۰۷:۲۴:۲۸ گروه بورس، همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران روز شنبه در حالی نخستین روز کاری خود را در سال ۲۰۱۶میلادی شروع خواهد کرد که کاهش قیمت‌های جهانی سال سختی را پیش روی بازار قرار داده است. در بازار جهانی آخرین روزهای سال میلادی ۲۰۱۵ نیز با افت بهای نفت سپری شد تا همچنان دور‌نمای بازار نفت توام با کاهش قیمت باشد. تصمیم عربستان برای اتخاذ نرخ ۲۹دلاری هر بشکه نفت خام در بودجه این کشور و اجرای سیاست‌های ریاضتی با افزایش بهای حامل‌های انرژی و کاهش یارانه‌های اجتماعی این مساله را در محافل اقتصادی ایجاد کرده است که این کشور برای دوره طولانی‌مدتی از کاهش قیمت نفت آماده شده است. این وضعیت موجب شده تا احتمال کاهش قیمت نفت در بهار و زمان گرم شدن هوا در نیم‌کره شمالی افزایش یابد. در همین حال وضعیت در بازارهای کالایی دیگر نظیر فلزات، مواد پتروشیمی و مواد معدنی نیز مشابه وضعیت نفت بوده و انتظار افزایشی خاصی نمی‌رود.

این شرایط بورس تهران را به‌عنوان بازاری که بر پایه شرکت‌های مواد خام استوار است با مشکلاتی مواجه خواهد کرد. به ویژه آنکه شرکت‌های نفتی و پتروشیمی سهم مهمی در بازار سهام کشور دارند. در کنار گروه پتروشیمی و پالایشی، فولاد‌سازان و معدن‌کاران بورسی و تولید‌کنندگان فلزات رنگین نیز احتمالا در پیش‌بینی سود سال آینده خود با شرایط دشوار مواجه خواهند بود که به نظر می‌رسد همین امر نیز بازار را به جو احتیاط خواهد کشاند. در کنار وضعیت بازارهای جهانی،در صحنه اقتصادی کارشناسان اقتصادی در انتظار ارائه لایحه بودجه و برنامه ششم توسعه به مجلس شورای اسلامی هستند که انتظار می‌رود تا پایان ماه جاری صورت گیرد که مفاد این لایحه می‌تواند برای بازار سهام موثر باشد. در بازار جهانی آخرین بهای هر بشکه نفت خام برنت و وست تگزاس در محدوده ۳۷دلار رقم خورده است. بهای هر تن مس به ۴هزار و ۷۱۵دلار و بهای سه فلز آلومینیوم، روی و سرب نیز به ترتیب یک هزار و ۵۰۷دلار، یک هزار و ۵۹۲دلار و یک هزار و ۷۸۸دلار رقم خورده است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه بازاری مثبت بود که در آن شاخص کل به مدد حرکت نمادهای بانکی از جمله بانک‌های تجارت، پاسارگاد، صادرات و انصار و همچنین حرکت نمادهایی نظیر مپنا و مبین با رشد ۲۲۱واحدی معادل ۳۶/ ۰ درصد مواجه شد تا در پایان شاخص به رقم ۶۱هزار و ۶۹۱واحد برسد؛ به این ترتیب بازدهی شاخص کل با رشد ۲۷۰واحدی معادل ۴۴/ ۰ درصد موجب شد تا زیان بازار سهام در سال جاری به ۳/ ۱ درصد عقب‌نشینی کند. در بازار روز چهارشنبه در کنار گروه بانکی و تشکیل صف خرید در نمادهایی نظیر بانک سینا و بانک تجارت بازار در نمادهای کوچک نیز فعال بود و به جز گروه قندی که در روزهای مثبت بازار عموما با کاهش قیمت مواجه می‌شوند، اکثر نمادهای کوچک بازار نیز با رشد قیمت مواجه بودند. انتظار می‌رود بازار در انتظار بازار متعادلی در هفته آینده باشد.

در بازار روز چهارشنبه در گروه بانکی شنیده‌ها در مورد قصد بنیاد برای واگذاری بخشی از سهام بانک سینا به رشد قیمت این نماد و تشکیل صف خرید منجر شد که با عرضه‌های سنگین به معامله ۴۳میلیون سهم منجر شد که در نهایت با صف خرید به کار خود در بازار چهارشنبه پایان داد. نمادهای دیگر بانکی نیز اکثرا روز چهارشنبه حجم‌های قابل ملاحظه‌ای را تجربه کردند به‌گونه‌ای که بانک تجارت با ۶۱میلیون سهم و بانک‌های ملت و انصار به ترتیب با ۴۴و ۱۸میلیون سهم شرایط جالب توجهی داشتند. در گروه بانکی، بانک ایران زمین در گزارشی از تحقق زیان ۱۹۷ریالی برای سال مالی گذشته خبر داده است. در گروه شرکت‌های هلدینگ روز چهارشنبه نماد گروه توسعه ملی برای افزایش سرمایه متوقف شد.

در گروه لیزینگی نیز زمان افزایش سرمایه ۶۶ درصدی شرکت بهمن لیزینگ مشخص شد.

۰۷:۲۳:۵۸ گروه بورس، سلیمان کرمی: در معاملات هفته گذشته، شاهد توقف افت شاخص کل بورس تهران، در مواجهه با کف ۶۱ هزار واحدی بودیم. در شرایطی که با فشار افت قیمت نفت و دیگر کالاها در بازارهای جهانی در هفته‌های اخیر، بار دیگر نگرانی از افت سودآوری شرکت‌های بورسی (مطابق با صورت‌های مالی منتشر شده در یک سال اخیر) فشار فروش سهام را افزایش داده بود، در هفته گذشته، برخورد دماسنج بازار با کف ۶۱ هزار واحدی و همچنین انتظار برای رفع تحریم‌های بین‌المللی رشد ۴/ ۰ درصدی شاخص کل را در روند هفتگی رقم زد. در این میان، شاهد جابه‌جا‌یی بیش از ۲ میلیارد و ۱۴۵ میلیون سهام با ارزش بالغ بر ۳۹۰ میلیارد تومان در معاملات بودیم (بدون در نظر گرفتن معاملات بلوکی). در معاملات روز چهارشنبه پس از بیش از یک ماه ارزش معاملات به رقمی بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان رسید (از روز ۳ آذر). میانگین حجم و ارزش معاملات هفتگی نیز رشد بیش از ۴۶ درصدی را نسبت به معاملات آذرماه نشان می‌دهد. در این شرایط، میانگین حجم و ارزش معاملات به اوایل سال نزدیک شده است.‌

بر این اساس، تحرکات معامله‌گران به‌خصوص حقیقی‌ها را با امیدواری‌های حاصل‌شده شاهد هستیم. بر این اساس، در دو روز ابتدایی معاملات هفته گذشته، ۳۲ میلیون سهم از سوی معامله‌گران حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. با احتساب روز دوشنبه میزان جابه‌جا‌یی سهم از حقوقی به حقیقی به ۱۳ میلیون سهم محدود شده است. در معاملات روز پایانی هفته نیز بررسی معاملات حاکی از حضور قدرتمندتر معامله‌گران خرد در بازار بود. در این‌خصوص می‌توان به حضور پررنگ معامله‌گران حقیقی در نمادهایی اشاره کرد که با رفع احتمالی تحریم‌ها، بیشترین نفع را خواهند داشت. به این ترتیب معامله‌گران به‌خصوص حقیقی در معاملات هفته گذشته و به‌خصوص در آخرین روز معاملاتی هفته با انتظار برای گشایش‌های بین‌المللی مانند سوئیفت حضور پررنگی را در سمت تقاضای نمادهای بانکی داشتند.

بهانه‌های کشورهای غربی به‌خصوص آمریکا در دو روز گذشته درخصوص برنامه موشکی کشورمان منتشر شده است که بر اساس این بهانه‌ها ادعای صدور تحریم‌های جدید عنوان شده است. با این حال، اطلاعیه وزارت خارجه کشورمان مبنی بر مرتبط نبودن این موضوع با برجام و همچنین انتشار خبرهایی از عقب‌نشینی کشورهای غربی از اعمال تحریم‌ها در شرایط کنونی تا حدودی از شدت نگرانی‌ها در این‌خصوص کاسته است. در این شرایط با امیدواری نسبت به اجرای نهایی برجام در هفته‌های آتی می‌توان انتظار روند رو به رشد مشارکت حقیقی‌ها به خصوص در سمت خرید را در روزهای آتی داشت.

چهارشنبه حجیم بانک‌ها

هفته گذشته، در بورس تهران سه نماد «وبملت»، «وتجارت» و همچنین «فاذر» به ترتیب بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادند. «وتجارت» که در روز چهارشنبه در میان سهام با بیشترین اثر مثبت بر شاخص کل حضور داشت، در روند هفتگی جابه‌جا‌یی ۱۰۶ میلیون سهم را تجربه کرد، این نماد همچنین، پرمعامله‌ترین سهم در معاملات هفته گذشته بود. در این میان، شاهد جابه‌جا‌یی ۶۱ میلیون سهم (معادل ۵۷ درصد از حجم معاملات هفتگی) از سهام این بانک در معاملات روز چهارشنبه بودیم. در این روز با درخشش حقیقی‌ها در سمت خرید سهام، تغییر مالکیت بیش از ۲۶ میلیون و ۷۰۰ هزار سهم از حقوقی به حقیقی رقم خورد. در حالی که در مجموع هفتگی این سهم تغییر مالکیت بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار سهم از حقوقی به حقیقی را تجربه کرد. افزایش فعالیت سهامداران حقیقی رشد ۶ درصدی قیمت «وتجارت» را رقم زد. بررسی تغییرات سهامداران عمده این سهم حاکی از فروش ۲۹ میلیون سهم از سهام بانک تجارت از سوی شرکت کهن تجارت مه با درصد مالکیت ۲۵/ ۱ درصدی از این بانک است.

سهام بانک ملت با بیشترین حجم معاملات در میان سایر نمادهای بورسی در روند هفتگی، جابه‌جایی بالغ بر ۲۰۰ میلیون سهم را به ثبت رساند. بررسی معاملات این نماد در روند هفتگی نیز کاملا به روند رو‌به‌رشد حضور حقیقی‌ها در طی معاملات تا پایان هفته اشاره دارد. بر این اساس، در حالی تغییر مالکیت کمتر از ۱۵ میلیون سهم از این شرکت در سه روز ابتدایی هفته را از سوی حقیقی‌ها به سمت حقوقی‌ها شاهد بودیم که در آخرین روز معاملات و پس از بازگشت از تعطیلات میان هفته حضور قدرتمند حقیقی‌ها در سمت خرید تغییر مالکیت بیش از ۲۷ میلیون و ۴۰۰ هزار سهم از حقوقی به حقیقی را رقم زد. بررسی تغییر مالکیت سهام این شرکت در هفته گذشته، حاکی از فروش بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار سهم از نماد «وبملت» توسط شرکت سرمایه‌گذاری صباتامین دارد؛ این شرکت با بیش از ۹/ ۹ درصد از مالکیت بانک ملت بزرگ‌ترین‌ سهامدار این بانک محسوب می‌شود.

علاوه بر نمادهای مزبور «وبصادر» با معاملات بیش از ۸۱ میلیون سهم در میان پرمعامله‌ترین نماد معاملاتی در هفته گذشته بود. در معاملات نماد بانک صادرات نیز، شاهد افزایش فعالیت حقیقی‌ها در سمت خرید در روز چهارشنبه بودیم. بر این اساس، در این روز معامله‌گران حقیقی با خرید بیش از ۴/ ۲۵ میلیون سهم بیش از ۹۴ درصد از حجم معاملات را به خود اختصاص داد. برخلاف بانک ملت و همچنین بانک تجارت در این نماد، فروش بسیار اندک حقوقی‌ها (کمتر از یک درصد از حجم فروش) و حضور پررنگ تر این معامله‌گران در سمت خرید باعث شد، تغییر مالکیت بیش از ۹۱۰ هزار سهم از حقیقی به حقوقی رخ دهد. در سه روز ابتدای معاملات هفته گذشته، بیش از ۳۵ میلیون سهم از «وبصادر» با تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی مواجه شده است. در این میان، در سه روز معاملاتی ابتدای هفته، به ترتیب، شاهد مشارکت ۶، ۲۱ و ۲۳ درصدی معامله‌گران حقیقی در سمت خرید بودیم، در حالی که در روز چهارشنبه، مقدار مشارکت مزبور به ۹۴ درصد رسیده است. به نظر می‌رسد نزدیک شدن به رفع نهایی تحریم‌های بین‌المللی در هفته‌های آینده بار دیگر توجه معامله‌گران را به گروه‌های بورسی که احتمالا بیشترین نفع را از رفع تحریم‌ها خواهند داشت، افزایش داده است. رفع تحریم‌های سوئیفت در هفته جاری و گشایش‌ در‌های این شبکه بین‌المللی به روی بانک‌های داخلی در کنار انتظار برای ورود سرمایه گذاران خارجی و افزایش تبادلات بین‌المللی، بار دیگر توجه معامله‌گران به خصوص حقیقی‌ها را به سوی گروه بانکی جذب کرده است.

سهام کوچک، سیبل نوسان گیران

در بررسی پرمعامله ترین سهام در هفته گذشته، حضور نمادهایی از گروه قندی و همچنین نماد «شپلی» قابل توجه است. این موضوع به توجه معامله‌گران بازار به خصوص حقیقی‌ها به نمادهای کوچک تر در شرایطی که رکود نسبی بر بازار حاکم است، اشاره دارد. شرکت پلی اکریل ایران که با توجه به زیان انباشته بالای خود شامل ماده ۱۴۱ قانون تجارت می‌شود برای ادامه کار نیاز به افزایش سرمایه سنگین دارد. در این شرایط، اخبار و شایعاتی درخصوص برنامه افزایش سرمایه این شرکت نوسانات شدید قیمتی را در این نماد رقم زده است. این موضوع به خصوص توجه معامله‌گران خرد را به این نماد جلب کرده است، به گونه‌ای که این نماد با ارزش بازار نسبتا کم در روزهای معاملاتی اخیر در میان نمادهای پربیننده مشاهده می‌شد.

بررسی تغییر مالکیت در این نماد نیز کاملا به فعالیت شدید حقیقی‌ها به خصوص در سمت تقاضا اشاره دارد. بر این اساس، تغییر مالکیت بیش از یک میلیون سهم از «شپلی» را از حقوقی‌ها به معامله‌گران خرد در هفته گذشته شاهد بودیم. «قثابت» از نمادهای قندی که در هفته‌های اخیر به‌عنوان جایی برای ردیابی حرکت سفته بازان بوده است، در معاملات هفتگی طی ۳ هزار و ۷۰۱ معامله، حجم معاملات بیش از ۴۲ میلیون سهم را تجربه کرده است. این موضوع کاملا به فعالیت شدید حقیقی‌ها در این نماد اشاره دارد. با این حال، بررسی روند معاملات حقیقی و حقوقی در هفته گذشته برای این نماد حاکی از حضور پررنگ حقوقی‌ها در آخرین روز معاملاتی (۲۲ درصد از حجم معاملات خرید را این معامله‌گران به خود اختصاص دادند) است، در نتیجه، در مجموع روند هفتگی شاهد تغییر مالکیت ۱۲۶ هزار سهم از حقوقی به حقیقی بودیم.

۰۷:۲۳:۳۵ سنا: در حال حاضر ضرورت حمایت نظام بانکی از بازار سرمایه تبدیل به سیاستی علیه بازار سرمایه شده است، در نظام بانکی و به‌خصوص بانک مرکزی حرکتی آغاز شده که نه‌تنها هیچ حمایتی از ابزارهای جدید و نهادهای مالی جدید وابسته به بازار سرمایه نمی‌کند بلکه برخلاف آن اقداماتی نیز انجام می‌شود. حسین فهیمی، رئیس مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان مطلب فوق گفت: در این ابلاغیه آمده که هرگونه تجهیز منابع بنگاه‌های بزرگ به عهده بورس قرار بگیرد؛ با این حال نه‌تنها الزامات این موضوع فراهم نیست بلکه با وجود اینکه چندسالی است این موضوعات مطرح است از نگاه آماری فاصله زیادی با هدف مد‌نظر وجود دارد. وی در ادامه افزود: به نظر می‌رسد هنوز این مباحث با وجود عمومیت پیدا کردن در نهادها و مسوولان تبدیل به دغدغه اصلی اقتصاد کشور نشده و برای رسیدن به سیاست کلان اقتصادی راه زیادی در پیش دارد.بسیاری از این چالش‌ها همچنان در سطح سخنرانی‌ها باقی مانده و زمانی‌که موضوع دخالت مراجع سیاست‌گذار حتی قوای سه‌گانه به این موضوع مطرح می‌شود، هماهنگی لازم دیده نمی‌شود.

تاثیر بودجه جدید بر بازار سهام

فهیمی با اشاره به نزدیک شدن زمان ارسال لایحه بودجه به دولت اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که هر ساله اثر خودش را در بازار سرمایه می‌گذارد، نظام بودجه‌ریزی کشور است. در سیستم بودجه‌ریزی کشور فشار شدیدی از طرف دولت روی شرکت‌های بورسی تحت عناوین مختلف وجود دارد.به گفته این مقام مسوول، به‌هم ریختن ساز و کار واگذاری شرکت‌ها، به‌هم ریختن قوانین پایدار و افزایش درآمد دولت از طریق شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه بخشی از وضعیت فعلی بورس را زمینه‌سازی کرده است. وی با بیان اینکه از سال ۹۱ این وضعیت تشدید شده است، گفت: یکی از گام‌های مهم برای رسیدن به نقطه مطلوب، رعایت الزاماتی است که در قوانین بالادستی به آن اشاره شده،به‌عنوان مثال اگر به الزاماتی که در اصل ۴۴ قانون اساسی آمده پایبندی وجود داشته باشد، چشم‌اندازی از سیاست‌های کلان به سرمایه‌گذار داخلی و خارجی داده می‌شود.

فهیمی در ادامه گفت: اما از آنجا که برخی مواقع این اصول زیر پا گذاشته می‌شود و به‌عنوان مثال شرکت‌ها با قیمت‌گذاری اجباری وارد بازار می‌شوند، به اعتماد و اطمینان در بازار سرمایه ضربه زده می‌شود. وی در ادامه تصریح کرد: در حال حاضر ضرورت حمایت نظام بانکی از بازار سرمایه تبدیل به سیاستی ضد بازار سرمایه شده است. در نظام بانکی و به‌خصوص بانک مرکزی حرکتی آغاز شده که نه تنها هیچ حمایتی از ابزارهای جدید و نهادهای مالی جدید وابسته به بازار سرمایه نمی‌کند بلکه برخلاف آن اقداماتی نیز انجام می‌شود. این عضو هیأت مدیره با تاکید بر این نکته که انتظار تغییر ناگهانی از اقتصاد بانک پایه به اقتصاد بازار پایه وجود ندارد، اظهار کرد: انتظار پرداخت تسهیلات از نظام بانکی نداریم اما این انتظار وجود دارد که برای برخی از خدماتی که بازار سرمایه می‌دهد مشکل و مانعی ایجاد نکنند.

وی در این‌باره توضیح داد: به‌طور مثال بانک مرکزی دستور داد که بانک‌ها بدون هماهنگی و مجوز قبلی نباید عاملیت عرضه را برای اوراق بهاداری که سازمان بورس مجوزش را داده بپذیرند، این ابلاغیه در حالی به بانک‌ها داده شده که بانک‌ها بدون مجوز می‌توانند صد میلیارد تومان تسهیلات بدهند اما همین بانک‌ها چنانچه عاملیت عرضه را بخواهند بپذیرند، باید مجوز قبلی از بانک مرکزی بگیرند. فهیمی اضافه کرد: متأسفانه یک دوگانگی در مرجع صدور انواع اوراق بهادار با مجوز بانک مرکزی به‌وجود‌آمده که ابهامات را افزایش داده است. به عبارتی نه‌تنها شرکت‌های تخصصی و نهادهای مالی حرفه‌ای با یکسری ابهام در ساختار حقوقی و قانونی مواجه هستند بلکه برای سرمایه‌گذار عام نیز این ابهامات وجود دارد.

ضرورت اصلاح نظام بانکی

فهیمی همچنین به ضرورت اصلاح نظام بانکی و سود سپرده‌ها اشاره کرد و گفت: با توجه به وابستگی کامل نظام‌های مالی و اقتصادی به یکدیگر، نمی‌توان اوراق بهاداری زیر نرخ سپرده‌ها را به فروش رساند، بنابراین اگر همین شرایط نرخ سود سپرده به رسمیت شناخته شود سود سایر اوراق هم به نسبت سود بانکی تعیین می‌شود و سود بالای اوراق برای ناشران و به تبع بازار سرمایه مشکل ایجاد می‌کند. وی با بیان اینکه یک تقاضای مصنوعی در نهادها برای پول وجود دارد، اظهار کرد: نهادها حاضرند با درصدهای بسیار بالایی تأمین پول کنند که این عملکرد به نظام بانکی فشار زیادی وارد می‌کند. همین امر قیمت تمام‌شده پول را در کشور افزایش می‌دهد و وقتی نرخ پول در کشور غیر‌واقعی شود، نمی‌تواند متغیری از وضعیت اقتصادی کشور باشد.

چالش‌های جذب سرمایه خارجی

رئیس مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس در ادامه به مشکلات بازار سرمایه در جذب سرمایه خارجی اشاره و اظهار کرد: یکی از موانع سرمایه‌گذاری خارجی افتتاح حساب به نام اشخاص در نظام بانکی است که از چندین سال قبل بدون راهکار باقی‌مانده و با وجود اینکه چند سالی است درباره آن صحبت می‌شود اما به نقطه عملی نرسیده است. وی با اشاره به مجوز شورای‌عالی بورس برای راه‌اندازی بورس آتی ارز گفت: یکی از بحث‌های کلان سرمایه‌گذار خارجی امکان پیاده‌سازی ابزارهای پوشش ریسک نوسان نرخ ارز بود که سازمان بورس مجوز راه‌اندازی بازار مشتقه آتی ارز را از شورای عالی بورس گرفته اما سایر نهادها هم باید اقدامات لازم را در این خصوص انجام دهند.

۰۷:۲۲:۲۴ گروه بورس- بهزاد بهمن‌نژاد: پرونده بازارها در سال میلادی ۲۰۱۵ در شرایطی بسته شد که عمده بورس‌ها در سراسر جهان روند نزولی را سپری کردند. سالی پر از ابهام و رویدادهای مهم که رکوردهای بسیاری در آن جا‌به‌جا شد. قرار گرفتن شاخص کالاهای بلومبرگ در کمترین مقدار از سال ۱۹۹۹، افزایش نرخ بهره آمریکا پس از حدود یک دهه، رسیدن رشد اقتصادی چین به کمترین مقدار در ۲۴ سال اخیر و مختومه شدن پرونده هسته‌ای کشورمان پس از ۱۲ سال مذاکره از جمله مهم‌ترین و اثرگذارترین این رکوردها بر بازارهای سهام بودند. همچنین ناآرامی‌های ژئوپلیتیک به دنبال حرکت‌های تروریستی گروه داعش و بحران مهاجرت و بدهی یونان در اروپا از دیگر عواملی بودند که وضعیت غیرقابل پیش‌بینی را در بسیاری از بازارهای جهانی به وجود آوردند. اکنون نیز که قرار است بازارها سال جدیدی را آغاز کنند، همچنان ابهامات بسیاری باقی مانده است. نگرانی درباره آینده اقتصاد چین و بازارهای نوظهور، روند افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا و انتخابات ریاست جمهوری این کشور، مهم‌ترین مسائلی است که بر اساس اظهارات کارشناسان و مقامات سال سختی را پیش روی بازارها و اقتصاد جهانی قرار داده است.

سه گانه دلار-چین-کالا

شاید مهم‌ترین رویدادی که در سال ۲۰۱۵ و البته از نیمه دوم ۲۰۱۴، اقتصاد جهانی را تحت تاثیر خود قرار داد، بحث افزایش ارزش دلار آمریکا و افت همزمان رشد اقتصادی چین و قیمت جهانی کالاها بود؛ مثلثی که عملکردی بسیار نزدیک و وابسته به یکدیگر دارند. حدود یک دهه از ابرچرخه رونق در بازارهای کالایی می‌گذرد. زمانی که اقتصاد چین با رویکرد توسعه زیرساخت‌ها به‌عنوان اژدهای مصرف‌کننده کالاها محسوب می‌شد. به این ترتیب، به جز دوره کوتاه مدت افت قیمت‌های جهانی در زمان بحران جهانی (۲۰۰۹-۲۰۰۸) قیمت کالاهای پایه (commodities) رشدهای پرشتابی را تجربه می‌کردند. کارشناسان موتور اصلی این رشد قیمت‌ها را افزایش شدید تقاضای چین ارزیابی می‌کنند. از نیمه دوم سال ۲۰۱۴، نشانه‌هایی از ضعف رشد اقتصادی چین به چشم می‌خورد. بر این اساس، نگرانی از رشد اقتصادی این کشور به‌عنوان یک واقعیت انکارناپذیر مدل‌های اقتصادی بر پایه توسعه زیرساخت اثرات خود را بر بازارها نمایان کرد. همزمان با نشانه‌های مربوط به کاهش تقاضا، سمت عرضه نیز به شدت تقویت شد؛ رویدادی که نتیجه آن جز مازاد عرضه و آغاز مسیری نزولی برای بازارهای کالایی نبود.

فارغ از این مسائل بنیادین، عامل دیگری که شتاب بیشتری به افت قیمت کالاها داد، رشد ارزش دلار در برابر سایر ارزهای جهانی بود. از‌آنجا‌که عمده کالاها بر پایه دلار ارزش‌گذاری می‌شوند، رشد ارزش دلار موجب کاهش قیمت کالاها می‌شود. به عبارت دقیق‌تر، اگر قرار باشد با کالایی که در اختیار داریم، مقدار مشخصی دلار دریافت کنیم، با افزایش ارزش دلار، به ازای ارائه همان مقدار کالا، دلار کمتری دریافت می‌کنیم. بنابراین، طبیعی است که افزایش ارزش دلار آمریکا، موجب افت قیمت جهانی کالاها خواهد شد. در ریشه‌یابی افزایش ارزش دلار، باید به سال‌های بحران جهانی رجوع کرد؛ یعنی زمانی که بانک مرکزی آمریکا پیشگام سیاست‌های تسهیل مالی و تزریق پول به اقتصاد شد. در ادامه نیز، بسیاری از اقتصادها همین مسیر را در پیش گرفتند، موضوعی که با مشاهده شدن نشانه‌های احیای اقتصادی در آمریکا تا حدودی تغییر کرد. به این ترتیب، در شرایطی که سایر اقتصادهای مهم جهان، نظیر اروپا، چین و ژاپن، همچنان سیاست‌های انبساطی را در پیش گرفته بودند، فدرال رزرو ادامه این نوع سیاست‌ها را با توجه به احیای اقتصاد آمریکا بدون توجیه دانست. به دنبال نخستین گام‌های سیاست‌های انقباضی بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا، ارزش دلار مسیر صعودی در پیش گرفت. عاملی که نه تنها موجب افت قیمت کالاها شد، بلکه فشار بر تمامی اقتصادهای وابسته به صادرات کالاهای خام را در پی داشت.

پارازیت عدم قطعیت‌ها در بازارها

در کنار عوامل یادشده، سه موضوع که عدم قطعیت (uncertainty) بازارها در سال ۲۰۱۵ محسوب می‌شدند نوساناتی را در بازارهای مالی وارد کردند. نخستین موضوع، بحث بحران بدهی یونان بود، امری که موجب نگرانی درباره آینده اتحادیه اروپا شده بود. با روی کار آمدن حزب چپ در یونان و شعارهایی مبنی بر عدم پذیرش اصلاحات ریاضتی اقتصادی، احتمال خروج این کشور از اتحادیه اروپا افزایش یافته بود. مساله‌ای که با توجه به ضعف اقتصادی در برخی دیگر از کشورهای حوزه یورو، نظیر اسپانیا و ایتالیا، احتمال خروج دومینویی این کشورها از یورو را افزایش می‌داد. بنابراین، افت شدید ارزش یورو (به نحوی تقویت ارزش دلار آمریکا) و شاخص بازارهای سهام این منطقه رقم خورد. هرچند اختلاف میان وام دهندگان و کشور یونان تا حدود زیادی مرتفع شد، اما اثرات مقطعی این مساله و بی‌اطمینانی‌هایی که در حوزه یورو ایجاد کرد، بسیاری از بازارها را متاثر کرد.

دومین مساله، ناآرامی‌های ایجادشده توسط داعش در نقاط مختلف دنیا بود که به‌عنوان یک عامل ژئوپلیتیک به‌صورت مقطعی بر بازارها اثرگذار بود. به‌طوری که در زمان تشدید درگیری‌ها، مثلا کشتار دسته جمعی در پاریس قیمت کالاها با افزایش مواجه شدند و بازارهای سهام افت کردند. به نظر می‌رسد بازارها به عامل «داعش» که از اوایل سال ۲۰۱۴ بازارها را تحت تاثیر خود قرار داده بود تا حدودی واکسینه شده‌اند و تا زمانی که این ناآرامی‌ها به تغییری واقعی منجر نشود، بازارها به‌صورت شدیدا مقطعی از اقدامات تروریستی این گروه متاثر می‌شوند. یکی دیگر از رویدادهای مهم در بازارهای جهانی، بحث «توافق تاریخی» میان کشورمان و اعضای ۱+۵ بر سر مسائل هسته‌ای بود. موضوعی که دو اثر متفاوت بر بازارهای مالی گذاشت. در وهله نخست، قوت گرفتن احتمال ورود بیشتر نفت کشورمان به بازارهای جهانی باعث افت قابل توجه قیمت‌ها در این بازار شد. دومین مساله که اثر نسبتا کمرنگ‌تری داشت، بحث کاهش نگرانی‌ها از مسائل ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه با افزایش قدرت کشورمان بود. موضوعی که توانست در بازه‌ای از زمان حتی بازارهای سهام جهانی را در مسیر افزایش قرار دهد. با این حال، همچنان ابهاماتی در مورد سرعت افزایش تولیدات نفت کشورمان و نحوه تعامل با سایر کشورها وجود دارد که در میان مدت و با نشان دادن اثرات خود می‌تواند اثرگذاری خود بر بازارها را بیشتر نشان دهد.

بهترین‌ها و بدترین‌های ۲۰۱۵

به این ترتیب برآیند عوامل یادشده، نمود خود را بر تمامی بازارها گذاشت. به‌طوری که عمده ارزها و کالاهای پایه با افت مواجه شدند و بازارهای سهام نیز به دلیل نقش پررنگ شرکت‌های کالایی در آنها با زیان واقعی همراه شدند. در میان بازارهای ارزی، افت ارزش‌های تا ۵۰ درصدی را شاهد بودیم، این در حالی است که ارزهایی که با رشد ارزش همراه شدند ارقامی کمتر از ۲۰ درصد را تجربه کردند. به این ترتیب، شیلینگ سومالی، روپیه سیشل و دالاس گامبیا به ترتیب با ۱۷، ۱۰ و ۸ درصد رشد، بیشترین افزایش ارزش پول ملی را ثبت کردند. در سمت مقابل اما، منات آذربایجان، تنگه قزاقستان، کواچای زامبیا، روبل بلاروس و پزوی آرژانتین به ترتیب با ۵۰، ۴۶، ۴۲، ۴۱ و ۳۵ درصد افت، بدترین عملکرد را در بازارهای ارزی داشتند.

در حوزه کالا، بیشترین افت قیمت‌ها را در حوزه انرژی شاهد بودیم. به‌طوری که نفت کوره با ۴۰ درصد، نفت خام آمریکا (WTI) و برنت به ترتیب با ۳۰ و ۳۵ درصد افت، بیشترین کاهش قیمت‌ها را شاهد بودند. رشد شاخص دلار، کاهش تقاضای چین، عدم افت تولیدات تولیدکنندگان نفت شیل، تولید بالاتر اعضای اوپک و رقابت برای سهم بازار بیشتر و انتظار برای ورود بیشتر نفت کشورمان در این بازار مهم ترین عوامل فشار بر قیمت نفت محسوب می‌شدند. در بازار فلزات، پالادیوم و پلاتین با افت ۳۱ و ۲۸ درصدی بدترین عملکرد ۲۰۱۵ را تجربه کردند. بخش مهمی از این افت به رسوایی شرکت فولکس واگن به‌عنوان یکی از بزرگ ترین متقاضیان دو فلز مزبور به‌عنوان کاتالیست موتورهای دیزلی برمی‌گردد. مس نیز با افت ۲۵ درصدی در مکان سوم ضعیف ترین فلزات دنیا قرار گرفت. اونس طلا نیز با افت ۱۰ درصدی برای سومین سال متوالی با کاهش قیمت مواجه شد. در گروه کشاورزی اما، پنبه با ۶ درصد رشد یکی از معدود کالاهای مثبت سال ۲۰۱۵ بود. در این میان، قهوه با ۲۶‌درصد افت قیمت ضعیف‌ترین عملکرد را در گروه محصولات کشاورزی داشت.

سال صفر آمریکایی

در میان بازارهای سهام، آمریکا با بزرگ‌ترین‌ بازار سهام پس از سه سال رشدهای دورقمی، با افت حدود ۸/ ۰ درصدی مواجه شد. امری که بدترین عملکرد این کشور از سال ۲۰۰۸ محسوب می‌شود. در شرایطی که شاخص S&P و داوجونز با کاهش مواجه شدند، شاخص نزدک با افزایش ۵/ ۵ درصدی همراه شد که عمده افزایش آن با حمایت نمادهای بزرگ حوزه فناوری (به جز اپل) و بایوفناوری صورت گرفت. در سال ۲۰۱۵، کمترین میزان عرضه اولیه (IPO) از سال ۲۰۰۹ در آمریکا انجام شد. همچنین اوراق قرضه کم‌اعتبار (junk bonds)، برای نخستین‌بار از سال ۲۰۰۸ تا‌کنون با افت مواجه شدند؛ موضوعی که بر نگرانی از آینده سرمایه‌گذاری‌های پرریسک به‌ویژه در حوزه نفت تاکید دارد.

سودسازی با سیاست‌های انبساطی

بازارهای سهام در اروپا رفتار یکنواختی نداشتند و برخی از آنها با رشدهای نسبتا مناسب و بعضا با زیان‌های سنگین مواجه شدند. ایرلند با رشد ۲۸درصدی، بهترین عملکرد را در میان بازارهای سهام اروپا به‌ثبت رساند. این در حالی بود که بورس یونان افت حدود ۵۸ درصدی را تجربه کرد. موضوعی که عمدتا تحت‌تاثیر بحران بدهی در این کشور بود. در مجموع کل بازارهای سهام اروپا توانستند رشد حدود ۲ درصدی و در حوزه یورو رشد ۸ درصدی را به ثبت برسانند. این رشدهای اسمی ناشی از تضعیف ارزش یورو در برابر دلار بوده است به گونه‌ای که اگر تغییرات بازارهای سهام اروپا را با نرخ دلار آمریکا محاسبه کنیم در مجموع زیان حدود ۵ درصدی را نشان می‌دهد. بانک مرکزی اتحادیه اروپا به منظور جلوگیری از کاهش رشد اقتصادی و تورم منفی، اوایل سال ۲۰۱۵، اقدامات انبساطی را آغاز کرد. بر اساس برنامه این بانک، قرار شد ماهانه ۶۰ میلیارد یورو (در مجموع به ارزش ۱۱۰۰ میلیارد یورو) سیاست تسهیل پولی در این کشور انجام شود.

مساله‌ای که در مقابل سیاست‌های انقباضی آمریکا بود و موجب افت ارزش یورو شد. همچنین در بررسی سهام فعال در اقتصاد اروپا مشاهده می‌شود سهم شرکت‌های وابسته به کالاها بر افت شاخص‌های سهام بسیار پررنگ بوده است. به‌عنوان مثال، سهام شرکت‌های معدنی آنگلو آمریکن، گلنکور و سیدریل به ترتیب ۷۵، ۷۰ و ۶۵ درصد کاهش را در سال ۲۰۱۵ تجربه کردند. در مقایسه عملکرد بازارهای سهام اروپایی، کاهش ارزش یورو نسبت به دلار کاملا مشهود است و در نتیجه اختلاف میان تغییرات شاخص بازارهای سهام بر اساس پول محلی در مقایسه با دلار آمریکا بسیار زیاد است. این در حالی است که کشوری مثل سوئیس با واحد پول فرانک، تغییرات شاخص سهام آن در دو حالت تفاوت زیادی را نشان نمی‌دهد. علت این امر را می‌توان در عدم افت ارزش پول ملی این کشور در مقایسه با دلار دانست.

سقوط نوظهورها

در سمت دیگر بازارهای سهام اقتصادهای نوظهور قرار داشتند که سال به شدت منفی را تجربه کردند. سالی که نه تنها افت ارزش پول ملی این کشورها را به همراه داشت، بلکه بازارهای سهام آنها را نیز در مسیر نزولی قرار داد. به‌طوری که مشاهده می‌شود هیچ‌کدام از این بازارهای نوظهور بر اساس دلار آمریکا نتوانستند رشد شاخص سهام را تجربه کنند. در این میان، برزیل با افت حدود ۳۳ درصدی (با در نظر گرفتن ارزش بازار آن به دلار آمریکا) بدترین عملکرد را در بازارهای نوظهور تجربه کرده است. در این میان، روسیه بهترین عملکرد را در میان بازارهای سهام نوظهور داشته است. وابستگی شدید اقتصادهای نوظهور به صادرات کالاهای خام و همچنین بدهی‌های دلاری بالای آنها مهم ترین عوامل سقوط سهام آنها محسوب می‌شوند. به عبارت دقیق تر، افت قیمت جهانی کالاها و هم زمان افزایش ارزش دلار آمریکا موجب نگرانی از آینده سودآوری در بنگاه‌های اقتصادی این کشورها محسوب می‌شدند.

سهام ایران و اشتباه ارزی

بورس تهران اما برای دومین سال میلادی متوالی مسیر نزولی خود را ادامه داد که امری نادر محسوب می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد اختلاف میان افت شاخص قیمت بورس تهران بر اساس نرخ دلاری و ریالی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. موضوعی که تاکید می‌کند در شرایط افت شدید قیمت‌های جهانی، نرخ ارز در بازار آزاد کشورمان چندان تعدیل نشده ‌است. مساله‌ای که نتوانسته حتی از منظر اسمی سود مناسبی عاید سهامداران بورس تهران کند.

آینده مبهم سهام در ۲۰۱۶

به هر حال، سال آینده یکی از سال‌های سخت اقتصاد جهانی محسوب می‌شود. گرچه برخی کارشناسان عملکرد سال گذشته بازارهای سهام را زمینه‌ای برای رشد قیمت سهام در سال ۲۰۱۶ می‌دانند، اما ابهامات بسیاری در این زمینه وجود دارد. در مهم ترین آنها می‌توان به نگرانی درباره اقتصاد چین و بحث بدهی‌های دلاری اقتصادهای نوظهور اشاره کرد. اگر چین نتواند رشد اقتصادی خود را تقویت کند و قیمت پایین کالاهای خام بر اقتصادهای نوظهور فشار بیشتری وارد کند، احتمال به وجود آمدن شوکی دیگر در اقتصاد جهانی وجود دارد. از سوی دیگر، شتاب افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا، بحث دیگری است که اقتصادهای دنیا را نگران کرده است. اگر این بانک مرکزی با شتاب زیادی نرخ سود را افزایش دهد، به نوعی تقاضای جهانی یا به عبارتی نقدینگی جهانی را کاهش خواهد داد. موضوعی که در شرایط ضعف اقتصادهای جهانی ممکن است شرایط را به بحران نزدیک کند. بحث انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز یکی دیگر از ریسک‌های سیاسی پیش روی بازارها محسوب می‌شود. شخص اول اجرایی در بزرگ ترین اقتصاد دنیا قطعا بر بازارهای مالی اثرگذار خواهد بود.

۰۷:۲۲:۰۳ رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: تا پایان سال جاری رکورد صادرات فولاد شکسته می‌شود که این امر گامی در جهت ایجاد رونق در این صنعت خواهد بود به گزارش روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو)، مهدی کرباسیان که در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه ۲ سیمای جمهوری اسلامی ایران درباره وضعیت صنعت فولاد سخن می‌گفت، در عین حال پیش‌بینی کرد که میزان صادرات فولاد تا انتهای امسال به ۳ میلیون تن می‌رسد. وی یادآور شد: تا سال ۹۲ صادرات فولاد به‌صورت سهمیه‌ای صورت می‌گرفت و در آن سال تنها در حدود ۳۰۰هزار تن از این محصول به بازارهای خارجی صادر شد اما دولت یازدهم با حذف سهمیه‌بندی صادرات فولاد و همچنین قطع ارز وارداتی، شرایط برای رشد صدور این کالا را فراهم کرد.

کرباسیان با اعلام اینکه در سال گذشته ۵/ ۲ میلیون تن فولاد به بازارهای هدف صادر شد، تاکید کرد: صادرات یکی از راهکارهای دولت برای برون رفت از چالش تقاضای پایین در بازار مصرف داخلی است، این در حالی است که به دست آوردن بازارهای جدید نیازمند برنامه بلند‌مدت و اتخاذ سیاست‌های تسهیل‌کننده صادرات از جمله پرداخت جوایز صادراتی است. وی از توجه معاون اول رئیس‌جمهوری به صادرات کالا به ویژه فولاد خبر داد و گفت: دولت درصدد است میزان تعرفه واردات این کالا را برای صیانت از تولید داخلی دوباره افزایش دهد هرچند در ابتدای سال نیز تعرفه ۱۰ تا ۲۰درصدی برای ورود فولاد وضع کرده بود. رئیس هیات عامل ایمیدرو افزود: امروزه کشورهایی که پیشرو تجارت آزاد هستند در برابر ارزان فروشی تولیدات چینی واکنش نشان داده‌اند و اقدام به افزایش تعرفه واردات کرده‌اند. در ۹ ماه امسال میزان واردات فولاد به ۷/ ۲ میلیون تن رسیده است، این در شرایطی است که ۳ میلیون تن از تولیدات داخل نیز در انبارهای شرکت‌های تولیدکننده فولاد موجود است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: دولت هند سیاست «تعرفه ایمن» (Safe Tax) را به اجرا گذاشته به این معنی که در مدت چهار روز در برابر ارزان‌فروشی فولاد چینی، اقدام به بالابردن دیوار تعرفه‌ها می‌کند. از همین رو ضروری است که در کشور ما نیز فرآیند تصمیم‌گیری برای تعیین تعرفه‌ها یا حمایت از تولیدکنندگان، سرعت بیشتری پیدا کند. به گفته وی، افت تقاضا در بخش مسکن و خودرو تاثیرمستقیمی بر کاهش فروش کارخانه‌های تولیدکننده فولاد گذاشته است. رئیس هیات عامل ایمیدرو همچنین به زنجیره تولید فولاد اشاره کرد که از بخش سنگ آهن شروع می‌شود. به گفته وی از سال‌های گذشته همواره، نبود موازنه در زنجیره فولاد یکی از دغدغه‌های دولت بوده است، به‌طوری که در سال جاری نیز با کسری ۱۰ میلیون تنی گندله مواجه هستیم، اما از سال آینده با راه‌اندازی طرح‌های جدید گندله‌سازی، ۱۰ میلیون تن به ظرفیت تولید این ماده معدنی افزوده می‌شود و شاهد ایجاد توازن در این بخش خواهیم بود.

۰۷:۲۰:۴۴محمدحسین بابالو: هم‌اکنون مدتی است که شاهد بازگشت رکود به بازار محصولات پتروشیمی هستیم که می‌تواند خطرات یا حتی پتانسیل‌هایی را نیز در بر داشته باشد اما با توجه به بهبود نسبی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا، امید به بهبود بازار نیز وجود دارد. کاهش نسبی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا، عقب‌نشینی تولیدکنندگان و افت حجم تولید در صنایع پایین‌دستی، دورنمای مبهم بازار، اما و اگرهای نرخ ارز و همچنین زمینه‌های برداشته شدن تحریم‌ها و اجرایی شدن برجام و رخدادهای بسیار دیگری را می‌توان در این چارچوب بررسی کرد تا در کل شرایط فعلی رکود را در بازار داخلی ترسیم کند. با توجه به این موارد باید در ابتدا واقعیت‌های بازار، زمینه‌های ورود به رکود و همچنین شرایط پیش رو را بررسی کرد تا چهره واقعی بازار هویدا شود.

با توجه به افزایش حجم معاملات در بورس کالا که از بازگشت نسبی خریداران حکایت دارد می‌توان از هم‌اکنون به خروج از رکود امیدوار بود ولی این تغییر در شرایطی رخ خواهد داد که برخی از فاکتورهای موثر و مخصوصا آن دسته از داده‌هایی که از آنها به‌عنوان دلایل رکود نام می‌بریم نتوانند در برابر بهبود بازار و تقویت حجم تولید در صنایع پایین‌دستی موضع‌گیری کرده و به‌عنوان سیگنالی مقاوم ایفای نقش کنند. با توجه به تجربه سال‌های قبل به احتمال زیاد در هفته‌های آینده وضعیت بازار با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال بهبود می‌یابد هرچند که اجرایی شدن برجام نیز داده‌ای است که هنوز عواقب آن برای بازار روشن و مشخص نیست.

دلایل رکود فعلی در بازار پلیمرها

۱- کاهش حجم تولید به‌صورت فصلی: نگاهی به حجم معاملات و همچنین حجم تولید در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که همیشه در روزهای پایانی پاییز حجم معاملات در بورس کالا کاهش می‌یابد و متعاقب آن می‌توان از کاهش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی یاد کرد. این شرایط همیشه در روزهای سرد سال خودنمایی می‌کند ولی در سال جاری این روند با یک فاز تعویق در بازار خودنمایی کرده است. دلیل این فاز تعویق را نیز می‌توان مناسبت‌های مذهبی در ماه صفر دانست که باعث شد بخشی از تولیدکنندگان به تبع وجود تقاضای موثر به تولید خود با حجم بالا ادامه دهند. با توجه به این موارد در کنار تجربه سال‌های قبل می‌توان به خروج از رکود در روزهای پیش‌رو امیدوار بود زیرا حجم از دست رفته تولید در روزهای منتهی به پایان سال و عید نوروز به بازار باز خواهد گشت. کاهش تقاضای محصولات نهایی در روزهای سرد سال، ضعف نقدینگی و افت فرآیندهای تولید، بروز برخی مشکلات در تولید و حمل‌و‌نقل مواد اولیه و محصولات نهایی و همچنین کم رونقی بازار را می‌توان از دلایل اصلی رکود فصلی تولید در روزهای سرد سال به شمار آورد.

۲- تضعیف بازارهای صادراتی: هم‌اکنون بازار صادراتی عراق به‌عنوان مهم‌ترین بازار صادراتی کشور برای محصولات نهایی دستخوش تغییرات بسیاری شده است که باعث شده حجم واردات به این کشور از مبادی مختلف همچون ایران، ترکیه یا عربستان کاهش یابد. جنگ‌های داخلی و عمیق‌تر شدن آنها، کشیده شدن جنگ به برخی نواحی جدید در این کشور، آزادسازی الرمادی مرکز استان الانبار، سرایت جنگ به اطراف موصل یا فلوجه، کاهش قیمت‌های جهانی نفت خام و افت ارزآوری صادراتی دولت عراق، کاهش ارزش دینار پول ملی عراق، سرمای هوا و کاهش تقاضا برای محصولات پلاستیکی در حالی که واردات نایلون‌های عریض و ضخیم هم که بیشترین کاربرد را در روزهای سرد سال دارد نیز کاهش داشته است، مشکلات حمل‌و‌نقل و برخی کژ دار و مریزها در اعمال تعرفه واردات به این کشور از ایران، نبود قرارداد و معاهده تجارت ترجیحی بین ایران و عراق یا استفاده از پول‌های ملی دو کشور در مبادلات تجاری دو جانبه، خودنمایی رقبا در بازارهای هدف در عراق که سهم بازار ایران را دستخوش تهدید قرار داده است یا موارد بسیار دیگر هم‌اکنون باعث شده تا حجم واردات محصولات صنایع تکمیلی پتروشیمی به عراق کاهش یابد. این موارد در حالی است که بازارهای صادراتی دیگر هم‌اکنون با کم محلی برخی از فعالان بازار تجار همراه بوده که می‌تواند نقطه ضعف مهمی برای دورنمای تجاری ایران به شمار بیاید. با توجه به تفاوت‌های ذاتی بین عراق و افغانستان و مخصوصا عدم اشتراک در منابع ارزی این دو کشور در کنار مشکلات جدی واردات به پاکستان به دلیل نرخ تعرفه بالای این کشور برای کالاهای ایرانی، بهتر است که بازار افغانستان جدی‌تر از گذشته مورد توجه قرار گیرد که البته این ادعا در ادبیات برخی دیگر از کارشناسان این عرصه مورد اشاره قرار گرفته است.

۳– سقوط قیمت‌های جهانی نفت خام و نوسان بهای پلیمرها: با توجه به کاهش محسوس بهای جهانی نفت خام در تمامی بازارهای جهانی قیمت پلیمرها نیز وارد یک فاز کاهشی شده ولی شتاب سقوط نرخ‌ها در این بازار هنوز با نوسان بهای جهانی نفت خام فاصله دارد. این در حالی است که هنوز بازارهای جهانی منتظر ورود فیزیکی نفت خام ایران و افزایش عرضه این کالا در بازارهای جهانی به‌صورت نقدی و آتی است که می‌تواند سیگنال کاهشی جدید و مهمی را به بازار ارائه کند. این در حالی است که قیمت برخی مواد اولیه صنایع پتروشیمی مخصوصا اولفین‌ها به دلایل فنی متعدد در مسیر ثبات نرخ و تنها افزایش قیمت قرار گرفته است که می‌تواند جهت‌گیری مبهمی را پیش روی بازار محصولات پتروشیمی قرار دهد. با توجه به این موارد هنوز دورنمای مشخصی از قیمت محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی وجود ندارد که باعث شده بسیاری از فعالان بازار در داخل و خارج از کشور با اتخاذ موضعی احتیاطی و با کاهش فعالیت‌های خود پتانسیل زیان را به حداقل ممکن کاهش دهند.

۴- نوسان نرخ ارز: نکته دیگری در بازار ایران وجود دارد که آن هم نوسان نرخ ارز است. با توجه به افزایش قیمت دلار در ماه‌های اخیر که به‌صورت متوسط در هر هفته افزایشی کمتر از یک درصد را به ثبت رسانده است، قیمت‌های پایه در بورس کالا با افت محدودی رو به رو شده‌اند که باعث شده تا سقوط قیمت‌های جهانی به بازار داخلی سرایت نکند. این در حالی است که در صورت کاهش احتمالی بهای ارز پس از برداشته شدن تحریم‌های مالی، بازگشایی سیستم سوئیفت، افزایش حجم صادرات نفت خام ایران و از همه مهم‌تر برگشت منابع ارزی بلوکه شده ایران که برآوردهای مختلفی دارد، بهای ارز در بازار داخلی می‌تواند تحت‌الشعاع قرار بگیرد که همین رخداد به تنهایی سیگنالی عجیب به بازار ارائه خواهد کرد. با توجه به شرایط مبهم قیمت‌ها در بازارهای جهانی وضعیت پیش‌رو تاکنون به‌صورت ابهامی بزرگ در بازار خودنمایی کرده که در نهایت به کاهش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی، افت محسوس حجم معاملات در بورس کالا و از همه مهم‌تر‌ کاهش موجودی انبارها منجر شده است.

۵- عقب نشینی فعالان بازار: هم‌اکنون که ابهامات فوق در بازار محصولات پتروشیمی در حال خودنمایی است اغلب فعالان بازار نه تمایلی به از سر گرفتن معاملات یا بهبود حجم تولید خود دارند و نه سفارش تولید چنین شرایطی را برای تولیدکنندگان به ارمغان می‌آورد. با توجه به کاهش تقاضای موثر در روزهای سرد سال برای محصولات نهایی همچون ظروف بسته بندی مایعات و مخصوصا نوشیدنی‌های سرد و خنک، لوله و اتصالات، محصولات پلاستیکی و مخصوصا نایلونی، ظروف یکبار مصرف یا قطعات در کنار دورنمای مبهم بازار به همراه ضعف فراگیر نقدینگی، اغلب فعالان بازار شاید توان ادامه فعالیت‌های تولیدی را در شرایط موجود نداشته باشند و ابهامات پیش رو نیز اجازه اتخاذ سیاست‌های پرریسک را از فعالان بازار دریغ داشته است. با توجه به این موارد در کنار نبود دورنمای روشن از شرایط تولید و فروش، بهترین رویکرد را می‌توان اتخاذ استراتژی صبر و نظاره (Wait & See) در بازار دانست.

۶- تضعیف بودجه‌های عمرانی: نکته دیگر را باید ضعف بودجه‌های عمرانی به شمار آورد زیرا پس از شرایط وخیم تزریق این نوع بودجه‌ها در این سال‌ها، دورنمای سال آینده نیز از این حیث چندان جذاب نیست و نمی‌توان به بهبود اوضاع از این منظر امیدوار بود. این در حالی است که در روزهای گذشته باز هم شاهد رشد تقاضا برای گریدهای سنگین تزریقی و اکستروژن ( همچون EX3) یا گریدهای لوله هستیم که امیدواری‌ها را به بهبود وضعیت تولید در بازار لوله‌های انتقال آب بخش کشاورزی تقویت می‌کند. با توجه به نزدیکی به زمان کشت بهاره می‌توان به تقویت تقاضا برای این گروه کالایی امیدوار بود ولی به نسبت التهاب قیمتی پیشین چندان هم مطلوب به نظر نمی‌رسد.

۷- ضعف نقدینگی: هم‌اکنون تأمین مالی بخش تولید با هزینه‌های بالایی صورت می‌گیرد. این نرخ‌های بالا حتی باعث شده تا نقدینگی در گردش در تولید به سمت بانک‌ها گسیل شود. با توجه به نرخ‌های بالای سود بانکی بسیاری از فعالان بازار دیگر تمایلی به فعالیت نداشته و معتقد هستند که سودآوری بانک‌ها بیشتر از فعالیت‌های تجاری یا تولیدی سودمند است. این طرز فکر که نمونه‌های عینی آن در دسترس هستند باعث شده تا بخش مهمی از حجم تولید در بازار محدود شود. نکته دیگر در رابطه با نرخ بالای سود بانکی، گران بودن هزینه‌های تامین مالی به شمار می‌رود زیرا بسیاری از فعالان بازار هم‌اکنون نمی‌توانند با نرخ‌های سود ۲۷ درصد یا نزدیک به آن اقدام به فعالیت کنند زیرا در شرایط کنونی که ممکن است قیمت‌ها هر روز کاهش جدیدی را تجربه کنند، این نرخ‌ها در کنار نیاز به وثیقه‌هایی کلان و مشکلات اجرایی آن که باز هم می‌تواند هزینه تامین مالی را تقویت کند به جای محرک بخش تولید، حالت بازدارنده‌ای دارند که در نهایت به یکی از موانع تولید تبدیل شده است. با توجه به کاهش نرخ سود بین بانکی از هم‌اکنون می‌توان به کاهش نرخ سودهای بانکی امیدوار بود که سیگنال بسیار مهمی برای دورنمای بازار به شمار خواهد رفت.

۸- ضعف تقاضای داخلی: شاید به‌عنوان یکی از معدود دفعات در تاریخ اقتصادی جمهوری اسلامی، کشور وارد فازی از رکود با کاهش محسوس تقاضا شده باشد. تلاش بانک‌ها برای جمع آوری نقدینگی با سودهایی کلان، به تعویق انداخته شدن خرید تا اجرایی شدن واقعی برجام، قیمت‌های بالای فعلی که بازار هنوز هم به کاهش نرخ‌ها تمایل دارد، تغییر در فرهنگ مصرف خانوار که حتی حجم خرید مواد غذایی یا محصولات لبنی ( به‌عنوان یک کالای استراتژیک که باید تقاضای آن همیشه ثابت و به نوسان قیمت‌ها بی توجه باشد) را نیز کاهش داده است، عدم وجود تقاضا بر پایه خریدهای اعتباری ( هرچند که هم‌اکنون تلاش‌هایی در این مسیر صورت گرفته است)، سرمای هوا و کاهش جذابیت خرید و مصرف بسیاری از کالاها و بسیاری موارد دیگر باعث شده تا حجم خرید در بازار کاهش یابد.

۹- کاهش واردات: هم‌اکنون واردات بخش بزرگی از مواد اولیه مورد نیاز کشور و مخصوصا آن بخش که در داخل تولید نشده یا تولید داخلی پاسخگوی نیاز بازار نیست با وقفه صورت می‌گیرد. مهم‌ترین‌ دلیل این شرایط نامساعد را نیز باید نوسان قیمت‌ها در بازار داخلی در کنار جهش قیمت ارز در ماه‌های اخیر برشمرد. از سوی دیگر شرایط تخصیص ارز مبادله‌ای نیز در کنار برخی لابی گری‌ها انتظارات را برآورده نساخته که خروجی آن را هم‌اکنون می‌توان در التهاب بازار مواد اولیه ظروف یکبارمصرف مشاهده کرد. این شرایط به وضوح نشان می‌دهد مدیریت واردات در بازار داخلی با مشکل رو‌به‌رو است و نیاز به بازبینی برخی از زیرساخت‌ها همچون نرخ‌های تعرفه گمرکی، شرایط تخصیص ارز مبادلاتی، مدیریت عرضه‌ها در بازار داخلی و… دارد.

در هفته گذشته حجم معاملات هفتگی پلیمرها توانست با ۴۶ درصد رشد به ۳۹ هزار و ۸۲۸ تن افزایش یابد که در کنار افزایشی مثال‌زدنی، هنوز تا روزهای اوج خود فاصله بسیاری دارد. توجه به نمودار معاملات هفتگی پلیمرها در بورس کالا در ماه‌های اخیر می‌تواند عمق رکود را بیش از پیش تبیین کند هر چند که به خروج از این وضعیت نیز امیدواریم. این در حالی است که حجم معاملات در بازار داخلی نیز تغییر چندانی نداشته و البته نوسان عمومی قیمت‌ها در هفته‌ای که گذشت نیز از ثبات نسبی نرخ‌ها و البته جهت‌گیری مثبت آن با شتابی بسیار محدود حکایت می‌کند. از سوی دیگر در پایان هفته گذشته با رشد قیمت‌ها به دلیل پایین بودن حجم عرضه در بازار در کنار افت موجودی انبارها رو‌به‌رو بودیم که می‌تواند چشم انداز ضعیفی از رشد محدود قیمت‌ها را در هفته پیش رو گواهی دهد. با توجه به شرایط موجود در بازار داخلی و همچنین وضعیت صنایع پایین‌دستی، حجم تولید و حجم معاملات در بورس کالا هنوز هم به‌صورت کلی بازار در رکود قرار دارد که مهم‌ترین‌ شاهد این وضعیت را می‌توان قرار داشتن حجم معامله هفتگی پلیمرها در بورس کالا در سطوحی پایین‌تر از ۴۰ هزار تن دانست که با واقعیت‌های فنی بازار در سال‌های اخیر همخوانی دارد. با توجه به این موارد ریشه‌یابی رکود فعلی را باید بسیار مهم ارزیابی کرد؛ زیرا می‌تواند به تصمیم‌سازان اقتصادی سیگنال‌های با ارزشی را ارائه کند. در پایان ذکر این مطلب ضروری است که در ابتدای سال گذشته متوسط حجم معامله پلیمرها در بورس کالا در سطوحی نزدیک به ۵۰ هزار تن قرار داشت؛ ولی هم‌اکنون رسیدن به بالاتر از ۴۰ هزار تن در هفته را باید رخدادی مثبت تلقی کنیم. این شرایط نشانه‌ای دقیق از کاهش حجم تولید در صنایع پایین دستی پس از آزادسازی قیمت‌ها در تیرماه سال گذشته است.

۰۷:۱۸:۴۳ خبرگزاری فارس: دبیر انجمن سیمان با بیان اینکه دولت در زمینه آلودگی هوا هیچ درخواستی برای توقف تولید کارخانه‌های سیمان نداشته است، گفت: تولید ۳۰ تا ۳۵ کوره از ۹۷ کوره فعال در ۷۱ کارخانه سیمان کشور به دلیل قطع گاز یا مشکل فنی متوقف شده است

عبدالرضا شیخان در پاسخ به این سوال که با توجه به آلودگی هوا، آیا توقف تولیدی در کارخانه‌های سیمان اتفاق افتاده است یا خیر؟ اظهار کرد: دولت در این زمینه هیچ مکاتبه‌ یا درخواستی از ما نداشته و تعطیلی به خاطر آلودگی هوا صورت نگرفته است. وی ادامه داد: پیش از مطرح شدن بحث آلودگی هوا، تولید تعدادی از کارخانه‌های سیمان به دلیل قطع گاز متوقف شد و اکثر کارخانه‌های سیمان با کاهش یا قطع گاز روبه‌رو شدند. وی در عین حال با اشاره به اجرای طرح فیلتراسیون در کارخانه‌های سیمانی و رسیدن آلایندگی این کارخانه‌ها به سطح استانداردهای جهانی گفت: میزان آلایندگی کارخانه‌های سیمان به صورت آنلاین توسط سازمان محیط زیست کنترل می‌شود و سازمان محیط زیست در صورت لزوم، به کارخانه‌ها تذکر لازم را خواهد داد. شیخان تصریح کرد: در سال گذشته، قطع تولید شرکت‌های سیمان با هدف صرفه‌جویی در مصرف گاز صورت گرفت و قرار بود شرکت گاز مبلغی را بابت صرفه‌جویی از این محل در قبوض گاز کارخانه‌های سیمان لحاظ کند که این اتفاق عملی نشد.

وی افزود: ظاهرا این مساله در لایحه بودجه سال ۹۵ نیز مورد توجه قرار نگرفته و فکری برای پرداخت طلب کارخانه‌های سیمان نشده است. دبیر انجمن سیمان تاکید کرد: این در حالی است که به محض تاخیر در پرداخت هزینه گاز مصرفی کارخانه‌ها،‌ شرکت گاز نسبت به قطع گاز کارخانه‌ها اقدام می‌کند و عنوان می‌کنند تا زمانی که بدهی خود را پرداخت نکنید، گاز کارخانه را وصل نخواهیم کرد. وی ادامه داد: در حال حاضر تولید ۳۰ تا ۳۵ کوره از ۹۷ کوره فعال در ۷۱ کارخانه سیمان کشور به دلیل قطع گاز یا مشکل فنی متوقف شده و به این ترتیب تولید حدود ۳۵ درصد کوره‌های سیمان کشور متوقف است. وی با اشاره به کاهش ۱۰ تا ۱۲ درصدی تولید سیمان در ۸ ماه منتهی به آبان امسال، پیش‌بینی کرد، تولید سیمان در سال جاری، همین میزان کاهش نسبت به سال گذشته داشته باشد.

۰۷:۱۲:۲۷ دنیای اقتصاد: جزئیات سفر ۱۴۵هیات خارجی به ایران در سه فصل گذشته منتشر شد. سیمای آماری قرارهای تجاری نشان می‌دهد در ۹ ماه منتهی به آذر امسال، بیش از ۳۷۰۰ نفر از ۴۸ کشور به ایران سفر کرده‌اند. بیشترین آمار سفر به کشور را آلمانی‌ها با اعزام ۱۲هیات به خود اختصاص دادند و عراق با اعزام ۱۱هیات و ژاپن با اعزام هشت هیات، در رتبه دوم و سوم قرار دارند. بزرگ‌ترین هیات تجاری خارجی نیز متعلق به ایتالیا با اعزام ۳۶۰ نفر به ایران است. بعد از این کشور، اتریش و روسیه در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.

گروه بازرگانی: رایزنی ایران با ۶ قدرت برتر جهان پس از گذشت ۱۲ سال در حالی در تیرماه سال ۹۴ به ثمر نشست که تجار و بازرگانان خارجی از ابتدای سال جاری نسبت به همکاری‌های مشترک با ایرانی‌ها پس از لغو تحریم ها، ابراز تمایل کرده بودند. به گونه‌ای که آخرین آمار ورود هیات‌های خارجی نشان می‌دهد تا انتهای آذرماه سال جاری، ایران میزبان ۱۴۵ هیات تجاری از کشورهای مختلف جهان بوده است. هرچند در این میان برخی از هیات‌ها با هدف بازاریابی برای محصولات خود به شیوه‌های مختلف به مذاکره پرداختند، اما آنچه مسلم به نظر می‌رسد عزم جزم شده دولتمردان خارجی برای سهم‌خواهی از بازار ایران است. البته با گذشت ۱۱ روز از فصل زمستان، رفت و آمد هیات‌های خارجی نیز رو به سردی گذاشته و خبری از ورود فعالان اقتصادی کشورهای خارجی نیست. به نظر می‌رسد با شروع شمارش معکوس برای لغو تحریم ها، همگان در انتظار شکستن قفل محدودیت‌ها هستند تا بتوانند حضوری هدفمندتر از گذشته در ایران داشته باشند.

حضور هیات‌های تجاری ۴۸ کشور در ایران نشان از اهمیت بازار این کشور و منطقه دارد. بازاری که به گفته متولیان تجارت، جمعیتی حدود ۴۰۰ میلیون نفر در منطقه و ۸۰ میلیون نفر در ایران دارد. همچنین ایران می‌تواند برای سرمایه‌گذاران خارجی مکانی امن و به دور از تنش‌هایی که این روزها دامنگیر منطقه بوده، محسوب شود. از سویی به دلیل موقعیت جغرافیایی این کشور، قطعا حضور در بازار ایران منجر به حضور در بازارهای کشورهای همسایه خواهد شد. وجود زیرساخت‌های مناسب برای تولید و سرمایه‌گذاری از دیگر جاذبه‌هایی است که توانسته طی سه فصل اخیر، ۱۴۵ هیات تجاری خارجی را پای میز مذاکره نشانده و برای کسب بازار بکر ایران، رقابت ایجاد کند. در این میان به نظر می‌رسد اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها بیش از سایر کشورها، برای استفاده از شرایط کنونی تلاش می‌کنند؛ چرا که بیشترین تعداد هیات تجاری خارجی که به ایران وارد شده، مربوط به قاره‌های اروپا و آمریکا است. از سویی آلمان‌ها نسبت به سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی هیات‌های بیشتری را برای مذاکرات تجاری اعزام کرده‌اند. در دوران تحریم‌ها اگر چه آلمان مبادلات تجاری خود را با ایران کاهش داد، اما با این حال روابط خود را با ایران قطع نکرد؛ به‌طوری که طی چند سال اخیر این کشور جزو یکی از ۱۰ کشور عمده واردکننده به ایران محسوب می‌شد؛ اما ایتالیا طی ۹ ماه منتهی به آذر سال ۹۴، بزرگ‌ترین هیات تجاری را به ایران فرستاد که در یک گردهمایی با فعالان اقتصادی ایران، زمینه‌های همکاری مشترک بین ۲ کشور را بررسی کردند. ایتالیا نیز در دوران تحریم‌ها روابط اقتصادی خود را با ایران محدود کرد. در حالی‌که پیش از آن، از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران در اروپا محسوب می‌شد. حال در دوران جدید برای کسب سهم خود از بازار ایران به رقابت با سایر کشورها می‌پردازد.

در همین راستا معاون امور بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه تجارت ایران آماری از روند ورود هیات‌های تجاری خارجی از ابتدای سال تا پایان آذرماه را اعلام کرده است. به گفته میر ابوطالب بدری، در ۹ ماهه سال ۱۳۹۴، هیات‌های تجاری، اقتصادی و سرمایه‌گذاری با سه هزار و ۷۶۳ نفر از ۴۸ کشور به ایران سفر کرده‌اند. به گزارش پایگاه خبری سازمان توسعه تجارت، وی اظهار کرد: از این میان، دو هزار و ۶۴۰ نفر از قاره‌های اروپا و آمریکا، ۷۰۲ نفر از آسیا و اقیانوسیه و ۴۲۱ نفر از کشورهای عربی و آفریقایی وارد ایران شدند.

بیشترین تعداد سفر متعلق به آلمانی‌ها

معاون امور بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه تجارت ایران گفت: در این مدت بیشترین آمار سفر به کشورمان را آلمان‌ها با اعزام ۱۲ هیات به خود اختصاص دادند و پس از این کشور، عراق با اعزام ۱۱ هیات، ژاپن هشت هیات، چین هفت هیات، لبنان و عمان هرکدام شش هیات، ایتالیا، ترکیه، صربستان و ونزوئلا هرکدام پنج هیات، انگلستان، آفریقای جنوبی، قزاقستان و هندوستان هرکدام با چهار هیات، روسیه، هلند، اندونزی، برزیل، کره جنوبی، لهستان، تایلند و جمهوری چک هرکدام با سه هیات، پاکستان، سوئیس، فرانسه، مجارستان، جمهوری‌آذربایجان و تونس هرکدام با دو هیات، بلژیک، بنگلادش، سریلانکا، سوئد، کرواسی، کنیا، گینه استوایی، لیتوانی، مالزی، نیوزلند، نیجر، نروژ، ارمنستان، افغانستان، الجزایر، اتریش، اوکراین، اوگاندا و اسپانیا هرکدام با یک هیات در جایگاه بعدی قرار دارند.

بزرگترین هیات اعزامی به ایران

بدری در ادامه به تعداد و سطح اعضای هیات‌های اعزامی به ایران نیز اشاره کرد و گفت: ایتالیا آذرماه سال جاری با اعزام ۳۶۰ نفر به ریاست معاون وزیر توسعه اقتصادی خود بزرگترین هیات تجاری خارجی بود که در ۹ ماهه سال ۹۴ وارد ایران شد. وی افزود: پس از این کشور، اتریش به همراه ریاست رئیس‌جمهوری خود و هیاتی ۳۰۰ نفره، روسیه با وزیر صنایع و هیاتی ۱۵۰ نفره، آفریقای جنوبی با رئیس‌جمهور و هیاتی ۱۵۰ نفره، مجارستان با نخست‌وزیر و هیات ۱۳۰ نفر، لهستان با معاون وزیر خارجه و هیات ۱۰۰ نفره در اردیبهشت ماه و همچنین با وزیر اقتصاد و هیات ۱۱۰ نفره در مهرماه و آلمان با روسای اتاق ایالت‌های بادن رتنبرگ، بایرن و هستن و هیاتی ۱۰۰ نفره در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

معاون امور بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه تجارت ایران در ادامه خاطرنشان کرد: ۵۹ هیات ورودی به دعوت سازمان توسعه تجارت، ۳۷ هیات به دعوت وزارت صنعت، معدن و تجارت و ۲۲ هیات نیز به دعوت وزارت امور خارجه وارد ایران شدند. وی ادامه داد: اتاق بازرگانی ایران و اتاق‌های مشترک ۱۴ هیات، مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری هرکدام ۳ هیات، وزارت نفت ۲ هیات، استانداری‌های مازندران و تهران ۲ هیات و وزارت اقتصاد، سازمان زمین‌شناسی، ایمیدرو، وزارت ارتباطات و فناوری و وزارت نیرو نیز هرکدام یک هیات را به کشورمان دعوت کردند.

مهر؛ پرترددترین ماه

بدری در ادامه با بیان اینکه در مهرماه سال جاری ۳۱ هیات خارجی به ایران سفر کردند، اظهار کرد: ایران در فروردین ماه میزبان ۷ هیات، اردیبهشت ۱۴ هیات، خرداد ۱۱ هیات، تیر ۴ هیات، مرداد ۱۴ هیات، شهریورماه ۲۰ هیات، آبان ۱۸هیات و آذر ۲۶ هیات بوده است. معاون امور بازاریابی و تنظیم روابط سازمان توسعه تجارت ایران به تعداد جلسات رودرروی کاری(B2B) میان شرکت‌ها و تجار دو طرف نیز اشاره کرد و گفت: ۴۳ همایش برای هیات‌های حاضر در ایران در طول ۹ ماه سال ۹۴ در سازمان توسعه تجارت، اتاق بازرگانی ایران و اتاق‌های مشترک کشورها برگزار شده است.

وی اهداف هیات‌های خارجی در ایران را جست‌وجو برای یافتن شریک برای سرمایه‌گذاری مشترک و انتقال تکنولوژی، برگزاری همایش و مذاکرات رودررو، خرید مواد اولیه از ایران، فروش در بازار محلی همراه بازار کشورهای ثالث (کشورهای همسایه)، خرید کالاهای خاص از ایران (خشکبار، پوست و چرم، مواد پتروشیمی و فولاد) و امضای تفاهم‌نامه‌های مختلف در سطح وزیر یا معاون وزیر (نمایشگاهی و سازمان‌های توسعه تجارت) عنوان کرد. بدری، مقدمات برگزاری کمیسیون‌های اجلاس مشترک، بازدید از نمایشگاه‌های تخصصی ـ بین‌المللی کشور، سفر به استان‌ها و تحقیق و بررسی بازار، جست‌وجوی شریک محلی برای توزیع کالاهای خارجی، نمایندگی‌های فروش، فروش مستقیم در بازار داخلی، برآورد و بررسی بازار و کسب قوانین و مقررات و تعرفه‌ها را از دیگر اهداف سفر هیات‌های خارجی به ایران ذکر کرد.

۰۷:۱۰:۵۰ سنگ آهن با بهبود قیمت‌های فولاد در دو هفته اخیر، روند صعودی پیدا کرده اما این ماده خام فولادسازی به دلیل اشباع عرضه، در سال ۲۰۱۵ یکی از بدترین عملکردها را در بازار کالاها داشته است.

به گزارش ایسنا، سنگ آهن از دو هفته قبل که به پایین‌ترین قیمت در یک دهه گذشته نزول کرده بود، ۱۲ درصد جهش یافته است و بهبود اخیر را مرهون فولادسازان چینی است که در واکنش به ضعیف شدن تقاضا و کاهش حاشیه سود، تولیدشان را کمتر کرده‌اند.

بر پایه آمار شرکت مشاوره “استیل هوم” هنگ کنگ، موجودی میلگرد که نوعی فولاد مورد استفاده در ساخت و ساز است، در چین از حدود هشت میلیون تن در مارس به حدود ۳٫۶ میلیون تن کاهش یافته است. بهای معاملات آتی میلگرد چین که یک معیار مهم برای بازار فولاد به شمار می‌رود، در مدت مشابه حدودا ۱۰ درصد افزایش یافته است.

کندی رشد تولید فولاد معمولا برای قیمت سنگ آهن بد است زیرا به معنای نیاز کمتر صنعت فولاد به این ماده خام است. با اینهمه پس از یک رکورد شدید و طولانی، امید به بهبود وضعیت صنعت فولاد در چین، جو روانی حاکم بر بازار را بهبود بخشید.

به گفته هلن لو، تحلیلگر آرگونات سکیوریتیز، با بهبود قیمت فولاد، قیمت سنگ آهن با به چالش کشیدن عوامل بنیادین ضعیف خود بهبود یافته است.

قیمت سنگ آهن که پرمبادله‌ترین کالای دنیا پس از نفت است، در دو سال گذشته که موتور رشد اقتصادی چین آهسته شده و معادن جدید در کشورهای سرشار از منابع مانند استرالیا راه اندازی شده اند، به میزان چشمگیری کاهش یافته است.

بر پایه آمار استیل ایندکس، سنگ آهن روز سه شنبه به میزان ۲٫۲ درصد افزایش یافت و به ۴۱٫۴۰ دلار در هر تن رسید که بالاترین قیمت از اول دسامبر بود. حدود ۹۸ درصد از کل سنگ آهن استخراج شده برای تولید فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگرچه بهبود پایان سال قیمت سنگ آهن به معدنکاران این ماده خام اندک امیدی می‌بخشد اما همچنان تحت تاثیر رکودی است که قیمتها را تا ۱۱ دسامبر به ۳۷ دلار در هر تن رساند. این کالا سال ۲۰۱۵ را در حالی به پایان می‌رساند که نصف ارزش خود را از دست داده است.

سنگ آهن به همراه منابعی مانند نفت برنت و نیکل که به ترتیب ۴۴ درصد و ۴۳ درصد کاهش قیمت داشته اند، یکی از بدترین عملکردها را در سال ۲۰۱۵ داشته است. بازار سنگ آهن با عرضه مازاد بر تقاضا از سوی معدنکارانی مانند ریوتینتو و بی اچ پی بیلیتون که رکورد تولید بالایی داشتند، از هم پاشیده است.

استرالیا برآورد کرده است که امسال ۷۶۷ میلیون تن سنگ آهن صادر کرده که هفت درصد بیشتر از سال ۲۰۱۴ بوده و پیش بینی می‌کند میزان صادراتش ۱۳ درصد دیگر در سال ۲۰۱۶ افزایش پیدا خواهد کرد. این کشور از هر پنج تن سنگ آهن که از طریق دریا تجارت می‌شود، در سه تن سهم دارد.

افزایش چشمگیر عرضه جهانی سنگ آهن با کندی تولید فولاد مصادف شده است. طبق جدیدترین آمار انجمن جهانی فولاد، تولید جهانی فولاد در نوامبر نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از چهار درصد کاهش داشت.

در این بین قیمت سنگ آهن از بیش از ۷۰ دلار در هر تن در ابتدای سال ۲۰۱۵ و حدود ۱۳۵ دلار در ابتدای سال ۲۰۱۴ ریزش کرده است. اوج قیمت سنگ آهن در سال ۲۰۱۱ بالای ۱۹۰ دلار در هر تن بود.

پس از ریزش قیمت مذکور بعضی از تحلیلگران درباره دورنمای سنگ آهن در سال ۲۰۱۶ خوش بینی محتاطانه ای داشته اند و بر این باورند که قیمتها بیشتر از این کاهش پیدا نخواهند کرد و اگر قیمت فولاد افزایش بیشتری داشته باشد، قیمت سنگ آهن هم بهبود خواهد یافت.

سایر تحلیلگران معتقدند کاهش بیشتر تولید کارخانه‌های فولادسازی چین ممکن است به تقاضای کمتر برای سنگ آهن منجر شود و باعث شود قیمت این کالا کاهش بیشتری پیدا کند.

طبق اسنادی که از سوی خبرگزاری دولتی شینهوا منتشر شده است، رهبران چین سال آینده قصد دارند کنترل مازاد ظرفیت صنعتی را در اولویت قرار دهند. موجودی سنگ آهن انبار شده در بنادر بزرگ چین به بالاترین سطح در هفت ماه گذشته صعود کرده است.

دولت استرالیا اخیرا با اشاره به روند کم سابقه ریزش قیمت در سال ۲۰۱۵، قیمت مورد پیش بینی برای سنگ آهن در سال ۲۰۱۶ را به میزان ۱۹ درصد کاهش داده و ۴۱٫۳۰ دلار در هر تن برآورد کرده است.

۰۷:۱۰:۳۱ به گزارش ایرنا، کاساچیف روزجمعه درگفت و گو با خبرگزاری روسیا سگودنیا به جمع بندی رویدادهای سال ۲۰۱۵ و مهم برای روسیه پرداخت و گفت: درعرصه سیاست خارجی روسیه نتایج به دست آمده خوش بینانه است.
وی دراین عرصه به تاسیس اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان رویداد بسیار مهم برای روسیه و همسایگانش اشاره کرد که از ابتدای سال ۲۰۱۵ آغاز بکار کرد.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا در اول ژانویه سال ۲۰۱۵ توسط روسیه، بلاروس و قزاقستان تاسیس شد و درطول سال گذشته ارمنستان و قرقیزستان هم به آن ملحق شدند. جمهوری اسلامی ایران هم برای مشارکت با این اتحادیه ابرازعلاقمندی کرده است.
رییس کمیسیون امور بین المللی شورای فدراسیون در ادامه مصاحبه به توافق میان ایران و گروه ۱+۵ درمورد برنامه هسته ای ایران اشاره و آن را از مهم ترین رویدادهای جهان در سال گذشته خواند و افزود: این واقعه مثبت دیگری درعرصه سیاست خارجی روسیه بود.
برجام روز۱۴ ماه جولای سال گذشته میان ایران و گروه ۱+۵ در نتیجه چند دور مذاکرات طولانی که حدود دو سال به طول انجامید به دست آمد.
کاساچیف درهمین حال خاطرنشان کرد: متاسفانه موارد منفی درعرصه مناسبات بین المللی بیشتر از رویدادهای مثبت بود.
وی ازجمله موارد منفی به سرنگونی یک فروند هواپیمای مسافربری ایرباس ۳۲۱ روسیه بر فراز صحرای سینا درماه نوامبر گذشته توسط تروریست ها اشاره کرد که ۲۲۴ مسافر و خدمه آن کشته شدند.
مقام روس همچنین به سرنگونی یک فروند بمب افکن سوخو-۲۴ روسیه توسط جنگنده ترکیه در حریم هوایی سوریه اشاره کرد و افزود: این مورد هم مانند سرنگونی هواپیمای مسافربری روسی توسط تروریست ها حمله تروریستی بود با این تفاوت که مجریان این اقدام تروریستی نظامیان ترکیه بودند.
رییس کمیسیون امور بین المللی شورای فدراسیون درمورد اوضاع خاورمیانه گفت: وضعیت این منطقه ازجمله سوریه درسال ۲۰۱۶ نیزهمچنان متشنج خواهد بود.
وی با اشاره به تهدید جدی تروریسم برای امنیت خاورمیانه و سایر مناطق جهان گفت : با دشمن بسیار جدی مواجه هستیم که برای به چالش کشاندن هر ائتلافی امادگی دارد.
وی افزود: سال ۲۰۱۶ از این نظر آزمونی برای جامعه بشری در کسب توافق خواهد بود.
شورای فدراسیون در واقع مجلس علیای پارلمان روسیه است که از ۱۷۹عضو نماینده مناطق مختلف این کشور تشکیل شده است.

۰۷:۰۸:۴۸ به گزارش ایرنا ، این نیروهای افراطی ضد ایرانی از حزب رقیب و مخالف باراک اوباما در تازه ترین جنجال آفرینی، آزمایش موشک میان برد عماد را بهانه و دستاویزی برای فشار به رئیس کاخ سفید قرار دادند و تلاش کردند تا تحریم های جدیدی علیه ایران وضع کنند.
تنها ۲۴ ساعت پس از انتشار خبر مربوط به اعلام تحریم چندین شخص حقیقی و حقوقی ایرانی و غیر ایرانی به دلیل مشارکت در برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران ، آمریکا در تصمیم خود تجدید نظر کرده و آن را به تعویق انداخته است.
مقامات ایرانی بویژه دکتر حسن روحانی به تصمیم امریکا برای تحریم های جدید علیه کشورمان بلا فاصله واکنش نشان داده و اعلام کردند که این تصمیم خلاف توافق برجام است و رییس جمهوری ایران به وزارت دفاع دستور داد که برنامه های موشکی ایران را با ‘سرعت و جدیت بیشتری’ ادامه دهد.
حسن روحانی روز پنجشنبه در نامه ای خطاب به حسین دهقان، وزیر دفاع، نوشت: ظاهراً دولت آمریکا در نظر دارد،در ادامه سیاست های خصمانه و دخالت نامشروع و غیرقانونی خود در زمینه حق تقویت قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران، اقدام به افزودن افراد و مؤسسات جدیدی در فهرست تحریم های ظالمانه قبلی نماید؛ لازم است در چارچوب سیاست های دفاعی مصوب، برنامه تولید انواع موشک های مورد نیاز نیروهای مسلح با سرعت و جدیت بیشتری ادامه یابد.’
روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داده است که کاخ سفید تصمیم گرفته اعمال تحریم های تازه علیه ایران به خاطر برنامه موشک های بالستیک این کشور را عقب بیاندازد.
جمهوری خواهان افراطی رئیس کاخ سفید را متهم کرده اند که پس از سخنان آقای روحانی، اراده لازم برای به چالش کشیدن تهران را ندارد و
تحلیلگران غربی معتقدند که اعمال تحریم های تازه می تواند توافق هسته ای را با خطر روبه رو کند، توافقی که برای دولت اوباما یک موفقیت بشمار می اید و برای حزب دموکرات در انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا به عنوان یک برگ برنده باشد و در رای مردم آمریکا تاثیر بسزایی داشته باشد.
اقدام وزارت خزانه داری آمریکا در اعمال تحریم ها به اعتقاد نیویورک تایمز نه تنها می تواند سد بزرگی در اجرای کامل توافق برجام باشد، بلکه این تحریم نمی تواند پایدار هم باشد.
رویترز معتقد است که این رویارویی به یک آزمایش دیپلماتیک و سیاسی برای واشنگتن و تهران تبدیل شده است. انتظار می رود که آمریکا و اتحادیه اروپا اوایل سال جدید میلادی میلیاردها دلار از دارایی های ایران را آزاد کنند و به شرکت های ایرانی اجازه دسترسی به سیستم مالی بین المللی را بدهند و همچنین ممنوعیت هایی را که صادرات نفت ایران را با مشکل روبه رو کرده است ، بردارند.
توافق هسته ای برای اوباما و حسن روحانی رئیس جمهوری ایران به اعتقاد رویترز، یک دستاورد پر مخاطره بوده و هر دوی آنان از طرف تندروهای داخلی زیر فشار قرار دارند تا اثبات کنند که بر سر موضوعات گسترده تر سازش نکرده اند.
اما پرسش اساسی این است که ایا اوباما می تواند باردیگر بر فشارهای نیروهای افراطی رقیب فائق آید و بر پیمان خود در قبال برجام بایستد و تسلیم نشود؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که از یک سو رئیس کاخ سفید می داند که ایران بر تعهدات خود عمل کرده و لذا با توجه به واکنش دکتر حسن روحانی و وزارت دفاع، از حقوق قانونی خود در حوزه سیاسی و نظامی کوتاه نیامده و حاضر نیست در این زمنیه امتیازی به افراطیون امریکایی دهد.
از سوی دیگر همانطور که برخی تحلیلگران غربی گفته اند، این تحریم ها با اجرایی شدن برجام پایدار نخواهد بود و دولت آمریکا باید بادرک واقعیت ها و دوری از تخطی از تعهداتش در برجام، از هرگونه امتیاز دهی به نیروهای افراطی در حزب رقیب پرهیز کند.

۰۷:۰۸:۲۲ به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «یوکیا آمانو»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه‌ای که روز پنجشنبه منتشر شده بار دیگر ایران را به تلاش برای ساخت سلاح‌های اتمی متهم کرد.

او در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رسمی آلمان، (dpa)، درباره تمرکز نهاد بین‌المللی تحت امرش بر برنامه هسته‌ای ایران در آینده گفت: «مسئله تمام نشده است. هنوز چیزی شروع نشده است.»

آمانو در این مصاحبه که به نوشته خبرگزاری رسمی آلمان، «اخیراً» در مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین انجام شده گفت، خاطرنشان کرده که آغاز اجرای توافق هسته‌ای (برجام)، بررسی‌های دقیق آژانس از تأسیسات هسته‌ای ایران را متوقف نخواهد کرد.

مدیر کل آژانس در این باره گفت: «این، (بررسی‌ها) برای مدت طولانی ادامه خواهند داشت.»

آقای «آمانو»، بازرسی‌هایی که ایران در توافق «برجام» با آنها موافقت کرده را «قوی‌ترین ابزار‌های راستی‌آزمایی» به کار گرفته شده در سرتاسر دنیا خواند.

وی همچنین با تکرار ادعاهای پیشتر مطرح شده در گزارش قبلی خود درباره ارزیابی نهایی آژانس از مسائل گذشته و حال برنامه هسته‌ای ایران که آذرماه منتشر شد، بار دیگر ایران را به «تلاش‌های هماهنگ» برای توسعه سلاح‌های اتمی متهم کرد.

مدیر کل آژانس گفت: «برنامه هسته ای ایران، تاریخچه‌ای پیچیده دارد، و اعتمادی (به آن) وجود ندارد. آنها قبل از سال ۲۰۰۳، تلاشهایی هماهنگ برای ساخت فناورهای مرتبط با سلاح داشتند.»

مدیر کل نهاد دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل در گزارش روز دوم دسامبر – ۱۱ آذر- که ارزیابی نهایی آژانس از مسائل گذشته و حال برنامه هسته‌ای ایران را منعکس می‌کند نیز همین ادعا را مطرح کرده بود.

ایران همواره، ادعاهای کشورهای غربی به رهبری آمریکا درباره هر گونه تلاش برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای را رد و بر مصارف انرژی و دارویی این برنامه تأکید کرده است.

«آمانو» انجام بازرسی‌ها از برنامه هسته‌ای ایران را «چالش تاریخی بزرگ برای ما» خواند و گفت بازرسان آژانس به سرعت قادر خواهند بود سوءاستفاده از مواد هسته‌ای در هر یک از تأسیسات ایران برای ساخت سلاح اتمی را تعیین کنند.

آمانو گفت: «اگر آنها تلاش کنند چیزی را پنهان کنند، ما به طور معمول، شواهد آن را در جایی پیدا خواهیک کرد و شروع به پرسیدن سوال خواهد کرد.»

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر از کمبود منابع مالی برای انجام تعهداتش در زمینه برنامه هسته‌ای ایران انتقاد کرده است.

۰۷:۰۷:۴۵ به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری فارس، پیامدها و خصومت پسابرجامی آمریکا امشب ۱۰ دی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با حضور «سید عباس عراقچی» رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام، «فؤاد ایزدی» کارشناس مسائل سیاسی و «حمیدرضا آصفی» سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در ابتدا در پاسخ سؤال اول مجری برنامه پیرامون خصومت‌های پسابرجامی آمریکا، گفت: نامه اخیر رئیس‌جمهور درباره صنعت موشکی کشورمان به وزیر دفاع، یکی از مهم‌ترین موضوعات دو سه سال گذشته به حساب می‌آید.

وی با اشاره به جدا کردن کامل موضوع موشک‌ها و سیستم‌های دفاعی ایران از بحث مذاکرات هسته‌ای، افزود: طرف مقابل نباید به هیچ وجه وارد مسائل موشکی دفاعی جمهوری اسلامی ایران شود.

*برنامه موشکی ایران قابل مصالحه و مذاکره نیست

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با بیان این که در برجام اشاره به بحث موشکی نشده است، خاطرنشان کرد: بحث سیستم‌های دفاعی و موشکی جمهوری اسلامی ایران قابل مذاکره و مصالحه نبوده و نیست.

عراقچی ادامه داد: نامه رئیس‌جمهور تاکید بر این که است که موضوع برنامه موشکی ایران قابل مصالحه و مذاکره نیست.

*آزمایش‌های موشکی ایران به هیچ عنوان نقض برجام نیست

وی با اشاره به آزمایش موشک عماد در راستای برنامه‌های دفاعی کشور تصریح کرد: آزمایش‌های موشکی ایران به هیچ عنوان نقض برجام نیست.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با اشاره به این که آمریکا و کشورهای اروپایی در راستای آزمایش موشکی ایران اعلام کردند که نقض برجام صورت نگرفته است افزود: اروپایی‌ها و غربی‌ها بر این تفکیک نیز اظهار داشتند.

عراقچی با اشاره به اینکه قطعنامه تا زمانی که به روز اجرایی شدن نرسد ۶ قطعنامه گذشته هنوز معتبر است لذا امیدواریم ظرف کمتر از دو هفته آینده قطعنامه‌های گذشته لغو شود.

وی با اشاره به این که قطعنامه ۱۹۲۹ هنوز حاکم است و اعتبار دارد افزود: آمریکایی‌ها در صدد هستند تا به بهانه نقض قطعنامه برخی دست اندرکاران آزمایش موشکی را در لیست تحریم قرار دهند به گونه‌ای که قرار بود ظرف روز گذشته آن عده در لیست تحریم قرار بگیرند.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با بیان این که آمریکا در حال بررسی است تا ۱۱ شخص حقیقی و حقوقی سه شرکت و ۸ نفر را که در برنامه موشکی ایران همکاری می‌کردند را در لیست تحریم قرار دهد.

عراقچی با تاکید بر این که بین بحث برجام و آزمایش‌های موشکی تفاوت است اظهار داشت: حساب برنامه‌های موشکی ما از برجام جدا است.

وی با تاکید بر این که به برنامه موشکی خود بدون هر گونه تزلزل ادامه خواهیم داد گفت: نامه رئیس‌جمهور تاکید بر این بود که موضوع برنامه دفاعی ما قابل مذاکره نیست و اگر آمریکا دست تحریم بزند پاسخ قاطع جمهوری اسلامی ایران پیشبرد هر چه سریع تر برنامه موشکی و گسترش آن خواهد بود.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با بیان این که برنامه موشکی ما در ابعاد خود پیشرفت خواهد کرد افزود: در پاسخ به آمریکایی‌ها با شتاب به جلو پیش خواهیم رفت.

عراقچی افزود: دیدگاه ما در این رابطه کاملاً روشن است و به مقامات آمریکایی و ۱+۵ دیدگاه‌هایمان را منعکس کرده‌ایم که بحث موشک از برجام جدا است و تزلزلی دراین‌باره نخواهیم داشت.

وی افزود: امروز وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که در حال بررسی این موضوع است.

*نامه رئیس‌جمهور به وزیر دفاع بر محور بدبینی نسبت به خصومت‌های آمریکا نوشته شده است

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با تاکید بر این که ما همواره با بدبینی مذاکره کردیم و در تعاملاتمان نیز با بدبینی با آمریکایی‌ها برخورد می‌کنیم و هر گونه تدابیری که اتخاذ می‌شود مبتنی بر همین بدبینی است گفت: اتفاقاً نامه رئیس‌جمهور بر اساس همین بدبینی و نگرانی نسبت به رفتارهای خصومت‌آمیز آمریکایی‌ها طراحی شده و دستوراتی که ایشان دادند مبنی بر این است که اگر آن‌ها بخواهند چنین خبطی انجام دهند برخورد ما یک برخورد قاطع و محکم خواهد بود.

*مذاکرات هسته‌ای به معنای خاتمه دادن به سیاست‌های خصمانه آمریکا ضد ایران نیست

عراقچی در پاسخ به این سؤال که آیا رویکرد خصمانه آمریکایی‌ها بلافاصله بعد از خروج اورانیوم از کشور معنای خاصی دارد گفت: برداشت می‌شود نیروهایی در آمریکا به دنبال برهم زدن برجام هستند، این‌ها در طول یکی دو سال گذشته تمام تلاش خود را به خرج دادند که جلوی مذاکرات را بگیرند یا مذاکرات موفق نشود و بعد از اتمام مذاکرات نیز سعی کردند که برجام نتواند از سطح کنگره عبور کند و پس از آن هم به روش های مختلف سعی کردند به اجرای موفق برجام خدشه وارد کنند.

وی اضافه کرد: این نیروها و لابی‌های مختلف و در رأس آن‌ها لابی صهیونیستی و برخی دیگر از منطقه در این حرکت‌ها نقش دارند و تمام تلاش خود را در کنگره کردند که موانع متعددی را بر سر راه اجرای برجام ایجاد کنند.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام بیان داشت: البته سیاست‌های خصمانه آمریکا را نباید به مدت چندماهه اخیر محدود کرد و این سیاست‌ها، سیاست‌هایی است که در طول سی و چند سال گذشته ادامه داشته و ما هر روز با سیاست‌های خصمانه آمریکا مواجه بودیم و بر این اساس نیز بارها عرض کردیم که مذاکرات هسته‌ای به معنای خاتمه دادن به خصومت‌های آمریکا علیه ایران نیست بلکه ما به دنبال مدیریت یکی از مواردی هستیم که بین ما و شورای امنیت، آمریکا و اروپا وجود دارد و آن هم بحث هسته‌ای است و بر این اساس نیز فقط در موضوع هسته‌ای مذاکره کردیم.

*لابی صهیونیستی در کنگره آمریکا به شدت به دنبال ایجاد مانع در اجرای برجام است

عراقچی خاطر نشان کرد: بر اساس موضوع هسته‌ای و رسیدن به توافق در موضوع هسته‌ای اصلاً به معنای این است که سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه ایران خاتمه پیدا کرده بود بلکه این سیاست‌ها ادامه‌دارد و ادامه هم خواهد داشت و عواملی هم در این بین هستند که می‌خواهند از این فضا استفاده کنند و جلوی اجرای موفق برجام را بگیرند و اجازه ندهد که ایران بتواند از منابع اجرای برجام منتفع شود و بر این اساس نیز ما نباید اجازه بدهیم برخی لابی‌های مختلف در کنگره آمریکا و متصل به رژیم صهیونیستی برای ما دستور کار مشخص کنند که چگونه حرکت کنیم.

*تصور اینکه بعد از مذاکرات هسته‌ای آمریکایی‌ها با ما رفیق خواهند شد امید واهی و اشتباه است

در ادامه این بخش وی همچنین در پاسخ به این سؤال که چرا بعد از اجرای برجام ما شاهد ادامه برخوردارهای خصمانه آمریکا هستیم گفت: هیچ کس نباید توقع داشته باشد که خصومت آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران خاتمه پیدا کرده باشد، تا وقتی که جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی ایران است و تا وقتی که در مقابل سلطه‌جویی های آمریکا در منطقه و در سطح بین‌المللی ایستادگی می‌کند و تا وقتی که به دنبال اهداف و اصول انقلاب اسلامی است این خصومت‌ها از طرف رژیم آمریکا ادامه پیدا خواهد کرد و کسی نباید این امید را داشته باشد که مذاکرات هسته‌ای و یا توافق بر سر موضوعات هسته‌ای به سیاست‌های خصمانه آمریکا خاتمه بدهد، اصلاً چنین هدفی از ابتدا در کار نبوده و نه ما اصولاً به دنبال آن بودیم و نه این هدف قابل رسیدن است بنابراین این تصور که بعضی‌ها امید دارند بعد از مذاکرات هسته‌ای آمریکایی‌ها با ما رفیق خواهند شد امید واهی و اشتباه است.

رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد: از ابتدا که ما مذاکره را شروع کردیم عنوان کردیم که خصومت‌ها ادامه پیدا خواهد کرد و این مذاکرات به معنای ایجاد رابطه بین ایران و آمریکا و به معنای خاتمه یافتن خصومت‌ها و درگیری‌ها به معنای رضایت دادن ایران به سیاست‌های سلطه آمریکا و یا رضایت دادن آن‌ها به اصول و اهداف انقلاب اسلامی نیست بلکه کماکان مسیر چالش بین ایران و آمریکا ادامه پیدا خواهد کرد.

عراقچی اظهار داشت: البته یکی از موضوعات به عنوان موضوعی که فقط موضوع ایران و آمریکا نیست بلکه مرتبط با شورای امنیت و اروپایی‌ها نیز این موضوع را ما در قالب یک حرکت چندجانبه بین‌المللی و با مشارکت چین، روسیه، اروپا و آمریکا مدیریت می‌کنیم تا به یک راه‌حلی برسیم که مطلوب جامعه بین‌المللی باشد، بنابراین انتظار را باید داشت که سیاست‌های خصمانه آمریکا ادامه پیدا خواهد کرد و به همین دلیل هم است که رئیس‌جمهور قاطعانه به وزیر دفاع دستور دادند که اگر آن‌ها در جهت محروم کردن ایران از حق مشروع خود برای دفاع از خود بخواهند خللی ایجاد کنند ما برنامه موشکی خود را با شتاب بیشتری نسبت به گذشته ادامه خواهیم داد.

*آمریکا سعی دارد اهرم‌های قدرت جمهوری اسلامی ایران را یکی پس از دیگری از دست ما بگیرد

در ادامه گفتگوی ویژه خبری امشب فؤاد ایزدی کارشناس مسائل سیاسی نیز در پاسخ به این سؤال که آمریکایی به دنبال چه هستند گفت: آمریکایی‌ها لیستی از اهرم‌های قدرت جمهوری اسلامی ایران تهیه کردند که در انگلیس قدرت هسته‌ای ایران، قدرت منطقه‌ای ایران، قدرت تسلیحاتی و موشکی ایران و قدرت ایران در مدیریت مباحث داخلی خود وجود دارد و هدف آمریکا این است که این اهرم‌های قدرت را یکی‌یکی از دست ما بگیرند و خیال می‌کنند در حوزه هسته‌ای با برجام موفق بودند و هم اکنون به سراغ موارد دیگری از جمله مباحث تسلیحاتی و موشکی رفتند.

وی یادآور شد: اخیراً گزارشی طی ده روز پیش منتشر کردند و در آن اعلام کردند که هر موشکی در ایران که به برد بیش از ۳۰ کیلومتر داشته باشد موشک بال استیک تلقی می‌شود که بر این اساس اکثریت موشک‌های ما این خاصیت را دارند و اگر قرار باشد ما به صحبت‌های طرف مقابلمان گوش کنیم در عمل نباید توانمندی موشکی داشته باشیم و این حرف غیرمنطقی است که طرف مقابل می‌زند که ما هر هفته شما را تهدید به حمله نظامی می‌کنیم و شما نیز در حوزه دفاع از خود نباید کاری کنید.

این کارشناس مسائل سیاسی همچنین اظهار داشت: تفکیک این موضوع که در آمریکا یک عده مخالف برجام هستند و یک عده موافق آن هستند و این که خواهیم این تصور را ایجاد کنیم که آن‌هایی که مخالف برجام هستند آدم‌های بد هستند و اوباما و کری در دار و دسته آدم‌های خوب قرار دارند تصویر جنایت‌های آمریکا،قوه مجریه آمریکا و شخص آقای اوباما است چرا که در مورد اخیراً موشکی وزارت خزانه‌داری آمریکا که وزیر آن توسط رئیس‌جمهور تعیین می‌شود و بدون دستور او وزیر نمی‌تواند کاری انجام دهد بانی این کار است و این داستان ربطی به کنگره ندارد ضمن این که در بحث تغییر قانون ویزا نیز اولین مجموعه‌ای که از این بحث حمایت کرد آقای اوباما بوده است.

در ادامه گفت‌وگوی ویژه خبری حمیدرضا آصفی سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه کشورمان نیز که در تماس تلفنی در گفتگوی امشب مشارکت کرد در پاسخ به این سؤال که آیا تحریم‌هایی بر مبنای بندهایی که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت آمده از سوی آمریکا طراحی می‌شود گفت: دوستان ما در وزارت خارجه در مذاکرات به روشنی این موضوع را برای طرف آمریکایی تبیین کردند که موضوع موشکی مرتبط با توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران است و موضوع مقوله امنیت ملی کشور است و ارتباطی با برجام ندارد و در طول مذاکرات نیز ما از این مبدأ حرکت کردیم که کار درستی بود ولی این که آمریکایی‌ها حالا این مسائل را مطرح می‌کنند ریشه در خصلت زشت آمریکا در دبه کردن موضوعات دارد.

وی با بیان این که بحث موشکی هیچ ارتباطی به برجام ندارد گفت: ما از ابتدای انقلاب تا به امروز هیچ حرکتی را از سوی آمریکا ندیدیم که ما را امیدوار کند تا از بدبینی نسبت به آمریکا دست برداریم و به نظرم اتفاقی که در آمریکا افتاده است و در آینده هم ادامه خواهد داشت ادامه‌دار خواهد بود و بر این اساس‌نامه رئیس‌جمهور به موقع بود و ما باید به آمریکایی‌ها هشدار لازم را می‌دادیم و برایشان به روشنی مشخص می‌کردیم که موضوعات را جا به جا نکنند.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه همچنین در خصوص نامه آقای کری و این که آیا نامه وی ضمانت اجرایی دارد نیز اظهار داشت: بنده معتقدم که دولت آمریکا قصد اجرای برجام را دارد و تلاش می‌کند و هر لحظه ممکن است مقررات دست و پا گیر برجام که توسط کنگره وضع شده است را دور بزند اما این موضوع به لحاظ روانی اثر خود را در شهروندان اروپایی می‌گذارد اما آن چه که به ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران برمی‌گردد این است که محکم با این اقدامات برخورد کنیم و برای آمریکایی روشن سازیم که نمی‌توانند با الفاظ و قانون بازی کنند.

*دولت باید بر اساس مصوبه مجلس تا تعیین تکلیف قوانین نقض برجام از خارج کردن اورانیوم از کشور صبر می‌کرد

در ادامه این بحث فؤاد ایزدی کارشناس مسائل سیاسی کشورمان نیز با بیان این که ما در خصوص لغو برجام مصوبه مجلس شورای اسلامی و نامه رهبری را داریم اظهار داشت: بر اساس مصوبه مجلس دولت موظف است که هر گونه پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو موثر تحریم‌ها یا بازگرداندن تحریم‌های لغو شده و وضع تحریم‌های دیگر را رصد کند و اقدامات مناسب را انجام داده و همکاری داوطلبانه را متوقف سازد لذا بر این اساس زمانی که ما این دست اقدامات را از طرف مقابل مشاهده می‌کنیم باید دولت قانون را بر اساس مصوبه مجلس اجرا می‌کرد و عنوان می‌کرد که ما عجله‌ای برای خارج کردن اورانیوم نداریم و اورانیوم را از کشور خارج نخواهیم کرد تا تکلیف قوانین نقض برجام مشخص شود.

در ادامه اظهارات ایزدی‌ریا، آصفی نیز در همین باره اظهار داشت: نباید به گونه‌ای عمل کنیم که طرف مقابل احساس کند که ما نیاز داریم و از طرف دیگر نیز نباید به گونه عمل کنیم که آن‌ها بتوانند این مانور را بدهند که ایران زیر برجام زده است لذا عرض بنده این است که تمامی اقدامات ما باید همان‌گونه که مقام معظم رهبری نیز تاکید کردند به تدریج صورت گیرد و از طرف دیگر هم نباید به گونه‌ای عمل کنیم که تا کسانی که مخالف برجام هستند ایران را مقصر جلوه دهند.

۰۷:۰۷:۳۸ حمیدرضا رستمی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با اشاره به سخنان وزیر نفت درباره کاهش برنامه تولید متانول، گفت: ما ۵ میلیون تن تولید متانول داریم و با توجه به پروژه‌های در دست اجرا در آینده ۱۲٫۵ تا ۱۳ میلیون تن تولید خواهیم کرد، اما امیدواریم در نهایت به حدود ۱۶ میلیون تن تولید متانول برسیم.

وی افزود: طرح‌هایی که خارج از این چارچوب تعریف شده‌اند یا به برنامه هفتم منتقل می‌شوند یا متناسب با بازار و شرایط اقتصادی درباره آنها تصمیم‌گیری خواهد شد یا سهامداران آنها ترغیب می‌شوند که زنجیره ارزش را تکمیل کنند.

مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پتروشیمی در پاسخ به پرسشی درباره صرفه اقتصادی تولید پروپیلن از متانول و عدم تمایل بخش خصوصی و شبه دولتی برای سرمایه‌گذاری در این بخش، گفت: تجارت جهانی پروپیلن به تنهایی بسیار پایین و در بهترین شرایط در حد ۴ میلیون تن در سال است و اما تجارت محصولات حاصل از پلی پروپیلن بسیار در جهان گسترده است.

وی تصریح کرد: به عبارت دقیق‌تر سرمایه‌گذاران اگر زنجیره ارزش پروپیلن را ادامه بدهند بهتر است و صرفه اقتصادی قابل قبول‌تری خواهد داشت؛ به ویژه با توجه به این نکته که تکنولوژی‌ میان دستی پتروشیمی الان قابل دسترس‌تر هستند.

به گزارش فارس، قیمت ارزان خوراک گاز سرمایه‌گذاران را به گونه‌ای به سرمایه‌گذاری در تولید متانول ترغیب کرده است که در سال های آینده حجم عظیمی از متانول تولیدی مازاد ایران وارد بازار جهانی خواهد شد و اشباع بازار، قیمت این محصول کم‌ارزش را کمتر از آنچه هست خواهد کرد.

با این وجود مقاومت شدیدی درباره اصلاح قیمت خوراک گاز از سوی ذینفعان وجود دارد. از سوی دیگر وزارت نفت راهکار حل این مشکل را تولید پروپیلن اعلام می‌کند. با این وجود سهامداران پروژه‌های متانولی می‌گویند که اقتصادی بودن تولید پروپیلن برای آنها در هاله‌ای از ابهام است.

کارشناسان نیز می‌گویند علیرغم آنکه پروپیلن ۳ برابر متانول قیمت دارد، اما از هر ۳ مولکول متانول، یک مولکول پروپیلن تولید می‌شود و عملا تولید پروپیلن از متانول را از نظر اقتصادی در بهرتین حالت سر به سر می‌کند.

۰۷:۰۵:۱۲ امیدواریم جو امروز هم مثل چهارشنبه باشد

۰۷:۰۴:۵۶ سلام صبح بارانی و نسبتاً تمیز تر هوا برای شما بورسی ها به خیر و شادی

اخبار بازار امروز ...(بخش اول)

آخرین تحلیل‌ها

بتاسهم را دنبال کنید

اخبار بازار امروز …(بخش اول)

روش‌های جایگزین پرداخت