گزارش بازارامروز یکشنبه۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲
کندل کاری !
یک روز عجیب با کندلی عجیب و ریزشی عجیب رقم خورد ولی به نظر خیلی هم غیرطبیعی نیست که وقتی بازار با سرعت بالامیرود اولین واکنش او در ریزش و اصلاح هم سنگین و سریع باشد . دوستی به شوخی داشت میگفت چی فکر میکردیم و چی شد !
تا دیشب فکر میکردیم صعود بازار شبیه ۹۹ می شود حالا امشب باید فکر کنیم سقوط او مثل ۹۹ نشود !!
ولی همین را بگوییم که نه صعود بازار شبیه ۹۹ بوده و نه چیزی شبیه ریزش ۹۹ در انتظار اوست پس بهتر است منطقی و با دید منطق و تحلیل به ماجرای بازار نگاه کرد
تجربه تلخ سال ۹۹ و ریزش آن روزها باعث شده است تا بازار در نقاطی قرار گیرد که ترس از قفل شدن و ماندن در قیمت‌ها و تکرار تجربیات تلخ گذشته امروز صف فروش بسیار سنگین و پر حجم را داشته باشیم تا افراد برای شناسایی سودی که دارند از ترس رویدادهای قبل فروشنده باشند …
اما چرا به این معتقدیم که بازار با یک اصلاح می تواند دوباره در مسیر بهتری قرار گیرد؟! به این دلیل که بعد از اصلاح بازار قیمت ها و جریان سودآوری در نقطه قرار می‌گیرند که می تواند نقطه توجه دوباره جریان پول به دارایی ارزنده در بازار باشد و درست این نقطه ای است که می تواند پایان زنگ اصلاح و حرکت دوباره بازار شود اما در حال حاضر ترس از اتفاقات و رویدادها باعث بروز چنین چالشی در بازار شده است …
خلاصه گزارش بازار امروز را ابتدا بگوییم که حقیقت امر بر خلاف بسیاری از عزیزان منفی امروز را خیلی برای بازار نگران کننده نمی بینیم و اگر معتقدیم بازار در مسیر صعود خود به چنین استراحت و اصلاحاتی نیاز دارد می پذیریم که منفی های فعلی هم منفی های مفیدی برای بازار خواهد شد و حتی می تواند به سمت اصلاح پرتفو و خرید سهم پر پتانسیل تر و مشارکت بیشتر جریان پول کمک کند اما یک چیز این میان وجود دارد و آن حس ترس است …
بالاخره بازار کمی به فاز اصلاح و عرضه و فشار فروش و صف های فروش برگشت و بسیاری که دل نگران روند ایجاد شده و تکرار تجربیات تلخ گذشته بودند کمی دلشان آرام گرفت
برای تحلیل و گزارش بازار امروز ابتدا بهتر است صحنه فعلی بازار را کمی تصویر و توصیف کنیم
با بازاری مواجه ایم که ۶هفته یا بهتر است بگوییم تقریباً ۲ ماه رویایی را پشت سر گذاشت و بازدهی‌های بسیار خوبی را ثبت کرد
نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان پول وارد بازار شد و تحولات خوب و مثبتی را رقم زد
در سوی دیگر رشد عجیب و غریب برخی نمادهای کوچک در بازار شاهد بودیم که سقف قیمت خود در ۹۹ را پس گرفتند و بازدهی ۳رقمی را بعضا رقم زدند
طی یک هفته گذشته فشار فروش حقوقی ها را شاهد بودیم که دیروز در اوج خود قرار داشت و هر آنچه به دستشان رسید فروختند
خب وقتی با چنین فضایی و چنین شرایطی مواجه ایم به نظر استراحت‌های یکی دو روزه بازار غیر منطقی نخواهد بود و بازار طبیعی است که بعد از یک رشد در چنین فضایی قرار گیرد و حتی صف های فروش را داشته باشیم
سرعت ریزش امروز بازار از یک سو ترس آور و از سوی دیگر جالب است…
از این نظر بد و ترس آور است که دومینوی فروش ایجاد می‌کند و از سوی دیگر بسیاری از سهام ها که تا دیروز رشد نکرده بودند با اولین تلنگر منفی شده و به فروش رفته اند
اما از چه نظر منطقی و خوب است بسیاری از کسانی که نموداری و تکنیکال کار می کنند و یا حتی کسانی که به بنیاد سهم ها توجه می کنند به نظر با اصلاح قیمت ها کم کم سراغ خرید می روند و دست و دلشان بیشتر به خرید باز میشود و این اصلاح سریع قیمت ها باعث می شود در اولین گام جریان تعادل قیمتی برقرار شود و ما احتمالاً همین فردا یا نهایت سه شنبه شاهد جمع شدن تعداد زیادی از نمادها از صف فروش باشیم
در واقع این شدت ریزش کمک شایانی به سریعتر متعادل شدن بازار خواهد داشت البته ممکن است بازی در نماد های کوچک و غیر بنیادی جور دیگری پیش برود که امروز اگر وقت شد در مورد آن هم صحبت خواهیم کرد اما به واقع بعد از چندین و چند روز امروز اولین روزی بود که زور عرضه ها به بازار رسید و فشار حقوقی و این داستان ها مچ تقاضا را خواباند
بسیاری از سهامداران نگران بازار هستند که ممکن است ریزش ها ادامه داشته باشد و وضعیت منفی شود ببینید دو حالت وجود دارد اگر اتفاق عجیب و غریب منفی رخ ندهد دقت کنید اتفاق عجیب و غریب منفی از نظر سیاسی اقتصادی ،صنایع و اظهارنظرهای دولت و غیره رخ ندهد به نظر بازار خیلی زود به نقطه تعادل رسیده و جمع و جور میشود که فکر میکنیم آخر وقت سه شنبه یا نهایت روز چهارشنبه چنین شرایطی برای بازار در دسترس باشد اما اگر لابلای این جو فعلی یکی هم پیدا شد و لگد به صنایع و اخبار و اتفاقات منفی زد به نظر ماجرا دیگر فرق می‌کند و این دقیقاً همان جایی بود که به دوستان در نهاد ناظر که نگران رشد بازار بودند میگفتیم گاهی اوقات از جراحی هم سخت تر می شود و ماجرا از دست در می رود. کافیست این میان دست کسی بلرزد و خونریزی عجیبی به راه بیفتد
اما به نظر می‌رسد اگر فروشنده ها که روزهای قبل از آنها به عنوان فروشنده های با صلاحیت صحبت میکردیم قصد خروج پول از بازار را نداشته باشند به خوبی می توانند در منفی بازار دوباره حاضر شده و خریدار سهم ها باشند
فکر میکنیم این موضوع محقق خواهد شد و نباید از بازار و صف‌های فروش ایجاد شده ترسید چرا که هیجان در خرید، به تبع آن هیجان در فروش را نیز به همراه دارد و این صف های فروش با این شکل و با این شدت امروز از دید ما طبیعی بود مگر رویداد عجیب و غریب سیاسی و اقتصادی پشت بازار نهفته باشد که فعلاً از اخبار چنین چیزی بر نمی آید…
اما این میان چند نکته نیز وجود دارد
فکر و تفکر این که نهاد ناظر و یا هر ارگان دیگری می خواهد ترمز بورس را بکشد اصطلاح غلط و دیدگاه اشتباهی است که نه خود سازمان و نه هیچیک از افراد چنین چیزی را در سر ندارد اما دو موضوع در کنار این وجود دارد موضوع اول این است که فشار ها از گوشه و کنار به مدیران سازمان و وزارت اقتصاد و بقیه ارگان ها وجود دارد که حواس جمع باشید که نکند بازار این شود و آن شود و دوباره همان آش و همان کاسه باشد. شاید این طرز فکر در فشار فروش حقوقی ها موثر بود ولی باید در سمت تقاضا نیز طی روزهای آتی این دیده شود و اگر نشود خسرالدنیا و اخرت شده اید !
اما در حال حاضر یک موضوع دیگر هم وجود دارد و آن هم شرایط خود بازار است . در حال حاضر و البته تا قبل از ریزش سنگین امروز با چهره و صحنه ای مواجه بودیم که کمی نگرانی نهاد ناظر بابت رشد برخی شرکت ها طبیعی و منطقی به نظر می رسید.
همین جا در مواجه با این رویداد دو دیدگاه وجود دارد دیدگاه اول این است که اصلاً به نهاد ناظر چه ربطی دارد جریان پول آمده و میخواهد یک سهمی را چند برابر ارزش ذاتی بخرد،اصلا دوست دارد اشتباه کند، اینجا بازار است و نظام و منطق عرضه و تقاضا در آن حرکت می کند
اتفاقاً دیدگاه این افراد این است که آن وقت که سهامداران و جریان پول با قدرت فروشنده بازار بودند نهاد ناظر کجا بود یعنی در نزول پنهان شده بود و در صعود حاضر شده است؟!!
اما دیدگاه دیگر این است که برای جلوگیری از تکرار اتفاقات تلخ گذشته باید کاری کرد تا تبعات این اتفاقات کمتر بوده و ترکش های آن به بازار و سایر سهامداران اصابت نکند
موج اصلی و بعد دوم ماجرا به خود ما و خود بازار و اهالی بازار برمیگردد قبل از گفتن این مطلب یک نکته را بیان کنیم هنوز خیلی زود است که از واژه ای به نام حباب برای بازار استفاده کنیم اینجا هنوز کف صابونی هم نشده که بخواهد حبابی شود .حباب محض و مخرز قیمت خودرو و قیمت املاک تهران است که با اسپانیا و لندن و کالیفرنیا برابری می کند و حرف زدن از حباب در این فصا اشتباه محض و حرفی غیر منطقی است آن هم در شرایط حال حاضر…
اما بحث این است که سرعت رشد برخی نمادها در مقابل سرعت سود سازی و کیفیت و جریان سود همراه و متجانس پیش نرفته به عبارت دیگر در حال حاضر در بازار کم نیستند شرکتهایی که جریان سودآوری آنها به شکل نرمال و منطقی پیشرفته و شاید ۳ ماه قبل در شرایط بسیار ارزنده قرار داشتند اما امروز با این سرعت رشد آن جریان بنیادی را گرفته و حالا در نقاطی قرار دارند که جریان سودآوری توجیه کننده قیمت سهم نیست ببینید ممکن است جریان سودآوری توجیه‌کننده نباشد اما چشم انداز و اتفاقات و حوادث و حتی جریان دارایی های ثابت این موضوع را توجیه کند اما بحث ما امروز این سبک تحلیل نیست و مطابق روال قبل در بازار با بسیاری از نمادهایی مواجه هستیم که جریان سودآوری و پی به ای یهای نرمال توجیه‌کننده قیمت سهم نیست و قیمت نیاز به اصلاح دارد و به نظر عمده حرف و صحبت نهاد ناظر هم همین است که در بازار برخی نمادها با رشد هایی مواجه شدند که خیلی منطق نداشته و ممکن است اتفاقات تلخی را در آینده به همراه داشته باشد
ببینید به هیچ وجه صحبت از کوچکی و بزرگی نکردیم در بین سهم های کوچک اتفاقاً شاید گزینه های ارزنده تری از بزرگان پیدا شود و یا بالعکس مقیاس ارزندگی و شرایط سودآوری است نه اندازه شرکت ها اما نتیجه چه میشود ؟آیا این سهم ها با ریزش ادامه دار مواجه اند ؟خیر ممکن است فقط اصلاح زمانی و قیمتی سراغ آنها بیاید و گزارش های بیشتر و بیشتر آنها را در کانون توجه دوباره قرار دهد اما یک نکته دیگر را نیز دقت کنید انتشار گزارش های ۱۲ ماهه شرکت ها و مواجه شدن شرکتها و سهامداران یا واقعیت سودآوری و جریان سود هم در بخش بزرگی از بازار کمک کننده و در بخشی دیگر اگاهی بخش خواهد شد …
برای نوشتن این مطالب بارها و بارها آن را مورد بازنگری قرار دادیم تا خدای نکرده مطلبی غیر معقول و غیرمنطقی منعکس نگردد و باز هم تاکید می کنیم این مطلب به این معنی نیست که بازار در نقاط خطرناک قرار دارد خیر همچنان با اختلاف معتقدیم بازار سرمایه ارزنده‌ترین بازار سرمایه گذاری است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد و با آن نقاط خطرناک فاصله زیادی دارد اما به عنوان یک سهامدار باید دقت کرد تا سراغ هر سهمی نرویم که در چالش های احتمالی پیش رو دچار اتفاقات ناگوار شویم
جمع بندی کنیم …
آماری مطرح می‌شد که منفی امروز بازار بازدهی بسیاری از پرتفوها را با منجنیق به ۱۰ اردیبهشت پرتاب کرد و شاید اگر فردا هم منفی سفت و سختی را داشته باشیم این عدد و این بازه برگشتش بیشتر خواهد شد و به اول اردیبهشت هم برسیم. از همین روست که معتقدیم اصلاح چند روزه و پرسرعت بازار می تواند عامل خوبی برای حرکت دوباره در مسیر بهبود باشد اما نباید بگذاریم ترس بر بازار غلبه کرده و یک دومینو فروش در بازار شکل بگیرد
خالی کردن حس ترس بازار از این جهت مهم است که دومینو فروش ایجاد نشود دومینو فروش یعنی مثلا مردم عادی در صندوق‌ها فروش بزنند ،صندوق ها در بازار بفروشند و دوباره این چرخه تکرار شود…
ودر نهایت حرف آخر …
حرف آخر با عزیزانی است که به نوعی احساس می کنند بازار مسیر تندی را داشت پیش می‌رفت و این اصلاح برای بازار نیاز بود. ببینید مرز بین اصلاح و ترس در شرایط فعلی و با توجه به اتفاقات قبلی رخ داده بسیار باریک است این مرز آنقدر باریک است که کوچکترین اشتباهی منجر به از دست رفتن این بیمار زیر تیغ جراحی شما خواهد شد کوچکترین اشتباهی اعتماد ایجاد شده بازار را از بین میبرد و دوباره همه چیز را به روزهای تلخ قبل باز می گرداند پس دقت کنید ترساندن بازار با هر شکل و هر فرمتی در شرایط فعلی بدتر از هر چیزی است
بازار باید اطمینان پیدا کند که کمی از هیجان خالی شده و بعد از دوران هیجان اصلاح دوباره در مسیر خوب خود قرار می گیرد که البته ممکن است این مسیر با سرعت و هیجان قبل پیش نرود و طی نشود ولی سقوط نگران کننده ای هم نخواهد بود
امروز خیلی از خود بازار چیزی نمی شود گفت و چیزی نداریم که بگوییم …
