۰۷:۴۰:۴۵ پایان بخش اول ادامه در بخش دوم
۰۷:۴۰:۳۲ گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته درگیر عرضه‌های سنگین بود. در بازار دیروز معامله‌گران در شرایطی فعالیت خود را شروع کردند که تنها سه روز کاری تا پایان زمانی که معامله‌گران می‌توانند پس از فروش وجه را ازکارگزاری دریافت کنند، فرصت است. در این شرایط به سنت هر‌ساله عرضه‌ها در بازار سنگین‌تر از روزهای قبل بود؛ هر‌چند بازار توانست در برابر این عرضه‌ها مقاومت کند و تن به افت شاخص ندهد اما با توجه به عرضه‌های سنگین، کاهش و عقب‌نشینی در برخی از نمادهای بازار به ویژه دو گروه خودرویی و بانکی، در نهایت شاخص با ۵/ ۶۱ واحد رشد به رقم ۷۸هزار و ۲۲۰واحد رسید. در بازار دیروز در تحولات کلان مدیرعامل شرکت بورس از بررسی کارمزد معاملات خبر داد.
در حال حاضر سازمان بورس مشغول بررسی کارشناسی روی بازنگری کارمزدها بوده و به لحاظ دید ملی نیز بورس تهران اعتقاد دارد باید جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس با کاهش کارمزدها افزایش یابد. در گروه خودرویی، محورسازان ایران خودرو با فروش دارایی شاهد جهش سود بود. خوساز درحالی اولین سود هر سهم سال آینده را ۵۱ ریال پیش بینی کرده که پیش از این در عملکرد ۹ ماهه تنها ۲ ریال سود اعلام کرده بود؛ اما در اصلاحیه صورت‌های مالی منتهی به ۳۰ آذر ۹۴، این متغیر مهم را با رشد بی‌سابقه ۸۶۶/ ۳۱ درصدی به ۹۵۹ ریال جهش داده است. دیروز همچنین ایران خودرو دیزل در آستانه توقف نماد اعلام کرد که قصد فروش ۵ و ۴۹ درصد از سهام دو شرکت سرمایه‌گذاری سمند و تجارت ستاره ایران را به ارزش پایه ۱۹۲ میلیارد تومان دارد. در گروه خودرویی دیروز همچنین معاملات عمده دو بلوک مالیبل سایپا و سایپا کاشان انجام شد تا بخشی از برنامه‌های سایپا برای خروج از شمولیت ماده ۱۴۱محقق شود. انتظار می‌رود سایپا کاشان به پارس‌خودرو منتقل شود. در گروه نفت و پتروشیمی دیروز افزایش بهای نفت در بازارهای جهانی و رسیدن برنت به ۴۰دلار موجب شد تا نمادهای پتروشیمی و پالایشگاه با اقبال نسبی مواجه باشند. در این گروه پتروشیمی پردیس درباره تاثیر قیمت خوراک بر پیش‌بینی سود ۱۶۶۱ ریالی هرسهم سال مالی آینده توضیح داد.
۰۷:۴۰:۰۴ گروه بورس-مهرنوش سلوکی: همزمان با روزهای پایانی سال، خبرها درخصوص بازار سهام و بررسی عملکرد آن طی سال ۹۴، اهمیت خاصی پیدا کرده است. بورس تهران که طی سال جاری سهامداران را با دو رفتار متفاوت در روند نماگر خود غافلگیر کرده است،این روزها حامل آمارهای قابل‌قبولی در میزان سوددهی و مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی است. در همین زمینه روز گذشته، آخرین نشست سالانه شرکت بورس و اوراق بهادار، با حضور حسن قالیباف‌اصل؛ مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار تهران برگزار شد.در این نشست حسن قالیباف اصل، ۴ هدف را به‌عنوان برنامه‌های سال آینده شرکت بورس اعلام کرد. عرضه ۱۰ شرکت جدید در سال آینده، استفاده از آتی سبد سهام برای شاخص ۳۰ شرکت، حذف حجم مبنا از جریان معاملات شرکت‌ها در سال آینده و تعریف شاخص بازار بدهی به‌عنوان یک شاخص جدید در بازار از برنامه‌های سال آینده بورس تهران اعلام شد.
حضور چشمگیر خارجی‌ها بعد از برجام
در ابتدای این نشست خبری، قالیباف پس از ارائه آمارهایی درخصوص روند بازار طی سال جاری به حضور سرمایه‌گذاران خارجی اشاره کرد و گفت: در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی امسال ۲۵۰ بازدید از بورس تهران در قالب ۶۰ گروه صورت گرفته است. تعداد کد معاملاتی برای سرمایه‌گذاران خارجی نیز طی این مدت ۲۰۰ کد بوده که با توجه به رقم کل آن (۵۵۰ کد) کارنامه ورود سرمایه‌گذار خارجی در سال جاری بی‌سابقه بوده است. در این بین اجرای برجام از دی‌ماه تاکنون نقش بسیار مهمی داشته است زیرا ارزش معاملات سرمایه‌گذاران خارجی را از رقم ۵هزار میلیارد تومان به ۲۸ میلیارد تومان پس از اجرای برجام رسانده است.
شرکت‌هایی که در سال آینده می‌آیند
قالیباف همچنین در حوزه پذیرش شرکت‌ها گفت: امسال چهار شرکت سیمان خوزستان، پتروشیمی مبین، بیمه ما و پتروشیمی فجر در بورس پذیرش شدند و انتقال دو شرکت فرابورسی پتروشیمی جم و سبحان دارو به بورس هم انجام گرفت. قالیباف اصل همچنین از پذیرش، درج و عرضه ۱۰ شرکت جدید در سال آینده، انتقال ۵ شرکت و پذیرش ۱۰ صندوق قابل معامله و نیز ۲۰ اوراق بدهی به‌عنوان برنامه‌های سال ۹۵ شرکت بورس یاد کرد. وی ادامه داد: لیزینگ ملت، پذیرش و درج شده اما از طریق سهامدار عمده، عرضه‌ای انجام نشده است که بلافاصله بعد از اعلام آمادگی سهامدار عمده، این عرضه صورت می‌گیرد.
قالیباف سپس به اضافه شدن یک صنعت جدید به جمع صنایع بورسی اشاره کرد و گفت: شرکت تامین سرمایه امید پذیرش شده که نخستین شرکت در صنعت تامین سرمایه است و اگر درج و عرضه شود، یک صنعت به جمع ۳۷ صنعت بورسی کشور اضافه می‌شود. مدیرعامل شرکت بورس تهران با اشاره به پذیرش بانک شهر در سال آتی اضافه کرد: شرکت صنعتی مینو که به دلایل برخی مشکلات به بازار پایه فرابورس انتقال پیدا کرده بود، هم‌اکنون با بهبود وضعیت شرکت درخواست پذیرش مجدد به بورس داده که با احراز مستندات، این شرکت نیز مجددا به بورس برمی‌گردد. وی درباره اوراق بدهی هم گفت: ۶ عرضه در بازار اوراق بدهی داشته‌ایم. قالیباف درباره افزایش سهام شناور بازار گفت: این شاخص، از ۶/ ۱۹ درصد به ۸۹/ ۲۱رسیده است.
آتی سبد سهام برای ۳۰ شرکت
مدیر عامل شرکت بورس تهران به امکان جدید قرار داد آتی سبد سهام اشاره کرد و گفت: قرارداد آتی سبد سهام (شاخص) با کسب مجوز از کمیته فقهی در صورت تدوین مقررات روی آیین‌نامه و تصویب هیات مدیره، امکان معامله پیدا می‌کند. وی همچنین درباره قرارداد آتی سبد سهام (شاخص) گفت: این امکان در قالب اختیار معامله با کارکرد آتی شاخص انجام می‌پذیرد که هم‌اکنون درباره اینکه کدام شاخص در این قرارداد مورد معامله قرار بگیرد، شاخص۳۰ شرکت بزرگ هدف‌گذاری شده که براساس معیارهای در نظر گرفته و دستورالعمل پذیرش قابلیت تحویل در سال آتی را دارد. قالیباف همچنین در پاسخ به سوال «دنیای‌اقتصاد» درخصوص خرید نرم‌افزارها برای معاملات آتی سبد سهام و علت تاخیر انتشار آن در بازار بیان کرد: در ماه‌های اخیر مذاکرات بسیاری با کشورهایی نظیر کره جنوبی و فرانسه صورت گرفته است. این نرم‌افزارها در تمام دنیا از پیچیدگی بسیاری درخصوص مدیریت ریسک برخوردار هستند. تلاش‌های بسیاری صورت گرفت تا بتوانیم زودتر آن را به بورس ارائه دهیم. هم‌اکنون نیز با توجه به اینکه این ابزار‌ها به تصویب کمیته تنظیم مقررات رسیده و کمیته فقهی موانع شرعی آن را رفع کرده است، انتظار می‌رود در سال جاری به اجرا درآید.
حذف حجم مبنا در ۹۵
قالیباف درخصوص حجم مبنای شرکت‌ها و زمزمه‌های حذف آن گفت: حجم مبنا برای شرکت‌های بزرگ و سنگین اعمال شد.در آخرین جمع‌بندی‌های صورت گرفته با سازمان حجم مبنا برای بسیاری شرکت‌ها به میزان زیادی کاهش داشته است. در حال حاضر حجم مبنا در بازار بسیار کم‌اثر شده و برای شرکت‌های پرمعامله محدودیت چندانی وجود ندارد. حجم مبنا به خودی خود کارآیی سیستم‌های معاملاتی را کند می‌کند و برنامه سازمان و شرکت بورس این است که تا سال آینده آن را به‌طور کامل حذف کند.
جذابیت سرمایه‌گذاری با کاهش کارمزدها
قالیباف‌اصل در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه شرکت بورس چه تمهیدی برای کاهش کارمزد معاملات با توجه به علاقه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای حضور در بازار سهام اندیشیده است، گفت: کارمزد معاملات در کلیه ارکان بازار سرمایه از جمله معاملات سهام، مدیریت فناوری، سپرده‌گذاری، نهادهای ناظر و شرکت‌های کارگزاری جدای از سهم نیم درصدی مالیات، ۵۵ در هزار معاملات روزانه بازار است. در بورس‌های جهانی، نهادهای ناظر در زمینه حق پذیرش، حق درج و بسیاری از موارد دیگر کارمزد دریافت می‌کنند. بورس تهران با توجه به اینکه موضوع کارمزدها بخش ساده‌ای نیست، اقدام به ارائه پیشنهاد بازنگری کارمزدها به سازمان بورس کرده است. قالیباف‌اصل عنوان کرد: من به‌عنوان مدیرعامل شرکت سهامی عام بورس باید همواره منافع حقوق صاحبان سهام این شرکت‌ها را درنظر داشته باشم، اما به‌عنوان رکن ملی این موضوع، معتقدم هر چه هزینه‌های معاملات در بازار سرمایه کاهش یابد، سرمایه‌گذاری در این بازار جذاب‌تر خواهد بود. تمام هزینه‌ها از جمله هزینه حق پذیرش، درج نماد و سایر موارد مطرح در این زمینه باید برای سرمایه‌گذار جذابیت داشته باشد. به گفته وی، حقیقت موضوع در بازار سرمایه، سهم کارمزدهای درنظر گرفته شده برای ارکان بازار آنچنان بالا نیست، در این حال در بخش ابزارهای بدهی از جمله صندوق‌های قابل معامله، کارمزدها به یک‌بیستم کارمزد سهام می‌رسد. در حال حاضر سازمان بورس مشغول بررسی کارشناسی روی بازنگری کارمزدها بوده و به لحاظ دید ملی نیز بورس تهران اعتقاد دارد باید جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس با کاهش کارمزدها افزایش یابد.
طراحی شاخص بازار بدهی
این مقام مسوول در برابر پرسش دیگر خبرنگاران مبنی بر اینکه با توجه به تعریف نماگرهای مختلف برای بازار سرمایه چه برنامه‌ای برای راه‌اندازی شاخص صنعت سرمایه‌گذاری اندیشیده شده و چرا در عرضه‌های اولیه همچنان به روش حراج مستقیم کشف قیمت صورت می‌گیرد، پاسخ داد: در بازار سرمایه ایران، هم‌اکنون در کنار نماگرهای منتخب بازار برای تمامی صنایع بورسی شاخص صنعت سرمایه‌گذاری نیز وجود دارد. هم‌اکنون در بورس تهران ۳۷ صنعت وجود دارد که برای هریک از آنها به‌طور جداگانه شاخص‌های بازده و قیمت تعریف شده است. با این همه بورس تهران بنا دارد در کنار تعریف شاخص حاکمیت شرکتی، شاخص بازار بدهی را نیز طراحی و به بازار ارائه کند.
۰۷:۳۹:۴۲ گروه بورس- هدیه لطفی: شاخص کل بورس در جریان معاملات روز گذشته با افزایش ۶۱ واحدی مواجه و در نهایت در محدوده ۷۸ هزار و ۲۰۰ واحد متوقف شد و به این ترتیب بازدهی بورس از ابتدای زمستان تاکنون به بیش از ۲۷ درصد رسید. شاخص کل بورس روز گذشته را با موج صعودی پرشتاب آغاز و حتی تا نیمه کانال ۷۸ هزار واحدی نیز پیشروی کرد اما این روند تداوم چندانی نداشت و در نهایت روندی کاهشی را در پیش گرفت که ماحصل آن رشد ۰۸/ ۰ درصدی شاخص کل بود که در این راستا نمادهای مخابرات و پتروشیمی جم بیشترین نقش را در کاهش روند صعودی بازار داشتند. این در حالی است که فولادی‌ها و معدنی‌ها نه تنها با افزایش قیمت روبهرو شدند بلکه بیشترین تاثیر مثبت را بر نماگر اصلی بازار داشتند که در راس آنها فولاد مبارکه، گل‌گهر، سرمایه‌گذاری امید و چادرملو قرار داشتند.
به نظر می‌رسد افزایش قیمت جهانی نفت و تاثیر این موضوع بر رشد نرخ کالاهای جهانی بی‌تاثیر نبوده است؛ این روزها قیمت جهانی نفت برنت به محدوده ۴۰ دلار بازگشته و از سوی دیگر نفت آمریکا نیز در یک ماهه اخیر ۲۰درصد رشد قیمتی را تجربه کرده که این مساله نه تنها امیدها را برای نجات بازار نفت و پتروشیمی افزایش داده بلکه به ایجاد خوش‌بینی به رشد قیمت نفت و فاصله گرفتن از کف قیمتی (۲۶دلار) دامن زده که بر این اساس احتمال رسیدن به قیمت‌های گذشته بسیار کاهش یافته است.
از طرفی دیگر قیمت جهانی سنگ آهن نیز با جهش قابل توجهی روبهرو شده که این دو عامل می‌تواند به نفع گروه‌های متاثر از قیمت‌های جهانی ختم شود. تاثیر این امر را می‌توان در بازار دیروز و معاملات مثبت گروه‌های معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی مشاهده کرد که انتظار می‌رود این صنایع در بازار امروز نیز با استقبال روبهرو شوند. اما در این میان نکته بسیار مهم تداوم روند افزایش نرخ نفت و قیمت‌های جهانی است که هر چند در کوتاه مدت می‌تواند تاثیر مثبتی بر بازار سهام داشته باشد اما در صورت ادامه این روند در بلندمدت می‌توان به بهبود بودجه سال ۹۵شرکت‌های وابسته به این موضوع، امید بیشتری داشت. رصد بازار در روز گذشته نشان از صدرنشینی خودرویی‌ها و همچنین گروه‌های بانکی و محصولات فلزی دارد که این صنایع در بازار دیروز با بیشترین حجم و ارزش معاملات روبهرو شدند به‌طوری که گروه خودرو شاهد جابهجایی بیش از ۶۱۶ میلیون سهم به ارزش یک هزار و ۵۹۰ میلیارد ریال بود که بیشترین سهم این رقم در اختیار معاملات ایران‌خودرو قرار داشت.
نماد دیگر لیدر این گروه یعنی سایپا همچنان متوقف است که انتظار می‌رود پس از برگزاری مجمع درخصوص افزایش سرمایه در هفته آینده بازگشایی شود، روز گذشته ۶/ ۱۰۲میلیون سهم «خودرو» به ارزش ۴۲۹ میلیارد ریال مبادله شد. بدین ترتیب نماد مزبور بیشترین ارزش معاملات دیروز را به خود اختصاص داد. همچنین ۸۰ میلیون سهم ایران خودرو نیز به‌صورت بلوکی جابه‌جا شد. افزون بر این دیگر نمادهای خودرویی از جمله ایران‌خودرو دیزل، پارس خودرو و سرمایه‌گذاری رنا نیز با معاملات چشمگیری روبهرو شدند.
۰۷:۳۲:۴۰ گروه بورس: پس از ثبت یکی از طولانی‌ترین و سنگین ترین رکودهای بورس تهران از ۱۵ دی ۹۲ شاهد بودیم که از ابتدای زمستان سال جاری، روند شاخص سهام تغییر کرد. به این ترتیب، بازار سهام توانست در مدت کمتر از ۳ ماه، بازدهی بیش از ۲۷ درصدی را تجربه کند. جرقه این رویداد را اعلام برجام زد که با هجوم نقدینگی سهامداران رشد پرشتاب قیمت سهام رقم خورد. در این شرایط، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران به این بازار جلب شده و در نتیجه آینده این بازار، سوالی مهم برای آنها محسوب می‌شود. بر این اساس، «دنیای اقتصاد» روز گذشته در بخشی از همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال ۹۵» به بررسی آینده بازار سهام در سناریوهای مختلف و همچنین تحلیل برخی صنایع منتخب پرداخت.
رونق بورس، ابزاری برای رشد اقتصادی
در بخشی از این همایش محمد فطانت فرد رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به بررسی ظرفیت‌های بازار سهام در سال آینده پرداخت. این مقام مسوول در ابتدای سخنانش با اشاره به شرایط اقتصاد کشور گفت: یکی از نکات بسیار با اهمیت در اقتصاد توجه به منابع کوچک و سپرده‌های مردم و حرکت آنها به سمت سرمایه‌گذاری بیشتر است. وی در ادامه بیان کرد: هر اقتصادی در جذب منابع مقتدرتر باشد، طبیعتا شرایط بهتری در دنیا داشته و توانایی بالاتری نیز در تجهیز و تخصیص منابع خواهد داشت. در این راستا بازار سرمایه می‌تواند کمک شایانی به رشد اقتصادی سال آینده کند.
فطانت فرد در ادامه افزود: اگر بخواهیم اقتصاد سال ۹۵ را از دیدگاه شاخص‌های بورسی مورد بررسی قرار دهیم می‌توانیم براساس آمار دقیق اطلاعات خوبی را بیان کنیم. به‌طور سنتی در بهمن‌ماه بودجه شرکت‌ها جمع آوری می‌شود و در آن چشم‌انداز سال آینده تا حد زیادی مشخص می‌شود. بر اساس این پیش‌بینی‌ها درآمد عملیاتی شرکت‌ها ۸ درصد است این درحالی است که درآمد عملیاتی شرکت‌های پتروشیمی با وجود در اختیار داشتن ۲۰ درصد ارزش کل بازار، منفی ۸ درصد اعلام شده که البته قدری محافظه‌کارانه به نظر می‌رسد. وی همچنین درخصوص کاهش نرخ سود سپرده‌ها بیان کرد: انتظار می‌رود سیستم بانکی درخصوص کاهش سود تسهیلات نیز اقدام کند. سیستم بانکی علاقه‌مند به استفاده از عقود است و به نظر می‌رسد سود تسهیلات در سال آینده کاهش بیشتری نداشته باشد. این مهم نیاز به فشار بیشتر بانک مرکزی دارد که با توجه به اینکه در سال جاری محقق نشده احتمال آن نیز برای سال آینده نیز کمرنگ به نظر می‌رسد.
وی درخصوص سهم شرکت‌های بورسی از تجهیز منابع از طریق بورس گفت: در سال ۹۳ مبلغ ۴۷ هزار میلیارد تومان و در سال ۹۴ این عدد به ۵۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. نکته بعدی درخصوص تامین مالی شرکت‌ها، استفاده از ابزارهای جایگزین مانند راه‌اندازی بازار بدهی است، وی در این باره افزود: در سال ۹۴ اوراق خزانه اسلامی بیش از ۵ هزار میلیارد تومان منتشر شد و در روزهای آتی نیز مبلغ ۵ هزار میلیارد تومان با توجه به بودجه ۹۴ از طرف وزارت نفت ارائه می‌شود. این درحالی است که رقم هزار میلیارد تومان اوراق سلف موازی در بخش نفت و سایر محصولات بورس‌های کالایی نیز منتشر شده است. فطانت همچنین افزود: مجموع تامین مالی صورت گرفته در بازار سرمایه از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بازار بدهی و افزایش سرمایه ۸۰ هزار میلیارد تومان است که امیدواریم در سال آینده به رقم ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برسد.
وی در ادامه به ورود سرمایه‌گذار خارجی اشاره کرد و گفت: ما باید بتوانیم از طریق بازارها و ابزارهای متنوع سرمایه‌گذار خارجی را جذب کنیم. در ماه‌های اخیر استقبال خوبی از سوی این سرمایه‌گذاران دیده شد. به‌طوری‌که طی این مدت ۶۰۰ میلیارد تومان اوراق بهادار و اوراق بدهی از سوی سرمایه‌گذار خارجی جذب شد که این امر رشد خوب بورس را به دلیل رفع تحریم‌ها و عرضه اوراق بدهی که به ذائقه سرمایه‌گذاران خارجی سازگاری بیشتری دارد، نشان می‌دهد. در این بین اسناد خزانه اسلامی با توجه به ضمانت دولت و عدم ریسک و معاف از مالیات بودن و سود بین ۲۳تا ۲۵ درصد،جذابیت مناسبی برای سرمایه‌گذاران خارجی دارد. رئیس سازمان بورس درخصوص پرداخت بدهی‌های دولت بیان کرد: یکی از بحران‌های جدی ما پرداخت بدهی‌های معوق دولت به بانک‌ها و بنگاه‌ها است. در بودجه سال ۹۴ به خوبی دیده شد که دولت از طریق انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه مطابق اسناد خزانه در تلاش برای پرداخت بدهی‌های معوق خود بود. در سال ۹۵ نیز انتظار می‌رود با ابزار اسناد خزانه یا ابزار دیگری تحت عنوان ابزار مصون از تورم، امکانی فراهم شود که پرداخت بدهی‌های بانک‌ها و شرکت‌ها تسهیل شود. بسیاری از شرکت‌های بزرگ به خصوص شرکت‌های پیمانکاری وزارت نیرو طلب‌های سنگینی از دولت دارند که امید است با پشتوانه شروع خوب سال ۹۴ بتوانیم سال آینده نیز بخش زیادی از این بدهی‌ها پرداخت شود. وی همچنین افزود: در زمینه سرمایه‌گذاری خارجی، تک نرخی شدن ارز، بیمه کردن نوسان نرخ ارزهای خارجی و ریال از طریق صدور اوراق مشتقه ارزی در برنامه سازمان بورس است که می‌تواند چشم‌انداز مناسبی برای کاهش نرخ بهره و کاهش نرخ ریسک ایجاد کند. این امر می‌تواند زمینه سرمایه‌گذاری خارجی را تسهیل کند و دغدغه ریسک و نوسان ارز را برای سرمایه‌گذار داخلی و خارجی از بین ببرد. وی با بیان اینکه تحریم کمر بسیاری از شرکت‌های بورسی را شکسته است، گفت: ۵ درصد شرکت‌های بورسی مشمول قانون ۱۴۱ قانون تجارت می‌شوند و هلدینگ‌های بسیار بزرگی هستند که اگر تجدید ساختار بدهند مشکلاتشان رفع و رونق سابق را به دست می‌آورند.
وی افزود: توسعه و تجدید ساختار شرکت‌ها یک نیاز جدی است چراکه می‌تواند منابع مالی و نقدینگی را وارد شرکت‌ها کند. امروز در شرایطی قرار داریم که از طریق افزایش توسعه شرکت‌های بزرگ می‌توانیم بخش شفاف اقتصاد را توسعه دهیم. وی در پایان به ورود شرکت‌های کوچک و متوسط به بورس از طریق عقد تفاهم نامه با وزارت صنعت، معدن و تجارت اشاره کرد و گفت: از این پس شرکت‌های کوچک و شهرک‌های صنعتی زمینه فعالیت در بورس را پیدا می‌کنند و این امر می‌تواند نقش مهمی در ارتقای شفافیت بازار داشته باشد.
مثلث اثرگذار بر کلان بورس
در بخش تحلیل بورس در سال ۹۵ این همایش، سه متغیر اساسی مورد ارزیابی قرار گرفتند. به این ترتیب، رشد سودآوری شرکت‌های بورسی، انتظار سهامداران از کسب بازدهی در بازار سهام و میزان سود نقدی تقسیمی شرکت‌ها در فصل مجامع سه عاملی هستند که می‌توانند وضعیت کلی بورس تهران در سال آینده را نشان دهند. در این میان، رشد سودآوری شرکت‌های سهامی خود به عوامل متعددی وابسته است که از جمله می‌توان به رشد اقتصادی، نرخ تورم، قیمت جهانی کالاها و نرخ دلار اشاره کرد. برآیند عوامل رشد حدود ۱۷ درصدی سودآوری متوسط شرکت‌های فعال در بورس یکی از محتمل‌ترین سناریوهای سال آینده خواهد بود. در سمت دیگر، انتظار سودآوری سهامداران از بورس که خود متاثر از هزینه فرصت پول است مورد ارزیابی قرار گرفت. در واقع، نرخ سود سپرده‌های بانکی همواره بر انتظار سرمایه‌گذاران از بازدهی فعالیت اقتصادی خود اثرگذار است. این موضوع نیز در سناریوهای مختلفی بررسی شد. همچنین ورود سرمایه‌گذاران خارجی که انتظارات متفاوتی از سهامداران داخلی دارند، می‌تواند این نسبت را دستخوش تغییر کند که این مورد نیز به سناریوها اضافه شد. سومین عامل مهم اثرگذار بر وضعیت کلان و سودآوری بورس تهران، بحث تقسیم سود نقدی شرکت‌ها است. تجربه تاریخی بازار سهام نشان می‌دهد میزان تقسیم سود نقدی نسبت به سود محقق شده شرکت‌ها حدود ۷۷ درصد بوده است.
با این حال اگر مشابه سال گذشته، گروه‌های بزرگی مثل بانکی‌ها نتوانند سود نقدی بالایی پرداخت کنند، می‌توان اعداد کوچک‌تری را برای این نسبت در نظر گرفت. برآیند سه عامل فوق می‌تواند آینده بازار سهام در سال ۹۵ را نسبت به نرخ تورم انتظاری، مناسب نشان دهد. با این حال، با توجه به برخی مشکلاتی که در سطح داخلی و خارجی اقتصاد وجود دارد، نباید جهش‌های سنگین بورس در سال آینده را انتظار داشت. به عبارت دقیق‌تر، عدم انتظار برای جهش تورم، ایجاد ثبات نسبی در بازار جهانی کالاها و بالا بودن نسبت قیمت به درآمد فعلی بورس تهران نمی‌تواند زمینه‌ساز جهشی سنگین و البته پایدار در بازار سهام طی سال آینده شود.
همچنین در بخش دوم پنل بورس، صنایع منتخبی از جمله بانک، خودرو، کالایی‌ها و دارویی‌ها به‌عنوان نمونه‌هایی منتخب از گروه‌هایی که در سال آینده می‌توانند مورد توجه فعالان بازار سهام قرار گیرند، بررسی شدند. بر این اساس، فرصت‌هایی که از طریق برجام می‌تواند برای این صنایع ایجاد شود و تهدیدهایی که به واسطه وضعیت بازار جهانی کالاها و وضعیت نامناسب صورت‌های مالی فعلی آنها می‌تواند بر سودآوری آنها اثرگذار باشند، مورد ارزیابی قرار گرفتند.
۰۷:۳۲:۱۰ گروه بنگاه‌ها: شانزدهمین هم‌اندیشی معاونان و مدیران عالی موسسه اعتباری کوثر برگزار شد. به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر، مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر در حاشیه این همایش با بیان اینکه دولت در کاهش تورم ۴۰ درصدی موفق عمل کرده است، گفت: سیاست‌های بانک مرکزی در راستای کاهش تورم و جذب سرمایه‌های سرگردان در کشور است و با اتمام مشکلات سیاست خارجی و حل موضوع انرژی هسته‌ای از این پس باید شاهد بهبود اقتصادی جامعه بود. رضایی تصریح کرد: در بحث کاهش نرخ سود نیز موسسه اعتباری کوثر از نظر بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار تبعیت می‌کند و موسسه از ابتدای تاسیس همواره بدون اینکه کمترین انحرافی درمسیر قانون و سیاست‌های بانک مرکزی داشته باشد، با حرکت دربستر قانون به جایگاه شایسته خود رسیده است.
۰۷:۳۱:۱۶ دنیای اقتصاد: سه‌شنبه، فروش متراکم ارز از ۳ مسیر موجب شد که دلار با ۱۵ تومان کاهش به قیمت ۳ هزار و ۴۱۵ تومان برسد. این رقم برای آخرین بار در پنجم مهرماه سال جاری ثبت شد. فعالان اقتصادی «عرضه ارز مداخله‌ای از دبی»، «عرضه شرکت‌های تجاری در انتهای سال» و «عرضه ارز توسط معامله‌گران سکه» را ۳ مسیر فروش ارز عنوان کردند. مسیرهایی که در نهایت موجب شد رکورد کاهشی ۵ونیم ماهه ثبت شود. عرضه ارز انباشته شده به اندازه‌ای شدید بود که تقاضای برخی معامله‌گران دلار نیز نتوانست مانع افت آن شود.
گروه بازار پول: سه‌شنبه، عرضه متراکم ارز از سه مسیر موجب شد که قیمت دلار یک رکورد کاهشی ۵و نیم ماهه را ثبت کند. در چهارمین روز هفته، شاخص ارزی ۱۵ تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت ۳ هزار و ۴۱۵ تومان رسید، رقمی که کمترین قیمت آن از ۵ مهر ۹۴ بود. به‌نظر می‌رسد در ۲ روز گذشته سمت عرضه در بازار نسبت به تقاضا از قدرت بیشتری برخوردار بوده و همین عامل قیمت را در مسیر نزولی قرار داده است. روز گذشته سمت عرضه ارز از سه مسیر تقویت شد: ۱- عرضه رسمی از دبی. ۲- عرضه شرکت‌های تجاری در انتهای سال و ۳- عرضه ارز از سوی معامله‌گران سکه.
عرضه ارز از سوی معامله‌گران سکه در روز سه‌شنبه موجب شد که با وجود افزایش اونس در بازارهای جهانی، قیمت فلز گرانبهای داخلی تنها ۳ هزار تومان افزایش را تجربه کند و به قیمت یک میلیون و ۱۶ هزار تومان برسد. عرضه ارز در روز سه‌شنبه به حدی متراکم بود که تقاضای برخی معامله‌گران دلار نیز نتوانست مانع افت دلار شود. سه‌شنبه عرضه ارز از سه مسیر صورت گرفت. اولین مسیر، عرضه حواله درهم در بازار دبی بود. به گفته فعالان، در سومین روز هفته، تحت تاثیر عرضه ارز در دبی توسط یکی از بانک‌های دولتی، نرخ حواله درهم در مسیر کاهشی قرار گرفت و اثر آن به سرعت در بازار تهران انعکاس یافت. دومین مسیر عرضه ارز از کانال شرکت‌های تجاری بود. به گفته فعالان، این دسته به‌منظور تسویه حساب‌های پایان سال خود نیاز به ریال دارند و در نتیجه، سعی می‌کنند ارز انباشته خود را به ریال تبدیل کنند. مسیر سوم عرضه ارز از سوی بازیگران بازار همسایه صورت گرفت. به گفته حاضران در بازار، معامله‌گران سکه با توجه به رشد اونس در بازارهای جهانی وارد بازار دلار شدند. به‌نظر می‌رسد، خریداران سکه انتظار ادامه افزایش اونس را نداشتند؛ در نتیجه، سعی کردند با عرضه دلار از ضرر خود جلوگیری کنند. ورود ارز انباشته شده به بازار از ۳ مسیر و عرضه شدید موجب شد که قیمت دلار روز سه‌شنبه به کمترین قیمت خود از اوایل مهر ۹۴ برسد. صفت «شدید» از این جهت اطلاق می‌شود که در بازار خبری وجود داشت مبنی‌بر اینکه روز شنبه یک نفر از معامله‌گران فردایی تقاضای دریافت ۵ میلیون دلار ارز خریداری شده خود را کرده است. به گفته برخی از فعالان بازار، در کمتر از ۴۰ دقیقه تقاضای مطالبه شده تامین شد؛ حتی عرضه چنان زیاد بود که توانست تقاضای باقی‌مانده را نیز پاسخگو باشد.
این اتفاق را می‌توان «مشت نمونه خروار» در نظر گرفت؛ یعنی وقتی که یک تقاضای کلان در مدت کوتاهی پاسخ داده شده است، پس برای پرداخت تقاضاهای ریزتر نیز در بازار مشکلی وجود ندارد. تراکم عرضه ارز را از سمت تقاضا نیز می‌توان توضیح داد. از گفته‌های فعالان می‌توان به این نتیجه رسید که سمت تقاضا در بازار ارز با سه رفتار مواجه بود. اولین رفتار به معامله‌گران ارزی مربوط بود که دو بار به‌منظور خرید دلار در کف قیمت وارد بازار شدند، اما هر دو بار قیمت به محدوده پایین‌تری وارد شد. پایین آمدن دلار با وجود تقاضای معامله‌گران نشان‌دهنده قدرت سمت عرضه بود. دسته دوم تقاضای بازار مربوط به تقاضای مسافرتی بود که به دو بخش تقسیم می‌شوند: اول تقاضای محدود و دوم تقاضای متوسط. به گفته فعالان، تقاضای متوسط مسافرتی از دو هفته پیش وارد بازار شد و به آن پاسخ داده شد، اما تقاضای ریز معمولا در هفته آخر اسفند وارد بازار می‌شود. دسته سوم تقاضا هنوز وارد بازار نشده است و به‌واسطه کاهش روزهای اخیر در انتظار رسیدن این ارز به نقطه کف قیمتی در کانال پایین‌تر است.
۰۷:۳۰:۵۰ سارا مالکی: پیش از آغاز سال ۲۰۱۶ حدس و گمان‌های بسیاری در رابطه با چگونگی وضعیت صنعت فولاد و سنگ‌آهن در بازار جهانی وجود داشت. حال با گذشت سه ماه از آغاز سال نو میلادی تغییرات آرام آرام در حال خودنمایی هستند. بر این اساس دوشنبه گذشته بهای سنگ‌آهن با رشد یک دلاری همراه شد تا قیمت شاخص سنگ‌آهن با ۱۹ درصد رشد به ۶۳ دلار و ۱۰ سنت برسد. این رشد قیمت در حالی در حوزه سنگ‌آهن رخ داده است که طبق شنیده‌ها تولیدکنندگان بزرگ فولاد چند روزی است که از اعلام قیمت خودداری کرده‌اند. اما علت این رشد قیمت ناگهانی در سنگ‌آهن چیست و آثار این رشد به چه شکل در صنعت و بازار فولاد منعکس خواهد شد؟ آیا رشد قیمت سنگ‌آهن در مقطع فعلی سیگنالی برای تعیین مسیر صنعت فولاد در سال جدید میلادی است؟
این سوال‌ها در شرایطی وجود دارد که چنانچه رشد اخیر در قیمت جهانی سنگ‌آهن پایدار باشد، می‌تواند سرنوشتی بسیار متفاوت از دو سال گذشته برای فعالان این حوزه در ایران رقم بزند. به این ترتیب در حالیکه بسیاری از معدن‌کاران ایرانی به دنبال افت شدید قیمت سنگ‌آهن و رکود در بازار مجبور به ترک کار خود شدند، ممکن است به واسطه اتفاقات چند روز اخیر و رشد قیمت سنگ‌آهن فرصتی برای بازگشت به تولید داشته باشند.
این امیدواری در حالی در پی رشد قیمت سنگ‌آهن در میان فعالان حوزه سنگ‌آهن ایجاد شده است که برخی گمانه‌ها از ناپایدار بودن موج افزایش قیمت و اتمام آن تا یک ماه آینده حکایت دارند. یا این وجود برخی کارشناسان با رد این گمانه عقیده دارند رشد قیمت اخیر در سنگ‌آهن نتیجه سیاست‌های جدید چین برای سال ۲۰۱۶ است، بنابراین این میزان رشد دست‌کم تا پایان این سال پایدار خواهد ماند. رضا زائرحیدری،کارشناس صنعت فولاد در رابطه با آثار رشد قیمت جهانی سنگ آهن در محصولات فولادی عقیده دارد رشد قیمت در تولیدات فولادسازان با شدت بیشتری نسبت به سنگ آهن مشاهده خواهد شد زیرا هر دو تن سنگ آهن منجر به تولید یک تن محصول فولادی می‌شود که طبیعتا هزینه تمام شده بیشتری خواهد داشت.
عدد طلایی چین برای سنگ‌آهن
رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن یکی از کارشناسانی است که رشد قیمت اخیر سنگ‌آهن را پایدار می‌داند. مهرداد اکبریان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به نویدبخش بودن رشد قیمت سنگ‌آهن برای خروج از رکود می‌گوید: چرایی رشد قیمت سنگ‌آهن به دو اتفاق در چین باز می‌گردد، به نظر می‌رسد نخستین اتفاق به تصمیم دولت جدید چین برای فاصله گرفتن از سیاست‌های انقباضی باز می‌گردد که در پی این سیاست مسیر بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری برای ورود به کارخانه‌های فولادسازی باز خواهد شد. دومین دلیل نیز این است که چین بیش از این قادر به ادامه زیان در حوزه فولاد نیست زیرا سرمایه‌گذاری‌های بسیار کلانی برای توسعه صنعت فولاد خود صورت داده است و بیش از دو یا سه سال قادر به ادامه زیان نخواهد بود. به عقیده اکبریان به نظر می‌رسد چین برای سال ۲۰۱۶ عددی طلایی برای قیمت سنگ‌آهن در نظر گرفته است که این عدد می‌تواند چیزی بین ۶۰ تا ۷۰ دلار برای هر تن باشد. بر این اساس اگرچه این رقم نسبت به قیمت روزهای اوج کمتر است، اما نسبت به ریزشی که در دو سال اخیر تجربه کرده است بسیار بهتر است. اکبریان در ادامه می‌گوید: بنابراین من فکر نمی‌کنم که رشد قیمت اخیر فقط یک موج بوده باشد زیرا چین بیش از این قادر به تحمل زیان یا کاهش قیمت‌ها نیست. اکبریان در حالی سال ۲۰۱۶ را سال افزایش قیمت سنگ‌آهن و فولاد ارزیابی می‌کند که در نهایت عقیده دارد بهتر است تولیدکنندگان سنگ‌آهن ایران به قیمت‌های جهانی تکیه نکنند. او در این رابطه می‌گوید: اگر فضایی فراهم شود که با رشد تولید در داخل کشور سنگ‌آهنی‌ها بتوانند محصولات خود را به تولیدکنندگان داخلی بفروشند شرایط بسیار بهتر خواهد بود و قیمت سنگ‌آهن ایران با برداشتن تکیه خود از تحولات جهانی می‌تواند به نوعی ثبات داخلی برسد. اکبریان در ادامه با تاکید بر این نکته که به ناپایدار بودن رشد قیمت سنگ‌آهن عقیده‌ای ندارد، می‌گوید: به نظر می‌رسد سال ۲۰۱۶ نسبت به سال گذشته بهتر باشد و به مرور شاهد تطبیق قیمت‌های داخلی در بورس کالا با قیمت‌های جهانی خواهیم بود.
رشد شمش و سکوت شرکت‌ها
اما در حالیکه رشد قیمت اخیر سنگ‌آهن و شمش چین توجه بسیاری از تحلیلگران را به خود جلب کرده است، معاون بازاریابی و فروش ذوب‌آهن اصفهان عقیده دارد اگرچه این رشد چشمگیر به نظر می‌رسد اما به علت تازه بودن پیش‌بینی را کمی سخت می‌کند. با این حال او عقیده دارد سال جدید میلادی نسبت به کف سال ۲۰۱۵ بهتر خواهد بود اما تصور این که قیمت‌ها بسیار جذاب خواهند بود کمی دور از ذهن است. احسان دشتیانه در ادامه در رابطه با رشد قیمت‌های اخیر به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: من فکر می‌کنم رشد قیمتی که در شمش چین رخ داده است بسیار چشمگیرتر از سنگ‌آهن و اثر آن بر قیمت تمام شده محصولات فولادی فوری‌تر است. او در ادامه با اشاره به رشد ۴۰ تا ۴۵ دلاری شمش در یک ماه گذشته می‌گوید: این شرایط باعث شده است که بسیاری از تولیدکنندگان شمش چه در ایران و چه در خارج از کشور از اعلام قیمت خودداری کنند زیرا این امکان وجود دارد که در آینده قیمت‌ها با رشد بیشتری همراه شوند. از نگاه این مدیر صنعت فولاد با توجه به رشد اقتصادی که چین برای سال جدید خود پیش‌بینی کرده است، رشد قیمت‌ها در آینده بعید به نظر نمی‌رسد زیرا خارج کردن واحدهای تولیدکننده کوچک و آلاینده از چرخه تولید و همچنین افزایش ساخت و سازها به منظور حرکت به سمت رفاه عمومی بیشتر، از برنامه‌های جدید چین است. خروج کارخانه‌های کوچک و آلاینده از چرخه تولید اتفاقی است که می‌تواند در کنار سیاست افزایش مصرف چین، منجر به کاهش تولید ۱۰۰ میلیون تنی شود. طبعا این اتفاق فضای بیشتری برای سایر تولیدکنندگان فولاد به منظور افزایش سهم خود در بازارهای جهانی ایجاد خواهد کرد که قطعا تولیدکنندگان ایرانی نیز از این فضا جدا نخواهند بود. از نگاه دشتیانه در کنار تحولات جهانی، رونق سنتی در روزهای پایانی سال و پیش‌بینی‌های مثبت تجار و صاحبان پروژه‌ها از بهبود شرایط در سال آینده از جمله عواملی بوده‌اند که قیمت‌ها را از دو هفته قبل به این سو در بازار فولاد صعودی کرده است. حال با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد در پی سیاست‌های جدید دولت چین برای ادامه روند توسعه، کاهش تولید و در پی آن کاهش صادرات فولاد این کشور؛ سال نو واقعی برای بسیاری از تولیدکنندگان فولاد در حال آغاز باشد. در این میان باید دید فولادسازان ایرانی چه برنامه‌هایی برای افزایش سهم خود از بازارهای جهانی دارند.
۰۷:۲۹:۲۲ در معاملات روز سه شنبه ۱۸ اسفند‌ماه جاری اغلب فولادسازان خصوصی تولیدات خود را با رشد قیمت به بازار غیر‌رسمی عرضه کردند. در این روز، شمش فولاد اصفهان در و بریس و همچنین مقاطع فولاد کرمان، بناب، درپاد تبریز و آریان فولاد با افزایش قیمت به بازار غیر‌رسمی عرضه شدند.
۰۷:۲۸:۵۶ گروه صنعت‌و‌معدن: وزیر صنعت، معدن و تجارت رئیس جدیدی را برای مهم‌ترین نهاد توسعه صنعتی کشور منصوب کرد. محمدرضا نعمت‌زاده در راستای افزایش ارتقای اثربخشی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) منصور معظمی را به‌عنوان معاون وزیر و رئیس هیات‌عامل این سازمان منصوب کرد. نعمت‌زاده همچنین در احکام جداگانه‌ای محسن صالحی‌نیا (معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت) و فرداد دلیری (معاون سازمان گسترش و نوسازی صنایع) را به‌عنوان اعضای جدید هیات‌عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منصوب کرد.
وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین از خدمات ابویی‌مهریزی و صابری در زمان عضویت در هیات‌عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع تشکر کرد. نعمت‌زاده همچنین با تقدیر از سیدرضا نوروززاده در طول مدت ریاست بر سازمان گسترش و نوسازی صنایع، وی را به‌عنوان مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت منصوب کرد. براساس این گزارش، منصور معظمی سوابق مختلفی در معاونت‌های مختلف وزارت نفت داشته است. مدیر نفت و گاز سازمان برنامه و بودجه (۱۳۶۵ ـ ۱۳۵۹)، مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره شرکت ملی گاز مایع ایران (۱۳۶۸ ـ ۱۳۶۵)، مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره شرکت پتروشیمی خارک (۱۳۷۱ ـ ۱۳۶۸)، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه و عضو هیات‌مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی (۱۳۷۷ـ ۱۳۷۱)، مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره شرکت بازرگانی پتروشیمی (۱۳۷۹ـ ۱۳۷۷)، سفیر جمهوری اسلامی ایران در برزیل و آکرودیته بولیوی (۱۳۸۳ـ۱۳۷۹)، مدیر اداری و آموزش شرکت ملی صنایع پتروشیمی، معاون توسعه منابع انسانی و پژوهش وزارت نفت، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری پتروشیمی، مشاور وزیر نفت (به مدت یکسال)، عضو هیات‌علمی پژوهشگاه صنعت نفت تاکنون و معاون وزیر نفت در برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری از ۲۶/ ۵/ ۱۳۹۳ تا ۸/ ۸/ ۱۳۹۴ از جمله سوابق وی است. براساس این گزارش، در حکم وزیر صنعت، معدن و تجارت ۱۰ ماموریت جدید به رئیس جدید ایدرو محول شده که شامل موارد زیر است: ۱ـ توسعه صنعت کشور با ایجاد صنایع مبتنی بر فناوری‌های نوین، ۲ـ توسعه مدیریت و منابع انسانی بخش صنعت کشور از طریق ارائه آموزش، تحقیقات و مشاوره‌های مورد نیاز، ۳ـ سرمایه‌گذاری و حمایت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی داخلی و خارجی در مناطق کمتر توسعه‌یافته و صنایع خطرپذیر، ۴ـ نوسازی و بازسازی و اصلاح ساختار صنایع مهم در راستای افزایش تولید و بهره‌وری، ۵ـ تامین منابع مالی پروژه‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها از منابع خارجی و جذب سرمایه‌های داخلی، ۶ـ توسعه تحقیقات کاربردی و دانش فنی با رویکرد تقویت توسعه طراحی و مهندسی ساخت داخلی، ۷ـ حمایت از ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات سنگین مورد نیاز صنعت نفت، برق و حمل و نقل ریلی و دریایی، ۸ـ ارتقای توان رقابت‌پذیری صنایع برای حضور در بازارهای جهانی، ۹ـ سرمایه‌گذاری در صنایع پیشرفته خارج از کشور در جهت ارتقای مدیریت و نوآوری و کسب درآمد ارزی و ۱۰ـ مشارکت در اجرای طرح‌های بزرگ صنعتی و زیربنایی کشور.
۰۷:۲۷:۵۰ گروه بازرگانی: حدود یک ماه و نیم پیش بود که رئیس‌جمهوری ایران در جمع فعالان اقتصادی، خصوصی‌سازی را مورد تاکید قرار داد و از وزرای کابینه‌اش خواست که بنگاهداری را رها کنند. به اعتقاد وی، وزرا سخت‌شان است بنگاه‌ها را رها کنند و آن را دودستی چسبیده‌اند. اما به نظر می‌رسد گره واگذاری‌ها تنها به دست وزرا باز نمی‌شود و دست‌های پشت پرده‌ای نیز در این خصوص در کارند. در واقع وزرای دولت درخصوص واگذاری‌ها اختیار تام ندارند. این ادعای وزیر اقتصاد در آخرین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی در سال ۹۴ است که گلایه‌های خود را از نحوه واگذاری‌ها به صراحت بیان کرد. علی طیب‌نیا در این نشست، ضمن انتقاد از میزان نامناسب واگذاری‌ها، از فشارهایی که برای هر واگذاری شرکت دولتی به بخش خصوصی بر وی وارد می‌آید، سخن گفت. وی در بخشی از سخنان خود نیز در مورد رسیدگی دولت به بحث تهاتر بدهی‌ها نیز اعلام کرد که آیین‌نامه مربوطه تهیه شده و دیگر مشکلی برای تهاتر وجود ندارد.
افزایش میزان دستمزدها
محسن جلال‌پور در آخرین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی که پنجاه و هفتمین جلسه از ابتدای تشکیل شورا بود، به موضوع دستمزد کارگران در سال آینده اشاره کرد و با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد کشور و چالش‌های پیش روی بنگاه‌های اقتصادی، اتخاذ سیاست‌های بینابینی در میزان افزایش دستمزدها را خواستار شد. البته در این رابطه وزیر اقتصاد که ریاست شورا را نیز برعهده دارد، از تصمیم دولت مبنی بر افزایش میزان دستمزدها براساس نرخ تورم خبر داد و گفت: رویکرد دولت در دو سال و نیم گذشته این بوده که میزان افزایش دستمزدها را بالاتر از نرخ تورم تعیین کند و در رابطه با سال ۹۵ هم این روند اجرا خواهد شد. البته از آنجا که درحال حاضر نرخ تورم نقطه به نقطه ۱۰ درصد است تصور نمی‌کنم میزان افزایش درآمدها هم رقم بالایی باشد. سال گذشته نرخ رشد دستمزدها بالغ بر ۲۱درصد بوده است. رئیس اتاق ایران در ادامه به بحث ایجاد اختلال در جاده‌ها بین بازه زمانی ۲۴ اسفند تا ۶ فروردین ماه اشاره کرد و خواستار اتخاذ راهکارهایی برای روند آسان‌تر حمل و انتقال محصولات کشاورزی و غذایی فاسدپذیر به بنادر شد. تاسیس صندوق خوراک دام و طیور با بودجه ۱۰ میلیارد تومانی، مطالبه دیگر رئیس اتاق ایران از شورای گفت‌وگو بود که به مصوبه مجلس در قالب بودجه ۹۵ نیاز دارد.
گلایه از روند خصوصی‌سازی
در ادامه علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد در پاسخ به اظهارات عبدالوهاب سهل‌آبادی رئیس اتاق اصفهان، مبنی بر رسیدگی دولت به بحث تهاتر بدهی‌ها، خاطرنشان کرد: آیین‌نامه مربوطه تهیه شده و دیگر مشکلی برای تهاتر وجود ندارد. البته این موضوع زمانی اجرایی می‌شود که بدهکار و طلبکار، یک شخص حقیقی یا حقوقی باشد. وی با اشاره به رقم نامناسب واگذاری‌ها طی سال‌های اخیر نیز گفت: بنا بر اعلام رسمی سازمان خصوصی‌سازی واگذاری‌های واقعی تا سال ۹۲ تنها ۱۳ درصد بوده که جمع ارزش آنها از مرز صد هزار میلیارد تومان می‌گذرد و این در شرایطی است که این واگذاری‌ها به‌صورت اولیه بوده و پس از آن چند دست چرخیده است. وزیر اقتصاد افزود: در کار تحقیقاتی که وزیر راه و شهرسازی انجام داده تنها دو تا سه درصد واگذاری‌های صورت‌گرفته تا سال ۹۲ به بخش خصوصی واقعی بوده در حالی که در دولت جدید و در سال ۹۳ این سهم را به ۸۵ درصد رساندیم و در سال جاری نیز مطلقا واگذاری به خصولتی‌ها را نداشتیم.
وزیر اقتصاد با اشاره به مخالفت مدیران دولتی و مدیران وزارتخانه‌ها با واگذاری شرکت‌های دولتی گفت: وزیر اقتصاد قدرت مانور ندارد. در این ۲ سال گذشته نفس مرا بریدند و هر زمانی می‌خواهیم شرکتی را واگذار کنیم، مانع آن می‌شوند و موضوعاتی را مثل «ساختار باید اصلاح شود» مطرح می‌کنند؛ در حالی که اگر قرار بود ساختار شرکتی برای واگذاری اصلاح شود، چرا در ۴۰ سال گذشته نتوانستند این کار را انجام دهند. به گفته وی، مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌ها برای واگذاری‌ها موجب شد که به‌عنوان مثال، در سال گذشته برای واگذار نشدن یک شرکت آنقدر زیر فشار قرار گرفتیم که مجبور شدیم آن را از لیست واگذاری‌ها خارج کنیم. برخی با ایجاد فضاسازی به‌دنبال آن هستند که واگذاری یک شرکت را لغو کنند. طیب‌نیا با اشاره به برگزاری جلسات هیات واگذاری گفت: در روز جلسه همه اقدامات انجام می‌شود؛ اما در زمان تصمیم‌گیری برای فروختن شرکت ناگهان سند جدید اعلام می‌کنند که مثلا این شرکت ۵۰۰ میلیارد تومان بدهی دارد.
وی با اشاره به عدم نظارت بر شرکت‌های دولتی افزود: به‌عنوان مثال اعلام شده که باید سفرهای خارجی نصف شود؛ در صورتی که با این شرایط این سوال مطرح است که سازمان سرمایه‌گذاری خارجی چگونه در شرایط جدید برجام می‌تواند مذاکرات را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی به نتیجه برساند؟ حال آنکه در یک شرکت دولتی وقتی بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که روزانه ۱۷۰۰پرس ناهار به‌صورت رایگان داده می‌شود. عضو کابینه دولت یازدهم با اشاره به ۳ گروه تعیین شده برای واگذاری شرکت‌های دولتی اضافه کرد: گروه اول باید به‌صورت ۱۰۰ درصد واگذار شوند، گروه دوم که بنگاه‌های سطح اصل ۴۴ قانون اساسی هستند باید ۸۰ درصدشان واگذار شود و ۲۰ درصد مابقی دولتی بماند و گروه سوم کاملا دولتی می‌مانند و بخش خصوصی حق فعالیت در گروه سوم را ندارد که در قانون، نام شرکت‌هایی که دولتی می‌مانند مانند شرکت ملی نفت، بانک مرکزی و… اعلام شده است. وی درخصوص اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی اظهار کرد: این قانون قانون جامعی است اما عملکرد گذشته به‌صورتی نبود که به بخش خصوصی واگذار شود و شرکت‌های واگذار شده نه خصوصی هستند و نه دولتی. وضعیت شرکت‌های واگذار شده به‌خصوص خصولتی‌ها از وضعیتی که در زمان دولتی بودن داشتند، بدتر است. این شرکت‌ها نظارت‌پذیر نیستند. بنابراین باید به‌سمت اجرای صریح قانون برویم.
وزیر اقتصاد با بیان «باید عملکرد واگذاری شرکت‌های دولتی را اصلاح کنیم»، گفت: براساس بررسی‌ها واگذاری به بخش خصوصی واقعی ۱۷ درصد بوده که ارزش آن هم در حدود ۱۰۰هزار میلیارد تومان است. وی تصریح کرد: به‌صورت تمام قد در مقابل برخی واگذاری‌ها ایستاده‌ام و ترجیح می‌دهم وزیر نباشم تا اینکه برخی شرکت‌ها را به‌صورت رد دیون و تهاتر واگذار کنم. طیب‌نیا خاطرنشان کرد: تا زمانی که به‌عنوان وزیر اقتصاد در دولت یازدهم مشغول به کار هستم هرگز به دست من شاهد چنین واگذاری‌هایی به بخش‌های غیرواقعی اقتصاد نخواهید بود. این در شرایطی است که مفاد قانون، به سرانجام رسیدن برخی واگذاری‌ها را تا پایان سال ۹۴ معین کرده که اگر انجام نشود، باید بابت آن جواب بدهیم؛ اما متاسفانه باید گفت این واگذاری‌ها امسال انجام‌شدنی نیست و باید سال آینده واگذار شود. وزیر اقتصاد گفت: بسته ساماندهی جدید واگذاری‌ها شب گذشته در دولت به تصویب رسیده و بر این اساس قرار است ۶۰ شرکت را احیا کنیم؛ البته باید این را هم بگویم که مدیران دولتی موافق نیستند که برخی واگذاری‌ها صورت گیرد.
طیب‌نیا ادامه داد: ۶۰ شرکت را در قالب سهام عدالت بی صاحب کردند و روند خصوصی‌سازی به دلیل تجربه منفی از گذشته و مقاومت مدیران دولتی و نیروهای انسانی به کندی انجام می‌شود. وی اظهار کرد: یک سال است یکی از معادن مهم کشور را فروخته ایم و به شرکت ملی فولاد هم اجازه واگذاری داده شده است، ولی هنوز نتوانستیم تمام شرکت آن را که پول آن را دریافت کرده‌ایم به خریدار بدهیم. طیب‌نیا با تاکید بر اینکه «نمی‌توانم شرکت ماشین‌سازی تبریز را واگذار نکنم»، اظهار کرد: این شرکت جزو گروه یک است و در پیوست‌های بودجه نام آن می‌آید. در سال گذشته که می‌خواستیم زمین و کارخانه آن را به‌صورت جداگانه بفروشیم مشتری دست به نقدی حاضر شد که هر دو را خریداری کند؛ اما به وی فشار آوردند و معامله انجام نشد. وی در مورد واگذاری ۲ باشگاه سرخابی پایتخت گفت: از آنها درخواست می‌کردیم صورت‌های مالی ارائه دهند اما اقدامی نمی‌کردند. تا اینکه تهدید کردم که اگر صورت‌های مالی ارائه نشود، از اختیار خودم استفاده می‌کنم و تمام مدیران آن را عزل خواهم کرد.
وزیر اقتصاد تاکید کرد: من به‌عنوان وزیر اقتصاد، براساس اختیاراتی که قانون در اختیارم قرار داده به شرکت‌های دولتی که صورت‌های مالی خود را به درستی ارائه ندهند، هشدار می‌دهم همه مدیران آنها را عزل خواهم کرد. وزیر اقتصاد گفت: شعار خصوصی‌سازی می‌دهیم ولی اعتقادی به آن نداریم و هر شرکتی را که می‌خواهیم خصوصی کنیم گروهی ما را منع می‌کنند. باید باور داشته باشیم دولت مدیر و بنگاه دار خوبی نیست و مشکل اصلی ما در ناکارآمدی سیستم دولتی است، به این معنا که بنگاه‌های ما به واسطه مدیریت دولتی، به مراکز توزیع رانت و فساد تبدیل شده‌اند. وی افزود: چرا برخی جلوی خصوصی‌سازی بنگاه‌های دولتی را نمی‌گیرند، در حالی که روسای هیات‌مدیره‌ای را می‌شناسم که در برخی شرکت‌ها، دارایی‌های شرکت و اسناد بدهی‌های آن را مخفی می‌کنند که شرکت واگذار نشود و البته این قبیل مدیران باید پاسخگو باشند.
همچنین در این نشست، استاندار آذربایجان شرقی گزارشی از روند برگزاری جلسات شورای گفت‌وگوی این استان ارائه داد. براساس اظهارات وی، از خرداد سال ۹۳ حدود ۱۹ جلسه شورای گفت‌وگو در استان آذربایجان شرقی برگزار شده که به بررسی ۱۲۴ دستورجلسه پرداخته و از آن میان ۱۱۳ مورد به مصوبه تبدیل شده که ۸۴ مورد از آنها مصوبات استانی و از بین آنها ۴۰ مورد به‌طور کامل اجرایی شده است. اسماعیل جبارزاده، استاندار آذربایجان شرقی در ادامه به بحث واگذاری شرکت ماشین‌سازی اشاره و از آن انتقاد کرد. صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق تبریز نیز تعطیلی کارخانه‌های کاشی‌سازی به دلیل رکود دربازار مسکن را مورد توجه قرار داد و با بیان اینکه سرمایه‌گذاری‌های خوبی در کشور در حوزه کاشی‌سازی و نساجی صورت گرفته ولی این واحدها در حال از دست دادن بازارهای خود هستند، گفت: دولت باید برای حل این بحران برنامه جامع و دقیقی ارائه دهد.
۰۷:۲۶:۵۳ دنیای اقتصاد: دیروز در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال ۹۵، اقتصاد ایران از ۶زاویه بررسی شد. در این همایش که به ابتکار روزنامه «دنیای‌اقتصاد» برای دومین سال پیاپی برگزار شد، صاحبنظران و کارشناسان در دو سطح، تحولات سال آینده را تحلیل کردند. در سطح اول به بازیگران و عوامل بیرونی محیط اقتصاد ایران پرداخته شد. در این سطح، برجام به‌عنوان یک متغیر کلیدی و اثرگذار به زبان غیرفنی ترجمه شد. کارشناسان با استناد به متن توافق‌نامه، شعاع تحریم‌ها در سال جدید و حوزه‌های آزادشده را برای صاحبان کسب‌و‌کار تشریح کردند. در سطح دوم نیز تمرکز سخنرانان بر محیط درونی اقتصاد بود. محیط اقتصاد کلان و وضعیت بانک‌ها در کنار چهار بازار بورس، طلا، ارز و مسکن در کانون تحلیل و سناریوپردازی سخنرانان همایش بود. مسیریابی روند کلان اقتصاد، محدودیت و فرصت‌های پیشروی این بخش، محور سخنرانانی بود که تلاش کردند تصویر کلی از فضای اقتصادی سال آینده را به نمایش بگذارند. به‌باور صاحبنظران حاضر در همایش، تعیین‌تکلیف روش پرداخت تعهدات دولت می‌تواند گام اول تعیین جهت حرکت اقتصاد ایران در سطح کلان باشد. سخنرانان در تحلیل‌های بخشی نیز به ترسیم سناریوهای پیش‌رو در بازار سهام، ارز، طلا و مسکن پرداختند.
دنیای اقتصاد: با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال یکی از کلیدی‌ترین سوال‌ها که در ذهن فعالان اقتصادی شکل می‌گیرد، این است که اقتصاد ایران و به تبع آن بازارها در سال ۹۵ چگونه خواهد بود. بر این اساس، کارشناسان و صاحبنظران برجسته کشور در همایشی ضمن بررسی چشم‌انداز کلی اقتصاد ایران، دورنمای ۶ محور بازار سرمایه، بازار پول، بازار ارز، بازار طلا، بازار مسکن و برجام را در سال ۹۵ بررسی کردند. از سوی دیگر، ترسیم وضعیت کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت این ۶ محور در این همایش با این هدف صورت گرفت تا صاحبان کسب‌و‌کار بر اساس اطلاعاتی که کسب می‌کنند، فعالیت‌های مالی و تجاری خود را بنا کنند. در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال ۹۵» که به ابتکار روزنامه «دنیای اقتصاد» برگزار شد، تلاش شده با توجه با توافق هسته‌ای، نظام و چیدمان محدودیت‌ها در پسابرجام و مناطق آزاد شده برای کسب‌و‌کار اقتصادی ایران تبیین شود. از سوی دیگر، وضعیت فعلی اقتصاد داخلی و محیط بین‌المللی ترسیم و در کنار آن نقش بانک‌ها به‌عنوان بازیگر مسلط تامین مالی در کشور نیز تشریح شد. در این همایش، دکتر حسین عبده تبریزی، مشاور وزیر راه و شهرسازی به تشریح آینده اوضاع اقتصاد و دکتر حمید قنبری، دبیر کمیته برجام در بانک مرکزی نیز جزئیات این توافق و فضای ایجاد شده در حوزه تجاری و اقتصادی در پسابرجام را توضیح دادند. حسین عبده تبریزی، مشاور وزیر راه و شهرسازی در این همایش با تشریح پیش‌بینی‌ها از اقتصاد ۹۵ گفت: در سال آینده نرخ تورم در بازه ۱۰ تا ۱۵ درصد، نرخ رشد اقتصادی ۴ تا ۵ درصد، نرخ سود بانکی در دامنه ۱۵ تا ۱۸ درصد پیش‌بینی شده و نرخ دلار نیز از سطح کنونی بالاتر رفته و به سطوح جدیدی مهاجرت می‌کند.
۰۷:۲۴:۱۸ دنیای اقتصاد: مدیریت شهری تهران برای اجرای اولین تجربه «سرمایه‌گذاری» بخش خصوصی در مگاپروژه‌های عمرانی پایتخت، مذاکره با ۴ شرکت خارجی را آغاز کرد. توسعه شبکه بزرگراهی تهران تاکنون متکی به منابع شهرداری بوده و به شکل پیمانکاری انجام شده، اما قرار است سه مگاپروژه جدید با ارزش حداقل یک میلیارد دلار، از طریق سرمایه‌گذاری مشترک با خارجی‌ها، ساخته شود. از جمله این پروژه‌ها، تجهیز «همت» به قطار سبک شهری از طریق طبقاتی کردن این بزرگراه است. تاکنون شرکت‌هایی از مالزی، ایتالیا، فرانسه و چین برای سرمایه‌گذاری شهری در تهران، اعلام آمادگی کرده‌اند.
مشاور وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه اقتصاد کشور در سال‌های گذشته با بالا و پایین رفتن درآمد نفت روبهرو بوده، سال ۹۰ را دوره ضیافت اقتصاد ایران عنوان کرد. وی تصریح کرد: در سال ۸۳ درآمد نفتی حدود ۵۰ میلیارد دلاری را داشتیم و این رقم در سال ۹۰ به ۱۵۵ میلیارد دلار افزایش یافت؛ اما هم اکنون این دوره ضیافت پایان یافته است. وی اشاره کرد: اقتصاد کشور برای اینکه به سال ۹۰ برسد، نیاز به رشد سالانه ۸/ ۷ درصدی دارد. وی وضعیت اقتصاد در سال ۹۵ را مشروط بر عملکرد دولت و رویکرد ساختاری ملت در این سال دانست و تصریح کرد: به‌طور حتم اقتصاد کشور به میزان زیادی به قیمت نفت در سال ۹۵ بستگی دارد و اینکه دولت در سال آینده چه عملکردی خواهد داشت. وی در ادامه به کاهش قیمت نفت و کالاهای اساسی در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: در حال حاضر قیمت نفت با کاهش پی در پی به ۳۰ دلار رسیده و در بودجه سال ۹۵ نیز این رقم ۴۰ دلار پیش‌بینی شده است. قیمت کالاهای اساسی نیز با کاهش جدی روبهرو بوده است. وی با بیان این مطلب گفت: با این حال به‌نظر می‌رسد قیمت کالاهای اساسی اکنون به کف خود رسیده باشد؛ همچنین به‌نظر می‌رسد قیمت ۴۰ دلاری نفت در بودجه سال ۹۵، به‌طور معقول و درستی پیش‌بینی شده باشد. وی در ارتباط با نرخ تورم در سال ۹۵ گفت: نرخ تورم در سال‌های گذشته، با کاهش روبهرو بوده است؛ به‌طوری‌که نرخ تورم نقطه به نقطه از ۳۵ درصد در سال ۹۱ به زیر ۱۰ درصد در حال حاضر رسیده است. دولت نیز به‌طور جدی قصد دارد این نرخ تورم را در سال ۹۵ حفظ کند و نمی‌خواهد این دستاورد را از دست بدهد.
وی در ارتباط با نرخ سود بانکی نیز گفت: اگر بخواهیم به‌طور اسمی به بررسی این نرخ بپردازیم، این نرخ در سال ۹۴ بالاترین نرخ را طی سال‌های گذشته داشته و تعداد بسیاری از مردم نیز با این نرخ سپرده بانکی به سرمایه‌گذاری پرداختند. نرخ بازده سپرده گذاران نیز طی این دوره مثبت بوده است؛ اتفاقی که کمتر طی سال‌های اخیر رخ داده است. نرخ سود بانکی طی این دوره بسیار بالاتر از همیشه بوده که این امر بازار سرمایه و کسب وکار را تضعیف کرده است. بر این اساس این امر به‌طور جدی باید مورد توجه قرار گرفته و دولت سعی کند این رقم را کاهش دهد؛ البته این خواست دولت بوده اما اینکه تا چه حد این تشخیص عملی شود، موضوع متفاوتی است.
وی در ارتباط با وضعیت بانک‌ها در سال ۹۵ گفت: اینکه دولت چه رویکردی را در قبال بانک‌ها در سال آینده خواهد داشت، موضوعی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. دارایی‌های سمی و کاهش ارزش دارایی‌های بانک‌ها از جمله مشکلاتی است که بانک‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. عبده تبریزی در ادامه به بازار ارز اشاره کرد و گفت: دولت در سال آینده به کنترل این بخش خواهد پرداخت و قصد ندارد نرخ ارز در سال آینده بالا برود.
وی همچنین با تشریح بازار رهن در کشور گفت: نسبت وام به ارزش مسکن(Loan to Value) در سال ۸۴ برای یک واحد ۷۵ متری ۵۶ درصد بوده است، این رقم در سال ۸۶ با تضعیف جدی روبهرو شد و به تدریج به زیر ۱۰ درصد رسید. برنامه اصلی وزارت راه و شهرسازی این است که بانک مرکزی به نظام بانکی اجازه دهد این نسبت را تصحیح کند. وی در ادامه تصریح کرد: در سال آینده بهترین تسهیلاتی که ارائه می‌شود، وام مسکن است. زیرا برنامه دولت نیز افزایش اعتبارات بخش مصرفی است که تقاضا را تحریک کند. وی در ارتباط با بازار بدهی گفت: دولت در این بخش خیلی محافظه کارانه پیش خواهد رفت؛ با این حال در سال آینده ممکن است دولت حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان را به‌صورت اوراق بدهی ارائه کند. وی در ارتباط با اخذ مالیات گفت: به‌نظر می‌رسد دریافت ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی که در بودجه سال ۹۵ برای مالیات در نظر گرفته شده سخت باشد.
بهره‌وری دیگر شاخصی بود که عبده تبریزی در این همایش به آن اشاره کرد و سهم دولت را در رشد بهره‌وری پایین دانست و گفت: به‌نظر می‌رسد مردم و مدیران بنگاه‌ها بیشترین نقش را در این زمینه داشته باشند. وی به نرخ بیکاری نیز اشاره کرد و گفت: در سال آینده نرخ بیکاری نمی‌تواند کاهش جدی داشته باشد؛ زیرا نرخ مشارکت بسیار پایین خواهد بود. در حال حاضر نرخ مشارکت اقتصادی حدود ۴۰ درصد است که ضریب تکفل ۷/ ۳ درصد را موجب شده است. این در حالی است که ضریب تکفل در ترکیه حدود ۲/ ۲ درصد است. عبده تبریزی در ادامه در ارتباط با کسری بودجه درسال ۹۵ گفت: نمی‌توانیم در سال آینده انتظار داشته باشیم که کسری بودجه نداشته باشیم. در واقع بودجه جاری با یک کسری پنهانی همراه است و ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم این کسری کاهش پیدا کند. وی ادامه داد: در ارتباط با بخش مسکن و طرح‌های زیربنایی نیز حرکت‌های قابل‌ملاحظه‌ای صورت گرفته که به‌نظر می‌رسد وزارت راه و شهرسازی تمام تلاش خود را می‌کند تا با خرید خارجی در این حوزه توسعه جدی را صورت دهد. خوشبختانه مذاکرات خوبی هم انجام شده که نمونه آن خرید هواپیماها است.
دکتر حمید قنبری، دبیر کمیته برجام در بانک مرکزی با بررسی نقش برجام به‌عنوان یک متغیر تعیین‌کننده در فضای تجاری و اقتصادی گفت: برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اگرچه منجر به رفع تحریم‌های مالی و اقتصادی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران می‌شود، اما برخی از تحریم‌های ایران به قوت خود باقی می‌مانند. برای بررسی اینکه کدام تحریم‌ها باقی می‌مانند و کدام تحریم‌ها برداشته می‌شوند لازم است اولا با نظام تحریم‌های ایران آشنایی کافی وجود داشته باشد؛ ثانیا برجام و ضمائم آن مورد بررسی قرار گیرند و ثالثا دستورالعمل‌ها و شیوه‌‌نامه‌های آنکه مفصل و طولانی هم هستند مورد بررسی قرار گیرند. وی در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۵ با اشاره به دستورالعمل‌های برجام افزود: در این دستورالعمل‌ها قید شده است که در هر حوزه از تحریم‌های ایران، از نفت و انرژی گرفته تا بانکداری و بیمه، نرم‌افزار و فلزات، صنعت اتومبیل، پتروشیمی، حمل‌و‌نقل و خدمات بندری، طلا و فلزات گرانبها و…، چه تحریم‌هایی برای چه اشخاصی برداشته خواهند شد و چه تحریم‌هایی به قوت خود باقی خواهند ماند. کدام اشخاص در حوزه‌هایی که تحریم‌ها در آنها برداشته می‌شود، می‌توانند با ایران طرف معامله واقع شوند و کدام‌یک همچنان از معامله با ایران محروم هستند؟ کدام اشخاص ایرانی از تحریم‌ها خارج می‌شوند و کدام‌یک مشمول تحریم‌ها باقی می‌مانند؟ وی اما این نکته را مدنظر قرار داد که برجام مانند هر سند دیگری، بخش‌های روشن و بخش‌های مبهمی دارد. برخی از این ابهامات در شیوه‌‌نامه‌های آن رفع شده‌اند و بخشی دیگر، همچنان به قوت خود باقی هستند؛ بنابراین باید تفاسیر گوناگون و محتملی را که از آنها وجود دارد،مدنظر قرار داد. دبیر کمیته برجام در بانک مرکزی همچنین با اشاره به مواردی که فعالان اقتصادی در مورد برجام باید از آن مطلع باشند، توضیح داد: مساله شرکت‌هایی که بخشی از سهام آنها متعلق به آمریکاییان است و بخش دیگر متعلق به غیر‌آمریکاییان، موضوع اشخاص دارای تابعیت دوگانه و شیوه بازگشت تحریم‌ها و آثار آن از موضوعاتی هستند که باید فعالان اقتصادی از آنها مطلع باشند و گرنه در روابط تجاری بین‌المللی خود با مشکل مواجه خواهند شد.
فرید قدیری، نورا حسینی: با تصمیم جدید مدیریت شهری تهران، برای اولین بار مسوولیت ساخت و تامین مالی مگاپروژه‌های عمرانی پایتخت، به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی واگذار می‌شود. توسعه «شبکه بزرگراهی» تهران، بعد از «مترو»، پرهزینه‌ترین طرح عمرانی پایتخت به حساب می‌آید که اعتبار مورد نیاز برای هر یک از پروژه‌های زیرمجموعه آن بعضا با بودجه یکسال کل طرح‌های عمرانی این کلان‌شهر، برابری می‌کند. تنگنای مالی در بودجه امسال و احتمالا سال آینده شهرداری –تحت تاثیر رکود بخش مسکن- از یکسو و بروز ظرفیت‌های جدید در اقتصاد ایران و روابط بین‌الملل از سوی دیگر، شهرداری تهران را بر آن داشته اجرای سه مگاپروژه جدید شهری را از طریق سرمایه‌گذاران خارجی پیش ببرد. در این باره معاون فنی عمرانی شهردار تهران به «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: مذاکرات با دست‌کم ۴ شرکت توانمند از ایتالیا، فرانسه، مالزی و چین برای سرمایه‌گذاری مشترک در سه پروژه شامل «توسعه طبقاتی بزرگراه همت، ساخت تونل بزرگراهی در شرق تهران و احداث مجتمع پارکینگ در شمال شهر» آغاز شده و به‌زودی تفاهم اولیه برای این پروژه‌ها به ارزش حداقل یک میلیارد دلار، حاصل خواهد شد. شبکه بزرگراهی تهران که در حال حاضر ۵۲۰ کیلومتر مسافت دارد، طی دو سال آینده با ساخت ۳۰ کیلومتر بزرگراه جدید، تکمیل می‌شود و هر نوع معابر اصلی جدید برای افزایش ظرفیت تردد خودرو، به «زیرسطح» پایتخت منتقل می‌شود. قرار است ۴۵ کیلومتر تونل زیرسطحی علاوه بر ۵ تونل بزرگراهی موجود، در تهران احداث شود. علیرضا جاوید همچنین از شروع فاز صفر –فاز مطالعاتی- احداث دو طبقه معبر روی بزرگراه همت برای ایجاد قطار سبک شهری (LRT) و تردد خودروهای شخصی خبر داد. متن گفت‌وگو با علیرضا جاوید معاون فنی عمرانی شهرداری تهران را در زیر بخوانید:
درلایحه بودجه سال آینده شهرداری تهران ۵ هزار میلیارد تومان برای طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی که بیشتر در حمل‌و‌نقل خلاصه می‌شود پیش‌بینی شده است از این بودجه حدود ۳ هزار میلیارد تومان به مترو اختصاص دارد و ۲ هزار میلیارد تومان نیز برای ساخت انواع معابر تردد خودروی شخصی همچون بزرگراه و آزاد راه اختصاص یافته است که آنچنان برای شهر توجیه ندارد. در حالی که کارشناسان حوزه شهری معتقدند نباید برا ی تحریک سفر با خودروهای شخصی بیش از این هزینه کرد چرا شهرداری همچنان در این مسیر بودجه‌ریزی می‌کند؟
در لایحه بودجه سال ۹۵ شهرداری تهران ۲هزار میلیارد تومان مربوط به بودجه معاونت فنی و عمرانی است که بودجه تمامی زیرمجموعه‌های این معاونت و فعالیت‌های عمرانی مناطق را شامل می‌شود بنابراین این اعتبار تنها محدود به بزرگراه‌سازی نیست بلکه احداث زیرساخت‌های شهر، اعم از شبکه بزرگراهی، تقاطع‌های غیر‌هم‌سطح، تکمیل تونل‌های شهری و همچنین پروژه‌های عمرانی مناطق مختلف را شامل می‌شود. تاکید اصلی مدیریت شهری در سال‌های ۹۵ و ۹۶ (دو سال پایانی این دوره از مدیریت شهری) تکمیل زیرساخت‌ها و پروژه‌های زیربنایی شهر با اولویت مترو است که به همین دلیل تکمیل خطوط ۶ و ۷ مترو در این سال‌ها در اولویت قرار گرفته است. اولویت بعدی تکمیل شبکه بزرگراهی بر اساس طرح‌های توسعه شهری مصوب است. در طرح جامع و تفصیلی شهر تهران که طرحی راهبردی- ساختاری است، ایجاد و تکمیل شبکه بزرگراه‌های شهر تهران تعریف شده که بر اساس آن حدود ۵۵۰ کیلومتر بزرگراه برای شهر تهران در نظر گرفته شده‌است. تا به امروز حدود ۵۲۰ کیلومتر از این بزرگراه‌ها احداث شده است و حدود ۳۰ کیلومتر از آن باقی مانده است. بخشی از بودجه که مربوط به احداث بزرگراه‌ها است، کاملا بر برنامه‌ریزی بلندمدت مدیریت شهری(طرح‌های جامع و تفصیلی) و برنامه میان‌مدت (برنامه ۵ ساله) وبرنامه کوتاه‌مدت (بودجه سال ۹۵) منطبق است. در برنامه سال ۹۵ شهرداری تهران احداث حدود ۱۶ کیلومتر ازبخش باقی مانده بزرگراه‌های شهر تهران پیش بینی شده است.
با تکمیل شبکه ۵۵۰ کیلومتری بزرگراه‌های تهران، برنامه توسعه مسیرهای اصلی تردد خودرو در تهران برای همیشه متوقف می‌شود؟ یعنی بازنگری در طرح جامع و طرح تفصیلی شهر تهران در سال‌های آینده نیز سبب طراحی بزرگراه‌های جدید در شهر نخواهد شد؟
بعید می‌دانم در سال‌های آینده شبکه بزرگراهی روسطحی جدید طراحی شود، بلکه ممکن است اتصال بزرگراه‌های موجود به‌صورت شریانی یا بزرگراهی در برنامه قرار گیرد، تا دسترسی‌های شریان‌های فرعی به اصلی راحت‌تر شود. در برنامه آینده شهر تهران اگر توسعه بزرگراه‌ها مد نظر باشد، به سمت فضاهای زیرسطحی سوق پیدا کند. تا به امروز در تهران حدود ۲۰ کیلومتر تونل طراحی شده و به بهره‌برداری رسیده است. ۴تونل رسالت، توحید، امیرکبیر و نیایش در حال بهره‌برداری هستند و تونل شهدای غزه که در حال احداث است و در سال ۹۵ به بهره‌برداری می‌رسد.
حدود ۱۰ کیلومتر تونل نیز در حال طراحی است. از جمله، تونل شهید متوسلیان یا ادامه بزرگراه شهید صیاد شیرازی به‌صورت زیرسطحی و تونل دیگری از میدان سپاه تا بزرگراه آزادگان در حال طراحی است. همچنین حدود ۴ کیلومتر تونل شهید شوشتری به تونل‌های در حال طراحی افزوده می‌شود که با ۲۰ کیلومتر موجود، حدود ۳۵ کیلومتر می‌شود و برآورد می‌شود که در آینده نیاز باشد حدود ۳۵ کیلومتر هم فضای زیرسطحی و تونلی طراحی شود. درخصوص فضاهای زیر سطحی؛ محور بزرگراه حقانی به میدان ونک هم در حال طراحی است که قبل از چهارراه جهان کودک، این فضای زیرسطحی آغاز شود و یک فضای میدانی زیرسطحی در میدان ونک ایجاد شده و در خیابان ملاصدرا به اتمام برسد، این پروژه نیز در حال طراحی است.
بر اساس آمار و ارقامی که از پروژه‌های بزرگراهی باقی مانده در تهران ارائه شد، حدود۴۰ کیلومتر از پروژه‌های بزرگراهی باقی مانده است که باید در طول ۱۰ سال باقی مانده از برنامه بلندمدت شهر تهران احداث شود در صورتی که در حال حاضر معادل نیمی از این پروژه‌ها همین امسال آغاز شده و ممکن است تا یکی، دو سال دیگر تمام شود. چه دلیلی دارد که با این شتاب این پروژه‌ها به اتمام برسد در حالی که می‌دانیم شهرداری در تنگنای مالی قرار دارد و رکود ساختمانی بر بودجه این سال‌های شهرداری اثر گذاشته است. چرا توسعه بزرگراه‌ها به‌عنوان پرهزینه‌ترین طرح عمرانی شهری پایتخت، در طول زمان توزیع نشده است؟
حدود ۴۰ کیلومتر بزرگراه باقی مانده طبیعتا تا سال ۱۴۰۴ به تدریج کامل خواهد شد. در حال حاضر ۹۳ درصد از شبکه بزرگراهی تهران کامل شده است. ۱۶ کیلومتر بزرگراه حکیم به این دلیل حائز اهمیت است که ورودی غربی شهر تهران را متحول می‌کند. در حال حاضر میدان آزادی نقش ورودی غربی شهر تهران را دارد. در طرح جامع و تفصیلی بر آرام‌سازی ترافیکی و بهسازی میدان آزادی تاکید شده‌است. اگر طرح آرام‌سازی میدان آزادی اجرایی شود، لازمه‌اش آن است که بخشی از خودروهایی که از طریق جاده تهران-کرج وارد تهران می‌شوند یا از طریق جاده مخصوص- میدان آزادی از تهران خارج می‌شوند، پیش از نزدیک شدن به میدان آزادی، مسیرشان منشعب شود و تغییر کند. برای این جابهجایی تکمیل ۱۶ کیلومتر بزرگراه حکیم لازم است و در تقاطع جاده مخصوص و اجرای تقاطع غیر‌هم‌سطح کاروانسرای سنگی یک، یک دروازه جدید ورودی و خروجی برای تهران شکل می‌گیرد که دیگر لازم نیست خودروها بعد از کاروانسرای سنگی به سمت میدان آزادی ادامه مسیر به سمت شرق بدهند؛ بلکه می‌توانند به سمت کاروانسرای سنگی یک وارد شهید حکیم شوند و از طریق بزرگراه حکیم وارد شهر تهران شوند یا خودروهایی که می‌خواهند از تهران خارج شوند، لازم نیست به جاده مخصوص و میدان آزادی بیایند بلکه مستقیم از بزرگراه شهید حکیم می‌توانند از تهران خارج شوند. از این جهت بزرگراه شهید حکیم اولویت اجرایی پیدا کرده است. بزرگراه شهید شوشتری و بزرگراه یادگار امام در سال‌های ۹۶،۹۵ و ۹۷ و به تدریج کامل می‌شود. ادامه بزرگراه کردستان ممکن است در آینده دورتر اجرایی شود.
فرجام طرح احداث اتوبان‌های دوطبقه در تهران چه شد؟ زمانی که اتوبان طبقاتی صدر در حال احداث بود و کارخانه سگمنت‌‌سازی برای تولید پایه‌های پل راه‌اندازی شد، اعلام شد که قرار است برخی از بزرگراه‌های تهران هم دو طبقه شود مانند همت، اما به نظر می‌رسد دیگر این پروژه‌ها در معاونت عمرانی شهرداری تهران دنبال نمی‌شود. فعالیت این کارخانه در حال حاضر چگونه است؟
تکنولوژی احداث پل‌های طبقاتی و بزرگراه‌های طبقاتی با احداث بزرگراه‌های طبقاتی صدر بومی شد و کارخانه تولید سگمنت‌ها و قطعات بتونی پیش‌ساخته، نه از سوی شهرداری تهران بلکه توسط پیمانکار اجرای پروژه احداث شد و در حال حاضر می‌تواند به همه کشور خدمات این حوزه را ارائه کند و قراردادهایی هم در این زمینه با برخی از شهرها و مراکز استان‌ها به امضا رسیده است. در شرایط یکسان در شهر تهران اولویت مدیریت شهری توسعه شبکه بزرگراه‌های زیرسطحی و تونلی است تا احداث بزرگراه‌های طبقاتی. در مواردی که از نظر توپوگرافی زمین و آب‌های زیرسطحی و سایر موضوعات امکان احداث شبکه بزرگراهی به‌صورت تونلی و زیرسطحی وجود نداشته باشد، بین گزینه احداث بزرگراه‌های هم‌سطح و پل‌های طبقاتی یا تلفیق اینها، بررسی‌های لازم از سوی مشاوران انجام می‌شود. درحال حاضر گزینه‌ای که برای احداث بزرگراه طبقانی مورد مطالعه قرار گرفته بزرگراه همت است که بعد از بررسی‌های تکمیلی به این نتیجه رسیدیم که در کل محور بزرگراه شهید همت، احداث پل طبقاتی گزینه برتر محسوب نمی‌شود و به جای احداث پل طبقاتی در طول محور بزرگراه شهید همت، بهتر است احداث LRT یا همان قطار سبک شهری به‌صورت غیر‌هم‌سطح مورد مطالعه قرار گیرد و صرفا بخشی از بزرگراه شهید همت که با پیک ترافیک خودرویی مواجه است (حدفاصل بزرگراه شهید صیاد و بزرگراه شیخ فضل‌الله) در این مقطع به‌صورت سه‌طبقه طراحی شود که هم امکان عبور خودرو در دو طبقه و هم LRT فراهم شود. در واقع یک طبقه که خود بزرگراه موجود است، یک طبقه پل طبقاتی خودرویی می‌شود و یک طبقه هم LRT احداث خواهد شد.البته باید تاکید کنم این پروژه الان صرفا در مرحله مطالعات است و هنوز نتایج مطالعات نهایی نشده است.
ممکن است جواب مطالعات منفی باشد؟
بله، تاکنون نتیجه مطالعات به این صورت بوده است که محور بزرگراه همت از پایانه شرق تا پروژه هزار و یک شهر در منطقه ۲۲ به‌صورت LRT، طبقاتی شده و بخش طرفین پل‌های فجر، به‌صورت طبقاتی باشد اما هنوز مطالعات تکمیل نشده است. البته حدود ۵۰ کیلومتر LRT تایید اولیه شده اما هنوز به فرآیند تصویب نرسیده است و حدود ۵ تا ۶ کیلومتر هم به‌صورت پل طبقاتی است. امیدواریم تا پایان سال ۹۵ این مطالعات به اتمام برسد و اگر مطالعات به تایید شورای شهر تهران برسد، در برنامه سال ۹۶ قرار خواهد گرفت و اعتبارات لازم برای احداث آن در بودجه سنواتی شهرداری خواهد آمد یا از طریق سرمایه‌گذاری و جذب بودجه بخش خصوصی زمینه اجرایی آن فراهم می‌شود.
در مطالعات اولیه LRT که در معاونت عمرانی شهرداری انجام شد این مد حمل و نقل عمومی را برای مناطق مرکزی و بافت بازار مناسب دانسته بودند اما در حال حاضر خبر از احداث LRT در بزرگراه همت می‌شود.برنامه تغییر کرده است ؟
LRT هم‌سطح در منطقه ۱۲، بافت تاریخی و بافت‌های مرکزی شهر تهران توصیه شده است. البته در موضوع احداث شبکه‌های حمل‌و‌نقل عمومی مثل LRT باید هماهنگی کاملی بین معاونت حمل‌و‌نقل ترافیکی و معاونت فنی-عمرانی به وجود آید البته هماهنگی هم اکنون در شکل مطلوبی وجود دارد.
قرار بود برای فضاهای زیرسطحی شهر تهران طرح جامعی تهیه شود، این مطالعات در چه مرحله‌ای است؟
در مورد تدوین طرح جامع فضاهای زیرسطحی تهران، به دلیل تنوع موضوعات و به دلیل بین‌بخشی بودن آن در حال هماهنگی‌‌های لازم هستیم و امیدواریم در سال آینده زمینه‌های عملیاتی شدن آن فراهم شود. ما در فضاهای زیرسطحی با دو گونه شبکه بزرگراهی مواجه هستیم. یک گونه شبکه تونلی، مشابه تونل‌هایی که در تهران احداث و بهره‌برداری شده است و به‌صورت بزرگراه‌های زیرسطحی مانند بزرگراه یادگار امام، حدفاصل خیابان آزادی و پادگان جی که به‌صورت زیرسطحی است ولی تونلی نیست و سیستم هوادهی و تهویه‌اش طبیعی است. بهترین نوع بزرگراه‌سازی در شهر تهران در سیستم بزرگراه‌های زیرسطحی در بزرگراه یادگار امام تجربه شد. دومین موضوع احداث شبکه حمل‌و‌نقل عمومی است که مترو است. سومین موضوع شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی است. شبکه فاضلاب، احداث کانال‌های مشترک شهری و فضاهای پارکینگ‌های زیرسطحی موضوعات دیگری است که در استفاده فضاهای زیر سطحی باید به آن توجه شود.
فضاهای خدمات انتفاعی و غیرانتفاعی زیرسطحی نیز باید در طرح جامع فضاهای زیرسطحی پیش‌بینی شود که در پدافند غیرعامل هم می‌تواند به کار آید؛ یعنی مجتمع‌های تجاری و خدماتی با رعایت پارامترهای لازم در فضاهای زیرسطحی تامین شود. همچنین یکسری اماکن خاص پدافند غیرعامل است که برای مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی، باید در فضاهای زیرسطحی طراحی شود. همه این موضوعات باید در قالب طرح جامع فضاهای زیرسطحی دیده شود. مدیریت بخشی از این موارد در داخل شهرداری است و مسوولیت برخی از آنها در دولت است مانند شبکه فاضلاب که باید با دولت هماهنگ شود یا پدافند غیرعامل که باید با نهاد مربوطه‌اش هماهنگ شود. در نتیجه امیدواریم در سال ۹۵ زمینه انعقاد قرارداد تدوین طرح جامع فضاهای زیرسطحی از سوی سازمان مشاور فنی و مهندسی فراهم شود.
چرا از سرمایه‌گذار بخش خصوصی در پروژه‌های عمرانی استفاده نمی‌کنید؟ به‌ویژه در شرایط فعلی که ظرفیت سرمایه‌گذاری خارجی در کشور فراهم شده است و می‌توان برای ساخت تونل‌ها و بزرگراه‌های طبقاتی از این پتانسیل بهره جست. این بزرگراه‌های طبقاتی صدر را نمی‌توانستید به بخش خصوصی بدهید و از آن عوارض تردد هم بگیرید؟
مدیریت شهری تهران معتقد است در آینده باید نگاه جدیدی به سمت استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی بوجود بیاید و با استفاده از اخذ عوارض تردد و ترافیکی از شهروندان، زمینه توسعه فضاهای خدماتی و زیربنایی را در شهر و کشور فراهم کند. اگر بتوانیم از تمام تخصص و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی استفاده کنیم، می‌توانیم همزمان پروژه‌های بیشتری را آغاز کنیم، اما به دلیل آنکه تجربه سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه زیرساخت‌ها در شهر تهران وجود نداشته، برای شروع این کار،شورای اسلامی شهر تهران در بودجه سال ۹۵ مصوب کرده است که در دو پروژه حوزه عمرانی (احداث تونل شهید متوسلیان وپارکینگ نیایش) این تجربه مورد استفاده قرار گیرد.
یعنی اولین بار است که سرمایه‌گذارخارجی در پروژه‌های عمرانی شهر تهران وارد می‌شود؟
بله. در حوزه زیربنایی نخستین تجربه است که حدود یک میلیارد دلار به جذب سرمایه‌گذاری نیاز است. ۱۰ کیلومتر تونل و همچنین احداث پارکینگ طبقاتی نیایش که آن هم حدود ۲۰۰ میلیارد تومان جذب سرمایه نیاز دارد. در این دو حوزه با استفاده از روش BOT یا سایر روش‌های سرمایه‌گذاری که مورد تایید شورای اسلامی شهر است، پروژها اجرا شود. امیدواریم با استفاده از روش‌های سرمایه‌گذاری مدرن غیر از روش‌های مرسوم قبلی که صرفا جذب فاینانس بوده است و به نوعی تامین مالی محسوب می‌شود بتوانیم از تنوع حضور سرمایه‌گذاران در زیرساخت‌های شهر و کشور استفاده کنیم.
با سرمایه‌گذاران خارجی مذاکره‌ای داشته‌اید؟
بله. مذاکراتی آغاز شده است.
برای این دو پروژه یا برای پروژه‌های دیگری هم می‌کنید؟
برای تونل شهید صیاد و LRT همت هم مذاکراتی شده است. ولی چون در روش BOT دوره بهره‌برداری طولانی‌مدت می‌شود، سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر علاقه به روش فاینانس دارند که ۵ سال بعد از افتتاح به اصل و سود پول خود برسد بنابراین در این نوع موضوعات و راه‌های تفاهم برای سرمایه‌گذاری فعلا با طرف‌های خارجی در حال مذاکره هستیم.
سرمایه‌گذاران از چه کشورهایی هستند؟
با سرمایه‌گذاران کشور مالزی در حوزه LRT طبقاتی همت مذاکره داشتیم.
مالزیایی‌ها سابقه‌ای در این زمینه دارند؟
بله شرکت‌مالزیایی طرف مذاکره، توانمند است و در کشورهای مختلف پروژه اجرا کرده‌است.با سرمایه‌گذارانی از کشور چین، ایتالیا و فرانسه در حوزه تونل شهید متوسلیان مذاکرات اولیه انجام شده، ولی هنوز مذاکرات به سرانجام نرسیده است.
این سرمایه‌گذاری مشترک خواهد بود، سهم مدیریت شهری و سرمایه‌گذاری چگونه است؟
مدل سرمایه‌گذاری اگر BOT باشد، پشتیبانی از اجرای طرح و ایجاد زمینه‌های آن به عهده مدیریت شهری تهران خواهد بود و اجرا و بهره‌برداری به عهده سرمایه‌گذار خواهد بود. در نتیجه ما اخذ عوارض در تونل‌ها و بزرگراه‌هایی را در برنامه آینده شهر تهران پیش بینی کرده‌ایم که زیرساخت‌های قانونی‌اش را فراهم کرده باشیم.
اخیرا گروهی از کارشناسان شهری برای کسب درآمدهای پایدار و تامین هزینه پروژه‌های زیر ساختی از این منابع، ظرفیت‌های تازه‌ای رابر اساس الگوی جهانی به شهرداری تهران پیشنهاد کرده‌اند مانند صندوق توسعه شهرداری در بورس یا اخذ عوارض از خودروسازها اما مدیریت شهری تهران در این سال‌ها تنها سراغ شکل سنتی کسب درآمد که فاینانس یا عوارضی از محل ساخت‌و‌ساز‌ها دریافت می‌شود، رفته است. این موضوعات در معاونت شما که حوزه‌ای پرهزینه است، دنبال می‌شود ؟
پیگیری تحقق درآمدهای پایدار در مدیریت شهری ازاولویت‌های بسیار مهمی است که با توجه به تشدید رکود ساخت‌و‌ساز در سال‌های اخیر، اولویت مضاعفی نیز پیدا کرده است. شهرداری‌ها خواه، ناخواه باید در آینده به سمتی بروند که وابستگی حدود ۷۰ درصدی بودجه شهر را به منابع درآمدی حاصل از ساخت‌و‌ساز متوازن تر کنند و به کمتر از ۵۰ درصد برسانند و بیش از ۵۰ درصد درآمدهای‌شان به‌صورت پایدار باشد. در سال‌های اخیر، تصویب لایحه مالیات بر ارزش افزوده توانسته درآمد پایدار قابل توجهی را برای شهرداری‌ها به ارمغان بیاورد که امیدواریم اشتباهی که درلایحه برنامه ششم توسعه در این رابطه شده توسط مجلس اصلاح شود و شهرداری‌ها از تخصیص به موقع درآمدهای پایدار محروم نشوند. هرچقدر که درآمدهای پایدار در شهرداری‌ها تامین بشود، به همان نسبت از رشد نامتناسب شهرها و ساخت‌و‌سازهای ناهمگون که منابع درآمدی شهرداری‌ها است، کاسته خواهد شد و منابع درآمدی متوازن و پایدار جایگزین آن خواهد شد؛ بنابراین دولت و مجلس هرچقدر از تحقق درآمد پایدار شهرداری‌ها حمایت کنند، این می‌تواند به رشد متوازن و همگون و متناسب شهر کمک کند.
۰۷:۲۴:۰۸ بخش مسکن در سال ۹۴ حال و هوای خوشی نداشت؛ با این حال تعداد معاملات مسکن از پاییز به بعد روند صعودی به خود گرفت اما هنوز معاملات این بخش بهاری نشده و کارشناسان معتقدند قاصدک‌های خوش‌خبر، پاییز سال ۹۵ وارد مسکن می‌شوند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، پس از امضای برجام انتظار عمومی این بود که رکود از مسکن رخت ببندد و برخی در این میان نگران افزایش قیمت بودند. در این بین دغدغه بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر پول در خصوص جهش ناگهانی قیمت مسکن از همه بیشتر بود. به همین دلیل از ابتدای دی ماه به طور مداوم اعلام می‌کرد “قیمت مسکن به کف رسید”. اما کجا بود خریدار؟
استدلال بانک مرکزی این بود که در شرایط کسادی معاملات، مسکن نسبت به کاهش قیمت مقاومت نشان می‌دهد و از سویی شیب نزولی معاملات در حال صاف شدن است، به همین دلیل اکنون بهترین زمان برای ورود خریداران مصرفی به بازار مسکن است. این تحلیل به خریداران هشدار می‌داد که فردا شاید دیر باشد.
ارایه این اطلاعات مقداری موثر واقع شد؛ به طوری که تعداد معاملات مسکن کل کشور از ۷۷ هزار مورد در مهرماه به ۱۰۶ هزار مورد در بهمن ماه رسید. با این حال، “حسام عقبایی” رییس اتحادیه املاک تهران این تعداد معاملات را یک دهم شرایط ایده‌آل بخش مسکن می‌داند. پس نتیجه این می‌شود که هنوز زور متقاضیان به قیمت‌ها نمی‌رسد و کسانی هم که از دی ماه به بعد اقدام به خرید کردند آنهایی بودند که پول خرید داشتند اما منتظر شرایط باثبات‌تری در اقتصاد بودند و معاملات خود را به حالت تعلیق درآورده بودند که با امضای برجام و گزارش‌های بانک مرکزی مجاب به خرید خانه شدند.
اما افزایش نسبی تعداد معاملات در حالی رقم خورد که مسکن کل کشور در بهمن ماه سال جاری ۱٫۳ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل ارزان‌تر شد و با وجودی که شیب نزولی قیمت ملایم‌تر شده هنوز در سراشیبی قرار دارد و تحلیل‌های بانک مرکزی مبنی بر رسیدن قیمت مسکن به کف را به چالش می‌کشد.
بیدار شدن مسکن از خواب عمیق سه ساله آرزوی بسیاری از دست‌اندرکاران بخش مسکن است اما سایه رکود اقتصاد کلان بر بخش مسکن سنگینی می‌کند و مسکن به تنهایی توان بیرون آمدن از آن را ندارد. تاثیرپذیری مسکن از کاهش درآمدهای نفتی و بودجه انقباضی دولت در سال آینده، سرمایه‌گذاری منفی بخش خصوصی طی سال‌های اخیر و احتمال ادامه‌ی این وضعیت، کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی و روند نزولی ارزش افزوده‌ی بخش ساختمان طی سه سال اخیر از جمله تنگناهایی است که بخش مسکن را محاصره کرده و به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها بخواهد از سر پیشران اقتصاد ایران دست بردارد.
شرایط کنونی بخش مسکن هم اوضاع را مقداری پیچیده کرده است. بخش مسکن با پارادوکس‌های عجیب و غریبی دست و پنجه نرم می‌کند. از یک طرف مشتری ندارد و از طرف دیگر حاضر نیست حباب قیمت را بشکند. از یک طرف یک میلیون و ۶۰۰ هزار مسکن خالی در کشور وجود دارد، از طرف دیگر دهک‌های پایین جامعه با کمبود مسکن مواجه‌اند. از یکسو تسهیلات افزایش می‌یابد، از سوی دیگر متقاضی برای دریافت وام نیست.
حالا که در آستانه‌ی ورود به سال جدید قرار داریم، سئوال این است که آیا هوای بهار، بازار مسکن را گرم می‌کند؟ جواب اغلب کارشناسان به این پرسش، منفی است و معتقدند مسکن در پایان تابستان رونق می‌گیرد؛ چون هنوز برجام نتوانسته به اقتصاد کشور جان بدهد و احتمالا یک سال زمان می‌خواهد تا به دنبال آن بازار مسکن با دو سه ماه تاخیر حرکت کند. با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند پیش‌رونق مسکن اواخر تابستان رقم خواهد خورد.
۰۷:۱۶:۳۹ معامله سهام سایپا کاشان و مالبیل سایپا از طرف فرابورس قطعیت یافت
۰۷:۱۳:۲۱ بسیاری از پیش‌بینی‌ها برای اقتصاد ایران در سال آینده حاکی از افزایش سرمایه‌گذاری و بهبود رشد اقتصادی است و به گفته رییس اتاق بازرگانی تهران، اقتصاد ایران در سال آینده حداقل رشد چهار درصدی را تجربه خواهد کرد.
۰۷:۱۳:۱۲ به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس به نقل از رویترز، یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد که «ابوعمر الشیشانی» یکی از سرکردگان برجسته داعش در یک حمله هوایی در تاریخ چهارم مارس(جمعه گذشته) در سوریه کشته شد.
این در حالی است که پیشتر منابع خبری اعلام کرده بودند که ابوعمر الشیشانی(چچنی) سرکرده برجسته داعش در منطقه موصل در شمال عراق کشته شد.
چند ماه گذشته نیز «رمضان قدیروف» رئیس‌جمهور چچن اعلام کرده بود که یکی از سرکردگان اصلی گروه تروریستی داعش به نام «ترخان بتیراشویلی» که با نام «عمر الشیشانی» شناخته شده، کشته شده است.
الشیشانی یا ترخان در سال ۲۰۰۶، به ارتش گرجستان که آمریکا هزینه‌های آن را پرداخت می کرد، پیوست و در سال ۲۰۰۸ به گروه ویژه اطلاعاتی تازه تاسیس ملحق شد که در شناسایی تیپ روسیه فعالیت داشت.
۰۷:۱۰:۰۶ به نظر نبرد بین ترامپ و هیلاری جالب خواهد شد
۰۷:۰۹:۵۱ ترامپ در میشیگان نیز پیروز رقابت درون حزبى شد. همزمان هیلارى کلینتون در ایالت مى سى سى پى برنى سندرز را در رقابت درون حزبى دموکراتها شکست داد.
۰۷:۰۹:۲۰ دونالد ترامپ، میلیاردر جنجالی و نامزد پیشتاز جمهوری‌خواهان در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا، بامداد چهارشنبه (به وقت تهران) در یکی دیگر از رقابت‌های درون‌حزبی جمهوری‌خواه‌ها که در ایالت می‌سی‌سی‌پی برگزار شد بر رقبایش پیروز شد.
۰۷:۰۹:۱۶ سخنگوى کاخ سفید: در حال ارزیابى رزمایش موشکى ایران هستیم تا مشخص کنیم که آیا نیازى به طرح آن در شوراى امنیت هست یا نه.
۰۷:۰۲:۱۶ سلام صبح شما عزیزان بخیر و شادی
