۰۷:۴۹:۱۵ پایان بخش اول ادامه در بخش دوم
۰۷:۴۸:۴۶گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران دیروز شاهد رشد ۱۵/ ۰ درصدی شاخص کل بود. در بازار دیروز معاملهگران در حالی شاهد روند رشد شاخص بودند که انتشار شایعه تغییر مدیرعامل شرکت سایپا بازار را با شوک مواجه ساخته این امر که دوهفته پیش نیز با انتشار شایعه تغییر رئیس سازمان بورس در بازار رخ داده بود موجب شد تا برای ساعاتی بازار با ابهام و نگرانی مواجه شود.اما با تکذیب این شایعه رفتهرفته بازار به مدار عادی فعالیت خود بازگشت.
با رخداد مساله دیروز لزوم انتخاب سخنگو برای شرکتهای بزرگ بورسی باردیگر در بازار به چشم میخورد با گسترش شبکههای اجتماعی و سرعت انتشار شایعات با انتخاب سخنگو برای شرکتهای بزرگ میتوان از بروز مشکلات برای بازار جلوگیری کرد. چراکه در بازار دیروز همانند شایعات گذشته مشخص نبود چه کسی باید به این شایعه پاسخ دهد، هر چند روابط عمومی سایپا در خبری موضوع را در میانه بازار تکذیب کرد، اما بدیهی است که در صورت وجود یک سخنگوی رسمی سرعت این تکذیب و خلاصی بازار از تبعات این شایعه بیشتر میشد. در همین حال با توجه به وضعیت انتشار شایعات در بازار تقویت کانالهای رسمی انتشار اخبار در بازار نیز اجباری به نظر میرسد. در تحولات بازار دیروز در زیان هر سهم سایپا آذین که برنامه افزایش سرمایه سنگین یک هزار و ۲۲۵ درصدی دارد، در اولین پیشبینی درآمد سال مالی آینده بهطور قابل توجهی کم شده است. «خاذین» ۱۰ میلیارد تومانی برای سال مالی اسفند جاری برای هر سهم ۱۷۹۵ ریال زیان پیشبینی کرده اما برای سال مالی آینده این متغیر مهم را ۱۹۱ ریال در نظر گرفته است.
براساس این گزارش، هیات مدیره «خاذین» در جلسه ۲۰ بهمن تصویب کرد سرمایه ۱۰ میلیارد تومانی کنونی از مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی و مازاد تجدید ارزیابی داراییها به ۵/ ۱۳۲ میلیارد تومان برسد. گزارش توجیهی این تامین مالی سنگین هم برای حسابرس ارسال شده تا بعد از تایید، برای اخذ مجوز به سازمان بورس ارسال شود. در گروه تصفیه نفت دیروز انتشار شایعاتی در مورد افزایش سرمایه شرکتهای پالایشگاهی از محل تجدید ارزیابی موجب بروز صف خرید در نمادهای این گروه شد. در گروه بانکی، شرکت اعتباری کوثر مرکزی در اولین پیشبینی برای سال مالی آینده، سود هر سهم را با ۴۶ درصد افزایش نسبت به آخرین رقم اعلام کرد. این موسسه سود آینده را ۲۰۰ ریال پیشبینی کرده که نسبت به سود ۱۳۷ ریال سال مالی جاری، حدود ۴۶ درصد افزایش یافته است.
۰۷:۴۸:۲۳ گروه بورس- هدیه لطفی: نوسان مثبت شاخص کل بورس در جریان معاملات روز گذشته هر چند کمرمق اما تداوم یافت بهطوریکه نماگر اصلی بازار با رشد ۱۱۶واحدی (۱۵/ ۰ درصدی) در محدوده ۷۷ هزار و ۷۰۴ واحدی متوقف شد تا روز مثبت دیگری را برای سهامداران رقم بزند. بررسی روند حرکتی بازار در روز گذشته نشان از تمرکز سهامداران و تحرک آنها در برخی گروههای خاص به ویژه خودرویی دارد؛ هر چند به عقیده بسیاری از تحلیلگران بورسی، سهام شرکتهای خودرویی که ماه گذشته همگام با انتظارات مثبت، صعود چشمگیری را به ثبت رسانده بودند، این روزها نیاز به اصلاح قیمتی دارند اما بازار و سرمایهگذاران بر خلاف این موضوع حرکت کرده به گونهای که در ابتدای معاملات روز گذشته، شاخص کل بورس تحت تاثیر نمادهای خودرویی با جهش پرقدرت به کانال ۷۸ هزار واحدی وارد شد که این امر دوام چندانی نداشت و به دنبال عرضه صفهای خرید خودرویی، دیگر نمادها نیز با جمعآوری صفهای خرید روبهرو شدند.
با این حال، روز گذشته نمادهای معاملاتی «وغدیر»، «جم»، «شبندر»، «شپنا» و «مبین» بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص گذاشته و در مقابل نمادهای «رانفور» و «حکشتی» به ترتیب با ۴۸ و ۴۲ واحد بیشترین اثر منفی را بر شاخص گذاشتند، این در حالی است که شاخص کل هموزن مسیر نزولی را تجربه کرد و با افت ۵۴/ ۰ درصدی مواجه شد. در این شرایط بورس تهران روز گذشته را با داد وستد بیش از یک میلیارد و ۵۷۸ میلیون اوراق بهادار به ارزش ۴ هزار و ۴۳۶ میلیارد ریال سپری کرد که هر چند با کاهش ۷/ ۴ درصدی حجم نسبت به معاملات روز دوشنبه مواجه شد اما افزایش حدود ۲ درصدی ارزش را به ثبت رساند که ۲۵ درصد از این رقم در اختیار معاملات گروه خودرویی و در صدر آن ایرانخودرو بود؛ روز گذشته به دنبال جمعآوری صف خرید «خودرو»، معامله ۱۸۶میلیون سهم به ارزش ۶۲۸میلیارد ریال در سامانه معاملاتی به ثبت رسید و بدین ترتیب نماد مزبور بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داد.هرچند پس از رفع تحریمها، گشایشهای اقتصادی و بالطبع وضعیت مثبتی در کل اقتصاد کشور رخ داده و بر این اساس انتظارات برای رشد سودآوری شرکتهای فعال در بازار سرمایه نیز افزایش یافته اما در این بین رفتار سهامداران چندان منطقی نیست و بیشتر هیجانی بوده و به رشد مولفههای اصلی توجهی نداشته و بهجای سرمایهگذاری با دید بلندمدت بیشتر به نوسانگیری و سرمایهگذاریهای کوتاهمدت روی آورده که ماحصل آن همین تشکیل صفهای خرید و فروش سنگین است که این روزها به وفور در بازار شاهد هستیم.
ذات بازار، لیدرمحور است
در این راستا عباس دهقان، مدیر عملیات کارگزاری مهرآفرین با اشاره به افزایش قابل ملاحظه حجم و ارزش معاملات در ۲ ماه اخیر گفت: پس از دو سال روند نسبی نزولی بازار، این روزها شاهد رونق و رشد قابل ملاحظه حجم و ارزش معاملات هستیم که با رقابت خریداران و فروشندگان در نمادهای پرپتانسیل همراه بوده که بعضا صفهای خرید و فروش را در پی داشته است که فارغ از تمرکز سهامداران بر یک صنعت خاص، میتوان این امر را یک نگاه مثبت و بازگشت نقدینگی به بازار قلمداد کرد. وی ادامه داد: هر چند در ابتدای دوران رشد بازار، امیدواری به این روند صعودی چندان زیاد نبود و سهامداران با نااطمینانی این امر را دنبال میکردند اما در حال حاضر این وضعیت مساعد تا حدودی تثبیت شده و نگرانیها کاهش یافته است.
دهقان در ادامه اظهاراتش به لیدرمحوری در بازار اشاره کرد و ادامه داد: اما در این میان برخی صنایع و نمادها تاثیر بیشتر و طولانی مدتی بر روند صعودی بازار داشتند که میتوان آن را از یک جنبه به پتانسیل بالای برخی نمادها و از سوی دیگر به ذات اصلی لیدرمحوری در بازار مرتبط دانست؛ چنانچه خواهان ورود نقدینگی به بازار هستیم به ناچار باید قبول کنیم که به دلیل نبود درصد سهام شناور مطلوب در بازار، این امر تنها از طریق چند نماد خاص یا دو، سه صنعت پرپتانسیل میسر خواهد شد و بالطبع پول از طریق این نمادها وارد میشود که تبدیل به همان لیدرها خواهند شد؛ گاهی این لیدرها پالایشگاهی و پتروشیمی و گاهی هم خودرویی خواهد بود.
وی ادامه داد: این نقش را در سال ۹۲ صنعت پتروشیمی بر دوش کشید که با استقبال نقدینگی در بازار مواجه شد و اکنون نیز از سوی خودروییها تامین میشود که البته در این میان نباید نقش اخبار مثبت در این گروه که به افزایش جذابیت منجر شده را نادیده گرفت. به عقیده دهقان، گروه خودرویی در زمان تحریمها با مسائل و مشکلات زیادی روبرو شده که این موضوع به رشد هزینهها در آنها ختم شده که در حال حاضر با توافقات صورت گرفته قادر خواهند بود تا به سمت افزایش تولید حرکت کرده و اصلاح ساختاری انجام دهند که این امر با در نظر گرفتن بازاری که دو سال در رکود به سر برده، به افزایش جذابیت در خرید سهام این گروه منجر شده و به این ترتیب مشاهده چنین رفتاری از سوی سرمایهگذاران و تشکیل صفهای سنگین در این نمادها طبیعی خواهد بود.
وی ادامه داد: اما این روند در جریان معاملات در روزهای آتی از شدت آن کاسته شده و به تعادل خواهد رسید، بهطوریکه از هیجان بازار کاسته شده و با منطق به روند حرکتی خود ادامه دهد. دهقان در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط کنونی، لیدر بعدی بازار چه گروهی خواهد بود، گفت: در حال حاضر فرصتهای مثبت و منفی برای تمامی صنایع فعال در بازار وجود دارد و در این میان هوشمندی مدیران برای جذب نقدینگی، بزرگترین نقش را در چرخش اقبال و نقدینگی خواهد داشت که در این میان شاید برخی صنایع از پتانسیل چندان بالایی برای جذب نقدینگی برخوردار نباشند اما برخی شرکتهای آن صنعت با اقبال بیشتری روبهرو خواهند بود.
۰۷:۴۷:۵۸محمدرضا رستمی در گفتوگو با «دنیایاقتصاد» با اشاره به اینکه «وآتی» در سال مالی منتهی به ۳۰/ ۹/ ۹۴ بهرغم وضعیت نامناسب بازارها موفق به افزایش سودآوری ۱۶ درصدی شد، اظهار کرد: کار تیمی مناسب و نیروی انسانی حرفهای این مجموعه در چند سال اخیر روند افزایش سرمایه مناسبی را برای شرکت رقم زده بهطوری که سرمایه این شرکت از ۱۰۰ میلیارد تومان به ۳۰۰ میلیارد تومان در زمان حاضر رسیده است و برای سال مالی آتی نیز برنامه افزایش سرمایه تا ۴۵۰ میلیارد تومان را در دستور کار داریم. وی با اشاره به اینکه سال مالی آتیه دماوند ۳۰/ ۹/ ۹۴ است، اظهار کرد: آخرین افزایش سرمایه این مجموعه از محل مطالبات و آورده سهامداران محقق شد. وی همچنین با بیان اینکه شرکت سرمایهگذاری آتیه دماوند در نظر دارد در اولین فرصت نسبت به جایگزینی سبد سهام خود اقدام کند، افزود: براساس این تصمیم قرار است آن دسته از سهامی را که براساس تحلیلهای کارشناسی تیم حرفهای مجموعه، بازدهی ندارد را با سهام جدید جایگزین کنیم. رستمی با اشاره به اولویتهای سرمایهگذاری آتیه دماوند در سال ۹۵ اظهار کرد: این مجموعه در نظر دارد با توجه به مزیتهای کشور در حوزه انرژی خورشیدی، در سال ۹۵، دو نیروگاه ۱۰مگاواتی انرژی خورشیدی را بهرهبرداری کند.
وی با اشاره به اینکه مجوزهای لازم برای احداث این دو نیروگاه بهطور کامل اخذ شده است، گفت: این دو پروژه بهعنوان بزرگترین و اولین نیروگاههای فتوولتائیک در کشور با استفاده از تکنولوژی روز دنیا و تجهیزات با کیفیت ظرف مدت یک سال راهاندازی خواهد شد. وی همچنین، ایجاد یک شهرک صنعتی جدید با هدف مهیا کردن شرایطی برای جذب بخش خصوصی خارجی و واگذاری به بخش خصوصی داخلی را از دیگر طرحهای توسعهای این شرکت عنوان کرد و افزود: در زمان حاضر گروه سرمایهگذاری آتیه دماوند از طریق گروه کارخانههای صنعتی و معدنی مالک شرکت فرآوردههای ساختمانی (فراسا) است که این شرکت زمینی را به وسعت ۴۵۰ هکتار در فاصله ۱۰۰ کیلومتری تهران در اختیار دارد. وی افزود: برنامهریزی ما برای این زمین راهاندازی و ایجاد یک منطقه ویژه اقتصادی با کارکرد چندمنظوره بهعنوان منطقه ویژه اقتصادی خدمات و مصالح نوین ساختمانی متشکل از بخشهای تولیدی، خدماتی، لجستیکی، آموزشی، گردشگری و نمایشگاهی است. مدیرعامل شرکت آتیه دماوند اظهار کرد: ایجاد یک شرکت تجارت الکترونیک نیز از دیگر طرحهای توسعهای این مجموعه برای سال ۹۵ است که با توجه به رشد فزاینده فناوری و اطلاعات در دنیا، در نظر داریم با ۲ برنامه عملیاتی نیازهای بانک صنعت و معدن را در این زمینه برآورده کنیم و از سوی دیگر برای سهامداران خود ارزش افزوده ایجاد کنیم.
رستمی با اشاره به ارزش ۳۷۲ تومانی NAV برای هر سهم آتیه دماوند افزود: با توجه به اینکه برخی داراییهای شرکت نیاز به کارشناسی مجدد دارند، این برآورد از NAV محافظهکارانه است. مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری آتیه دماوند همچنین پیشبینی کرد،سود سال آینده این شرکت به نسبت سال ۹۴ رشد داشته باشد و افزود: این رشد نیز براساس سه رخداد پیشبینی میشود، اول اینکه بسیاری از شرکتهای تابعه کمبازده و«آتی» که براساس ضوابط و مقررات آمادهسازی شدهاند، در سال آینده در لیست واگذاری قرار دارند. رستمی گفت: مورد دوم اینکه شرکتهایی که امسال روی آنها سرمایهگذاری کردهایم سال آینده به سودآوری بیشتری میرسند که از جمله آنها میتوان به شرکتهای آتیهسازان صنعت و معدن، گسترش انرژی نوآتیه و سایر شرکتهای تابعه اشاره کرد و در مورد سوم نیز اینکه شرکت صنایع شیمیایی ایران که یکی از سهامداران آن «وآتی» است به دلیل سودآوری موجب سودآوری وآتی خواهد شد. رستمی همچنین با اشاره به تمرکز بخشی از پرتفوی این شرکت روی گروه محصولات شیمیایی و پیشبینی خود از بازار این محصولات و تاثیر آن بر سودآوری وآتی نیز گفت: خوشبختانه گروه صنایع شیمیایی ایران طرحهای توسعهای خوبی را در برنامه خود دارد و با توجه به اجرای برجام، فضای صادرات محصولات این مجموعه به اروپا مهیا شده است که متعاقب این اتفاقات و با اجرایی شدن طرح توسعهای این شرکت، همچنین با توجه به مدیران حرفهای این مجموعه و بازار مناسب جهانی محصولات آن، شرایط سودآوری خوبی خواهد داشت.
وی همچنین مهمترین شرکتهای خارج از بورس آتیه دماوند را شرکت لاستیک پارس با ۱۴۰۰ نفر پرسنل و فروش سالانه ۲۰۰ میلیارد تومان و گروه کارخانجات صنعتی و معدنی با شرکتهای تابعهای همچون خزرخز، اکسیکو و فراسا عنوان کرد و افزود: مجموعه آتیهسازان صنعت و معدن نیز که یک شرکت ساختمانی است موفق شد در اولین سال فعالیت با سرمایه ۳۰ میلیاردی سال گذشته ۲۴ میلیارد ریال سودآوری را رقم بزند و در برنامه سال آینده سود ۸میلیارد تومانی را پیشبینی کرده و جزو بهترین شرکتهای این مجموعه است. رستمی همچنین افزود: در مجموعههای غیربورسی گروه شرکتهای حوزه نساجی همچون ریسندگی خاور، بافندگی فومنات و نخ خمین موجود هستند که استراتژی شرکت بر واگذاری این شرکتها است، چراکه اندازه و سایز این شرکتها پس از آمادهسازیهای لازم از سوی آتیه دماوند و اصلاح ساختار تکنولوژی، مالی، بازار و مالکیت آنها امروز مناسب برای واگذاری به بخش خصوصی است.
۰۷:۴۴:۳۹ طی روزهای اخیر، نوسانات بورس تهران محدودتر شده که نشان میدهد با رشد قیمتها سردرگمی معاملهگران بیشتر شده است. موضوعی که به علت نبود اطلاعات قابل اندازهگیری، پیشبینی آینده بورس را دشوار کرده است. در این شرایط، برخی افراد با استناد به باورهایی سنتی، نظیر افت بورس در ماه پایانی سال یا واکنش منفی به انتخابات، استراتژی معاملات خود را تعیین میکنند. این در حالی است که بررسیهای «دنیای اقتصاد» از عملکرد ۱۶ ساله بورس نشان میدهد الگوی مشخصی برای عمده این باورها وجود ندارد.
گروه بورس- هاشم آردم: شاخص کل بورس تهران از ابتدای زمستان جاری پس از حدود دو سال، مسیری صعودی و نسبتا مطمئن را در پیش گرفت. این در حالی بود که گمانهزنیها درباره زمان ریزش شاخص روزبهروز قوت بیشتری میگرفت. شکی وجود ندارد که قیمتها و به تبع آن شاخصهای بورسی در قیاس با ماههای اخیر رشد معنادار و بیسابقهای را تجربه کردهاند که شدت گرفتن گمانه زنیها نیز به همین دلیل است. تقریبا همه فعالان بازار در این باره که بخش قابل توجهی از رشد اخیر بازار هیجانی بوده، اتفاق نظر دارند. بنابراین با ایجاد هر صف خرید یا فروشی، پیشبینی فعالان بازار از آینده بورس تغییر میکند. نکته دیگری که این روزها باعث نوسان شدید قیمتها میشود نبود معیارهای لازم برای کمی کردن امیدهای بازار است.
اغلب فعالان بازار معتقد هستند که در سال آینده اوضاع شرکتها بهتر خواهد شد، اما زمانی که درباره میزان تاثیرپذیری شرکتها از لغو تحریمها و چگونگی انعکاس تاثیرات مثبت در صورتهای مالی بحث میشود، بخش عمده بازار راهی جز سکوت ندارد، چراکه نوع تاثیرگذاری لغو تحریمها و همچنین نحوه استفاده شرکتها از فضای پسابرجام مشخص نیست. همین موضوع سبب میشود که با تشکیل هر صف خرید، هیجان خرید آغاز میشود و در طرف دیگر با ایجاد هر صف فروش، مسابقه فروش داغتر میشود. آمارهای تاریخی بورس تهران نشان میدهند که هیچگاه بازدهی متوسط سرمایهگذاری در بورس تهران در بهمن ماه تا این حد بالا نبوده است. شاخص بورس تهران در بهمن ماه سال جاری بیش از ۱۷درصد رشد کرد که این رقم برای عملکرد شاخص در بهمن ماه در قیاس با ۱۶ سال گذشته بالاترین رکورد بهمن محسوب میشود. رتبه دوم چنین رشدی به بهمن ماه سال ۷۸ اختصاص دارد که تنها ۷ درصد بوده است.
علاوه بر آن، بازدهی شاخص در دی ماه جاری نیز دومین رشد شدید را بین دی ماههای ۱۶ سال گذشته ثبت کرد. چنانچه روند شاخص ادامه داشته باشد، بیشترین رشد زمستانی شاخص نیز میتواند رقم بخورد، هر چند رشد ۲۷ درصدی شاخص در زمستان سال ۸۹، فعلا بیشترین رکورد را در اختیار دارد. با استناد به همین آمارها و ضمنا تجربه عمیقترین رکود بورس تهران طی دو سال گذشته، میتوان گفت که سردرگمی فعالان بازار تا حد زیادی طبیعی است. این روزها تقریبا در همه محافل بورسی نوعی سردرگمی درباره آینده بازار موج میزند. تنها نشانهای که فعالان بازار را امیدوار نگه میدارد، ارزش بالای معاملات است. از آنجا که سرعت گردش سهام و ارزش معاملات سهام بالا است، اصلاحهای قیمتی چندان به طول نمیانجامد. زمانی که معیارهای کافی برای تحلیل روندهای قیمتی وجود ندارد، بعضا تصمیمگیریها بر اساس تجربه و سوابقی شکل میگیرد که در ذهن فعالان بازار باقی مانده است.
نیم سال مناسب برای سرمایهگذاری در بورس
اما این دست تحلیلها تا چه حد میتوانند صحت داشته باشند؟ نگاهی به آمار بازدهی شاخص بورس در ۱۶ سال گذشته تا حد زیادی میتواند این قبیل اظهارات را شفاف کند. برای مثال گفته میشود که بازدهی متوسط بورس تهران همواره در نیمه دوم سال ضعیفتر از بازدهی است که در ابتدای سال تجربه میشود. این مساله نه تنها درباره بورس، بلکه در مورد رشد اقتصادی نیز تا حدودی صدق میکند. سال مالی اغلب شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران منتهی به ۲۹ اسفندماه است. شرکتها پس از پایان سال مالی، چهار ماه فرصت دارند که مجمع عمومی سالانه خود را به منظور تصویب صورتهای مالی و تقسیم سود احتمالی برگزار کنند. پس از آن نیز شرکتها حداکثر هشت ماه فرصت خواهند داشت تا سود نقدی سهامداران خود را پرداخت کنند. فلسفه کمبازدهتر بودن روند قیمتها در نیمه دوم سال در همین نکته نهفته است. در واقع با این کار، بازار ارزش زمانی پول را در نظر گرفته و سودهای نقدی را به گونهای تنزیل میکند که راکد بودن سود نقدی (که نوعی بستانکاری از جانب سهامداران است) جبران شود. این مساله علاوه بر آنکه مبنای تئوریک دارد، توسط دادههای فصلی بورس تهران نیز تایید میشود. در ۱۶ سال گذشته همواره بازدهی متوسط سرمایهگذاری در بورس تهران در نیمه دوم سال، ضعیف تر از نیمه اول سال بوده است. این روند تنها در سال ۹۱ و همزمان با اخذ مجوزهای افزایش نرخ مکرر توسط شرکتهای بورسی و همچنین شناسایی سود از محل تسعیر نرخ ارز، نقض شده است.
چنانچه در چند هفته باقی مانده سال جاری اتفاق عجیبی رخ ندهد، این قاعده امسال هم نقض خواهد شد. در واقع استثنائات پیش آمده در سال ۹۱ و همچنین سال جاری، باعث شده که قاعده چندان هم عمومیت نداشته باشد. نکته دیگری که در آمارهای تاریخی بورس تهران به چشم میخورد، قرار نگرفتن دو سال متوالی با بازدهی منفی است. از ۷۸ تا کنون، هیچگاه بورس تهران برای دو سال پیاپی ریزش را تجربه نکرده است. از آنجا که بازدهی متوسط بورس در سال گذشته منفی بوده است و چنانچه رخداد غیرمترقبهای تا پایان سال رخ ندهد، این قاعده در سال جاری تکرار شده است.
اسفند، ماه فرار سرمایهگذاران؟
همانطور که اشاره شد، از آنجا که در شرایط فعلی معیارهای کافی برای ارزشگذاری سهام گروههای لیدر وجود ندارد، بسیاری از فعالان بازار اسفندماه را دست کم برای کوتاه مدت مانع رشد قیمتها میدانند. اینکه در پایان سال حقیقیها و حقوقیها برای تامین مخارج ضروری، اقدام به عرضه سهمهای خود میکنند، باور شایعی است که در میان فعالان بورس شکل گرفته است. از آنجا که حقوقیها در پایان سال برای بستن حسابها و پرداخت حقوق و بدهیهای خود ممکن است اقدام به تامین مالی از طریق فروش سهام کنند. در طرف دیگر این امکان وجود دارد که اشخاص حقیقی نیز برای تامین مخارج اصطلاحا شب عید خود، از فروش سهام کمک بگیرند. اگرچه این باور در میان فعالان بازار وجود دارد، اما دادهها نشان میدهند که این باور چندان هم صحت ندارد. طبق دادههای رفتار دورهای بورس تهران در ۱۶ سال گذشته، قاعده ثابتی در بازدهی اسفند ماه دیده نمیشود.
طی ۱۶ سال گذشته، شاخص بورس تهران ۸ بار در اسفند ماه با افت مواجه شده است و باقی اسفند ماهها برای شاخص لباس سبز به ارمغان آوردهاند. نکته جالب توجهی که در این میان وجود دارد این است که قدر مطلق افتهای شاخص در اسفندماههای گذشته، بهطور محسوسی کمتر از رشدهایی است که شاخص کل در این ماه تجربه کرده است. به عبارت دیگر نه تنها شاخص بورس در تجربههای اسفندی خود چندان منفی نبوده است، بلکه اگر این نماگر مثبت میشد، رشد قابل توجهی را به خود اختصاص میداد. شاید این باور نه چندان درست به این دلیل شکل گرفته است که در سه سال گذشته، شاخص کل بهطور پیدرپی در اسفندماه با افت مواجه شده است. اما این روند در سالهای ۸۸، ۸۹ و ۹۰ کاملا معکوس است.
جالبتر آنکه نه تنها شاخص بورس همیشه در اسفندماه ریزشی نبوده است، بلکه در ۱۰ روز معاملاتی پایان سال نیز روند منفی معناداری مشاهده نمیشود. در واقع در آخرین روزهای سال، طی ۱۶ سال گذشته، شاخص کل ۱۰ بار بازدهی مثبت را تجربه کرده است. چنانچه اطلاعات سنتی بهعنوان مبنای تصمیمگیری قرار گیرد، میتوان گفت که شانس مثبت شدن شاخص در روزهای پایان سال بیشتر است. علاوه بر اسفند ماه، امسال مانع ذهنی دیگری نیز برای رشد بازار وجود دارد. برخی فعالان بازار معتقد هستند که نزدیک بودن به انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز بهعنوان انگیزهای برای رشد شاخص مطرح است و به زعم آنان با پایان یافتن دوره این انتخابات، سدی در برابر شاخص کل پدیدار خواهد شد. بررسی دورههای نزدیک به انتخابات مجلس شورای اسلامی، نوعی روند منظم را نشان میدهد که البته با توجه به آنکه تعداد دادهها قابل توجه نیست نمیتوان به آن اتکا کرد. در چهار دوره پیشین انتخابات مجلس شورای اسلامی شاخص در دی ماه به استقبال انتخابات رفته و رشد محسوسی کرده است، پس از آن این رشد در بهمن ماه اصلاح شده و در اسفند ماه به مسیر صعودی خود بازگشته است. این روند تنها در سال ۷۸ مشاهده نمیشود. حال ممکن است پس از انتخابات مجلس، در این دوره نیز شاخص کل بورس تهران صعود کند، اما بعید است که این رشد احتمالی به مفهوم انتخابات ارتباطی داشته باشد. این عامل تنها میتواند عاملی باشد برای تشدید هیجانات فعلی و ادامه رشد بیمعیار و مقیاس شاخص کل!
۰۷:۴۳:۴۲ گروه خودرو: در حالی این روزها خبر از تغییرات در هیاتمدیره سایپا به گوش میرسد که احکام اعضای جدید هنوز به تایید قانونی نرسیده و مشخص نیست در نهایت هیاتمدیره دومین خودروساز بزرگ کشور دستخوش تغییر و تحول خواهد شد یا نه؟
ماجرا به حدودا دو هفته پیش برمیگردد زمانی که خبر تغییر دو عضو هیاتمدیره سایپا از سوی برخی رسانهها و سایت خبری شرکت سایپا (سایپانیوز) منتشر و طی آن، رضا نوروززاده (رئیس هیاتمدیره سایپا) و حسن عموزاده (عضو هیاتمدیره سایپا) جای خود را به امیرحسین قناتی (رئیس نیرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت) و محمدعلی سید ابریشمی (معاون وزیر صنعت) دادند. به دنبال این جابهجایی برخی کانالهای تلگرامی خبر دادند که نوروززاده به عنوان رئیس مجمع سایپا، حاضر به امضای احکام جدید نشده است. آن طور که کارشناسان حقوقی میگویند، این اقدام نوروززاده به لحاظ قانونی معتبر به حساب میآید؛ زیرا احکام تغییرات هیاتمدیره، تنها با امضای رئیس مجمع اعتبار پیدا میکند. با این حساب، اگرچه دیروز نیز اعلام شد سید ابریشمی و قناتی جایگزین نوروززاده و عموزاده شدهاند، اما ظاهرا نوروززاده هنوز هم احکام مربوطه را امضا نکرده؛ بنابراین قانونا همچنان رئیس هیاتمدیره سایپا محسوب میشود. طبعا اگر قرار باشد اعضای جدید وارد هیاتمدیره سایپا شوند، نوروززاده باید ابتدا خاتمه ماموریت خود و عموزاده را به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) اعلام و پس از آن، حکم به حضور اعضای جدید بدهد. در کنار این اتفاقات یک خبر دیگر نیز بورس را تحتتاثیر قرار داد. در تالار شیشهای گفته میشود اختلافات مدیریتی منجربه برکناری مهدی جمالی از مدیرعاملی این شرکت و جایگزینی محمدرضا سروش (مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری مهر اقتصاد ایرانیان) شده است. با این حال هیچ منبع رسمی، این خبر را تایید نکرد و هنوز مشخص نیست که آیا صندلی مدیرعاملی دومین خودروساز بزرگ ایران دستخوش تغییر میشود؟
۰۷:۴۱:۴۸ گروه بازار پول: یکسانسازی ارزی در نیمه دوم سال،استراتژی قیمتی سیاست گذار و دلیل رشد نقدینگی در ابتدای زمستان، سه خبر رئیس کل بانک مرکزی در روز گذشته بود. ولیالله سیف رئیس کل بانک مرکزی با بیاناینکه نرخ ارز در نیمه دوم سال آینده یکسان خواهد شد، مانیفست ارزی این نهاد را قائل نبودن تثبیت نرخ ارز اعلام کرد و گفت: نرخ ارز باید با متغیرهای دیگر اقتصاد کشور تغییر کند و شرایطی را ایجاد کند که رشد صادرات و رشد اقتصاد را به دنبال داشته باشد و همه تمرکز اصلی ما در رشد صادرات و رشد اقتصاد در کشور است.
تمدید زمان یکسانسازی ارزی
رئیس کل بانک مرکزی در همایش تبیین برنامه ششم توسعه از اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز در نیمه دوم سال آینده خبر داد و گفت: در گذشته دو تجربه درباره یکسانسازی نرخ ارز وجود داشت که اولین تجربه با شکست و دومین تجربه موفقیت آمیز بود. برخی بیان میکنند که میتوان از همان تجربه استفاده کرد و موفق به یکسانسازی نرخ ارز شد، اما تفاوتهای بسیاری وجود دارد که باید بررسی شود. وی ادامه داد: در دهه ۸۰ تجربه یکسانسازی نرخ ارز داشتیم، اما شرایط در حال حاضر متفاوت است؛ امروز فقط یکسوم ارز بازار در اختیار بانک مرکزی است درحالی که در آن دوره بیش از ۹۰ درصد ارز توسط این بانک وارد بازار میشد و لازم است برنامهریزی دقیقی برای تحقق این هدف انجام شود. سیف با بیان اینکه پیش نیاز رشد سرمایهگذاری و رشد تولید ایجاد آرامش در اقتصاد است، گفت: یکی از ضرورتهای ایجاد آرامش در اقتصاد منطقی شدن نرخ ارز است که خوشبختانه به دامنه ۱۳ درصد رسیده و اکنون نیز روندی رو به کاهش دارد و در آیندهای نزدیک شاهد تک رقمی شدن نرخ تورم خواهیم بود و تلاش میکنیم که پایدار باشد.
علل رشد حجم نقدینگی
سیف با اشاره به اینکه یکی از علل افزایش حجم نقدینگی در حال حاضر، کاهش سپرده قانونی بانکها از ۱۳ به ۱۱ درصد است، افزود: کاهش این رقم در نقدینگی تاثیر بسزایی داشته است؛ ضمن آنکه قبل از اجرای برجام، برنامه تحریک تقاضا به منظور حل مشکلات مالی بخشهای تولیدی اجرایی شد و این موضوع، عامل دیگری برای رشد نقدینگی در کشور است؛ همچنین تبدیل اضافه برداشت بانکها به خط اعتباری در افزایش این رقم نیز موثر بوده است. وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نوسانات شدید قیمت نفت و بروز مشکلات اقتصادی در دیگر کشورهای منطقه گفت: خوشبختانه اقتصاد با برنامههای دولت و بانک مرکزی از نوسانات شدید ناشی از کاهش قیمت نفت، مصون ماند و با برخورداری از مفاهیم اقتصاد مقاومتی، بازارهای پولی و مالی ازجمله بورس و بازار ارز شاهد آرامش منطقی است. رئیس کل بانک مرکزی به کاهش دامنه نوسانات نرخ ارز در دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: با ایجاد ثبات در بازار ارز اکنون دیگر شاهد نوسانات شدید در این بازار نیستیم البته به هیچوجه نرخ ارز نباید ثابت باشد و متناسب با متغیرهای اقتصادی باید تغییر کند تا بخشهای تولیدی و صادرات کشور از آن منتفع شود.
سیف درخصوص تغییر آهنگ رشد اقتصادی کشور از منفی ۸/ ۶درصد در سال ۹۱ به ۳ درصد در سال ۹۳ و هدفگذاری برای رشد ۸ درصدی در سال ۹۵ گفت: رشد اقتصادی در سال جاری مثبت است اما رقم آن قابل مقایسه با سال گذشته نیست. ضمن آنکه براساس پیشبینیهای بینالمللی در سال آینده بین ۵ تا ۷ درصد رشد اقتصادی خواهیم داشت. وی افزود: نظام بانکی ما دچار مشکلات ساختاری جدی است و اولویت بانک مرکزی آن است که شبکه بانکی در خدمت رشد و تولید و تامین مالی اقتصاد قرار گیرد. وی با تصریح اینکه نرخ سود و تورم باید فاصله منطقی داشته باشد، افزود: بهرغم دستاورد کاهش نرخ تورم، نرخ سود بانکی کاهش نیافته بود این در شرایطی است که در سه دهه گذشته نرخ سود بانکی منفی و از نرخ تورم کمتر بود. قابل پذیرش نیست که تورم روند نزولی داشته باشد ودر مقابل نرخ سود بانکی، ثابت بماند. رئیس کل بانک مرکزی، درخصوص تفاوت بین نرخ سود سپردهها در نظام بانکداری بدون ربا با بانکداری متعارف گفت: در بانکداری بدون ربا نرخ سود سپرده قابل پیشبینی نیست و در پایان سال، سودهای حاصل از منابع سپردهای در عقود مشارکتی بین بانک و سپردهگذاران، تقسیم و سهم واقعی هر سپردهگذار محاسبه میشود. آنچه قبل از آن به سپردهگذاران پرداخت میشود علیالحساب و بخشی از سود واقعی است. سیف با اشاره به بخشنامه بانک مرکزی برای نحوه محاسبه سود علیالحساب و قطعی به بانکها، اظهار کرد: به دلیل شرایط نامتعادل ساختار مالی، چند سالی است که بانکها تفاوت سود قطعی و علیالحساب را به سپردهگذاران پرداخت نمیکنند بر این اساس بانک مرکزی به منظور رفع این مشکل، بخشنامهای به بانکها ابلاغ کرد تا شبکه بانکی، سود سهامداران را به سپردهگذاران اختصاص ندهد. رئیس شورای پول و اعتبار نرخ کفایت سرمایه را براساس مقررات کمیته بال ۳ حداقل ۱۲ درصد عنوان کرد و گفت: این در حالی است که متوسط این نرخ در کشور ۵/ ۴ درصد است و با توجه به گسترش روابط بانکی بینالمللی پس از برجام، افزایش این شاخص، بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد.
مثلث راهبردی برنامه ششم توسعه
وزیر امور اقتصادی و دارایی در همایش تبیین برنامه ششم توسعه با اشاره به اینکه همزمان با برنامه ششم توسعه، رونق اقتصادی کشور از سال آینده آغاز میشود، اظهار کرد: گام مهمی که در شرایط پساتحریم باید برداشته شود بازسازی اقتصاد کشور است که برنامههای آن در برنامه ششم پیشبینی شده است. او اضافه کرد: از ابتدای روی کار آمدن دولت برای بهبود شرایط اقتصادی کشور اقداماتی در دستور کار قرار گرفته است. یکی از این اقدامات برقراری ثبات و آرامش در فضای اقتصادی کشور است و اینکه آسیبهای تحریمهای اقتصادی به حداقل برسد.
طیبنیا اضافه کرد: گام دوم برای شکوفایی اقتصادی در دوران پساتحریم برداشته خواهد شد که برنامههای آن در قالب برنامه ششم توسعه تدوین شده و در جهت بازسازی اقتصاد به کار گرفته خواهد شد. وزیر اقتصاد ادامه داد: مطابق برنامه ششم توسعه، رونق اقتصادی کشور از سال آینده آغاز میشود و تلاش خواهیم کرد سطح رشد، کیفیت و شمول آن در بخشهای مختلف کشور و بهرهگیری مردم از ثمرات آن افزایش یابد. او با بیان اینکه وزارت امور اقتصادی و دارایی در این جهت بر دو موضوع بیرونرفت و تنگنای مالی و پرداخت بدهی دولت تاکید دارد، گفت: این اقدامات به بهبود فضای کسب و کار کشور و افزایش نرخ رشد اقتصادی کمک خواهد کرد. عضو کابینه دولت یازدهم مهمترین سیاستهای دولت و برنامه ششم توسعه را مواجهه با دو عارضه نفتی بودن و دولتی بودن اقتصاد عنوان و اظهار کرد: از دیدگاه ما با توافق هستهای و در شرایط پساتحریم اهتمام جدی برای انجام سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی باید صورت بگیرد. عضو کابینه دولت یازدهم، سه هدف راهبردی برنامه ششم توسعه را رشد اقتصادی پایدار و غیرتورمی، ایجاد فرصت شغلی پایدار و مهار بیکاری دانست و گفت: در برنامه ششم توسعه مقرر شده یکسوم رشد کشور از محل ارتقای عوامل تولید محقق شود که راهبردهای دسترسی به آن نیز تدوین شده است. بر این اساس مهمترین راهبردهای ما در این زمینه گسترش بهرهوری، ارتقای بهرهوری دانشبنیان، ارتقای بهرهوری در بخش عمومی و ارتقای بهرهوری در بخش غیردولتی، بهبود استانداردهای مصرف، ساماندهی مجدد نظام تدبیر کشور و افزایش کارآیی نظام اداری است.
همچنین رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی در این همایش با بیان اینکه در حال حاضر به بیش از ۷۵ میلیون نفر در ماه یارانه نقدی پرداخت میشود، توضیح داد: به هر حال در بین این تعداد اقشار هدف و نیازمند به یارانه وجود دارند که نمیتوان آنها را از دریافت این مبلغ محروم کرد. رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی ادامه داد: با توجه به اینکه اطلاعات کافی برای شناسایی تمامی اقشار وجود ندارد در نتیجه از آنجا که نمیخواهیم افراد نیازمند یارانه این منبع را از دست دهند، پرداخت ادامه خواهد داشت. وی در بخش دیگری از اظهارات خود به اهداف تعیین شده در برنامه ششم توسعه اشاره کرد و افزود: دسترسی به رشد اقتصادی هشت درصد، نرخ تورم تکرقمی کاهش نرخ بیکاری از ۷/ ۱۰ به ۷ درصد از جمله اهدافی است که ما در برنامه ششم توسعه برای آن تمهیدات لازمه را اندیشیدهایم. رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی همچنین موضوع عدم یا کاهش وابستگی به نفت در پایان برنامه ششم توسعه را مورد اشاره قرار داد و یادآور شد: سهم منابع نفتی در بودجه از حدود ۳۱ درصد فعلی به کمتر از ۳۰ درصد کاهش مییابد.
۰۷:۴۱:۲۱منیـره نظامیوند چگینی: بهای مس طی معاملات روزهای گذشته در بازارهای جهانی پس از تحمل افت شدید روز پنجشنبه مصادف با یازدهم فوریه که موجب ریزش حدود ۵/ ۳ درصدی قیمت این محصول شد، در مسیری رو به بالا و در نهایت نسبتا ثابت و کمنوسان حرکت کرد. در آخرین معاملات انجام شده، بهای فلز سرخ با اندکی رشد نسبت به روز ماقبل تا سطح ۴ هزار و ۶۶۵ دلار بر هر تن بالا رفت.
به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقـل از موسسه سیکینگ آلفا (Seeking Alpha)؛ در این میان بسیاری از تحلیلگران چهار دلیل عمده را برای ریزشهای مکرر بازار مس که همگی در صدر اهمیت در میان تمام فاکتورهای موثر قرار دارند، در نظر میگیرند. اولین عامل، رفتار سایر بازارهای کالایی به موازات مس و تاثیرات متقابل آنها بر یکدیگر است. این فاکتور، به قابلیت و پتانسیل سایر بازارها بهعنوان گزینهای برای رقابت با مس اشاره دارد که از آن جمله میتوان به صندوقهای سرمایهگذاری (ETFها)، طلا و بازار نفت اشاره کرد. دلیل دوم، دیدگاههای تکنیکال کوتاهمدت و میان مدت متفاوتی است که از سوی تحلیلگران مطرح میشود و به تاثیر این تحلیلها بر چگونگی و حجم سرمایهگذاریها و معاملات اشاره دارد.
پس از این دو عامل، فاکتور مهم روند فصلی بازار مس، نوسان میزان تولیدات و در کنار آن افتوخیزهای تقاضا قرار میگیرد. در بازارهای کالایی، میزان تقاضای فصلی اغلب نقش مهمی در عملکرد قیمتی محصولات ایفا میکند. در این میان، مس معمولا در اواخر هر سال و بیشتر در ماه دسامبر، تمایل به حرکت روبه پایین دارد، چراکه تقاضا برای آن کاسته میشود. همچنین در طرف مقابل، در طول ماه آوریل یا مه هر سال شاهد افزایش تمایل فلز سرخ به اوجگیری قیمت آن هستیم، چراکه این زمان، فعالیتها در بخش ساختمانسازی در شرایط صعودی قرار میگیرد. آخرین و البته نه کماهمیتترین عامل، نرخ بهره و نیز وضعیت فعلی اقتصاد چین است که طی مدت اخیر اکثر بازارهای کالایی را تحتالشعاع قرار دادهاند. با توجه به چشماندازهای متناقضی که درخصوص این دو فاکتور مطرح میشود، با قاطعیت محض نمیتوان درباره روند آتی بازارهای کالایی بهویژه فلزات با محوریت مس سخن گفت. به گزارش سیکینگ آلفا؛ از آغاز سال جاری میلادی تاکنون، شاخص فعال معاملات آتی مس برای تحویل در ماه مارس در بورس کامکس (Comex)، در محدوده بین ۱٫۹۳۵۵ تا حدود ۲٫۱۳۸۰ دلار در هر پوند مورد معامله قرار گرفته است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، مس این فلز سرخ که اغلب تحت عنوان فشارسنج اقتصاد جهانی شناخته میشود، طی هفته اخیر روند آرامتری را در مقایسه با سایر بازارهای کالاهایی در پیش گرفته است. در حالی که مس در ۱۹ ژانویه سال جاری میلادی در پایینترین سطوح ثبت شده از ماه آوریل سال ۲۰۰۹ تاکنون مورد دادوستد قرار میگرفت، اخیرا در اغلب اوقات بالای سطح ۲ دلار نوسان کرده است. به ندرت پیش میآید که بازار در یک خط مستقیم حرکت کند، حتی در بسیاری از بازارهای خرسی (نزولی)، تظاهر به بهبودی و امیدواری برای رشد بازارها کماکان مشاهده میشود، اما درست زمانی که پای مس و بازار فلزات پایه به میان میآید، شدت بازار نزولی میشود. براساس آمارهای موجود؛ طی سال گذشته میلادی، بخش فلزات پایه یکی از نزولیترین بازارها در میان بازارهای کالایی بود تا جایی که کاهشی به بزرگی بیش از ۲۳ درصد را متحمل شد که در این میان بهای مس حدود یک چهارم از ارزش خود را از دست داد و تا سطوح نگرانکننده افت کرد. براساس این گزارش؛ به عقیده اندرو هِـچت (Andrew Hecht) تحلیلگر ارشد سیکینگ آلفا، در حال حاضر چهار دلیل مهم وجود دارد که اثبات میکند زمان موعود برای انتظار بهبودی از بازار مس فرارسیده است. در حالی که ممکن است بسیاری بر این باور باشند که احتمال تداوم روند نزولی در بازارهای کالایی در طول سال ۲۰۱۶ میلادی وجود دارد که به افت هرچه بیشتر قیمتها دامن خواهد زد، انتظار میرود بازار مس درصدد گام برداشتن در مسیر صعودی باشد و در همین راستا پتانسیلها و فضاهای کافی را نیز در اختیار خواهد داشت.
وی ادامه داد: روند نزولی بازار مس از سال ۲۰۱۱ و درست از زمانی که قیمت این فلز سرخ در بیشینه خود یعنی حدود ۴٫۶۴۹۵ دلار در هر پوند قرار داشت، آغاز شد. از آن زمان تاکنون تمام اوجهای ثبت شده برای مس با فاصله بسیاری از آن مقدار بوده و در حقیقت طی این مدت، فلز سرخ حرکت موفق چندانی نداشته بهجز تعدادی بیشینه و کمینه محدود. نکته جالبتوجه این است که تا پیش از اوج قیمت مس در سال ۲۰۱۱ میلادی، بهای این فلز در محدوده سال ۲۰۰۸ میلادی در حدود ۴ دلار و ۲۰ سنت به ازای هر پوند در نوسان بوده است.
تا پیش از سال ۲۰۰۶ میلادی، بهای مس هرگز موفق به شکست مرز یک دلار و ۶۱ سنت در هر پوند نشده و همیشه در سطوح پایینتر معامله شده است. پس از آن اما مس به مدد رشد انفجاری اقتصاد چین، وارد فاز جدیدی از سطوح قیمتی خود شد که بهای این محصول را تا سطوح باور نکردنی (حوالی سال ۲۰۰۸ میلادی) بالا برد. نگاهی اجمالی به روند قیمتی مس به خوبی نشان میدهد که بهای این فلز در طول زمان به گونهای فرار کرده است. در طول بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ میلادی، بهای فلز سرخ از بیشینه ۴٫۲۱۸۰ دلاری خود در ماه مه ۲۰۰۸ تا کف ۱٫۲۴۷۵ دلار به ازای هر پوند در ماه دسامبر همان سال افت کرد که در حقیقت سقوط شدیدی برای مس تلقی میشود. در آن زمان برخی از بازارهای دیگر نیز چنین ریزشهای شدیدی را متحمل شدند که آثار آن تا مدتها و بعضا تاکنون ادامه دارد. براساس آمارها، بهای فلز سرخ در طول آن دوره هفت ماهه، بیش از ۷۰درصد کاهش داشته است. این در حالی است که حتی نفت خام نیز چنین نوسانات و ریزشهایی را تجربه نکرده است.
به گزارش سیکینگ آلفا؛ بین ماه دسامبر سال ۲۰۰۸ میلادی تا ماه فوریه سال ۲۰۱۱، قیمت مس بیش از سه برابر رشد داشت و موفق به ثبت اوج قیمتی کمنظیری برای خود در سطح بیش از ۴٫۶۰ دلار در هر پوند شد پس از آن اما بهای این فلز تا کنون در مسیر نزولی قرار داشته است. اندرو هِـچت؛ در ادامه سخنان خود گفته است که انتظاری برای ایجاد یک بازار قوی نوظهور برای این فلز پایه متصور نیست، چراکه مهمترین فاکتور دخیل در بازار مس، میزان تقاضای موجود در بازار این محصول است و با توجه به روند اخیر اقتصادها در مقیاس جهانی با محوریت چین بهعنوان بزرگترین بازیگر بازارهای کالایی، نمیتوان پیشبینی کرد در بازه پیشرو شاهد رشد چشمگیری از سوی بازار این فلز سرخ باشیم. میزان رشد بازار مس رابطه مستقیمی با تقاضای مناطق جهان که درصدد سرمایهگذاری در زیرساختها و طرحهای تولیدی سنگین هستند، دارد. حال باید دید چشمانداز نرخ رشد اقتصاد جهانی و دوشادوش آن وضعیت آتی بازار سرمایه چین در بازه میانمدت و بلندمدت چگونه خواهد بو
۰۷:۴۱:۰۰محمدحسین بابالو: بازار محصولات پتروشیمی شرایط چندان مطلوبی ندارد هرچند که رشد قیمت برخی گریدها در بازار داخلی در کنار تقویت حجم معاملات در بورس کالا، جهتگیری جدیدی را برای این بازار به سمت بهبود فراهم کرده ولی هنوز شرایط کلی بازار و حجم معاملات، انتظارات فعالان بازار را برآورده نساخته است. متاسفانه باید گفت اختلاف آنچه که آمارها و حجم معاملات و نوسان قیمتها نشان میدهد، با واقعیتهای بازار به قدری جدی بوده که باید از آنها بهعنوان تاریک و روشن بازار و بورس کالا یاد کرد. ترس نهادینه شده در بازار از نوسان قیمتها، نبود خریدار واقعی برای محصولات نهایی، افت حجم تولید در صنایع پایین دستی در روزهای پایانی سال و مخصوصا دورنمای مبهم اوضاع در کنار انتظار برای بهبود سنتی بازار در روزهای پایانی سال، مواردی است که واقعیتهای بازار را هویدا میسازد. معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالا در روزهای اخیر شرایط بهتری از هفته گذشته داشت ولی باز هم انتظار بازار را برآورده نساخت زیرا هنوز حجم معاملات نسبتا محدود است و رقابتهای اندکی در این بازار تجربه میشود. البته با توجه به پایین بودن فاصله قیمتی بین بورس و بازار، افزایش قیمت دلار در بازار داخلی و همچنین کاهش قیمتهای پایه در بورس کالا، در کنار پایین بودن حجم معاملات در هفتههای گذشته در روزهای اخیر احتمال رشد حجم دادوستد پلیمرها در تالار محصولات پتروشیمی وجود داشته و دارد بنابراین حداقلهای یک روز جذاب در بازار فراهم بود. این در حالی است که برخی از گروههای کالایی از عرضههای متناسبی برخوردار نیستند که سیگنالی مهم برای عقبنشینی فعالان بازار به شمار میرود.
همچون هفتههای گذشته معامله اغلب انواع PVC البته انواع با کیفیت آن از جذابیت بالایی برخوردار بود، حجم معاملات نقدی – مچینگ یا سلف – مچینگ نیز همچون هفتههای اخیر در سطوح متناسبی قرار گرفت، گریدهایی که در بازار داخلی جذاب به نظر میرسیدند همچون گریدهای سبک پلیاتیلنی با توجه بالایی روبهرو نشدند، تقاضای EX3 باز هم در بازار خودنمایی کرد، عرضه گریدهای سنگین و جذاب کافی نبوده و همچنین رقابتهای فراگیری را در بازار شاهد نبودیم. با توجه به عدم جذابیت برخی گریدهایی که در بازار آزاد با رشد قیمتها روبهرو شدهاند، باید این گونه نتیجه گرفت که هنوز هم کدهای معاف از مالیات در بازار فعال هستند زیرا با قیمتهای تمام شده پایین تر، بازار را تحت تاثیر قرار داده و سایر فعالان بازار فضای چندانی برای فعالیت نداشته؛ بنابراین باز هم حجم معاملات بالایی به ثبت نرسید. به نظر میرسد مشکل کدهای معاف از مالیات به این زودی در بازار مرتفع نشده و به چارهاندیشیهای بیشتری نیاز است.
تضعیف فاکتور ترس با تقویت بهای ارز
نوسان بازار ارز در روزهای اخیر برای اغلب بازارهای کالایی بسیار پراهمیت ظاهر شده زیرا بر جهتگیری اغلب آنها تاثیرگذار بوده است. از طرف دیگر نوسان این بازار و بهخصوص جهتگیری کاهشی آن را میتوان مترادف با تغییر جهت جریان نقدینگی به شمار آورد زیرا با کاهش قیمت دلار در بازار آزاد، بسیاری از سرمایههایی که از بازارهای مختلف به سمت بازار ارز خارج شده بود، به سمت موطن اصلی خود و مخصوصا بازارهای کالایی همچون بازار فولاد یا بازار پتروشیمیها بازمیگردد. این سیگنال را باید بسیار جدی گرفت زیرا در صورت ادامه افت قیمتها، بازارهای بسیاری را به جای بازار ارز منتفع خواهد ساخت.
نکته دیگر درخصوص بهای دلار را باید تغییر جهت جدید آن دانست زیرا پس از رسیدن به قیمتهایی نزدیک به ۳۴۶۰ تومان، باز هم در مسیر رشد قرار گرفته و هرچند بهصورت مقطعی قیمتهایی نزدیک به ۳۴۹۵ تومان را نیز تجربه کرده است. این موضوع نیز در بازار بسیار مهم تلقی خواهد شد زیرا یکی از دلایل عقبنشینی خریداران و افت قیمتها، ترس فعالان بازار از کاهش بیشتر قیمت دلار به شمار میآید، بنابراین با افزایش این نرخ، از یکسو این ترس از بازار خارج شده و از سوی دیگر سیگنالی برای رشد جدی قیمتها به شمار میآید.
واقعیتهای بازار نشان میدهد تغییراتی جدی در مناسبات مالی ایران با سایر کشورها در روزهای اخیر محقق نشده و حتی هنوز تحریم یورو که از سوی اتحادیه اروپا وضع شده بود نیز منتفی نشده است. با توجه به افزایش تقاضای ارز برای حواله یا اسکناس در روزهای پایانی سال و همچنین در صورت ادامه یافتن این وضعیت، شاید ادامه رشد قیمت دلار در بازار آزاد دادهای محتمل به شمار بیاید و ممکن است دلار باز هم به قیمتهایی بالاتر از ۳۵۰۰ تومان بازگردد که برای بازار پلیمرها بسیار مهم تلقی خواهد شد. بهتر است فعالان بازار احتمال افزایش قیمت دلار را در محاسبات خود لحاظ کرده و حتی جدی بگیرند.
رخداد دیگر در روزهای اخیر را باید همکاری و هماهنگی تشکلهای مختلف صنایع پاییندستی برای حمایت از ساز و کار بورس کالا دانست که البته در جلسهای در بخش اقتصادی مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی شد. شاید در نگاه اول این جلسه اهمیت چندانی نداشته باشد ولی واقعیت این است که در خلال این جلسات، اعضا و تشکلهای مختلف صنایع تکمیلی که در گذشته درخصوص ساز و کار بورس کالا با یکدیگر اختلاف داشتند به این جمعبندی رسیدهاند که بهترین مسیر و یگانه رویکرد تامین مواد اولیه مورد نیاز با قیمتهای رقابتی بورس کالا است که این مطلب میتواند برای دورنمای فعالیت این صنعت بسیار مهم ارزیابی شود.
بازار داخلی محصولات پلیمری
در بازار داخلی محصولات پتروشیمی چند هفته پیاپی قیمتها در مسیر کاهش قرار داشت که افت روزشمار پیشین بهای ارز در کنار کاهش ممتد قیمتهای پایه در بورس کالا دلایل اصلی این روند نزولی به شمار میآید؛ هرچند که در بازارهای جهانی شاهد افت محسوس قیمتها نیستیم. این در حالی است که در روزهای اخیر این روند کاهشی بهصورت مقطعی در پارهای از اوقات متوقف شده ولی باز هم تاکنون جهتگیری غالب بهای پلیمرها در بازار داخلی کاهشی بوده است. نکته مهم در روزهای اخیر را باید تغییر جهت نوسان بسیاری از قیمتها دانست زیرا با کاهش عرضهها در بازار داخلی و همچنین خودنمایی مجدد تقاضا در روزهای اخیر، روند نوسان قیمت برخی گریدهای خاص تغییر کرده است. گریدهای سبک (خطی و فیلم) و پلیپروپیلنها هماکنون با تغییر جهت قیمتها روبهرو شده و در مسیر رشد نرخها گام برمیدارد. البته افزایش محدود قیمت دلار در روز گذشته و مخصوصا کاهش حجم عرضهها در بازار داخلی در شرایط اوج تقاضای فصلی را میتوان از دلایل رشد نرخها برشمرد. درخصوص شرایط عرضه در بازار داخلی باید با دقت بیشتری به این مطلب توجه کرد زیرا میتواند جهتگیری غالب بازار را ترسیم کند.
هماکنون نزدیک به ۳ هفته پیاپی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا کاهش داشته که سیگنال مهمی برای کاهش حجم عرضهها به بازار داخلی به شمار میآید. هماکنون این وضعیت در بازار آزاد در حال خودنمایی است ولی شدت و شتاب آن متفاوت است. درخصوص گریدهای سبک پلیاتیلنی باید گفت در بورس کالا حجم معاملات این گروههای کالایی تفاوت چندانی در هفتههای اخیر نداشته ولی رشد قیمتها در بازار داخلی نشان میدهد که تقاضای این گروه بیشتر از عرضههای آن است. البته در این بازه زمانی که زمان اوج تقاضای فصلی این گروه کالایی و دقیقتر انواع محصولات نایلونی است، وضعیت فعلی منطقی به نظر رسیده و در صورت ادامه این شرایط، رشد بیشتر قیمتها چندان هم دور از ذهن نخواهد بود.
نکته دیگر شرایط کلی معاملات در هفته گذشته بود زیرا گریدهایی همچون پلیپروپیلنهای نساجی، پلیاتیلنهای سنگین تزریق، اکستروژن و گریدهای لوله همچنین پلیاتیلن ترفتالات بطری، با کاهش حجم معاملات در بورس کالا روبهرو شدند که سیگنال مهمی برای کاهش حجم عرضهها در بازار داخلی خواهد بود. در کنار این شرایط بهصورت خاص باید به کاهش محسوس حجم معاملات پلیمرها در بورس کالا بهصورت عام اشاره کرد زیرا در هفته گذشته حجم معامله هفتگی پلیمرها به کمترین حد در ۷ ماه اخیر با ثبت رقمی نزدیک به ۱۶ هزار تن رسید که سیگنال بسیار خطرناکی برای بازار به شمار میآید زیرا قطعا حجم عرضهها در بازار داخلی کاهش خواهد یافت. با توجه به تمامی این موارد باید گفت شاید جهتگیری کلی قیمتها در بازار داخلی تغییر کند که البته تغییر جهت دلار نیز در بازار آزاد به سمت رشد محدود قیمتها در دورنمای این وضعیت موثر خواهد بود.
کاهش حجم معاملات در بازار آزاد در روزهای پایانی سال را باید بسیار جدی گرفت زیرا به تضعیف حجم تولید در صنایع پاییندستی منتهی خواهد شد. در بازارهای جهانی نفت و محصولات پتروشیمی شاهد رشد قیمتها هستیم تا جایی که افزایش نرخ این گروههای کالایی به اغلب بازارها سرایت کرده است. این در حالی است که هم اکنون بازار جهانی نفت خام و فرآوردههای نفتی حالت پرنوسانی دارد ولی به نظر میرسد این بازار از کفهای قیمتی ۳۰ دلار گذر کرده و وارد یک فاز قیمتی جدید شده باشد. در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت نزدیک به ۳۴ دلار و هر بشکه نفت خام سبک آمریکا ۶۳/ ۳۲ دلار مورد معامله قرار میگیرد. با توجه به این وضعیت در بازار محصولات پتروشیمی نیز رشد قیمتها به آرامی در حال تجربه شدن است البته با توجه به ثبات نسبی قیمتها در هفتههای اخیر در کنار جهتگیری کاهشی و البته محدود آنها، میتوان به رشد بهای محصولات پتروشیمی، فرآوردههای پالایشی، مواد اولیه صنعت پتروشیمی و در نهایت پلیمرها امیدوار بود.
۰۷:۳۷:۵۳ نیای اقتصاد: معاملات مسکن در بهمنماه، بدون کمترین افزایش قیمت، به خزش زمستانی ادامه داد و باعث ثبت رکورد جدید فروش آپارتمان در تهران شد. بالاترین حجم خرید ملک طی سال جاری، ماه گذشته با فروش نزدیک به ۱۶ هزار واحد مسکونی رقم خورد که نسبت به بهمن ۹۳، ۷ درصد افزایش یافته است. رونق نرم در بازار مسکن، با قیمتهای پارسال رو به پیشروی است و معاملات برای چهارمین ماه متوالی از رکود فاصله گرفته است. در حال حاضر متوسط قیمت مسکن در تهران مترمربعی ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان است.
گروه مسکن، فرید قدیری: بازار معاملات مسکن در میانه فصل زمستان با پیشروی در مسیر پیشرونق، برای چهارمین ماه متوالی، افزایش حجم پیدا کرد. گزارش «دنیای اقتصاد» از اطلاعات جدید دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن حاکی است: حجم خرید آپارتمان در تهران طی بهمن ماه، به بالاترین سطح در مقایسه با ماههای گذشته از سال جاری رسید و این خزش معاملاتی منجر به ثبت رکورد فروش ۱۵ هزار و ۹۶۵ واحد مسکونی در مناطق ۲۲گانه پایتخت شد. رشد تدریجی و در عین حال پیوسته معاملات خرید مسکن، مطابق پیشبینیهای کارشناسی، با «قیمت ثابت» در جریان است که این موضوع خود بیانگر «رفتار غیرهیجانی تقاضا» و همچنین «تحریکپذیر نبودن قیمت مسکن از فضای موجود»، است. دمای بازار مسکن تهران به لحاظ حجم معاملات خرید آپارتمان، در بهمن ماه ۷درصد نسبت به دی ماه سال جاری افزایش پیدا کرد. این در حالی است که حجم خرید مسکن در دی ماه ۱۰ درصد نسبت به آخرین ماه پاییز، رشد کرده بود و در آبان و آذر نیز رشد ماهانه معاملات به ترتیب معادل ۱۱ درصد و ۵/ ۰ درصد ثبت شد.
طی دست کم ۴ ماه گذشته که خرید و فروش آپارتمان از رکود خارج شده است، روند نوسانات قیمت مسکن با «تغییرات صفر یا نزدیک به صفر» همراه بوده به این معنا که متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران نه تنها از ابتدای پاییز که از اوایل سال ۹۴ تا کنون در بازه ۴ میلیون تا ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان ثابت مانده است. در حال حاضر، خریداران زمستانی، آپارتمانهای آماده فروش شهر تهران را به قیمت بهمن ۹۳ – نرخهای یکسال گذشته- معامله میکنند که این خود نشانهای از رشد غیرتورمی معاملات مسکن در آستانه رونق سال۹۵ است. پیشتر، با اوجگیری ۳۰درصدی معاملات مسکن در دی ماه، شایعاتی در بازار پخش شد مبنی بر اینکه تقاضای سفتهبازانه ناشی از افزایش سقف وام اوراق مسکن باعث افزایش حجم خرید آپارتمان شده و به تبع، قیمت مسکن در کوتاهمدت تحریک خواهد شد اما هماکنون عملکرد بازار در ماه دوم زمستان از یکسو مصرفیبودن معاملات را تایید میکند و از سوی دیگر نشان میدهد، رشد حجمی بازار خرید مسکن به شکل فعلی، به تحریک سطح قیمت مسکن منجر نخواهد شد. براساس این گزارش، ریزنوسانات ماهانه قیمت متری مسکن –تغییرات کمتر از ۵ درصد که عملا به تغییرات آنچنانی قیمت کل منجر نمیشود- در بهمن امسال نرخ مثبت ۶/ ۲ درصد را به ثبت رساند. در دی ماه، این شاخص ۴/ ۱ درصد منفی شد.
در حال حاضر رقم دقیق قیمت مسکن در تهران مترمربعی ۴ میلیون و ۱۲۶ هزار تومان است که در مقایسه با سال گذشته همین موقع، هیچ تغییر ریز یا درشتی نکرده است. بهمن پارسال نیز متوسط قیمت مسکن در پایتخت، درست به متری ۴ میلیون و ۱۲۶ هزار تومان رسید. کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند: بازار معاملات ملک در سال آینده، تغییر فاز جدی پیدا میکند. اما زمان این تغییر متناسب با شرایط اقتصاد کلان و مولفههای موثر بر رفتار سرمایهگذاران و مصرفکنندگان بازار مسکن، چندان قابل تشخیص نیست و پیشبینی آن به تحلیلهای برون بازاری نیاز دارد. علی چگینی مدیر کل برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی ۱۸ اسفند امسال در همایشی که از سوی «دنیای اقتصاد» درباره چشماندازهای بازارهای اقتصاد ایران در سال ۹۵ برگزار میشود، به تحلیل و تشریح متغیرهای بازار مسکن سال جدید خواهد پرداخت. در این همایش، برای دو گروه از فعالان بازار مسکن شامل سرمایهگذاران ساختمانی و همچنین متقاضیان خرید ملک، اطلاعات مورد نیاز سال ۹۵ و نقشه راه ورود به این بازار، معرفی خواهد شد. برای سرمایهگذاران، ویژگیهای اقتصادی سمت تقاضا و نوع آپارتمانهایی که خریداران به دنبال آن هستند، شرح داده میشود و برای خریداران نیز زمان رونق بازار و رفتار قیمتها تشریح میشود. علاقهمندان به شرکت در این همایش میتوانند برای ثبت نام، با شماره تلفنهای ۸۷۷۶۲۴۳۰ و ۴-۴۲۷۱۰۱۵۱ (امور همایشهای روزنامه دنیایاقتصاد) تماس بگیرند.
۰۷:۳۶:۴۱به گزارش خبرنگار مهر، ولی الله سیف امروز در همایش «تبیین برنامه ششم توسعه و اقتصاد مقاومتی» در تهران رشد تولید، توسعه صادرات و ایجاد اشتغال را جهت گیری اصلی نظام بانکی در برنامه ششم توسعه دانست و افزود: همه بانکها باید در این مسیر فعالیت کنند و اصلاح ساختار بانکها از طریق افزایش سرمایه یکی از برنامه های بانک مرکزی است تا بانکها به نرم قابل قبول بین المللی برسند.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه هم اکنون نرخ کفایت سرمایه مورد قبول شبکه بانکی حداقل ۱۲ درصد است در حالیکه این رقم در کشور ما حدود ۴.۵ درصد بود، تصریح کرد: هم اکنون ۴۵ درصد دارایی نظام بانکی به دلایل مختلف منجمد است و همه نقش بانکها از محل ۵۵ درصد دیگر است چرا که بدلیل مشکلات ساختاری بانکها و از جمله مطالبات غیر جاری، مطالبات از دولت و حجم دارایی های غیر عملیاتی بانکها که شامل املاک و بنگاه داری است بخش مهمی از دارایی نظام بانکی نمی تواند در خدمت تولید و اقتصاد قرار گیرد.
وی کاهش نیافتن نرخ سود تسهیلات بدلیل کاهش نرخ تورم را یکی دیگر از اشکالات شبکه بانکی دانست و گفت: وقتی نرخ تورم از ۴۰ به ۱۳ درصد می رسد ولی تاثیری روی نرخ سود ندارد جای تعجب است چرا که این مشکل به دلیل بیماری ساختاری بانکها و چسبندگی بوجود آمده است و به همین دلیل بانک مرکزی با ورود به بازار بین بانکی و کاهش نرخ سود بین بانکی از ۲۹ به ۱۹ درصد موفق به کاهش سود تسهیلات شد.
سیف با بیان گزارشی از عملکرد نظام بانکی در ۲.۵ سال گذشته گفت: قیمت نفت از حدود ۱۲۰ دلار به شدت کاهش یافت و بسیاری از کشورها را با مشکلات متعدد و تورم ۱۸۰ درصدی روبرو کرد اما در کشور ما نهایت ثبات وجود داشت و تکانه های اقتصادی با آرامش منطقی مهار شد.
وی افزود: بازار بورس و ارز هم شرایط آرام و یکنواختی دارد و نرخ برابری دلار در ۱۱ ماه امسال تنها ۵.۵ درصد افزایش یافت و نوسانات شدیدی را که در دولت قبل در نرخ ارز وجود د اشت دیگر مشاهده نمی کنیم و ا ین نرخ از ثبات لازم برخوردار است. هم اکنون نرخ برابری یورو و دلار تغییر کرده و دلار ۱۰.۵ درصد تقویت شده است که این شرایط هم نوید استمرار ثبات را در اقتصاد ما می دهد.
رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه بانک مرکزی اعتقادی به این ندارد که نرخ ارز باید ثابت باشد و با تغییر شرایط اقتصادی نرخ ارز هم باید تغییر کند تا اشتغال و صادرات هم توسعه یابد، تصریح کرد: رشد اقتصادی منفی ۱.۹ درصد سال ۹۲ در سال گذشته مثبت شد و به حدود ۳.۶ درصد رسید و این رشد در سال ۹۴ ادامه یافت که البته قابل مقایسه با رشد سه فصل اول سال ۹۳ نیست و پیش بینی می شود سال ۹۵ به رشد ۵ درصدی دست یابیم ضمن اینکه رشد ۸ درصدی اقتصاد در برنامه ششم هدفگذاری شده است.
رییس کل بانک مرکزی همچنین در مورد رشد نقدینگی در کشور گفت: هم اکنون حجم نقدینگی کشور ۹۵۰ هزار میلیارد تومان است که انتقادات زیادی را برانگیخته اما منتقدان توجه نمی کنند که شش موسسه اعتباری و ۴ بانک زیر مجموعه بانک مرکزی قرار گرفته است که نقدینگی آنها پیشتر محاسبه نمی شد اما اکنون محاسبه می شود. رشد نقدینگی پایان دی ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۷.۲ درصد افزایش یافته است.
سیف گفت: همچنین بانک مرکزی به دنبال کنترل رشد نقدینگی از طریق جهت دادن تسهیلات اعطایی برای افزایش تولید در کشور است و در این مسیر سهم ۵۳ درصدی تولید از تسهیلات بانکها به ۶۰ درصد در سال گذشته و ۶۳ درصد در سال جاری افزایش یافته است.
۰۷:۳۲:۴۹دنیای اقتصاد: معاون اول رئیسجمهوری و تیم اقتصادی دولت در همایش تبیین برنامه ششم توسعه کشور، هشت میراثی را که از سالهای قبل به دولت یازدهم منتقل شده است، اعلام کردند. اهمیت رونمایی از این هشت میراث بهصورت مشخص، از این جهت است که پیش از این موانع اقتصادی کشور بهصورت پراکنده اعلام شده بود. تیم اقتصادی دولت با بیان اینکه این هشت تنگنا، دغدغههای اصلی اقتصادی ایران امروز است، تاکید کردند: همانطور که این تنگناها یک شبه بهوجود نیامده، در کوتاهمدت نیز نمیتوان عواقب آنها را رفع کرد. برخی از کارشناسان اهمیت این مطلب را در این میدانند که یک تشخیص درست قطعا میتواند به درمان نتیجهبخش منجر شود. بیکاری، نارسایی در نظام تامین مالی، تورم طرحهای عمرانی نیمهتمام، کسری منابع صندوقهای بازنشستگی، محدودیت منابع آب و چالش زیستمحیطی در کنار اجرای نامناسب خصوصیسازی، فساد سیستمی و ازهمپاشیدگی نظام کارشناسی، هشت تنگنای مورد اشاره از سوی مسوولان دولتی است. سیاستگذاران ارشد دولت علاوهبر این، دو خبر هم برای سال ۹۵ اعلام کردند. اولین خبر یکسانسازی نرخ ارز در نیمه دوم سال آینده است. همچنین به گفته آنها، پرداخت یارانه نقدی در سال ۹۵ نیز ادامه خواهد داشت و دولت تصمیمی برای قطع یارانهها ندارد.
دنیای اقتصاد: مسوولان ارشد دولت در همایشی که به بهانه تبیین برنامه ششم توسعه برگزار شده بود از ۸ تنگنای کنونی اقتصاد ایران سخن گفتند. بیکاری، نارسایی در نظام تامین مالی، تورم طرحهای عمرانی نیمه تمام، کسری منابع صندوقهای بازنشستگی، محدودیت منابع آب و چالش زیست محیطی در کنار اجرای نامناسب خصوصیسازی، فساد سیستمی و از هم پاشیدگی نظام کارشناسی ۸ تنگنای مورد اشاره هستند. سیاستگذاران ارشد دولت علاوهبر بیان دغدغه به تشریح سیاستهای اقتصادی دولت در حوزههای مختلف نیز پرداختند. مخالفت با تثبیت نرخ ارز، برقراری نظام یکسان ارزی در نیمه دوم سال و… از اولویتهای اقتصادی دولت در سال ۹۵ اعلام شد.
دغدغهها از زبان معاون اول
سخنران نخست همایش معاون اول رئیس جمهوری بود. اسحاق جهانگیری در سخنان افتتاحیه درسه سطح سخن گفت. سطح نخست دغدغهها و دشواریهای کشور در برهه کنونی را تبیین کرد. در سطح دوم به آسیبشناسی و نقد مسیر طی شده پرداخت و در سطح آخر نیز به انتخابات و مسائل مربوط به آن اشاره کرد. معاون اول رئیسجمهور در سطح نخست با اشاره به اینکه امروز شرایط در سطح بینالمللی بسیار تغییر کرده است و پس از یک دوره طولانی افزایش بهای نفت، شاهد افت شدید قیمت نفت هستیم گفت: این موضوع به یک دغدغه بزرگ برای کشور تولیدکننده نفت تبدیل شده است. جهانگیری افزود: دولت تدبیر و امید در زمانی مدیریت کشور را بر عهده گرفت که چالشهای فراوانی پیش روی اقتصاد کشور قرار داشت و دولت بلافاصله این مشکلات را سطح بندی کرد و برای حل آنها برنامههای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت تدوین کرد. وی گفت: دولت در تمام سیاستها و برنامههایی که در دو سال و نیم اخیر تدوین کرده، عملکرد موفقی داشته است، اما برخی افراد از برنامههای بلندمدت دولت انتظار دستاورد در کوتاهمدت دارند و متاسفانه بر اساس این داوری غلط به قضاوت درباره عملکرد دولت میپردازند. معاون اول رئیسجمهور بیکاری را از دغدغهها و تنگناهای اصلی کشور برشمرد و گفت: بیکاری چالش و تنگنای امروز و فردای ایران است بهخصوص آنکه این معضل در میان قشر تحصیلکرده جامعه دوبرابر است. جهانگیری با تاکید بر اهمیت نظام مالی و سیستم بانکی کشور در پیشرفت و توسعه، به تبیین و تشریح مشکلات و مسائل پیشروی نظام بانکی متاثر از سوءمدیریت در سالهای گذشته پرداخت و گفت: نارسایی در نظام تامین مالی و سیستم بانکی یکی از مهمترین تنگناهای توسعه ایران است.
وی افزود: نظام بانکی با معوقات بالا روبهرو است و در کنار آن دولت نیز بدهی سنگینی به نظام بانکی دارد و بازار غیرمتشکل پولی و موسسات غیرمجاز مالی و اعتباری که در طول سالهای گذشته بهصورت غیرقانونی شکل گرفتهاند نیز در بازار پولی کشور اخلال میکنند. معاون اول رئیسجمهوری وجود طرحهای عمرانی نیمه تمام به ارزش حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان را یکی دیگر از مشکلات کشور عنوان و خاطرنشان کرد: این در حالی است که بودجه عمرانی دولت در این سالها حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است و برای تکمیل این طرحهای نیمه تمام باید سالهای طولانی سپری شود. جهانگیری از صندوقهای بازنشستگی کشور بهعنوان یکی دیگر از تنگناها و مشکلات اقتصادی نام برد و گفت: فلسفه تشکیل این صندوقها این بوده است که وقتی کارمندان دولت بازنشسته میشوند، ردیف بودجه مربوط به حقوق آنها از دولت جدا شود و این افراد حقوق خود را از صندوقهای بازنشستگی دریافت کنند، اما امروز تقریبا تمام هزینههای مربوط به این صندوقها توسط دولت پرداخت میشود و در واقع این صندوقها نه تنها باری از دوش دولت برنداشتهاند بلکه یکی از دغدغههای آینده کشور همین صندوقهای بازنشستگی خواهند بود. وی افزود: محدودیت منابع آب کشور، وضعیت نامطلوب محیط زیست بهخصوص در کلانشهرها و آلودگی هوا و مساله ریزگردها زندگی مردم را به مخاطره انداخته است و بر مشکلات کشور افزوده است.
معاون اول رئیسجمهوری از اجرای نامناسب خصوصیسازی بهعنوان یکی از مهمترین تنگناهای اقتصاد کشور یاد کرد و گفت: بسیاری از بنگاههای مهم اقتصادی کشور تحت عنوان اجرای اصل ۴۴ واگذار شدهاند اما متاسفانه امروز مدیریت این بنگاهها از وضعیت مناسبی برخوردار نیست و با مشکلات متعددی روبهرو هستند. به باور جهانگیری فساد در دستگاهها بهواسطه عملکرد سالهای گذشته سیستمی شده است. او پس از این داوری گفت: بهرغم شعارهایی که در سالهای گذشته برای مبارزه با فساد، سر داده شد، اما یک فساد سیستمی در دستگاهها حاکم شد که متاسفانه این شعارها نه برای مبارزه با فساد بلکه برای بهرهبرداری سیاسی و خارج کردن رقیب از صحنه اتفاق افتاد. وی از اهتمام ویژه دولت تدبیر و امید برای مقابله با فساد خبر داد و گفت: البته مبارزه با فساد هزینههای سنگینی دارد و دولت این هزینهها را به جان خریده است و دیگران باید بدانند که دولت به آدرسهای غلط در مبارزه با فساد توجه نمیکند. وی ادامه داد: در این دولت اگر نزدیکترین فرد به بالاترین مقام اجرایی کشور دستش به فساد آلوده شود، دولت با او برخورد میکند؛ چراکه هیچ خط قرمزی وجود ندارد و باید در برابر دستگاه قضایی پاسخگو باشد. جهانگیری یکی دیگر از مشکلات و معضلات کشور که ناشی از سوءمدیریت در سالهای گذشته است را بر هم خوردن نظام کارشناسی و مدیریت کشور دانست و گفت: ایران همواره از دو امتیاز ویژه برخوردار بود که یکی منابع و درآمدهای نفتی بود و دیگری نظام کارشناسی ایران که مهمترین سرمایه مدیریت کشور بود، اما متاسفانه در طول سالهای گذشته با بیتدبیری و سوءمدیریت، هر دوی این سرمایهها آسیب جدی دیدند.
وی افزود: سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور در حقیقت قلب نظام کارشناسی ایران بود که در سالهای گذشته این سازمان پراهمیت منحل شد و بسیاری از کارشناسان زبده و متخصص از نظام تصمیمگیری و تصمیمسازی کشور کنار زده شدند. معاون اول رئیسجمهوری با بیان اینکه دولت در این شرایط و با وجود این تنگناها تدوین برنامه ششم توسعه را شروع کرد، گفت: یکی از موضوعاتی که دولت در برنامه ششم توسعه بهصورت جدی مورد توجه قرار داد، سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بود و تدوین برنامه ششم بهگونهای انجام شد که ۵ رویکرد اقتصاد مقاومتی یعنی مردمی بودن، عدالتبنیانی، دانشبنیانی، درونزایی و برونگرایی اقتصاد کشور در برنامه همه دستگاههای اجرایی و در جای جای برنامه ششم خود را نشان دهد. جهانگیری افزود: همه قوای سهگانه و همه نهادهای کشور باید به اقتصاد مقاومتی پایبند باشند و عملکرد خود را مطابق با این سیاستها هماهنگ کنند.وی با اشاره به اینکه دولت برای اجرای بندهای ۲۴ گانه سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی ۱۲ برنامه ملی تدوین کرده است، گفت: هر یک از این ۱۲ برنامه ملی دارای دهها طرح و پروژه است و هر برنامه با ریاست یکی از وزرا و همکاری دستگاهها و وزارتخانهای مرتبط دنبال میشود.
نیمه از دست رفته
جهانگیری در سطح دوم سخنانش به آسیبشناسی روند طی شده پرداخت. معاون اول رئیسجمهوری با اشاره به اینکه متاسفانه پس از گذشت ۱۰ سال از سند چشمانداز ۲۰ ساله نتوانستهایم به اهداف مورد نظر در این سند دست پیدا کنیم، گفت: در این شرایط باید سند چشمانداز را کنار بگذاریم که به هیچ وجه به مصلحت کشور نیست. به گفته وی پس نیازمند آن هستیم که عقبماندگیهای گذشته را جبران کنیم و برای این منظور باید عزمی ملی برای دسترسی به اهداف سند چشمانداز ایجاد شود.وی اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی تجربه اجرای ۵ برنامه توسعه در کشور وجود دارد و امروز که در برهه خاصی از زمان هستیم و تحولات متعددی در سطح ملی، منطقهای و بینالمللی بهوجود آمده، باید از تجربیات خود در جهت مدیریت تحولات و توسعه کشور بهرهبرداری کنیم.معاون اول رئیسجمهوری گفت: منابع سرشار اقتصادی کشور به دلیل سوء تدبیرهای سالهای گذشته نه تنها در رشد و توسعه و رفاه مردم نقش نداشت بلکه قانونگریزی و فساد سازمانیافته، بسیاری از منابع کشور را هدر داد و اتفاقاتی در کشور رخ داد که سرمایههای اجتماعی کشور را نیز مورد آسیب قرار داد و به اعتماد و امید مردم لطمه زد.
جهانگیری با تاکید براینکه زمان بسیار اندکی برای دستیابی به شاخصهای اصلی توسعه داریم، گفت: باید در خلال برنامه ششم توسعه نگرانیها و مخاطرات را از جامعه دور کنیم و کشور را به نقطه خیزهای بلند توسعهای برسانیم تا بتوانیم از کیان ایران و نظام دفاع کنیم.وی در بخش دیگری از سخنان خود دور کردن خطر از کشور را یکی از مهمترین دستاوردهای برجام دانست و افزود: متاسفانه برخی افراد فراموش کردهاند که در سالهای گذشته هر مقام خارجی به خود اجازه میداد که ایران را تهدید کند و در نطق کاندیداهای ریاستجمهوری کشور در سال ۹۲ نیز وضعیت نابسامان کشور کاملا مشخص بود بهنحویکه حتی کاندیداهای جناح اصولگرا، کشور را در آستانه جنگ، پرتگاه و موضوعاتی از این دست توصیف میکردند.معاون اول رئیسجمهوری افزود: خوشبختانه امروز همه این مسائل از پیش روی ملت ایران برداشته شده و دنیا میداند که باید با ملت ایران با زبان منطق و احترام سخن بگوید.جهانگیری افزود: برجام خلق فرصتی برای بازگرداندن منزلت به کشور و بازسازی اقتصاد و محقق کردن اقتصاد مقاومتی است.وی ادامه داد: برجام یک مقدمه است و نه یک نهایت. نهایت باید رسیدن به چرخه تولید و بهبود وضعیت معیشتی مردم باشد. باید اقتصاد کشور به حرکت درآید و معیشت مردم بهبود پیدا کند.معاون اول رئیسجمهوری گفت: برنامه ششم توسعه باید پلی باشد از واقعیتهای نهچندان مطلوب به وضعیت بهتر و باید جامعه را به لحاظ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به تعادل برساند و امید مردم را به آینده افزایش دهد.
وعده روایت رایزنیهای انتخاباتی
معاون اول رئیسجمهوری در ادامه سخنان خود با اشاره به انتخابات پیش رو، آن را فرصتی برای ترمیم بسیاری از مشکلات در عرصه سیاست و مدیریت کشور توصیف کرد و گفت:ای کاش این امکان وجود داشت که همه جریانات سیاسی و فرزندان کشور در میدانی وسیعتر در انتخابات نقشآفرینی میکردند.وی با اشاره به اینکه رئیسجمهور به وی و چند تن از وزرا ماموریت دادند تا درباره صلاحیت نامزدهای انتخابات پیگیری داشته باشند، گفت: انشاءالله در فرصتی مناسب گزارش رایزنیها و نتایج پیگیریهای صورت گرفته در باب انتخابات را به ملت بزرگوار ایران ارائه خواهم کرد.معاون اول رئیسجمهوری افزود: در هر حال بهنظر میرسد راهی جز تعامل و گفتوگو برای تامین حقوق ملت نداریم حتی اگر موانع در این مسیر فراوان باشد؛ بنابراین نباید مایوس شد.
۰۷:۲۹:۲۶صادق الحسینی، اقتصاددان و متخصص روابط بین الملل انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را بررسی کرده است.
رقابت های انتخاباتی در آمریکا این روزها داغ شده است. وضعیت جمهوری خواهان و جلو بودن ترامپ شانس او را برای انتخاب شدن به عنوان کاندیدای نهایی افزایش داده اما در حالی که تصور می شد که هیلاری بدون رقیب بتواند رقابت دموکرات ها را ببرد حالا با چالشی به نام سندرز روبرو شده است. پیرمردی که خود را سوسیال دموکرات می خواند و حمایت جوانان را دارد. برای آشنا شدن با فرآیند رقابت های انتخاباتی در ریاست جمهوری در آمریکا و همچنین رقابت های درون حزبی مصاحبه ای کوتاه را با آقای صادق الحسینی اقتصاددان و متخصص روابط بین الملل که خود نیز فارغ التحصیل آمریکاست انجام دادیم که در ادامه می خوانید.
رقابت در اردوگاه جمهوری خواهان داغ است اما به نظر می رسد نتیجه معلوم است و ترامپ کاندیدای نهایی است؟
رقابت های درون حزبی انتخابات آمریکا هنوز به روزهای داغ خود نزدیک نشده است. ولی درست می گویید به نظر می رسد در اردوی جمهوری خواهان اگر اتفاق غیرمنتظره ای نیفتد و مثلا به یکباره مساله اهانت جنسی به یکی از کارگران و کارمندان بیزنس های مختلف از سوی ترامپ مطرح نشود، او بتواند کاندیدای پیروز باشد. در انتخابات های سابق، افراد بسیاری در حالی که فکر می کردند برنده خواهند بود ناگهان با یک رسوایی قدیمی از گردونه رقابت ها حذف شده اند. نمونه خیلی واضحش هرمن کین بود که در دور قبل به همین شکل حذف شد. او هم بیزنس من موفق و تندرو و تندخویی بود. او مالک فست فودهای گاد فادر بود که در ایران هم برندی شبیه به آن ایجاد شد و موفق شد. اما با اعلام عمومی چند زن که کارمندان وی بودند مبنی بر اهانت و آزار جنسی در حالی که در اوج کاندیدای جمهوری خواهان بود، ناگهان سقوط کرد و مجبور به استعفا شد. ولی گویا ترامپ از او درس گرفته و قبل از هرگونه اعتراضی به خوبی معامله می کند! من انتظار داشتم خیلی زودتر از اینها برای فرد بی بند و بار و بسیار ثروتمندی مثل او سرنوشت هرمن کین تکرار شود، اما نشد.
در اردوگاه دموکرات ها چه خبر است؟ سندرز جذاب ترین چهره در میان کاندیدها برای ایران است. شانسی دارد؟
رقابت در اردوگاه دموکرات ها بسیار جذاب شده است. یکسال پیش در جریده ای پیش بینی کرده بودم که رئیس جمهور آینده آمریکا یک دموکرات خواهد بود. و هنوز هم فکر می کنم که این نتیجه احتمال بسیار بسیار بالایی دارد. در حالی که پیش بینی می شد هیلاری کلینتون بتواند با کمترین سختی به عنوان نامزد نهایی انتخاب شود، اما شخصیتی جذاب و برای نسل جوان آمریکایی “باحال” مثل برنی سندرز رقابت نفس گیری را با کلینتون آغاز کرده است. برنی سندرز تنها فرد در میان تمام کاندیدهای جمهوری خواه و دموکرات است که سیاست خارجی اش در خاورمیانه بر مبنای تعامل مثبت با ایران بنا شده است. در حالی که از کلینتون تا ترامپ، دیدگاه ها نسبت به ایران از مهار چند جانبه ایران تا پاره کردن برجام گسترده شده و وجه مشترک همه آنها ضد ایرانی بودن و عدم شناخت درست از نظام با ثبات و استخوان دار ایران و جامعه پویای آن است.
اصلا فرآیند انتخاباتی در آمریکا چگونه است؟
خیلی جالب است که نظام انتخاباتی در آمریکا در کل دنیا منحصربفرد است و در ایران هم به خوبی شناخت از آن وجود ندارد. برای درک درستی از فرآیند رای گیری در نظام درون حزبی باید ابتدا آن را شناخت. در نظام درون حزبی دموکرات ها، کاندیدای نهایی ریاست جمهوری توسط آرای غیرمستقیم انتخاب می شود. به این شکل که در هر ایالت انتخاباتی برای اعضای حزب برگزار می شود که در این دوره از اول فوریه تا ۱۴ ژوئن ادامه خواهد داشت. در این انتخابات ها رای دهندگان نمایندگانی (delegates ) را انتخاب می کنند که این نمایندگان در مجمع ملی دموکرات ها (Democratic National Convention) اقدام به رای دادن به کاندیدای مورد نظرشان برای انتخاب شدن به عنوان کاندید نهایی دموکرات ها می کنند. در برخی ایالت ها رای کل ایالت تعیین کننده است و نمایندگان صرفا به همان فردی که در ایالت پیروز شده رای می دهند اما در برخی هم رای ایالت الزام آور نیست و نماینده مختار است که خود دوباره انتخاب کند. ولی عملا این اتفاق نمی افتد و رای اکثریت هر ایالت تعیین کننده است. تعداد کل نمایندگان انتخاب شده توسط این سیستم در انتخابات جاری ۴۰۵۱ نفر است که در مجمع نهایی کاندیدای نهایی را انتخاب می کنند.
مکانیزم انتخاب تعداد نماینده به هر ایالت هم جالب است و بر اساس دو اصل کلی قرار دارد. اول میزان درصد آرایی که هر ایالات به نامزد دموکرات در سه دوره ریاست جمهوری پیشین داده است و نیز براساس رای های الکترالی (Electoral ) که هر ایالت در سیستم الکترال آمریکا دارد.
لطفا درباره نظام آرای الکترال بیشتر توضیح بدهید.
سیستم آرای الکترال شبیه همان سیستمی است که در ابتدا برای رقابت درون حزبی در دموکرات ها توضیح دادم. در ریاست جمهوری آمریکا، برخلاف آنچه در ایران تصور می شود، رئیس جمهور با آرای مستقیم مردم انتخاب نمی شود. بلکه مردم با آرایشان نمایندگانی را انتخاب می کنند که آن نمایندگان اقدام به انتخاب رئیس جمهور می کنند. البته در ریاست جمهوری تقریبا اکثر نمایندگان مجبور به انتخاب کاندیدای حزبی هستند که برنده اکثریت آن ایالت بوده است. تعداد این نمایندگان ۵۳۸ نفر است که ۴۳۵ نفر آنها در مجلس نمایندگان آمریکا و ۱۰۰ نفر هم در سنا هستند. ۳ نفر هم نمایندگان ایالت واشنگتن هستند که به این تعداد اضافه می شوند. بنابراین رئیس جمهور آمریکا کسی خواهد بود که حداقل ۲۷۰ رای الکترال را کسب کند.
خب داشتید سیستم درون حزبی دموکرات را توضیح می دادید که من بحث آرای الکترال را به میان کشیدم. لطفا به همان بحث برگردیم. علاوه بر آرایی که ناشی از رای مردم است آرای دیگری هم گویا تعیین کننده است.
دوباره برگردیم به سیستم انتخاباتی درون حزبی دموکرات ها. در این سیستم علاوه بر نمایندگانی که توسط رای اکثریت انتخاب می شوند که به آنها به اصطلاح ملتزمان (pledged) گفته می شود تعداد ۷۱۲ نماینده غیرملتزم (unpledged) نیز وجود دارند که رای مستقیم دارند. این افراد از دموکرات های عضو مجلس نمایندگان و عضو سنا و فرمانداران و امثالهم تشکیل شده اند. این افراد می توانند نظر شخصی خودشان را اعمال کنند و در آرای نهایی بسیار تاثیر گذار هستند.
حال که با سیستم انتخاباتی آشنا شدیم، این که وضعیت کنونی کلینتون و سندرز چگونه رقم می خورد؟
تا اینجای کار، کلینتون دو ایالت آیوا و نوادا را برده که فی المجموع ۵۱ رای ملتزم فراهم آورده است (۲۳ رای از آیوا، ۹ رای از نیوهمشایر و ۱۹ رای از نوادا). اما برنی سندرز در حالی که تنها موفق شده ایالات نیوهمشایر را ببرد، باز در تعداد با کلینتون برابر است. او هم اکنون ۵۱ رای ملتزم دارد که آیوا، نیوهمشایر و نوادا به ترتیب ۲۱، ۱۵ و ۱۵ رای او را تشکیل می دهند. این نشان می دهد که سندرز با اختلاف بسیار کمی در ایالت های آیوا (۲۳ بر ۲۱) و نوادا (۱۹ بر ۱۵) به کلینتون باخته است. در حالی که با اختلاف شش رای غیرملتزم توانسته نیوهمشایر را ببرد.
اما در آرای غیرمتلزم قضیه متفاوت است. این تفاوت نشان از جایگاه خانواده کلینتون در بین سران حزب دموکرات دارد. تا این لحظه هیلاری کلینتون موفق شده ۴۳۲ رای از ۷۱۲ رای غیرملتزم را به خود اختصاص دهد این در حالی است که سندرز تنها ۱۶ رای تا بحال کسب کرده. این اختلاف ۴۱۶ رایی کار را برای سندرز در ادامه بسیار سخت خواهد کرد. هنوز ۲۶۳ نفر از این آرای غیرملتزم آرای خود را اعلام نکرده اند و تا روزهای آخر صبر می کنند تا ببینند چه می شود ولی سندرز باید برای پیروزی رای بسیاری از این ۲۶۳ نفر را کسب کند که بعید به نظر می رسد. چرا که هیلاری محبوبترین رئیس جمهوری سابق آمریکا را کنار خود دارد و بسیاری از کارهای لابی گری او را همسرش انجام می دهد. البته حمایت اوباما هم بسیار مهم است. این که اوباما از کدام یک حمایت کند تاثیر بسیاری خواهد گذاشت. ولی باز با توجه به اینکه اوباما نمی خواهد با خانواده کلینتون در بیفتد بعید است که از سندرز حمایت کند مگر این که برد سندرز برایش محرز باشد.
در هر حال راه سندرز بسیار سخت تر از هیلاری است. اقبال جامعه جوان و تاکید او بر ساختن جامعه ای متفاوت هرچند جذاب هست اما باید دید این جذابیت به اندازه ای خواهد بود که بتواند یکی از بزرگترین خاندان های دموکرات را شکست دهد؟ من هنوز اینطور فکر نمی کنم. ولی چیزی که می توانم آن را پیش بینی کنم این است که با احتمال بسیار بالا چه کلینتون و چه سندرز، نماینده جمهوری خواهان حالا چه ترامپ باشد چه کروز و چه روبیو را شکست خواهد داد و همانطور که یکسال پیش هم پیش بینی کردم رئیس جمهور آینده آمریکا یک دموکرات خواهد بود.
۰۷:۲۹:۰۴ به گزارش ایرنا از سفارت ایران در سارایوو، «مارینکو چاوارا» روز سه شنبه در ملاقات با «سید حسین رجبی» ضمن ابراز خرسندی از تحولات مثبت صورت گرفته در روابط دو کشور گفت: بوسنی و هرزگوین باید مانند دیگر کشورها از فرصت بوجود آمده استفاده کند و نباید اجازه دهد که سیستم پیچیده موجود در دستگاه های دولتی همکاری های اقتصادی و سرمایه گذاری را بیش از این با تاخیر رو به رو کند.
چاوارا مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی با کشورهای بزرگ را تحسین برانگیز دانست و تاکید کرد: به اعتقاد من ایرانیان با صبر و استقامت از این مذاکرات سربلند بیرون آمدند و پیروز شدند.
وی به ضرورت سرعت بخشیدن در گسترش همکاری های اقتصادی اشاره کرد و افزود:سوابق نشان می دهد که شرکت های بوسنیایی روابط بسیار خوبی با همتایان ایرانی خود داشته اند لذا با رفع موانع می توان باردیگر شاهد شکوفایی روابط تجاری و بازرگانی بین دو کشور باشیم.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در بوسنی هرزگوین نیز در این ملاقات با مروری بر تحولات رخ داده در طول یک سال گذشته و تلاش های صورت گرفته در بخش های مختلف روابط فیمابین را بسیار خوب و رو به گسترش توصیف کرد و گفت: در دوره پسا تحریم روابط دوکشور می بایستی در زمینه های مختلف بویژه در بخش اقتصادی بیش از پیش گسترش یابد.
سید حسین رجبی سطح مطلوب روابط تهران و سارایوو قبل از اعمال تحریم های ظالمانه غرب علیه جمهوری اسلامی ایران را نمونه بارزی از وجود ظرفیت های بسیار در بخش اقتصادی دانست و ابراز امیدواری کرد که دولت بوسنی و هرزگوین به اقدامات عملی در رابطه با بازگشت هرچه سریعتر فضای مطلوب قبل از تحریم ها کمک کند.
سفیر کشورمان در سارایوو با اشاره به برگزاری دومین کمیسیون مشترک دو کشور در تهران و سفر وزیر تجارت خارجه بوسنی و هرزگوین به همراه بیست شرکت بزرگ بوسنیایی و همچنین سفر اخیر وزیر امور خارجه این کشور به تهران با همت مسئولین دو کشور در طول یک سال گذشته را بسیار خوب توصیف کرد.
وی افزود: اکنون تحرکات بسیار امیدوار کننده ای در بخش اقتصادی و تجاری آغاز شده و تجار و سرمایه گذاران دو طرف با برقراری ارتباطات سازنده و تبادل اطلاعات با یکدیگر به توافقات بسیار خوبی در زمینه صادرات و واردات کالا و سرمایه گذاری در بخش های مختلف دست یافته اند.
سفیر ایران در بوسنی و هرزگوین در ادامه مشترکات دو کشور را مورد اشاره قرار داد و ابراز داشت که جمهوری اسلامی ایران با اعزام آقای افخمی معاون وزیر و رئیس سازمان توسعه تجارت خارجی به سارایوو در سال گذشته میلادی آمادگی خود را برای کمک به ورود شرکت های بوسنیایی و تولیدات این کشور به بازار ۸۰ میلیونی ایران و حتی کشورهای منطقه اعلام کرد.
رجبی افزود: جمهوری اسلامی ایران امیدوار است دولت بوسنی و هرزگوین متقابلا با رفع برخی موانع مانند کاهش مدت زمان اعطای روادید روند این همکاری ها را تسریع بخشد.
وی علاقمندی شهروندان دو کشور برای سفر فرصتی مغتنم برای گردشگری بر شمرد و گفت که این سفرها می تواند علاوه بر دست آوردهای بزرگ اقتصادی و درآمدهای ارزی به شناخت مردم دوکشور از یکدیگر که هموار کننده روابط در سطوح دیگر است کمک کند.
سفیر کشورمان در این دیدار از رئیس جمهور فدراسیون بوسنی و هرزگوین برای سفر به تهران دعوت به عمل آورد که مورد استقبال چاوارا قرار گرفت.
رئیس جمهور فدراسیون بوسنی و هرزگوین ابراز امیدواری کرد؛ در سفر آینده به تهران تعدادی از شرکت های بوسنیایی را همراه داشته باشد تا از این طریق بتواند به توسعه همکاری ها در بخشهای مختلف اقتصادی کمک کند.
بوسنی هرزگوین در اول مارس ۱۹۹۲ از یوگسلاوی سابق اعلام استقلال کرد و در همین سال به عنوان کشوری مستقل از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته شد.
این کشور پس از جنگ های داخلی میان سه گروه نژادی بوسنیایی، صرب و کروات که سرانجام با دخالت سازمان ملل و استقرار نیروهای حافظ صلح پایان یافت بر اساس پیمان صلح دیتون در سال ۱۹۹۵ میلادی به دو هویت سیاسی به نام جمهوری صرب ها و یک بخش مسلمان و کروات نشین به نام فدراسیون بوسنی و هرزگوین با ۱۰ استان دست یافت.
۰۷:۲۴:۰۵ به گزارش خبرگزاری رویترز، کاخ سفید در بیانیه ای اعلام کرد، باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس، فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در یک کنفرانس ویدیویی ضمن استقبال از این توافقنامه، درباره مفاد آن گفت وگو کردند.
طبق اعلام کاخ سفید، اوباما، کامرون، اولاند و مرکل در این کنفرانس ویدیویی از همه گروه های سوری خواستند تا این توافقنامه را صادقانه و به طور جدی اجرا کنند.
کاخ سفید افزود، این رهبران بر اهمیت توقف فوری بمباران کور و بی هدف غیرنظامیان نیز تاکید کردند.
توافقنامه ترک مخاصمات در سوریه روز دوشنبه از سوی روسیه و آمریکا اعلام شد و دولت سوریه نیز روز سه شنبه از موافقت خود با آن خبر داد.
۰۷:۲۳:۳۹ به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، جان کری، وزیر خارجه آمریکا در یک نشست استماع در کمیته روابط خارجی مجلس سنا درباره توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵ و همچنین توافق آتشبس در سوریه به طور مفصل اظهارنظر کرد.
«کری» در این نشست با تکرار ادعاها درباره ایران گفت توافق هستهای مسیرهای دستیابی این کشور به سلاحهای اتمی را بسته است.
او گفت: «به دلیل وجود بازرسیهایی که ایران با آنها موافقت کرده است، تهدید ایران مسلح به سلاح هستهای کاهش یافته و متحدان ما امنتر هستند، همانطور که خود ما امنتر هستیم.»
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: «و اگر در این مورد شک دارید، متن صحبتهای ژنرال ایزنکوت، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل را بخوانید که اخیراض در کنفرانسی در اسرائیل گفت که در حال حاضر، به خاطر وجود این توافق، دیگر از جانب ایران تهدید هستهای علیه موجودیت اسرائیل وجود ندارد.»
جان کری، اضافه کرد دولت آمریکا در ماههای پیش رو، رایزنیهای نزدیک با کنگره برای نظارت بر پایبندی ایران به توافق هستهای و همچنین اتحاد با متحدانش در برابر «اقدامات و سیاستهای ثباتزدای ایران» را ادامه خواهد داد.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه اضافه کرد: «تا اندازهای به دلیل چالشهای ناشی از ایران و سایر تهدیدها، ما وارد همکاریهای نظامی، اطلاعاتی و امنیتی با اسرائیل، در سطحی بیسابقه شدهایم.»
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد کشورش به کمک به رژیم صهیونیستی برای مقابله با چالشهای امنیتی و حفظ برتری نظامی در منطقه کمک خواهد کرد.
کری ادامه داد: «ما هر روز با اسرائیل برای وضع تحریمها و جلوگیری از دستیابی سازمانهای تروریستی مانند حماس و حزبالله به منابع مالی و سلاح همکاری میکنیم.»
کری تصریح کرد: «از سال ۲۰۰۹، ما بیش از ۲۳ میلیارد دلار در قالب کمک نظامی خارجی به اسرائیل کمک کردهایم.»
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره میزان پولی که ایران در نتیجه اجرای برجام به آن دست خواهد یافت گفت این رقم کمتر از ۵۰ میلیارد دلار خواهد بود.
پیش از این مقامهای وزارت خزانهداری آمریکا گفته بودند که رقم کل آزاد شده برای ایران، پس از اجرای برجام، ۱۰۰ میلیارد دلار خواهد بود که بیش از نیمی از این رقم صرف بدهیهای ایران خواهد شد.
وی در بخش دیگری از اظهارتش گفت که دستیابی به توافق سوریه بدون همکاری روسیه امکانپذیر نبوده است.
جان کری گفت که بشار اسد، رئیسجمهور سوریه باید تصمیمهای مهمی درباره دوره انتقالی در سوریه بگیرد. او گفت: «اسد باید تصمیمهایی واقعی درباره تشکیل دولت انتقالی بگیرد.»
وی تصریح کرد در روزهای آینده بار دیگر با مقامات روسیه و سایر کشورها برای تعیین مدالیته «توقف خصومتها» در ژنو دیدار خواهد کرد.
جان کری، در بخش دیگری از اظهاراتش مدعی شد که واشنگتن به روسیه و ایران گوشزد کرده که پایان دادن به جنگ در سوریا با ماندن بشار اسد، رئیسجمهور سوریه در قدرت امکانپذیر نخواهد بود.
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به سوال یک سناتور خاطرنشان کرد که فرایند انتقال سیاسی در سوریه، در صورت پابرجا ماندن توافق آتشبس، ظرف چند ماه آینده محقق خواهد شد.
کری گفت: «اگر این فرایند زیاد طول بکشد، مردم خواهند گفت این نمایشی مضحک است و (مذاکرات) را ترک خواهند کرد.»
وزیر خارجه آمریکا، همچنین در این نشست چندین بار بر اینکه شرط پایان دادن به جنگ در سوریه کنارهگیری بشار اسد، رئیسجمهوری این کشور از قدرت است، تأکید کرد.
«کری» با اشاره به حملات هوایی روسیه علیه گروههای تروریستی در سوریه گفت که روسها ممکن است قادر به تصرف حلب هم بشوند، اما تجربه نشان داده نگاه داشتن سرزمینهای تصرفشده در جنگ ۵ ساله سوریه، کاری دشوار است.
او با بیان اینکه افزایش بمبارانهای هوایی روسیه قادر به پایان دادن به جنگ در این کشور نخواهد بود، گفت که دولت آمریکا در حال انجام رایزنیهای لازم برای تعیین طرح جایگزین (پلان بی) برای حالت عدم پایبندی روسیه به توافق آتشبس است.
جان کری گفت: «بحثهای قابل ملاحظهای در حال حاضر درباره پلان B، در صورت عدم موفقیت ما در میز (مذاکرات) در جریان است.»
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: «فکر میکنم رئیسجمهور پوتین اینقدر باهوش هست که بفهمد اگر فقط برای مدت معینی در آنجا بنشیند، آن افرادی که از معارضان حمایت کردهاند، سلاحهای متفاوت و بیشتری خواهند رساند و آنها (معارضان) این جنگ را ادامه خواهند داد.»
جان کری، در ادامه تهدید کرد در صورت عدم تحقق طرح آتشبس و یا دولت انتقالی در ماههای آینده امکان تجزیه سوریه وجود دارد. او گفت: «اگر برای مدت بیشتر، دست روی دست بگذاریم، ممکن است برای یکپارچه نگاه داشتن سوریه، خیلی دیر باشد.»
او از روسیه خواست در صورت عدم پایبندی به آتشبس در سوریه، امکان تجزیه این کشور را در محاسباتش در نظر بگیرد. کری گفت: «این، _جنگ) میتواند صورت بسیار زشتتری به خودش بگیرد و روسیه باید در آنجا بنشیند و اینها را هم در نظر بگیرد.»
سناتور «ران پال»، در بخشی از این کنفرانس خبری در پاسخ به جان کری که گفته بود معارضان قبول نمیکنند که بشار اسد در انتخابات سوریه کاندید شود گفت: «بالاخره معارضان باید برخی شرایط را قبول کنند، هر چه باشد الان بشار اسد دست برتر را در درگیریهای سوریه دارد و معارضان نمیتوانند هیچ چیز را قبول نکنند.»
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ مدعی شد معارضان، امتیازهای زیادی در مذاکرات واگذار کردهاند و آنها به اینکه بشار اسد بتواند کشور را متحد کرده و به جنگ پایان بدهد، اعتماد ندارند.
رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا درباره عدم حضور بشار اسد در انتخابات سوریه گفت: «چهار کلمه میتواند این جنگ را تمام کند: من کاندید نخواهم شد.»
۰۷:۲۳:۳۴ به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، ولیاله سیف، رئیس کل بانک مرکزی امروز در جدیدترین اظهاراتش اعلام کرد: هماکنون سوئیفت متصل شده السی مخابره میکنند و هیچ مشکلی ندارند؛ بنابراین هم سوئیفت متصل است و هم السی گشایش میشود، این را به صورت کاملاً شفاف اعلام کردم.
در این باره برای بررسی صحت و سقم موضوع و اینکه آیا به طور کاربردی امکان گشایش اعتبارات اسنادی بانکهای ایرانی در بانکهای خارجی پس از امضای برجام وجود دارد یا خیر، با میثم برهانی از فعالان اقتصادی گفتوگویی انجام دادیم.
این فعال اقتصادی با ذکر این نکته مهم که هیچ اتفاق خاصی پس از امضای برجام در نظام بانکی ایران و روابط آنها با خارج از کشور رخ نداده است، اظهار داشت: شرایط نظام بانکی ایران همچنان همانند سابق است و قبل از برجام هم وضعیت همین بود.
* سوئیفت همانند ارتباط تلفنی است؛ هیچ بانک خارجی اهمیتی به تماسهای مکرر ایران نمیدهد
– به طور مطلق، امضای برجام هیچ تأثیری در روابط بانکهای ایرانی با بانکهای خارجی ایجاد نکرد
وی با بیان اینکه ارتباط سوئیفت ایران با بانکهای خارجی را قبول داریم به ذکر مثالی در این باره اشاره کرد و گفت: مردم بدانند که صرف برقراری ارتباط تلفن مهم نیست بلکه پاسخ دادن طرف مقابل به تماس مهم است و هر چه شما در این جریان تماس بگیرند طرف مقابل همچنان پاسخ نمیدهد در این خصوص ارتباط سوئیفت هم چنین وضعیتی دارد یعنی هیچ کدام از بانکهای خارجی اعتبارات اسنادی ایران را نمیپذیرند.
این فعال اقتصادی در پاسخ به این سؤال فارس که علت عدم پذیرش اعتبارنامههای اسنادی بانکهای ایران (Letter of Credit) از سوی بانکهای خارجی با وجود امضای برجام چیست، تصریح کرد: بانکهای خارجی با وجود ارتباط سوئیفت از هر گونه پذیرش حوالجات ایران و اعتبارات اسنادی بانکهای ایرانی خودداری میکنند که علت آن پابرجا بودن تحریمهاست.
وی در توضیح بیشتر خاطرنشان کرد: سوئیفت برقرار شد اما بانکهای خارجی به طور مطلق همچنان پس از امضای برجام از همکاری با بانکهای ایرانی خودداری میکنند و هیچ کدام از اعتبارات اسنادی ایران پذیرفته نمیشود.
برهانی گفت: قرار بر این بود که پس از امضای برجام تمام بانکهای آمریکایی، اروپایی، آسیایی حوالههای وارداتی ایران را برای بانکهای ایرانی بپذیرند اما همین بانکها اعتبارات اسنادی را نمیپذیرند.
* آقای سیف لیست بانکهای خارجی که ادعا میکنید مشکلی با ایران برای گشایش اعتبارات اسنادی ندارند را صراحتا اعلام کنید؟ آیا چنین بانکهایی به جز آن یک بانک سوئیسی وجود خارجی دارند؟
بانکهای ایرانی برای بازگشایی اعتبارات اسنادی همچنان مشکل دارند!
این فعال اقتصادی با طرح سؤالاتی از سیف رئیس کل بانک مرکزی که همواره از گشایش السی و برقراری ارتباط سوئیفت خبر میدهند، گفت: پاسخ دهید کدام بانکهای خارجی حاضر به پذیرش اعتبارات اسنادی ایران هستند؟ چرا به طور شفاف به تاجران ایرانی نام بانکهای خارجی که اعتبارات اسنادی ایران را قبول دارند اعلام نمیکنید؟، چرا هنوز امکان افتتاح حساب در بانکهای اروپایی برای تاجران ایرانی با وجود امضای برجام وجود ندارد؟
وی در واکنش به جدیدترین اظهارات رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر گشایش بدون مشکل اعتبارات اسنادی، گفت: پیش از امضای برجام یک بانک خارجی به «شکل محدود» و تنها برای «کالاهای خاص» اعتبارات اسنادی ایران را قبول میکرد که اکنون هم ادامه دارد و ارتباطی به امضای برجام ندارد؛ سؤال اساسی اینجاست که چه اتفاقی پس از امضای برجام رخ داده است؟
این فعال اقتصادی همچنین از اصحاب رسانه خواست تا با تحقیق بر روی بانکهای خصوصی یا دولتی ایرانی مطالبات فعالان اقتصادی را درباره عدم پذیرش حوالجات ایرانی توسط بانکهای خارجی با وجود اجرای برجام پیگیری کنند، به طور مطلق هیچ کدام از بانکهای خارجی با وجود برقراری ارتباط سوئیفت حاضر به همکاری با ایران نیستند.
۰۷:۱۹:۵۳
۰۷:۱۹:۴۷ بر اساس اعلام دولت انگلستان و در اجرای توافقات قبلی بهعملآمده میان دو کشور، بخش کنسولی سفارت انگلستان در ایران از امروز فعالیت خود را از سر میگیرد.
۰۷:۱۷:۲۵ امروز یک روز خاص سیاسی را داریم
۰۷:۱۷:۱۶ سلام صبح شما عزیزان بخیر و شادی