۰۷:۴۲:۰۰ پایان بخش اول
۰۷:۴۱:۳۷گروه بورس- همایون دارابی: فعالان بورس اوراق بهادار تهران هفته گذشته در آستانه برگزاری انتخابات مهم مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان احتیاط احتیاط پیشه کردند. در هفته گذشته شاخص ۴۸واحد در مجموع افت کرد که البته افت ناچیزی بود که در آن نزدیکی زمان برگزاری انتخابات، فرارسیدن آخرین ماه سال و کاهش سطح نقدینگی فعال حقوقیها و همچنین بسته بودن نمادهای عمده خودرویی نظیر سایپا و شرکتهای هم گروه آن در این کاهش نقش مهمی داشتند. از دیدگاه کارشناسان نتایج انتخابات مجلس شورای اسلامی و میزان منتخبین همراه یا منتقد دولت دارای اهمیت بالایی برای بازار سرمایه است و نگاهها به سوی نتایج این انتخابات است. انتظار میرود بازار تا نیمه اول هفته آینده درگیر این انتخابات باشد در همین حال با نزدیکی پایان سال میزان نقدینگی معاملهگران حقوقی بازار نیز از اهمیت برخوردار است بهصورت سنتی در پایان سال شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بازنشستگی و بیمهای با کمبود نقدینگی به دلیل پرداختهای پایان سال مواجه میشوند.
در بازار سهام در کنار مسائل سیاسی و انتخابات بازار با مسائل مهمی نیز مواجه بوده است. در تحولات اقتصادی باردیگر دولت در مصوبهای اقدام به واگذاری سهام به جای مطالبات و پرداختهای خود کرده است. پس از واگذاری سه بلوک سهام بانکی به بانک کشاورزی به جای آورده دولت در افزایش سرمایه این بانک، هفته گذشته هیات وزیران رقم قابل ملاحظه ۱۲هزار و ۵۰۰میلیارد تومان واگذاری به صندوق فولاد را به تصویب رسانده است. واگذاری سهام به جای مطالبات از جمله انتقادات دولت روحانی به خصوصیسازی در دولت پیشین بود که اینک در این دولت نیز در حال اجرا است. در این شرایط دریافتکنندگان سهام به جای مطالبات عملا به فروشندگان بالقوه بازار تبدیل میشوند که همین امر نیز نقدینگی بازار را کاهش میدهد. براساس آخرین مصوبه تصویبنامه هیات وزیران درخصوص مجوز واگذاری صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد تا سقف ۱۲۵هزار میلیارد ریال درحالیکه تنها سه هفته به پایان سال باقیمانده از سوی معاون اول ریاست جمهوری ابلاغ شد.
براساس این گزارش، صندوق حمایت و بازنشستگی کارکنان فولاد با وجود برخورداری از داراییهای بسیار اما به دلایل مختلف این روزها با عدم تسویه مطالبات مستمری بگیران و بازنشستگان صنعت فولاد و شرکتهای واگذار شده به این صنایع در روزهای پایانی سال مواجه شده است. در تحولات اقتصاد جهانی بهای نفت اندکی افزایش یافته است. در بازار جهانی نفت وست تگزاس به ۳۳دلار در هر بشکه رسیده است. نفت برنت نیز ۱۵/ ۳۵ دلار در هر بشکه معامله شده است. در بازار جهانی فلزات مس در هر تن ۴هزار و ۵۱۰دلار معامله شده است بهای سه فلز آلومینیوم، روی و سرب نیز به ترتیب یک هزارو ۵۵۲دلار، یک هزار و ۷۲۷دلار و یک هزار و ۶۸۹دلار رقم خورده است.در بازار جهانی سنگآهن نیز بهرغم افزایش خریدها و رونق بازار فولاد قیمت سنگآهن وارداتی در چین به ۵۰ دلار هر تن سی اف آر بازگشت. سنگآهن خلوص ۶۲ درصد استرالیا یک دلار افت داشته و فعالان بازار علت این افت را رشد سریع قیمت در هفته گذشته میدانند. در واقع این فقط یک تصحیح قیمت بود. به گزارش«ایفنا» رونق بازار فولاد باعث شده اخیرا خرید سنگآهن رشد چشمگیری داشته باشد. موجودی فولاد تجار و مصرفکنندههای نهایی کم است از این رو به فکر خرید افتادهاند تا برای بهار و افزایش فعالیت ساخت و ساز آماده شوند. گرچه قیمت سنگآهن اخیرا به اوج رسیده ولی انتظار میرود در ماه مارس به ۵۵ دلار هر تن سیافآر نیز برسد. از طرفی موسسه سیتی گروپ پیشبینی کرده در سال جاری قیمت سنگآهن به ۳۰ دلار نیز برسد چون تقاضا کم است و مازاد عرضه ادامه دارد.
در بازار چه خبر بود؟
بازار روز چهارشنبه بازار محتاطی بود که اگر چه شاخص کل در آن با اتکا به رشد نمادهای بزرگی نیز هلدینگ خلیج فارس، مخابرات و پالایشگاه بندرعباس به رشد ۱۳۶واحدی شاخص مواجه شد.شاخص در حالی با رشد ۱۸/ ۰ درصدی مواجه شد که شاخص کل هموزن با افت ۴۱/ ۰درصد روبهرو شد تا نشان دهد که اکثر نمادهای بازار با افت قیمت همراه بودند. در این شرایط اکثر معاملهگران به دلیل نگرانی از نتایج انتخابات ترجیح دادند با احتیاط به استقبال انتخابات بروند. در بازار روز چهارشنبه گروه پالایشگاهی برای دومین روز متوالی در صدر بازار قرار داشت. این گروه که با ابهامات جدی در پیشبینی سود سال ۹۴ و ۹۵ مواجه است با کمک برخی معاملهگران حقوقی در صدر بازار قرار گرفته است. در کنار گروه پالایشگاهی، گروه پتروشیمی نیز با دو شرکت شاخص پتروشیمی فجر و گروه پتروشیمی ایرانیان در صدر بازار بود. در نماد پتروشیمی فجر این شرکت همچنان با صف خرید قابل ملاحظه مواجه بود. نماد پتروشیمی فجر چهارشنبه هفته آینده برای برگزاری مجمع فوقالعاده بسته میشود. این شرکت ۱۶ اسفند، مجمع فوقالعادهای برای انتخاب هیاتمدیره برگزار خواهد کرد.
در همین حال روز چهارشنبه سرمایهگذاری ایران در فرابورس اقدام به عرضه ۱۶/ ۱ درصد از سهام گروه پتروشیمی سرمایهگذاری ایرانیان معروف به «پترول» کرد و با فروش این بلوک برای همیشه از ترکیب سهامداری آن خارج شد. این بلوک شامل ۲۳۲ میلیون سهم بود که بهصورت نقد و به همان قیمت پایه ۱۷۰ تومانی هر سهم و به ارزش ۴/ ۳۹ میلیارد تومان توسط کارگزاری حافظ به فروش رسید. این بلوک از سوی کارگزاری خبرگان سهام و برای گروه توسعه مالی مهر آیندگان و مدبران اقتصاد خریداری شده است. در گروه دارویی روز چهارشنبه سرپرست پذیرش بورس تهران از پذیرش هلدینگ دارویی معروف شفا دارو برای عرضه اولیه و انتقال صنعتی مینو از فرابورس برای بازگشایی نماد خبر داد. اسماعیل درگاهی، سرپرست پذیرش بورس تهران درباره آخرین تحولات مربوط به حضور شرکتهای جدید گفت: دیروز در جلسه هیات پذیرش بورس اوراق تهران با پذیرش دو شرکت سرمایهگذاری شفادارو متعلق به گروه بانک ملی و صنعتی مینو متعلق به شرکت اقتصادی و خودکفایی آزادگان موافقت شد.
وی ادامه داد: سرمایهگذاری شفادارو با سرمایه ۹/ ۱۱۷ میلیارد تومانی یکی از هلدینگهای دارویی بوده و با مالکیت مستقیم و غیرمستقیم در سهام شرکتهای دارویی حاضر در بورس اسوه، جابرابنحیان، کیمیدارو و شرکتهای غیربورسی داروسازی دانا و راموفارمین و مالکیت در شرکت پخش رازی (از بزرگترین شرکتهای پخش دارو) است. این مقام مسوول افزود: همچنین سرمایهگذاری شفادارو در سهام شرکتهای بازرگانی تامین دارو شامل شرکتهای دارویی پخش رازی و توسعه بازرگانی پخش رازی حضور دارد. درگاهی درخصوص شرکت صنعتی مینو گفت: این شرکت ۶۸ میلیارد تومانی فعلا در بازار پایه فرابورس حضور دارد و یکی از بزرگترین و فعالترین شرکتهای تولیدکننده صنعت مواد غذایی در کشور بوده و دارای ۵ شرکت فرعی به نامهای شرکت قاسم ایران، صادراتی پرسوئیس، شوکو پارس، صنایع غذایی مینو شرق و صنعتی پارس مینو است.
در گروه خودرویی روز چهارشنبه حق تقدمهای استفاده نشده ایران خودرو بهصورت کامل مورد معامله قرار گرفت.در همین حال گروه شرکتهای سایپا همچنان در بازار متوقف بودند که همین مساله هم از تب و تاب بازار در این گروه کاست. در گروه خودرویی همچنین مجوز افزایش سرمایه ۲۱۷ درصدی شرکت چرخشگر از محل تجدید ارزیابی داراییها توسط سازمان بورس صادر شد. به این ترتیب طی حداکثر ۶۰ روز آینده و احتمالا قبل از پایان سال جاری، این شرکت ۳۰ میلیارد تومانی مجمع فوقالعاده را برگزار خواهد کرد تا از محل تجدید ارزیابی داراییها، ۲/ ۶۵ میلیارد تومان تامین مالی کند و به شرکتی ۲/ ۹۵ میلیارد تومانی تبدیل شود. این تامین مالی به منظور اصلاح ساختار مالی انجام خواهد شد.
در گروه فلزی ذوبآهن اصفهان برای سال ۹۵ نیز زیان اعلام کرد، هر چند این زیان نصف زیان سال جاری اعلام شده است. این شرکت در برابر اعلام زیان ۱۱۸۱ ریالی هر سهم سال مالی اسفند جاری، زیان هر سهم سال آینده را ۵۸۲ ریال پیشبینی کرده که ۵۱ درصد کاهش نشان میدهد. در گروه بانکی روز چهارشنبه نمادهای عمده گروه شاهد شرایط بهتری بودند. در این گروه خبرگزاری رسمی کره جنوبی اعلام کرد بعد از ۵ سال، فعالیت بانک ملت در سئول از اوایل ماه آینده میلادی از سر گرفته میشود. یونهاپ خبرگزاری رسمی کره جنوبی اعلام کرد بانک ملت ایران بعد از ۵ سال بار دیگر فعالیت خود را از اوایل ماه مارس (اواسط اسفند ماه جاری) در شهر سئول از سر میگیرد. بانک ملت این شعبه را در ژوئن سال ۲۰۰۱ با هدف حمایت از تجارت دوجانبه ایران و کره افتتاح کرده و علاوه بر انجام معاملات مستقیم ارزی و امور مربوطه، از مبادلات ارزی خارجی، انتقال پول ایرانیان مقیم کره و همچنین تجارت دوجانبه حمایت میکرد.
«کیم تائه گیل» مدیر بانک ملت شعبه سئول به روزنامه «دونگ آ ایلبو» گفت: بازسازی سیستم پردازش اطلاعات و دادههای بانک در ماه جاری صورت گرفته و این بانک قادر است از اوایل مارس ۲۰۱۶ شروع به فعالیت کند. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری متعادل با اکثریت نمادهای قرمز بود که در آن شاخص با افزایش ۱۳۶واحدی به ۷۷هزار و ۸۴۰واحد رسید.ارزش معاملات در بورس نیز به ۸۸۵میلیارد تومان-ناشی از قطعی شدن معامله بلوکی سایپا و جابهجایی یک بلوک پالایشگاه اصفهان خارج از ساعت معاملاتی-رسید؛ معاملات فرابورس نیز ۲۷۳میلیارد تومان بود. با این کارنامه در کل هفته شاخص ۴۸واحد افت کرد تا بازدهی بازار به ۵/ ۲۴ درصد در سال ۹۴ برسد. ارزش معاملات هفته پیش نیز با رشد ۵/ ۱۶ درصدی به ۳هزار و ۹۲میلیارد تومان رسید و شمار خریداران نیز با کاهش ۹/ ۲۹ درصدی به ۱۷۱هزار و ۱۷۸نفر بالغ شد.
۰۷:۴۰:۳۰ گروه بورس- سلیمان کرمی: پس از رفع نهایی تحریمهای بینالمللی انتظار برای برآورد مدیران شرکتها از سال آینده وجود داشت. بر این اساس، «دنیای اقتصاد» به بررسی نخستین پیشبینی سودآوری شرکتهای بورسی برای سال مالی منتهی به اسفند ۹۵ پرداخته است. در این میان، برخی گروهها که در دو سال اخیر در بزنگاههای هستهای همیشه توجه بازار را به خود جلب کرده بودند، سود خود را افزایش دادند. از سوی دیگر، نزول قیمت جهانی کالاها در ماههای اخیر در کنار افت نرخ دلار در بازار ارز داخلی همچنان فشار را بر گروههای کالایی نگه داشته است.
در نتیجه، شرکتهای کالایی سودآوری انتظاری خود را از سال ۹۵ نسبت به آخرین پیشبینی ۹۴ کاهش دادند. دیگر شرکتهایی که وابستگی به بازارهای جهانی ندارند مانند گروههای دارویی، رایانه و رادیویی، لیزینگیها و همچنین بانکها رشد سودآوری را تجربه کردهاند. رکود بیش از دو ساله بازار مسکن و انتظار برای خروج آهسته این بازار از رکود در ماههای آتی باعث شده شرکتهای وابسته به این بازار مانند سیمانیها و همچنین کاشی و سرامیک انتظارات خود از سودآوری را کاهش دهند. با وجود ابهاماتی که درخصوص آینده اقتصاد داخلی و همچنین اقتصاد جهانی وجود دارد میتوان انتظار تغییرات قابل ملاحظهای در صورتهای مالی شرکتها داشت. در این میان، عدم اطمینان از قیمت جهانی کالا و روند آتی آن در کنار نرخ دلار در بازار آتی، سرنوشت بازار خودرو و همچنین مسکن پس از رکودی که در سالهای اخیر تجربه کرده است، اثر گشایشهای بینالمللی بر بانکها و همچنین روند نامشخص کاهش نرخ سود بانکی و در پایان سیاستهای دولت در نرخگذاریها و قوانین حاکم بر بخشهای مختلف اقتصادی، از مواردی است که میتواند سود شرکتها را بهطور کامل تغییر دهد. بنابراین، جانب احتیاط در عمده این گزارشهای اولیه دیده میشد که در نتیجه باید منتظر ماند گزارشهای میان دوره در نیمه نخست سال آینده، شتاب بهبود وضعیت شرکتهای سهامی را چگونه نشان خواهد داد.
جدال سودآوری و قیمت در خودرو
صنعت خودرو بهعنوان صنعت پیشرو بورس جهش بیش از ۱۲۰ درصدی را از ابتدای زمستان ثبت کرد. انعقاد قرارداد با طرفهای خارجی موجی از خوشبینیها را میان فعالان بازار نسبت به این صنعت ایجاد کرد. به این ترتیب، خودروسازان بزرگی مثل ایران خودرو و سایپا و نمادهای وابسته (مانند سرمایهگذاری رنا و همچنین سرمایهگذاری سایپا از جمله سهامداران شرکت سایپا) جهشهای فراتر از باوری را به ثبت رساندند. سایپا با فروش درون گروهی سرمایهگذاریها سعی در بهبود ساختار مالی خود دارد. فروش این سرمایهگذاریها باعث شد پیشبینی سود هر سهم سایپا برای سال مالی جاری از ۱۷ تومان زیان به بیش از ۴۶ تومان سود برسد (سود غیرعملیاتی حاصل از فروش سرمایهگذاری). ایران خودرو نیز در اولین پیشبینی سال مالی ۹۵ سود هر سهم خود را ۵ ریال افزایش داده است. برآوردهای دیگر شرکتهای خودروساز با نمادهای معاملاتی «خاور»، «خکاوه» و «خزامیا» نیز از سال مالی ۹۵ مثبت بود. در این میان، سایپا دیزل با جبران زیان ۱۰۷۸ ریالی سال مالی ۹۴، سود هر سهم خود را برای سال آینده یک ریال عنوان کرده است. پیشبینی درخصوص دریافت ارز مبادلهای به جای ارز آزاد و همچنین کاهش تعرفه واردات مواد اولیه در کنار قرار گرفتن محصولات جدید در سبد تولید و فروش شرکت از عوامل مثبت عنوان شده است. سود ناخالص این شرکت در اولین پیشبینی رشد ۱۸۸ درصدی را نسبت به سال ۹۴ تجربه کرده است.
«خاور» دیگر شرکتی که در زمینه ساخت کامیون و وسایل نقلیه سنگین فعالیت دارد با وجود پیشبینی رشد ۶۵ درصدی مقدار فروش اما با توجه به بالا بودن هزینهها در این شرکت، همچنان عملکرد عملیاتی زیانآوری دارد. مقدار فروش در زامیاد نیز رشد ۸۴ درصدی را نسبت به آخرین پیشبینی ۹۴ نشان میدهد. در دو شرکت زامیاد و همچنین سایپا دیزل سود عملیاتی به ترتیب، با برآورد جهش ۳۵۰ و ۴۶۳ درصدی نسبت به پیشبینی قبلی مواجه شده است. این موضوع سود خالص این شرکتها را با رشدهای قابل توجهی روبهرو کرده است، در این خصوص، زامیاد نیز سود هر سهم خود در سال ۹۵ را ۱۸۷ ریال عنوان کرده است (آخرین پیشبینی این شرکت برای سال مالی ۹۴ سود ۲ ریالی به ازای هر سهم است). صورتهای مالی خودروییها به امیدواری نسبت به بهبود سودآوری این شرکتها در سال آینده اشاره دارد، اما با توجه به جهش شاخص این گروه به نظر میرسد تا حدودی این رشد سودآوری از رشد قیمت سهام جا مانده است. با وجود اینکه برخی کارشناسان بر خوشبینانه بودن این صورتهای مالی تاکید داشتهاند، اگر این سودهای پیشبینی شده محقق شود، رشدهای پیاپی هفتههای اخیر این صنعت و نسبت قیمت به درآمد بالای این گروه در شرایط کنونی (در سطح ۲۷ مرتبه) حاکی از پیشخور شدن بخش زیادی از این خوشبینیها است.
قطعهسازیها نیز به تقاضای خودروسازان وابسته هستند. صورتهای مالی این شرکتها نیز بهطور کلی با تعدیلات مثبت مواجه بوده است. در این میان، برخلاف زیان ۹۹ ریالی که کمک فنر ایندامین سایپا برای سال مالی ۹۴ پیشبینی کرده، در اولین پیشبینی سال ۹۵ مقدار سود این شرکت ۵ ریال عنوان شده است. فنرسازی خاور با نماد «خفنر» نیز سود هر سهم خود برای سال مالی ۹۵ را ۸۰ درصد افزایش داده است. بازار خودرو در سال ۹۴ با روند رکودی مواجه بود، به این ترتیب، به منظور تحریک تقاضا در این بازار، دولت تسهیلات جذاب خرید خودرو را ارائه کرد. این تسهیلات انباشت خودرو را در انبارهای خودروسازان تخلیه کرد، در ادامه اما، بار دیگر آمارها مطابق با انتظارات حاکی از کاهش مقدار فروش خودرو بود. انعقاد قرارداد با شرکای خارجی این امید را به وجود آورده است که خودروسازان داخلی با تنوع بخشیدن به محصولات و افزایش کیفیت متقاضیان را به خرید خودرو ترغیب کنند. بر این اساس، تعیین مسیر آینده صنعت خودرو در شریط کنونی که همچنان برخی از قراردادها تعیین تکلیف نشده است و همچنین سیاستهای تازهای که بتواند تقاضا را تحریک کند مشخص نیست، به نظر دشوار است. در این میان، سایر صنایع وابسته مانند قطعهسازان و همچنین لیزینگیها نیز میتوانند تحت تاثیر روند بازار خودرو قرار گیرند.
ابهام دلار و کالا در نیمی از بورس تهران
بیش از نیمی از بورس تهران را شرکتهای کالایی و وابسته به قیمت جهانی کالا تشکیل میدهند. در این شرایط، نرخ دلار در بازار داخل نیز بهعنوان متغیر دیگری که میتواند درآمدهای ریالی این شرکتها را تغییر دهد، اثرگذار خواهد بود. ضعف اقتصاد جهانی به خصوص چین چشمانداز بازارهای کالایی را همچنان تیره نگه داشته است. از سوی دیگر، به صرفه نبودن تولید کالا این احتمال را به وجود آورده است که مقدار تولید را کاهش دهد. برای مثال افت شدید قیمت نفت عقبنشینی تولیدکنندگان نفتهای غیرمتعارف (شیل) را به دنبال داشته است (کاهش تعداد دکلهای نفتی براساس گزارشهای بیکرهیوز). این موضوع احتمال احیای نسبی قیمت در بازارهای کالایی را ایجاد کرده است. این موضوع علاوه بر اثرگذاری مستقیم بر درآمد شرکتها میتواند بر درآمد دولت نیز اثرگذار باشد. همچنین اثر مستقیمی بر بودجه کشور داشته و میتواند برنامههای احتمالی دولت را تسریع یا کند سازد.
در بازار ارز نیز انتظار برای سیاستهای دولت در جدال با عوامل بنیادی ابهام را برای روند آتی نرخ ارز به وجود آورده است. از طرفی انتظار برای یکسانسازی نرخ در بازار ارز از ماهها قبل وجود داشته که هفته گذشته مسوولان اجرای این موضوع را به ۶ ماه بعد موکول کردند. احتمال نزدیک شدن نرخها در بازار مبادلهای و آزاد به منظور تسهیل روند تکنرخی کردن وجود دارد. هر دو نرخ مزبور اثر مستقیمی بر خرید و فروش شرکتهای بورسی خواهد داشت. افت قیمت جهانی کالاها در ماههای اخیر و با وجود رشد نرخ دلار باعث شده که شرکتهای وابسته به کالا مانند گروه کانه فلزی افت سودآوری را برای سال مالی آتی پیشبینی کنند. در این میان، میتوان به افت ۵۲ و ۲۹ درصدی پیشبینی سود «کچاد» و «کگل» اشاره کرد.
کاشی و سیمان زیر فشار مسکن
گروههای وابسته به مسکن مانند سیمان و کاشی و سرامیک و فولادسازان نیز همچنان زیر سایه رکود در بخش عمرانی و ساخت و ساز برآورد عملکرد ضعیفی را نسبت به سال گذشته انعکاس دادهاند. در حالی که انتظار برای بهبود وضعیت مسکن با افزایش کمی و کیفی تسهیلات وجود دارد، اما به نظر میرسد خروج از رکود مسکن با تاخیر صورت گیرد. این موضوع به سیاستهای دولت نیز وابستگی شدیدی دارد. در صورتی که تحولاتی در بازار مسکن اتفاق بیفتد میتواند از افت ادامهدار سودآوری شرکتهای وابسته به این بازار جلوگیری کند. اما تداوم رکود فعلی و کند بودن خروج از شرایط کنونی احتمال تشدید وخامت این شرکتها را تقویت میکند.
چگونگی اثرگذاری عوامل نو در بانکها؟
بانکها از دیگر گروههایی بودند که در سالهای اخیر و همزمان با اوج گرفتن خوشبینیها نسبت به گشایشهای بینالمللی با جهش قیمتی سهام مواجه میشدند. بانکهای بزرگ بورسی مانند ملت، تجارت و همچنین صادرات سودهای انتظاری سال ۹۵ را منتشر نکردهاند. اما در سایر بانکها شاهد تعدیلات مثبت سودآوری این شرکتها هستیم. لغو تحریمهای سوئیفت و اتصال به شبکه جهانی در کنار آزاد شدن داراییهای بلوکهشده بانکها از نکات مثبتی بود که برجام برای بانکها به ارمغان آورد. با وجود این خوشبینیها در ماههای گذشته، کارشناسان به وضعیت نامناسب مالی بانکها اشاره داشتهاند. در این شرایط، نیاز به حفظ نقدینگی این بانکها از جمله مواردی بوده که به منظور رفع آن بانکها به اجبار سودهای بیش از سودهای مصوب بانک مرکزی را به سپردهگذاران پرداخت میکردند تا بتوانند سرمایهها را به سوی خود بکشانند. در این شرایط، کاهش توافقی سود بانکی و در ادامه تسهیلات میتواند بر سودآوری این شرکتها اثرگذار باشد. البته این موضوع دور از انتظار نیست که مطابق با گذشته به منظور تامین سرمایه بانکها به پرداخت سودهای بالا اقدام کنند. نرخ سود بانکی علاوه بر تغییراتی که در صورتهای مالی این شرکتها خواهد گذاشت برای سایر شرکتها و کل بازار نیز متغیر مهمی است. در این شرایط، با وجود کاهش توافقی نرخ سود به نظر میرسد این سیاست نتواند راهکار مناسبی باشد و بر این اساس، همچنان ابهام درخصوص نرخ سود بانکها وجود دارد.
سیاستهای دولت
هفتمین و آخرین موضوع که اثر کلی علاوه بر اثری که بر متغیرهای کلان بازار دارد و میتواند سودآوری شرکتها را دستخوش تغییر کند، سیاستهای دولت در زمینههای مختلف است. در این خصوص، نرخگذاری گاز خوراک پتروشیمیها، مواد اولیه و محصولات پالایشگاهها، نحوه نرخگذاری اوره کشاورزی و همچنین سیاستهای دولت درخصوص تورم و بودجههای عمرانی میتواند صورتهای مالی شرکتها را تغییر دهد. در این شرایط، افزایش تورم علاوه بر اثر بر سودآوری شرکتهایی مانند غذایی میتواند سود واقعی را که از بازار سهام حاصل میشود کاهش دهد. بر این اساس، باید در انتظار سیاستهای دولت در ماههای آتی بود.
۰۷:۳۸:۴۵ روه خودرو: رکود در شرایطی بهخصوص طی یک سال گذشته بهشدت گریبان بازار خودرو کشور را فشرد که در پی آن، خودروسازان مجبور به اعمال روشهایی جدید و جذاب برای فروش محصولات خود شده و از این راه، بخشی از مشتریان را به بازار برگرداندند.
آن طور که از بازار خبر میرسد، این روزها رونقی نسبی در خرید و فروش خودروهای داخلی شکل گرفته و دلیل اصلی این اتفاق نیز در نظر گرفتن شرایط ویژه فروش از سوی خودروسازان است. بهعبارت بهتر، خودروسازان وقتی دیدند مشتریان بازار را تحریم کرده و میل و البته توانی به خرید ندارند، به سراغ روشهای ویژه فروش رفتند تا از این راه محصولات خود را به فروش برسانند. هرچند مشتریان انتظار داشتند قیمت خودرو کاهش یابد و در کنار آن کیفیت نیز بالا برود، اما خودروسازان به سراغ روش نسبتا سادهتر و بهصرفهتر رفتند تا بدون پایین آوردن قیمت و اعمال تغییرات کیفی، بخشی از مشتریان را به خرید ترغیب کنند.
با نگاهی به شرایط فروش خودروسازان طی مدت اخیر، مشخص میشود غولهای جاده مخصوص از پنج روش ویژه برای جلب مشتریان و بازگرداندن آنها به بازار استفاده کردهاند، روشهایی که معمولا سابقه نداشته و جاده مخصوصیها پیشتر چندان نیازی به آنها نداشتند. «ودیعه کم برای پیشفروش»، «اقساط بلندمدت»، «اقساط بدون بهره»، «افزایش خودروهای امانی» و «سود مشارکت و سود انصراف بالا»، پنج روشی بهشمار میروند که خودروسازان توانستهاند بهواسطه آنها، رونقی نسبی به فروش محصولاتشان بدهند. بهعنوان مثال، در نظر گرفتن ودیعه کم برای پیش خرید، مشتریان را ترغیب کرده تا با اندک پولی که دارند، صاحب خودرو شده و اقساط آن را در درازمدت و بدون بهره پرداخت کنند. یا مثلا افزایش خودروهای امانی سبب شده تا بخشی از مشتریان که نمیخواهند برای دریافت خودرو خود منتظر بمانند، محصول موردنظرشان را در مدت زمانی کوتاه در یافت کرده و درگیر حاشیههایی از قبیل تاخیر در تحویل و افزایش قیمت نشوند.
روشهای جذاب اما ریسک دار
اما روشهای ویژه خودروسازان هرچند از جهاتی به نفع آنها و مشتریان تمام شده، اما ریسکهای خاص را نیز به همراه دارد، بهخصوص در بخش سود مشارکت و انصراف. آن طور که در طرحهای فروش خودروسازان به چشم میآید، آنها برای فروش محصولات خود، سود مشارکت و انصراف ویژهای لحاظ کرده و بهنوعی در نقش بانک ظاهر شدهاند. بهعنوان مثال، یکی از خودروسازان داخلی، با در نظر گرفتن سود مشارکت ۲۷ درصدی و سود انصراف ۲۶ درصدی، بهنوعی به رقابت با بانکها پرداخته است، چه آنکه سیستم بانکی به تازگی سود سپرده را دو درصد کاهش داده، اما خودروسازان، سود مشارکت و انصراف را جذاب کردهاند. در حال حاضر، سود تسهیلات، سپرده یک ساله و سپرده روزشمار به ترتیب ۲۲، ۱۸ و ۱۰ درصد ازسوی نظام بانکی کشور تعیین شده و وقتی خودروسازان چند درصد بالاتر از این ارقام را بهعنوان سود مشارکت و انصراف لحاظ میکنند، طبیعی است که بخشی از مشتریان جذب شده و اقدام به پیش خرید خودرو کنند. بهعبارت بهتر، مشتریان وقتی متوجه شدند خودروسازان از حداکثر سود بانکی نیز بیشتر سود میدهند، از بانکها به سمت شرکتهای خودروساز چرخیده و بهنوعی در «جاده مخصوص» سرمایهگذاری کردهاند.
با توجه به شرایط فعلی، مشتری با خود میگوید سرمایهگذاری در خودروسازی، سود بیشتری در مقایسه با سپردهگذاری در بانکها دارد، مخصوصا اینکه حتی اگر خودرو نیز نخرد، باز هم بهواسطه سود انصراف، منتفع خواهد شد. در واقع خودروسازان برای فروش محصولات خود، روی به روشی آوردهاند که در کنار جذابیت و موثر بودنش (در جذب مشتریان)، ریسک خاص خود را نیز داشته و ممکن است نگاه مشتریان به آنها را بهتدریج تغییر بدهد. واضحتر اینکه مشتریان وقتی میبینند خودروسازان در ارائه سود، فراتر و جذابتر از سیستم بانکی عمل میکنند، بهتدریج ممکن است نگاهشان به خودروسازی از «صنعت» به «بانک» تغییر کرده و این موضوع حتی سیستم فروششان را نیز دچار اختلال کند. مشکل اینجاست که ممکن است بخشی از مشتریان نه به نیت خرید خودرو، بلکه به هوای دریافت سود بالاتر از سیستم بانکی، اقدام به پیشخرید کرده و دست آخر نیز خودرو ثبت نامی را تحویل نگیرند. در این صورت، اگرچه خودروسازان توانستهاند هدف اولیه خود؛ یعنی «جذب نقدینگی» را محقق کنند، اما هدف ثانویهشان که «فروش محصول» است، به چالش کشیده خواهد شد. با این حساب، در نظر گرفتن سود انصراف بالا، بهنوعی ریسک بوده و ممکن است نتواند خودروسازان را به اهدافشان برساند. نکته دیگر اینجاست که سود مشارکت بالا، بار مالی سنگینی را برای خودروسازان ایجاد میکند و احتمال دارد جاده مخصوصیها در اجرای تعهدات خود (پرداخت سود مشارکت در نظر گرفته شده) به مشکل مالی بربخورند. از طرفی، در نظر گرفتن سود بالای مشارکت و انصراف، این پرسش را در اذهان عمومی ایجاد کرده که اگر خودروسازان مشکل مالی دارند (که تاکید میکنند دارند) پس چطور چنین سودهایی را لحاظ کردهاند؟
هرچند خودروسازان میگویند بهدلیل کمبود تسهیلات بانکی، وظیفه بانکها مبنی بر ارائه اعتبار برای خرید خودرو، به گردن آنها افتاده؛ بنابراین چارهای جز در نظر گرفتن روشهایی از قبیل سود بالای مشارکت ندارند، با این حال این اقدام در عین جذابیت خالی از ریسک نیست. هرچه هست، خودروسازان فعلا توانستهاند با روشهای جدید خود بهخصوص سود مشارکت و سود انصراف بالا، بخشی از مشتریان را به بازار برگردانند و حالا باید منتظر ماند و دید سرانجام این روشها مثبت است، یا در درازمدت باری به بار خودروسازان خواهد افزود.
۰۷:۳۸:۲۶ صعود قوی قیمت سنگآهن به بالای ۵۰ دلار در تن طی هفته گذشته نتوانست پیشبینی شرکت بیاچپی بیلیتون نسبت به آینده بازار را تغییر دهد و این شرکت همچنان بر این باور است که عرضه فراوان و کاهش رشد اقتصادی چین قیمتها را پایین خواهد برد.
به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، بیاچپی در تازهترین پیشبینی خود هشدار داده است که احتمالا قیمتهای پایینتر و نوسانات بیشتر در بازار کالا (از جمله سنگآهن) تداوم خواهد داشت. این ماده اولیه تولید فولاد از آغاز امسال ۱۸درصد جهش داشته و روز چهارشنبه به ۶۰/ ۵۱دلار در هر تن خشک رسید. این در حالی است که در سه ماه پایانی ۲۰۱۵ قیمت سنگآهن کف ۶ ساله خود در نزدیکی ۳۸ دلار را لمس کرد. از سویی شرکت بیاچپی بیلیتون که بزرگترین شرکت معدنی جهان است، ضمن اعلام کاهش سود تقسیمی (اولینبار در ۱۵ سال گذشته) اعلام کرد که قیمتها احتمالا پایین بماند. با توجه به تقاضای ضعیف و عرضه فراوان سنگآهن، این شرکت آینده بازار را مثبت نمیبیند. در عین حال پیشبینی میشود که تقاضای فولاد چین ضعیف باشد و امید به بهبود بازار ساختمان و تقاضای بخش زیرساختهای این کشور نیز در نیمه اول سال چندان قوی نیست. این شرکت استرالیایی همچنین اعلام کرد که همچنان قصد دارد بر حجم تولید خود بیفزاید.
۰۷:۳۸:۱۰ ایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا): بهرغم افزایش خریدها و رونق بازار فولاد قیمت سنگ آهن وارداتی در چین به ۵۰ دلار هر تن سی اف آر بازگشت. سنگآهن خلوص ۶۲ درصد استرالیا یک دلار افت داشته و فعالان بازار علت این افت را رشد سریع قیمت در هفته گذشته میدانند. در واقع این فقط یک تصحیح قیمت بود. به گزارش «ایفنا»، رونق بازار فولاد باعث شده اخیرا خرید سنگآهن رشد چشمگیری داشته باشد. موجودی فولاد تجار و مصرفکنندههای نهایی کم است از این رو به فکر خرید افتادهاند تا برای بهار و افزایش فعالیت ساختوساز آماده شوند. گرچه قیمت سنگآهن اخیرا به اوج رسیده ولی انتظار میرود در ماه مارس به ۵۵ دلار هر تن سیافآر نیز برسد. از طرفی برای آینده دراز مدت موسسه سیتی گروپ پیشبینی کرده در سال جاری قیمت سنگآهن به ۳۰ دلار نیز برسد چون تقاضا کم است و مازاد عرضه ادامه دارد.
۰۷:۳۷:۵۱ گروه بورس کالا: روز گذشته بانک مرکزی شاخص بهای تولیدکننده در کشور را در بهمنماه سال جاری ۶/ ۲۱۴واحد اعلام کرد که نسبت به ماه قبل ۲/ ۰ درصد کاهش داشته است. براساس اعلام بانک مرکزی شاخص مذکور در بهمنماه گذشته اگرچه نسبت به ماه قبل از خود روندی کاهشی داشته اما در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل معادل ۴/ ۳درصد افزایش داشته است. با این حال نگاهی به جزئیات شاخص بهای تولیدکننده در ایران نشان میدهد که گروه ساخت (صنعت) در میان ۸گروه اصلی تنها گروهی بوده است که با کاهش یک درصدی نسبت به ماه گذشته و کاهش ۵/ ۱ درصدی نسبت به ماه مشابه در سال قبل همراه بوده است. حال در این میان صنعت فولاد بهعنوان یکی از صنایع مادر کشور چه شرایطی را پشتسر گذاشته است؟ این سوال در شرایطی مطرح میشود که آمارهای رسمی از کاهش شاخص بهای تولیدکننده در بخش صنعت خبر میدهد و از سویی بالا بودن هزینههای تولید یکی از گلایههای همیشگی فولادسازان بوده است. از نگاه فولادسازان ایرانی، بالا بودن قیمت تمامشده فولاد در کشور پاشنه آشیل این صنعت در رقابت با تولیدکنندگان خارجی و ورود به بازارهای فرامرزی است. این انتقاد در حالی همواره از سوی فولادسازان جریان داشته است که حالا و با تکیه بر گزارش بانک مرکزی از شاخص بهای تمام شده در بخش صنعت، باید دید که آیا صنعت فولاد نیز از کاهش شاخص بهای تولیدکننده در بخش صنعت سهمی داشته است یا خیر. از سویی با قرار داشتن در آستانه سال نو و افزایش هزینههای تولید، این سوال مطرح است که آیا کاهش شاخص بهای تولید در بخش صنعت و یا فولاد در سال آینده نیز پایدار خواهد بود.
در پاسخ به سوال مطرح شده کارشناسان عقیده دارند بهطور حتم شاخصهای تاثیرگذار در بهای تمام شده تولید برای فولادسازان در سال آینده با افزایش همراه خواهد بود هرچند که این شاخصها در سال جاری و در پی افت قیمت فولاد روندی کاهشی داشتهاند. رئیس انجمن فولادسازان در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» و در پاسخ به این سوال که آیا صنعت فولاد طی ماههای گذشته با کاهش بهای تولیدکننده همراه بوده است یا خیر، میگوید: اگرچه در آمار بانک مرکزی مشخصا به شاخص بهای تولیدکننده در صنعت فولاد اشاره نشده است اما از آنجا که شاخص قیمت تمام شده در این صنعت بر قیمت نهادههای تولید تاثیری مستقیم دارد، میتوان گفت که این شاخص در صنعت فولاد روندی کاهشی را تجربه کرده است.
بهرام سبحانی در ادامه با اشاره به این نکته که قیمت فولاد طی ماههای گذشته بهصورت مستمر کاهشی بوده است، میگوید: زمانیکه قیمت فولاد کاهش پیدا میکند قیمت نهادههای تولید نیز با کاهش همراه میشود از جمله سنگآهن، قراضه و مانند اینها زیرا قیمت تمام این مواد اولیه و خوراکها تابعی از قیمت نهایی فولاد است. سبحانی در ادامه با اشاره به سایر اجزای تاثیرگذار بر شاخص بهای تولیدکننده میگوید: در این میان انرژی و نیروی انسانی نیز سهم عمدهای در شاخص بهای تولیدکننده دارند؛ هزینههای مربوط به نیروی انسانی که قطعا با افزایش همراه خواهند شد اما چنانچه نرخ انرژی در سال آینده ثابت بماند، میتوان به عدم افزایش چشمگیر شاخص هزینه تولیدکننده در سال ۹۵ امیدوار بود. مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان نرخ تسهیلات بانکی را نیز از جمله عوامل تاثیرگذار بر هزینههای تولیدکنندگان میداند و میگوید: تسهیلات بانکی هم برای سرمایهگذاری و هم بهعنوان سرمایه در گردش از سوی تولیدکنندگان فولاد مورد استفاده قرار میگیرد، بنابراین با کاهش نرخ بهره طبعا هزینههای تولید نیز با کاهش همراه خواهند شد.
سهم حقوق و دستمزد در قیمت تمام شده
روزهای پایانی سال با سرعت سپری میشوند و زمزمههای افزایش ۱۲ تا ۱۵ درصدی حقوق و دستمزد نیز روز به روز به گوش میرسد، زمزمههایی که خوشایند کارگران است و از سویی تولیدکنندگان را در شرایطی که بازارها در رکود قرار دارند، نگران میکند. اگرچه سهم حقوق و دستمزد کارکنان واحدهای تولیدی در دنیا چیزی بین ۵ تا ۶ درصد هزینههای تمام شده را تشکیل میدهد، اما به گفته سبحانی سهم هزینههای نیروی انسانی در برخی واحدهای تولید فولاد در کشور به ۲۰ درصد از کل قیمت تمام شده نیز میرسد. سبحانی در این زمینه میگوید: سهم نیروی انسانی در قیمت تمام شده در واحدهای مختلف متفاوت است اما در جایی مانند فولادمبارکه که از ابتدا تا انتهای زنجیره تولید، تعداد ۱۵ هزار حقوقبگیر را در دل خود دارد، ۲۰ درصد از قیمت تمامشده به هزینههای نیروی انسانی مربوط میشود. او در ادامه تاکید دارد که هزینه نیروی انسانی در واحدهای پاییندستی مانند واحدهای نورد کمتر است.
چالشی به نام حملونقل
اما یک کارشناس صنعت فولاد در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» با تاکید بر روند کاهشی قیمت مواد اولیه و تاثیر آن بر کاهش شاخص تولیدکننده در صنعت فولاد، میگوید: با این وجود سال که تغییر میکند هزینهها افزایش پیدا میکنند و این در حالی است که هزینه حمل و نقل در میان تمام هزینهها به طرز چشمگیری با رشد همراه میشود. رضا زائرحیدری در ادامه با اشاره به این نکته که صنعت فولاد وابستگی بسیار بالایی به حمل و نقل دارد، میگوید: برای هر یک تن فولادی که تولید میشود باید ۴ تن جا به جایی صورت گیرد، بنابراین رشد هر ساله نرخ حملونقل برخلاف کاهش مداوم قیمت فولاد، باری است که فولادسازان چه در حملونقل داخلی و چه در حملونقل خارجی آن را بر دوش خود احساس میکنند. زائرحیدری در نهایت عقیده دارد چنانچه هزینههای تولید در صنعت فولاد به واسطه رشد هزینه نیروی انسانی و هزینههای حملونقل با ۲۰ درصد افزایش همراه شود، قدرت رقابت فولادسازان در بازارهای خارجی و حتی در مقابل واردکنندگان فولاد به ایران تا ۲۰ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. اما موضوعی که سبحانی در آخر به آن اشاره میکند این است که «در سال آینده حتی با وجود کاهش نرخ بهره بانکی و یا رسیدن به نرخی واحد برای قیمت ارز، در رقابت با تولیدکنندگان خارجی شرایطی یکسان نخواهیم داشت زیرا اگرچه بهره بانکی با کاهش همراه شده است اما رقبای فولادسازان ایرانی با بهره بانکی یک تا ۲ درصد مشغول به فعالیت هستند.»
او در رابطه با نرخ ارز نیز عقیده دارد «به هر میزانی که ریال تقویت شود، قدرت رقابت تولیدکنندگان برای صادرات کم خواهد شد.» سبحانی با تاکید بر این نکته که تقویت ریال از نظر ملی اقدامی افتخارآفرین بهشمار میرود، میگوید: اما باید این واقعیت را نیز پذیرفت که با تقویت ریال انگیزه تولیدکنندگان برای صادرات کم میشود و از سویی خطر تشدید واردات نیز آنها را تهدید خواهد کرد. با این تفاسیر به نظر میرسد فولادسازان در سال آینده اگرچه با کاهش نرخ بهره بانکی و یا تثبیت نرخ ارز میتوانند به کاهش هزینههای خود در این دو بخش امیدوار باشند، اما از سویی افزایش هزینههای نیروی انسانی، تعداد بالای نیروهای سربار، رشد چشمگیر هزینههای حملونقل، رشد قیمت حاملهای انرژی و مسائلی از این دست میتوانند مانعی بر سر راه کاهش قیمت تمام شده محصولات فولادسازان باشند.
۰۷:۳۶:۲۲روه مسکن: رشد نقطهای معاملات خرید مسکن در بهمن ماه باعث شد معدل ۱۱ ماهه بازار ملک به لحاظ نرخ رشد منفی در مقایسه با معدل ۱۰ ماهه بهبود پیدا کند. براساس تازهترین گزارش بانک مرکزی از وضعیت بازار خرید و فروش مسکن در تهران، در یازده ماه سال ۹۴، تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی شهر تهران به ۱۴۱ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵/ ۱۰ درصد کاهش نشان میدهد. این در حالی است که معدل ۱۰ ماهه بازار ملک به لحاظ نرخ رشد معاملات در مقایسه با ۱۰ ماهه اول سال گذشته حاکی از رشد منفی ۳/ ۱۲ درصدی است که رشد نقطهای معاملات خرید و فروش مسکن در بهمن ماه باعث کاهش این شیب منفی در معدل ۱۱ ماهه معاملات خرید مسکن شده است.
بانک مرکزی در جدیدترین گزارش خود از وضعیت معاملات مسکن در تهران اعلام کرد: در بهمن ماه ۹۴، حجم معاملات آپارتمانهای مسکونی در شهر تهران به ۱۶ هزار و ۴۳۴ هزار واحد رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب به میزان ۷/ ۰ و ۶/ ۵ درصد افزایش نشان میدهد. این در حالی است که طی بهمن ماه امسال، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای مسکن شهر تهران معادل ۳ میلیون و ۹۲۰ هزار تومان بود که نسبت به ماه قبل ۳ درصد افزایش و نسبت به ماه مشابه سال قبل با یک درصد کاهش همراه بوده است. بر اساس این گزارش، همچنین در بهمن ماه امسال از میان مناطق ۲۲ گانه شهر تهران، بیشترین متوسط قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده معادل ۷ میلیون و۶۸۰ هزار تومان به منطقه یک و کمترین آن با حدود ۲ میلیون تومان به منطقه ۱۸ تعلق داشته است.
کاهش سهم نوسازها از آمار معاملات
به گزارش «دنیای اقتصاد»، بانک مرکزی در گزارش خود از وضعیت معاملات خرید و فروش مسکن در بهمن ماه، از کاهش حجم معامله نوسازها از کل معاملات در مقایسه با ماههای قبل خبر داد. بر این اساس، اگر چه واحدهای نوساز تا ۵ سال ساخت مطابق روال ماههای گذشته با سهم ۷/ ۵۶ درصد، بیشترین حجم از واحدهای مسکونی معامله شده را به خود اختصاص دادهاند اما این سهم در مقایسه با بهمن ماه سال قبل، معادل ۳/ ۱ واحد درصد کاهش نشان میدهد. در این میان منطقه ۵ با سهم ۴/ ۱۳ درصدی از کل معاملات، بیشترین تعداد قراردادهای مبایعه نامه را به خود اختصاص داده است. همچنین مناطق ۴، ۲ و ۱۵ به ترتیب با سهم ۵/ ۱۰، ۱/ ۸ و ۷/ ۶ درصدی در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند.
بیشترین رشد متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در بهمن ماه امسال نسبت به ماه مشابه سال قبل به منطقه ۶ با ۸/ ۳ درصد و بیشترین کاهش قیمت به منطقه ۱۹ معادل ۴/ ۶ درصد تعلق دارد. بانک مرکزی در ادامه این گزارش میافزاید: تداوم بهبود حجم معاملات در دو ماهه اخیر نشانگر استقبال خریداران در شرایط ثبات قیمتی حاکم بر بازار مسکن است. انتظار میرود این وضعیت که با بهبود شرایط اقتصاد کلان و نیز اقدامات مناسب اتخاذ شده از سوی نظام بانکی در کمک به تسهیل اعتباری بخش مسکن و تعدیل نرخ سود بانکی همراه شده است، در ماههای آتی نیز همچنان تداوم یابد.
۰۷:۳۵:۱۲سعید حافظی در گفتگو با مهر در تشریح مهمترین فرصتهای سرمایهگذاری نفت و گاز در حوزه خلیج فارس، گفت: هم اکنون مذاکرات متعددی با شرکتهای اروپایی و آسیایی برای اجرای طرحهای جدید نفت و گازی در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز انجام شده است.
مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران با اشاره به انجام مذاکراتی با شرکتهای انی ایتالیا، توتال فرانسه و یک شرکت اتریشی، تصریح کرد: با وجود مذاکره، تاکنون قراردادی با هیچ شرکت اروپایی و آسیایی امضا نشده است.
این مقام مسئول با اعلام اینکه ارزش فرصتهای سرمایه گذاری در صنایع نفت و گاز ایران در منطقه خلیج فارس حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار برآورد میشود، اظهار داشت: از این میران بخشی از این سرمایه گذاریها مربوط به توسعه میادین جدید نفت و گاز بوده که توسط شرکت مهندسی توسعه نفت و یا نفت و گاز پارس مذاکرات آن پیگیری می شود.
وی با بیان اینکه بخشی دیگر از مذاکرات هم مربوط به توسعه میادین قدیمی و در حال تولید نفت است، تبیین کرد: در این میادین، افزایش ضریب بازیافت با رعایت تولید صیانتی از مهمترین اهداف جدید سرمایهگذاری به شمار میرود.
حافظی همچنین در تشریح برخی از فرصتهای جدید سرمایه گذاری در حوزه صنایع نفت و گاز ایران در خلیج فارس، توضیح داد: هم اکنون توسعه میادین نفتی سروش، نوروز، ابوذر، هنگام، درود و تعدادی دیگر از میادین مشترک نفت و گاز از مهمترین فرصتهای سرمایه گذاری در این حوزه است.
مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره اخیرا در گفتگو با مهر با تشریح دو سناریوی افزایش تولید از میادین نفتی ایران در خلیج فارس، گفته است: تمامی طرحهای جدید نفتی با اولویت افزایش برداشت از میادین مشترک اجرایی میشود.
به گزارش مهر، در کنار اجرای طرحهای جدید افزایش تولید نفت، بازآوری برخی از چاههای نفتی یکی از سناریوهای افزایش تولید نفت ایران در منطقه خلیج فارس است به طوریکه با انجام تعمیرات و حفاری برخی از چاههای قدیمی تولید نفت خام از این چاهها را بار دیگر از سرگرفته خواهد شد.
بر این اساس در فاز اول اجرای این طرح تعمیر و از سرگیری تولید نفت خام از ۴۸ چاه در دستور کار قرار گرفته است، پیش بینیها نشان میدهد با انجام این طرح بزرگ حفاری و تعمیراتی تا سال آینده حدود ۵۰ هزار بشکه به ظرفیت تولید روزانه نفت خام ایران در خلیج فارس افزوده شود.
۰۷:۳۴:۴۸تعابیر متفاوتی از مفهوم دموکراسی وجود دارد که یکی از رایجترین آنها نظام سیاسی مبتنی بر رای اکثریت است. در این تعبیر حقیقتی نهفته است اما نه تمام حقیقت. حقیقت دموکراسی در نظام سیاسی مشروط و محدود به قانون است که اصطلاحا به آن «حکومت قانون» میگویند و در زبان فارسی آن را «حکومت مشروطه» ترجمه کردهاند. اینجا منظور از قانون عبارت است از: قواعد کلی و تمام شمولی که ناظر بر حفظ جان، مال و آزادیهای مشروع انسانها است. منظور از آزادیهای مشروع هم آزادی مبادله، آزادی بیان، آزادی اجتماعات و آزادی انتخاب حاکمان سیاسی است. در این تعبیر از دموکراسی واضح است که حاکمان باید مقبول و منتخب مردم باشند، اما چون در انتخاب حاکمان از سوی مردم ممکن است اختلاف نظر پیش بیاید قاعده رای اکثریت بهعنوان راهحل صلحآمیز برای فیصله دادن به اختلافات ابداع شده است.
تعابیر متفاوتی از مفهوم دموکراسی وجود دارد که یکی از رایجترین آنها نظام سیاسی مبتنی بر رای اکثریت است. در این تعبیر حقیقتی نهفته است اما نه تمام حقیقت. حقیقت دموکراسی در نظام سیاسی مشروط و محدود به قانون است که اصطلاحا به آن «حکومت قانون» میگویند و در زبان فارسی آن را «حکومت مشروطه» ترجمه کردهاند. اینجا منظور از قانون عبارت است از قواعد کلی و تمام شمولی که ناظر بر حفظ جان، مال و آزادیهای مشروع انسانها است. منظور از آزادیهای مشروع هم آزادی مبادله، آزادی بیان، آزادی اجتماعات و آزادی انتخاب حاکمان سیاسی است. در این تعبیر از دموکراسی واضح است که حاکمان باید مقبول و منتخب مردم باشند، اما چون در انتخاب حاکمان از سوی مردم ممکن است اختلاف نظر پیش بیاید قاعده رای اکثریت بهعنوان راهحل صلحآمیز برای فیصله دادن به اختلافات ابداع شده است. رای اکثریت به خودی خود مشروعیت ایجاد نمیکند. اکثریت آلمانیها به حزب نازی رای دادند و هیتلر را بر سر کار آوردند اما حکومت نازی جنایتکار بود و مشروعیت نداشت. مشروعیت رژیمهای سیاسی ناشی از حکومت قانون و رعایت حقوق و آزادیهای انسانها است. با این اوصاف معلوم میشود تعبیر دموکراسی به صِرف حکومت مبتنی بر آرای مردم یا اکثریت مردم اشتباه است و ممکن است به نتایج فاجعه باری بینجامد. مضافا اینکه درخصوص رای اکثریت مردم هم باید توجه داشت که این رای باید برگشتپذیر باشد. دموکراسی یعنی مخالفان شما از این آزادی برخوردار باشند که آنها هم رقابت کنند و قدرت را به دست گیرند. تعریف قاعده اکثریت در دموکراسی این نیست که کسی با رای مردم به قدرت برسد، بلکه دموکراسی واقعی آن است که با رای مردم از قدرت کنار رود. یعنی اقلیت بتواند به اکثریت تبدیل شود. اگر این رقابت و حق انتخاب مردم نباشد، بقیهاش حرف و تعارف است.
دموکراسی در اقتصاد: مصداق دموکراسی در نظام اقتصادی، بازار رقابتی است، همان انتخابی که شما در خرید یا امتناع از خرید یک کالا یا خدمت انجام میدهید. شما وقتی کالای خاصی را میخرید، انتخاب میکنید، این انتخاب به اندازه انتخاب سیاسی اهمیت دارد. تفاوت دموکراسی اقتصادی با دموکراسی سیاسی در استمرار و روزمره بودن انتخاب در نظام اقتصادی است، در حالی که تواتر در انتخاب سیاسی درازمدت و در مقاطع زمانی خاصی صورت میگیرد. به سخن دیگر، برگشتپذیری در انتخاب اقتصادی به سرعت امکانپذیر است، در حالی که در انتخاب سیاسی اینگونه نیست و باید تا موعد انتخاباتی منتظر ماند.
بهطور کلی هدف فعالیتهای اقتصادی در جامعه رفاه مردم است، یعنی برخلاف آنچه اغلب در ایران مطرح شده و عدهای بیشتر روی تولید تاکید دارند و آن را هدف قرار دادهاند، تولید هیچگاه هدف نهایی نیست، بلکه وسیلهای برای گستردهتر کردن دامنه انتخاب انسانها است. تفاوت انسان متمدن و انسان عقب مانده، در گستره انتخابهای آنها است. انسان مدرن قدرت انتخاب بیشتری دارد، اوقات فراغتش بیشتر است بیشتر میتواند فکر کند و رفاه بیشتری دارد. تولید وسیلهای است برای اینکه آزادی انتخاب ما را بالا ببرد. البته این آزادی مسائل و مشکلات خاص خود را دارد ولی راهحل مشکلات این نیست که اقتصاد را دولتی کنید یا جلوی فعالیتهای آزاد اقتصادی را بگیرید. اصلا رمز موفقیت کشورهای صنعتی در این نیست که آنها بر مشکلاتشان فائق آمدهاند، بلکه رمز موفقیت آنها در این است که دائما از خودشان انتقاد کرده و خود را اصلاح میکنند و این به دلیل وجود آزادی در این جوامع است که اصلاح، امکانپذیر شده است. آزادی این امکان را میدهد که شما نتیجه عمل خود را ببینید و بتوانید خود و مسیرتان را اصلاح کنید. البته منظور این نیست که ما به جامعه آرمانی میرسیم اما با این روش از فاجعه جلوگیری میکنیم و در این دنیای خاکی از آن بیشتر هم نباید توقع داشت. ما نمیتوانیم روی زمین بهشت ایجاد کنیم. به قول آن شاعر آلمانی، آنها که خواستند در روی زمین بهشت درست کنند، جهنم به پا کردند.
۰۷:۳۰:۰۵ گروه خبر: دولت حسن روحانی، روز گذشته در شرایطی اولین تجربه خود در برگزاری انتخابات را پشتسر گذاشت که گزارشها از همان ساعات اولیه برگزاری انتخابات، از مشارکت کمنظیر و خیرهکننده مردم حکایت داشت. اولین خبرها در این باره را محمدحسین مقیمی رئیس ستاد انتخابات کشور، در ساعات اولیه شروع انتخابات به خبرگزاریها اعلام و استقبال مردم از انتخابات را خوب توصیف کرد. بر اساس آنچه این مقام وزارت کشور خبر داد، انتخابات هفتم اسفندماه برای تشکیل پنجمین مجلس خبرگان رهبری و دهمین مجلس شورای اسلامی حتی در دورترین نقاط کشور، مناطق مرزی، عشایری و روستایی نیز با استقبال خوبی همراه شد.
با این همه، همزمان با آغاز رایگیری در شعب اخذ رای سراسر کشور، مسوولان نظام نیز با حضور در شعب مختلف، آرای خود را به صندوقها ریختند؛ علاوهبر آنکه حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین دقایق آغاز رأیگیری با حضور در محل صندوق سیار ۱۱۰ در حسینیه امام خمینی (ره)، آراء خود را به صندوق انداختند. حسن روحانی رئیسجمهوری نیز در نخستین ساعات آغاز رایگیری، مشارکت خود در انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و دهمین دوره مجلس شورای اسلامی را به ثبت رساند؛ رئیسجمهوری با حضور در ساختمان وزارت کشور در خیابان فاطمی علاوهبر آنکه رای خود را به صندوق سیار مستقر در این وزارتخانه انداخت، از ستاد انتخابات کشور نیز بازدید کرد. در این بازدید عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور، حسن روحانی را همراهی میکرد.
تلاش دولت برای حراست از آرای مردم
حسن روحانی روز گذشته پس از انداختن رای خود در صندوق سیار مستقر در وزارت کشور به ملت بزرگ ایران برای حضور فعال در این روز سرنوشتساز در پای صندوقهای رای در سراسر کشور تبریک گفت و تاکید کرد: دولت آرای مردم را امانت بزرگ میداند و برای حراست از این امانت همه توان خود را به کار میگیرد. به گزارش «ایرنا»، رئیسجمهوری ادامه داد: انتخابات و حضور مردم در واقع نمادی از استقلال سیاسی کشور و حاکمیت ملی است. اگر قبل از پیروزی انقلاب، دستهای بیگانه برای اداره کشور تصمیم میگرفتند در طول این ۳۷ سال این مردم ایران هستند که در انتخابات در پای صندوق با دستان پربرکت خود برای کشور تصمیم میگیرند. روحانی رای مردم را سرمایهگذاری بسیار پرسود خواند و گفت: یک ساعت پای صندوق آرا بودن، آرا را نوشتن، آن را تحویل دادن و استفاده کردن از ثمره چهار ساله برای مجلس شورای اسلامی و هشت ساله برای مجلس خبرگان رهبری یک سرمایه گذاری پرسود است. رئیسجمهوری با طرح این سوال که کدام تجارت پرسودی است که یک ساعت کار و تلاش باشد و چهار یا هشت سال آثار آن امنیت ملی، آرامش، عزت سیاسی کشور، امید به آینده و رونق اقتصادی باشد، گفت: امروز مشارکت سیاسی به مفهوم امیدواری به آینده کشور، اعتماد به نظام و کارگزاران این نظام است؛ بنابراین امید و اعتماد سرمایه اصلی و بزرگی است که امروز پای هر دو صندوق با تک تک آرای مردم امضا میشود. وقتی امروز مردم در مشارکت سیاسی فعال هستند انتظار ما این است که فردا در مشارکت اقتصادی مردمی، همه فعال باشند و کشور را به نقطهای برسانیم که در شان ایران بزرگ و ایرانیان فهیم باشد. روحانی همچنین به مردم ایران اطمینان داد که دولت، وزارت کشور، هیاتهای اجرایی، هیاتهای نظارت، شورای نگهبان و همه کشور و نظام تلاش میکنند تا انتخابات کاملا قانونی و سالم برگزار کنند. روحانی با تاکید بر اینکه همه ما که پای صندوق آرا هستیم، پیروزیم، گفت: تمام احزاب و جناحها پیروز هستند؛ اگر جناحی اکثریت آرا را ببرد، پیروز است و اگر هم اکثریت آرا را کسب نکند باز هم پیروز است. این که همه ما آمدیم و همه احزاب، فعال و بانشاط بودند با یکدیگر رقابت کردند و حضور داشتند به معنای پیروزی همه است، کسی برنده شود یا به ظاهر بازنده شود باز هم پیروز است. رئیسجمهوری با بیان این که امیدوارم نتیجه انتخابات، نشاط همگانی و سراسری برای همه کشور بههمراه داشته باشد، گفت: هر مجلسی با هر ترکیبی چه مجلس خبرگان رهبری و چه مجلس شورای اسلامی با نظر مبارک مردم به وجود آید برای ما محترم است و همه مردم به آرای اکثریت احترام میگذارند. روحانی همچنین تاکید کرد: اتکای ما به اکثریت آرا است و نگاه ما به صندوق آرای انتخابات امروز [دیروز] خواهد بود.
مجریان و ناظران امانتدار باشند
آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز ازجمله مسوولانی بود که صبح دیروز و در آغازین دقایق برگزاری انتخابات، در حسینیه جماران، رای خود را به صندوق انداخت. هاشمی رفسنجانی در جمع خبرنگاران از مجریان و ناظران انتخابات خواست امانتداری در این مسوولیت مهم و بزرگ را رعایت کنند. به گزارش «ایسنا» هاشمی رفسنجانی همچنین یادآوری کرد:حتما مردم ما به خوبی میدانند و تجربههای گذشته را دارند که امروز چیزی شبیه روز قدر است؛ هر رای که امروز میدهید در یک بخش هشت سال و دربخش دیگری چهار سال روی سرنوشت کشور تاثیر دارد. او خطاب به مجریان و ناظران انتخابات تاکید کرد: کسانی که کار ثبتنام تا شمارش آرا را انجام میدهند بدانند این کار یک کار ساده، معمولی و کارمندی نیست، بلکه امانتداری است و بدترین گناه در اخلاقیات اسلامی این است که در امانت خیانت کنند. در همین حال بسیاری دیگر از مسوولان دولت، نمایندگان مجلس، اعضای شورای نگهبان و اعضای مجلس خبرگان رهبری و برخی چهرههای فعال سیاسی نیز ازجمله شرکت کنندگان در انتخابات هفتم اسفندماه بودند که اظهارات برخی از آنان در حاشیه انتخابات را در ادامه میخوانید:
*اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری: مردم اطمینان داشته باشند که مسوولان اجرایی انتخابات امانتدار رای آنها هستند و آنچه به صندوقهای رای میرود همانی است که اعلام خواهد شد. هیچ گاه در ایران رای مردم نقش زینتی نداشته و همواره نقش تعیینکنندهای در سرنوشت کشور داشته است.
*آیتالله محمد یزدی رئیس مجلس خبرگان رهبری و عضو شورای نگهبان: مردم آگاهند مجلس خبرگان در طول قدرت رهبری قرار دارد و مقدسترین نهادی است که در نظام جمهوری اسلامی فعالیت میکند و وظایف مشخصی دارد. در این دوره انتخابات معذور هستم که خیلی مسائل را بگویم، خیلی از افرادی که ثبت نام کرده بودند براساس سابقهای که داشتند به فکر خوشگذرانی و منافع شخصی خود بودند به همین دلیل به عدم صلاحیت آنها رای دادم.
*آیتالله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان: اولین توصیه بنده به کسانی که در انتخابات موفق شدند این است که خودشان قانون را قبول داشته باشند و به آن عمل کنند.
*آیتالله صادق آملیلاریجانی رئیس قوهقضائیه: انتخابات امروز یک پیام روشن برای کشورهای غربی خواهد داشت و آن هم این است که مردم ما یکپارچه از نظام و رهبری نظام دفاع میکنند.
* علی لاریجانی رئیس مجلس: مجلس در اخذ تصمیمهای کوتاه و بلندمدت در کشور موثر است، بهویژه تصمیمهای کوتاه و میانمدت که در معیشت مردم مستقیما موثر است، نقش برجستهای دارد. هرچه افراد راهیافته به مجلس قویتر و کارآمدتر باشند، برای سرنوشت کشور بسیار موثر است.
*علی اکبر ناطقنوری رئیس دفتر بازرسی مقام معظم رهبری: حضور گسترده ملت در انتخابات تایید راهی است که شهدا در آن راه شهید شدند. ملت باید بتوانند با همدلی گروهها و همه جریانهای سیاسی که در اصول انقلاب با هم متحد هستند، وحدتشان را حفظ کنند. صندوق انتخابات پیروز انتخابات را تعیین میکند. هر گروهی اکثریت را کسب کند، موفقیت برای نظام و کشور خواهد بود.
* محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه: مردم با حضور در پای صندوقهای رای به دنیا نشان خواهند داد که همدل و همراه نظام و دولت هستند و از آن حمایت میکنند و این مشارکت بزرگترین اقتدار در صحنه بینالمللی است.
*محمدرضا عارف عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: مردم انقلاب را از خودشان میدانند که در همین راستا است که در ابتدای ساعات اولیه انتخابات صفهای طولایی تشکیل داده که انتظار این را نداشتیم. قبل از انتخابات رقابت است که باید اخلاق در آن رعایت شود. اما پس از انتخابات باید رفاقت شکل بگیرد و افرادی که انتخاب نشدند بهدنبال دغدغههای مردم باشند.
*علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس: مردم با احساس وظیفه در انتخابات شرکت کردهاند که فکر میکنم در مجموع مجلس قویتر و معتدلتری خواهیم داشت.
* غلامعلی حدادعادل نماینده مردم تهران در مجلس: حضور مردم برای همبستگی ملی، افزایش عزت و اقتدار ملی ضروری است و پیام بسیار خوبی را به دنیا میدهد.
۰۷:۲۵:۰۵ به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، «محمود نجفی عرب» افزود: بخش نفت و گاز و صنعت خودرو، برای جذب منابع خارجی عزم ملی و آمادگی لازم را دارد اما در برخی صنایع دیگر زیرساخت ها آماده نیست.
به باور وی، قوانین نامناسب و رکود اقتصادی سالهای گذشته، مشکل هایی برای جلب سرمایه خارجی محسوب می شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران افزود: شرایط جذب سرمایه در کشور برای بخش خصوصی بویژه صنعت دارو آماده نیست و نمی توان نسبت به تامین منابع مالی برای تولید به این شکل در سال آینده خوش بین بود.
به گفته وی، امکان دارد در حوزه دارو همکاری های مشترک محدود و معدود با شرکت های خارجی فراهم شود اما انتظار نمی رود در سال آینده بتوان حجم قابل توجهی از سرمایه خارجی را در این صنعت جذب کرد.
نجفی عرب گفت: دولت در بودجه پیش بینی کرده است نزدیک به ۵۰ هزار میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شود، در حالی که بخش خصوصی در این زمینه مشکل های بسیاری مانند وجود شرکت های شبه دولتی زیاد در اقتصاد ایران دارد.
وی اضافه کرد: چنانچه فضا به طور واقعی برای جذب سرمایه خارجی در بخش خصوصی فراهم نشود، برآوردها در این حوزه محقق نخواهد شد، زیرا سرمایه گذار خارجی به همکاری با بخش خصوصی کشورها تمایل دارد.
به گزارش ایرنا، «محمد خزاعی» رئیس کل سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران، دی ماه امسال اعلام کرد: پنج برنامه تازه به منظور جذب سرمایه های خارجی در پساتحریم در حال اجراست و با ایجاد مجمع مدیران سرمایه گذاری سه قوه، وحدت نظر کامل در راهبرد جذب سرمایه گذاری شکل گرفته و اکنون ایران روزانه و به طور پیاپی میزبان هیات های متعدد سرمایه گذار خارجی است.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: پیش بینی جذب ۳۰ میلیارد دلار سرمایه خارجی در چارچوب برنامه ششم توسعه گامی مهم به منظور تسهیل و تسریع جذب سرمایه های خارجی در پساتحریم محسوب می شود.
۰۷:۲۴:۲۳ بر اساس گزارش مرکز آمار ایران از شاخص قیمت کالاهای وارداتی، درصد تغییرات فصلی نیز در فصلهای بهار، تابستان، پاییز و زمستان سال ۱۳۹۳ به ترتیب برابر با ۷٫۸، ۹٫۴، ۷٫۳ و ۸٫۵ درصد است.
۰۷:۲۴:۰۳
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، اجرای توافق میان آمریکا و روسیه برای «توقف خصومتها» در سوریه، بر اساس توافقات مقرر رأس ساعت ۲۴:۰۰ به وقت دمشق برابر با ۰۱:۳۰ دقیقه بامداد شنبه به وقت تهران آغاز شد.
مطابق توافقات قبلی بین آمریکا و روسیه، قرار بود «توقف خصومتها» میان طرفهای درگیر در سوریه از ساعت ۲۴:۰۰ جمعه به وقت دمشق (۲۲ جمعه به وقت گرینویچ و ۰۱:۳۰ بامداد شنبه به وقت تهران) آغاز شود. این آتشبس گروههای داعش، جبههالنصره و سایر گروههای تروریستی را شامل نخواهد شد.
در صورتی که این توافق آتشبس با موفقیت اجرایی شود، این اولین بار در طول جنگ ۵ ساله سوریه است که قدرتهای جهانی با مذاکره موفق به توقف درگیریها در این کشور میشوند.
بشار اسد، رئیسجمهور سوریه و گروههای اصلی معارضان مسلح این کشور قبلاً با این توافق اعلام موافقت کردهاند.
پیش از آغاز آتشبس، شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه شماره ۲۲۶۸ به اتفاق آرا از تمامی طرفها درگیر در سوریه خواسته بود به توافق مسکو – واشنگتن برای برقراری آتشبس در سوریه پایبند بمانند.
«استفان دیمیستورا»، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در سوریه در نشست شورای امنیت اعلام کرد در صورت پابرجا ماندن آتشبس، مذاکرات بینالمللی سوریه از ۷ مارس (۱۷ اسفندماه) آغاز خواهد شد.
۰۷:۲۳:۵۰
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا در نشستی که روز چهارشنبه در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان برگزار شد با اعتراف به اینکه دلایل امنیتی و مبارزه با تروریسم انگیزه اصلی در نظر گرفتن محدودیتهای تردد برای سفرکنندگان به ایران در قوانین جدید ویزای آمریکا نبوده فرضیههای پیشین درباره انگیزههای سیاسی از این اقدام را تقویت کرد.
وزیر خارجه آمریکا در این جلسه گفت: «تهدید اصلی که ما درباره آن نگرانی داریم – تهدید تروریستی داعش – از جانب ایران نیست. این (تهدید) از جاهای دیگر میآید.»
«باراک اوباما»، رئیسجمهور آمریکا دیماه سال جاری مصوبهای از کنگره را به قانون تبدیل کرد که امتیاز معافیت از اخذ روادید برای شهروندان «۳۸ کشور دوست آمریکا» را در صورت سفر به کشورهای ایران، عراق، سوریه و سودان لغو میکند.
این طرح، مطابق گزارش روزنامههای آمریکایی در آن زمان، بعد از رایزنیهای مخفیانه میان سران کنگره و مقامات کاخ سفید به تصویب رسیده بود.
کنگره طرح اولیه این مصوبه را پس از وقوع حملات «سنبرناردینو» در ایالت کالیفرنیا در روز ۲ دسامبر سال ۲۰۱۵ ارائه کرده بود. این تیراندازی تروریستی به کشته شدن ۱۴ نفر، از جمله یک زنی ایرانی تبار و زخمی شدن ۲۱ نفر دیگر منجر شد.
قانونگذاران کنگره و مقامهای آمریکایی ادعا کردهاند هدف از تصویب این قانون، افزایش امنیت در آمریکا و مقابله با اقدامات تروریستی نظیر حادثه سنبرناردینو در خاک این کشور از طریق جلوگیری از ورود افراد خطرناک است.
گذر از نام پاکستان و عربستان و گنجاندن نام ایران در این طرح، با توجه به اینکه گروههای تروریستی و هواداران آنها در کشور ایران جایگاهی ندارند، از ابتدا تعجب بسیاری از کارشناسان را به همراه داشت که انگیزههای سیاسی را عاملی قویتر از تضمین امنیت برای این اقدام میدانستند.
موضوعی که فرضیه انگیزههای سیاسی برای گنجاندن نام ایران در مصوبه محدودیتهای ویزا را تقویت میکرد این بود که اطلاعات نهادهای آمریکایی مظنونان تیراندازیهای سنبرناردینو را به کشورهای عربستان و پاکستان ارتباط میداد.
«رضوان فاروق»، یکی از مظنون این تیراندازی از پدر و مادری پاکستانی در آمریکا متولد شده بود و اطلاعاتی از ارتباطگیری او با گروههای افراطی در عربستان وجود داشت.
«تاشفین مالک»، همسر و همدست «فاروق» در «سنبرناردینو»، زاده پاکستان بود اما بیشتر عمرش را در عربستان گذرانده بود.
«جان کری» در نشست روز چهارشنبه درباره اینکه چه عاملی غیر از تهدیدهای امنیتی دلیل گنجاندن نام ایران در محدودیتهای قانون ویزای آمریکا بوده توضیحی ارائه نکرد.
مقامهای کنگره آمریکا قبلاً گفتهاند نام کشورهای ایران و سودان را به دلیل حمایت ادعایی این دو کشور از تروریسم دولتی در این فهرست قرار دادهاند.
وزیر خارجه آمریکا اظهارات روز چهارشنبه را در پاسخ به قانونگذارانی مطرح کرد که از او و دولت باراک اوباما به دلیل مماشات در برابر ایران پس از توافق هستهای انتقاد میکنند.
قانونگذاران آمریکایی در نشست روز چهارشنبه نامه «کری» به ظریف و وعده برای اجرای قانون ویزای آمریکا به نحوی که مخل اجرای برجام نباشد را در تناقض با مذاکرات مخفیانه کاخ سفید با سران کنگره برای تصویب طرح یاد شده دانستند.
«کری» با بیان اینکه این نامه را برای معذرتخواهی از هیچ چیز به ظریف ننوشته، تصریح کرد که ایران وضع قانون جدید ویزا را نقض برجام میدانسته و او به ظریف نوشته که چنین نبوده است.
۰۷:۱۹:۳۲ واعظ طبسی هم درگشت
۰۷:۱۹:۲۷ فرجالله سلحشور بر اساس اخبار رسیده به “کافه سینما”، ساعتی قبل در بیمارستان بقیهالله از دنیا رفت .
۰۷:۱۷:۱۳ سلام و صبح پر امید شما بخیرو شادی