۰۷:۱۳:۵۵ گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته در شروع هفته کاری خود در ادامه روند روزهای اخیر شروع کم‌رمقی داشت. در بازار دیروز افت نمادهای بزرگی نظیر ملی مس، مخابرات، هلدینگ نفت وگاز پارسیان و غدیر موجب شد تا شاخص کل افت ۹۹واحدی معادل ۱۲/ ۰ درصد را تجربه کند و در نهایت به رقم ۸۰هزار و ۶۵۵واحد برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص بورس در برخورد با مرز روانی بیش از ۸۱هزار واحد توان عبور نداشته و بازار در انتظار خبرها و مسائل کلان برای ایجاد پتانسیل عبور شاخص از این مرزهای روانی است. در همین حال هر چند بازارهای جهانی به ویژه بازار نفت شامگاه جمعه در آخرین معاملات کارنامه خوبی به نمایش گذاشتند و بهای نفت با جهشی بیش از ۶درصد به ۴۱دلار و ۹۴ سنت برای هر بشکه نفت برنت رسید اما در معاملات دیروز گروه‌های وابسته از جمله پالایشگاه‌ها و پتروشیمی واکنش خاصی به آن نشان ندادند. در بازار دیروز در گروه خودرویی خبرهای منتشر‌شده در بازدید کانون کارگزاران از سایپا موجب تداوم صف خرید این نماد شد تا پس از سال‌ها سایپا در آستانه عبور از ارزش بازار ایران خودرو رقیب دیرینه خود قرار گیرد. ارزش بازار سایپا دیروز به ۶هزار و ۵۱۸میلیارد تومان رسید و فاصله خود را با ارزش بازار ایران خودرو کاهش داد. ارزش بازار ایران خودرو در بازار دیروز ۶هزار و ۸۸۶میلیارد تومان بود. در این گروه دیروز دیگر نمادهای زیر‌مجموعه سایپا از جمله زامیاد نیز معاملات خوبی را شاهد بودند. در گروه مزبور همچنین در پی واگذاری ۶/ ۷۲ درصد سهام سرمایه‌گذاری جامی توسط گروه بهمن و سرمایه‌گذاری بهمن، مالک جدید شرکت توضیح داد.

چهارشنبه گذشته دو شرکت گروه بهمن و سرمایه‌گذاری بهمن به همراه یک شرکت دیگر، بلوک ۶/ ۷۲ درصدی سرمایه‌گذاری جامی را در بازار پایه فرابورس عرضه کردند تا در صورت انجام معامله از ترکیب سهامداری این شرکت ۱۲ میلیارد تومانی خارج شوند. این بلوک شامل ۸۷ میلیون و ۲۰۲ هزار و ۴۲۳ سهم «وجامی» بود که به همان قیمت پایه هر سهم ۱۲۹۷ ریال و به ارزش ۳/ ۱۱میلیارد تومان معامله شد. از کل سهام قابل عرضه بیش از ۶/ ۴۱ میلیون سهم متعلق به گروه بهمن، ۹/ ۴۲میلیون سهم مربوط به سرمایه‌گذاری بهمن و ۵/ ۲ میلیون سهم دیگر مربوط به شرکت داد‌و‌ستد آریا است. این بلوک را شرکت توسعه صنعتی که علاقه قابل ملاحظه‌ای برای خرید شرکت‌های سرمایه‌گذاری نشان داده، تملک کرده‌است. در گروه کانی غیر‌فلزی نیز دیروز شرکت شیشه همدان که اطلاعات مبهمی درباره افزایش سرمایه خود ارائه کرده بود، از دو رویداد مثبت خبر داد. براساس اعلام مدیرعامل شرکت به دلیل تقاضای مشتریان انجام تعمیرات اساسی کوره واحد ۲ مجددا به تعویق افتاده و شرکت درآمد ۱/ ۴ میلیارد تومانی ناشی از تسویه تسهیلات صندوق ذخیره ارزی حاصل کرده است.

در گروه غذایی دیروز دبیر انجمن صنفی قند و شکر با بیان اینکه کارخانه‌ها بابت مابه‌التفاوت قیمت شکر،۵۰۰ میلیارد تومان از دولت طلب دارند، از پیش‌بینی رکورد بی‌سابقه تولید شکر در سال جاری خبر داد. دانایی با اشاره به ادامه افزایش تولید شکر به خبرگزاری فارس گفت: امسال تولید شکر قطعا از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن بیشتر می‌شود. این میزان تولید از زمان شکل‌گیری صنعت قند و شکر بی‌سابقه است. وی با بیان اینکه تا دو، سه سال پیش سالانه حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن شکر برای مصرف سالانه مورد نیاز بود، اظهار کرد: سرانه مصرف شکر کاهش یافته و صنایع پایین‌دستی با افت مشکل تولید مواجه شده‌اند. این مقام مسوول با اشاره به اینکه در حال حاضر به کمتر از ۲ میلیون تن شکر در سال نیاز داریم، گفت: نیاز وارداتی شکر هم کم شده و این مقدار به ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن در سال کاهش یافته که اگر مسوولان در زمینه تولید کمک کنند، قطعا همین مقدار را هم می‌توان در داخل تولید کرد. براساس برآوردهای انجام شده تا پایان سال گذشته ۳۲۰ میلیارد تومان از مطالبات چغندرکاران هنوز پرداخت نشده است. وی با اشاره به ضرر و زیان کارخانه‌های قند و شکر ناشی از ارزان‌فروشی شکر به دلیل عدم کشش بازار افزود: در حال حاضر برخی کارخانه‌ها شکر تولیدی خود را فروخته‌اند اما هنوز موفق به پرداخت مطالبات کشاورزان نشده‌اند.

در تحولات دیگر پیرامون این گروه دبیر انجمن صنایع لبنی در رابطه با صادرات محصولات لبنی به کشور روسیه توضیح داد: محموله ۱۱ تنی از پنیر سخت از طرف شرکت لبنیاتی کاله به روسیه ارسال شده و محموله دیگری نیز از همین محصول در اواخر فروردین‌ماه صادر خواهد شد، اما مهم‌ترین‌ موضوع در رابطه با صادرات محصولات لبنی به کشور روسیه، پایین بودن قیمت لبنیات در این کشور است، به‌طوری که قیمت فرآورده‌های لبنی در روسیه در حال حاضر حدود یک‌دوم فرآورده‌های لبنی در ایران است و این امر مانع بسیار بزرگی برای صادرات به روسیه در این صنعت است. باکری خاطر‌نشان کرد: در جلسه‌ای که تا آخر فروردین ماه سال جاری با صاحبان صنعت برگزار خواهد شد، علاوه بر موضوع افزایش نرخ محصولات لبنی، در رابطه با بحث صادرات و موانع پیش روی آن نیز تصمیم‌گیری خواهد شد.

در گروه بیمه‌ای مجوز افزایش سرمایه بیمه ملت که تاکنون دو مجمع فوق‌العاده را بدون مجوز دریافتی برگزار کرده صادر شد اما به جای ۸/ ۵۳ درصد درخواستی، سازمان بورس با ۱۰ درصد موافقت کرده است. در نماد مخابرات سخنگوی شرکت مخابرات ایران گفت: پس از تکمیل هیات مدیره شرکت مخابرات در مجمع ۲۴ فروردین، فعالیت دو ساله هیات مدیره مخابرات در اردیبهشت به پایان می‌رسد. داود زارعیان در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار کرد: با اعلام تنفس در دو مجمع ۲۶ اسفند ۹۴ و ۱۱ فروردین ۹۵ شرکت مخابرات ایران، مجامع عمومی فوق‌العاده و عادی صاحبان سهام این شرکت ۲۴ فروردین برگزار می‌شود.

سخنگوی شرکت مخابرات ایران تصریح کرد: طبق ماده ۱۰۴ قانون تجارت حداکثر دو هفته پس از اعلام تنفس، مجمع عمومی باید برگزار شود. وی اضافه کرد: مجمع عمومی فوق‌العاده و عادی به‌طور فوق‌العاده شرکت مخابرات ایران با دستور کار تکمیل اعضای هیات‌مدیره، انتخاب اعضای علی‌البدل، افزایش سرمایه و اصلاح اساسنامه ۲۴ فروردین ماه ۹۵ برگزار می‌شود. زارعیان ادامه داد: پس از این مدت فعالیت دو ساله هیات مدیره شرکت مخابرات ایران به پایان خواهد رسید و در ۱۹ اردیبهشت مجمع عمومی سالانه با دستور کار معرفی اعضای هیات مدیره جدید برگزار خواهد شد. سخنگوی شرکت مخابرات ایران افزود: صاحبان سهام می‌توانند اعضای فعلی را به‌عنوان اعضای هیات مدیره ابقا کنند یا افراد جدیدی را معرفی کنند. در همین حال مجمع عمومی عادی سالانه شرکت ارتباطات سیار ایران، روز سه‌شنبه ۳۱ فروردین ماه برگزار می‌شود. در مجموع بازار دیروز بازاری کم‌رمق و نه چندان مثبت بود که در آن ارزش معاملات در بورس به ۲۹۲میلیارد تومان و فرابورس به ۲۲۹میلیارد تومان بالغ شد.

۰۷:۱۳:۳۳ گروه بورس- هاشم آردم: طی معاملات روز گذشته در بورس تهران شاخص کل با افت ۹۹ واحدی به عدد ۸۰ هزار و ۶۴۵ واحد رسید. در حالی که معاملات سهام در تالار شیشه‌ای با رونق کمتری نسبت به سه ماه پایانی سال گذشته ادامه داشت، به نظر رسید که همچنان گروه خودرویی در مرکز توجه بازار قرار دارد. طبق معمول هفته‌های اخیر بیشترین ارزش معاملات به گروه خودرو اختصاص یافت و این گروه بازدهی قابل قبولی را در معاملات خود ثبت کرد. پس از بازدید مدیران و فعالان حاضر در بازار سرمایه از گروه صنعتی سایپا در انتهای هفته گذشته انتظار می‌رفت که معاملات در نماد خساپا از حرارت خاصی برخوردار باشد. فعالان بازار از ابتدای ساعات معاملاتی در روز گذشته برای خرید سهام گروه خودروسازی سایپا صف خرید نسبتا قدرتمندی تشکیل دادند. فضای مثبتی که در این نماد به وجود آمده، به سایر نمادهای گروه نیز سرایت کرد بنابراین گروه خودرویی نه تنها در روز گذشته بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد بلکه توانست بازدهی قابل قبولی را برای سهامداران خود رقم بزند.

در مجموع از میان ۳۷ صنعت حاضر در بورس تهران، شاخص ۱۶ صنعت با رشد مواجه شد و در طرف دیگر نیز شاخص ۲۰ صنعت کاهش یافت. در میان این صنایع، بیشترین بازدهی به گروه‌های محصولات چوبی، زراعت، استخراج سایر معادن و سایر واسطه‌گری‌های مالی (لیزینگ) اختصاص یافت. پس از این گروه‌ها نیز گروه خودرویی بیشترین رشد شاخص را با افزایش ۸۳/ ۲ درصدی ثبت کرد. در طرف دیگر گروه‌های ساخت دستگاه‌های ارتباطی، استخراج زغال‌سنگ و سیمان نیز بیشترین افت را تجربه کرد. پس از رشد قابل توجه در گروه سیمانی طی معاملات هفته گذشته، اینک نوبت به شناسایی سود و افزایش فشار عرضه در نمادهای مختلف حاضر در این گروه رسیده است.

افزایش نقدشوندگی سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری

نکته قابل توجه این روزهای بازار، توجه ویژه فعالان بازار به گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری است. این گروه که از نظر ارزش بازار در میان ۳۷ صنعت، رتبه یازدهم را به خود اختصاص می‌دهد، در روز گذشته به لحاظ ارزش معاملات پس از گروه خودرویی رتبه دوم را به خود اختصاص داد. بازار سهام تهران این روزها تحت تاثیر معاملات گروه خودرویی قرار گرفته است. شاید بیش از هر گروه دیگر، این گروه سرمایه‌گذاری است که بیشترین تاثیر را از معاملات گروه خودرویی گرفته است. این گروه با یک تاخر زمانی پس از آغاز رشد قیمتی در سهام شرکت‌های خودروسازی در پایان سال گذشته رشد خود را آغاز کرد. حال با توقف رشد هیجانی قیمت در گروه خودروسازی سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری فعال در زمینه خودروسازی نیز تقریبا متوقف شده است. اما افزایش ارزش معاملات در این گروه نشان می‌دهد که فعالان بازار با دقت روند قیمتی این گروه را رصد می‌کنند.

طی معاملات روز گذشته بیشترین ارزش معاملات در این گروه به نماد «وساپا» (سرمایه‌گذاری سایپا) اختصاص یافت. پس از انتشار اخبار مربوط به گروه خودروسازی سایپا، تمام زیرمجموعه‌های این شرکت در روز گذشته با رشد تقاضا روبه‌رو شدند که سهام شرکت سرمایه‌گذاری سایپا نیز از این قاعده مستثنی نبود. در حالی که ارزش کل معاملات در گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری رقمی حدود ۳۲ میلیارد تومان بود، بیش از ۹۳ میلیون سهم وساپا به ارزش بیش از ۲۷ میلیارد تومان دست به دست شد. نمادهای و«بهمن» و «واتی» نیز در رتبه‌های بعدی ارزش معاملات روزانه این گروه قرار گرفتند. بیشترین رشد قیمت در میان نمادهای حاضر در این گروه به سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری بوعلی، توسعه صنعتی ایران و گروه صنایع بهشهر اختصاص یافت. در طرف دیگر نیز نمادهای «وصنعت»، «وبهمن» و «وملت» بیشترین افت قیمت را تجربه کردند. شاخص گروه شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی نیز در روز گذشته ۸۱/ ۰ درصد افت کرد. در این گروه «وبانک» بیشترین ارزش معاملات و «وصندوق» بیشترین رشد قیمتی را ثبت کرد. همچنین بیشترین کاهش قیمت در نماد «وغدیر» مشاهده شد.

رفت و برگشت شاخص بانک ها

شاخص گروه بانکی در روز گذشته طی یک رفت و برگشت در عدد ۷۶۸ واحد ایستاد و بازدهی ۴۷/ ۰ درصدی را ثبت کرد. این در حالی بود که پیش از بازگشایی نماد «وبملت» (بانک ملت) فضای این گروه مثبت تر دنبال می‌شد. طی معاملات بازار سهام در روز گذشته نماد بانک ملت پس از یک هفته توقف بازگشایی شد. این نماد پس از برگزاری مجمع عمومی عادی به‌طور فوق‌العاده مبنی بر انتخاب اعضای هیات مدیره، با محدودیت نوسان قیمت به تابلوی معاملات بازگشت. در ابتدا قیمت این سهم تا محدوده ۵/ ۲ درصد مثبت (۲۶۰ تومان) نیز پیش رفت. اما پس از آن فشار فروش در این نماد باعث شد که نه تنها قیمت «وبملت» کاهش یابد، بلکه در سایر نمادهای بانکی نیز نوعی عقب نشینی از جانب خریداران رخ دهد. همین موضوع سبب شد که شاخص گروه بانکی در ابتدا تا محدوده ۷۷۱ واحد پیشروی کند و در ادامه با کاهش ۳ واحدی در عدد ۷۶۸ واحد بسته شود.

معاملات گروه بانکی در حالی نسبتا بی‌رمق دنبال می‌شود که پیش‌تر انتظار می‌رفت تب و تاب بیشتری در این گروه مشاهده شود. به نظر می‌رسد با وجود اخبار مثبتی که حول بانک‌های بورسی قرار گرفته است، انتظار بسیاری از فعالان این گروه هنوز برآورده نشده باشد. طی معاملات روز گذشته در این گروه، بیشترین ارزش معاملات به نمادهای «وبملت»، «وبصادر» و «وپارس» اختصاص یافت. بیشترین رشد قیمت نیز در این گروه به نمادهای «وپست»، «وپارس» و «وبملت» اختصاص یافت و در طرف دیگر نیز نمادهای «وپاسار»، «وسینا» و «وخاور» بیشترین زیان را ثبت کردند.

گروه مخابرات و یک ابهام

همچنین طی معاملات روز گذشته شاخص گروه مخابرات با ۸/ ۰ درصد افت مواجه شد. شاخص این گروه از ابتدای سال جاری زیان تقریبا ۴ درصدی را ثبت کرده است. این کارنامه باعث شده که گروه مخابرات از ابتدای سال ۹۵، جزو سه گروه زیان‌ده بازار قرار گیرد. در روز گذشته نماد معاملاتی شرکت مخابرات ایران (اخابر) با توجه به اعلام تنفس مجمع عمومی عادی به‌طور فوق‌العاده (تصمیم گیری درخصوص افزایش سرمایه) به تابلوی معاملات بازگشت و با افت ۳۴/ ۱ درصدی مواجه شد. پیش از این نیز یک بار مجمع شرکت مخابرات ایران به تنفس خورده بود. با توجه به اظهارات اخیر وزیر ارتباطات در رابطه با احتمال تغییر هیات مدیره در این شرکت، این احتمال وجود دارد که تصویب افزایش سرمایه توسط سهامداران به زمان دیگری موکول شود. شاید همین موضوع سبب کاهش قیمت در نماد مذکور طی معاملات روز گذشته شده باشد.

لاستیک و پلاستیک

شاخص گروه لاستیک و پلاستیک نیز طی معاملات روز گذشته با رشد ۱۲۸ واحدی (معادل ۷۹/ ۰ درصد) مواجه شد و بازدهی خود را در سال جاری به ۷ درصد رساند. بیشترین ارزش معاملات در این گروه به نمادهای «پکرمان»، «پلاسک» و «پتایر» اختصاص یافت. همچنین نمادهای پلاسک (پلاسکوکار)، پکرمان (گروه صنعتی بارز) و پاسا (ایران یاساتایر) بیشترین رشد قیمت و پسهندح (حق تقدم صنایع لاستیکی سهند)، پتایر (ایران تایر) و پدرخش (درخشان تهران) بیشترین افت قیمت را به خود اختصاص دادند.

۰۷:۱۳:۰۶ گروه بورس – مهرنوش سلوکی: عقب‌نشینی ۹۹واحدی شاخص کل در اولین روز هفته در حالی به ثبت رسید که به نظر می‌رسد وضعیت بازار این روزها بیش از گذشته به اصلاح زمانی تاکید دارد. بعد از رشد‌های پرشتاب شاخص کل در سال گذشته و لزوم اصلاح قیمتی در بسیاری از نمادها، مولفه‌های بررسی شده توسط «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که بازار هم‌اکنون در مسیر اصلاح زمانی و استراحت قرار دارد.با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد خوش‌بینی و امیدواری به آینده بازار همچنان در میان سهامداران وجود دارد و همین عامل از خروج سنگین سرمایه‌ها از بازار جلوگیری کرده است. بررسی‌ها نیز درخصوص رخدادهای آتی بازار (برگزاری مجامع و گزارش‌های فصلی) حاکی از آن است که احتمالا گزارش‌های فصلی ومجامع نسبتا مناسبی داشته باشیم که نگرانی از بازگشت به رکود را کاهش می‌دهد.

استراحت چند روزه بورس

پس از پشت‌سر گذاشتن اولین هفته منفی بورس تهران از ابتدای سال ۹۵، اولین روز هفته جاری نیز برای شاخص کل با روندی منفی همراه بود. نوسان شاخص بازار سهام در هفته‌های اخیر و به‌طور دقیق‌تر در ۱۲ روز معاملاتی گذشته در محدوده ۸۰تا ۸۱ هزار واحدی، این فرضیه را قوت می بخشد که بازار سهام در فاز اصلاح زمانی قرار گرفته است. در این بین بازبینی روند بازار طی مدت گذشته، شاید بتواند دورنمایی از رفتار روزهای آتی بازار را نشان دهد.

چارچوب تایید فاز اصلاحی بازار

همانطور که در گزارش‌های قبلی «دنیای اقتصاد» نیز گفته شد، آمارها حاکی از آن است که از ابتدای سال سرعت ورود نقدینگی به بازار کاهش یافته است.این آمارها نشان می‌دهد در سه ماه پایانی سال گذشته حدود ۱۵۰۰میلیارد تومان نقدینگی از سوی معامله‌گران حقیقی وارد بازار شده بود، اما این روند در سال جاری ضعیف و حتی در برخی موارد معکوس شده است.این آمار می‌تواند گواهی بر توقف ورود نقدینگی به بازار از ابتدای سال باشد.

موضوع دیگر درخصوص تاثیر بازار از خبرهای دریافتی در ماه‌های گذشته و واکنش‌های متفاوت آن در زمان‌های مختلف بوده است. بعد از اجرایی شدن برجام سیل خبرهای دریافتی درخصوص صنایع مختلف مبنی بر همکاری‌های مشترک با کشور‌های خارجی و گشایش‌های اعتباری و… به سمت بازار سهام باعث شد تا برخی از صنایع بورسی با رشد‌های بسیار چشمگیری مواجه شوند.به‌عنوان مثال در صنعتی مانند خودرو طی سه ماه پایانی سال رشد حدود ۲۱۸ درصد به ثبت رسید که بسیاری آن را تحت‌تاثیر خبرهای حضور شرکت‌های بزرگ خودروسازی جهان در کشور دانستند. حال به نظر می‌رسد سرعت این واکنش‌ها تا حد زیادی کاهش یافته چرا که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان خبرهای مثبت پیرامون رفع تحریم ها پیش‌خور شده است.به نظر می‌رسد بورس تهران این روزها بیش از دریافت یک خبر به دنبال اثر واقعی آن در صنایع مختلف است.موضوع مهم دیگر نیز، روند بازار‌های جهانی در هفته‌های گذشته بوده است. تعداد قابل‌توجهی از صنایع بورسی در کشور تحت‌تاثیر قیمت جهانی نفت و کالاهای اساسی حرکت می‌کنند.با وجود رشد ۸درصدی قیمت نفت جهانی در هفته گذشته، صنایع بورسی نتوانستند تغییر آنچنانی را تجربه کنند. به نظر می‌رسد بورس تهران در هفته‌های اخیر خوش‌بینی‌ها درخصوص افزایش قیمت نفت را پیش‌خور کرده و با توجه به تجربه صعود‌های قبل، تا حد زیادی بی‌اعتنا نسبت به این رشد‌ها رفتار می‌کند.

اما موضوع دیگری که این روزها در بازار به خوبی دیده می‌شود امید به رشد بورس در سال ۹۵ است. بررسی رفتار معامله‌گران در گزارش‌های «دنیای اقتصاد» به‌علاوه نظر سنجی اخیر به خوبی نشان می‌دهد که معامله‌گران با خوشبینی به عملکرد بورس تا پایان سال در این بازار فعالیت می‌کنند. درست است که در شرایط فعلی خرید سنگین در بازار صورت نمی‌گیرد، اما در مقابل صف‌های فروش سنگین نیز مشاهده نمی‌شود. مشاهدات نشان می‌دهد شتاب خروج نقدینگی در بازار زیاد نیست و تمایل برای خروج سرمایه میان سرمایه‌گذاران سرعت چندانی ندارد.با بررسی اجمالی رفتار بازار در این مدت و همچنین محدودیت نوسان شاخص در سطح ۸۰ تا۸۱هزار واحد به نظر می‌رسد بازار در فاز اصلاحی زمانی قرار دارد.

فرضیه‌های محتمل بازار در روزهای آتی

با این حال برای روزهای آینده بازار می‌توان دو رویداد اقتصادی را در نظر گرفت که اثر آنها شاید، شاخص را در مسیر جدیدی قرار دهد. رویداد نخست احتمال فروش سنگین در روزهای آتی به دنبال سودگیری سهامداران باشد که این موضوع می‌تواند ریزش شاخص کل را به همراه داشته باشد.اما بحث دوم درخصوص نزدیکی به زمان برگزاری مجامع و انتشار گزارش‌های سه و شش ماهه است که محتوای آنها می‌تواند اثرات مختلفی بر بازار داشته باشد. در همین زمینه سلمان نصیرزاده، تحلیلگر بازار سهام در گفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» در تشریح جو کلی بازار می‌گوید: یکی از عوامل رشد اصلی بازار در سه ماه اخیر بحث افزایش حجم معاملات بود که توانست وسعت فعالیت در بازار به‌وجود آورده و باعث خوشبینی سهامداران شود.از این رو در شرایط کنونی نکته نگران‌کننده‌ای که باعث افت سنگین در بازار شود، وجود ندارد.

وی درخصوص تاثیر گزارش‌های سه و شش ماهه در بازار نیز اینچنین گفت: باید ببینیم که در این گزارش‌ها تا چه حد شرایط اقتصادی فعلی تاثیر‌گذار بوده است. به نظر می‌رسد اثر رفع تحریم‌های هسته‌ای و بازگشایی در بسیاری از خطوط تجاری بتواند انعکاس مثبتی در روند شرکت‌ها و به تبع آن گزارش‌های فصلی شرکت‌ها داشته باشد. همچنین در بحث مجامع انتظار می‌رود بازدهی معقولی از شرکت‌ها داشته باشیم. گروه‌هایی مانند دارو و پتروشیمی از صنایع سود‌محور هستند که می‌توانند سهامداران خود را در این زمینه با سود قابل توجهی روبه‌رو‌ کنند. اما در گروه‌هایی مانند گروه بانکی انتظار سودآوری زیاد دیده نشده و بیشتر بحث افزایش سرمایه مطرح است.نصیرزاده در ادامه بیان کرد: در مجموع این اتفاقات نمی‌تواند سیگنال منفی برای بازار داشته باشد، اگر هم قرار است اتفاقی رخ دهد تنها محدود به خروج سرمایه گذاران کوتاه مدت یا نوسانگیر از گروه‌ها و عدم تمایل برای حضور در مجامع است که بعد از مجمع بار دیگر باز‌می‌گردند.

فروش سنگین، چالش بزرگی برای بازار نیست

این کارشناس درخصوص رویداد دیگر، مبنی بر احتمال فروش سنگین سهامداران برای کسب سود بیشتر در بازار بیان کرد: احتمال سنگین شدن صف‌های فروش در روزهای آتی عمدتا در گروه‌هایی است که با رشد هیجانی همراه بوده‌اند که در این میان خودرو محتمل ترین صنعت برای این واکنش است. در چند هفته آینده سهام‌ شرکت سایپا قابل معامله می‌شود، همین موضوع می‌تواند فشار فروش بازیگران بازار به خصوص حقوقی‌ها را به دنبال داشته باشد.این موضوعات شاید در کوتاه مدت بازار را با نوسان‌های بیشتر از قبل همراه کند اما نمی‌تواند زمینه ساز ریزش‌های بزرگ در بازار شود. نصیرزاده همچنین در ادامه افزود: گروه‌های بورسی در شرایط کنونی در دوحالت قرار دارند، گروه‌هایی نظیر بانکی‌ها که به اصلاح زمانی برای رشد نیاز دارند و گروه‌هایی مانند خودرو که نیاز اصلی آنها اصلاح قیمتی است. اما به هرترتیب شرایط کلی بازار نرمال به نظر می‌رسد و نگرانی چندانی درخصوص آینده بازار دیده نمی‌شود.

در بازار چه گذشت؟

بازار سهام روز گذشته شاهد ریزش ۹۹واحدی بود تا کماکان و برای پنجمین روز کاری متوالی درمحدوده ۸۰هزار واحدی قرار داشته باشد. بورس تهران که در اولین روز هفته شاهد رشد نماد‌های بزرگ خودرویی بود، در ساعاتی از فعالیت خود نیز رشد‌های کوچکی را ثبت کرد، اما در نهایت به سطح ۸۰هزار و ۶۵۴واحد رسید. همانطور که پیش‌ترذکر شد روند اصلاحی در بسیاری از نماد‌های صنایع مختلف که این روزها به‌طور متداول در بازار دیده می‌شود، منجر به قرمز‌پوش شدن بازار شد. حجم معاملات برای روز شنبه حدود یک میلیارد و ۱۸ میلیون سهم و ارزش معاملات معادل ۲ هزار و ۹۲۵ میلیارد ریال بود که نسبت به آخرین روز هفته به ترتیب افت ۲۸ و ۲۵درصدی را نشان می دهد. در بازار روز گذشته و از میان هفت نماد موثر بر شاخص «خساپا» بیشترین اثر مثبت و «فملی» بیشترین اثر منفی را داشتند. در ادامه نیز نماد‌های «خودرو» و «شبندر» نماد‌هایی بودند که از افت بیشتر شاخص جلوگیری کردند. در جریان معاملات روز گذشته بیشترین حجم معامله در گروه‌های خودرویی و بانکی صورت گرفت به‌طوری‌که جایگاه بیشترین حجم معاملات در اختیار شرکت‌هایی نظیر ایران خودرو، پارس خودرو، بانک صادرات و بانک ملت بود. «آکنتور» که در روز شنبه با مشارکت بالای بازیگران حقیقی با بیشترین عرضه همراه شد، در مقابل شرکت سایپا توانست بیشترین تقاضا را میان سهامداران داشته باشد.

۰۷:۱۱:۱۱ گروه خودرو: بیش از دو ماه از اجرای برجام می‌گذرد و حالا برای خیلی‌ها این پرسش پیش آمده که دستاوردهای آن در اقتصاد و صنعت کشور چه بوده است. در این بین، به‌نظر می‌رسد خودروسازی یکی از بخش‌های اثرپذیر اقتصاد کشور از ناحیه برجام بوده، چه آنکه می‌توان آثار مثبت و منفی آن را بر این صنعت، لمس کرد. در حالت کلی، توافق هسته‌ای و در نهایت «برجام»، تاثیرات مثبتی بر صنعت خودرو گذاشته و این در شرایطی است که نمی‌توان اثر منفی این «اتفاق بزرگ» را در بازار خودرو منکر شد. این اثر منفی از آن جهت است که بازار خودرو کشور پس از مثبت شدن مذاکرات هسته‌ای و توافقات مربوطه، به تدریج در رکود فرو رفت؛ زیرا مشتریان گمان می‌کردند از یکسو خودرو ارزان خواهد شد و از سوی دیگر، محصولات خارجی با کیفیت و قیمت مناسب و در مدت زمانی کوتاه، روانه ایران خواهند شد.

این خوش بینی مشتریان، به خصوص پس از برجام، بیشتر و بیشتر شد، تا جایی که بازار خودرو در روزهای پایانی سال گذشته، یکی از راکدترین شب عیدهای خود را گذراند. با وجود این تاثیر منفی بر بازار خودرو، توافقات هسته‌ای و برجام برای صنعت خودرو خوش یمن بود، چه آنکه اولا راه را برای تامین قطعات باز کرد و در درجه دوم نیز مقدمات حضور خودروسازان خارجی را در «جاده مخصوص» فراهم آورد. صنعت خودرو ایران پس از قرارداد پلت‌فرم مشترک X90 که در اوایل دهه ۸۰ امضا شد، دیگر هیچ قرارداد قابل‌توجه و مهمی را به خود ندید و این در شرایطی است که برجام زمینه‌ساز «قرارداد پژو» با شرایطی متفاوت ا زگذشته شد. علاوه‌بر پژو، بنز آلمان نیز پس از چند سال دوری، به ایران برگشت و در کنار اینها، خودروسازان کشور توانستند پای میز مذاکره با بزرگان خودروسازی جهان از جمله فولکس واگن و فیات بنشینند. اتفاقا هر دو این خودروسازان، به توافقات اولیه با شرکت‌های خودروساز داخلی برای سرمایه‌گذاری در ایران دست یافته و احتمالا طی ماه‌های آینده، همکاری مشترک آنها کلید خواهد خورد.

۰۷:۱۰:۵۵ سحر نمایشی: با شروع معاملات فلزات اساسی در هفته چهارم فروردین ماه قیمت اکثر فلزات پایه در بازار داخلی با روند نزولی مواجه و موجب تشکیل صف فروش در این بازار شد.بر این اساس فروشندگان با توجه به کاهش بیشتر قیمت‌ها و اطمینان از ادامه این روند ترجیح دادند تا برای جلوگیری از زیان بیشتر، کالاهای خود را هر چه زودتر و قبل از افت بیشتر قیمت‌ها به فروش برسانند.به گفته یکی از فعالان بازار از آنجا که محصولات انبار شده قبل از سال جدید با ارز گرانتری خریداری شده بود در نتیجه با روند نزولی متغیرهای تاثیر‌گذاری همچون نرخ ارز و بورس فلزات جهانی موجب عکس‌العمل سریع فروشندگان برای فروش محصولاتشان شد تا جایی که برخی از فروشندگان چوب حراج به محصولاتشان زدند.همچنین از آنجا که عرضه در بازاربه شدت بالا رفته است در نتیجه نبود تقاضا موجب بی‌رونقی معاملات شده است، البته این بی‌رونقی با رکود مطلق بسیار متفاوت است، چرا که فعالان بازار معتقدند به زودی با قیمت واقعی این محصولات روبه‌رو خواهیم شد.از سویی پیش‌بینی‌ها نشان می‌ دهد که با ریزش نرخ این فلزات در بورس لندن و ادامه کاهش نرخ ارز، روند فلزات پایه تا انتهای هفته با افت بیشتری رو‌به‌رو خواهد شد. قیمت مس و دیگر فلزات اساسی طی روزهای اخیر در بورس فلزات لندن در مسیر نزولی قرار داشته و قیمت فلز سرخ در محدوده پایین ترین میزان در یک ماه اخیر قرار گرفته است. این در حالی است که برخی تحلیلگران معتقدند قیمت مس و دیگر فلزات اساسی در ماه‌های آینده افت بیش از ۵۰۰ دلاری در هر تن را تجربه خواهد کرد.

افت ۸۰۰ دلاری مس چه تاثیری بر بازار داخلی خواهد گذاشت

تغییرات بهای فلز سرخ و دیگر فلزات اساسی عموما تحت تاثیر ارزش دلار و پیش‌بینی شرایط اقتصاد چین قرار دارد که البته اخیرا این تحولات بیشتر بر روند قیمت مس نمایان بوده است وطی سه ماه گذشته موجب نوسان قیمت‌ها در بازارهای داخلی شده است.اگرچه بهای مس در بازار داخلی طی هفته گذشته رشد محدودی را تجربه کرد، اما این در شرایطی است که افق بازارهای جهانی مثبت نیست. در سه ماه نخست سال جاری میلادی قیمت‌ها رشد محدودی را تجربه کرد و این امر سبب تعجب فعالان بازار شد، زیرا تغییری در وضعیت شاخص‌های اقتصادی چین که بزرگ ترین مصرف‌کننده فلزات اساسی است ایجاد نشده است. برخی تحلیلگران رشد قیمت‌ها را حاصل کاهش ارزش دلار جهانی می‌دانند. در ماه‌های اخیر اکثر خبرهای منتشر شده از اقتصاد چین منفی بوده که این موضوع همزمان با افول قیمت‌ها نگرانی را برای تولید‌کنندگان به وجود آورده است.بر همین اساس چهار تولیدکننده مس در چین اعلام کردند طی ماه‌های آینده صادرات مس خود را افزایش خواهند داد که اگر چنین شود قیمت مس به شدت کاهش خواهد یافت.البته این احتمال نیز وجود خواهد داشت که حتی اگر صادرات مس از سوی چین افزایش نیابد، وضعیت بازار مس در ماه‌های آینده بهبود نیابد، چرا که پیش بینی‌ها نشان می‌دهد قیمت مس در ماه‌های آینده تا ۸۰۰ دلار در هر تن کاهش خواهد یافت که این موضوع همزمان می‌تواند موجب تشدید رکود در بازار داخلی این فلز و افت قیمت آن در بازار داخلی شود.

مقاومت آلومینیوم در مقابل کاهش نرخ ارز

عاملی که این روزها سبب فشار بر قیمت فلزات اساسی به ویژه آلومینیوم شده است مربوط به عرضه این محصول است. سال گذشته آنچه در حوزه تحولات بازار فلز نقره‌ای مورد توجه قرار گرفت، مربوط به کاهش ذخیره آلومینیوم در انبارهای تحت نظارت بورس فلزات لندن است. اما در ماه‌های اخیر ذخیره این فلز در انبارهای تحت نظارت بورس فلزات شانگهای افزایش یافته است. اگر اقتصاد چین رونق نیابد دلیلی برای کاهش این ذخیره وجود ندارد و این به معنای فشار بیش از پیش بر قیمت‌هاست که این موضوع به شدت روند قیمتی آلومینیوم در بازار داخلی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.البته این در شرایطی است که در اواخر سال گذشته بهای آلومینیوم با وجود کاهش قیمت این فلز در بازار لندن، در بازار داخلی از خود مقاومت نشان داد و روند صعودی در پیش گرفت. این در شرایطی است که پیش‌بینی‌ها برای فلز نقره‌ای برای سه ماه آینده کاهشی خواهد بود که این موضوع در کنار کاهش بهای دلار و نفت موجب شکستن مقاومت آلومینیوم در بازار داخلی خواهد شد.به گفته فعالان بازار، طی هفته گذشته هر کیلو بیلت آلومینیوم بین ۷ هزار و ۱۰۰ تا ۷ هزار و ۳۰۰ تومان معامله می‌شد، اما دیروز در بازار داخلی با وجود رشد ۴۶/ ۰ درصدی قیمت این محصول در بورس فلزات لندن این فلز با نرخ ۶ هزار و ۹۰۰ تومان به فروش رسید.

قلع با احتیاط پیش می‌رود

دیروز بر خلاف آلومینیوم، قلع شاهد افزایش قیمت در بازار داخلی بود. با توجه به اخبار انتشاریافته از سوی بازار لندن، این فلز روز جمعه شاهد رشد ۳۰ دلاری در هر تن نسبت به روز پنج‌شنبه بود که این موضوع به شدت بر قیمت این فلز در بازار داخلی تاثیر گذاشته بود، به‌طوری که قلع روز گذشته با نرخ ۶۱هزار تومان در هر کیلو به فروش رسید. قیمت این فلز در بازار آزاد به بالای ۶۰ هزار تومان در هر کیلو رسیده است هر چند در دامنه‌ای تا ۲۰۰ تومان در هر کیلو در نوسان است. تحلیلگران معتقدند کاهش ظرفیت تولید قلع و رشد مصرف طی ماه‌های آینده در بازارهای جهانی باعث خواهد شد که قیمت این فلز سه ماه ابتدایی سال جاری شمسی افزایش بیشتری را تجربه کند. تحلیلگران با توجه به اینکه همبستگی بالایی بین نوسان قیمت مس و این فلز وجود دارد و از آنجا که پیش‌بینی‌ها برای فلز سرخ کاهشی است، این احتمال را می‌دهند که قلع بیش از هر فلزی افت کند، زیرا عوامل بنیادین بازار برای کاهش قیمت قلع بسیار مساعد است. البته از ابتدای سال جاری تا‌کنون، نوسان قیمت قلع از دیگر فلزات اساسی کمتر بوده و سرمایه‌گذاران شاهد ثبات تقریبی قیمت آن بوده‌اند.

۰۷:۱۰:۳۹ گروه بنگاه‌ها- زهرا مسافر: رکود صنعت فولاد و زنگ خطر تعطیلی بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد بخش خصوصی کشور با اشتغالزایی مستقیم یک هزار و ۷۰۰ نفر، دغدغه‌ای تکان‌دهنده در آذربایجان شرقی است؛ دغدغه‌ای که در سایه عقد یک قرارداد همکاری با میتال (غول فولاد جهان) به نقطه امید صنعت و تجارت این استان تبدیل شد. عقد این قرارداد صنعتی- تجاری دستاورد بزرگی است که اگر چه قبل از بهار هسته‌ای شکوفه زد، اما در سایه همراهی هیات تجاری بخش خصوصی ایران با رئیس‌‌جمهوری در سفر به اروپا و میزبانی از چند هیات تجاری بین‌المللی به بار نشست تا برای نخستین بار در کشور گامی مهم در راستای تکمیل چرخه تولید فولاد رقم بخورد. بابک علیزاد شهیر، مدیرعامل مجتمع فولاد صنعت بناب درخصوص موضوع مشارکت گروه مالی گردشگری با گروه میتال به «دنیای اقتصاد» گفت: گروه میتال به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده بخش خصوصی فولاد جهان، طی قراردادی با گروه مالی گردشگری در لندن، مدیریت تامین مواد اولیه، فروش، مهندسی تولید، برنامه‌ریزی و سامانه مالی و اداری مجتمع فولاد صنعت بناب را به مدت پنج سال عهده‌دار شد. وی افزود: این قرارداد با محوریت انتقال دانش فنی و تکنولوژی روز جهان در این صنعت و با هدف اصلاح ساختار نیروی انسانی و خطوط تولید و دسترسی به بازارهای منطقه‌ای و جهانی با اتصال به شبکه بازاریابی بین‌المللی گروه میتال منعقد شد.

به گفته علیزاد، طبق این قرارداد با هدف تکمیل زنجیره تولید فولاد و همزمان با مدیریت این مجتمع شرکت گسترش صنایع و معادن ماهان به‌عنوان هلدینگ صنعتی و معدنی گروه مالی گردشگری با سرمایه‌گذاری مشارکتی طرف خارجی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد تا نسبت به بهره‌برداری از معدن سنگ‌آهن، کنسانتره، گندله و تولید آهن اسفنجی در کرمان اقدام شود. وی درباره اینکه انتقال تکنولوژی با کاهش نیروهای انسانی مجتمع همراه خواهد بود، تصریح کرد: خطوط تولید این مجتمع در زمان خرید با تکنولوژی روز دنیا مطابق نبود و این قرارداد بهترین فرصت برای ارتقای تکنولوژی است، اما این به آن معنا نیست که می‌خواهیم خطوط تولید مجتمع را با تغییر اساسی به‌صورت تمام اتوماتیک و بدون نیروی انسانی فعال کنیم و هدف اصلی، بهبود تکنولوژی برای افزایش بهره‌وری و افزایش تولید است. با وجود این قرارداد، پیش‌بینی می‌شود تا در کمتر از یک سال مجتمع در صورت رسیدن به تولید ظرفیت اسمی مبادرت به استخدام نیروهای بومی و متخصص کند و نه تنها تعدیل نیرو نداریم، بلکه با راه‌اندازی فازهای توسعه مجتمع نیاز به نیروهای متخصص خواهیم داشت.

وی خاطر‌نشان کرد: در زمان حاضر یک‌هزار و ۷۰۰ نفر در این مجتمع به‌صورت مستقیم اشتغال دارند و این تعداد برای ظرفیت تولید تعریف شده مجتمع، مناسب است، از سوی دیگر گروه میتال با اختیارات کامل برای اصلاح ساختارهای سازمانی وارد مجتمع می‌شود و تغییرهای احتمالی محدود قابل پیش‌بینی است. مدیر‌عامل مجتمع فولاد صنعت بناب درخصوص آینده این مجتمع گفت: با اصلاح ساختار، حذف کارهای موازی و سبک‌سازی سازمان این مجتمع در دو تا سه سال آینده به ظرفیت اسمی می‌رسد و با سرشکن شدن هزینه‌ها، سوددهی را تجربه می‌کند. وی افزود: در طرح‌های توسعه‌ای مجتمع، کارخانه‌های آهک و فروسیلیس فعال می‌شوند و مجتمع گسترش فولاد شهریار با ظرفیت تولید یک میلیون تن مقاطع سنگین نوردی و یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن ذوب قوس الکتریکی نیز در برنامه‌های این مجتمع راه‌اندازی می‌شود.

علیزاد تصریح کرد: حضور گروه میتال در فولاد صنعت بناب از یکسو در رشد فولاد کشور و ارتقای سطح کیفی و تولید محصولات فولادی و از سوی دیگر بر فرآیند توسعه فرهنگ تولید، ارتقای دانش تکنولوژیک، اشتغالزایی، پژوهش، آموزش نیروهای متخصص و توسعه تجارت منطقه‌ای موثر خواهد بود. به گفته وی، در نخستین گام اقدام به خریداری دستگاه‌های CNC حکاکی و تراشکاری غلتک‌های نوردی برای تولید محصولات کیفی و مطابق با استانداردهای بین‌المللی جهت صادرات شده است و به زودی در خطوط تولید این مجتمع نصب و راه‌اندازی می‌شوند تا گام نخست برای صادرات محصولات تولیدی در این مجتمع محکم برداشته شود.

علیزاد خاطرنشان کرد: تولید فولادهای آلیاژی کربوریزاسیون (سمانته) که در صنایع قطعه‌سازی و به ویژه برای تولید شفت و چرخ دنده به کار می‌روند، از دیگر برنامه‌های سال جاری است.وی درخصوص شایعاتی مبنی بر کاهش تولید و تعدیل نیروی انسانی در فولاد بناب و دلیل بروز این شایعات افزود: رکود بین‌المللی و کاهش فروش محصولات فولادی در سال‌های اخیر موجب شد تا فروش فولاد در تمام صنایع فولادی تحت شعاع قرار گیرد و خطوط تولیدی این شرکت با ۲۰ درصد ظرفیت اسمی کار کند. با توقف طرح‌های عمرانی در سطح ملی، امکان فروش محصولات فولادی در بازارهای داخلی از بین رفت و جو سیاسی حاکم بر منطقه امکان صادرات را از شرکت‌های تولیدی گرفت.

مدیر‌عامل مجتمع فولاد صنعت بناب تاکید کرد: با این وجود به خاطر موقعیت جغرافیایی ممتاز این مجتمع در سال گذشته به اربیل، عراق و سوریه محموله‌های صادراتی آزمایشی ارسال کردیم و برای صادرات محصول به یمن از طریق قراردادهای سه‌جانبه اقدام کردیم. سال گذشته برای این مجتمع، سال انقباض مالی و کاهش هزینه‌های تولید و جاری بود و با روش‌های ساده و بدون تعدیل نیرو توانستیم هزینه‌ها را کاهش دهیم. در راستای کاهش هزینه‌ها و با غیرفعال بودن برخی از خطوط تولید، حدود ۷۰۰ نفر از پرسنل این مجتمع سه ماه از سال گذشته را در قالب مرخصی با حقوق در منزل سپری کردند. تولیدات شرکت میتال شامل محصولات تخت / تختال، ورق، ورق نورد گرم‌شده، ورق نورد سردشده، ورق فولاد گالوانیزه، ورق آلومینایزشده و ورق رنگی و محصولات بلند / شمش، مفتول، میلگرد ساده و آجدار در مقاطع مختلف، سیم، میخ، سیم بکسل، انواع مقاطع مانند نبشی، سپری، ریل، تیرآهن، پروفیل و انواع لوله است. مجتمع فولاد صنعت بناب نیز به‌عنوان بزرگترین تولید کننده فولاد بخش خصوصی کشور با ظرفیت اسمی ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن انواع نبشی، ناودانی، تیرآهن‌های IPE 14 الی IPE 20 و انواع میلگرد از سایز هشت تا ۳۲ میلیمتر، شمش‌های ۳sp و ۵sp است.

۰۷:۰۹:۵۰ گروه بنگاه‌ها: اختلاف میان بخش معدن و سازمان حفاظت محیط‌زیست بارها منجر به توقف فعالیت‌های معدنی شده یا در مقابل توانسته آسیب‌های جدی به محیط‌زیست وارد کند. در واقع این دو بخش بارها در مقابل یکدیگر قرار گرفته و هر دو سعی بر آن داشته‌اند تا فعالیت‌های بخش دیگر را زیر سوال ببرند. این بار بهره‌برداری از آنومالی «دی۱۹» توسط چادرملو و سنگ‌آهن مرکزی با مخالفت‌های محیط‌زیست روبه‌رو شده و این مخالفت‌ها توانسته بهره‌برداری از این محدوده را از سال ۸۴ تا به امروز به تعویق بیندازد؛ معضلی که قرار بود تا پایان سال ۹۴ حل و فصل شود ولی نشد.

محیط‌زیست می‌گوید بخشی از آنومالی «دی ۱۹» در محدوده حیات وحش قراردارد و امکان بهره‌برداری از این معدن سنگ‌آهن فراهم نیست، از طرفی سنگ‌آهنی‌ها خود را متعهد می‌دانند تا شرایط زیست اندک جانداران وحشی این منطقه را فراهم سازند و به ازای محدوده تحت بهره‌برداری معدن، حریم زیستگاه جانداران این منطقه را گسترش داده و تحت حفاظت قرار دهند، اما تاکنون این اختلاف حل و فصل نشده است. محمود نوریان، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، درباره بهره‌برداری از آنومالی «دی۱۹» اظهار کرد: بهره‌برداری از آنومالی «دی۱۹» در حال ‌حاضر نیازمند مجوز محیط‌زیست است، درواقع ما با درک دغدغه‌های سازمان محیط زیست و تلاش برای رفع آنها در حال انجام اقدامات لازم برای اخذ این مجوز هستیم.

وی با اشاره به اینکه آنومالی دی ۱۹ در مجاورت تاسیسات عظیم مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو قرار دارد، گفت: در حال ‌حاضر ۳هزار نفر به‌صورت مستقیم در چادرملو مشغول به کار هستند و بی‌شک دو برابر این تعداد اشتغال غیرمستقیم چادرملو است، اما در صورت عدم موافقت سازمان حفاظت محیط‌زیست با فعالیت در این منطقه و با توجه به رو به پایان بودن ذخیره چادرملو، این معدن تعطیل شده و تعداد زیادی بیکار خواهند شد. سیدمحمد ابریشمی، مدیر مجتمع معدنی و صنعتی چادرملونیز اظهار کرد: همان‌طور که با آغاز بهره‌برداری از معدن چادرملو در دل کویر مرکزی و در فاصله ۱۸۰ کیلومتری یزد اقدام به ایجاد بیش از ۸۰ هکتار فضای سبز کردیم و نه تنها حیات وحش منطقه را برهم نزدیم بلکه امنیت بیشتر را فراهم کردیم، اکنون نیز در صورت موافقت سازمان محیط زیست ما متعهد به ایجاد محیطی مناسب، منطبق با اکولوژی زیستی منطقه می‌شویم.

وی گفت: ۵ سال دیگر از عمر معدن چادرملو باقی مانده است. به همین دلیل از سال ۱۳۸۴ از مسوولان کشور بارها درخواست کرده‌ایم تا مجوز برای فعالیت در «دی۱۹» صادر شود. این در حالی‌است که با وجود تامین منابع مالی، بهره‌برداری از «دی ۱۹» حداقل ۴ سال زمان نیاز دارد. وی افزود: در صورت ارائه نشدن مجوز از سوی محیط‌زیست برای آنو مالی «دی۱۹» اشتغال تعداد بسیاری از کارگرانی که در حال حاضردر معدن چادرملوو کارخانه‌های تولید کنسانتره مشغول به‌کار هستند، به خطر می‌افتد. در عین حال فعالیت یک معدن در منطقه محروم؛ آبادانی، توسعه، رفاه و امنیت را به همراه دارد.

حیات یک معدن آن هم در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته موضوعی مهم خواهد بود که باید از سوی مسوولان مورد توجه قرار گیرد. در واقع اختلاف میان بخش معدن و محیط‌زیست نباید منجر به رکود در فعالیت‌های اقتصادی و بیکاری شاغلان شود بلکه باید راهکارهای مناسب برای تعامل هر چه بیشتر دراختیار هر دو بخش قرار گیرد. امروز با توسعه فعالیت‌های معدنی در کشورهایی همچون برزیل، استرالیا و… رعایت الزامات محیط‌زیست بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. معدنکاران در کنار فعالیت خود به‌دلیل ایجاد توسعه پایدار به‌دنبال جبران خسارت‌های زیست‌محیطی هستند. معادنی هستند که در دل یک جنگل فعالیت می‌کنند اما با اقدامات زیست‌محیطی کمترین آسیب را به محیط وارد می‌کنند.

۰۷:۰۸:۵۶ گروه بازرگانی: تراز تجاری کشور در سال ۹۴، برای اولین بار پس از گذشت ۳۷ سال مثبت شد. چرایی این امر و چگونگی حفظ این رویداد مثبت در سال جاری و سال‌های آینده محور اصلی گزارشی است که می‌خوانید. «دنیای اقتصاد» در این گزارش به بررسی روند تراز تجاری کشور در ۱۱ سال گذشته پرداخته است؛ طبق آمارهای گمرک از سال ۸۴ تا سال ۹۳ همواره واردات کشور با فاصله تقریبا زیادی بیشتر از صادرات قرار داشت؛ اما در سال ۹۴ برای اولین بار صادرات (با احتساب میعانات گازی) به میزان ۹۱۰ میلیون دلار از واردات سبقت گرفت؛ اگرچه این امر رویدادی مثبت در تاریخ تجارت ایران تلقی می‌شود، اما برخی از کارشناسان معتقدند باید نسبت به تجارت کشور نگاه واقع‌بینانه‌ای داشت. به گفته آنها، اگر چه تراز تجاری کشور با احتساب صادرات میعانات گازی مثبت شده اما زمانی می‌توان به مثبت شدن تراز تجاری کشور امیدوار بود که در محاسبه آن صادرات کالا با پایه نفتی از جمله میعانات گازی در نظر گرفته نشود. با این اوصاف در سال ۹۴ بدون در نظر گرفتن صادرات میعانات گازی، نه تنها تراز تجاری کشور مثبت نشده، بلکه حجم تجاری کشور نیز نسبت به سال ۹۳ به میزان تقریبا زیادی افت داشته است.

«دنیای اقتصاد» در این گزارش روند صادرات و واردات کشور از سال ۸۴ (از این سال به بعد آمارهای صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی در دسترس بوده) تا سال ۹۴ را مورد بررسی قرار داده است. براساس آمارهای گمرک، طی دوره مورد بررسی بیشترین کسری تراز تجاری کشور مربوط به سال ۸۷ بوده است. در این سال تراز تجاری کشور منفی ۵/ ۳۲ میلیارد دلار ثبت شده است. این کسری تراز تجاری طی سال‌های اخیر با کاهش همراه بوده و در نهایت در سال ۹۴ عوامل مختلف دست به دست هم دادند که در این سال تراز تجاری کشور با مازاد همراه شود. در سال ۸۴، صادرات کشور معادل ۱۱ میلیارد دلار و واردات کشور معادل ۷/ ۳۹ میلیارد دلار صورت گرفته که با این ارقام تراز تجاری کشور نیز معادل منفی ۷/ ۲۸ میلیارد دلار ثبت شده است. در سال ۸۵ نیز تراز تجاری کشور با صادرات ۷/ ۱۶ میلیارد دلاری و واردات ۴/ ۴۱ میلیارد دلاری معادل منفی ۷/ ۲۴ میلیارد دلار رقم خورده است. همچنین در سال ۸۶ صادرات کشور با رشد نسبتا خوبی همراه بود و به ۲۱ میلیارد دلار رسید؛ واردات کشور نیز در این سال معادل ۳/ ۴۸ میلیارد دلار رقم خورد که در نهایت تراز تجاری کشور در این سال به میزان منفی ۳/ ۲۷ میلیارد دلار ثبت شد.

در سال ۸۷ نیز هم واردات و هم صادرات کشور با افزایش همراه بودند؛ در این سال تجارت کشور شاهد صادرات ۳/ ۲۳ میلیارد دلاری و واردات ۸/ ۵۵ میلیارد دلاری بوده است. براین اساس تراز تجاری کشور در این سال با کسری بیش از ۳۲ میلیارد دلاری همراه بود که طی این ۱۰ سال این رقم بیشترین کسری تراز تجاری بوده که رخ داده است. کسری تراز تجاری کشور در سال ۸۸ با کمی کاهش معادل ۶/ ۲۹میلیارد دلار رقم خورد؛ در این سال صادرات کشور معادل ۶/ ۲۵ میلیارد دلار و واردات کشور بیش از ۵۵ میلیارد دلار ثبت شده است. واردات کشور در سال ۸۹ از ۵۵ میلیارد دلار در سال ۸۸ به ۶۴ میلیارد دلار افزایش یافت. به همین منوال صادرات کشور نیز در این سال با افزایش همراه بوده و به حدود ۵/ ۳۲ میلیارد دلار رسید. کسری تراز تجاری در این سال نیز معادل ۵/ ۳۱ میلیارد دلار رقم خورد. از سال ۸۹ به بعد صادرات کشور رونق بیشتری پیدا کرد که این امر باعث شد ارقام صادرات و واردات کشور هر ساله به هم نزدیک تر شوند. در سال ۹۰ صادرات کشور رشد ۳۴ درصدی را نسبت به سال ۸۹ تجربه کرد؛ این رقم در سال ۸۹ معادل ۵/ ۳۲ میلیارد دلار بوده که در سال ۹۰ به ۸/ ۴۳ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد. این در حالی است که در این سال واردات کشور به رقم ۶۲ میلیارد دلار افت داشت. این ارقام صادرات و واردات تراز تجاری منفی ۲/ ۱۸ میلیارد دلاری را برای این کشور رقم زد. در سال ۹۱ نیز صادرات کشور معادل ۴/ ۴۱ میلیارد دلار و واردات کشور نیز معادل ۵۳ میلیارد دلار رقم خورد. تراز تجاری نیز در این سال معادل منفی ۶/ ۱۱ میلیارد دلار ثبت شد. اما در سال ۹۲، کسری تراز تجاری به ۲/ ۸ میلیارد دلار رسید. در این سال صادرات کشور معادل ۵/ ۴۱ میلیارد دلار و واردات معادل ۷/ ۴۹ میلیارد دلار ثبت شد.

در سال ۹۳ نیز اگرچه صادرات کشور کمتر از واردات رقم خورده؛ اما با این حال فاصله این دو شاخص تجاری بسیار ناچیز بوده است. در سال ۹۳، رقم صادرات کشور معادل ۵/ ۵۰ میلیارد دلار و رقم واردات کشور نیز معادل ۵/ ۵۳ میلیارد دلار ثبت شده و تراز تجاری کشور نیز با کسری ۹/ ۲ میلیارد دلاری همراه بود. اما در سال ۹۴، برای اولین بار در چندین سال گذشته تراز تجاری کشور با مازاد همراه شد. در این سال صادرات کشور به میزان ۹۱۰ میلیون دلار از واردات سبقت گرفت؛ رقم محقق شده صادرات در سال ۹۴ معادل ۴/ ۴۲ میلیارد دلار و رقم واردات نیز حدود ۵/ ۴۱ میلیارد دلار ثبت شده است. تراز تجاری ۹۱۰ میلیون دلاری کشور در سال ۹۴ در حالی است که این رقم مثبت با در نظر گرفتن صادرات میعانات گازی محاسبه شده است. این در صورتی است که اگر صادرات میعانات گازی در محاسبه تراز تجاری کشور محاسبه نشود، در سال ۹۴ شاهد تراز تجاری منفی ۷/ ۵ میلیارد دلاری خواهیم بود.

براین اساس در حالی برخی از مثبت بودن تراز تجاری کشور در سال ۹۴ سخن می‌گویند که برخی از کارشناسان اعتقاد دارند تراز تجاری ایران همچنان منفی است. دکتر محمد مهدی بهکیش، اقتصاددان برجسته کشور در این باره در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» عنوان کرد: وزیر نفت در اظهارات خود، آمار صادرات نفت و میعانات گازی را با هم اعلام کرد و این به معنی قرار گرفتن میعانات گازی در بخش صادرات نفتی است، البته این تقسیم بندی کاملا درست است. وی گفت: بر این اساس، صادرات در سال ۹۴ بدون احتساب میعانات گازی نسبت به واردات سال ۹۴ همچنان کمتر و تراز تجاری نیز همچنان منفی بوده است. وی اظهار کرد: با توجه به حذف میعانات گازی، واردات در سال ۹۴ حدود ۴۱ میلیارد دلار و صادرات حدود ۳۶میلیارد دلار بوده که در این صورت هنوز هم تراز تجاری کشور منفی است.

وی در توضیح دلیل کاهش شدید واردات در سال ۹۴ نسبت به سال ۹۳ عنوان کرد: سال گذشته با توافق هسته‌ای همراه بود و این اتفاقی بسیار خوب محسوب می‌شود، اما از سویی این امر تمام تصمیمات اقتصادی را متوقف کرد. زیرا مدیران کسب و کار در انتظار تغییر بودند؛ تغییر در قیمت‌ها، نرخ ارز و…. در نتیجه واردات تمام کالاها اعم از کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای را به تعویق انداختند. اما صادرات در سال ۹۴ همچنان روال عادی خود را طی کرد و کاهش اندکی داشت؛ چراکه کالاهای صادراتی را نمی‌توان مدت زمان زیادی انبار کرد. وی با بیان اینکه در مجموع اقتصاد ایران در سال ۹۴ اقتصادی کوچک بوده، عنوان کرد: وضعیت انتظار، موجب شد رشد اقتصادی نیز در این سال مثبت نشود؛ در حالی که در سال ۹۳ رشد اقتصادی ایران مثبت بود.

کیومرث فتح‌الله کرمانشاهی، معاون کل سابق سازمان توسعه تجارت نیز در رابطه با مثبت شدن تراز تجاری کشور در سال ۹۴، تصریح کرد: وضعیت ایده آل و یکی از آرزوهای متولیان حوزه تجارت کشور همواره این بوده که با بالا رفتن حجم تجارت کشور، بتوانیم صادراتی بیشتر از واردات را برای کشور رقم بزنیم. به گفته کرمانشاهی، اگر چه در سال گذشته حجم تجارت کشور نسبت به سال ۹۳ با کاهش همراه بوده اما می‌توان به این امر امیدوار بود که به میزان درآمدی که از صادرات کشور به دست آوردیم توانستیم کالا وارد کشور کنیم.

وی افزود: با این حال کاهش حجم تجاری کشور در سال گذشته نسبت به سال ۹۳ حاکی از آن است که وضعیت کسب و کار در کشور دچار مشکل بوده و رکود در تولید کشور حاکم است. کرمانشاهی با اشاره به اینکه اگر با افزایش سالانه حجم تجاری بتوانیم تراز تجاری کشور را مثبت نگه داریم، در آن صورت توانسته‌ایم به رسالت اقتصاد مقاومتی خود عمل کنیم، گفت: برای رسیدن به این امر باید فضای کسب‌وکار در کشور را آماده کنیم و موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای را کم کنیم. همچنین باید به نحوی رفتار کنیم که با سه شرط تعداد اسناد تجاری کمتر، در زمان کمتر و هزینه کمتر تجارت کشور روان تر انجام شود. کرمانشاهی همچنین افزود: باید اولویت واردات را با مواد اولیه، کالاهای اساسی، قطعات یدکی، ماشین آلات و مواد واسطه‌ای قرار دهیم و از واردات اقلام مصرفی و کالاهای لوکس دوری کنیم. معاون کل سابق سازمان توسعه تجارت، در ادامه گفت: با اینکه باید از صنایع کشور حمایت شود؛ اما تولیدکنندگان باید به این امر توجه کنند که به فکر رقابت با دنیا باشند. زیرا در نهایت در یک بازه زمانی ۵ تا ۱۰ سال آینده ایران باید به سازمان تجارت جهانی بپیوندد و صنایع کشور باید خود را برای رقابت با دنیا آماده کنند.

کرمانشاهی راهکار تداوم تراز تجاری مثبت کشور و علاوه بر آن جبران کاهش حجم تجاری سال ۹۴ را در سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در تولید برون‌زا یا صادراتی، توجه به تولید به‌عنوان پشتوانه صادرات، فرآوری موادخام، توسعه بسته‌بندی و برند‌سازی در کشور، ایجاد شرکت‌های مدیریت صادرات و بازاریابی نوین، توسعه شرکت‌های دانش بنیان صادراتی، استفاده از فناوری‌های نسل چهارم، حمایت از SMEها، تخصیص درآمد حاصل از فروش نفت به زیرساخت‌های کشور، تامین ارز مورد نیاز برای واردات ضروری کشور از طریق درآمدهای حاصل از صادرات غیرنفتی، بازاریابی قبل از تولید، تسلط به فنون مذاکره و بازاریابی پیشرفته، کوچک‌سازی دولت و توسعه خصوصی‌سازی و جلوگیری از جزیره‌ای عمل کردن دانست. کرمانشاهی با بیان اینکه در سال ۹۴ صادرات بیش از ۱۶ درصد و واردات معادل ۵/ ۲۲ درصد افت داشته است، گفت: در سال ۹۵ باید با دو رشد همراه باشیم، یکی جبران افت تجاری در سال ۹۴ و دیگر رشد تجارت برای سال ۹۵ است. بر این اساس در سال ۹۵ باید رشدی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصدی را در تجارت کشور شاهد باشیم.

محمد لاهوتی، عضو کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران نیز در راستای این بحث تصریح کرد: مثبت شدن تراز تجاری کشور در سال ۹۴ به دلیل کاهش واردات بوده و نمی‌توان آن را یک دستاورد مثبت در تجارت کشور تلقی کرد. اگرچه مثبت شدن تراز تجاری کشور یک هدف بوده که همه بر آن اتفاق نظر دارند، اما این امر در شرایطی مطلوب است که سهم تجارت خارجی ایران و حجم آن نسبت به سال ماقبل بررسی افزایش داشته باشد. این در حالی است که در سال گذشته این امر اتفاق رخ نداده است. به گفته لاهوتی، مثبت شدن تراز تجاری کشور در سال ۹۴ در مقابل کنترل واردات بوده است. وی در ادامه با بیان اینکه بیشترین اقلام وارداتی، کالاهای واسطه‌ای هستند که به تولید کمک می‌کنند،‌ عنوان کرد: با توجه به این موضوع کاهش واردات به معنی کاهش تولید است و کالاهای مورد نیاز از طریق قاچاق به ایران وارد می‌شوند. وی ادامه داد: ما در شرایطی می‌توانیم بگوییم که تراز مثبت تجاری ایران در سال ۹۴ یک دستاورد محسوب می‌شود که حجم تجارت‌مان نیز نسبت به سال ۹۳ افزایش داشته باشد. حال آنکه آمار گمرکی نشان می‌دهد با کاهش حجم تجاری ۹۴ نسبت به سال ۹۳ مواجه هستیم. وی گفت: در حال حاضر سهم تجارت ایران در دنیا بسیار اندک است و دولت باید در این خصوص تلاش کند.

لاهوتی درخصوص قرار گرفتن میعانات گازی در گروه صادرات نفتی نیز گفت: درخصوص این موضوع عده‌ای معتقدند که باید این تقسیم‌بندی تغییر کند و حجم صادرات میعانات گازی در گروه صادرات نفتی محسوب شود. اما آنچه مسلم است در حال حاضر آمار گمرکی، این قلم را در گروه صادرات غیرنفتی محسوب می‌کند و تحلیل‌ها نیز بر همین اساس صورت می‌گیرد. تراز تجاری نیز با چنین تقسیم بندی محاسبه می‌شود. در نتیجه نمی‌توان میعانات گازی را در این دوره جدا از صادرات غیرنفتی دانست؛ چراکه تراز تجاری در سال‌های گذشته نیز به همین صورت محاسبه شده است.

۰۷:۰۸:۲۴ ایسنا: براساس لیست اعلام شده از سوی هیات‌وزیران تعرفه واردات فولاد، کاغذ، برخی قطعات و محصولات لوازم خانگی و تایر در سال جاری افزایش یافته است. هیات‌وزیران تعرفه‌های جدید پیشنهادی برای واردات کالا در سال ۱۳۹۵ را تصویب کرد که بر این اساس تعرفه ورود برخی کالاها افزایش یافته، برخی تعرفه‌ها ثابت مانده و بعضا تعرفه ورود کالاهایی کاهش یافته یا به طور کل حذف شده است. بر این اساس یکی از مهم‌ترین تغییرات در تعرفه واردات کالا در بخش کاغذ است؛ به‌طوری‌که میزان حقوق ورودی و سود بازرگانی انواع کاغذ فتوکپی از ۱۵ درصد به ۲۰ درصد افزایش پیدا کرد. همچنین تعرفه واردات مقوا به وزن ۱۵۰ گرم بر سانتی‌متر مربع و بیشتر که پیش از این ۴ درصد بود با افزایش ۱۱ درصدی به ۱۵ درصد رسید. واردات کاغذهای فلوتینگ نیمه شیمیایی، کاهی تولید شده از کاغذ باطله و سبک اندود شده (LWC) نیز از سال جاری مشمول ۱۰ درصد تعرفه می‌شود که این رقم در سال گذشته ۷ درصد بود. براساس مصوبه هیات‌وزیران، تعرفه واردات پاکت سیمان نیز از ۱۰ به ۱۵ درصد افزایش یافته است.

افزایش تعرفه واردات فولاد

یکی از مواردی که در سال گذشته نیز به آن اشاره شد و تعرفه واردات آن به دلیل حمایت از تولید داخل و با توجه به رکود بازار جهانی افزایش یافت، انواع فولاد و محصولات آن بود که بر این اساس تعرفه واردات فولاد در سال ۱۳۹۵ به حداکثر ۲۰ درصد و در مورد محصولات فولادی چون ورق، نوار، پروفیل، میلگرد و … به ۲۶ درصد رسیده است. همچنین تعرفه واردات انواع ریل مورد مصرف در صنعت آسانسور که یکی از محصولات فولادی به‌شمار می‌رود از ۲۰ به ۲۶ درصد افزایش یافته است. انواع تایر نیز در سال جاری مشمول افزایش تعرفه واردات شده است، به‌گونه‌ای‌که تعرفه واردات تایر باری و اتوبوسی از ۱۵ به ۲۰ درصد افزایش یافته و سایر تایرها نیز مانند سال گذشته تعرفه واردات ۲۰ درصدی دارند. تعرفه واردات تایرهای مربوط به موتور سیکلت و دوچرخه نیز نسبت به سال گذشته تغییری نداشته و همان ۳۲ درصد است، تایر فرغون نیز افزایش تعرفه ۱۲ درصدی داشته و تعرفه آن به ۳۲ درصد رسیده است.

انواع تیوب نیز با افزایش تعرفه واردات روبه‌رو شده و از ۲۰ به ۲۶درصد رسیده است. براساس این گزارش، تعرفه واردات لوله و شیلنگ پلاستیکی و فایبرگلاس نیز از ۷ به ۱۰ درصد افزایش یافته و نوار چسب ویژه پوشک کامل نیز با افزایش تعرفه ۶ درصدی به ۱۰ درصد رسیده است. با توجه به مصوبه تعرفه واردات کالاها در سال ۱۳۹۵، مصنوعات سنگی رومیزی، انواع محصولات معرق سنگی صنایع‌دستی، محصولات تراش خورده و نقش‌دار و حکاکی شده مشمول ۲۰ درصد حقوق ورودی می‌شود و این در حالی است که تعرفه واردات این کالاها در سال گذشته ۷ درصد بوده است.

تعرفه واردات نقره آلیاژی به‌صورت مفتول و سایر نقره‌ها از صفر به پنج درصد، فلزات معمولی با روکش فلزات گرانبها از ۷ به ۱۵ درصد و محصولات سنگ‌های گرانبها و نیمه‌گرانبها از ۱۵ به ۳۲ درصد افزایش یافته است. یکی از بخش‌هایی که تعرفه واردات‌شان در سال جاری افزایش یافت، قطعات مربوط به لوازم خانگی بود که براساس تصویب هیات‌وزیران، سرشعله‌های اجاق گاز از امسال مشمول ۲۰ درصد تعرفه می‌شوند و حقوق ورودی قطعات دستگاه‌های گرماتاب به روش تابشی نیز از ۷ درصد به ۱۵ درصد افزایش یافته است. هود آشپزخانه نیز که تا سال گذشته تعرفه ۲۰ درصدی برای ورود آن به کشور اخذ می‌شد، از سال جاری مشمول پرداخت ۴۰ درصد حقوق ورودی شده است. در یخچال، فریزر و یخچال فریزر نیز سال گذشته ۳۲ درصد تعرفه واردات داشت که در سال جاری نیز همان تعرفه وجود دارد اما شرح این تعرفه مورد اصلاح قرار گرفته است. انبردست، قیچی فلزبری، لوله‌بر، منگنه سوراخ‌کن، آچار بکس، چکش و پتک، گیره و کوره آهنگری قابل حمل نیز که تا گذشته تعرفه آنها بر حسب وزن‌شان معادل ریالی داشت از امسال مشمول تعرفه ۴۰ درصدی شده و معادل ریالی آنها حذف شده است. بر همین اساس تعرفه واردات دستگاه‌های تصفیه آب از ۷ به ۱۵ درصد و دستگاه‌های تصفیه نوشیدنی‌های غیرآبی از ۴ به ۱۰ درصد افزایش یافته است. انواع شیرآلات بهداشتی، حمام، روشویی، ظرفشویی، دست‌شویی و انواع شیر مخصوص اجاق گاز نیز تا سال گذشته معادل ریالی براساس وزن داشتند که در سال جاری این معادل حذف شده و تعرفه‌های ۵۵ و ۲۶ درصدی برای آنها در نظر گرفته شده است. براساس این گزارش، سیم‌های مسی و غیرمسی برای سیم‌پیچی در سال جاری مشمول ۲۰ درصد تعرفه واردات می‌شوند، در حالی که تعرفه این اقلام در سال گذشته ۱۵ درصد بوده است. تعرفه واردات موتورسیکلت و دوچرخه الکتریکی بالای ۱۵۰۰ وات از چهار به پنج درصد رسیده و کمتر از ۱۵۰۰ وات همان ۱۵ درصد سال گذشته ثابت مانده است. خودکار و روان‌نویس نیز که در سال‌ گذشته تعرفه‌های ۲۶ و ۱۰ درصدی داشته‌اند، در سال جاری در تعرفه ۱۵ درصدی یکسان‌سازی شده‌اند.

۰۷:۰۷:۵۹ دنیای اقتصاد: رئیس جمهور دیروز در جمع متولیان بخش ساختمان ضمن تاکید بر ضرورت خروج مسکن از رکود، نحوه اجرای طرح جایگزین مسکن‌مهر برای تامین نیاز سکونتی اقشار هدف را اعلام کرد. حسن روحانی با اشاره به وجود امکانات اولیه در داخل شهرها از یکسو و خوابگاهی شدن مجتمع‌های مسکونی اطراف شهرهای بزرگ از سوی دیگر، خواستار جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای نوسازی املاک موجود در بافت‌‌های فرسوده شد. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» در این‌باره نشان می‌دهد ساختار طرح مدنظر دولت، همان الگوی رایج تامین انبوه مسکن مصرفی در کشورهای موفق – در زمینه ساخت مسکن کم‌درآمدها – از جمله چین است. در کشور چین، راهبرد اصلی دولت در حمایت از ساخت‌وسازهای مسکونی ارزان قیمت را «سرمایه‌گذاری مشارکتی سازنده‌ها با مالکان خانه‌های فرسوده» تشکیل می‌دهد. در این مدل مسوولیت نوسازی کامل یک محله فرسوده به سرمایه‌گذار محول می‌شود تا امکان واگذاری واحدهای مسکونی با قیمت تمام شده پایین، از محل سود سایر کاربری‌ها برای سازنده فراهم شود. وزارت راه و شهرسازی در این راستا، ساخت سالانه ۳۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده و با اولویت شهرهای دارای جمعیت کمتر از ۲۰۰ هزار نفر را هدف‌گذاری کرده است. این طرح علاوه‌‌بر وام نوسازی به سه ابزار مکمل نیاز دارد.

رئیس‌جمهوری طرح جایگزین مسکن مهر را تشریح کرد

نقشه روحانی برای تامین مسکن

۴ ماموریت دولت به بنیاد مسکن از زبان آخوندی

گزارش «دنیای اقتصاد» از جزئیات، مزایا و موانع طرح «نوسازی مشارکتی» در بافت فرسوده شهرها

گروه مسکن: رئیس‌جمهوری در دیدار خود با مسوولان بخش مسکن «طرح جایگزین مسکن مهر را برای تامین مسکن اقشار کم درآمد» با الگوبرداری از تجربه موفق جهانی پیشنهاد داد. روز گذشته به مناسبت تشکیل حساب ۱۰۰حضرت امام خمینی(ره) و آغاز فعالیت بنیاد مسکن مسوولان مختلف بخش مسکن به دیدار حسن‌روحانی، رئیس‌جمهوری رفتند. در این دیدار حسن روحانی با تاکید بر تلاش همه‌جانبه دولت برای خروج بخش مسکن از رکود، طرح جایگزین مسکن مهر را برای ساخت و تامین مسکن اقشار هدف برای مسوولان حوزه مسکن تبیین کرد. در طرح پیشنهادی رئیس‌جمهوری به جای ساخت مسکن ارزان‌قیمت در بیابان‌ها که صرفا کارکرد خوابگاهی برای متقاضیان خواهد داشت از ظرفیت بافت فرسوده استفاده می‌شود. روحانی در این نشست تاکید کرد: هدف دولت باید رفع مشکلات مسکن مردم به بهترین شیوه ممکن باشد و در این راستا نهادهای انقلابی از جمله بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان باید دست به دست هم داده و در این مسیر تلاش کنند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، او ادامه داد: در حکم امام خمینی (ره) برای تشکیل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی روشن است که ایشان از اینکه اقشار کم درآمد جامعه دارای مسکن مناسب نیستند در رنج بوده و اراده ایشان همواره بر این بود که بتوانیم افراد به شدت نیازمند را برای تهیه مسکن یاری کنیم. رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه موضوع مسکن در سال‌های اخیر با فراز و فرودهای فراوانی در کشور مواجه بوده گفت: تا سال ۸۷ تنها ۳۰ تا ۳۵ درصد از سرمایه‌گذاری‌ها در بخش مسکن بود که این رقم از سال ۸۸ به حدود ۷۰ درصد رسید و همین باعث شد تا تورم در این بخش افزایش یافته و دچار رکود شویم. از سوی دیگر کاهش دستوری نرخ سود بانکی و کاهش سرمایه‌گذاری برای تولید به‌دلیل واردات بی‌رویه نیز یکی از دلایل عمده انتقال سرمایه‌های مردم به بخش مسکن بود.

او با اشاره به اینکه نرخ سود بانکی باید متناسب با تورم باشد، اظهار کرد: در آن زمان یکی از راه‌هایی که مردم پیدا کرده بودند و برایشان قابل اعتماد بود تا پول خود را پس‌انداز کنند، بخش مسکن بود و به همین جهت سرمایه عظیمی به سمت مسکن حرکت کرد و قیمت مسکن به‌طور مداوم در حال افزایش بود و از سوی دیگر متقاضیان قدرت خرید نداشتند، بنابراین در سال ۹۱ و اوایل ۹۲ با شروع رکود و افزایش مسکن مواجه شدیم. رئیس‌جمهوری افزود: در دولت گذشته برای جبران شکاف به‌وجود آمده از افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بخش مسکن مسیر خطرناک استفاده از منابع بانک مرکزی برای ساخت مسکن انتخاب شد که این ریسک بسیار بزرگی بود و همین استفاده از منابع بانک مرکزی در این بخش باعث کاهش ارزش پول در کشور و ایجاد تورم شد. او با تاکید بر اینکه تلاش دولت یازدهم از آغاز فعالیت، کاهش تورم در کشور و مساله حفظ پایه پولی و عدم بهره‌برداری منابع بانک مرکزی بوده است، گفت: در طرح مسکن مهر تامین هیچ کدام از نیازمندی‌های اساسی مسکن از جمله امنیت، بهداشت، مراکز تربیتی، مدرسه و حتی آب و برق و گاز لحاظ نشده بود و این معضلی اساسی بود.

روحانی با اشاره به اینکه در زمینه مسکن، بخش خصوصی توانمندی که بتواند مسوولیت‌های این بخش را به عهده بگیرد وجود ندارد، گفت: امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا، بخش خصوصی عهده‌دار ساخت و تامین مسکن مردم و بهره‌برداری از آن است. روحانی تشکیل صندوق پس‌انداز مسکن را یکی از اقدامات دولت یازدهم در زمینه تامین مسکن مردم به‌ویژه جوانان ذکر کرد و افزود: اینکه بتوانیم در داخل شهر و جایی که امکانات کافی برای زندگی وجود دارد برای مردم و جوانان مسکن تهیه کنیم بسیار با اهمیت‌تر از ساخت خانه‌هایی بدون امکانات و در نقاط دوردست از شهرها است. روحانی با بیان اینکه تامین مسکن در شهرها با خرید مسکن مهر وسط بیابان بسیار متفاوت است، عنوان کرد: چراکه تمام امکانات زیربنایی و روبنایی در شهر وجود دارد اما مسکن مهر فقط یک خوابگاه تعریف شده است. بهترین کار به جای اجرای مسکن مهر این بود که بافت‌های فرسوده شهرها بازسازی می‌شدند.

او تصریح کرد: امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا منطقه‌ای از بافت فرسوده به بخش خصوصی واگذار می‌شود و این سرمایه‌گذار خانه‌های آن منطقه را بعد از عقد قرارداد با صاحبان آنها تخریب می‌کنند؛ سپس فضاهای تفریحی، ورزشی، آموزشی و سایر مراکز خدماتی را در آن منطقه می‌بینند و سه برج بزرگ هم می‌سازد. یکی از برج‌ها را به صاحبان خانه‌های آن منطقه واگذار می‌کند و دو برج دیگر را می‌فروشد و سود و سرمایه خود را کسب می‌کند. روحانی افزود: امروز باید از طریق بخش خصوصی داخلی و خارجی اقدام به بازسازی بافت فرسوده کرد؛ قطعا با اجرای چنین مدلی خانه‌هایی بهداشتی‌تر با صرفه‌جویی انرژی و محله‌هایی آبادتر در مناطقی که بافت فرسوده بودند خواهیم داشت. رئیس‌جمهوری تاکید کرد: بنیاد مسکن می‌تواند با جذب سرمایه بخش خصوصی در قالب بازسازی بافت فرسوده به حل مشکلات مسکن مردم اقدام کند و دولت هم به بنیاد مسکن کمک خواهد کرد. روحانی در تبیین طرح جایگزین مسکن مهر به دو مولفه کلیدی طرح تاکید کرد که شامل میدان‌داری سرمایه‌گذاران در تامین مسکن و همچنین انتخاب بافت فرسوده به عنوان مکان اصلی تامین مسکن اقشار هدف می‌شود.

بررسی‌های روز گذشته «دنیای اقتصاد» درباره جزئیات این خبر نشان می‌دهد طرحی که حسن روحانی برای جایگزین کردن مسکن مهر در بافت فرسوده به آن اشاره کرده است پیشتر تحت عنوان «نوسازی مشارکتی» در برخی شهرها از جمله تهران به صورت ناتمام و تقریبا ناموفق در مدت زمان کوتاه به اجرا درآمده و هم‌اکنون متوقف شده است. در طرح «نوسازی مشارکتی» که ویژه بافت فرسوده شهرها برای نوسازی املاک فرسوده است، شرکت‌های ساختمانی و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی از طریق مشارکت با مالکان بافت فرسوده اقدام به تملک زمین در سطح بزرگی از بافت فرسوده(تجمیع به جای خرده سازی) و نوسازی املاک می‌کنند و در پایان پروسه نوسازی، بخشی از واحدهای مسکونی جدید را به عنوان سهم مالکان اولیه به آنها با قیمت تمام شده پایین تحویل می‌دهند و مابقی واحدها را به مالکان جدید به عنوان سود پروژه خود واگذار می‌کنند. در این طرح از آنجاکه تملک اتفاق نمی‌افتد و مالکان بافت فرسوده خود را تا انتهای ساخت شریک می‌دانند، نوعی اجماع محله‌ای و همکاری دسته‌جمعی رخ می‌دهد.

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» در خصوص تجربه موفق این نوع الگوی نوسازی در دنیا نشان می‌دهد یکی از موفق‌ترین کشورها در تامین مسکن از طریق نوسازی بافت فرسوده چین بوده است. در این روش خانه‌های قدیمی و فرسوده به صورت کامل تخریب و برج‌های بلندمرتبه به جای آن ساخته می‌شود. به تعبیر دیگر مناطق مسکونی فرسوده به روش تخریب کامل براساس طرحی جامع در آزادسازی زمین و بهره‌برداری حداکثری از فضا و ارتفاع نوسازی می‌شوند. براساس تحقیقات به عمل آمده این روش از متداول‌ترین راهبردهای نوسازی در چین است که مهم‌ترین خصوصیات مربوط به این روش شامل: افزایش نسبت خانه‌های ساخته شده برای فروش به غیر در سایت‌های تخریب شده نسبت به خانه‌های ساخته شده برای اسکان مجدد ساکنان پیشین خانه ها، اسکان حداقل ۳۰ درصد ساکنان مقیم سایت برای ایجاد تعادل در تاثیرات اجتماعی بر ساکنان و کنترل قیمت تمام شده برای مالکان اولیه است. آنچه که روحانی در مورد جذابیت این روش برای سرمایه‌گذاران اشاره کرد به این موضوع باز می‌گردد که سرمایه‌گذار در طرح نوسازی مشارکتی در کنار واگذاری واحدهای مسکونی جدید به مالکان اولیه با قیمت تمام شده پایین، سایر واحدهای مسکونی را به مالکان جدید با احتساب سود پروژه واگذار می‌کند تا از این طریق شرکت در پروژه نوسازی با توجیه اقتصادی برای وی همراه باشد. مطالعات انجام شده درخصوص روش‌های استفاده شده برای نوسازی بافت فرسوده در سایر کشورها بیان می‌کند: شرط موفقیت نوسازی بافت فرسوده نوعی از مداخله دولت است که در سطح کشورهای مختلف جهان از سابقه چندصد ساله برخوردار است.

مداخله دولت در این روش در حدود فراهم آوردن امکانات زیربنایی و روبنایی در حوزه بافت فرسوده است چراکه اگر خدمات سکونتی از سمت دولت تامین شود از یک سو انگیزه نوسازی برای مالکان اولیه بافت فرسوده افزایش پیدا می‌کند و از سوی دیگر بافت فرسوده برای ورود سرمایه‌گذاران جذابتر خواهد شد. به عبارت دیگر شرط ورود سرمایه‌گذاران به بافت فرسوده که مورد تاکید رئیس‌جمهوری نیز قرار گرفته مسوولیت پذیر شدن دولت و شهرداری نسبت به ارتقای ارزش‌های اقتصادی محلات بافت فرسوده و همچنین ایجاد و تقویت امکانات رفاهی، خدماتی و سرانه‌های شهری است. مطالعات نشان می‌دهد طرح نوسازی مشارکتی دارای چهار مزیت است؛ مزیت اول اینکه قیمت تمام شده مسکن برای اقشار کم‌درآمد پایین است. درحالی‌که در طرح مسکن مهر حدود ۲۰ درصد از هزینه تمام شده مسکن صرف آماده سازی زمین و خدمات می‌شد. مزیت دوم آنکه در این طرح برخلاف مسکن مهر تمامی خانه‌ها در محدوده درون شهر ساخته می‌شوند. این موضوع سبب می‌شود سومین مزیت این طرح یعنی جذابیت سکونتی برای مالکان اولیه و جدید فراهم شود و نهایتا اینکه سبب می‌شود آپارتمان‌های جدید حالت خوابگاهی نداشته باشند.

به نظر می‌رسد برای اجرای طرح پیشنهادی رئیس‌جمهوری در راستای تامین مسکن اقشار کم درآمد و نوسازی بافت فرسوده نیاز باشد سه طیف از مسوولان شامل دولت، شهرداری و بخش خصوصی به این حوزه وارد شوند. تاکنون دولت از طریق اعطای تسهیلات ساخت و شهرداری از طریق ارائه تخفیفات ۱۰۰ درصدی به این موضوع وارد شده‌اند اما به گفته کارشناسان برای اجرای این مدل از نوسازی محلات بافت فرسوده نیاز است مدیران دولتی و شهری با رسیدگی به موضوع خدمات شهری، در این حوزه مسوولیت پذیرتر شوند. کارشناسان شهری همچنین معتقدند برای اجرای چنین طرحی در بافت فرسوده شهرها حداقل توجه به دو موضوع نیاز است: نخست آنکه در بسیاری از کشورهای دنیا که از مدل «نوسازی مشارکتی» استفاده می‌کنند عرصه متعلق به دولت است از این رو برای تجمیع پلاک‌ها مشکلات کمتری وجود دارد اما در بافت فرسوده شهرهای کشور از جمله پایتخت با تعداد زیادی از پلاک‌های ریزدانه مواجه هستیم که مدیران دولتی و شهری ناگزیر هستند برای جلب نظر مالکان با افراد زیادی مذاکره کنند. دوم آنکه اگرچه برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی فقط توجیه اقتصادی پروژه‌های نوسازی مدنظر است اما برای مدیران شهری و دولتی علاوه‌بر این موضوع ایجاد خدمات رفاهی، تفریحی، آموزشی و… از اهمیت خاصی برخوردار است که می‌تواند مالکان را به نوسازی تشویق کند.

سه ابزار مورد نیاز طرح رئیس‌جمهوری

معاون وزیر راه و شهرسازی الزامات طرحی را که دیروز حسن روحانی، رئیس‌جمهور در دیدار با مسوولان بنیاد مسکن برای تامین مسکن در بافت‌های فرسوده شهری توصیه کرد، توضیح داد. محمدسعید ایزدی، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران به عنوان متولی دولتی نوسازی در بافت‌های فرسوده، به «دنیای اقتصاد» گفت: اگر واقع‌گرایانه و بی‌پرده به توصیه‌های روز گذشته رئیس جمهور برای ورود بنیاد مسکن به پروژه‌های نوسازی بافت‌های فرسوده شهری بنگریم می‌بینیم که حداقل سه ابزار مهم در این زمینه مورد نیاز است. وی افزود: این ابزارها شامل تسهیلات، تخفیفات و مکانیزم‌های حقوقی برای تملک املاک در بافت فرسوده است.

ایزدی توضیح داد: در بخش تسهیلات، واقعیت‌ها حکایت از آن دارد که از ۳۰۰ هزار فقره وام نوسازی که به دنبال مصوبه یکسال و نیم پیش هیات وزیران برای پرداخت وام‌های ۵۰، ۴۰ و ۳۰ میلیون تومانی بافت فرسوده از سال گذشته تا پایان برنامه ششم توسعه باید پرداخت شود، عدم پرداخت مابه التفاوت ۱۰ درصدی نرخ سود وام یارانه‌ای نوسازی با نرخ ۲۱ درصدی سود بانک‌ها، از محل بودجه سالانه دولت، مسیر پرداخت وام را با مشکل مواجه کرده است. به این معنی که هم‌اکنون اغلب این وام‌ها (۵۰ هزار فقره تسهیلات نوسازی سال گذشته) به‌دلیل عدم تامین مابه التفاوت سود تسهیلات، با نرخ سود ۲۱درصدی به متقاضیان پرداخت شده است. وی با بیان اینکه از سال ۸۹ تاکنون، همچنین ریالی از طرف دولت به شهرداری بابت تخفیفات نوسازی به مالکان پرداخت نشده است، گفت: هم‌اکنون شهرداری حدود هزار میلیارد تومان بابت تخفیفات داده شده از دولت طلبکار است. ایزدی ادامه داد: همچنین دولت باید ابزارهای حقوقی قدرتمندتری برای تسهیل روند نوسازی در بافت‌های فرسوده پیش‌بینی کند، چراکه اگر در محله بزرگی هر ملکی به‌دلیل نداشتن سند یا مخالفت مالک در پروسه نوسازی دچار مشکل شد ابزار حل وفصل این مانع مهیا باشد. معاون وزیر راه وشهرسازی همچنین با بیان اینکه در سال ۹۵ برای تسهیل روند نوسازی در بافت‌های فرسوده هشت مدل طراحی شده است، گفت: از مجموع ۱۲۳۹ شهر کشور، ۱۰۷۰ شهر زیر ۵۰ هزار نفر جمعیت دارند؛ براساس یکی از مدل‌های طراحی شده با بنیاد مسکن توافق کرده‌ایم از محل وام ۳۰ میلیونی نوسازی مربوط به این شهرها و تسهیلات بلاعوض ۱۰ میلیون تومانی بنیاد مسکن، فرآیند نوسازی در شهرهای کوچک به مسیر تازه‌ای هدایت شود.

دسته کلید برای نوسازی فرسوده

علیرضا عندلیب که درسال‌های ۸۴ تا ۸۷ مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران بوده و در دوران مدیریت وی بر این سازمان طرح «نوسازی مشارکتی»برای حل مشکل بافت فرسوده اجرایی شد در خصوص مشکلات این طرح که منجر به توقف آن شد، به «دنیای اقتصاد» گفت: برای اجرای هر طرحی در بافت فرسوده باید شرایط خاص آن منطقه را در نظر گرفت؛ به‌ویژه شرایط فرهنگی و اجتماعی در نوسازی بافت‌های فرسوده از اهمیت خاصی برخوردار است. اگر قصد داریم برنامه‌ریزی‌هایی که برای نوسازی بافت فرسوده طراحی می‌شود به ثمر برسد باید نگاه فرهنگی، اجتماعی ساکنان این بافت به مساله نوسازی تغییر کند و متوجه شوند نوسازی سبب سود اقتصادی و اجتماعی آنها می‌شود. وی یکی از مشکلات اجرای طرح «نوسازی مشارکتی » را فقدان زمینی که در مالکیت مدیریت شهری است و استفاده از زمین ساکنان این مناطق برای اجرای طرح دانست و گفت: برای رغبت سرمایه‌گذاران برای ورود به نوسای بافت فرسوده واگذاری زمین برای ساخت‌وساز و ایجاد سرانه‌های خدماتی در این مناطق است. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه دولت با ایجاد سرانه‌های خدماتی، ایجاد زیرساخت‌ها و تقویت دسترسی‌ها گرایش به نوسازی بافت فرسوده، توسط مالکان بناهای فرسوده را افزایش دهد، گفت: نوسازی بافت فرسوده معادله چند مجهولی است که نمی‌توان تنها با یک راه حل و الگو تمامی این بافت را نوسازی کرد، بلکه هر منطقه و هر محله راه حل ویژه خود را دارد. طرح «نوسازی مشارکتی» در محله شهید خوب‌بخت به نتیجه رسید؛ اما این راهکار در سایر محلات تهران به نتیجه مطلوب نرسید. این موضوع نشان می‌دهد نمی‌توان با یک فرمول یکسان برای همه محلات تهران تصمیم‌گیری کرد.

هدایت ساخت‌وساز به شهرهای میانی

گروه مسکن : وزیر راه و شهرسازی پس از نشست دیروز صبح مسوولان بنیاد مسکن با رئیس‌جمهوری، چهار ماموریت عمده را از طرف دولت به بنیاد مسکن ابلاغ کرد. به گزارش دنیای اقتصاد، وزیر راه و شهرسازی با حضور در بنیاد مسکن، طرح جایگزین دولت برای مسکن مهر را با تاکید بر تامین مسکن در بافت‌های فرسوده درون‌شهرها تشریح و در این راستا ۴ ماموریت از طرف دولت برای بنیاد مسکن تعریف کرد. بنیاد مسکن نهادی است که به دنبال فرمان حضرت امام خمینی(ره)، به‌منظور افتتاح حساب ۱۰۰ در ۲۱ فروردین ۱۳۵۸ فعالیت خود را آغاز کرد که از آن زمان تاکنون علاوه‌بر وظایفی همچون عمران روستایی، بازسازی مناطق تخریب شده ناشی از سیل وزلزله و…، ساخت و تامین بخش قابل توجهی از مسکن محرومان را برعهده دارد. وزیر راه وشهرسازی، پس از دیدار مسوولان بنیاد مسکن با حسن روحانی، با حضور در بنیاد مسکن چهار ماموریت مهم را برای اجرای سیاست‌های فعلی دولت در بخش مسکن به بنیاد مسکن محول کرد تا مسوولان این نهاد بتوانند با استفاده از تجربیات قبلی خود فاز تازه همکاری با دولت برای تامین مسکن گروه‌های کم درآمد را آغاز کنند.

اولین ماموریت، ساخت وساز در بافت‌های شهرهای میانی یا به عبارتی مناطق شهری با جمعیت کمتر از ۲۰۰ هزار نفر و شهرهای کوچک است. عباس آخوندی با بیان اینکه هم‌اکنون اغلب شهرهای میانی کشور از ظرفیت‌های مناسبی برخوردارند، گفت: باید از طرفی این شهرها را جمعیت پذیر کرد و از طرف دیگر با جلوگیری از مهاجر فرستی، جذابیت‌های سکونتی در این مناطق را تقویت کرد. ماموریت دوم آخوندی به بنیاد مسکن همکاری این نهاد در ساخت شهرهای جدید در نواحی ساحلی جنوب کشور است که هم‌اکنون به‌دلیل نبود جاذبه‌های سکونتی تقریبا خالی از سکنه شده است طوری‌که به گفته وزیر راه وشهرسازی هم‌اکنون تنها ۸/ ۴ نفر در هر کیلومتر مربع از این نواحی ساکن هستند که هم به‌دلیل بحث امنیت ملی و هم به خاطر برخورداری از ثروت‌های فراوان ساحل و دریا، باید به مناطق جذاب سکونتی تبدیل شوند.

ورود بنیاد مسکن به نوسازی بافت‌های فرسوده و همچنین تعریف «صندوق پروژه» به‌منظور تامین مالی مشخص هر یک از پروژه‌های برنامه‌ریزی شده سومین و چهارمین ماموریت دولت به بنیاد مسکن است که دیروز از سوی وزیر راه وشهرسازی مورد تاکید قرار گرفت. آخوندی با تاکید بر اینکه سیاست فعلی دولت در بخش مسکن سیاستی مرکز گرا است، تاکید کرد: دولت از همکاری بنیاد مسکن در انجام ماموریت‌های محوله استقبال و حمایت خواهد کرد. به گفته وی سیاست دولت در مقطع زمانی حاضر سیاست توسعه شهرهای میانی و شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت است. وی افزایش سقف تسهیلات مسکن به دنبال مصوبه اسفندماه شورای پول و اعتبار را حرکتی در جهت حمایت از تامین مالی مسکن در شهرهای میانی عنوان کرد و افزود: اگر چه سقف وام خرید مسکن در کلان‌شهرها هم افزایش یافته اما سقف تسهیلات شهرهای میانی به‌طور متوسط ۶۰ تا ۷۰ درصد از قیمت مسکن را پوشش می‌دهد که حمایت بسیار مناسبی از توسعه بازار مسکن در این شهرها محسوب می‌شود.

۰۷:۰۷:۴۰ محمدحسین باقی: سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان طی یک سفر رسمی ۵ روزه به مصر رفت. این نخستین سفر ملک سلمان به قاهره از زمان نشستن به تخت سلطنت تاکنون بوده است. در این دیدار توافق‌های مهمی هم صورت گرفت. به گزارش الجزیره، هر دو طرف با ایجاد پل بر روی دریای سرخ که دو کشور را به هم وصل می‌کند، توافق کردند. سلمان در این دیدار گفت: «این گام تاریخی برای اتصال دو قاره- آسیا و‌آفریقا- تحولی بنیادین است که تجارت میان دو قاره را به سطوحی قابل‌توجه افزایش خواهد داد.» دو طرف در این دیدار ۱۷ توافق‌نامه در زمینه‌های مسکن، برق، بهداشت، آموزش، کشاورزی و دارایی امضا کردند. با این حال گفته نشده که این پل از چه مناطقی ساخته خواهد شد. به گزارش الجزیره، گفته می‌شود از منطقه «نقب» در شمال شرم الشیخ در مصر و «راس الشیخ حمد» در عربستان سعودی دو کشور ۱۶ کیلومتر از هم فاصله دارند.

ملک سلمان در تدارک گذار نسلی در خاندان سعودی است
پایان حکومت پیرمردها

توافق‌نامه‌هایی که میان دو طرف امضا شد شامل ساخت مجتمع‌های مسکونی در شبه‌جزیره سینا و همچنین احداث دانشگاه ملک سلمان در شهر الطور در جنوب سینا است که اکنون شاهد حملات خونین داعش به نظامیان مصری است. دو طرف با تاسیس نیروگاه برق در غرب قاهره به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار و ارتقای بیمارستان القصر العینی در مصر با ۱۲۰ میلیون دلار و نیز ترسیم مرزهای دریایی میان دو کشور توافق کرده‌اند. برخی رسانه‌های عربی تصاویر پادشاه عربستان و رئیس‌جمهور مصر را با عنوان «روح واحد» منتشر کردند؛ اما چه شد که اکنون عربستان می‌کوشد نقش فعال منطقه‌ای ایفا کند و سر پنجه‌های آل‌سعود همه جا سرک بکشد؟

به نظر می‌رسد تحولات این دو کشور از دو زاویه «تهدید داخلی» و «تهدید خارجی» سرچشمه می‌گیرد. «تهدید داخلی» عربستان ریشه در دو عامل دارد: یکی اقتصاد نفتی که ضربات خود را به این کشور وارد آورده است؛ دوم، بحث‌های مربوط به جانشینی است که شانس به تخت نشستن محمد بن سلمان را افزایش داده است. تهدید خارجی هم یکی مساله داعش است و دوم، سایر تهدیدات منطقه‌ای.

تهدید داخلی

الف) اقتصاد نفتی: اقتصاد تک محصولی باعث شد اقتصاد عربستان در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ دچار کسری بودجه شود؛ چراکه نوسان قیمت نفت درآمدهای این کشور را نیز دچار نوسان می‌کند. به گزارش نشنال اینترست، محمد بن سلمان که از او با عنوان «تزار اقتصادی» و مسوول آرامکو یاد می‌شود، تلاش دارد تا اقتصاد کشورش را تا حدی از نفت جدا و آن را متکثر کند. بن‌سلمان که علاوه بر سمت معاون ولیعهد، پست‌های وزیر دفاع، برنامه‌ریز یا سکاندار اقتصاد عربستان و مسوولیت آرامکو را نیز در کارنامه خود دارد، تلاش دارد تا برای دور ماندن از نوسان‌های قیمت نفت و تاثیرگذاری بر اقتصاد کشورش، منابع درآمدی کشور را متکثر سازد. به گزارش نیویورک‌تایمز، او در اولین گام سعی دارد تا بخشی از سهام آرامکو را فروخته و یک صندوق سرمایه‌گذاری دولتی تشکیل دهد. او در مصاحبه با بلومبرگ اعلام کرد که ارزش دارایی‌های این صندوق ۲ تریلیون دلار خواهد شد. بن‌سلمان می‌گوید: «بی‌تردید، این بزرگ‌ترین صندوق روی کره زمین خواهد بود.» قرار است کمتر از ۵ درصد از سهام آرامکو فروخته شود.

آرامکو روزانه حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که معادل ۱۰ درصد از کل نفت تولیدی جهان است. نیویورک‌تایمز می‌نویسد: این کشور ۱۶۰ میلیارد بشکه ذخایر نفتی دارد. تا کنون صندوق «Government Pension Fund Global» متعلق به دولت نروژ بزرگ‌ترین صندوق ذخیره ارزی در جهان با سرمایه‌گذاری ۸۵۰ میلیارد دلاری است. در واقع، آنچه بن‌سلمان قصد دارد انجام دهد پیش‌تر از این در نروژ شکل گرفته اما تنها فرق در این است که صندوق دولت عربستان ۲ تریلیون دلار ذخیره خواهد داشت. گفته می‌شود دولت عربستان قصد اصلاح و بازسازی اقتصاد خود را دارد. نیویورک‌تایمز می‌افزاید: دهه‌ها افزایش قیمت باعث شد اقتصاد این کشور به شدت به نفت متکی باشد و همین باعث شده دولت بزرگ‌ترین کارفرما باشد. «راشل زیمبا»، تحلیلگر موسسه اقتصادهای جهانی روبینی مستقر در نیویورک می‌گوید: عربستان سعودی ماهانه ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار را دود کرده و به هوا می‌فرستد. او تخمین می‌زند که از ذخایر ارزی این کشور ۶۰۰ میلیارد دلار باقی مانده باشد.

مطالعه اخیر از سوی موسسه مشورتی «McKinsey» هشدار داد که بیش از نیمی از جمعیت عربستان زیر ۲۵ سال است و طی سال‌های آینده موجی از این جوانان وارد بازار کار می‌شوند. این مساله می‌طلبد که دولت عربستان ۳ برابر بیش از آنچه در سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ شغل ایجاد کرد، به ایجاد اشتغال بپردازد. به گفته تحلیلگران اهداف او ایجاد وسیله‌ای است که باعث می‌شود سرمایه‌گذاری‌های مستقیمی در شرکت‌های سعودی در داخل و خارج این کشور انجام گیرد. ایده اصلی استفاده از این دارایی‌ها برای تولید درآمد خواهد بود آن هم در زمانی که قیمت‌های نفت پایین است. این اقدام باعث توسعه روابط اقتصادی می‌شود که منجر به سرمایه‌گذاری در عربستان خواهد شد. شاهزاده محمد بن سلمان می‌گوید: سهام شرکت آرامکوی سعودی ارزشمندترین سهام در دنیاست که می‌تواند تا سال آینده در بازار سهام عربستان عرضه شود. پول به دست آمده وارد «صندوق سرمایه‌گذاری دولتی» خواهد شد. این صندوق اکنون ۵ میلیارد دلار دارایی دارد که با فروش ۵ درصد از سهام آرامکو می‌تواند تا ۲ تریلیون دلار افزایش یابد.

بن سلمان در نظر دارد برای رهایی از بخشی از بحران‌ها، اقتصاد کشورش را از حالت تک‌محصولی خارج کند تا اتکای کمتری به نفت داشته باشد. بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز به نقل از بلومبرگ، بن سلمان می‌گوید: «تا ۲۰ سال آینده اقتصاد ما هیچ وابستگی عمده‌ای به نفت نخواهد داشت.» با این حال، دیپلمات‌ها و تحلیلگران غربی می‌گویند که شروع این طرح‌ها برای عربستان دشوار است؛ چرا که چشم‌انداز اقتصاد این کشور مبهم بوده و مهلتی هم که برای اجرای این طرح‌ها گذاشته شده چندان روشن نیست. زیمبا در همین رابطه می‌افزاید: شروع این اصلاحات زمانی آسان‌تر بود که قیمت نفت بالا بود و دارایی‌های سعودی بیش از آن چیزی بود که اکنون هست. ژان فرانسوا سزنک، تحلیلگر موسسه انرژی جهانی در شورای آتلانتیک می‌گوید: چالش مهم دیگر بحث شفافیت در نقل‌وانتقالات مالی در این شرکت است؛ امری که آرامکو تاکنون از آن طفره رفته است. او می‌افزاید: «اندکی بعد وقتی سرمایه‌گذاران می‌بینند پول‌هایشان به جیب خانواده سلطنت می‌رود، دیگر پولی به این کشور نمی‌آورند.»

ب) محمد جانشین سلمان: پس از دو دهه حکومت «پیرمردان» بر عربستان و وابستگی بیش از حد به آمریکا در منطقه‌ای خطرناک، پادشاهی عربستان فرآیند انتقال قدرت به نسل جوان‌تر را آغاز کرده تا آینده این پادشاهی را در وضعیت بهتری قرار دهد. به نوشته نشنال اینترست، به نظر می‌رسد پادشاهی سعودی برای جلوگیری از بحران‌های ناخواسته دست به کار شده و به اراده خود می‌کوشد تا قدرت را به شکل مدیریت شده در دستان نسل جوان قرار دهد. یکی از دلایل این کار رویگردانی آمریکا از عربستان در پرتو تحولات اخیر منطقه است که شاهزادگان سعودی را به این نتیجه رسانده که «خودشان باید گلیم خود را از تحولات منطقه بیرون بکشند.» نشنال اینترست می‌افزاید: اگرچه آل‌سعود نزدیک به ۳ قرن است که بر مقدرات عربستان حکمرانی دارند، شرایط زمانه آنها را به این نتیجه رسانده که برای تداوم این قدرت موروثی دست به یک گذار نسلی بزنند. با این حال، در سال‌های اخیر قدرت بیش از هر زمان دیگری از دوران عبدالعزیز آل‌سعود در سال ۱۹۵۳ میل به تمرکز یافته است. سلمان آخرین فرزند پایه گذار عربستان یعنی عبدالعزیز آل‌سعود خواهد بود.

سلمان به دنبال درانداختن طرحی نو در این پادشاهی است. بر این اساس، او در گام اول مقرن بن عبدالعزیز، برادر ناتنی و ۶۸ ساله خود را به محض رسیدن به قدرت از کار برکنار کرد. این باعث شد سنت انتقال قدرت در میان فرزندان عبدالعزیز یعنی از برادر به برادر حذف شده و سنت پدر به فرزندی متداول شود. نشنال اینترست از این سنت با عنوان «گذار نسلی» یاد می‌کند. او در گام دیگر برادرزاده‌اش محمد بن نایف ۵۶ ساله را ولیعهد و فرزند خود را معاون او قرار داد. محمد، ۳۰ ساله، فقط به پشتوانه پدرش شناخته شده است؛ چراکه تا پیش از معاون ولیعهد شدن هیچ‌کس در جامعه عربستان او را نمی‌شناخت.

محمد چنان به سرعت مدارج ترقی در ساختار قدرت را پیمود که بسیاری را به این گمان انداخته او به عمد قدرت پسرعمو و ولیعهد را به چالش کشیده است تا به پادشاه بعدی عربستان تبدیل شود. محمد – همان‌گونه که در بالا گفته شد- پست‌های مختلفی را به دست آورد. «کارن الیوت‌هاوس»، تحلیلگر نشنال اینترست می‌نویسد: «محمد در هر حوزه‌ای سعی دارد سیستم را تا مغز استخوان تکان دهد. از دوران عبدالعزیز آل‌سعود تا کنون سابقه نداشته که جوانی ۳۰ ساله تا این حد در ساختار قدرت دارای نقش و نفوذ باشد. ظهور این شاهزاده جوان باعث عصبانیت شاخه‌های دیگر خانواده سلطنت شده است اما به پشتوانه پدر توانسته مخالفت‌ها را مهار کند و محکم سر جای خود بایستد.»

اگرچه ظهور این جوان توانسته انرژی را به کالبد سالخورده عربستان بدمد اما در عین حال ابهام را نیز با خود وارد سیستم کرده است. محمد برای تقویت جایگاه خود در سطح اجتماعی هم دست به ابتکاراتی زده است. او سفری یک ماهه به مناطق مختلف کشور را در ماه فوریه آغاز کرد. این باعث شد نسل جوان این کشور به این جوان ۳۰ ساله علاقه‌مند شود و تا حدودی بدنه اجتماعی را با خود همراه سازد. به نوشته نشنال اینترست، ۷۰ درصد از جمعیت عربستان ۳۰ ساله یا کمتر از ۳۰ سال هستند. جوانان سعودی ریسک‌پذیری محمد را تحسین می‌کنند. او با آغاز جنگ یمن و اتخاذ رویکردی سخت‌تر در برابر ایران در منطقه و سایر ماجراجویی‌های منطقه‌ای توانسته بخش بیشتری از جوانان سعودی را با خود همراه سازد. محمد تلاش دارد تا سال ۲۰۳۰ درآمدهای غیرنفتی کشورش را از ۱۰ درصد به ۷۰ درصد برساند. خصوصی‌سازی‌های گسترده در عربستان دلیلی بر این امر است. اینها «چالش‌هایی عظیم» در کشوری است که ۳ قرن است راکد مانده است. سنت مالوف در عربستان این بود که قراردادهای اجتماعی بیشتر بر وفاداری به رژیم مبتنی بود نه موفقیت، پیشرفت و رفاه. با این حال، این جوان ۳۰ ساله متعهد شده که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۶ میلیون شغل ایجاد کند. پایه گذار عربستان ۴۴ فرزند از ۲۲ همسر داشت. حدود ۳۶ نفر از آنها به سن بزرگسالی رسیدند و تنها ۶ نفر از این برادران به پادشاهی عربستان دست یافتند. یازده برادر، با خود ملک سلمان ۱۲ برادر، هنوز زنده‌اند. آن ۳۶ فرزندی که به سن بزرگسالی و کهنسالی رسیدند، مجموعه‌ای از فرزندان و شاهزادگان را پرورش دادند که بر اساس روایتی گفته می‌شود تعداد این شاهزادگان ۷‌هزار نفر می‌شود.

تهدید خارجی

عربستان با دو تهدید خارجی مواجه است: یکی داعش است که می‌رود بخش‌هایی از عربستان را به «تیول» خود درآورد. ولایت‌های حجاز و نجد اکنون در زمره استان‌های مستعد حضور داعش هستند. تهدید دوم هم نقش آفرینی مخرب عربستان در سطح منطقه است که تیرهای شلیک شده از سوی این کشور به سوی ریاض‌نشینان کمانه کرده است. نیویورک‌تایمز به توصیف ۶ پسر عموی سعودی پرداخته که به داعش اعلام وفاداری کردند. آنها تصمیم می‌گیرند یکی از این پسرعموها را که در مرکز «نیروی ضدتروریسم پادشاهی سعودی» جراح بود از میان بردارند. به همین ترتیب، این گروه پسرعموها در ماه فوریه «بدر الرشیدی» را ربوده، او را به حاشیه جاده‌ای متروکه کشیده و او را با شلیک گلوله کشتند. آنها در فیلم ویدئویی خود به تقبیح خاندان سعودی پرداختند و تهدید به تلافی بیشتر کردند.

این فیلم به سرعت در فضای مجازی دست به دست شد و علامت سوال بزرگی پیش روی کشوری قرار داد که مدعی مبارزه با تروریسم است؛ تروریسمی که ریشه‌هایش به وهابیت سعودی بازمی‌گردد. داعش همچون القاعده پادشاهی سعودی را به فاسد کردن باور اسلامی متهم می‌کند تا به این وسیله بتواند قدرت را در دست خود نگه دارد. در نزد این گروه دولت سعودی دیگر «اسلامی» نیست و بر همین اساس «خادمین حرمین شریفین» برازنده خاندان آل‌سعود نیست. نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «اما شبکه‌های القاعده سال‌ها پیش در این پادشاهی از میان رفت و رهبری این گروه کشتن غیرنظامیان مسلمان را تقبیح کرده است.» با این حال، خلافت خودخوانده از طریق عضوگیری مجازی به‌صورت خزنده وارد پادشاهی سعودی شد و به این ترتیب توانست «مشتاقان متعهدی» را بیابد که در کشتن سنی، شیعه و … تردیدی به خود راه نمی‌دهند. هدف داعش از این کار بی ثبات کردن پادشاهی است.

در ماه جولای، جوانی ۱۹ ساله پیش از اینکه حمله‌ای انتحاری نزدیک یک زندان انجام دهد، عموی خود که سرهنگ پلیس بود را از پای در آورد. در پیامی صوتی که از سوی داعش پس از مرگ این جوان منتشر شد، او مادر خود را مورد خطاب قرار داده بود: «برادر کافر تو مطیع ستمگران بود. اگر اطاعت امثال او نبود، ستمگران از میان می‌رفتند.» «بن هوبارد» گزارشگر نیویورک‌تایمز می‌نویسد: حدود ۳ هزار سعودی به گروه‌های شبه‌نظامی در خارج از کشور ملحق شده‌اند و بیش از ۵ هزار نفر هم در داخل به اتهام تروریسم زندانی شده‌اند. عربستان سال‌های متمادی حامی گروه‌های شبه‌نظامی بود و از آنها به‌عنوان نیروی نیابتی برای پیشبرد دستور کاری خود در بوسنی، چچن و افغانستان استفاده می‌کرد. این وضعیت در سال ۲۰۰۳ پایان یافت؛آنگاه که القاعده تمرکز خود را به سوی پادشاهی معطوف کرد و مجموعه‌ای از حملات را سازمان داد. اگرچه میان نگاه مذهبی عربستان و داعش اشتراکاتی هست اما اکنون داعش به چالشی جدید برای حاکمان سعودی تبدیل شده است.

به گزارش نیویورک‌تایمز، اکنون در عربستان دو رویکرد در برابر هم قرار دارد: یکی رویکرد داعشی که خاندان سعودی و سیاست‌هایش را هدف گرفته است و از سوی دیگر، دولت عربستان است که خانواده‌ها را به جان یکدیگر می‌اندازد تا از شکل‌گیری گروه‌های حامی داعش جلوگیری کند. با این حال، ملک سلمان دو سیاست را همزمان به پیش می‌برد: با دادن اختیار کامل به محمد او را پیشقراول مبارزه با تروریسم در داخل قرار داده و از سوی دیگر با سفرهای خارجی از جمله اخیرا به مصر می‌کوشد تا جایگاه فرزند را در سلسله مراتب قدرت تضمین کرده و به تعبیری او را در میان حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بشناساند. به این ترتیب، موانع پیش پای او برای حضور در قدرت را برداشته و سنت انتقال قدرت از پدر به پسر به سنتی جدید در این پادشاهی تبدیل خواهد شد.

۰۷:۰۴:۳۲ دنیای اقتصاد: مسوولان رفاهی چهار ملاک «خودرو»، «معامله ملکی»، «محل سکونت» و «شغل فرد» را مهم‌ترین معیارهای حذف افراد غیرنیازمند سه دهک بالا از فهرست دریافت یارانه عنوان کردند. به گفته آنها، در تکمیل «پایگاه رفاه ایرانیان» از داده‌های موجود در بیش از ۴۰ پایگاه اطلاعاتی استفاده شده و فقط اطلاعات بانکی افراد مستثنی شده است. براساس گزارش‌ها، خانوارهای حذف‌شده در صورتی که واقعا مالک دارایی‌ ثبت‌شده نباشند یا دچار بیماری خاصی با مخارج بالا باشند، می‌توانند اعتراض خود را در سامانه ثبت کنند تا با آنها تماس گرفته شود و در صورت موجه بودن دلایل، به فهرست دریافت یارانه بازگردند.

سازوکار حذف غیرنیازمندان از یارانه و چگونگی پاسخگویی به اعتراضات تشریح شد

مسیر برگشت یارانه نقدی

دنیای اقتصاد: مسوولان حوزه رفاهی با اعلام برخی از معیارهای در نظر گرفته شده برای حذف افراد از فهرست دریافت یارانه، توضیحاتی را درخصوص سازوکار پاسخگویی به اعتراضات معترضان به حذف، ارائه کردند. احمد میدری، معاون رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه چهار ملاک «خودرو»، «معامله ملکی»، «محل سکونت» و «شغل فرد» را از معیارهای به‌کار گرفته شده برای حذف افراد عنوان کرد. به گفته او، به‌دستور رئیس‌جمهوری از حساب‌های بانکی افراد برای شناسایی استفاده نشده است تا اعتماد به نظام بانکی تضعیف نشود. میدری با بیان اینکه ابزار شناسایی یکی از لوازم اصلی سیاست‌های رفاهی در همه کشورها است، اضافه کرد که تاکنون دانش مناسبی برای شناسایی گروه‌های نیازمند و هدفمندسازی بودجه‌های حمایتی در کشور وجود نداشته و دولت‌ها در این زمینه ضعف بسیاری داشته‌اند.

علی‌رضا عبدالله‌زاده، فارغ‌التحصیل مدرسه سیاست‌گذاری عمومی دانشگاه هاروارد و از همکاران وزارت رفاه در طرح کنونی اصلاح هدفمندی نیز در این زمینه در گفت‌وگویی با هفته‌نامه «تجارت فردا» با بیان اینکه حذف افراد غیرنیازمند با استفاده از اطلاعات تکمیل‌شده از بیش از ۴۰ پایگاه اطلاعاتی در «پایگاه رفاه ایرانیان» انجام شده، سازوکار پاسخگویی به اعتراضات حذف‌شدگان از یارانه را تشریح کرد. به گفته او، به‌طور متوسط ماهانه ۷۰۰ هزار نفر از فهرست دریافت یارانه حذف شده و مجموعا تعداد حذف‌شدگان حدود ۴ میلیون نفر بوده است که با افزایش این ظرفیت به حدود ۵/ ۲ میلیون نفر در ماه، امکان حذف ۲۴ میلیون نفر از غیرنیازمندان از فهرست دریافت یارانه در سال ۱۳۹۵ وجود خواهد داشت.

اعلام چهار معیار برای حذف یارانه

احمد میدری، معاون رفاه «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی»، در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، چهار ملاک برای حذف یارانه‌ها را «خودرو»، «معامله ملکی»، «محل سکونت» و «شغل فرد» اعلام کرد. به گفته او، برای حذف افراد از فهرست دریافت یارانه از پایگاه‌های اطلاعاتی موجود استفاده می‌شود و فقط «اطلاعات بانکی» افراد است که سامانه در نظر گرفته شده به آن دسترسی ندارد و «به‌دستور رئیس‌جمهور» مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. میدری در توضیح دلایل دولت برای مستثنا کردن اطلاعات بانکی افراد، توضیح داد که حساب بانکی یک مساله محرمانه شهروندان است، ولی در نهایت سازمان‌های مالیاتی و قوه‌قضائیه برای تعیین مالیات و یارانه به گردش مالی افراد نیاز دارند. به گفته او، مبنای استدلال دولت این بود که ممکن است با دسترسی به اطلاعات بانکی، «اعتماد به بانک‌ها» تضعیف شود و ریسک‌هایی از این ناحیه متوجه شبکه بانکی کشور شود. به گفته میدری، به جز شبکه بانکی سایر سازمان‌ها مثل ثبت احوال، نیروی انتظامی، ثبت اسناد، آموزش‌وپرورش، وزارت علوم، خزانه‌داری کل کشور و … اطلاعات خود را در اختیار این پایگاه قرار داده‌اند. وی در بیان ضعف شناسایی از طریق اطلاعات شغلی، درجه‌بندی مشاغل را کار دشواری دانست و افزود با این حال از بانک مشاغل هم برای حذف یارانه‌ها استفاده شده است.

براساس توضیحات ارائه شده از سوی علی‌رضا عبدالله‌زاده، ابزار اصلی شناسایی افراد یک پایگاه اطلاعاتی است که «پایگاه رفاه ایرانیان» نام دارد و اطلاعات بیش از ۴۰ پایگاه اطلاعاتی در آن تجمیع شده است. وی رفتارهای خانوار مثل «سفرهای خارجی» و وضعیت «اشتغال و بازنشستگی»‌ را نیز از دیگر معیارهای درنظرگرفته‌شده برای شناسایی افراد غیرنیازمند عنوان کرد. مسوولان و کارشناسان حوزه رفاه تاکید دارند اعلام دقیق جزئیات سازوکار حذف افراد از فهرست دریافت یارانه، به تغییر رفتار مردم منجر خواهد شد و بنا به دلایلی مثل اصرار به دریافت یارانه یا فرار مالیاتی، افراد سعی می‌کنند از معیارهای مورد استفاده برای حذف فاصله بگیرند.

امکان اعتراض برای افراد حذف شده

این مدیر بخش رفاه توضیح داد که افراد حذف شده در صورت داشتن اعتراض می‌توانند اعتراضات خود را در سامانه‌ای که به این منظور طراحی شده ثبت کنند تا با آنها تماس گرفته شده و دلایل حذف به آنها اعلام شود. با این حال وی اضافه کرد: «وزارت رفاه معیارهای حذف را به‌طور کامل در رسانه‌ها اعلام نمی‌کند تا رفتار مردم تغییر نکند.» همچنین، در صورتی که فردی که بی‌نیاز از دریافت یارانه تشخیص داده می‌شود دارای بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج یا معلولیت باشد از حذف او خودداری می‌شود. ملاک تشخیص این افراد نیز کد ملی آنها است که در سامانه‌ای که به‌منظور یارانه اختصاصی درمان برای آنها وجود دارد، ثبت شده است. به گفته وی، خطای حذف افراد از سامانه دریافت یارانه حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد بوده است که با میزان خطای متعارف در سیاست‌های دیگر کشورها نیز برابری می‌کند. وی افزود که این خطا در حالی است که نظام مالیات‌گیری در ایران با بیش از ۸۰ سال سابقه، هنوز ۴۰ درصد فرار مالیاتی و خطا دارد که نشان می‌دهد خطای حذف یارانه، چندان بالا نیست. در این زمینه، عبدالله‌زاده نیز با بیان اینکه سامانه اعتراضات در ماه‌های گذشته بهبود زیادی یافته است، اظهار کرد:‌ «به‌طور متوسط ۳۰ درصد حذف‌شدگان به حذف خود اعتراض می‌کنند که از این تعداد، حدود ۸۰ درصدشان با تماس تلفنی متقاعد می‌شوند و تنها ۴ درصد بازمی‌گردند، اما قبلا از ۳۰ درصد معترض، حدود ۵۰ درصدشان به فهرست دریافت‌کنندگان یارانه بازمی‌گشت.»

امکان حذف ۲۴ میلیون نفر در سال جاری

عبدالله‌زاده در گفت‌وگوی خود با هفته‌نامه «تجارت فردا» توضیح داده است که در ماه‌های گذشته در هر ماه نزدیک به ۷۰۰ هزار نفر از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه حذف شده‌اند و آمار حذف‌شدگان تاکنون به حدود ۴ میلیون نفر رسیده است. به گفته او، با بهبود سامانه و افزایش ظرفیت پاسخگویی به معترضان، به زودی امکان حذف افراد از فهرست دریافت یارانه، به ماهی ۵/ ۲ میلیون نفر خواهد رسید. وی اضافه کرد که دولت در سال جاری امکان حذف ۲۴ میلیون نفر را از فهرست دریافت یارانه خواهد داشت. وی درخصوص سازوکار اعتراض افراد حذف شده نیز توضیح داد: «وقتی فردی حذف می‌شود، می‌تواند اعتراض کند تا از طریق سامانه با وی تماس گرفته شده و دلایل حذف به او اعلام شود. در این صورت وی برای اعتراض یا می‌تواند نشان دهد در ثبت دارایی‌های وی اشتباهی صورت گرفته و دارایی متعلق به او نیست، یا اینکه به دلایل مشکلات خاص مثل داشتن بیمار سرطانی، بخش مهمی از درآمد خود را به‌صورت مستمر از دست می‌دهد».

به گفته او، دقت بالای ابزارهای به کار گرفته شده موجب شده است که نگرانی از اعتراضات مردمی به دنبال حذف از فهرست دریافت یارانه وجود نداشته باشد و با توجه به اینکه بیشترین حذف از مناطقی با مشارکت بالا مثل تهران صورت گرفته، دولت نباید نگران اعتراض و نارضایتی حذف‌شدگان در سال قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری باشد؛ چراکه «برای افراد دهک‌های بالا ثبات اقتصادی بسیار مهم‌تر از دریافت یارانه است.»

ثبات سیاسی در گرو شناسایی و هدفمندی

احمد میدری بخشی از خطای موجود در شناسایی افراد را به‌دلیل تکمیل نبودن پایگاه‌های اطلاعاتی موجود دانست و از نیاز به همکاری بین‌دستگاهی برای رفع این «معضل ملی» سخن گفت. وی در توضیح این مطلب، به مواردی مثل «وجود حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بدون کارت ملی» یا «وجود سندهای بدون کد ملی» اشاره کرد. به گفته این مدیر رفاهی، «پایگاه رفاه ایرانیان» از اردیبهشت ۱۳۹۴ آغاز به کار کرده و اطلاعات موجود در آن، در طول زمان تکمیل خواهد شد.

وی در توضیح اهمیت هدفمند کردن حمایت‌ها و ایجاد این پایگاه رفاهی، ضرورت هدفمندی برای حکومت را مشابه مالیات‌ستانی دانست و با بیان اینکه «دولت هدفمندی را به‌منظور صرفه‌جویی دولت در یارانه‌های نقدی نمی‌بیند»، گفت: «کشوری که در هدفمندسازی ناتوان است، نمی‌تواند با فقر مبارزه کرده و از اقشار ضعیف حمایت کند و نمی‌تواند از ثبات سیاسی اجتماعی بهره‌مند باشد، چون ممکن است در اثر تحولات ناخواسته مثل زلزله، بحران ریزگرد یا یک شوک ارزی که در نقطه دیگری از دنیا به وجود آمده، بخشی از مردم فقیر می‌شوند.»

به گفته وی، این دانش تا امروز در ایران به‌وجود نیامده و کشور در شناسایی گروه‌های نیازمند و هدفمندسازی بودجه‌های حمایتی، ضعف بسیاری دارد.عبدالله زاده نیز در این زمینه با بیان اینکه از «پایگاه رفاه ایرانیان»، برای برنامه‌ریزی سیاست‌های رفاهی کشور استفاده خواهد شد، مساله اساسی پس از حذف افراد غیرنیازمند از فهرست یارانه را این دانست که از منابع آزاد شده، برای «بازتوزیع میان گروه‌های فقیر به شکل کاملا درست و اصولی» استفاده شود. به‌عبارت دیگر، از منابع آزادشده برای جبران کسری بودجه یا خدمات دیگر استفاده نشود؛ بلکه این منابع برای بهبود سیاست‌های رفاهی موثر و مبارزه با فقر و نابرابری، مورد استفاده قرار بگیرد.

۰۷:۰۱:۴۴ دو هفته پیش رضا ضراب توسط دولت فدرال ایالات متحده به همراه کاملیا جمشیدی و حسین نجف زاده به اتهام دور زدن تحریم های ایران در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ بازداشت شدند.

به گزارش انتخاب، پس از اعلام رسمی دلیل بازداشت ضراب در آمریکا وکیل بابک زنجانی، به بهره برداری از این مساله پرداخت و مدعی شد که این اعلام جرم علیه رضا ضراب خود دلیلی محکم برای تبرئه متهم میلیادری است.

هر چند بابک زنجانی در تمامی دفاعیات خود هیچگاه از ضراب و خط واصل بین خود و ضراب نام نبرده، اما این اظهارات وکیل زنجانی پیام های مهمی را در برداشت و مهمترین آن ها تایید ارتباط بین دو فرد مساله دار زنجانی و ضراب از سوی نزدیکان زنجانی است.

در همان زمان هایی که بحث بابک زنجانی و اتهامام های مالی وی در رسانه ها باز شد، چند قضیه به موازات یکدیگر مطرح گشت. ۱- بابک زنجانی باید همکار هایی بین مقامات عالی اجرایی و نظارتی کشور داشته باشد تا آنجا که برخی گمانه زنی ها مبنی بر این بود که بابک زنجانی پیاده نظام این تخلف میلیادری است و قطعا دانه های درشت تری در پس این پرونده ده هزار میلیارد تومانی وجود دارند. ۲- افرادی از بدنه شبکه بانکی و صرافی‌ها بابک زنجانی را در این راه کمک کرده اند. ۳- در خارج از کشور از جمله کشورهایی مثل ترکیه، تاجیکستان و مالزی فرد یا افرادی با مجموعه کاری زنجانی، تحت عناوین مختلف از جمله شرکت سورینت همکاری داشته اند.

یکی از دلایلی که بابک زنجانی از هم‌داستان‌های خود در پرونده تخلف بزرگ نفتی، سخنی به میان نمی‌آورد، احتمال افشای جزئیات بیشتر و آشکار شدن ردپاهای دانه درشت ها در سه دسته فوق بود. از همین رو با ظرافت و تبحر خاصی در تمام طول مدت دادگاه از ارتباط خود با ترکیه و محورهای ارتباطی اش سخن به میان نیاورد.

اکنون وکیل بابک زنجانی به صراحت در اشتباهی استراتژیک از ارتباط بین زنجانی و ضراب سخن به میان آورده است و باوجود اینکه تیم «زنجانی» سعی می کرد ارتباط مستقیمی بین این دو مطرح نشود چرا که در خصوص این ارتباط نام برخی افراد دیگر نیز مطرح است.

اقرار به ارتباط بابک زنجانی و رضا ضراب این حق را برای ایران ایجاد می کند تا دستگاه قضایی جمهوری اسلامی، درخواست استرداد مجرمین دستگیر شده در آمریکا و آغاز محاکمه علنی آنها را از دولت آمریکا انجام دهد. چرا که بابک زنجانی و برخی نزدیکان وی هم اکنون به دلیل تخلفات گسترده مالی در حال محاکمه هستند و سه نفر از متهمان پرونده مذکور به اعدام محکوم شده اند.

علاوه بر لزوم توجه بیشتر دستگاه های مربوطه در خصوص ابعاد پرونده فساد بزرگ پولهای نفت، توجه به ایادی باند مذکور که در همان زمان در سایت های خبری منتشر شد نیز باید حساسیت داشته باشند، مخصوصا دو بانک پارسیان و سرمایه که بارها از آنها به عنوان پل ارتباطی بابک زنجانی نام برده شده است.

۰۶:۵۹:۴۷ رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: نمونه سوخت تست راکتور بازطراحی‌شده اراک ظرف دو سه روز آینده برای تست در راکتور تهران قرار می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، علی‌اکبر صالحی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تصریح کرد: طراحی راکتور مدرن‌ شروع شده است و حتی جلوتر از برنامه خود هستیم و الان وارد مرحله طراحی پایه شده‌ایم.

وی درباره قرارداد بازطراحی با چینی‌ها اظهار کرد: چینی‌ها می‌خواستند اینها را به هم وصل کنند اما اینها دو قرارداد مجزا هستند. کار را چه طراحی و چه ساخت، خودمان انجام می‌دهیم و چون در بحث برجام تاخیر افتاده بود، قرار شد با یک شرکت ایرانی قرارداد بسته شود. کار آن انجام شد اما قرارداد با چین همچنان در دست انجام است و ان‌شاءالله طی یکی دو ماه آینده، قرارداد تجاری با چین امضا خواهد شد.

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: آمریکایی‌ها هم جزو کارگروه هستند و ما با وزیر انرژی آمریکا و چین در تماس هستیم. آمریکایی‌ها اخیرا گفتند که نسبت به قرارداد مقداری عقب هستیم، گفتم چینی‌ها می‌خواستند قرارداد نوسازی اراک را با نیروگاه‌های کوچک یکی کنند که این کمی کار را به تاخیر انداخت ولی توانستیم چینی‌ها را راضی کنیم که هر کدام مجزا پیش برود.

صالحی اظهار کرد: آب سنگین ما شرایط استاندارد لازم را دارد و می‌خواهیم در راکتور اراک هم تاییدیه بین‌المللی مطابق با استاندارد جهانی را داشته باشیم. اگر هم آنها بدعهدی کنند ما خودمان کار را جلو می‌بریم.

وی با بیان اینکه راکتور جدید قابل مقایسه با قبلی نیست، خاطرنشان کرد: یکی از رادیوایزوتوپ‌های ما کبالت ۶۰ است که با سیستم قبلی نمی‌توانستیم آن را تولید کنیم اما در راکتور بازطراحی می‌توانیم این ظرفیت را برای تولید رادیوایزوتوپ‌های مختلف از جمله کبالت ۶۰ را در زمان کوتاه‌تر ایجاد کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: با روس‌ها در فردو روی ایزوتوپ‌های پایدار مشغول کار هستیم و سانتریفیوژها باید این قابلیت را پیدا کنند که بتوانند این ظرفیت را داشته باشند. کار خیلی جلو رفته است و از همتای خودم در روسیه تشکر می‌کنم که با جدیت کار را پیگری می‌کنند. در آینده نیز شاهد کلنگ‌زنی در این رابطه در فردو خواهیم بود.

صالحی درباره تخصیص ۱۶ درصدی بودجه سازمان تحت تصدی‌اش در سال گذشته نیز اظهار کرد: سازمان منابع متعدد مالی و نیروی انسانی زیادی دارد. حداقل ۱۲ هزار نیرو داریم. به‌کارگیری نیروی انسانی در سازمان انرژی اتمی سه نوع است؛ استخدام رسمی، شرکتی حدود ۹۰۰۰ نفر که سال به سال قراردادهایشان تمدید می‌شود و پروژه‌ای که حدود ۱۰۰۰ نفر هستند. در مرداد ۹۴ حدود ۶۰ نفر کارشان تمام شد و ۹۰ نفر دیگر هستند که با وجود تمام شدن پروژه‌شان حقوقشان پرداخت شد و حدود ۶۰ نفر آنها در جای دیگر جایابی شدند. می‌ماند ۳۰ نفر دیگر که عمدتا خدماتی بودند.

وی ادامه داد: بودجه جاری داریم که حدود ۱۰۰ میلیارد تومان است که تخصیص داده شده است و بخشی دیگر ۶۸۰ میلیارد تومان است که برای سازمان نیست و کلا از طرح‌های عمرانی ۱۶ درصد تخصیص داده شد اما سازمان انرژی اتمی توانست با جابه‌جایی برخی مبالغ و بودجه‌ها بدون هیچ اختلالی کار را جلو ببرد. مثلا در ساغند یزد چنین تجربه‌ای داشتیم که با پیمانکار توافق کردیم بدون اینکه یک نفر کنار گذاشته شود، کار پیش برود و اواسط یا اواخر امسال از این معدن زیرزمینی اورانیوم مجددا استفاده کنیم. ساغند معدنی زیرزمینی است که سنگ معدن را از آنجا به اردکان یزد می‌بریم و سنگ‌هایی که استخراخ کردیم برای فعالیت دو سه سال اردکان کافی است.

صالحی اظهار کرد: با تخصیص ۱۶ درصدی طبیعتا باید همه پروژه‌ها می‌خوابید اما با برخی ابتکارات، جابه‌جایی‌های منابع، کمک بودجه‌ای دولت، درآمد سازمان و صرفه‌جویی‌هایی که انجام دادیم، صنعت هسته‌ای به کار خود ادامه داد.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به اهمیت بازطراحی راکتور اراک اظهار کرد: طراحی پایه این راکتور مدرن‌سازی‌شده توسط خود ما انجام می‌شود و نتایج در معرض دید کارشناسی کمیته‌ای که در این‌باره متشکل از کشورهای گروه ۱+۵ تشکیل است، به‌ویژه چین و آمریکا قرار می‌گیرد و در صورت مشکل، ایرادات اصلاح می‌شود. ما در نهایت به دنبال گرفتن تاییدیه علمی مطابق با استاندارهای بین‌المللی راکتور مدرن‌سازی‌شده اراک هستیم چرا که عمده کار بازطراحی را خودمان انجام می‌دهیم و این اقدام به نوعی انتقال دانش هم برای ما دارد.

رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: آب‌سنگین تولیدشده در ایران که به آمریکا فروختیم را آنها بررسی کردند و دیدند که این تولیدات با استانداردهای جهانی همخوانی دارد. در حال حاضر ما جزو کشورهایی هستیم که آب‌سنگین تولیدشده‌مان تاییدیه آزمایشگاه‌های پیشرفته آمریکا را دارد و این سند علمی باارزشی است.

صالحی درباره فعالیت معدن ساغند نیز تاکید کرد: معدن ساغند همیشه کار می‌کرده است و به اندازه سه تا چهار سال برای فعالیت اردکان ذخیره داریم و کافی است. تاکید می‌کنم که فرایند استخراج متوقف نشده است. ان‌شاءالله امسال که بودجه وضعیت بهتری پیدا کرد، با قدرت دوباره کار را شروع می‌کنیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مشکلی ندارید که خبرنگاران و رسانه‌ها از معدن ساغند یزد بازدید کنند؟ گفت: ما مشکلی نداریم و حاضریم تیم خبری بروند و از روند فعالیت در ساغند یزد بازدید کنند.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره دو واحد نیروگاه جدید در بوشهر نیز که قرار بود سال گذشته کلنگ آن زده شود، اظهار کرد: قرار بود این دو واحد سا گذشته کلنگ‌زنی شوند اما برخی مشخصه‌های فنی در تنظیم قرارداد میان کارشناسان ما و روس‌ها مورد تفاهم نبود و با یکدیگر اختلاف داشتیم. الان کمی این روند رو به پیشرفت است و ظرف چند هفته آینده که این مسائل حل شود و کارشناسان روی اعداد به تفاهم برسند، شاهد کلنگ‌زنی این دو واحد خواهیم بود.

صالحی درباره برنامه آینده سازمان انرژی اتمی با توجه به محدودیت‌های ایجادشده در چارچوب برجام گفت: یکی از معاونت‌هایی که طی دو سال گذشته در سازمان انرژی اتمی ایجاد شده است، معاونت برنامه‌ریزی است. ما برنامه ۱۵ سال آینده‌مان را مشخص و به آژانس هم اعلام کرده‌ایم و همه چیز برای ما روشن است. قبل از این سازمان روی یک ریل مشخص قرار نداشت و سلیقه‌ای عمل می‌شد. سال ۸۸ که به سازمان آمدم، نسل اول سانتریفیوژها با خرابی زیاد در حال تولید بود اما گفتیم که تولید این نسل را کنار بگذاریم و سراغ نسل IR-2m و IR-4 برویم. الان می‌دانیم باید روی چه نسلی کار کنیم و در چه زمانی به زنجیره این نسل‌های جدید برسیم و چه وقت به ۱۹۰ هزار سو برسیم. تا ۱۰ سال روی ۵۰۰۰ ماشین سانتریفیوژ هستیم و در سال پانزدهم ۱۹۰ هزار سو خواهیم داشت.

وی در بیان پذیرش محدودیت در فعالیت‌های هسته‌ای با طرح این پرسش که فکر کنید همین الان بهترین سانتریفیوژ را به شما دهیم و ۱۹۰ هزار سو را هم بدهیم، اما اورانیومش را می‌خواهید از کجا بیاورید؟ گفت: اورانیوم از بیرون می‌خواهید بخرید؟ اگر می‌توانستیم بخریم که در سال‌های گذشته می‌خریدیم اما نمی‌توانستیم. این چه حرفی است که برخی می‌زنند که همه چیز تعطیل شده است؟ فکر کنید عصای موسی دست ماست و ۱۹۰ هزار سو را هم داریم؟ اورانیوم را می‌خواهید از کجا بیاورید؟

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: برای یافتن منابع معدنی که یک‌شبه نمی‌توان اقدام کرد. ابتدا باید جست‌وجوی هوایی صورت گیرد که به دستور مقام معظم رهبری هلی‌کوپترهای مجهز برای این کار دو سال پیش خریداری شد تا با سرعت بیشتر کار را جلو ببریم. بعد باید جست‌وجوی زمینی کنیم که چند سال طول می‌کشد. معدن که یک‌شبه اورانیوم بیرون نمی‌دهد.

صالحی با بیان اینکه «دائم می‌گویند در قلب راکتور سیمان ریختند!»، اظهار کرد: این چه حرفی است؟ من دانشمند نیستم. خیلی مانده است تا دانش و علم را بفهمیم. اگر انیشتین دانشمند است ما چه ادعایی می‌توانیم داشته باشیم؟ اما ۴۰ سال است که هیات علمی هستم و این حرف را از کسی که سال‌ها در این کار بوده قبول کنید که راکتور مدرن‌سازی‌شده اراک به نفع ایران است. ما جدولی داریم تهیه می‌کنیم که این راکتور بازطراحی‌شده را با راکتور قبلی مقایسه می‌کند. ما سه چهار سال دیرتر به راکتور دست پیدا می‌کنیم اما یک راکتور پیشرفته خواهیم داشت. متاسفانه هر چه ما می‌گوییم، باز برخی دوستان حرف خود را می‌زنند. می گویید از نگرانی است اما این طور نیست که همه نگران باشند.

وی با اشاره به سخنان ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا که گفته است جلوی سلاح هسته‌ای ایران را گرفتیم و مانع تولید پلوتونیم شدیم، تصریح کرد: بله، ما این محدودیت را پذیرفتیم. ما اصلا تا ۱۵ سال آینده پلوتونیوم نداریم یا در بحث فلز اورانیوم که قبلا هم گفته‌ام یک بار تولید کردیم و بعد آن را کنار گذاشتیم و به آژانس هم گفتیم و این محدودیت‌ها هم برای مدتی است، نه برای ابد. ما هیچ محدودیتی را برای ابد نپذیرفتیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره میزان و احتمال حضور ایران در پروژه گداخت هسته‌ای نیز گفت: اگر در راکتورهای هسته‌ای تلاش مستمر نداشته باشید نمی‌توانید وارد گداخت شوید. قبل از انقلاب فعالیت‌هایی در این زمینه داشتیم و سال ۸۸ شاگردان اول را در این حوزه انتخاب کردیم و کارگروهی برایشان گذاشتیم، البته تعدادی از اینها از کشور رفتند. با این حال مذاکرات و مکاتباتی با پروژه «ایتر» داشته‌ایم و آنها قبول کردند که ما می‌توانیم عضو آن شویم. ایتر اولین گداخت دنیاست که تا سال ۲۰۲۰ یا حتی بیشتر تولید خواهد شد. آنها پاسخ دادند که آمادگی پذیرش ما را دارند البته عضویت هزینه دارد که دولت باید متقبل شود. هر چند ۴۰ سال دیگر این پروژه جواب می‌دهد اما مهم است چون آخرین پاسخ بشر به تولید انرژی در دنیا خواهد بود. نامه را من و دکتر ستاری (معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور) امضا کردیم و آنها در مرحله نخست دعوت کردند که بازدیدی از سوی ما صورت گیرد و اینکه مقدمات عضویت انجام شود اما به هر حال باید مساله بودجه و حق عضویت آن حل شود.

صالحی همچنین در خصوص میزان موفقیت برجام با بیان اینکه «ترجیح می‌دهم در بعد فنی فقط اظهارنظر کنم»، اظهار کرد: باید بگویم که ما در بعد فنی دست برتر را داریم اما در ابعاد دیگر حرفی نمی‌زنم چون گفتند که صحبت نکنیم.

وی درباره بازرسی‌های فراتر از پروتکل الحاقی و انتقادها نسبت به آن نیز خاطرنشان کرد: مذاکرات درباره بازرسی‌ها در بعد فنی و با کارشناسان سازمان انرژی اتمی صورت نگرفت و مذاکرات آن با بنده نبود. من وقتی وارد مذاکرات شدم که درباره بسیاری از مسایل صحبت شده بود اما من نمی‌خواهم خود را از برجام جدا کنم. من هم در برجام بودم. باید بگویم که به لحاظ فنی آنها نگران ما هستند و بازرسی‌ها هم به جز یکی دو بازرسی که خارج از محدوده پروتکل الحاقی بوده است از جمله در نظارت بر انتقال کیک زرد از اردکان به اصفهان که این هم برای زمان محدود است، در چارچوب خواهد بود. ما پروتکل الحاقی را امضا کردیم و مقید به اجرای آن هستیم و پادمان جامع و کد اصلاحیه ۳٫۱ را هم امضا کردیم که اجرا می‌شوند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: خیلی از کسانی که نگرانند، به‌حق هم نگران هستند اما این طور نیست که صنعت هسته‌ای ما متوقف شده باشد. حتی در جایی گفتم که فعالیت‌های ما سرعت هم می‌گیرد از جمله در ذخایر مواد اولیه و امیدواریم در آینده به آن اضافه کنیم. ما قراردادهایی با بخش صنعت کشور بستیم که در روند استخراج معادن اورانیوم خیلی از عناصر همزاد که عناصر نادر خاکی هستند را نیز جست‌وجو و استخراج کنیم. برخی از این عناصر یک کیلوی آن، چند هزار دلار است. در این دو سال با ایمیدرو قرارداد بستیم که این عناصر را استخراج کنیم که قیمت اورانیوم استخراج‌شده کاهش پیدا کند. این عناصر استراتژیک هستند و فقط کشورهای چین و امریکا و روسیه در دنیا تامین‌کننده آنها هستند و از آنجا که پایلوت این پروژه انجام شده است می‌توانم با اطمینان اعلام کنم که از امسال شاهد تولید عناصر نادر خاکی خواهیم بود.

صالحی درباره معادن جدید اورانیوم با بیان اینکه یک دولتمرد با فعل ماضی باید صحبت کند، تصریح کرد: ما در این زمینه اقدام کردیم و خیلی روند امیدبخش است اما چیزی الان اعلام نمی‌کنیم تا صد در صد اطمینان حاصل پیدا کنیم. نسبت به تصور قبلی مبنی بر اینکه ایران در زمینه ذخایر اورانیوم فقیر است، باید بگویم اگر چه کشور غنی‌ای نیستیم اما فقیر هم نیستم.

وی اظهار کرد: ما در حال حاضر ۲۲۰ تن کیک زرد در کشور داریم و امیدواریم در آینده بیشتر هم بشود. اقداماتی در این زمینه صورت گرفته است که باز امیدواریم در سال جاری این اقدامات به نتیجه برسد. ما قبلا ۵۵۰ تن اورانیوم به طور کلی در کشور داشتیم که این مقدار استفاده شده است و بعد از برجام ۲۲۰ تن.

صالحی همچنین با اشاره به بیمارستان هسته‌ای در کشور گفت: ظرف یکی دو هفته آینده گروهی از ایران برای تامین تجهیزات این بیمارستان به اتریش می‌روند تا با شرکتی که مناقصه تامین تجهیزات را برنده شده است، کار را جلو ببریم. بودجه این بیمارستان تامین شده است و در وضعیت خوبی قرار دارد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در سمت خود باقی می‌مانید، گفت: بودن و نبودن ما در پست اداری‌مان به بالادستی ما مربوط است. درباره حضور ما به لحاظ جسمی هم به اراده خداوند برمی‌گردد اما هر جا باشیم در خدمت مردم هستیم.

۰۶:۵۵:۱۱ به گزارش ایرنا، اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی (OIC) روزهای پنجشنبه و جمعه این هفته در استانبول برگزار می شود.
روز های یکشنبه و دوشنبه نشست کارشناسان ارشد کشورهای عضو این سازمان و سه شنبه و چهارشنبه نشست وزیران خارجه عضو سازمان برگزار می شود.
کنفرانس اسلامی معروف به سازمان همکاری اسلامی، دومین سازمان بین دولتی پس از سازمان ملل متحد است که ۵۷ کشور در آن عضویت دارند در سال ۱۹۷۰ نشست اولین کنفرانس اسلامی وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده برگزار شد.
منشور یا قانون اساسی سازمان کنفرانس اسلامی طبق ماده ۱۰۲ منشور سازمان ملل متحد در اول فوریه ۱۹۷۴ به ثبت رسید.

۰۶:۵۴:۵۰ به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «کارن الیوت هاوس» عضو ارشد اندیشکده علوم و امور بین‌الملل بلفر در گزارشی مشروح، با اشاره به «جنگ قدرت» در درون خاندان پادشاهی عربستان، نوشته است که ولیعهد کنونی در صورتی که به قدرت برسد، قطعا محمد بن سلمان فرزند پادشاه کنونی و جانشین ولیعهد را از ساختار قدرت کنار می‌گذارد.

سلمان که یک سال و نیم قبل به قدرت رسید، ضمن کنار گذاشتن فرزند عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق از ولیعهدی، محمد بن نایف برادر زاده‌اش را به عنوان ولیعهد و محمد بن سلمان، پسرش، را به عنوان جانشین ولیعهد معرفی کرد.

در این مدت، محمد بن سلمان سی و چند ساله به شدت قدرت خود را گسترش داده و علاوه بر وزارت دفاع، کنترل شرکت نفتی آرامکو، بزرگترین شرکت نفتی عربستان، را هم به دست گرفته است.

گفته می‌شود که او در سیاست‌های تهاجمی اخیر ریاض، از جمله حمله عربستان به یمن هم نقش اساسی ایفا کرده است.

به گفته هاوس، اکنون پایه‌های ثبات اقتصادی در شبه جزیره به لرزه افتاده و جنگی مخفی بین اعضای خاندان پادشاهی برای به دست گرفتن قدرت بعد از مرگ سلمان، در جریان است.

وی می‌گوید آل سعود که در ۳۰۰ سال گذشته قدرت را در عربستان در اختیار داشته، حالا برای اولین بار در حال انتقال قدرت به نسل بعدی است و این مسئله می‌تواند در تعیین سرنوشت این کشور نقشی تعیین‌کننده داشته باشد.

به گفته هاوس، هرچند سعودی‌های مسن‌تر اصلاحات اقتصادی مد نظر محمد بن سلمان را تائید می‌کنند، اما در عین حال نسبت به توان ریاض برای تداوم دو جنگ سوریه و یمن و تغییر در ساختار اقتصادی تردید دارند.

همچنین سیاست‌های تهاجمی محمد بن سلمان موجب نگرانی سعودی‌هایی شده که نگران هستند که این رفتارها ریاض را با بحران مواجه کند.

همین امر موجب شده تا بسیاری محمد بن نایف را پادشاه آینده عربستان دانسته و معتقد باشند که اگر سلمان در زمان حیات خود فرزندش را به جایگاه ولیعهدی ارتقا ندهد، محمد بن سلمان بعد از مرگ پدرش باید از قدرت کنار رود.

هاوس در پایان نوشته است که بسیاری از سعودی‌ها معتقدند که اگر محمد بن نایف قدرت را به دست گیرد، «بدون هدر دادن وقت» محمد بن سلمان را از ساختار قدرت کنار می‌گذارد.

۰۶:۵۴:۰۶به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، برنی سندرز یکی از دو نامزد اصلی دموکرات‌ها در رقابت‌های درون حزبی آمریکا در ادامه روند پیروزی‌هایش بر هیلاری کلینتون، روز شنبه وزیر خارجه سابق آمریکا را در ایالت «وایومینگ» هم شکست داد.

به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، سندرز در مجامع حزبی ایالت وایومینگ بیش از ۵۶% آرا را به خود اختصاص داده و کمتر از ۴۴% آرا هم به کلینتون رسیده است.

این هشتمین پیروزی سندرز در ۹ رقابت اخیر و شانزدهمین پیروزی او در مجموع است.

روند مثبت کارزار انتخاباتی سندرز سوسیال دموکرات در حالی شکل گرفته که وی تنها ۱۰ روز دیگر در مرحله بعدی رقابت‌های درون حزبی باید در نیویورک، یعنی ایالتی که کلینتون سال‌ها نماینده آن در سنا بوده، به رقابت بپردازد.

ایالت وایومینگ تنها ۱۴ امتیاز ایالتی دارد، اما به واسطه حفظ روند مثبت سندرز، نتایج این ایالت برای او و هوادارانش حائز اهمیت بود.

بر اساس قوانین رقابت‌های درون حزبی در آمریکا، هر ایالت بر اساس میزان جمعیت تعداد مشخصی امتیاز ایالتی (delegate) دارد. در حزب دموکرات هر نامزدی که به نصف به علاوه یک (۲۳۸۳ امتیاز) از مجموع امتیازات دست یابد، کاندید نهایی حزب در انتخابات خواهد بود.

تا اینجای رقابت‌ها کلینتون ۱۲۷۶ و سندرز ۱۰۳۷ رأی ایالتی دارند، اما کلینتون به لطف رأی مقامات حزب (که نیازی به پایبندی به نسبت رأی عمومی ندارند) جمعا نزدیک به ۷۰۰ امتیاز از سندرز پیش است. با این حال سندرز می‌گوید در صورتی که او در آرای عمومی از کلینتون پیش بیافتد، مقامات حزب هم باید آرای خود را به نفع او تغییر دهند.

ایالت نیویورک ۲۴۷ امتیاز ایالتی دارد. هرچند سندرز همواره در نظرسنجی‌های این ایالت از کلینتون عقب بوده، اما در نظرسنجی‌های روزهای اخیر فاصله این دو به میزان چشم‌گیری کاهش یافته است.

۰۶:۵۳:۴۵ به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با گذشت بیش از ۶ ماه از رونمایی بسته دولتی خروج از رکود، طرح فروش اقساطی کالا هنوز اجرایی نشده و ظاهراً قرار است این طرح پس از بازنگری، دوباره اجرایی شود.

در بازنگری طرح قرار است تعداد اقساط بازپرداخت تسهیلات بانکی افزایش یابد به طوری که از دوره ۱۲ ماهه (که قبلاً در مورد اجرای طرح مطرح شده بود) به ۲۴ ماه افزایش یابد.

محمدرضا دیانی، رئیس انجمن لوازم خانگی در این مورد در گفت‌ و گو با خبرنگار فارس از اعلام جزئیات طرح فروش اقساطی کالا با وام اعتباری از سوی بانک مرکزی طی روزهای آینده خبر داد و گفت: در طرح جدید، قرار است دولت تعداد اقساط بازپرداخت وام کالا را افزایش دهد، اما در نرخ سود تسهیلات تغییری ایجاد نخواهد شد.

وی اظهار داشت:‌ دولت در اجرای طرح فروش اقساطی کالا با وام بانکی تصمیم به بازنگری گرفته و قرار است طی یکی-دو روز آینده جزئیات اجرای این طرح از سوی بانک مرکزی اعلام شود.

رئیس انجمن لوازم خانگی ادامه داد: در طرح جدید تعداد اقساط بازپرداخت تسهیلات خرید اعتباری کالا افزایش خواهد یافت و این طرح در مرحله اول برای بازنشستگان و کارمندان دولت اجرایی خواهد شد.

دیانی با بیان اینکه قرار نیست تغییری در نرخ سود بانکی تسهیلات ایجاد شود، گفت: واردکنندگان در این طرح حضور ندارند و سایت ثبت‌نام تولیدکنندگان برای حضور در این طرح نیز همچنان باز است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا سقف اعتبار پرداختی تعیین شده برای تخصیص به این طرح از سوی بانک مرکزی مشخص شده است؟ گفت:‌ هنوز این رقم مشخص نشده است.

وی از ارائه جزئیات بیشتر در مورد طرح فروش اقساطی کالا خودداری کرد و گفت:‌ قرار است بانک مرکزی اطلاعات بیشتر در این مورد را طی یکی دو روز آینده ارائه کند.

۰۶:۵۳:۳۷ به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بیژن نامدار زنگنه امروز در جمع خبرنگاران در اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به پرسش فارس اظهار داشت: خواسته ما از هندی‌ها درباره توسعه میدان گازی فرزاد B رقابتی و با کیفیت بودن آن است.

وی توضیح داد: در واقع قیمت‌هایی که برای توسعه میدان ارائه می‌دهند، به ویژه از نظر نرخ بازگشت سرمایه و همچنین خرید گاز از ما باید رقابتی باشد، چرا که اصل و فرع سرمایه‌گذاری هندی‌ها و همچنین سود ما از محل خرید گاز تامین می‌شود.

زنگنه تصریح کرد: قاعدتا همه یا بخش عمده گاز فرزاد Bبه هندی‌ها فروخته می‌شود، چرا که اگر این گونه نباشد، ما پولی برای بازپرداخت سرمایه‌گذاری آنها نداریم.

وی در پاسخ به پرسشی درباره تصمیم عربستان برای تحریم نفتکش‌های حامل نفت ایران گفت: عربستان چه قدرتی دارد که نفتکش‌های حامل نفت ایران را تحریم کند؟

زنگنه در پاسخ به پرسشی درباره احداث خط لوله زیر دریایی انتقال گاز به هند گفت: قرار است، آنها انتقال گاز را از دو طریق خط لوله دریایی و LNG بررسی کنند و بگویند.

وی در ادامه اظهار داشت: کارهای نهایی الگوی جدید قراردادهای نفتی در حال انجام است و امیدواریم در اردیبهشت ماه به پایان برسد، تا بتوانیم برای برگزاری مناقصه آماده شویم.

وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره پرداخت بدهی نفتی هند به ایران گفت: هندی‌ها طبق قرار قبلی بخش یورویی را به صورت نقد پرداخت کنند و از این به بعد هم ما دیگر فروش نفت به روپیه به هند نداریم و همه فروش نفت به یورو انجام می‌شود.

زنگنه در پاسخ به پرسش فارس درباره اشکالات سازمان بازرسی کل کشور به الگوی جدید قراردادهای نفتی گفت: با رئیس سازمان بازرسی کشور مذاکراتی داشتیم و آقایان اشکالاتی به الگوی جدید قراردادهای نفتی داشتند که ما راه حل هایی ارائه کردیم که تصور می‌کنم با پیشنهاداتی که ما داشتیم نگرانی‌های آنها رفع می‌شود.

وی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار صدا و سیما افزایش قیمت بنزین بر اساس طرح برند سازی و کلاسه‌بندی جایگاه‌های سوخت را رد کرد، اما در عین حال احتمال افزایش قیمت بنزین به طور کلی در سال جاری را بعید ندانست.

۰۶:۴۸:۲۶ به نظر روز سختی داریم

۰۶:۴۸:۱۸ امیدواریم روز خوبی داشته باشید

۰۶:۴۸:۰۹ سلام صبح شما عزیزان بخیر و شادی

اخبار بازار امروز ...(بخش اول)

آخرین تحلیل‌ها

بتاسهم را دنبال کنید

اخبار بازار امروز …(بخش اول)

روش‌های جایگزین پرداخت