تحلیل بنیادی تراکتورسازی ایران ( تایرا )

معرفی

شرکت تراکتورسازی ایران در سال ۱۳۴۷ به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس و در اداره ثبت شرکتها در تبریز به ثبت رسید. این شرکت در سال ۱۳۷۵به شرکت سهامی عام تبدیل و در همان سال نیز در بورس اوراق بهادر پذیرفته شد. مرکز اصلی شرکت و کارخانه در شهر تبریز واقع است.

سهامداران

سرمایه شرکت ۱۸۰ میلیارد تومان و ارزش بازاری شرکت در حال حاضر حدود ۱۳۰۰ میلیارد تومان می باشد.

روند مقدار فروش

نمودار فوق روند تعداد فروش انواع تراکتور بر حسب دستگاه را نشان میدهد. شرکت در سال ۹۷ تعداد ۱۶،۲۲۱ دستگاه را به فروش رسانده است.

روند نرخ فروش

نرخ فروش شرکت در سال ۹۷ به طور متوسط ۲۰ درصد بالاتر از سال گذشته بوده است.

روند مبلغ فروش

تایرا در مجموع ۱۲ ماهه سال ۹۷ با افزایش ۲۶ درصدی نسبت به سال ۹۶ به فروش ۱۱۲ میلیارد تومانی رسیده است.

لازم به ذکر است، حدود ۹۰ درصد فروش داخلی و حدود ۱۰ درصد صادراتی می‌باشد.

روند سودآوری

سودآوری سال ۹۴ به دلیل کاهش مقدار فروش دچار افت شده است اما در سال ۹۵ بهبود یافته است. شرکت در سال ۹۶ به سود خالص ۷۷ میلیارد تومانی و در نه ماهه سال ۹۷ سود حدود ۴۶٫۵ میلیارد تومانی را محقق کرده که در مقایسه با دوره مشابه کاهش حدود درصدی داشته است.

حاشیه سود ناخالص

حاشیه سود ناخالص شرکت در یک روند کاملا نزولی از حدود ۲۲ درصد در سال ۹۲ به حدود ۱۰ درصد در سال ۹۶ کاهش یافته و در نه ماهه سال ۹۷ حدود ۸ درصد بوده است. روند نزولی در حاشیه سود ناخالص نکته مثبتی برای شکت تلقی نمیشود و نشان از عدم تغییر متناسب در فروش و بهای تمام شده شرکت طی سال های گذشته دارد.

روند کاهشی در هزینه‌های مالی و کنترل این هزینه در سال‌های گذشته از شدت افت در سود خالص با توجه به روند کاهشی در حاشیه سود ناخالص جلوگیری کرده است.

قسمتی از کاهش هزینه مالی ناشی از شناسایی آثار مالی مشوق های تعلق گرفته به تسویه تسهیلات ارزی بانک صنعت و معدن موضوع ماده ۲۰ قانون رفع موانع تولید میباشد.

بهای تمام شده

تقریبا تمام بهای تمام شده مربوط به مواد مستقیم مصرفی می‌باشد.

سایر درآمد های غیرعملیاتی

قسمتی از درآمدهای غیر عملیاتی مربوط به درآمد سرمایه‌گذاری های شرکت و مابقی مربوط به درآمد اجاره و سایر می‌باشد.

شرکت در سال ۹۶ درآمد حدود ۲۷٫۱ میلیارد تومانی از محل سرمایه گذاری های خود داشته است.

بررسی عملکرد شرکت در سال ۹۷

فروش فصلی شرکت با توجه به افزایش نرخ ها بهبود یافته البته سودآوری نیز روند افزایشی داشته و به ترتیب از ۶٫۲ میلیارد تومان به حدود ۲۰ میلیارد تومان در فصل های بعدی افزایش یافته است اما روند حاشیه سود ناخالص کاهشی بوده که نشان افزایش بیشتر بهای تمام شده در مقایسه با افزایش فروش دارد با توجه به افزایش نرخ ها به نظر میرسد که حداقل همین حاشیه سود ناخالص حفظ شود  و یا بهبود یابد.

تایرا در مجموع نه ماهه با فروش ۸۱۰ میلیارد تومانی و حاشیه سود ناخالص ۸ درصدی سود خالص ۴۶٫۵ میلیارد تومانی، ۲۵۹ ریال به ازای هر سهم، را محقق کرده است که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته، افزایش ۳۲ درصدی در فروش و کاهش ۵ درصدی در سود خالص هر سهم داشته است.

مقدار فروش ماهانه

عمده فروش شرکت مربوط به تراکتور دو دیفرانسیل ۳۹۹ و ۴۷۵ می باشد که در سال ۹۷ به ترتیب ۴،۸۱۹ و ۵،۲۵۳ دستگاه از هرکدام به فروش رسانده است. فروش تایرا در سال ۹۷ شرکت به طور متوسط ۱،۳۵۲ دستگاه در ماه بوده که فروش فرودین و اردیبهشت ۹۸ بالاتر از متوسط بوده است.

لازم به ذکر است، از دو محصول اصلی در دو ماهه ابتدایی سال به ترتیب ۱،۱۹۸ و ۱،۲۷۱ دستگاه به فروش رسیده یعنی در مجموع دو ماهه ابتدایی سال ۹۸ حدود ۲۵ درصد مقداری فروش سال  ۹۷ محقق شده است اما همانطور که در نمودار مشاهده میشود، فروش در ماه های گذشته روند منظمی نداشته است.

مبلغ فروش ماهانه

تایرا در مجموع ۱۲ ماهه سال ۹۷ با افزایش ۲۶ درصدی به فروش ۱،۱۰۰ میلیارد تومانی رسیده است. در فررودین و اردیبهشت سال جاری به ترتیب با فروش خوب ۱۳۳ میلیارد و ۱۸۳ میلیارد تومانی در مجموع دو ماهه به مبلغ ۳۱۷ میلیارد تومانی رسیده است که در مقایسه با دوره مشابه افزایش ۲۷۰ درصدی دارد.

متوسط نرخ فروش ماهانه

نمودار فوق متوسط نرخ فروش ماهانه شرکت طی ۱۴ ماه گذشته را نشان میدهد. نرخ های فروش روند افزایشی داشته و به طور متوسط ۶۰ درصد بالاتر بوده است. نرخ فروش برای دو محصول با وزن بیشتر در سبد فروش به ترتیب نیز افزایش حدود ۶۲ و ۵۴ درصدی نسبت به فرودین سال گذشته داشته اند.

لازم به ذکر، شرکت مجوز افزایش ۱۵ تا ۱۹ درصدی از ابتدای خرداد ماه سال جاری را با توجه به افزایش در مواد و قطعات دریافت کرده است.

سود کارشناسی

کارشناسی ۹۷

شرکت در ۱۲ ماهه ۹۷ فروش ۱،۱۰۰ میلیارد تومانی را محقق کرده است، برای برآورد بهای تمام شده سه ماهه آخر از حاشیه سود ناخالص مشابه سه ماهه سوم استفاده کرده‌ایم.

کارشناسی ۹۸

مقدار فروش برای سال ۹۸ مشابه مقدار فروش در ۹۷ و نرخ فروش بر اساس افزایش ۱۹ درصدی در نرخ‌های اردیبهشت برای باقی سال در نظر گرفته شده است.

تقریبا تمام بهای تمام شده شرکت مربوط به مواد اولیه می‌باشد اما اطلاعاتی در مورد جزئیات آن در دست نیست لذا برای سال ۹۸ فرض شده که افزایش نرخ‌های منظور شده از خرداد ماه در جهت جبران افزایش مواد و قطعات باشد و حاشیه سود ناخالص ۸ درصدی شرکت در سال ۹۷ برای سال ۹۸ نیز حفظ شود.

شرکت در دو ماهه ابتدایی سال ۹۸ عملکرد خوبی داشته، هم از لحا مقداری و هم از لحاظ افزایش نرخ، همچنین مجوز افزایش نرخ ۱۵ تا ۱۹ درصدی در محصولات از ابتدای خرداد ماه را نیز دریافت کرده است. در جدول فوق برای کارشناسی سود ۹۸ فرض کرده‌ایم که افزایش نرخ محصولات در جهت جبران افزایش نرخ مواد و قطعات باشد، یعنی حاشیه سود ناخالص ۸ درصدی شرکت حفظ شود. در صورت بهبود حاشیه سود ناخالص به ۱۰ درصد سود هر سهم به حدود ۷۲۴ ریال افزایش خواهد  یافت.

گروه تحلیل گری بتا سهم

۱۲ خرداد ۱۳۹۸