گزارش بازارامروز شنبه ۲۸ مهر۱۴۰۳
۵۰۰ گل سرخ !
۵۰۰ نماد یا بهتر است بگوییم بیش از ۵۰۰ نماد امروز صف فروش بودند . ۵۰۰ نماد عدد کوچکی نیست و این عمق بحران بی اعتمادی و ضعف را نشان میدهد . بیش از هرچیز دیگر نشان میدهد بازار در وضعیت بحرانی است و پذیرش بحران مهم ترین بخش ماجراست چیزی که تا به امروز رخ نداده و اصلا دولت قبول ندارد که اینجا فاجعه ای در حال بروز است … نه درداخل بازار و نیروهای داخلی و نه در بیرون کسی به فکر حل این بحران نیست و همه تماشاچی بازار شده اند … روزهای عجیب و سختی را پشت سرمیگذاریم . قدیم ترها که این روزها پیش می آمد یکی پیش قدم میشد و در مسیر حل بحران گام برمیداشت تو گویی این روزها کسی نه دل قدم برداشتن دارد و نه خیلی برایش دلی می سوازند البته برخی هم معتقدند ولی فایده ای هم ندارد چرا تلاش صورت گیرد ولی در هر صورت روزهای خوبی را نداریم …
فارغ از بازار و اتفاقات حاشیه های کمر شکن اطراف آن یکی نوشته بود ،خواب راحت، شب آرام، لبخند از ته دل و مواردی از این دست برای بورسی‌ها آرزو شده و یک امر محال تا میایم به خود بیایم و آخر هفته کمی از اخبار دور باشیم دوباره ماجرای جدید، اتفاق جدید و یک ریسک جدید روی سر بازار سبز می‌شود و طبق این روال چند وقت دوباره یک آخر هفته آمد و با این که پرخبر بود ولی خبری از تحولات و رویدادهای نظامی و سیاسی نبود البته کشته شدن سنوار رویداد مهمی برای دنیای سیاست بود اما برای بازار سرمایه خیر این روزها همه می‌خواهند این خلسه و فضای سخت سریع‌تر تمام شود و هیچ چیز را بدتر از ماندن در این فضای تعلیق و برزخی که نمی دانیم چه می‌شود نیست …
و البته و دوباره این …. خانه را آغاز کردیم با آخر هفته‌ای پر خبر و هفته‌ای که نظر می‌تواند هفته پر چالشی برای بازار باشد و احساس میکنیم جنس چالش و اخبار این هفته برای ما بورسی‌ها جنس متفاوت‌تری خواهد بود تحولات و رویدادهای سیاسی همیشه همراه بازار هست و این هفته نیز خواهد بود اما آنچه این هفته را بسیار متفاوت‌تر از هفته‌های قبل میکند این است که از امروز تا روزهای خاص آبان و هفته اول و روزهای اول آبان بازار به نه خیلی ولی کمی تحت تاثیر بمباران اطلاعیه‌های کدال خواهد بود که می‌تواند آثار کم و بیش متفاوتی را در بازار داشته باشد این اطلاعیه‌ها ابتدا در گزارش‌های مهم میان دوره‌ای و سپس گزارش‌های ماهانه که از دل آن می‌توان به گزینه‌ها و رفتار متفاوت‌تری در بازار رسید اما خبرها به همین جا ختم نمیشود معتقدیم اخبار مهمی از صنایع ،اخبار بودجه ، نرخ دلار نیما و نرخ بهره و تاثیرات مصوبه اخیر نیز در بازار از این هفته به بعد خودنمایی خواهد کرد ولی واقعا این خبرها توان تغییر مسیر بازار را دارد ؟! امروز نشان داد کار سختی در پیش دارد و البته کسی هم هیچ تلاشی برای کمک به بازار نمیکند … عزیزان به کلی کدو را فراموش کردید و دامنه نوسان ۳% هم آزار دهنده شده . مشکل اینجاست اصلا بحران را عزیزان قبول ندارند که بسته نجات از بحران تعریف کنند …
میتوانیم تا صبح روضه بخوانیم و گریه کنیم ولی به نظر در این روزهای سخت باید منطقی تر رفتار کرد . البته رفتار نهاد بالادست ما هم قبول کنید غیرمنطقی است و همه چیز را به کتف مبارک زده است !! ولی به هر حال امروز در ابتدای هفته و انتهای مهر و روزهای خاص به چند موضوع اشاره میکنیم که می‌تواند فضای متفاوت روزها و هفته‌های بعد را رقم بزند. البته که کسی انتظار این شدت منفی شدن را نداشت ولی در هر صورت نکته مهم مثال دوباره مطرح شدن چهار چرخ قدیمی بود که بازار روی محورهای آن سوار شده و حرکت میکرد اگر به خاطر داشته باشید این چهار محور شامل نرخ دلار آزاد و نیما ، نرخ بهره ، گزارش شرکت‌ها و اخبار مختلف صنایع و در نهایت دنیای سیاست بود . اگر کمی حافظه قوی‌تری داشته باشید این چهار چرخ را در روزهای قبل از انتخابات هم بیان می‌کردیم و معتقد بودیم با توجه به حال و هوای شرکت‌ها و اخبار و تحولات فعلی با چرخیدن و بهتر شدن وضعیت دنیای سیاست این ماشین با سرعت بیشتری می‌تواند حرکت کند . همین امروز نگاه کنید نرخ نیما چشمک میزد مثلا یک گزارش خوب از شپاکسا سهم را صف خرید کرد ولی حال عمومی بازار خراب است …
بعد از گذشت چند ماه حالا بازار شبیه ماشین ترکش خورده و درب و داغانی در این مسیر شده است که چرخ‌هایش هم به درستی و به خوبی نمی‌چرخد اما چاره ای ندارد جز این که ناامیدانه چشم از جاده بر ندارد و پیش برود… با چشمانی اشک بار باید پیش برود … ولی حقیقت امر این است که دو چرخ ما به طور کامل پنچر شده و دو چرخ دیگر نسبتا خوب و سرحال است و فعلاً حرکت آرام و آهسته و لنگ لنگان این ماشین هم به اتکا به همان دوچرخ است …
امروز کمی در مورد این موارد می نویسیم و در فردا و روزهای آینده نیز این اتفاقات را مرور میکنیم تا به این جمع بندی برسیم که به نظر این هفته به طور کلی آبان خاص و مهمی را داریم که شاید اتفاقات و تحولات عجیبی از دل آن بیرون بزند با آغاز مهر هم انتظار ما این بود که فضا کمی متفاوت و خاص‌تر باشد و البته از آن چیزی که فکر می‌کردیم پرخبرتر و پرحاشیه‌تر ظاهر شد و از ابتدای آن با سورپرایز‌های مختلف سیاسی و خبری مواجه بودیم … باید پذیرفت فضای متفاوتی پیش روی بازار است امروز به دو عامل اشاره میکنیم و فردا دو عامل دیگر را بیان خواهیم کرد به نظر می‌رسد در حال حاضر تنها دلخوشی و امیدواری بازار و شاید تنها قول قابل حساب و کتاب دولت برای اهالی بازار سرمایه نرخ نیما باشد … دقت کنید اردیبهشت ماه دلار نیما حوالی ۴۱ بود امروز که با شما صحبت میکنیم با گذشت ۵ ماه دلار نیما با رشد نزدیک به ۲۰ درصدی به ۵۰ هزار تومان نزدیک شده است چیزی که برای بسیاری حتی تصور هم نمی‌شد و این اختلاف روز به روز در حال کاهش بوده که همتی نیز به خوبی به آن اشاره کرده است این شاید تنها نکته مثبت دولت جدید برای بازار سرمایه باشد که البته معتقدیم در عین بدبینی فعلی فعالان بازار یکی از بهترین اتفاقات ممکن برای سودآوری سال‌های آتی شرکت‌ها خواهد شد و شک نداریم به زودی آثار این موضوع خود را در صورت‌های مالی فروش شرکت‌ها نشان خواهد داد و باز طبق عادت قدیمی هر آن چیزی که بتوان اثر ماندگار و پایداری در جریان سودآوری فروش داشته باشد بی‌شک با کمی تاخیر روی قیمت نشسته و خود را نشان میدهد … از دید ما این یکی از مهمترین اتفاقاتیست که با کمرنگ‌تر شدن سایه سیاست آثار خاص و ویژه آن در بازار نمایان خواهد شد و نکته مهم‌تر اینکه احساس میکنیم با این سرعت و با این گفتمان و با این شرایط این عدد به سمت حتی اعداد نزدیک به ۶۰ تا پایان سال میل خواهد کرد . نمگوییم که دلخوش باشیم بلکه اعتقاد داریم این موضوع و این امر این را نشان میدهد که اگر اتفاق عجیب سیاسی رخ ندهد و این ریسک‌ها و این بزن نزن‌ها تمام شود اتفاقات و رویدادهای خوبی می‌تواند در انتظار بازار و شرکت‌های قوی صادر کننده ما باشد که در حال حاضر زیر خروار خروار آوار بی‌اعتمادی دنیای سیاست دفن شده و کسی به آن توجهی نمیکند پس چرخ نیما و دلار چرخ مهمی برای بازار است و تا بوده دلار درایور قوی موثر و ماندگاری در بازار شده که آثار رشد آن نیز آثار پایدار و ماندگار بوده است اما در حال حاضر به واسطه ریسک‌های سیاسی کسی به این موضوع توجه نکرده و وزنی به آن نمی‌دهد … حتی امروز هم مهم نبود که نرخ نیما چند بوده و چه اثراتی در آینده دارد …
اما نمیشود بازار امروز را دید از درد مزمن او صحبت نکرد … سیاست و سیاست زدگی …
امروز از چرخ دوم این ماشین یعنی سیاست و خبرهای سیاسی صحبت میکنیم که در حال حاضر تمام فتنه‌ها و هر آنچه در بازار رخ میدهد زیر سایه این وضعیت قرار گرفته و باعث شده است کسی به اخبار و تحولات بنیادی از گزارش‌ها گرفته تا نیما از اخبار خوب صنایع گرفته تا بودجه از خبرهای تجدید گرفته تا ورود خودرو بورس کالا هیچ یک شاهد تغییر گسترده‌ای در بازار نبود و فقط و فقط سایه جنگ جنگ و سیاست است که بازار را به اسارت خود درآورده و چشم‌های او را بسته و قدرت تصمیم گیری را از او گرفته است …
نمی‌دانیم حقیقت امر چه بگوییم از یک طرف می‌خواهیم بگوییم نباید آنچنان به این اتفاقات وزن داد اما می‌بینیم ریسک‌های عجیب و غریبی روی سر بازار وجود دارد و سرمایه‌گذار بدبخت هم حق دارد به این موارد توجه کند البته یک نکته را در نظر داشته باشید اگر به اخبار با دقت و به شکل نگاه تحلیلگرانه دقت کرده و دنبال کنید می‌بینید از آن هیجان عجیب جنگ و رویارویی و حمله به تاسیسات مختلف کمی فاصله گرفتیم و امروز همگان می‌دانند که احتمالاً آمریکا ترمز این موضوع را کشیده و یک حمله محدود و مختصر را خواهد داشت و برخی نیز امیدوارند با انجام آن ، قال این ماجرا موقتاً کنده شده و البته وارد ماجراهای جدیدی می‌شویم که امروز آغاز استارت آن را خواهیم زد و سعی خواهیم کرد در مورد آن بیشتر صحبت کنیم و آن هم چالش جدیدی به نام انتخابات آمریکاست
تا انتخابات آمریکا حدوداً ۱۳ روز کاری فرصت داریم و سعی میکنیم در هر روزی که فرصت شد جسته و گریخته به این رویداد و آثار آن در بازار اشاره کنیم اما در حال حاضر شاید مهمترین و خاص‌ترین بحث آن که امروز می‌خواهیم با آن بپردازیم این است که همواره یک سیاست صبر و تماشا بین فعالان بازار آغاز می‌شود که به واسطه اثرپذیری از این تغییر و تحولات است. اینکه حالا کدام یک بر بازار اثر مثبت یا منفی دارند در روزهای آتی حتماً مفصل‌تر صحبت خواهیم کرد اما احتمالاً بیماری صبر و تماشا کردن بازار و عدم ورود به بازار به واسطه این رویداد از هفته بعد به مانند یک ویروس به جان بازار خواهد افتاد و بدشانسی بورسی‌ها این است که تن بازار آنقدر ضعیف و نحیف شده است که توانایی پذیرش و قبول کردن این ویروس جدید را ندارد امیدوار بودیم با تحولات گزارش‌ها و دلار نیما و فروکش کردن خبرهای سیاسی کمی ماجرا قبل از رفتن به استقبال این ویروس بهتر باشد که قاعدتاً همین هفته‌ای است که در آن قرار داریم اما شواهد و قرائن نشان میدهد قرار است پشت به پشت این اتفاقات و بیماری‌ها سراغ بازار بیاید و بماند … چرخی که از آن صحبت میکنیم به عنوان چرخ سیاست همچنان در بدترین شکل خود قرار دارد
و هر بار هم که کمی پر باد شده و آماده یک حرکت و سرعت بخشیدن به این ماشین را میکند یکی انگار از روی غضب با چاقویی این لاستیک را پاره پاره کرده تا مدت‌ها فرصت حرکت کردن را از او بگیرد و حالا این چرخ آش و لاش شده که جای زخم‌های جنگ روی تن اودیده می‌شود به استقبال ریسک و فصل جدیدی می‌رود به نام انتخابات آمریکا که باز باید ثانیه شماری کنیم سریع‌تر تمام شود و از این فضای سنگین برزخی بیرون بیاییم … یک نکته را نیز اضافه کنیم اینقدر نگویید بی تاثیر است فرقی نمیکند و این موارد… حتی ممکن است این حرف درست باشد و واقعاً فرقی نکند اما درد بازار است و بازار به این موضوع وزن داده و به طور جدی آن را در معاملات خود لحاظ میکند و این موضوع فقط برای این دوره نیست و در دوره‌های گذشته نیز این اتفاق رخ داده منتها فرقش این است که در دوره‌های گذشته فقط عامل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود که ذهن بازار را درگیر میکرد امروز ریسک جنگ و رویارویی نیز به آن اضافه شده است و این کار بچه‌های بازار را س خت‌تر کرده که هم باید در نقش تحلیلگر خاورمیانه و استراتژی‌های نظامی باشند و هم الکترال‌های ایالت‌های لب مرز و رنگارنگ قرمز و آبی آمریکا را بلد باشند …
و حرف آخر اینکه روز چهارشنبه در مورد موضوعی صحبت کردیم به نام اثرات ریسک سیاسی و نتایج آن در بازار که مثال روزهای پس از جنبش مهسا را یادآوری کردیم که بعد از آن و بعد از اتمام آن بازار با یک جهش و پرش قوی همراه شد این موضوع با بازخوردهای جالب و عجیبی همراه بود از تحلیل‌های سیاسی آنکه بگذریم بسیاری یادآوری کردند که فلانی ! جنس این دو اصلاً قابل مقایسه نیست ان یکی خطری برای بازار نبود و بازار زیادی به آن وزن می‌داد اما دراین یکی فضا به طور کلی در شش هفت ماه گذشته فضای متفاوتی است . ببینید عزیزان ما هم معتقدیم به این اتفاق به شدت هم معتقدیم که فرق میکند اما حرف ما این بود که نتیجه بعد از پایان بحران سیاسی نتیجه خاص و جالب و متفاوتی بوده و می‌خواستیم این موضوع را باز یادآوری کنیم که از دل بحران‌ها می‌توان نتایج خوبی گرفت و خلاصه بحث ما این بود که برای حقوقی‌ها می‌ارزد که در دریایی از خون و ریسک‌های متعدد دل به دریا زده و در انتظار ریوارد مناسبی باشند بحث بحث مقایسه بود که یادآوری کند می‌توان به روزهای بهتری هم چشم دوخت
در گیرودار اثبات این موارد بودیم که یکی از دوستان هم زحمت کشید و آمار مقایسه‌ای این دوره با دوره جنبش مهسا را کنار یکدیگر گذاشت تا مقایسه بنیادی‌تری داشته باشیم و اولین نتیجه این که آیتمهای بنیادی بازار پایین تر از بحران سال ۱۴۰۱ است !! یعنی بازار ارزنده تر است ولی …
بررسی ۲ آیتم P/Ettm و P/Sttm بازار نشان میدهد که هر ۲ این آیتمها در حال حاضر در سطوح پایین تری نسبت به کف شاخص بازار در بحران های سال ۱۴۰۱ قرار گرفته است. میانگین ماهانه نسبت P/E ttm بازار در مهر ۱۴۰۳، به ۶.۴ مرتبه رسیده است. لازم به توضیح است که نسبت P/E ttm بازار در روز ۲۵ مهر ۱۴۰۳ در سطح ۶.۴۱ مرتبه قرار دارد. میانگین نسبت P/E ttm بازار در دو سال گذشته ۷.۲ مرتبه بوده است.میانگین ماهانه نسبت P/S ttm بازار در مهر ۱۴۰۳، به ۱.۴۸ مرتبه رسیده است.
لازم به توضیح است که نسبت P/S ttm بازار در روز ۲۵ مهر ۱۴۰۳ در سطح ۱.۴۴ مرتبه قرار دارد. میانگین نسبت P/S ttm بازار در دو سال گذشته ۱.۹۵ مرتبه بوده است.
بله عزیزان موارد بالا به خوبی نشان دهنده این است که اگر جنس این بحران فعلی متفاوت و خاص و ویژه بوده است موضوع در قیمت‌ها نیز تا حدودی لحاظ شده و امروز که با شما صحبت میکنیم فضای بنیادی‌تر و به نوعی ارزنده‌تر از آن روزها داریم . بازار در نقطه بنیادی‌تر و ارزنده‌تری قرار دارد صد البته موضوع برای همه شرکت‌ها اینطور نیست اما به طور کلی آمار این را نشان میدهد و این خود نشان دهنده عمق پرایس شدن ریسک فعل است
و به نوعی اگر بخواهیم آن مطلب چهارشنبه را تکمیل کنیم این است که این اعداد و ارقام نیز به خوبی نشان میدهد که بازار ریسک سنگین دنیای سیاست را در قیمت‌ها لحاظ کرده و حتی با توجه به شدت بحران فعلی این اثرگذاری بیشتر است دقیقاً می‌خواهیم به نتیجه بعد اشاره کنیم که پتانسیل قوی در دل بازار وجود دارد که با برطرف شدن سایه بحران‌های سیاسی می‌تواند فرصت خودنمایی و ظهور پیدا کند و آنجاست که رفتاری شبیه آبان تا اردیبهشت خاص که با بازدهی عجیبی همراه بود ممکن است تکرار شود
و باز هم تکرار میکنیم حرف ما امروز این نیست که بخرید بدون در نظر گرفتن ریسک‌ها حرف ما این است که بخشی از بازیگران بزرگ بازار نظیر همین صندوق‌ها حقوقی‌ها و سهامداران بزرگ با ترس کمتر و شجاعت بیشتری باید در بازار حاضر باشند چرا که آنها در این تلاطمات مختلف همیشه سهامدار بودند و اتفاقاً از دل این تلاطم‌ها می‌توانند سودهای بزرگ و خوبی را شناسایی کنند و شاید گفتن این جمله در حال حاضر کمی پر ریسک باشد اما اتفاقاً معتقدیم تصمیم اخیر سازمان در مورد صندوق‌های درآمد ثابت شاید توفیق اجباری برای این صندوق‌ها شد که در یک سال پیش رو با کمک بازار سودهای قوی‌تر و بالاتر و بهتری از سایر رقبای خود ایجاد کنند … چون اعتقاد داریم این شرایط خیلی زود و با فضای متفاونی به پایان میرسدفقط البته اگر تحولات بنیادی این کاسه کوزه خود ساخته را بهم نزند …
و در نهایت این دقایق شنیده می شود جلسه فوری شورای عالی بورس برگزار می شود .عزیزان هر جلسه ای تاکید میکنیم هر جلسه ای با هر تصمیمی و خروجی باید بتواند روی تابلو خود را نشان دهد وگرنه جلسه که از قبل بوده و خواهد بود … بازار خبردرمانی نمیخواهد تصمیم و اقدام عملی لازم دارد …
