در بازار دیروز در گروه مخابراتی معاون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران(رگولاتوری) گفت: اپراتورهای تلفن همراه از امروز می‌توانند برای طرح ملی جابه‌جایی اپراتور تلفن همراه بدون نیاز به تغییر سیم‌کارت(ترابردپذیری) تبلیغ کرده و نسبت به جذب مشترک اقدام کنند. در گروه پتروشیمی، پتروشیمی جم در مراسمی از تولید ۸گرید جدید محصولات خبر داد.

مدیرعامل پتروشیمی جم در مراسم رونمایی از ارزآوری ۱۰۰ میلیون دلاری این محصولات خبر داد و گفت: از این ۸ گرید تولید‌ شده، سه گرید در تولید در بطری‌های نوشابه گازدار و بدون‌گاز، دو گرید در تولید الیاف پلی‌اتیلن و سه گرید دیگر در تولید سپر خودرو، باک خودرو و لوله‌های آبیاری در صنعت کشاورزی و لوله‌های گاز در صنعت نفت‌و‌گاز استفاده می‌شود.

در گروه غذایی، شرکت سالمین در گزارشی اعلام کرد: در شرف انجام مراحل لازم برای واردات ماشین‌آلات خط تولید اسنک به مبلغ یک میلیون و ۱۶۲ هزار یورو است. بنابراین با توجه به پیش‌بینی تحویل، آماده‌سازی و راه‌اندازی خط تولید مذکور تا پایان سال جاری، به نظر می‌رسد تولید و فروش با اهمیتی توسط ماشین‌آلات مذکور و هزینه مالی اثر‌گذار بر سود هر سهم سال جاری، صورت نخواهد گرفت. ضمنا در صورت هرگونه تغییر با اهمیت در پیش‌بینی سود هر سهم سال جاری، مراتب سریعا به سازمان بورس اطلاع رسانی خواهد شد. همچنین بنابر اعلام این شرکت، اطلاعات افشا شده فوق، دارای آثار مالی بر دوره گزارشگری جاری نیست.

در گروه ساختمانی شرکت توس ‌گستر اولین سود هر سهم سال مالی ۹۶ را با رشد ۱۷۳ درصدی اعلام کرد. «وتوس» با سرمایه ۵/ ۶۷ میلیارد تومانی، سود هر سهم سال مالی آینده را ۲۴۰ ریال پیش‌بینی کرد که در مقایسه با سود ۸۸ ریالی سال مالی جاری، ۱۷۳ درصد رشد داشته است.این رشد ناشی از برآورد افزایش ۴۴۷ درصدی درآمد فروش برای سال مالی آینده است. در گروه خودرویی روز گذشته آهنگری تراکتورسازی همچنان با صف خرید و رشد قیمتی همراه بود. آهنگری‌ تراکتورسازی‌ ایران‌ که به‌عنوان نخستین شرکت بورسی اقدام به افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها در سال جاری کرد، برنامه افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی را در پیش گرفته است. آهنگری‌ تراکتورسازی‌ ایران‌ اولین شرکتی است که در سال جاری قادر به دریافت مجوز افزایش سرمایه کامل و ۱۲۸ درصدی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها شد و با برگزاری مجمع فوق‌العاده ۵ تیر به سرمایه اسمی بیش از ۷۳ میلیارد تومانی رسید.حال بعد از کمتر از دو ماه، این شرکت بورسی برنامه افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی را در پیش گرفته که در صورت تایید حسابرس و مجوز سازمان بورس، از محل مطالبات و آورده نقدی سهامداران تامین خواهد شد.

در گروه بانکی معاون اقتصادی بانک انصار با اعلام زمان تقریبی عرضه اولیه سهام شرکت ایرانیان اطلس در بورس، درباره نحوه قیمت‌گذاری این شرکت ۱۰۰ میلیارد تومانی توضیح داد.

به گزارش بورس‌پرس محمدرضا فهمی معاون اقتصادی بانک انصار در پاسخ به سوالی‌ درخصوص قیمت و میزان سهام پیش‌بینی شده برای عرضه اولیه این شرکت ۱۰۰ میلیارد تومانی اظهار کرد: با توجه به خالص دارایی‌های این شرکت که درحال حاضر حدود ۲۷ هزار میلیارد ریال (۲۷ هزار ریال به ازای هر سهم) برآورد می‌شود و بر پایه سود پیش‌بینی شده ۲۰۸۸ ریالی (۲۰۸۸ ریالی هر سهم) برای سال مالی منتهی به ۳۰ آذر ۹۵، قیمت سهام قابل واگذاری به نحوی تعیین خواهد شد که سهام ایرانیان اطلس با استقبال فعالان بازار سرمایه روبه‌رو‌ شود. وی ادامه داد: طبق برنامه‌ریزی‌ها، در تلاشیم تا عرضه این زیر مجموعه بانک انصار اوایل مهر در بورس اوراق بهادار تهران انجام شود.

در بازار بدهی پرداخت اصل پول‌های مربوط به اوراق مشارکت نارنجستان و تعهداتی که شرکت بین‌المللی توسعه ساختمان به خریداران اوراق داشت، انجام شد.

بررسی روند حرکتی آیفکس در مردادماه نشان از تاثیر عوامل مثبت مختلفی بر این بازار دارد که از همان روزهای ابتدایی ماه توانست منجر به تحرکات مناسبی در این بازار شود. ثبت روندی صعودی با شیب ملایم، نماگر این بازار را تا سقف ۸۱۸واحدی هدایت کرد تا به این ترتیب تداعی‌گر روزهای مثبت شاخص در خرداد ماه شود. نقش حمایت حقوقی‌ها از بازار در یک ماه اخیر به‌عنوان مهم‌ترین عامل در رشد اخیر بورس و فرابورس محسوب می‌شود. به عقیده کارشناسان واکنش به کف‌های قیمتی سهام و حمایتی شاخص در فرابورس همگام با معاملاتبورس از دیگر دلایل این رشد بوده است که در این میان نقش تاثیر اجرای کاهش نرخ سود بانکی از ابتدای تابستان، رشد مثبت در بازارهای جهانی به ویژه بازار نفت و همچنین اتمام فصل مجامع را نباید نادیده گرفت. تمامی این عوامل توانست فرابورس را در مدار مثبت قرار دهد که ماحصل آن ثبت بازدهی ۳/ ۲ درصدی در کارنامه مردادماه و توقف در کانال ۸۰۵واحدی بوده است.

بر‌اساس این گزارش در این ماه ارزش بازار فرابورس(بازار اول و دوم) نیز با ۶/ ۳ درصد رشد همراه شده و به حدود ۸۳هزار میلیارد تومان رسید که بخش عمده‌ رشد مزبور مربوط به عرضه اولیه دو نماد آتیه داده‌پرداز و دامداری تلیسه بود، همچنین حجم کل معاملات این بازار در مرداد با ۷/ ۶۸ درصد رشد نسبت به تیرماه به بیش از ۶میلیارد و ۲۵۰ میلیون برگه اوراق بهادار رسید؛ این در حالی است که در این مدت ارزش کل معاملات ۰۲/ ۲ درصد کاهش یافته و به ۳۱هزار و ۷۹۱میلیارد ریال رسید. این ارقام با درنظرگرفتن مبادلات بلوکی و اوراق مشارکت محاسبه شده است.

بررسی جزئیات بازار

بررسی نوسان‌های شاخص فرابورس در مرداد ماه حکایت از ثبت بازدهی ۳/ ۲ درصدی (معادل ۱۷واحدی) این بازار دارد به‌طوری‌که شاخص آیفکس اولین روز مرداد ماه را با توقف در محدوده ۷۹۴واحدی آغاز کرد و در روزهای آتی با صعود در محدوده بیش از ۷۸۷ واحدی، روزهای مثبت و متعادلی را در این کانال سپری کرد که در نوزدهم ماه به اوج خود یعنی محدوده ۸۱۸واحدی صعود کرد. این روال تداوم چندانی نداشت و به این ترتیب نخستین روزهای نزولی آیفکس در این ماه رقم خورد که در نهایت آخرین روز کاری این ماه با ۵واحد افزایش و توقف در محدوده ۸۰۵واحدی به کار خود پایان داد. بیشترین تاثیر را در رشد مزبور نمادهای «شتران»، «دماوند» و «مارون» بر عهده داشتند.

روند معاملاتی تسهیلات مسکن

در ماهی که گذشت با تمدید اعتبار اوراق تسهیلات خرید مسکن «تسه» سررسید شده، قیمت این اوراق کنترل شد و در محدوده یک میلیون ریال باقی‌ ماند، بنابر مصوبه جدید بانک مسکن و تصمیم فرابورس با هدف بهبود حجم عرضه اوراق حق تقدم تسهیلات مسکن در بازار فرابورس و تعادل سمت عرضه و تقاضا، اوراق تسهیلات مسکن سال ۹۳ که از زمان انتشار به مدت ۲ سال اعتبار و قابلیت خرید و فروش در فرابورس را داشتند؛ یعنی اوراق تسه صادره از ۱۵ فروردین ۹۳ تا ۱۵ اسفندماه این سال (تسه ۹۳۰۱ تا ۹۳۱۲) به مدت ۶ ماه دیگر قابل معامله و خرید و فروش در بازار شدند و به این ترتیب نه تنها از ابطال حدود ۳۲۰ هزار ورقه به ارزش ۱۶۰ میلیارد تومان جلوگیری شد بلکه به‌عنوان راهکاری برای مهار افزایش نرخ اوراق تسهیلات مسکن عمل کرده و این اوراق در همان محدوده قیمتی ۱۰۰هزار تومان معامله شدند.

مهم‌ترین‌ رویدادهای ماه

مرداد‌ماه فرابورس با اخبار زیادی همراه بود، به‌طوری‌که نه تنها ابلاغ دستورالعمل تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار به فرابورس ایران صورت گرفت، بلکه با دو عرضه اولیه و همچنین واگذاری مالکیت در بازار دارایی فکری، به رونق هر چه بیشتر این بازار ختم شد. سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital) یک مدل سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی کسب و کارهای نوپا، شرکت‌های کوچک با پتانسیل رشد بلندمدت است. این نوع سرمایه‌گذاری منبع بسیار مهمی برای راه‌اندازی کسب و کارهایی است که کوچک‌تر از آنند که بتوانند به بازار سرمایه یا بانک‌ها دسترسی داشته باشند. این کسب وکارها عموما ریسک بالا و به‌تبع بازدهی بالایی برای سرمایه‌گذار دارند.

حضور و فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه با ابلاغ دستورالعمل تاسیس این صندوق‌ها در فرابورس ایران دستاوردهایی همچون توسعه تجاری‌سازی دارایی‌های فکری، بهبود ساختار تامین مالی شرکت‌های نوپا و استارت‌آپ‌هایی که سابقه فعالیت چندانی ندارند را به همراه داشته و با هدایت منابع مالی خصوصی و عمومی به ساختارهای دانش‌محور موجب افزایش ارزش افزوده تولید داخلی از طریق حمایت از چنین شرکت‌هایی می‌شود.

نخستین عرضه اولیه این ماه با کشف قیمت ۳۶۵ تومانی هر سهم شرکت آتیه داده‌پرداز رقم خورد که به این ترتیب ۲۷ میلیون سهم مزبور معادل ۹درصد از کل سهام شرکت به قیمت کشف شده مورد معامله قرار گرفت. افزون بر این در ماهی که گذشت، شاهد عرضه اولیه ۱۰درصدی از سهام شرکت دامداری تلیسه نمونه در بازار دوم بودیم که بر این اساس ۷میلیون سهم این شرکت به قیمت هر سهم ۵۳۰تومان معامله شد.

در این ماه، معامله عمده ۶۹ درصدی از سهام کنترلی شرکت توسعه حمل و نقل ریلی پارسیان به ارزش کل ۵٫۱۰۳ میلیارد تومان که در بیستم مرداد ماه صورت گرفته بود، به قطعیت رسید، همچنین قطعیت معامله ۱۰۰ درصدی اوراق مستقیم و بی‌واسطه اختراع «ساخت دستگاه ظرفشویی با سیستمJET AIR» در بازار دارایی فکری فرابورس ایران نیز رخ داد. قیمت کل پایه این اختراع نیز معادل ۱/ ۲ میلیارد تومان بود.

این روزها بازار سهام نیم‌نگاهی نیز به رویدادهای برون‌مرزی دارد به‌طوری که با وجود روند صعودی قیمت نفت طی ۲۰ روز گذشته و رسیدن به محدوده ۵۰ دلاری و در کنار آن واکنش مثبت بازار به این رشد قیمتی، همچنان تردید‌هایی نسبت به آینده این بازار وجود دارد. افزایش قیمتی که در روزهای اخیر تحت‌تاثیر اظهارات وزرای نفت عربستان و روسیه (دو کشور بزرگ تولیدکننده و صادرکننده نفت) مبنی بر احتمال حصول یک توافق در حاشیه نشست آتی اوپک به منظور فریز سطح تولیدات روند صعودی در پیش گرفته است. این در حالی است که نشست بین‌المللی انرژی در الجزایر (۲۶ تا ۲۸ سپتامبر) و مذاکرات تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفتی در حاشیه این نشست توجه بازار را به این رویداد نفتی جلب کرده است.

در این میان برخی کارشناسان با نگاهی خوش‌بینانه احتمال رشد بیشتر قیمت نفت را می‌دهند و برخی دیگر با نیم‌نگاهی به پیشینه طرح فریز نفتی، شکست مجدد این طرح را محتمل دانسته و امید چندانی به پایداری رشد قیمت نفت ندارند. در هر حال رویدادهای برون مرزی این بازار و تردیدها و ابهامات موجود، بورس تهران را نیز تحت‌تاثیر قرار داده است تا بازار سهام هر روزه نیم‌نگاهی نیز به بازگشایی بازارهای جهانی داشته باشد.

در بازار چه گذشت؟

همان‌طور که گفته شد، شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات روز یکشنبه، با افزایش ۱۱۸ واحدی (معادل ۱۵/ ۰ درصدی) به رقم ۷۸ هزار و ۸۶ واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) اما دیروز روندی نزولی را در پیش گرفته به‌طوری که با یک واحد کاهش معادل ۱۰/ ۰ درصد در ارتفاع ۱۴ هزار و ۵۲۴ واحد ایستاد. در ساعات ابتدایی بازار پالایشی‌ها برای دومین روز متوالی مورد‌توجه اهالی تالار شیشه‌ای قرار گرفتند و به جز «شنفت» همگی مثبت دادوستد شدند اما در ادامه با فشار فروش مواجه شدند و در مسیر نزول افتادند.

بر این اساس بازار دیروز با تاثیر مثبت نماد شرکت‌های سرمایه‌گذاری غدیر، ملی صنایع مس ایران، سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی و شرکت ارتباطات سیار به‌کار خود پایان داد. در مقابل گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید در این روز مانع از رشد بیشتر شاخص شد.

همچنین روز گذشته گروه‌های خودرو، دستگاه‌های برقی و محصولات فلزی با بیشترین حجم و ارزش معاملات در صدر برترین گروه‌های صنعتی قرار گرفتند. مضاف بر اینکه از میان گروه‌های ۳۷ گانه بورسی، ۱۸ صنعت با رشد شاخص و ۱۶ صنعت نیز با افت شاخص صنعتی مواجه شدند. این در حالی بود که شاخص ۳ صنعت بورسی بدون تغییر باقی ماند. در این میان گروه‌های لاستیک و پلاستیک، ماشین‌آلات و تجهیزات و ابزار پزشکی بیشترین رشد را به خود اختصاص دادند و در مقابل گروه‌های زراعت، محصولات کاغذی و ساخت محصولات فلزی بیشترین زیان را نصیب سهامداران کردند.

حرکت آیفکس در جهت مخالف تپیکس

فعالیت فرابورس در روز یکشنبه با خرید و فروش ۴۸۱ میلیون و ۷۶۰ هزار ورقه بهادار در ۲۲ هزار و ۲۲۳ نوبت به ارزش یک هزار و ۴۴۷ میلیارد و ۶۱۰ میلیون ریال خاتمه یافت تا آیفکس با رشد ۵ واحدی (معادل ۶/ ۰ درصد) در سطح ۸۰۵ واحدی قرار گیرد. با ثبت این رقم در کارنامه فرابورس زیان این بازار از ابتدای سال تاکنون ۴/ ۰ درصد شد.

معاملات روز گذشته فرابورس در حالی پایان یافت که نمادهای پالایش نفت تهران، تولید نیروی برق دماوند، پتروشیمی مارون و پالایش نفت لاوان در مجموع با تاثیر بیش از ۶ واحدی بیشترین نقش را در صعود آیفکس بر عهده داشتند. در مقابل نماد فولاد هرمزگان جنوب با تاثیر یک واحدی خود مانع از رشد بیشتر شاخص فرابورس شد. در معاملات روز یکشنبه در مجموع ۴۸۱ میلیون و ۷۶۰ هزار ورقه بهادار در ۲۲ هزار و ۲۲۳ نوبت معاملاتی به ارزش بیش از ۱۴۵ میلیارد تومان دست به دست شد که از این میزان ۲۵۷ میلیون ورقه بهادار به ارزش ۵۴۴ میلیارد ریال در بازار اول مورد داد و ستد قرار گرفت و ۱۱۴ میلیون ورقه بهادار به ارزش ۳۸۷ میلیارد ‌ریال در بازار دوم معامله شد.

عنوان پربیننده‌ترین نماد دیروز فرابورس را سهامی ذوب‌آهن اصفهان از آن خود کرد و پس از آن به ترتیب نماد تولید نیروی برق دماوند، مدیریت انرژی امید‌تابان‌هور و پالایش نفت تهران در صدر جدول پر‌بیننده‌ها قرار گرفتند. همچنین بیشترین حجم و ارزش معاملات فرابورس در روز یکشنبه به معامله ۴۷ میلیون سهمی نماد پالایش نفت تهران به ارزش ۱۶۳ میلیارد و ۳۸۰ میلیون ریال اختصاص یافت. پس از آن نمادهای ذوب‌آهن اصفهان و ریل‌پرداز سیر با بیشترین حجم معاملات همراه شدند.

روز گذشته بیشتر نمادهای اوراق تسهیلات مسکن با نوسان منفی به معاملات خود پایان دادند. بر این اساس در این روز «تسه»ها در بازه ۹۷ تا ۱۰۳ هزار تومانی دست به دست شدند. بیشترین افزایش قیمت نیز در نماد تسه ۹۵۰۴ به میزان ۵۴/ ۰ درصد رخ داد. به این ترتیب ترکیب نرخ سود واقعی دریافت وام از این طریق ۴/ ۲۳ درصد شد. علاوه بر این روز گذشته شاهد معامله ۱۰۴ هزار و ۸۴۱ ورقه اسناد خزانه اسلامی در ۱۲۳ نوبت معاملاتی به ارزش ۹۹ میلیارد و ۹۷۰ میلیون ریال بودیم تا در پایان این اوراق در محدوده قیمتی ۹۰۲ تا ۹۸۷ هزار ریال مورد معامله قرار گیرند.

دو نیمه متفاوت بورس تهران

بازار سهام در ادامه روند صعودی که از ابتدای تابستان شروع شده بود، معاملات مرداد ماه خود را پرقدرت آغاز کرد اما در ادامه دو نیمه کاملا متفاوت را به نمایش گذاشت. بر این اساس بورس تهران نیمه اول مرداد‌ماه را با روندی رو به رشد ادامه داد تا جایی‌که شاخص کل بورس افزایش۶/ ۵ درصدی را در تا پایان معاملات روز ۱۶ مرداد ماه ثبت کرد. در ادامه اما از تب و تاب بازار برای ادامه جهش کاسته شد و روند صعودی نسبتا پرشتاب نیمه‌نخست مردادماه که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان با پشتوانه بنیادی توأم نبود، متوقف شد و جای خود را به کاهش حجم و ارزش معاملات داد تا پیش‌بینی‌ها از ادامه روند صعودی این بازار در یکی، دو ماه آینده در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد (پس از رشد نسبتا چشمگیر در نیمه اول مرداد ماه بسیاری از نمادهای فعال در بورس تحت‌تاثیر افزایش فشار فروش در مسیر نزولی حرکت کردند).

دلایل رشد بازار در مرداد ماه

بیشترین تاثیر در رشد نماگر بازار در نیمه اول مرداد ماه را حمایت معامله‌گران حقوقی داشتند. این گروه از سهامداران با حمایت‌های خود از معاملات بازار سهام زمینه‌های رشد شاخص را فراهم کردند. این حمایت‌ها بیشتر در نمادهای شاخص‌ساز بازار (عمدتا نمادهای وابسته به بازارهای جهانی) صورت گرفت و در نتیجه رشد پرشتاب ارزش سهام این نمادها در نهایت شاخص کل را در مسیر صعودی قرار داد. این حمایت‌ها در شرایطی صورت گرفت که به اعتقاد کارشناسان تناسبی از منظر بنیادی و وضعیت عملیاتی نمادهای شاخص‌ساز با رشدهای بی‌محابای آنها مشاهده نشد. البته نباید فراموش کرد که سه عامل پایان فصل مجامع، کاهش نرخ سود بانکی از ابتدای تابستان و همچنین وضعیت مناسب بازارهای جهانی طی مدت زمان مذکور نیز بر رشد نماگر‌های بازار سهام اثرگذار بودند اما به اعتقاد کارشناسان رشد دو هفته ابتدای مرداد ماه با صرف این عوامل توجیه‌پذیر نیست و بخش اعظم این رشد را باید در حمایت‌های چشمگیر معامله‌گران حقوقی جست‌وجو کرد.

در جریان معاملات هفته ابتدایی مرداد ماه اهالی تالار شیشه‌ای شاهد تغییر مهمی در مدیریت سازمان بورس و اوراق بهادار بودند. در همین راستا شورای‌عالی بورس با استعفا و کناره‌گیری محمد فطانت از ریاست در سازمان بورس و اوراق بهادار، موافقت و شاپور محمدی را به عنوان جایگزین وی انتخاب کرد.با تغییر این تیم مدیریتی فعالان بورس خواسته‌های زیادی را مطرح کردند که در صدر آنها کاهش حساسیت به نوسانات روزانه شاخص بود که در یکی دو سال اخیر به یک عادت مرسوم تبدیل شده است.در راستای این حساسیت نیز در جریان معاملات بسیاری از روزها شاهد تلاش برای سبز نگه‌داشتن شاخص به کمک معاملات بلوکی هستیم. این خواسته‌ها در حالی مطرح شد که با گذشت زمان کمی از این تغییر مدیریتی این گونه تلاش‌ها دو‌باره در بازار سهام مشاهده شد و انتقادات بسیاری از کارشناسان را به همراه آورد. این تلاش‌ها به‌خصوص در نیمه دوم مرداد ماه به‌طور محسوسی دیده شد به‌طوری که در ساعات پایانی معاملات روزانه با چند جابه‌جایی‌ در برخی نمادهای اثر‌گذار در نهایت با نوسانات مثبت اندک، شاخص سبز‌پوش به کار خود پایان می‌داد.در این راستا انتظار می‌رود تیم مدیریتی جدید این موضوع را مدنظر قرار دهد که دخالت‌های این‌چنینی در جریان معاملات بازار دوره‌های اصلاح قیمت سهام را طولانی می‌کند و بورس تهران را گرفتار یک روند فرسایشی می‌کند.

رشد بورس با احیای بازارهای کالایی

همان‌طور که اشاره شد وضعیت مناسب در بازارهای جهانی یکی از عوامل رشد شاخص به واسطه رشد قیمت نمادهای وابسته به بازارهای جهانی بود. قیمت‌های جهانی نفت پس از افت سنگین بیش از ۲۰ درصدی در ماه میلادی گذشته، در روزهای پایانی مرداد یک‌بار دیگر به مدار رشد بازگشت. در همین راستا نیز گروه‌های مربوط به این کالای استراتژیک رشد‌های نسبتا مناسبی را تجربه کردند (به‌ویژه در روزهای پایانی مرداد‌ماه). البته در این میان نگرانی‌هایی از آینده قیمتی این کالا وجود دارد که سرنوشت گروه‌های وابسته به نفت را تا حد زیادی در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. تداوم کاهش تولید در ایالات‌متحده در کنار زمزمه‌هایی از احتمال هماهنگی اوپک برای اجرای طرح موسوم به «فریز تولید» منجر به احیای قیمت‌ها شده است. در دیگر بازارهای جهانی یعنی بازار فلزات نیز، قیمت فلزات وضعیت مناسبی داشتند و نمادهای گروه‌های وابسته به این بازارها به ویژه گروه فلزات اساسی نیز رشد مناسبی را در دو هفته نخست مرداد ماه تجربه کردند. اما گروه‌های مزبور تحت‌تاثیر افزایش فشار فروش، شاهد عقب‌نشینی در نیمه دوم ماه بودند.

سهامداران بانکی، همچنان بلاتکلیف

انتظارات برای بازگشت لیدرهای گروه بانکی در جریان معاملات ماه گذشته همچنان ادامه داشت، در نهایت اما باز شدن نمادهای بزرگ بانکی باز‌هم بلا‌تکلیف ماند. با وجود انتشار خبر اولیه مبنی بر توافق سازمان حسابرسی و بانک مرکزی بر سر فرمت صورت‌های مالی بانک‌ها، هنوز مجمع لیدر‌های گروه بانکی برگزار نشده است. برمبنای این توافق مقرر شده است تا زمانی که این شرکت‌ها صورت‌های مالی خود را بر اساس استانداردهای ‌آی اف آر اس(IFRS)منتشر نکنند، این نمادها مجوز برگزاری مجامع نخواهند داشت. بسته بودن نمادهای مزبور در این شرایط به یکی از نگرانی‌های بازار تبدیل شده است. بسیاری از فعالان تالار شیشه‌ای معتقدند با توجه به اینکه شرایط برگزاری مجامع بانک‌ها تا حدودی تغییر کرده است، باید اجازه معامله این سهم‌ها تا پیش از برگزاری مجامع وجود داشته باشد. باید دید در نهایت برگزاری مجامع پرحاشیه بانکی به کجا ختم خواهد شد.

بررسی معاملات مرداد ماه

ماه گذشته، در مجموع بیش از ۱۷ میلیارد و ۸۶۸ میلیون سهم به ارزش بیش از ۳۷ هزار و ۲۰۱ میلیارد ریال در بیش از یک میلیون و ۳۴۹ هزار دفعه معامله شد (در این بررسی‌ها اثر معاملات بلوکی حذف شده است). بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد متوسط حجم و ارزش معاملات روزانه در این مدت به ترتیب حدود ۸۵۰ ‌میلیون سهم و ۱۷۷ میلیارد تومان بوده است که نسبت به میانگین این دو متغیر در تیر ماه افت به ترتیب حدود ۳/ ۲ و ۵/ ۹ ‌درصدی را نشان می‌دهد. بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد که در نیمه اول مرداد ماه متوسط حجم معاملات حدود ۸۶۳ میلیون سهم و در نیمه دوم متوسط این متغیر حدود ۸۴۰ میلیون سهم بوده است.

این موضوع نشان می‌دهد که بازار در ماه گذشته به‌رغم رشد ۸/ ۴ درصدی در مقایسه با روزهای اوج خود رونق چندانی را تجربه نکرده و رشد این نماگر صرفا تحت تاثیر رشد نمادهای شاخص‌ساز بوده است. از این‌رو صرف رشد نماگر بازار سهام نمی‌تواند نشانه رونق معاملات باشد.چرا که رونق بازار سهام در شرایطی رخ می‌دهد که علاوه بر رشد نماگر بازار دیگر متغیر‌ها همچون حجم و ارزش معاملات نیز رشد مناسبی را تجربه کرده باشند.به عبارت دیگر این موضوع نشان می‌دهد، تقاضای عمومی سهام رشد چشمگیری نداشته و اقبال نسبی سرمایه‌گذاران به نمادهای شاخص‌ساز بازار عامل رشد شاخص بوده است.

حمایت حقوقی‌ها

همان‌طور که اشاره شد معامله‌گران حقوقی در جریان معاملات مرداد ماه به ویژه در نیمه نخست آن حمایت نسبتا چشمگیری از معاملات داشتند. در همین راستا نیز خرید معامله‌گران حقوقی‌های بورس تهران در مرداد ماه از فروش آنها بیشتر بوده است. در همین راستا نیز شاهد تغییر مالکیت حدود ۱۰۰ میلیارد تومانی به نفع معامله‌گران حقیقی بودیم. به این ترتیب از ابتدای سال تا‌کنون حدود ۵۰۰ میلیارد تومان از سبد معامله‌گران حقیقی به سبد معامله‌گران حقوقی انتقال یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد شتاب خروج نقدینگی حقیقی‌ها از معاملات بازار سهام نسبت به ماه‌ گذشته افزایش چشمگیری داشته است. دلایل افزایش شتاب خروج نقدینگی معامله‌گران حقیقی را باید کاهش انگیزه این سهامداران برای باقی ماندن در بازار سهام جست‌وجو کرد. جایی که این سهامداران با هراس از ادامه افت قیمت‌ها فروشنده شده‌اند. تغییر مالکیت سهام به نفع معامله‌گران حقوقی در شرایطی که شاخص رشد نسبتا مناسبی را در این بازه زمانی تجربه کرده است، بر خلاف سنت عملکرد این دو دسته بازیگران بوده است.بازار سهام کشور در تاریخ معاملات بورس تهران در برهه‌هایی با رشد مواجه می‌شد که مالکیت سهم‌ها در نهایت به نفع حقیقی‌ها رقم می‌خورد. از این رو عملکرد بازیگران عمده در مرداد ماه با وجود رشد شاخص در این بازه زمانی، پدیده بدیعی بوده است.

اقبال بازار به گروه‌های کالامحور

بررسی شاخص صنایع مختلف بورسی در ماه گذشته حاکی از سبزپوشی شاخص ۲۷صنعت از بین ۳۷ گروه بورسی است.۹ صنعت نیز با نوسانات منفی مواجه بوده‌اند. گروه‌های استخراج زغال سنگ، زراعت و فلزات اساسی با ثبت بازدهی به ترتیب رشد ۴/ ۲۷، ۴/ ۲۲ و ۷/ ۱۶ درصدی در صدر جدول بازدهی صنایع تیرماه قرار گرفتند. در مقابل سه گروه ابزار پزشکی، ساخت محصولات فلزی و کاشی و سرامیک با ثبت زیان‌های به ترتیب ۹/ ۷، ۳/ ۴ و ۸/ ۲ درصدی قعر‌نشین جدول مزبور بودند. دو گروه خودرو و فلزات اساسی نیز بیشترین حجم و ارزش معاملات ماه گذشته را به خود اختصاص داده است. بررسی عملکرد صنایع فعال در بورس تهران در مرداد ماه نشان می‌دهد که گروه‌های وابسته به بازارهای جهانی که مدت‌ها از نظر سهامداران دور مانده بودند، در صدر پربازده‌ترین گروه‌های بورسی قرار داشتند. در همین راستا گروه فلزات اساسی، کانه‌های فلزی و فرآورده‌های نفتی با رشد بالای ۱۰ درصد در بین ۱۰ صنعت برتر ماه جاری قرار گرفتند. گروه خودرو به‌عنوان لیدر بازار در سه ماه پایانی سال گذشته در جریان معاملات ماه گذشته با ثبت افت ۶/ ۱ درصدی در رتبه پنجم زیان‌ده‌ترین صنایع بورسی قرار گرفت و زیان خود از ابتدای سال جاری را به بیش از ۲۹ درصد رساند. در این میان هر چند در روزهای پایانی ماه گذشته برخی تلاش‌ها در راستای قرار گرفتن گروه خودرو در مرکز توجه بازار صورت گرفت، اما در نهایت بازار نشان داد که در شرایط کنونی این گروه و حتی دیگر گروه‌ها پتانسیل در دست گرفتن معاملات بازار سهام را ندارند.

بورس پیشتاز رقابت ماهانه

بررسی عملکرد بازارهای مالی، برای اولین بار در سال جاری پیشتازی بازار سهام را نسبت به بازار‌های رقیب نشان می‌دهد (بازار سکه پیش از این سه بار (‌فروردین، خرداد و تیر) رتبه اول جدول بازدهی بین بازارهای رقیب را به خود اختصاص داده بود و بازار پول نیز صدر‌نشین بازار‌ها در جریان معاملات اردیبهشت‌ماه بود). نماگر بازار سهام که در انتهای تیرماه در میانه کانال ۷۴ هزار واحدی قرار داشت، در پایان مرداد ماه با قرار گرفتن در بالاتر از محدوده ۷۸ هزار واحدی به کار خود پایان داد و گوی سبقت را از دیگر بازار‌های سرمایه‌گذاری ربود. قیمت سکه که در ابتدای مرداد ماه در سطح یک میلیون و۸۶ هزار تومان قرار داشت با رشد ۸/ ۲ درصدی در معاملات مرداد ماه به رقم یک میلیون و ۱۱۵ هزار تومان رسید و پس از دو ماه پی در پی صدر‌نشینی رتبه دوم را به خود اختصاص داد. با این حال در بررسی بازدهی از ابتدای سال همچنان بازار سکه در صدر جدول‌های سرمایه‌گذاری قرار گرفته است. بازار ارز نیز در این بازه زمانی رشد ۷/ ۰ درصدی را ثبت کرده است. بازار پول نیز با ثبت رشد ۲۵/ ۱ درصدی مواجه بوده است (با احتساب سود بانکی ۱۵ درصدی).

از سوی دیگر بازار جهانی مس در حالی روند افزایشی و همچنین پرنوسانی را از سر می‌گذراند که روند افزایشی این بازار روی بازار داخلی موثر بوده است؛ اما نکته دیگر در مورد این بازار آن است که اگر چه قیمت مس در دو ماه اخیر افزایشی بوده اما در برهه‌هایی نیز کاهش یافته که البته حال و روز آن به حال و روز بازارهای جهانی وابسته بوده است. با این حال در مجموع، کاهش مقطعی قیمت مس در بازار داخلی را شاید بتوان تحت تاثیر تقاضای کم برای این محصول به خصوص در مورد مفتول دانست با این حال تقاضا برای کاتد بهتر بوده و اغلب نزدیک به تمام محصول عرضه شده، به فروش رسیده است. به گفته فعالان بازار می‌توان تقاضای بالای کاتد را به اتفاق شاخص یک سال اخیر تعبیر کرد و دلایل این رونق نیز آن است که کاتد به‌عنوان محصولی میانی خریداری می‌شود و تبدیل به مفتول می‌شود.

خلأ و نبود تقاضا در بازار مس این روزها این بازار را به عرصه‌ای با رقابت کمرنگ تبدیل کرده تا نشان دهد این بازار برای تحرک و جذابیت بیش از قبل به تحرکات تقاضا نیازمند است. شواهد در بازار فلزات پایه و مشخصا مس حکایت از آن دارد که رقابتی در این بازار به‌وجود نیامده و اکثر این رقابت‌ها به شکل موردی و بسیار کم است، در چند سال اخیر و با رکود حاکم بر اقتصاد کشور مس با قیمت پایه در این بازار داد و ستد شده است. با این حال رکود در بازار فلزات پایه که یکی از مهم‌ترین دلایلش رکود اقتصادی در سه سال اخیر بوده، با خبر نرخ رشد اقتصادی ۸/ ۸ درصدی در گروه صنعت امیدها به رونق اقتصادی در این بازار را بیشتر و پیش‌بینی‌ها را نیز مثبت کرده است و بر این اساس انتظار می‌رود در این بازار شاهد رونق بیشتری باشیم.

مس در محاصره نفت و چین

روند قیمت مس در بازارهای جهانی که ابتدای سال ۲۰۱۶ در رقم ۴ هزار و ۶۰۰ دلار در هر تن کار خود را آغاز کرد، در حال حاضر به ۴هزار و ۸۲۰ تن رسیده است. طی هفته گذشته نیز قیمت این فلز مهم از رقم ۴ هزار و ۷۲۰ دلار در حدود ۱۰۰ دلار افزایش یافت و به ۴ هزار و ۸۲۰ دلار در هر تن رسید. به گزارش «دنیای اقتصاد» بررسی‌ها نشان می‌دهند افزایش قیمت مس در بازارهای جهانی تحت تاثیر قیمت دلار حرکت نمی‌کند و دلار جهانی روند افزایش دوباره خود را آغاز کرده است. کارشناسان جهانی می‌گویند دو عامل در شرایط فعلی تعیین‌کننده مسیر آتی فلزات پایه محسوب می‌شوند، نخست وضعیت عرضه و تقاضا در بازار و دوم قیمت نفت در بازارهای جهانی.

به گزارش بلومبرگ در حال حاضر میزان خرید چین از مس کاهش یافته است. این کاهش در حجم خریدها در این کشور مهم‌ترین‌ عامل موثر بر قیمت فلزات اساسی محسوب می‌شود. این در حالی است که برنامه‌های توسعه اقتصادی در این کشور و محرک‌های اقتصادی که دولت برای رونق در نظر گرفته می‌تواند دلیل مهمی برای رونق بازار فلزات اساسی باشد. به گفته کارشناسان جهانی افت مداوم نرخ رشد اقتصادی در چین در سال‌های اخیر تاثیر مهمی بر بازارهای مختلف از جمله بازار فلزات اساسی داشته است. به عبارتی کاهش این نرخ باعث شده تقاضا در بخش‌های مهمی از بازارها کاهش یابد و این موضوع در سه سال گذشته تشدید شده است. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» قیمت مس در بازارهای جهانی در یک دهه گذشته فراز‌و‌فرودهای فراوانی را طی کرده و در نقطه پیک خود به ۱۰ هزار دلار در هر تن نیز رسیده است.

در آن زمان میزان استخراج و تزریق این فلز به بازار افزایش یافت، اما کسی پیش‌بینی نمی‌کرد بحران جهانی روند حرکت چرخ بزرگ اقتصاد جهان را متوقف کند. در این شرایط روند مازاد عرضه‌ها در بازارهای گوناگون از جمله بازار فلزات اساسی و مس افزایش یافت و قیمت‌ها را با کاهش شدید روبه‌رو‌ ساخت. سال گذشته اما قیمت مس در پی رشد دور از انتظار چین تا مرز ۴ هزار و ۵۰۰ دلار در هر تن کاهش یافت، اما به نظر می‌رسد این دوره به پایان رسیده و قیمت‌ها بیش از کاهش میل به افزایش دارند.

بررسی‌های تکنیکال از این بازار نیز مبین این واقعیت هستند که بازار فلزات اساسی از جمله بازار مس و آلومینیوم علاقه‌مند به ثبت قیمت‌های بالاتر هستند؛ هرچند این اتفاق به کندی در شرف وقوع است. این موضوع را اگر در کنار تغییرات نرخ بهره در آمریکا که این روزها به یک احتمال تبدیل شده قرار دهیم تصویر متفاوتی را خواهیم دید. افزایش نرخ بهره آن‌طور که کارشناسان می‌گویند بالاخره اتفاق خواهد افتاد و حتی ممکن است این تصمیم در مورد کشورهای دیگر نیز گرفته شود که در این صورت باید انتظار داشت یک دوره رونق و رکود دیگر در بازار مذکور ایجاد شود.

عامل دیگری که بر قیمت فلزات اساسی تاثیر دارد، داده‌های اقتصادی از مصرف‌کنندگان بزرگ فلزات اساسی یعنی آمریکا، منطقه یورو و ژاپن است. پیش‌بینی می‌شود وضعیت اقتصادهای یاد شده طی ماه‌های آینده به تدریج بهتر شود. در این حالت بر مصرف فلزات اساسی افزوده خواهد شد. با توجه به آنچه گفته شد می‌توان انتظار داشت قیمت‌ها رشدی نسبی داشته باشند. در این میان اگر اختلال‌هایی در عرضه پدید آید قیمت‌ها رشد بیشتری خواهند یافت.

عامل دیگر که بر قیمت‌های فلزات اساسی موثر عمل می‌کند نفت است. قیمت نفت آن‌طور که بلومبرگ اعلام کرده روند افزایشی خود را از سر گرفته است. کارشناسان می‌گویند تا پایان سال ۲۰۱۶ میزان رشد عرضه کمتر از رشد تقاضا باشد که نتیجه این امر افزایش قیمت‌ها است. این مسأله روی قیمت مس اثرگذار خواهد بود و این موضوع ارتباطی به تقاضا و عرضه این محصول ندارد. به عبارتی آنچه در حال رخ دادن است افزایش بهای نفت هزینه تولید این فلز را افزایش داده و به عبارتی ارزش ذاتی آن افزایش یافته است.

گروه گردشگری، شیما رئیسی: موضوع ساماندهی تعطیلات و بررسی گزینه تعطیلی دو روزه جمعه و شنبه، در یکی از کمیسیون‌های دولت در حال پیگیری است. رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نشست خبری روز گذشته که به مناسبت هفته دولت و با محوریت ارائه عملکرد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سه سالی که از عمر دولت یازدهم گذشته است برگزار شد، با تایید بررسی طرح ساماندهی تعطیلات در هیات دولت و در پاسخ به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: «کمیسیون مربوطه در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای مکتوب دستگاه‌های مختلف است تا با در کنار هم گذاردن آرا و بررسی تمام پیشنهادها، طرح مورد نظر را به صورت جدی به جریان بیندازد.» مسعود سلطانی‌فر در توضیح بیشتر اضافه کرد: «هیات دولت به دنبال نزدیک کردن دیدگاه دستگاه‌های مختلف پیرامون بحث ساماندهی تعطیلات برای اخذ تصمیمی یکپارچه در این خصوص است.» به گفته معاون رئیس‌جمهور، بی‌نظمی تعطیلات تقویمی مناسبتی و یک روزه بودن تعطیلی آخر هفته، در کنار افزایش تقاضا برای سفرهای داخلی، باعث به‌وجود آمدن ترافیک در مقاصد گردشگری می‌شود؛ درحالی‌که این مناطق از زیرساخت‌های کافی برای پذیرایی از این تعداد گردشگر برخوردار نیستند. سلطانی‌فر ادامه داد: «طرح ساماندهی تعطیلات در سال‌های گذشته و در دولت‌های مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است؛ در همین راستا، سازمان میراث فرهنگی هم در دولت کنونی، به‌صورت رسمی و غیررسمی این موضوع را دنبال می‌کند.»

این مقام مسوول خاطرنشان کرد: «برگزاری جلسات متعدد با مقامات وزارت علوم و همچنین آموزش و پرورش برای تعطیل شدن پنج‌شنبه‌ها در دیگر شهرستان‌ها ازجمله اقداماتی بوده که توسط سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته است؛ چراکه به‌دلیل تفاوت‌های اقلیمی و آب و هوایی موجود در سطح کشور، تعطیلی دو روزه، فعالیت‌های این دو وزارتخانه به‌ویژه آموزش‌و‌پرورش را به‌دلیل تقویم آموزشی آنها با چالش مواجه می‌کند.» سلطانی‌فر در حالی از رایزنی با دو وزارتخانه علوم و آموزش و پرورش برای تعطیلی پنج‌شنبه‌ها در تمامی شهرهای کشور سخن گفت که خود در اظهارنظری دیگر بر پیگیری طرح تعطیلی جمعه و شنبه در یکی از کمیسیون‌های دولت خبر داده بود.

به گزارش «دنیای اقتصاد» موضوع ساماندهی تعطیلات تقویمی کشور پس از گذشت سال‌ها که از طرح اصلاح آن می‌گذرد همچنان به‌صورت یک طرح باقی مانده و در انتظار اقدامی جدی است؛ این در حالی است که ایران ازجمله معدود کشورهایی است که تعطیلات آخر هفته‌اش یک روزه است و تاکنون نتوانسته از منافعی که اجرای طرح تعطیلات دو روزه آخر هفته به شهادت تحقیقات انجام شده در سطح جهان برای اقتصاد کشورها خواهد داشت بهره‌مند شود. به باور کارشناسان، تعطیلی آخر هفته علاوه برآنکه می‌تواند به بهبود وضعیت بهره‌وری در کسب‌وکارها بینجامد، توزیع مکانی و زمانی سفر، کاهش ازدحام شهری، بهبود وضعیت زیست‌محیطی کلان‌شهرها و شهرهای گردشگرپذیر را نیز به دنبال دارد.

آنها معتقدند گام نخست ساماندهی تعطیلات، پذیرش و تایید تعطیلات دوروزه و گام بعدی آن تعیین روزهای تعطیل است. تلاش برای دوروزه کردن تعطیلات آخرهفته درحالی صورت می‌گیرد که تفکر غالب جامعه، تعطیلات در ایران را زیاد می‌داند؛ درهمین حال اما بررسی‌ها نشان می‌دهد، تعداد ایام تعطیل در تقویم ایران کمتر از تعداد تعطیلات بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته است.

حساب‌های اقماری، همچنان در دستور کار!

مسعود سلطانی‌فر در این نشست خبری با برشمردن دستاوردهای سازمان متبوعش در هر سه حوزه صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری، از ایجاد توافقات اولیه سازمان میراث فرهنگی با بانک مرکزی، سازمان مدیریت و وزارت امور اقتصادی و دارایی برای ایجاد حساب‌های اقماری خبر داد و تصریح کرد: «امیدواریم تا پایان سال ۲۰۱۶ یا نیمسال نخست ۲۰۱۷، امکان ایجاد نظام یکپارچه آماری در حوزه گردشگری به‌وجود آید. » وی در ادامه به اقدامات سازمان میراث فرهنگی در زمینه تسهیل صدور روادید اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر لغو روادید در مورد دو کشور گرجستان و ارمنستان اجرایی شده و در ماه‌های آینده نیز رفت و آمد گردشگران میان ایران و دو یا سه کشور دیگر از جمله روسیه و آذربایجان با برداشتن قوانین اخذ ویزا تسهیل خواهد شد.» رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همچنین اظهار کرد: «طرح ویزای الکترونیک که به صورت آزمایشی آغاز شده، تا پایان امسال اجرایی می‌شود.» معاون رئیس‌جمهوری از گسترش امکانات بومگردی در مناطق روستایی به عنوان یکی دیگر از دستاوردهای معاونت گردشگری طی سه سال اخیر یاد کرد و افزود: «در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، ۴هزار میلیارد تومان برای تکمیل پروژه‌های گردشگری که پیشرفت فیزیکی آنها بالای ۵۰ درصد است و امکان اتمام آنها ظرف دو سال آینده وجود دارد در نظر گرفته شده و پیش‌بینی ما این است که از قبل این طرح‌ها ۷۰ هزار شغل در کشور ایجاد شود.» سلطانی‌فر به برگزاری کنوانسیون راهنمایان گردشگری در زمستان امسال نیز اشاره و خاطرنشان کرد: «این مساله برای ما بسیار حائز اهمیت است و از این رو امیدواریم که بتوانیم با جذب اسپانسرهایی از بخش خصوصی، هزینه‌های مربوط به برگزاری این برنامه را تامین کنیم.»

تشکیل کمیته توسعه گردشگری عشایر

سلطانی‌فر همچنین با تاکید بر ظرفیت‌های صنایع دستی در ایجاد اشتغال اظهار کرد: «طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، به دنبال ایجاد ۷۰ هزار شغل از طریق صنایع‌دستی هستیم که برای این منظور نیز هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. همچنین در این راستا کمیته توسعه گردشگری و صنایع‌دستی عشایر نیز به تصویب رسیده که فعالیتش را به‌زودی آغاز خواهد کرد.» بر این اساس، به گفته معاون رئیس‌جمهوری، ۵هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه برآورد و در قالب طرح بودجه به هیات دولت فرستاده شده است. سلطانی‌فر از ثبت چهار شهر کشور به عنوان شهرهای جهانی صنایع دستی؛ صدور ۵۸هزار پروانه اشتغال فردی و ۲هزار پروانه کارگاهی؛ برگزاری ۱۵۰۰ بازارچه موقت صنایع دستی و نیز ۴۱ نمایشگاه سراسری داخلی و منطقه‌ای؛ ‌راه‌اندازی فروشگاه‌های اینترنتی فروش صنایع دستی؛ ۴۴۰ میلیون دلار صادرات صنایع دستی و همچنین برگزاری اجلاس شورای صنایع دستی در اصفهان با شرکت نمایندگانی از ۱۰۰ کشور جهان به عنوان دستاوردهای سازمان میراث فرهنگی در حوزه صنایع دستی یاد و بر حل موضوعات مربوط به بازرگانی این صنایع به‌عنوان مهم‌ترین بحث در این حوزه تاکید کرد. این مقام مسوول همچنین از برگزاری یک جلسه با وزیر مسکن و شهرسازی خبر داد و گفت: «برای اینکه بتوانیم لیستی از تمام بناهای تاریخی و باارزش موجود در کشور داشته باشیم، نیازمند همکاری این وزارتخانه و شهرداری‌ها هستیم؛ به این ترتیب به تدریج خواهیم توانست این ابنیه را ثبت و از تخریب آنها جلوگیری کنیم.»