز فکر آن عزیزان در مورد ریسک‌ها در بازار درست است

حال به وزن کشی این ماجرا می‌رسیم و دوباره این جریانات سیاسی باید در کنار تحولات مثبت بازار و فضای اقتصاد روی باسکول رفته و وزن کشی کنند تا کدام یک می‌توانند فضای بهتر و شرایط قوی‌تری برای بازار رقم بزنند این گفتمان بدین معنی است که ما در یک فضای خاص و ویژه قرار گرفته‌ایم که نمی‌توان در مورد تحولات سیاسی هیچ پیش بینی و پیشفرضی داشت و با مفروضات فعلی نیز ریسک ماجرا زیاد است اما ریوارد قوی و خوبی پیش روی بازار است این پاداش و ریوارد به واسطه تحولات بنیادی است که رخ داده و به نظر می‌رسد اگر در طول تعطیلات نیز ادامه پیدا کند می‌تواند فضای بهتری به بازار ببخشد و در این وزن کشی وزن تحولات بنیادی را بالا ببرد امروز رشد نیما به بالای ۶۹ روحیه خوبی برای بخش های بزرگی از بازار بود و بازار به این اتفاقات نیاز دارد …

البته بازار امروز درگیر ماجرای دیگری هم بود  ایران خودرو سایپا که همیشه از آنها به عنوان نخ تسبیح فتنه‌های بازار یاد می‌کنیم و خودرو را لیدری در قالب جوجه اردک زشت بازار می‌دانیم در شرایط فعلی موثر بود توقف خودرو مزیت‌ها و معایبی برای بازار دارد توقف احتمالاً چند هفته‌ای خودرو باعث برداشته شدن تمرکز از روی یک نماد و انتقال لیدری به چند نماد و چند گروه و صنعت در بازار است و باعث می‌شود فضای بازار منطقی‌تر پیش برود و البته از آن سو توقف این نماد نیز روح سفته بازی و روح قوی جریان معاملات را گرفته و او را در شرایط خاصی قرار می‌دهد

اما در حال حاضر به نظر توقف نماد خودرو یک آرامش نسبی را ایجاد خواهد کرد تا فضای بازار خود را بازیابی کرده و دوباره در مسیر بهتری قرار گیرد به واقع ما به این توقف می‌توانیم به چشم یک رویداد خنثی ولی آرامش بخش نگاه کنیم که شاید در طول این مدت بازار بتواند با اخبار و تحولات واقعی اثرگذاری بیشتری در نمادهای خاص داشته باشد

یک موضوع دیگر هم لابلای این بحث‌ها مدام بین فعالان بازار شنیده می‌شود و آن باز هم طبقه‌بندی بازار به سهم بزرگ و کوچک است
یکی از ایرادات بزرگ فعالان بازار این است که در دوره‌ای به هر حال دور یا نزدیک دسته‌ای از سهم‌ها و شرکت‌ها به واسطه کوچک بودن بازدهی‌های عجیب و غریبی را نصیب سهامداران کردند حالا بسیاری با همان طیف فکری مدام به دنبال تکرار آن الگو هستند و در بازار حضور دارند غافل از اینکه هر دوره بازار با هر شکل رفتار متفاوتی را نشان می‌دهد و به نظر می‌رسد تکرار آن چرخه‌ها ممکن است به این زودی یا به این راحتی‌ها محقق نشود البته تشخیص اینکه این کشتی با باد موافق یا مخالف سهم‌های کوچک و بزرگ چه تغییری می‌کند قطعاً درست است و لازم اما دوباره به همان حرف قبل برمی‌گردیم اندازه مهم نیست عملکرد مهم است

تقسیم بندی صرف شرکت‌ها بر مبنای اندازه آنها و تصمیم گیری در مورد ورود و یا خروج از آنها گمراهی بیشتر سهامداران را به همراه دارد و موجب رفتارهای غلط معاملاتی و توهم‌های ذهنی و توطئه در بین فعالان می‌شود که مثلاً چرا ۳۰ نماد بزرگ بازار حرکت می‌کنند و فلان سهم کوچک رشد نمی‌کند اما هیچ بار از خود نمی‌پرسد که چرا آن فلان سهم کوچک در رشد فروش در صورت‌های مالی در پی به‌ ای و در بسیاری از موارد دیگر رفتار جذابی ندارد .

از همین رو معتقدیم که در انتخاب سهم فارغ از کوچک و بزرگ بودن نه اینکه آن را در نظر نداشته باشیم قطعاً جو و فضای بازار در نحوه و انتخاب سهم موثر است اما ذکر این نکته ضروریست که سهمی را باید انتخاب کرد که قابلیت‌های بنیادی و ارزندگی منطقی را داشته و بتواند حداقل‌های ممکن را در فراز و فرودهای بازار حفظ کرده  و شما را اسیر چالش‌های متعدد اعم از نقد شوندگی و عدم شرایط بنیادی نکند به نظر می‌رسد این روش که صرفاً سراغ سهم کوچک یا بزرگ برویم روش منسوخ شده‌ای است که درس‌های زیادی را به سهامداران داده و طی این مدت بارها و بارها نشان داده است که صرفاً بر اساس اندازه نمی‌توان به سراغ انتخاب سهم رفت از همین رو در رویکرد فعلی که برخی با مدل انتخاب سهم کوچک پیش می‌روند این موضوع را نیک و خوب به خاطر داشته باشند که بازار فراز و فرود خود را داشته و سهمی را انتخاب کنید که در هر مقطع قابلیت نقشوندگی و شرایط بنیادی قوی را داشته باشد

و اما سال ۱۴۰۳ رو به پایان است و با تمام زشتی و زیبایی‌ها به انتهای آن نزدیک می‌شویم اما هنوز مسائل بسیار زیادی برای همه باقی مانده حل نشده پیش می‌رود یکی از این مسائل چیزیست که بارها بیان کردیم و آن هم رویارویی با بزنگاه‌های حساس اقتصادی است که با آن مواجه می‌شویم و باید تصمیم گیری کنیم …

دوستی چند وقت پیش مثال قشنگی می‌زد حکایت اهالی بازار سرمایه را حکایت زندانی می‌دانست که در دوره دولت قبل شکنجه‌گرهای غول پیکر و بی‌رحم و عجیبی به جان او افتاده بودند یکی به بهانه دلار زدایی آن یکی به واسطه مغزی کوچک شلاق در دست گرفته و هر وعده یکی ما را مهمان می‌کرد صبح ناشتا ناترازی‌های ارزی به سراغ ما می‌آمد و تا جا داشتیم می‌زد تمام که می‌شد هنوز جای قبلی خشک نشده مردی با سیبیل‌های کلارک گیبلی شلاق به دست می‌گرفت و به بهانه نرخ بهره بازار را شکنجه می‌داد هنوز به وقت ظهر نرسیده یکی داستان‌های تعزیراتی و عدم افزایش قیمت را رو می‌کرد بعد از ناهار گرفتاری‌های صنایع خودرو و پالایش و پتروشیمی و دست کردن در جیب شرکت‌ها سراغ سهامدار می‌آمد تا جا داشت می‌زد و تو گویی حب و بغضی داشت که اینطور محکم  شلاق را روی تن نحیف بازار سرمایه می‌کوبید به وقت شام هم که بله به وقت شام ناترازی‌های انرژی سراغ ما می‌آمد وقتی که دیگر جای سالمی روی تن ما نمانده بود کار خود را با باتوم و شیشه نوشابه پیش می‌برد و خلاصه این وضعیت جسمی روحی بازار سرمایه در دوره قبل بود پزشک متخصص آمد و استاد جراح نوع دیگری از شکنجه را به سراغ بازار آورد شاید شکنجه‌گرهای فعلی فرقشان این بود کمی آرام‌تر می‌زدند اما شکنجه سر جایش بود ترک نمی‌شد نرخ بهره و نرخ ارز و ناترازی‌ها ما را رها نمی‌کرد و تازه موبوری شلاق را به دست  گرفت به نام بحران های سیاسی که محکم‌تر از قبل می‌زد …

این وضعیت حال و روز بازار سرمایه است که یک جای سالم به تن نحیف او باقی نمانده تمام حرف و بحث ما این است اگر قرار است زیر آوار ریسک‌های مختلف و شکنجه عوامل ریز و درشت قرار داشته باشیم و سال ۱۴۰۴ را پیش ببریم به نظر روزگار سختی در انتظارمان است هیچکس نمی‌گوید بازار بازدهی نمی‌دهد یا عقب است یا از تورم عقب می‌ماند خیر بحث ما این است که ممکن است انتهای سال از این تن  نحیف دیگر چیزی باقی نمانده باشد خدا را شکر سال به سال هم بر ناترازی‌ها اضافه می‌شود ناترازی برق و گاز و بنزین و گازوئیل و بانک‌ها و ارز کم بود حالا آب هم به آن اضافه شده است …

تمام بحث ما این است که با آغاز سال ۱۴۰۴ به نظر اگر در مسیر حل این ناترازی‌ها گام برداشتیم و پا پیش گذاشتیم می‌توان انتظار داشت که از شدت این شکنجه کمی کم شده و اوضاع سر و سامانی بگیرد و این زخم‌ها آرام آرام مرهم پیدا کند اما اگر دست فرمان همین باشد که می‌بینیم و فضا به همین شکل پیش برود به نظر کار کمی برای بازار دشوار خواهد شد ما از ناترازی‌هایی حرف می‌زنیم که ممکن است سال بعد تولید شرکت‌ها را با چالش عمده‌ای مواجه سازد این اتفاق کوچکی نیست و از همین رو یکی از مهمترین چالش‌ها و البته دغدغه ذهنی همه ما فعالان بازار این است که دنبال کنیم که دولت آیا در پی حل این بازی‌ها بر می‌آید یا خیر اگر می‌بینید دست فرمان همان دست فرمان و شلاق قبل است به نظر یا تن خود را برای آن آماده کنید و یا چاره دیگری بیندیشید…
این را برای چه بیان می‌کنیم برای اینکه معمولاً در ابتدای سال در سخنرانی‌ها و حرف‌ها جهت کلی برخی برنامه‌ها روشن می‌شود که موضوع ناترازی‌ها فقط انرژی نیست و طیف گسترده‌ای از مسائل را در بر می‌گیرد بخش مهمی از آن است
ببنیم چه میشود …