تحلیل بنیادی بانک ملت (وبملت)

معرفی

بانک ملت به موجب مصوبه‌ی مورخ ۲۹ آذر ۱۳۵۸ مجمع عمومی بانک‌ها از ادغام بانک‌‌های تهران، داریوش، بین‌المللی ایران، عمران، بیمه‌ی ایران، ایران و عرب، پارس، اعتبارات تعاونی و توزیع، تجارت خارجی و فرهنگیان در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۵۹ تشکیل و با شماره ۳۸۰۷۷ در اداره‌ی ثبت شرکت‌ها به ثبت رسید و عملیات اجرایی بانک از همان تاریخ آغازشد.

با ادغام بانک ها، سرمایه‌ی اولیه‌ی بانک ملت به سی وسه میلیارد و پانصدمیلیون ریال رسید.

به استناد مجمع عمومی فوق‌العاده بانک‌ها (مورخ ۱۷ فروردین۸۷) و تصویب نامه هیأت محترم وزیران (شماره ۶۸۹۸۵/ت ۳۷۹۲۵ مورخ ۲ مرداد ۸۶) شخصیت حقوقی بانک ملت به سهامی عام تبدیل گردید.

بانک ملت در حال حاضر با سرمایه ۵۰۰۰۰ میلیارد ریال یکی از بزرگ ترین بانک‌های کشور است که درچارچوب دولت جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.

۳۰ درصد از سهام متعلق به سهام عدالت، ۱۷ درصد در اختیار دولت و مابقی بین اشخاص حقیقی و حقوقی بخش خصوصی تقسیم شده است.

مروری بر وضعیت افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی

از سال ۸۰ تا کنون ۸ بار افزایش سرمایه داده است و سرمایه فعلی بانک ۵۰۰۰ میلیارد تومان ثبت شده است. طی همین سال ها ۷ بار سود نقدی تقسیم نموده است.

اطلاعات مالی

در ردیف اول جدول فوق p/e(ttm) نشان دهنده نسبت قیمت به میزان سودی است که در یکسال اخیر شرکت محقق نموده است و عدد ۴٫۸۲ را نشان می دهد همین نسبت برای صنعت بانکداری، ۵٫۶۳ و برای کل بازار در حال حاضر (تیرماه ۹۷) ۷٫۱ واحد ثبت شده است. ROA در ردیف دوم نشان دهنده نسبت بازده دارایی های شرکت می باشد که می توان آن را با صنعت و بازار مقایسه نمود. در این نسبت وضعیت بانک ملت از سایر بانک ها بهتر است اما از کل بازار بازدهی کمتری از دارایی های خود حاصل نموده اند و اما ROE نشان دهنده بازده حقوق صاحبان سهام است و نشان می دهد سهامداران نسبت به سرمایه ای که آورده اند چه میزان سود برده اند. این نسبت نیز در بانک ملت از متوسط صنعت بهتر و از میانگین کل بازار ضعیف تر بوده است.

درآمدهای بانک

درآمدهای بانک شامل دو دسته درآمدی است که تحت عناوین مشاع و غیرمشاع طبقه بندی می شوند. درآمدهای مشاع آن دسته از درآمدهایی است که بین سپرده گذاران و مالکین بانک (سهامداران) مشترک می باشد و درآمدهای غیرمشاع آن قسمت از درآمدها است که صرفاً متعلق به سهامداران می باشد.

جمع درآمدهای مشاع و غیرمشاع بانک از ۱۲۶۲۱ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۲۵۶۷۰ میلیارد تومان در سال ۹۶ افزایش یافته است.

در جدول فوق سهم درآمدهای مشاع و غیرمشاع به کل درآمدها نشان داده شده است. نسبت درآمدهای غیرمشاع که همان سهم سهامداران می باشد در سال ۹۲ حدود ۴۰ درصد بوده است و با افت و خیزهایی در سال ۹۶ به ۳۶ درصد رسیده است. بدترین وضعیت برای سهامداران سال ۹۵ بوده است که به ۲۳ درصد رسیده کاهش یافته بود.

نحوه تقسیم درآمدهای مشاع بین سپرده گذاران و سهامداران

چنانچه قبل از این گفته شد درامدهای مشاع بین سهامداران و سپرده گذاران تقسیم می شود و نحوه تقسیم آن نیز در سال های اخیر به شکلی بوده است که سهم سهامداران رو به کاهش بوده است و از ۲۱ درصد سال ۹۲ به ۱۰ درصد در سال ۹۶ کاهش یافته است. این وضعیت می تواند توضیح دهنده قسمتی از افت ارزش سهام بانک ملت باشد.

سود سپرده گذاران به درآمد ناشی از تسهیلات اعطایی

عملیات اصلی سیستم بانکی، جمع آوری سپرده و تخصیص آنها به صورت تسهیلات به بخش های مختلف اقتصادی می باشد و عملکرد موفق در این بخش می تواند نشان دهنده عملیات موفق بانکی باشد.

زمانی که یک بانک بتواند از محل درآمدی که از طریق اعطای تسهیلات کسب می کند، سود سپرده گذاران را بپردازد، این نسبت زیر یک خواهد بود و مطلوب سنجیده می شود اما زمانی که بیشتر از یک باشد، نشان می دهد عملیات اصلی بانک که همان وام دهی و سپرده گیری می باشد، موفق عمل ننموده است. مشاهده می شود تنها در سال ۹۲ این نسبت زیر یک بوده است.

هزینه ها

هزینه های بانک عمدتاً شامل مواردی است همچون هزینه های اداری و عمومی، هزینه های مطالبات مشکوک الوصول، هزینه های مالی و هزینه کارمزد. جمع این هزینه ها از حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ به بالغ بر ۹۳۱۰ میلیارد تومان در سال ۹۶ افزایش یافته است. سهم هزینه های اداری و عمومی حدود ۶۵ درصد از کل هزینه ها را در سال ۹۶ در بر گرفته است. سهم هزینه های مشکوک الوصول نیز ۱۶ درصد را شامل شده است و مابقی هزینه ها نیز روی هم رفته ۱۸ درصد را شامل می شوند.

هزینه مطالبات مشکوک الوصول

زمانی که بانک از بازپس گرفتن مطالبات خود ناامید شود اقدام به شناسایی هزینه ای تحت عنوان هزینه مطالبات مشکوک الوصول می نماید.

هزینه مطالبات مشکوک الوصول با نوسانات متعددی روبرو بوده است و از ۴۰۰ میلیارد در سال ۹۵ و تا ۱۶۲۰ میلیارد تومان در سال ۹۶ را ثبت نموده است که افزایش قابل توجهی محسوب می شود.

بانک های تجاری در سال های اخیر با گسترش بانکداری اینترنتی و هزینه های بالای اداره شعبات تصمیم به کاهش تعداد شعبات و کاهش تعداد پرسنل نموده اند. بانک ملت نیز برنامه تعطیلی حدود ۱۰۰ شعبه را در دستور کار خود قرار داده است.

منابع بانک

جمع کل منابع بانک در انتهای سال ۹۶ به حدود ۱۸۹ هزار میلیارد رسیده است یعنی با رشدی ۱۲٫۴ درصدی در منابع بانک مواجه بوده ایم. این بانک برآورد نموده است تا پایان سال ۹۷ منابع بانک مبلغ ۲۴۰ هزار میلیارد تومان شود (رشدی معادل ۲۹٫۸ درصد). در پایان خرداد ماه ۹۷ نیز جمع منابع بانک بالغ بر ۲۲۰ هزار میلیارد تومان شده است. بانک ملت حدود ۱۴٫۴ درصد از کل نقدینگی کشور را در اختیار دارد.

مصارف بانک

جمع کل مصارف بانک در سال ۹۵ حدود ۱۵۳ هزار میلیارد بوده است و در انتهای سال ۹۶ به حدود ۱۷۲ هزار میلیارد تومان رسیده است یعنی با رشدی ۷٫۹ درصدی در مصارف بانک مواجه بوده ایم. این بانک برآورد نموده است تا پایان سال ۹۷ مبلغ ۳۴٫۳ هزار میلیارد تومان به مصارف بانک افزوده شود (رشدی معادل ۲۰ درصد).

نرخ موثر تسهیلات اعطایی برای سال ۹۷ معادل ۱۶٫۶ درصد برآورد گردیده است.  نرخ اسمی تسهیلات مبادله ای و مشارکتی برای سال ۹۷ معادل ۱۸ درصد لحاظ شده است. این نرخ برای سال ۹۶ معادل ۱۷٫۷۸ درصد و برای سال ۹۵ معادل ۱۹٫۱ درصد بوده است. نرخ موثر سود تسهیلات اعطایی سه ماهه نخست ۹۷ به طور موثر ۳٫۹۵درصد بوده است.

نرخ سود پرداختی به سپرده ها برای سال ۹۷ معادل ۱۳٫۹درصد برآورد گردیده است. نرخ موثر سود پرداختی به سپرده های کوتاه مدت معادل ۱۰ درصد و سپرده های بلندمدت معادل ۱۸ درصد برآورد گردیده است. این نرخ برای سال ۹۶ معادل ۱۵٫۵۴ و برای سال ۹۵ معادل ۱۶٫۶ درصد بوده است. نرخ سود پرداخت شده به سپرده گذاران در سه ماهه نخست سال جاری ۳٫۵۲ درصد بوده است. این نرخ در دوره مشابه سال قبل ۴٫۳۳ درصد بوده است.

نرخ حق الوکاله

در سال های گدشته نرخ حق الوکاله معادل ۳ درصد بوده است که برای سال جاری (۱۳۹۷) این میزان به ۱٫۵ درصد کاهش یافته است.

نسبت کفایت سرمایه

یکی از مهم ترین معیارهایی که می تواند نشان دهنده سلامت بانک باشد، نسبت کفایت سرمایه می باشد. این نسبت در سال ۹۵ معادل ۷٫۹۴ بوده است که در سال ۹۶ به ۷٫۰۲ کاهش یافته است و در خردادماه ۹۷ نیز با افت به ۶٫۰۹ کاهش یافته است.

هزینه مطالبات مشکوک الوصول

جمع هزینه های مطالبات مشکوک الوصول سال ۱۳۹۶ حدود ۱۶۲۰ میلیارد تومان بوده است و برای سه ماهه نخست ۹۷ حدود ۳۴۰ میلیارد تومان هزینه های مطالبات مشکوک الوصول ثبت شده است. برای محاسبه هزینه مطالبات مشکوک الوصول، ۱٫۵ درصد از مانده تسهیلات به عنوان ذخیره عمومی و ذخیره اختصاصی هزینه مطالبات نیز بر اساس مانده طبقات سررسید گذشته محاسبه می شود.

سود تسعیر حساب های ارزی و مبالات ارزی

بانک ملت در سال ۹۶ مبلغ ۴۲۵۴ میلیارد تومان سود ناشی از تسعیر حساب های ارزی و انجام مبادلات ارزی در حساب های خود ثبت نموده است و نرخ تسعیر ارز برای سال ۹۷ را در برآوردهای خود ۴۴۵۰ تومان در نظر گرفته است. در سه ماهه نخست سال ۹۷ این مبلغ بالغ بر ۱۳۰۰ میلیارد تومان ثبت شده است در حالیکه برای دوره مشابه سال قبل ۶۶۰ میلیارد سود مبادلات ارزی ثبت شده بود. این یکی از اقلامی است که تغییر قابل توجهی در صورت سود و زیان سال جاری داشته است. نرخ تسعیر ارز با توجه  اتفاقات به وجود آمده در سیاست های ارزی دولت اگر مشمول نرخ بازار ثانویه شود، بانک ملت با جهش قابل توجه در این درآمدها مواجه خواهد شد ولی اگر مشمول نرخ گذاری ۴۲۰۰ تومانی شود اندکی از همین مبلغی که اکنون در نظر گرفته شده است نیز باید کسر گردد. به هر حال شفاف سازی در این خصوص ضروری به نظر می رسد.

سود خالص

بانک ملت در پایان سال ۹۵ مبلغ ۳۹۸ میلیارد تومان سود خالص داشته است و در سال ۹۶ به حدود ۹۶۷ میلیارد سود خالص دست یافته است. برای سال ۹۷ برآورد بانک دستیابی به حدأقل ۸۵۰ میلیارد تومان سود خالص می باشد که بیشتر از سود محقق شده (۵۹۰ میلیارد تومان) در سال ۹۶ می باشد. در سه ماهه نخست سال جاری نیز حدود ۳۷۵ میلیارد تومان سود خالص محقق شده است که در مقایسه با سود دوره مشابه سال قبل که حدود ۶۲ میلیارد تومان بوده است رشدی چشمگیر را نشان می دهد. کنترل سود پرداختی به سپرده ها و سود ناشی از مبادلات ارزی از عوامل اصلی رشد سود بانک ملت بوده اند. روند سودآوری شرکت در سه ماهه نخست دستیابی به هدف ۸۵۰ میلیاردی کل سال را آسان می نماید. اگر تحقق خطی سود برای سه فصل باقی مانده را فرضی محتمل در نظر بگیریم دستیابی به سود ۱۵۰۰ میلیارد تومانی دور از انتظار نیست. یعنی سود ۳۰ تومانی به ازای هر سهم.

واگذاری شرکت های زیرمجموعه

بانک ملت بر اساس ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید به دنبال فروش املاک مازاد و واگذاری شرکت های زیرمجموعه از جمله گروه مالی ملت (دارای ۱۶ شرکت فرعی فعال و ۷ شرکت وابسته)، گروه فن آوران هوشمند بهسازان فردا (دارای ۱۳ شرکت فرعی فعال و ۲ شرکت وابسته) و بهساز مشارکت های ملت (دارای ۱۲ شرکت فرعی فعال) می باشد. شایان ذکر است در سال ۹۶ مبلغ ۱۰۵۶ میلیارد تومان درآمد سرمایه گذاری در این شرکت ها بوده است.

تقسیم سود

بانک به دلیل عدم رعایت نسبت کفایت سرمایه و دستور المل بانک مرکزی مبنی بر عدم تقسیم سود ناشی از تسعیر ارز و همچنین پوشش زیان سال های قبل و حفظ نقدینگی، هیچ سودی تقسیم نخواهد کرد.

نتیجه گیری

برآورد بانک برای سال ۹۷ بهبود اسپرد بین نرخ سود سپرده و نرخ سود تسهیلات اعطایی می باشد. مصارف و منابع بانک نیز تقریباً هر دو به اندازه ۲۰ درصد با افزایش برآورد شده اند. برای سال جاری با توجه به تداوم رشد نقدینگی و بی ثابت شدن فضای تورم انتظاری، انتظار می رود بانک ها در بخش درآمدهای سرمایه گذاری، فروش املاک مازارد و واگذاری زیرمجوعه ها موفق تر از سال قبل عمل نمایند اما در بخش عملیات بانکی، مطمئناً میزان ماندگاری سپرده ها و جذب منابع با مشکل روبرو خواهد شد و ممکن است افزایش ۲۰ درصدی در منابع برای بانک محقق نشود و اما در طرف مصارف، می توان گفت در شرایط تورمی تقاضا برای اخذ تسهیلات مطمئناً با رشد چشم گیری روبرو خواهد بود اما دستوری بودن نرخ سود تسهیلات مانع از کسب سود بیشتر در این بخش خواهد شد. نکته مثبت در این بانک حساب های ارزی است که بالا رفتن نرخ تسعیر ارز می تواند اثرات قابل توجهی بر صورت سود و زیان داشته باشد.

گروه تحلیل گری بتا سهم…