گزارش یک روز تاریخی در بازار سهام !
رالی با رنگ عدالت!
عجب روز قشنگ و خاصی بود ! یک روز باورنکردنی… بازارامروز حتی اگر کمی در فکر عرضه بود با این بحث سهام عدالت و داستان های آن دیگر به این راحتی عرضه نخواهد شد . حالا مصیبت بازار همین قفل شدن سهم ها در صفوف خرید است امروز بازار یک روز تاریخی را داشت و ۳۰ هزار واحد مثبت بود تا در چشم به هم زدنی ۹۰۰ در دسترس و ۱ میلیون پیش پای او باشد !
ارزش معاملات خرد بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان بوده . دیروز از حس خوب بازار و البته همراه با حس ترس میگفتیم امروز ان حس ترس به واسطه حمایت های بی دریغ ارکان نظام و رهبری از بازار سرمایه از بین رفته بود انصافا بازار را عالی میخرند و حالا مشکل این است که اصلا نمی فروشند ! به قول شاعر نمیدانیم چه میخواهم بگوییم زبانم در دهان باز بسته است ! بیان از این وصف بازار قاصر شده . نکته جالب این بود کخ از بیرون برخی غیربورسی ها و سیاسیون هشدار میدادند ولی تا دیشب رهبری این طور از بازار سرمایه حمایت کردند تقریبا همه معکوس کشیده و همه بلند گوها در حمایت از بازار روشن شده . البته این که بازار ارزنده است یا خیر اصلا دیگر سوال هیچ کسی نیست امروز سوال این است که چه سهمی را می شود خرید !!
روزی عرضه های حقوقی ها برای بازار یک مصیبت وامروز چون دارویی کمیاب شده است که باید هزار بار با منت و خواهش بخواهیم تا عرضه کننده سهم باشند . همین جا یک سخن کوتاه با حقوقی ها بگوییم ! رفتار برخی از این عزیزان به واقع از حقیقی ها بدتر است ! مگر شما لنگ چند صد میلیارد وام و تسهیلات نبودید ؟! مگر شما همانی نبودید که در قیمت های کمتر برای فروش از هم سبقت می گرفتید !مگر در دوران شهادت سردار سلیمانی از ترس پرتفوی خود را خیس نکرده بودید و می فروختید ؟! آن روز با کدام تحلیل اقتصادی می فروختید که امروز برای بازار هزار تحلیل علم میکنید ؟! به واقع چرا رفتار بسیاری از حقوقی های ما شبیه رفتار آماتور های این بازار است حتما فردا نیز بازار منفی شد اولین نفرات در صفوف فروش هستید ؟! نقش شما روان کردن بازار است نه این که صف فروش شد بفروشید و صف خرید بنشینید بغل دست برخی حقیقی ها در صف !
و اما سراغ بازار برویم و البته امروز همه چیز مثبت بودو بیشتر مقدمه داریم تا گزارش بازار . این روزها اصل بازار که خیلی فرقی ندارد همه صف هستند و همه هم دنبال خرید سهم بیشتر حواشی و خبرهای بازار مهم است و البته همین حواشی است که بازار را هدایت میکند . ببینید در مورد بازار شاید اگر روال بر همان شکل سابق بود بازار امروز بسیار پر عرضه ظاهر میشد اما شب گذشته ابلاغیه رهبری یک موج جدید و دریچه تازه برای بازار را ایجاد کرده که البته از دید ما دو بعد دارد یک بعد روانی و دیگری بعد فنی . امروز در مورد هر دو موضوع صحبت میکنیم. ابتدا بعد روانی موضوع …
یک نکته بگویم در این فضای حساس که بسیاری نسبت به بازار سرمایه مردد و به نوعی به تصمیمات و روند بازار هجمه وارد می کردند و به نوعی لابلای صحبت های خود مسیر بورس را فقط بازاری کوتاهمدت می دیدند با این ابلاغیه متوجه شدند که این بار موضوع فرق می کند البته قیمت های عجیب برخی سهام ها همچنان موضوع ما هم هست اما اینکه به واسطه این موضوع کل بازار سهام را زیر سوال برده و از آن ایراد بگیرند و مردم را بترسانند با این ابلاغیه رهبری ناگهان چرخش کرد و انگار بمبی بود که خنثی شد. البته بازهم تاکید میکنیم بحث ارزندگی شرکت ها هنوز موضوع ما هست ولی این دو با هم متفاوت است .
اما در واقع این ابلاغیه یعنی مسیر را داریم درست می رویم و باید حضور مردم در بازار سرمایه یک فرصت شناخته شود نه تهدید ! این کار بزرگی است که تاکنون به این شکل نبوده و همیشه دولت ها به شکل ویترینی با بازار سرمایه برخورد کردند . وقتی خود دولت پتانسیل های دریافت پول و جریان نقدینگی را در این بازار دید به نظر شوکه شده و جا خورده است و حسرت می خورد که چرا در این مدت از ظرفیت این بازار استفاده نکرده . ولی به هر حال این ماهی است که تازه دارند از اب میگیرند و باید بازهم امیدوار بود . یکی دیگر از نکاتی که ما به ان امیدواریم مسیر بازار سرمایه است …به روند اتفاقات اخیر کمی بیشتر دقت کنید . ابتدا بازارهای رقیب ارام شد ، مسکن راکد و خودرو تقریبا تعطیل ! بعد محدودیت های بانکی و مالیاتی وضع شدو بعد هم نرخ سود بانکی کاهش یافت . درست در کنار این موارد دولت مردم را تشویق به خرید سهم کرد از شستا تا همین صندوق ها و حالا هم شب گذشته رهبری لاین جدیدی را بازکردند که سهام عدالت را شامل میشد . به نظر بسیار روشن و شفاف است که دولت و ارکان حاکمیت به این نتیجه رسیدند حضور این پول ها در بازار سرمایه می تواند مفید باشد و در بقیه بازارها مضر . تنها داستان این است که این پول ها امدند ولی ظرفیت کافی وجود ندارد و اسیر بروکراسی ها هستیم که البته سهام عدالت و اتفاقات خاص ان هم ظرفتی جدید بازار برای عرضه است . به خوبی مشخص است که دستی با روی خوش دارد یقه بسیاری از فعالان اقتصادی را میگیرد که اگر سود میخواهید باید مسیر درست و شفاف را بروید که یکی از انها و شاید اصلی ترین انها فعلا بازار سرمایه است دلار فروشی و خرید و فروش سکه و خانه به قصد دلالی مطمئنا خطرش از خرید و فروش سهام بیشتر است . برخی معتقدند دولت در حال فروختن دارایی های خود و تامین مالی است . خب اصلا فرض کنیم این طور باشد . مگر شما کالایی غیر منطقی را میخرید ؟ در این که فولاد و بانکی ها و پالایشی ها ارزنده هستند ان هم با تخفیف شکی دارید ؟ به جای غر زدن از این فرصت استفاده کنید در سهام عدالت هم همینطور است بهترین شرکت های این کشور در سهام عدالت هستند از این فرصت باید استفاده کرد .
به هر حال ابلاغیه اخیر همچون دوپینگی بود برای بازار و راه جدیدی را برای فعالان بازار باز کرد . به نظر سال ۹۹ نقطه عطف بازار و سال پر حادثه و پرخبری برای فعالان بازار سرمایه است . سالی که احتمالا برای بچه های خود تعریف خواهیم کرد ! سالی که چه نکوست این بهارش!
و اما بعد فنی موضوع …
قبل از هر چیزی این پیشنهاد مطرح می شود که دولت در اجرای این موضوع اصلا عجله نکند رهبری ابلاغ کرده اما به نظر شتابزده تصمیم گرفتن در اجرای این موضوعات ممکن است بعدها باعث بروز مشکلات جدی شود در اینجا بحث بحث سهام است بحث دارایی بحث مالکیت و باید در کار بسیار دقت شود . حتی رهبری نیز در پیغام اشاره کردند شورای عالی بورس محور کار باشد این اتفاق خوبی است . به نظر محوریت کار باید در شورای عالی بورس و سازمان بورس باشد و با توجه به تغییر مدیریت جدید این تیم باید از تمام ظرفیت بازار استفاده کنند. و البته توصیه میکنیم این عزیزان را به مشورت با بچه های بازار . شنیدن یک نظر هم یک نظر است .
حتی به ریاست سازمان پیشنهاد میدهیم از افراد و فعالان درخواست پیشنهاد کند شاید چیزی به فکر یکی برسد که بقیه آن را لحاظ نکرده باشند …
با روزهای خاصی مواجه ایم … یک اشتباه کوچک میتواند نتایجی که تاکنون به دست آمده را از بین ببرد و حتی شیرینی این موضوع را به تلخی تبدیل کند ماهیت سهام عدالت با عرضه سهم از سوی دولت و ای تی اف ها متفاوت است .
اما در مورد خود این موضوع و نقش ان در بازار …
در مورد سهام عدالت دو موضوع مطرح است ۱ اهمیت و نقش این موضوع در بازار و ۲ جریان اجرایی سهام عدالت
در مورد موضوع اول در بالا هم بحث شد که این اتفاقات پای بسیاری از مردم را به بازار بازمیکند و در واقع فصل جدیدی از اتفاقات در بازار است و اولین واکنش بازار سرمایه به این تحولات همین قفل شدن بازار بود …
اما در مورد روند اجرایی … گویا کار به این شکل است که سهام عدالت به صورت مستقیم به افراد داده می شود که احتمالا ترکیبی از ۳۶ شرکت است ( سبدی از ۳۶ سهم ) ، مسئولیت حفظ و نگهداری با فرد بوده ،سود هم به فرد تعلق میگیرد اما قابلیت نقل و انتقال و خرید و فروش توسط شورای عالی بورس تعیین میگردد
حق داریم به عنوان یک فعال بازار صحبت کنیم و البته پیشنهاد هم میدهیم … به نظر بخواهیم دوباره مسیر قبل را برویم و دولت همچنان بر مدار قبلی خود حرکت کند خیلی منطقی نیست و از سوی دیگر وارد شدن به مسیری که مردم مستقیم سهام شرکت را در اختیار داشته باشند نیز به صلاح نخواهد بود چرا که ممکن است بازار سرمایه را با تنش های مواجه سازد امروز بازار این طور است همیشه که بازار مثبت نیست !
حکایت ما شده حکایت داماد تازه واردی که به خانواده تازه عروس خود میرود و میخواهد همان ابتدا نقش جوانمرد و شکرک زده را بازی کند ! خلاصه سفره پهن میکند ! ظرف میشورد و … حالا این بد بخت را جو گرفته اما بقیه باید مراعات حال او را بکنند ! ظرفیت او را در نظر بگیرند و هزار کار سر او آوار نکنند
باید پذیرفت که بازار بزرگ شده بله ما هم میدانیم ممکن است ارزش بازار سهام عدالت معادل یک ماه ارزش بازار ماباشد اما مهم چگونگی اجرای این امر است و همه چیز را با عینک حال حاضر نباید دید ظرفیت بازار را باید در نظر گرفت و همه چیز را سر او اوار نکنید .
پیشنهاد مشخص ما این است ! بی تعارف تخصیص خرد سهام به افراد را متوقف کنید . اصلا راه درستی نخواهد بود . نظم بازار را بهم میریزد ۳۶ سهم میخواهید بدهید یکی ۲۰ هزار تومان و یکی ۲۰۰ هزار تومان !! باور کنید این نوع فروش کار درستی نیست .
پیشنهاد ما در چند سرفصل ارائه می شود و درست مثل ای تی اف پالایشی ها که در ان مقطع مطرح شد این هم به نظر یکی از مسیرهایی که می تواند طی شود و البته خصوصی سازی درستی خواهد بود .
۱- ابتدا صندوق بزرگی به نام صندوق سرمایه گذاری سهام عدالت تشکیل و به اندازه قدرالسهم افراد همه آنجا سهامدار شوند یعنی همه افراد سهامدار ای تی اف ی به نام سهام عدالت هستند . .
۲- شرکتهای سرمایه گذاری استانی تبدیل به شش ای تی اف و هلدینگ تخصصی شده و تمام شرکت های زیر مجموعه به دل آنها ریخته شود و مالک این ۶ شرکت همان شرکت هلدینگ سهام عدالت خواهد بود .
بعد از آن اول شرکتهای سرمایه گذاری استانی که حالا تبدیل به شش شرکت هلدینگ شدن شدند راهی بازار خواهند شد و به عبارتی ما شش هلدینگ تخصصی با مالکیت شرکت سهامی عدالت داریم و و به متقاضیان واگذار می شود . صد البته باید کمی هم جذاب باشد . وجه نقدحاصل از ان برای بازخرید و بازارگردانی همان صندوق سهام عدالت به کار گرفته می شود (درست شبیه سازوکارهای صندوق های فعلی )
البته کار تازه از اینجا آغاز می شود…
تا به اینجای کار هدف اول که نقش شوندگی سهام عدالت مردم است تا حدود محقق شده اما هدف دوم مدیریت این مجموعه هاست . پیشنهاد این است که برای هر شرکت هلدینگ زیر مجموعه سهام عدالت یک هیئت امنا تشکیل شود در واقع چیزی شبیه سهام ممتاز و کسی که یک درصد این شرکت های سرمایه گذاری را خریداری نماید وارد هیات امنا خواهد شد و این هیئت امنا هیئت مدیره شرکت ها را مشخص میکند اینجاست که می تواند بخش خصوصی و یا سرمایه گذار واقعی وارد شرکت شده یا به شکل کلی یا به شکل تخصصی گرفتن سیت های مدیریتی را آغاز نماید . در واقع این شرکت سهامی عام بعد از مدتی تبدیل به بزرگترین صندوق سرمایه گذاری کشور شده و حتی میتواند کار خرید و فروش را نیز آغاز نمایدو کار اقتصادی کند البته عین این قوانین برای سهام عدالت هم اجرا می شود و فرمول هیئت امنا دارد و مردم میتوانند به افراد مختلف سهم خود را بفروشند .
در مجموع باید گفت پرهیز از شتابزدگی و عجله و همچنین حضور مستقیم مردم در شرکتها دو اتفاق منفی است که می تواند برای بازار ما تبعات بدی داشته باشد البته در بلند مدت هم باید هر طور شده از مالکیت مستقیم مردم عادی به دلیل عدم دانش کافی در بازار سرمایه جلوگیری شود و پیشنهاد بالا اغاز و زمینه همین امر است و باعث می شود مردم پس اندازهای خود را با خیال راحت به صندوق ها واگذار نمایند .
پیشنهاد اخر این که مدیریت سهام عدالت از سوی دولت به بخش خصوصی منتخب واگذار شود که میتوان رای گیری اینترنتی بزرگی را اینجا تجربه کرد و به هئیت مدیره و هیئت امنا رسید . این موضوعات خود به خود پای دولت را از مدیریت و همه موارد کنار میکشد . البته پیشنهاد مفصل است سعی شده کوتاه بیان شود .
حرف آخر … امروز چنین حمایتی از بازار سرمایه نبوده است ما تا به امروز چنین حجمی از جریان پول در بازار نداشتم یک میلیارد دلار در روز را در خواب هم نمیدیدیم ! به نظر ظرفیت به وجود آمده و فرصت پیش رو یک پیچ تاریخی در بازار سرمایه خواهد بود که می تواند فرصت های بزرگی را رقم بزند همه مسئولان باید قدر ثانیه های این روزها را بدانند و اگر بتوانیم همه با هم این جریان پول را در همین بازار ماندگار کنیم بزرگترین خدمت را به زمین بازی و کسب کارخود و اقتصاد مملکت کرده ایم …