بررسی‌های «‌دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد با اینکه روز گذشته هم تنوع قابل ملاحظه‌ای را در بازار داشتیم، اما این موضوع هم باعث جذابیت برای خریداران نشد و شاهد معاملات چشمگیری نبودیم. بررسی‌های ما حکایت از آن دارد که عرضه‌های محدودی هم که در این روز صورت گرفت با خریداران زیادی همراه نشد و شرایطی رقم خورد که حتی معاملات وارد مچینگ شدند و در آنجا هم استقبالی را شاهد نبودیم. البته به‌صورت سنتی و همانطور که هفته‌های قبل شاهد بودیم عرضه محصولات پلیمری و شیمیایی معمولا در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه هر هفته به‌صورت منظم صورت می‌گیرد و در روزهای ابتدایی هفته غالب عرضه‌های غیربهین‌یابی را شاهد هستیم.روز گذشته وکیوم باتوم در مجموع حدودا ۹۶ هزار تن تقاضا در مقابل عرضه ۳۰ هزار تنی را داشته که در بازار پر‌التهاب‌تری معاملات را رقم زده است. در این عرضه پالایش نفت اصفهان و پالایش نفت بندر‌عباس سهم مساوی را داشتند و هر کدام ۱۵ هزار تن از این کالا را عرضه کردند که البته قیمت عرضه این دو پالایشگاه برای این کالا متفاوت بود. پالایش نفت اصفهان کالای خود را با رقم ۴۵۹۲ ریال در هر کیلو عرضه کرد که به دلیل تقاضای بالا با قیمت ۴۸۲۲ ریال عرضه شد. این امر برای پالایش نفت بندر عباس هم صدق می‌کند. این پالایشگاه هم با اختلاف ۷۰۱ ریال در هر کیلو نسبت به قیمتی که در بورس کالا اعلام کرده بود محصول خود را با ۵۳۰۴ ریال در هر کیلو فروخت.به‌رغم شرایط موجود در تالار بورس کالا، قیمت‌های بازار داخل جهت‌گیری مثبت قیمت‌ها را نشان می‌دهد، چراکه سیگنال حضور خریداران و افزایش تقاضا به بازار ارسال شده است و انتظار داریم در روزهای سه‌شنبه و چهارشبه روزهای پر‌تلاطمی را تجربه کنیم.با توجه به بهای نفت در بازارهای جهانی و دیگر مولفه‌ها پیش‌بینی می‌شود که قیمت‌های محصولات پتروشیمی ثباتی شکننده را تجربه کنند یا نوسانات محدودی را به ثبت برسانند؛ هر چند که نوسان قیمت مواد اولیه صنایع پتروشیمی در اقصی نقاط جهان به تبعیت از کاهش محدود قیمت نفت حالتی نزولی به خود گرفته است.

سیگنال‌های جهانی پتروشیمی

ثبات نسبی قیمت‌ها در بازار جهانی نفت سیگنالی مهم به بازار محصولات پتروشیمی ارائه کرده است؛ هر چند که واقعیت‌های این بازار با برخی اختلافات فاحش، دوگانه‌ای مبهم را هویدا ساخته است. قیمت نفت در پایان هفته گذشته در بازارهای جهانی هرچند با کمی کاهش روبه‌رو شد اما هنوز هم در سطوح بالایی قرار دارد. در آخرین معاملات روز گذشته در بازار جهانی نفت خام هر بشکه نفت خام برنت به ۴۸ دلار و ۸۴ سنت رسید؛ نفت آمریکا نیز دیروز در قیمت ۴۷ دلار و ۱۹ سنت معامله شد. هر چند که این سطوح قیمتی سیگنالی مهم به حساب می‌آید که از قیمت‌های نسبتا مطلوب بازار حکایت دارند، اما گویی جهت‌گیری نزولی این نرخ‌ها بیش از سطح قیمتی نسبتا جذاب آن برای فعالان بازار مهم بوده است.

نگاهی به روند نوسان قیمت محصولات پالایشی همچون خوراک مایع صنایع پتروشیمی نشان می‌دهد که این بازارهای مهم وارد یک فاز کاهشی شده‌اند. نکته دیگر آنکه با توجه به واقعیت‌های فنی بازار محصولات پالایشی همچون بنزین، گازوئیل، نفت کوره و نفتا و البته در کنار افزایش تقاضا برای سوخت خودروها همچون بنزین و گازوئیل شاهد افزایش عرضه خوراک مایع صنایع پتروشیمی هستیم که شاهدی بر ادامه روند کاهش قیمت این قبیل مواد اولیه خواهد بود. به عبارت ساده‌تر از هم‌اکنون می‌توان انتظار داشت که روند عمومی تولید در صنایع پتروشیمی با خوراک مایع به سمت کاهش قیمت تمام شده حرکت خواهد کرد این موارد تاکنون باعث شده است که جهت‌گیری بخش بزرگی از بازارهای جهانی محصولات پتروشیمی به سمت کاهش نرخ حرکت کند. این رخدادی است که در روند حرکت قیمت‌های پایه در بورس کالا موثر بود؛ به‌طوری‌که شاهد افت این نرخ در بورس کالای ایران در روز یکشنبه بودیم.

غلامرضا موذنی، مدیرعامل شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد با اشاره به اثرات مثبت تاسیس شرکت نفت میلاد بر وضعیت شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد اظهار داشت: هدف از تشکیل و تاسیس شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد، فعالیت بازرگانی در حوزه محصولات فولادی بود و به همین دلیل موسسان این شرکت عمدتا از اعضای اتحادیه ها،تعاونی‌ها و توزیع‌کنندگان محصولات فولادی در کشور هستند. با شروع رکود حاکم بر بازار فولاد از اواسط سال ۱۳۹۳ عملا فعالیت در این حوزه به نفع شرکت نبوده و منافع سهامداران در صورت تداوم خرید و فروش و فعالیت بازرگانی در این حوزه با خطراتی مواجه می‌شد.

وی افزود: در جلسات هیات مدیره بحث فعالیت در سایر حوزه‌های صنعت مطرح و به تصویب رسید و باتوجه به تجربیاتی که در زمینه تولید فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی در شرکت وجود داشت پیشنهاد تاسیس شرکت نفت میلاد پارس مطرح و پس از بررسی تمامی جوانب امر و با رعایت صرف و صلاح و منافع سهامداران شرکت، هیات مدیره تصمیم به راه‌اندازی این شرکت بر پایه دانش بومی و استفاده از متخصصان داخلی و دانشگاهی گرفت تا به نوعی بتواند عدم فعالیت و تحرک در حوزه محصولات فولادی را جبران کند.

مدیرعامل شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد ادامه داد: نفت میلاد پارس اولین تولیدکننده روغن رابر با PCA زیر ۳ درصد در ایران است. این محصول در صنایع لاستیک و تایر مورد استفاده قرار می‌گیرد و بازار خوبی در کشورهای آسیای شرقی، اروپا و هند برای صادرات وجود دارد. روغن رابر سبز مطابق با استانداردهای روز اروپا و محصولی دوستدار محیط زیست بوده و به همین دلیل استقبال زیادی از آن شده است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر برای فروش و صادرات این محصول قراردادهایی منعقد شده و برخی کشورهای آسیایی مثل چین، هند، کره و اندونزی از متقاضیان خرید این محصول هستند البته مجموعه نفت میلاد پارس محصولات دیگری نیز تولید می‌کند که بازار داخلی دارد. علاوه بر این خط تولید محصول CBFS نیز به تازگی افتتاح و به بهره‌برداری رسیده، CBFS خوراک صنایع دوده‌سازی است.

موذنی درخصوص ویژگی‌های اساسی شرکت نفت میلاد پارس بر وضعیت سهام شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد گفت: نفت میلاد پارس در نیمه دوم سال گذشته به‌طور رسمی افتتاح شده و هنوز اطلاعات مالی این شرکت در اختیار فعالان بازار سرمایه برای تصمیم‌گیری و خرید سهم شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد قرار نگرفته است، اما با توجه به توضیحاتی که در مجامع و سایر جلسات به سهامداران شرکت در این خصوص داده شده، نظر سهامداران شرکت جلب شده و سهم خود را در بازار حفظ کرده‌اند.

نایب رئیس هیات مدیره شرکت نفت میلاد پارس افزود: البته ما به این موضوع خیلی امیدواریم، نفت میلاد پارس یک شرکت دانش‌بنیان با فرمول منحصر به فرد است که در حال حاضر در کشور در اختیار مجموعه نفت میلاد است. روغن رابر سبز تولیدی نفت میلاد پارس از بازار صادراتی قابل توجهی برخوردار است و فروش این محصولات می‌تواند سود خوبی برای شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد داشته باشد.

وی درخصوص برنامه‌های سال جاری برای شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد تصریح کرد: توسعه فعالیت‌های شرکت در حوزه صنعت فولاد فلسفه وجودی و هدف از تشکیل شرکت بوده است. قصد داریم دامنه فعالیت شرکت را در حوزه فولاد تعمیم دهیم، فعالیت در صنایع پایین دستی و بالادستی فولاد از جمله حضور در بخش معدن و صنایع معدنی و حضور در بازارهای صادراتی فولاد جزو اولویت‌ها و برنامه شرکت در سال‌جاری است. با توجه به پیش‌بینی‌ها برای رونق بورس در سال جاری حضور پررنگ و فعال‌تر شرکت ارزش‌آفرینان میلاد در بورس و بازار سرمایه نیز در دستور کار شرکت قرار دارد.

موذنی درخصوص ورود شرکت توسعه بازرگانی آهن و فولاد میلاد به بازار اصلی فرابورس خاطرنشان کرد: با تاسیس و راه‌اندازی شرکت تولیدی نفت میلاد پارس مهم‌ترین و اصلی ترین گام را برای ورود به بازار اصلی فرابورس برداشته‌ایم، بر همین اساس اقدامات و مذاکرات لازم با سازمان بورس در جهت انتقال نماد معاملاتی «بمیلا» به بازار اصلی فرابورس انجام شده و امیدواریم با موافقت سازمان این امر تا پایان سال ۹۵ عملی شود، چرا که این موضوع برای گروه توسعه بازرگانی فولاد و آهن میلاد بسیار حائز اهمیت است و قطعا پیگیری‌های لازم را در این خصوص انجام خواهیم داد.

نایب رئیس هیات مدیره شرکت نفت میلاد پارس همچنین درخصوص حضور سبز شرکت نفت میلاد پارس در بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی اظهار داشت: این مهم فرصت مغتنمی برای شرکت نفت میلاد پارس به‌عنوان تخصصی‌ترین تولید‌کننده انواع روغن‌های فرآیند لاستیک و تنها تولیدکننده روغن‌های فرآیند لاستیک سبز (دوستدار محیط زیست) در خاورمیانه بود تا نسبت به ارائه دستاوردهای منحصر به فرد خود اقدام کند و گام موثری در ارتقای کیفیت محصولات تولیدی در کشور به سوی داشتن محیط زیستی سالم و سبز بردارد. به گفته وی، ماحصل ۴ روز شرکت در نمایشگاه تخصصی مذکور، انجام بیش از ۵۰ جلسه تخصصی و عمومی با شرکت‌های تولیدی، بازرگانی، کارگزاری‌های فروش، عاملان فروش و… شده و بیش از ۲۰۰۰ نفر نیز از غرفه شرکت نفت میلاد پارس بازدید کردند.

موذنی افزود: در این نمایشگاه ضمن انعقاد قراردادهای بلند و کوتاه‌مدت کاری، جلسات تخصصی همفکری درخصوص ارتقای سطح کیفی محصولات تولیدی در صنایع مختلف تولید‌کننده روغن‌های صنعتی در جهت دستیابی به استانداردهای جهانی برگزار شد. همچنین مدیران ارشد شرکت نفت میلاد پارس ضمن بازدید از بیش از ۲۰۰ شرکت داخلی و خارجی به بحث و تبادل نظر درخصوص چگونگی فروش محصولات و خرید مواد اولیه و تهیه تجهیزات آزمایشگاهی و تولیدی پرداختند.

وی خاطرنشان کرد: همچنین عملکرد مالی ۳ ماهه پایانی سال ۹۴ بهتر از ۹ ماهه آن بود، اما هنوز هم نسبت به بودجه اعلام شده برای این سال انحراف وجود دارد که علت عمده این انحراف راه‌اندازی پروژه‌های جدید شرکت و رکود حاکم بر بازار فولاد و آهن است، اما برای سال مالی جاری با توجه به تمامی موارد ذکر شده قطعا عملکرد بهتری رقم خواهد خورد و شاهد رشد سودآوری «بمیلا» خواهیم بود.

درخواست پشتیبانی از IMF

رئیس کل بانک مرکزی خواستار مساعدت‌ و حمایت‌ صندوق بین‌المللی پول برای تسریع پیوستن ایران به بانکداری بین‌المللی و کمک‌های تکنیکی در زمینه مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم شد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی، ولی‌الله سیف در دیدار با دیوید لیپتون، معاون اول مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول‌ با اشاره به ارتباطات مثبت ایران و صندوق گفت: خوشبختانه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارتباطات منظمی با صندوق بین‌المللی پول داشته و امیدواریم این ارتباطات منجر به نتایج مثبت شود. سیف با اشاره به اینکه اقتصاد ایران با روی کار آمدن دولت یازدهم، اقدامات اصلاحی را با وجود محدودیت‌ها آغاز کرد، گفت: ازجمله این اصلاحات در اقتصاد ایران، کاهش نرخ تورم بیش از ۴۰ درصد به حدود ۱۲ درصد، تبدیل رشد اقتصادی منفی در سال ۹۲ به رشد اقتصادی مثبت ۳ درصد در سال ۹۳ و رسیدن تورم نقطه به نقطه به ۴/ ۷ درصد است که در این رابطه، عزم بانک مرکزی ادامه دادن روند کاهشی تورم تا تک‌رقمی شدن است. بانک مرکزی پیش از این دلیل سفر معاون صندوق بین‌المللی پول در راس هیاتی از متخصصان و کارشناسان این نهاد به ایران را «ملاقات با مقامات بلندپایه کشور و تبادل نظر درخصوص مسائل اقتصادی» عنوان کرده بود.

بلااستفاده بودن ۵۰ درصد از دارایی‌ها

ولی‌الله سیف در ادامه اظهارات خود در این دیدار، درخصوص استفاده از ظرفیت‌های سیاست پولی برای تحریک تقاضا در دوره شش ماهه قبل از برجام اظهار کرد: ما در دوره قبل از برجام تلاش کردیم توقف در حال انتظار در اقتصاد را به تحرک تبدیل کنیم که این موضوع به افزایش رشد نقدینگی از ۲۳ درصد در سال ۹۲ به ۳۰ درصد در سال ۹۳ منجر شد. رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به ظرفیت محدود نظام بانکی در ایران خاطرنشان کرد: ما در حال حاضر تنگنای مالی را تجربه می‌کنیم و حدود ۵۰ درصد از دارایی‌های بانک‌ها برای اعطای تسهیلات، غیرقابل استفاده است. از این رقم، ۱۵ درصد آن به‌صورت مطالبات معوق، ۱۸ درصد مطالبات از دولت و حدود ۱۵ درصد نیز دارایی‌های مالی غیرعملیاتی بانک‌هاست.

ثمرات دوگانه بازار بدهی

ولی‌الله سیف با بیان اینکه رقم بدهی دولت به نظام بانکی، ۵۰۰ هزارمیلیارد تومان است که ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، افزود: دولت و بانک مرکزی در تلاش هستند بازار بدهی مناسب ایجاد شود تا بدهی‌های دولت از این طریق پرداخت شود و علاوه بر آن بانک مرکزی برای اعمال سیاست پولی از ابزار مناسب برخوردار باشد. رئیس کل بانک مرکزی با ذکر این نکته که نرخ سود بانکی ۲۹ درصد بود، تصریح کرد: با اقدامات بانک مرکزی به‌عنوان بازیگر در بازار بین بانکی، نرخ سود از ۲۹ درصد به ۲۲ درصد کاهش یافته اما هنوز به حد مطلوب نرسیده است. سیف افزود: ‌به‌رغم روند کاهشی نرخ تورم، نرخ سود بانکی چسبندگی دارد و نتوانسته متناسب با این روند کاهشی، پایین آید. رئیس شورای پول و اعتبار درخصوص خروج شرکت‌های زیان‌ده از چرخه اقتصادی خاطرنشان کرد: یکی از مسائلی که ما باید بپذیریم، ورشکستگی شرکت‌های ناکارآمد است تا با خروج این شرکت‌ها از فعالیت بدون بازده اقتصادی، از اتلاف منابع جلوگیری شود.

مدیریت مناسب اقتصاد تا برجام

معاون اول مدیرعامل صندوق بین‌‌المللی پول‌ نیز در این دیدار، ضمن تبریک به دولت ایران برای مدیریت مناسب اقتصاد در دوران سخت قبل از برجام گفت: قبل از برجام اقتصاد ایران نه تنها کنترل شد بلکه پیشرفت نیز داشت، همچنین پس از برجام نیز ایران با فرصت‌های مناسبی روبه‌رو شده و می‌تواند به‌صورت عمیق‌تر با اقتصاد جهانی ادغام شود. معاون اول مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول‌ در مورد کمک‌های این صندوق به ایران برای بازگشت به نظام بانکی بین‌المللی گفت: صندوق بین‌المللی پول می‌تواند در زمینه‌های مختلف از جمله مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم به ایران کمک کند. در واقع ایران همراه با دیگر کشورهای جهان خواستار انجام اقدامات اصلاحی در این خصوص است و ما نیز برای انجام این اصلاحات، کمک‌های لازم را خواهیم داشت.

اصلاحات ساختاری به جای سیاست پولی

بخش پایانی اظهارات این مدیر صندوق بین‌المللی پول، حاوی توصیه‌هایی بود که این نهاد از تجربیات کشورهای دیگر در مقابله با چالش‌های مشابه، کسب کرده است. لیپتون در اظهارات خود با اشاره به تجربه خود در آمریکای لاتین، اروپای مرکزی و آفریقا درخصوص استفاده از سیاست‌ها و ابزار پولی گفت: «کشورهای دنیا زمانی که تلاش کردند مشکلات ساختاری خود را با سیاست‌های پولی حل کنند با مشکلات بیشتری مواجه شدند. بنابراین ایران باید بر اصلاحات ساختاری تمرکز کند». این چهره شناخته شده بین‌المللی، یکی از دلایل بحران‌های مالی آسیا را تزریق نقدینگی در اقتصاد و ایجاد مطالبات معوق برای شرکت‌ها دانست و تصریح کرد: «اگر بخواهیم از طریق تزریق نقدینگی، مشکلات بدهی بانکی را که قابل وصول نیستند، حل کنیم؛ باید بدانیم این راه‌حل، یک راه‌حل کوتاه‌مدت است و در بلندمدت چیزی را حاصل نمی‌کند. در واقع شرکت‌ها و موسساتی که به بانک‌ها وابسته هستند، تسهیلات را دریافت می‌کنند، این تسهیلات دوباره به مطالبات معوق تبدیل می‌شود و این چرخه ادامه پیدا می‌کند. همچنین بانک‌ها به دولت متکی می‌شوند و در زمان بحران، منتظر کمک دولت هستند.»

ورود مطالبات معوق به بازار بدهی

لیپتون درخصوص کارآیی بیشتر نظام بانکی در اقتصاد گفت: زمانی نظام بانکی می‌تواند در اقتصاد عملکرد بهینه داشته باشد که بتواند نقدینگی موجود را به‌صورت بهینه در قالب تسهیلات در اختیار فعالان اقتصادی قرار دهد. توصیه معاون اول مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول‌ به بانک مرکزی در این دیدار، تاکید بر حفظ دستاورد کاهش تورم، ایجاد ثبات اقتصادی و جلوگیری از افزایش نقدینگی تا حد خارج از کنترل بود. وی درخصوص ایجاد بازار بدهی در ایران نیز گفت: برای ایجاد این بازار در مرحله اول باید از ۱۵ درصد منابع بانک‌ها که به‌صورت مطالبات معوق از دسترس خارج شده‌اند، استفاده شود.

در ماه‌های گذشته ایجاد بازار بدهی به‌عنوان یکی از برنامه‌های اصلی اقتصادی در سال ۱۳۹۵ مطرح شده و در محافل کارشناسی نیز، بحث‌هایی درخصوص آن مطرح شده است. با این حال، به نظر می‌رسید که گام نخست در تشکیل این بازار در ایران، «بهادارسازی بدهی‌های دولتی در بازار بدهی» تعریف شده بود. با توجه به چنین زمینه‌ای، توصیه صندوق بین‌المللی پول که بر اساس تجربیات بین‌المللی ارائه شده، باید مورد توجه قرار بگیرد تا در صورت صلاحدید، همگام با بدهی‌های دولتی، بهادارسازی بدهی‌های اشخاص به بانک‌ها نیز برای رفع تنگنای اعتباری، مورد توجه جدی قرار بگیرد.