۰۷:۴۳:۴۷ گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته در شروع هفته کاری، شرایط متعادلی را تجربه کرد که البته با تمرکز معامله‌گران بر گروه قندی همراه بود. در بازار دیروز، معامله‌گران در شرایطی فعالیت خود را شروع کردند که دو نماد قند اصفهان و قزوین با ضوابط رفع گره‌های معاملاتی با جهش قیمتی ۱۵درصدی مواجه شدند.

این در حالی است که شرکتی نظیر قند قزوین با پیش‌بینی سود ۱۵ریالی در سال جاری، به دلیل عملیات فصلی در شش ماه نخست امسال ۴۲۴ریال معادل۷میلیارد تومان زیان ساخته است. در بازار دیروز در کنار وضعیت گروه قندی گمانه‌زنی در مورد پایان برنامه خروج از رکود دولت در بحث وام خودرو مطرح بود که این گمانه‌زنی ظهر دیروز تایید شد و بانک مرکزی در نامه‌ای خواستار توقف فروش خودرو‌سازان در رقم ۱۱۰هزار دستگاه شد.دیروز بانک مرکزی با ارسال نامه‌ای به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد با توجه به اینکه مقرر شده است صرفا منابع مالی مورد نیاز برای خرید اسناد تجاری ناشی از فروش مدت‌دار موجودی خودروی تولید داخل توسط بانک‌ها تا سقف ۱۱۰ هزار دستگاه تامین شود، بنابراین شرکت‌های خودروساز و نمایندگی‌های ذی‌ربط نسبت به رعایت این توافق دقت لازم را داشته باشند؛ بدیهی است تامین مالی تولیدات آتی از این محل میسر نخواهد بود. در خبرهای مهم اقتصادی دیروز همچنین اعلام شد بدهی دولت به بانک‌ها به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان رسید؛ این صعود در حالی رخ داده که از یک سال گذشته تاکنون رئیس کل بانک مرکزی ضمن درخواست تسویه بدهی از رئیس‌جمهور، تقاضای تامین مالی برای کاهش این طلب را از رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی نیز مطرح کرده است.

به گزارش «ایسنا»، گر چه آمار و ارقام ترازنامه بانک‌ها از خرداد ماه امسال تاکنون از سوی بانک مرکزی به روز نشده است ولی اخیرا اکبر کمیجانی، قائم‌مقام بانک مرکزی از بدهی ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی بخش دولتی به بانک‌ها خبر داد.در بازار دیروز رشد بهای دلار همچنان ادامه داشت و دلار به رقم ۳هزار و ۶۰۰تومان نزدیک شد، افزایش بهای دلار خبر مناسبی برای شرکت‌های دارای صادرات به شمار می‌رود.در گروه فلزی دیروز به دنبال درخواست بورس، فولاد خراسان تعدیل ۵۷درصدی را در سود خود اعلام کرد. نماد «فخاس» اقدام به تعدیل منفی ۵۷ درصدی سود هر سهم سال مالی اسفند ۹۴ کرده و در عملکرد ۶ ماهه سود ۲۱۸ ریالی هر سهم (که در اولین پیش‌بینی ۳۱۲ ریال بود) را به ۹۳ ریال کاهش داده و تنها ۲۶ ریال معادل ۲۸ درصد از آخرین سود را پوشش داده است.در گروه خودرویی دیروز اعلام شد که میزان تولید خودروهای سنگین در کشور مهرماه افت کرده است. در این مدت تولید انواع کامیون در ایران خودرو دیزل با کاهش ۳/ ۶ درصدی از ۱۱۱ دستگاه در مهر ۱۳۹۳ به ۱۰۴ دستگاه کاهش یافت. مهر امسال تولید انواع کامیون در سایپا دیزل نیز با کاهش ۶۰ درصدی از ۵۰۵ دستگاه در مهر ۱۳۹۳ به ۲۰۲ دستگاه رسید. مهر امسال تولید انواع کامیون در گروه بهمن با افت ۱/ ۴۳ درصدی از ۵۷۳ دستگاه در مهر ۱۳۹۳ به ۳۲۶ دستگاه کاهش یافت.در مجموع بازار دیروز بازاری متعادل بود که در نهایت به رشد ۱/ ۱۴ واحدی شاخص کل منجر شد. شاخص در پایان بازار دیروز عدد ۶۳هزار و ۷۰واحد را نشان می‌داد ،ارزش معاملات نیز دیروز به رقم ۷۷میلیارد تومان در بورس و ۱۰۵میلیارد تومان در فرابورس رسید.

۰۷:۴۳:۲۰ گروه بورس- هدیه لطفی: نوسانات شاخص کل بورس در روز گذشته نیز طبق روال‌ روزهای اخیر با افت این نماگر و صعود آن در لحظات پایانی بازار به مدد چند نماد ادامه یافت؛ به‌طوری‌که در جریان معاملات دیروز افزایش ۱۴ واحدی و توقف در محدوده ۶۳ هزار و ۷۰ واحدی برای آن به ثبت رسید.

افزایش ۰۲/ ۰ درصدی شاخص کل بورس در روز گذشته که بیشتر به مدد گروه شیمیایی و در صدر آنها نمادهای تاپیکو و شپدیس رخ داد با کاهش شاخص بیشتر صنایع فعال در بورس همراه بود؛ در این روز ۱۲ صنعت با افزایش روزانه شاخص، ۲۲ صنعت با کاهش و ۳ صنعت نیز بدون تغییر بودند که در این میان صنعت قند و شکر با ثبت بازدهی روزانه ۵/ ۵ درصدی با اختلاف زیادی از دیگر صنایع در صدر قرار گرفت و شاخص محصولات کانی غیرفلزی، سایر واسطه‌گری‌های مالی، حمل‌ونقل‌، بیمه و استخراج سایر معادن به ترتیب با بازدهی بالای نیم درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. منسوجات، محصولات چوبی و ساخت دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی سه صنعتی بودند که روز گذشته بدون تغییر بودند. این در حالی است که ۲۲ صنعت از جمله زراعت و خدمات وابسته با ثبت نوسان منفی ۵ درصدی بیشترین زیان روزانه را به‌خود اختصاص داد، فرآورده‌های نفتی، محصولات غذایی، ساخت محصولات فلزی، لاستیک و پلاستیک، انبوه‌سازی، ابزار پزشکی و استخراج زغال سنگ از دیگر صنایع منفی بودند.

تاثیر افزایش نرخ ارز بر صنایع

همواره تاثیرپذیری بازار سرمایه از افزایش نرخ دلار با تاخیر فازی نمایان شده که دلیل عمده این موضوع تاثیرغیرمستقیم این موضوع بربازار است؛ به‌طوری‌که نوسان نرخ ارز ابتدا بر صنایع بورسی وارد شده و سپس در قیمت سهام آنها و در نهایت برشاخص کل بورس نمایان می‌شود. از سوی دیگر یکسان نبودن تاثیر افزایش نرخ ارز بر شرکت‌های حاضر در بورس وجود دارد؛ به‌طوری‌که شرکت‌هایی که صادراتی هستند یا محصولاتشان براساس قیمت‌های بین‌المللی در بورس کالا ارزش‌گذاری می‌شود تاثیر مثبتی از افزایش نرخ ارز خواهند داشت. این درحالی است که شرکت‌های واردات محور با افزایش بهای تمام شده کالای ساخته شده و در نتیجه کاهش حاشیه سود و درآمد روبه‌رو‌ خواهند بود. جدای از تاثیر افزایش نرخ ارز بر حاشیه سود شرکت‌هایی که بودجه خود را بر پایه ارز در پیش بینی سال‌جاری گزارش کرده‌اند، برخی از شرکت‌های تولید‌کننده مواد پتروشیمی (نظیر پتروشیمی خارک و پردیس) به لحاظ نوع داد و ستد و نقل و انتقال حوالجات ارزی خود، درآمد حاصل از فروش محصولات صادراتی خود را بر مبنای برابری نرخ ارز (دلار،یورو…) با ریال در بازار آزاد، شناسایی و وصول می‌کنند که از این بابت با تعدیل مثبت درآمد پیش‌بینی شده روبه‌رو‌ هستند. از سوی دیگر، شرکت‌های دارویی عمدتا اثرات و تبعات منفی در درآمدهای خود را از افزایش نرخ ارز تجربه خواهند کرد؛ شرکت‌های فعال در صنعت داروسازی غالبا وارد‌کننده مواد اولیه در تهیه انواع داروها هستند و هر‌چند برخی کارخانجات داروسازی صادرات محصول نیز دارند ولی وزن مصارف ارزی آنها بیشتر از منابع ارزی(فروش محصولات) بوده و در مجموع از افزایش نرخ ارز تاثیر منفی خواهند پذیرفت.

در این میان به نظر می‌رسد تولید‌کنندگان فلزات اساسی و محصولات پتروشیمی به علت اتکای زیاد برفروش ارزی، سریع‌ترین واکنش را به تحولات بازار ارز نشان دهند که در این راستا شرکت‌های پتروشیمی خارک، پتروشیمی پردیس، پتروشیمی اصفهان، ملی مس ایران، تولیدکنندگان سرب و روی و فولادسازان به‌عنوان تاثیر پذیرندگان اصلی این موضوع هستند، در مقابل خودرویی‌ها و داروسازان از جمله گروه‌هایی هستند که به سبب وابستگی به ارز وارداتی، از تضعیف ارزش ریال متضرر خواهند شد، هر‌چند مجوز افزایش نرخ محصولات این شرکت‌ها می‌تواند از فشار افزایش هزینه‌ها بکاهد. روز گذشته نرخ دلار مبادله‌ای به حدود ۳هزار تومان و آزاد نیز به ۳ هزار و ۶۰۰ تومان افزایش یافته است. درنظر گرفتن بودجه لحاظ شده شرکت‌های صادراتی (عموما نرخ‌های حدود ۳۳۰۰ تومان را برای دلار لحاظ کرده‌اند) اختلافی حدود ۱۰ درصد را نشان می‌دهد. در سمت دیگر، شرکت‌هایی که از ارز مبادله‌ای استفاده می‌کنند (۲۸۵۰ تومان مطابق با بودجه ۹۴) در صورت تک نرخی شدن دلار در ۳۵۰۰ تومان با افزایش حدود ۱۸‌درصدی در هزینه‌های خود مواجه خواهند شد.

ابهام در شیمیایی‌ها

در این راستا حسین صالحی از کارشناسان بازار سرمایه معتقد است: محصولات پتروشیمی با در اختیار داشتن سهم ۳۴درصدی (میعانات گازی نیز سهم ۲۰ درصدی دارند) از صادرات غیرنفتی ایران طی ۷ ماه ابتدایی و همچنین سهم ۳۰ درصدی از ارزش بازار بورس، تاثیرگذارترین صنعت برای بازار سرمایه هستند که این روزها بعد از گذشت ۸ ماه همچنان چالش نرخ خوراک گازی این صنعت که با توجه به ریزش قیمت‌های جهانی (به‌طور میانگین محصولات پتروشیمی نسبت به مدت مشابه حدود ۲۵درصد و میعانات بیشتر از ۴۰درصد ریزش داشته، تنها نکته نسبت رشد نرخ دلار بوده است به‌طوری که عمده شرکت‌ها در بودجه خود نرخ دلار را ۳۲۰۰ تومان در نظر گرفته و میانگین نرخ دلار از ابتدای سال ۳۳۴۰ و قیمت‌های فعلی ارز حدود ۳۶۰۰ تومان است که به‌طور میانگین ۱۰درصد بالای بودجه شرکت) وزن بیشتری در تاثیرگذاری سود شرکت پیدا کردند، بی‌پاسخ مانده است. وی ادامه داد: البته نرخ خوراک در این صنعت که بر مبنای نرخ مبادلاتی است و احتمالا نیمه سال آتی تک نرخی می‌شود نیز ابهام دیگر این صنعت است که البته با توجه به اصلاح قیمت بر درآمد (P/ E) که در این مدت اتفاق افتاده است، بخش عمده از این دو ریسک در قیمت‌ها لحاظ شده است.

به عقیده صالحی کاهش تحریم، از طریق افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه و کاهش هزینه مبادلات پول تاثیر مثبتی در این صنعت خواهد داشت.وی در ادامه با اشاره به کاهش نرخ نفت به‌عنوان مولفه اصلی و تاثیرگذار در این صنعت، گفت: چالش اصلی این صنعت کاهش شدید نرخ نفت در بازار‌های جهانی است که منجر به کاهش بهای فروش محصولات پتروشیمی نیز شده است؛ به نظر می‌رسد در افق یک سال آتی افزایش قابل‌توجه قیمت نفت محتمل نباشد. صالحی ادامه داد: خوشبختانه بهای تمام‌شده اکثر محصولات پتروشیمی ایران قابل رقابت با تولیدات دنیا است، بنابراین تداوم فعالیت و فروش شرکت‌های پتروشیمی در قیمت‌های فعلی نفت نیز کاملا توجیه‌پذیر است،حتی می‌توان این صنعت را به علت امکان صادرات گسترده، فارغ از رکود اقتصاد داخلی ایران دانست.

وضعیت صنایع در بازار دیروز

روز گذشته شاخص صنایع شیمیایی با بازدهی روزانه ۳۶/ ۰ درصدی و دارویی با بازدهی ۱۵/ ۰ درصدی از صنایع مثبت بودند؛ در گروه شیمیایی بیشتر نمادها با نوسان مثبت قیمتی روبه‌رو‌ شدند که در صدر آنها نیروکلر با ثبت ۱۱ درصد نوسان مثبت قرار داشت. بیشترین حجم معاملات این گروه نیز طبق روال روزهای اخیر به معاملات ۹/ ۹ میلیون سهمی پلی‌اکریل با ارزش ۲۴ میلیارد ریال تعلق داشت. تاپیکو و پارسان نیز هر‌کدام به ترتیب با ثبت معاملات ۷/ ۳ و ۸/ ۱ میلیون سهمی در رده‌های بعدی ایستادند.

گروه دارویی وضعیت متعادلی را در بازار دیروز داشت؛ نیمی از نمادهای این گروه سبزپوش و نیمی دیگر به رنگ قرمز درآمدند. همچنین بیشترین حجم معاملات در این گروه به جابه‌جا‌یی ۷۰۳‌هزار سهم «تیپیکو» تعلق داشت. اما روز گذشته گروه رایانه و غذایی از صنایع منفی بودند که هر‌کدام به ترتیب زیان ۱۳/ ۰ و ۴۵/ ۰ درصدی را تجربه کردند. در گروه رایانه رکیش و رتاپ با نوسان منفی قیمت و در مقابل مرقام و رانفور هر چند اندک اما نوسان مثبت یافتند. بیشترین حجم و ارزش معاملات در این گروه نیز به نماد رکیش با جابه‌جا‌یی بیش از ۲۶۸ هزار سهم به ارزش یک میلیارد ریال تعلق داشت.

این در حالی است که وضعیت در گروه غذایی به مراتب بدتر بود، به‌طوری‌که بیشتر نمادهای معامله شده در این گروه با نوسان منفی قیمتی همراه شدند، ۵ نماد نیز از جمله غگل، غدام و غسالم نیز بدون تغییر قیمت بودند و تنها نمادهای غاذر، غگرجی، غنوش و غپینو افزایش قیمت را شاهد بودند. در این گروه بیشترین حجم معاملات را لبنیات کالبر با معامله ۲/ ۱ میلیون سهمی به خود اختصاص داد، همچنین بیشترین ارزش معاملات به مبادلات ۴میلیارد ریالی صنعتی بهشهر تعلق گرفت.

۰۷:۴۳:۰۰ روابط عمومی فرابورس : مدیرعامل فرابورس ایران از استقبال گسترده شرکت‌کنندگان در کنفرانس موندو ویزیونه از تجارب بازار سرمایه و فرابورس ایران خبر داد و گفت: ابزارهای مالی اسلامی بیش از سایر موضوعات مورد توجه و علاقه سرمایه‌گذاران قرار گرفت.

امیر هامونی که برای حضور در کنفرانس موندو ویزیونه به لندن سفر کرده بود، در پنل «بازگشایی بازارهای خاورمیانه» به تشریح استراتژی‌های فرابورس ایران برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی پرداخت و گفت: فرابورس ایران با هدف متنوع‌سازی ابزارهای مالی، گستره وسیعی از ابزارها و بازارها را به بازار سرمایه ایران معرفی کرده و ارزش بازار آن بالغ بر ۲۳ میلیارد دلار است. وی با بیان اینکه ۱۰ درصد ارزش بازار فرابورس متعلق به بازار بدهی و ۹۰ درصد آن مربوط به بازار سهام است، درخصوص مکانیزم فعالیت این بازار توضیح داد: فرابورس ایران با همکاری ۹ تامین سرمایه، ۹۹ شرکت کارگزاری با حدود ۱۵۰۰ شعبه و همچنین ۳۰۰۰ شعبه آنلاین بانک در سال ۲۰۱۴ به بیش از ۵/ ۱ میلیون سرمایه‌گذار و ۳۰۰ شرکت ارائه خدمت کرده است.

به گفته وی، ارزش معاملات فرابورس ایران در سال ۲۰۱۴ به بیش از ۱۲ میلیون دلار رسید که حدود ۱۵ درصد آن مربوط به معاملات آنلاین است؛ ضمن اینکه معاملات ثانویه بیش از ۴۴ صکوک و اسناد خزانه اسلامی با میانگین نرخ بازده ۲۱ درصد در این بازار انجام می‌شود. مدیرعامل فرابورس ایران در ادامه به تشریح روند معاملات سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی در فرابورس ایران پرداخت و یادآور شد: از ابتدای سال ۱۳۹۴، حدود ۸۰ درصد ارزش معاملات خرید و ۸۲ درصد ارزش معاملات فروش متعلق به سرمایه‌گذاران حقوقی و ۶۸ درصد حجم معاملات خرید و ۷۴ درصد حجم معاملات فروش متعلق به سهامداران عمده بوده که دلیل این مساله، فعالیت سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در بازارهایی مانند بازار سوم (ادغام و تملیک) و بازار بدهی است. وی همچنین از بازار دارایی فکری به‌عنوان یکی از نقاط قوت فرابورس ایران در فضای پساتحریم یاد کرد که معاملات فناوری، اختراعات و طرح‌های صنعتی با دیگر کشورها را تسهیل خواهد کرد و صندوق‌های پروژه را نیز ابزار مناسبی برای سرمایه‌گذاران خارجی برشمرد که می‌توانند تامین مالی پروژه‌های مورد نظر خود را از این طریق انجام دهند. هامونی در این نشست در پاسخ به سوالی پیرامون پیش‌بینی وضعیت آینده فرابورس بیان کرد: اینکه فرابورس ایران توانسته طی این هفت سال گام‌های بزرگ ملی بردارد، برای ما بسیار پرمعنا و با اهمیت است و از همین رو به آینده‌ای روشن امیدوار هستیم و در فرآیند جهانی شدن بازار سرمایه ایران، از تمامی مشارکت‌کنندگانی که ما را در این مسیر یاری کنند به گرمی استقبال می‌کنیم.

استقبال از صکوک اسلامی

امیر هامونی در بازگشت از لندن ضمن ابراز خرسندی از حضور گسترده مدیران عامل و اعضای هیات‌مدیره بورس‌های اروپایی در پنل «بازگشایی بازارهای خاورمیانه» اظهار کرد: تجارب فرابورس برای سرمایه‌گذاران و مدیران بورس‌های خارجی جالب توجه بود و این افراد مایل بودند بدانند که فرابورس ایران در مدت ۷ سال چطور به این موفقیت‌ها دست یافته و سوالات متعدد آنها در مورد صکوک اسلامی را می‌توان دلیلی برای نگاه ویژه آنان به ابزارهای مالی اسلامی دانست. به گفته مدیرعامل فرابورس ایران، با توجه به اینکه ۹۸ درصد معاملات بورس لندن توسط افراد حقوقی انجام می‌شود، تجربه بورس ایران که افراد حقیقی معاملات بیشتری در آن انجام می‌دهند، مورد توجه آنها قرار گرفت. هامونی جمع‌بندی نهایی کنفرانس موندو ویزیونه را مثبت و در راستای توسعه بین‌المللی بازار سرمایه کشور دانست و افزود: در مجموع می‌توان گفت علاقه زیادی برای حضور در بازار صکوک، اوراق با درآمد ثابت و اسناد خزانه اسلامی در بین سرمایه‌گذاران خارجی دیده می‌شود، البته در آینده ورود خارجی‌ها به بازار سهام و موضوع ادغام و تملیک نیز قابل طرح است. وی به پیشنهاد شراکت بورس یک کشور اروپایی با ایران برای توسعه ابزارهای مالی اسلامی در این سفر اشاره کرد و افزود: اسناد خزانه اسلامی به‌عنوان یکی از ابزارهای نوین مالی که از تضمین دولتی برخوردار بوده و بازدهی مناسبی دارد نیز در کنار دیگر صکوک اسلامی کانون توجه سرمایه‌گذاران و مسوولان بورس‌های اروپایی بود. به گفته مدیرعامل فرابورس ایران، ایرانیان ساکن اروپا و مردم کشورهای همسایه ایران که در لندن اقامت دارند، علاقه وافری به کسب اطلاعات بیشتر برای سرمایه‌گذاری در بورس و فرابورس داشتند که باید از این پتانسیل و علاقه به خوبی استفاده کرد.

رایزنی برای عضویت فرابورس در فدراسیون جهانی بورس‌ها

هامونی در بخش دیگری از اظهاراتش، عضویت سازمان بورس در سازمان بین‌المللی کمیسیون اوراق بهادار (ISCO) را کلیدی و پیش‌نیاز عضویت فرابورس ایران در فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE) عنوان کرد و ادامه داد: در این سفر با رایزنی‌های انجام شده، مقرر شد که به محض عضویت سازمان بورس ایران در ISCO، مساله عضویت فرابورس ایران در دستور کار WFE قرار بگیرد تا فرابورس ایران در زمان ‌کوتاه‌تری به‌عنوان عضو ناظر این نهاد انتخاب شود. مدیرعامل فرابورس ایران در جریان سفر به لندن در دیدارهای جداگانه با لرد احمد، نماینده مسلمان مجلس اعیان انگلیس و همچنین جمعی از مدیران شرکت‌های معتبر اروپایی به تشریح قابلیت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری بازار سرمایه و فرابورس ایران پرداخت. امضای تفاهم‌نامه همکاری میان مرکز مالی ایران و موسسه موندو ویزیونه توسط امیر هامونی به‌عنوان عضو هیات مدیره مرکز مالی ایران از دیگر دستاوردهای این سفر بود.

۰۷:۴۲:۲۲ گروه بورس : رفتار بازار سهام این روزها، رفتاری آرام و تکراری است که در انتها به رشد ناچیز شاخص کل منجر می‌شود.برهمین اساس روز گذشته بورس تهران رشد اندک ۱/ ۱۴ واحدی را در کارنامه خود به ثبت رساند تا با حجم وارزش پایین، کماکان شاهد بی رمقی در این بازار باشیم. در این بین بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که بورس بر خلاف روند سنتی سال‌های گذشته که همواره به‌عنوان بازاری باoverreaction (فراواکنشی) مطرح بوده طی مدت اخیر به دلیل رکود عمیق در این بازار رفتاری متفاوت و دیر واکنشی رادر پیش گرفته است. با این وجود این بررسی‌ها حاکی از آن است که با اجرای سیاست‌های انبساطی دولت به‌خصوص در صنعت خودرو، بورس تهران کماکان نتوانسته رفتاری منطقی به این تحولات نشان دهد و واکنش‌ها را به زمانی فراتر از زمان فعلی موکول کرده است.

درجا زدن پی در پی شاخص

روز گذشته نماگر شاخص کل با رشد ۰۲/ ۰ درصدی به سطح ۶۳هزار و ۷۱ واحد رسید تا برای چهارمین روز کاری متوالی در این سطح درجا بزند. در جریان معاملات روز گذشته شاخص با روندی صعودی فعالیت خود را آغاز کرد، ولی در ادامه رفتاری نزولی به خود گرفت تا در ساعات پایانی به مدد خرید معامله‌گران حقوقی در نماد «شپدیس» با رشد ۱/ ۱۴ درصد به کار خود خاتمه دهد. در بازار روز گذشته نماد‌های «اخابر» و «وغدیر» با تاثیر ۲۱ و ۶/ ۱۱ واحدی بر شاخص کل تنها نماد‌های منفی درمیان هفت نماد تاثیر‌گذار برشاخص بودند و نماد‌های «شپدیس»، «تاپیکو»، «حکشتی» و «همراه» در میان نماد‌های مثبت‌کننده شاخص کل قرار داشتند. طی معاملات روز گذشته نماد معاملاتی شرکت‌های سیمان بهبهان، سیمان اصفهان و فنرسازی زر از سوی ناظر بازار سهام متوقف و درعین حال نماد معاملاتی شرکت‌های کنتورسازی ایران، نیرو کلر و اوراق اجاره رایتل بازگشایی شد.در این میان، بررسی حجم و ارزش معاملات نیز حاکی از آن است که همچنان تالار شیشه‌ای روزهای بی‌رمق و کم‌جانی را سپری می‌کند به‌طوری‌که حجم و ارزش به ترتیب با رقم۲۹۷ میلیون سهم و ۵۹۱میلیارد ریال با افت ۱۳درصدی در حجم و رشد ۶۱/ ۰ درصدی در ارزش معاملات نسبت به روز قبل مواجه شد.

بورس دیگر پیش خور نمی‌کند‌؟

رفتار بازار سهام در روز‌های اخیر نشان از دیر واکنشی دارد که نسبت به سال‌های گذشته تغییر کرده است. بسیاری از کارشناسان این رفتار را ناشی از رکود عمیق در بازار و همچنین فعالیت محدود سرمایه گذاران بیان کرده‌اند، همچنین این کارشناسان بیان می‌کنند سیاست‌های انبساطی دولت در دوره‌ای بیش از زمان در نظر گرفته شده در بازار سهام اثر می‌کند که این مهم با شرایط کلی بازار دور از انتظار نبوده است. مازیار فتحی در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: به نظر می‌رسد با اجرای سیاست‌های انبساطی بازار ارز باهوش تر از بازار سهام عمل کرده و واکنش متعادل تری نشان داده است. رشد روز‌های اخیر دلار تحت تاثیر اعمال سیاست‌های انبساطی دولت است که تاثیر این سیاست را در بازار سهام به دلیل رکود عمیق در این بازار و کمبود شدید نقدینگی مشاهده نمی‌کنیم. وی همچنین درخصوص کاهش قیمت‌های جهانی در روزهای اخیر توضیح داد: کاهش قیمت‌های جهانی در کالاهایی مانند مس؛ آلومینیوم و نفت این روزها بر صنایع وابسته به این کالا‌ها تاثیر گذار بوده است، در این بین نباید از کمبود نقدینگی شرکت‌ها چشم‌پوشی کرد. عملکرد ضعیف شرکت‌ها از یک سوو افت مکرر قیمت‌های جهانی از سوی دیگر در این روزها می‌تواند از عواملی باشد که کماکان باعث رفتار‌های غیرمنطقی سهامداران در بازار سهام شده است.

نوسان‌گیرها فعال تر از گذشته

در همین زمینه گروه قندی‌ها در سکوت و کم رمقی حاکم بر تالار شیشه‌ای بار دیگر با تکاپوی سفته‌بازان برای شکل‌گیری صف‌های سنگین خرید مواجه شد و فارغ از هرگونه توجیه و منطق روند صعودی به خود گرفت.در همین زمینه مازیار فتحی گفت: بازار بی‌جان این روز‌ها که قاعدتا باید با خبر‌های بنیادی مثبت و منفی واکنش نشان دهد، تحت تاثیر سفته بازی‌ها در گروه‌های کوچک قرار گرفته و روند نا مطلوبی را ادامه می‌دهد. به‌عنوان مثال در گروه قند و شکر در روز گذشته تمام نماد‌ها صف خرید بودند که برای این امر هیچ دلیل بنیادی وجود نداشت. همچنین این گروه در هفت روز کاری رشد ۱۴ درصدی را در کارنامه خود دارد که به‌طور کلی می‌توان رشد قابل توجه‌اش را تحت تاثیر سفته بازی‌ها در بازار دانست. این کارشناس همچنین درخصوص عملکرد صنعت خودرو با توجه به اجرای سیاست‌های انبساطی دولت در این صنعت بیان کرد: متاسفانه سیگنال‌های مثبتی که راجع به خالی شدن انبار‌های شرکت‌های خودروسازی و همچنین صف خرید قابل توجه خودرو تا پایان سال دریافت شده، نتوانسته رفتار منفی شرکت‌های خودرو‌سازی را تحت‌تاثیر قرار دهد. با وجود اینکه با فروش ۱۱۰ هزار عدد خودرو حدود ۲۲۰۰میلیارد تومان نقدینگی به شرکت‌های خودرو‌سازی منتقل شده اما در تغییرات قیمتی روزانه دیده می‌شود که این شرکت‌ها با کاهش قیمت همراه بوده‌اند.

وام ۲۵ میلیون تومانی صنعت خودرو که به منظور کاهش رکود عمیق در این صنعت از روزهای گذشته به اجرا گذاشته شد تاثیر منفی بر روند فعالیت شرکت‌های لیزینگی گذاشته است.از این رو اطلاعیه‌های این شرکت‌ها طی روز‌های جاری این نکته را تایید می‌کند و خبر از رکود در این شرکت‌ها دارد.برهمین اساس، دو نماد «ولساپا» و «وایران» در روز گذشته و نماد «ولصنم» طی روز‌های اخیر اطلاعیه‌هایی مبنی بر شفاف‌سازی عملکرد خود منتشر کرده‌اند. «وایران » در اطلاعیه خود خبر از کاهش فعالیت این شرکت به دلیل ارائه تسهیلات ۲۵۰ میلیون ریالی داده است و این رکود را به دلیل محدود بودن زمان این تسهیلات موقتی بیان کرده است. همچنین «ولساپا» در اطلاعیه‌ای تغییر در سود پیش بینی را منوط بر مشخص شدن اثر طرح ۱۶درصدی تسهیلات خودرو بیان کرد و اعلام کرده است که فعلا قصد اعمال تعدیل منفی ندارد. پیش‌تر «ولصنم» طی اطلاعیه‌ای افت قیمت سهام خود را بی دلیل عنوان کرده بود؛ چرا‌که وام خرید خودرو تاثیری بر موضوع فعالیت این شرکت ندارد.

۰۷:۴۱:۵۵ گروه خودرو: تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی خودرو در حالی دیروز با به جا گذاشتن روزهایی طلایی برای صنعت خودرو کشور، تمام شد که از همین حالا نگرانی‌هایی بابت سرنوشت خودروسازان در دوران پس از اتمام تسهیلات مطرح می‌شود.

آن طور که کارشناسان می‌گویند، تمام شدن تسهیلات موردنظر، از پنج جهت نگران‌کننده است؛ اول، بازگشت احتمالی رکود به خرید و فروش خودرو؛ دوم، کم شدن دوباره نقدینگی؛ سوم، بازگشت تولید به دوران افت؛ چهارم، افزایش قیمت مقطعی برخی خودروها و پنجم، بحران احتمالی چک‌های برگشتی مشتریان.

روزهای طلایی خودروسازان
از دوشنبه هفته گذشته که پرداخت تسهیلات ۲۵ میلیونی آغاز شد، خونی تازه در رگ‌های صنعت خودرو کشور جریان گرفت و نمایندگی‌های خودروسازان، شلوغ ترین روزهای خود را طی سال جاری به چشم دیدند.

استقبال مشتریان از خرید تسهیلاتی خودرو به حدی بود که خودروسازان حتی جمعه گذشته نیز اقدام به فروش خودرو کردند.اتفاق دیگر این بود که شرکت‌های خودروساز ناچار شدند برای پاسخگویی به تقاضای ایجاد شده، از ظرفیت فروش چند ماه آینده خود نیز استفاده کنند. هر چه بود، تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی از سه جهت بر خودروسازی ایران اثر مثبت گذاشت؛ اول فروش، دوم نقدینگی و سوم تولید.

بنابر آمار ارائه شده، خودروسازان کشور که تا همین چندی پیش روزانه به تعداد انگشتان دو دست فروش داشتند، با آغاز اجرای تسهیلات ۲۵ میلیونی، به فروش ساعتی چند هزار دستگاه رسیدند، به نحوی که نمایندگی هایشان مملو از مشتری شد و بیش از ۱۰۰ هزار دستگاه در عرض کمتر از یک هفته فروش رفت. به گفته برخی از کارشناسان، این حجم از فروش در سطح دنیا (با توجه به تعداد خودروهای فروخته شده در این بازه زمانی کم) به‌نوعی بی‌نظیر بوده و خودروسازان کشور نیز یادشان نمی‌آید در این سال‌ها چنین فروشی را تجربه کرده باشند.

فروش بیش از ۱۰۰ هزار دستگاهی خودروسازان در کمتر از یک هفته در حالی بود که پیش‌تر کمپین‌هایی برای ترغیب مشتریان به نخریدن خودرو به وجود آمده و گردانندگان آنها سعی داشتند تا حد امکان مانع خرید خودروهای تولید داخل شوند. از همین رو برخی گمانه‌زنی‌ها بر تحریم تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی تاکید می‌کرد، به نحوی که این احتمال داده می‌شد مشتریان از فروش تسهیلاتی خودرو استقبال نکنند. با این حال، از همان آغازین دقایق اجرای طرح فروش تسهیلاتی خودرو، مشتریان زیادی خود را به نمایندگی‌های خودروسازان رساندند و تا همین دیروز نیز که پرداخت تسهیلات به پایان رسید، استقبال از طرح موردنظر به قوت خود باقی بود. با این حساب، هم دولت و هم خودروسازان به هدف اولیه خود که همان خروج از رکود (در بازار خودرو) و خالی شدن پارکینگ‌ها بود، رسیدند و از آن سو مشتریانی که به دلیل نقدینگی کم امکان خرید خودرو نداشتند، صاحب خودرو شدند.

نقدینگی بالا رفت
هدف دوم از ارائه تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی خودرو اما تزریق پول به خزانه خودروسازان بود، خزانه‌ای که طی چند ماه گذشته به دلیل افت شدید فروش، آب رفته و به اندازه کافی نقدینگی نداشت. هرچند در طرح فروش تسهیلاتی، خودروسازان در بیشتر محصولات خود تنها ۲۰ درصد قیمت را از مشتریان اخذ کردند (البته در برخی از خودروها این رقم بیشتر بود)، با این حال اما همین میزان نقدینگی نیز توانست اوضاع مالی غول‌های جاده مخصوص را تا حدی بهبود ببخشد. از طرفی، طبق سازوکار در نظر گرفته شده برای فروش تسهیلاتی، بانک مرکزی پس از دریافت اسناد فروش خودروسازان، تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی را به حساب آنها واریز خواهد کرد و با این حساب و با در نظر گرفتن ۱۱۰ هزار دستگاه خودرو فروخته شده، به زودی حدود دو هزار میلیارد تومان به خزانه جاده مخصوصی‌ها واریز خواهد شد.

این حجم از نقدینگی برای خودروسازانی که کفگیرشان به ته دیگ‌خورده بود و حتی در پرداخت حقوق کارکنان و کارگرانشان نیز مشکل داشتند، به مثابه یک شوک بزرگ و مثبت است و می‌تواند تا چند صباحی آنها را سرحال نگه دارد. با توجه به این موضوع، دومین هدف دولت و خودروسازان یعنی کسب نقدینگی نیز محقق شده است.

سلام رونق به تولید
اما بدون شک دیگر هدف محقق شده از پس تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی، بالا رفتن حجم تولید خودروهای داخلی است.
آن طور که خودروسازان می‌گویند، همزمان با آغاز فروش تسهیلاتی خودرو، تیراژ نیز افزایش یافته و این می‌تواند خبری خوش برای دولت باشد؛ زیرا امیدواری‌ها برای اثرگذاری مثبت خودروسازی در رشد اقتصادی کشور، افزایش خواهد یافت. یکی از اهداف اصلی و اساسی دولت از ارائه تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی، نجات صنعت خودرو از رکود تولید به‌واسطه افزایش فروش بود، هدفی که ریشه آن را باید در نقش بزرگ خودروسازی در رشد اقتصادی کشور جست‌وجو کرد. در واقع دولت می‌خواست با تحریک تقاضا از ناحیه تسهیلات، فروش خودروسازان را تکان داده و به تبع آن، تولید را بالا ببرد تا خودروسازی دوباره نقشی مثبت را بر رشد اقتصادی بگذارد. حالا با توجه به تعهدات ۱۱۰ هزار دستگاهی که خودروسازان در قالب فروش تسهیلاتی تقبل کرده‌اند، چرخ‌های تولیدشان تندتر می‌چرخد و به گفته خود آنها، تیراژ روزانه‌شان از هفته گذشته افزایش یافته است و این یعنی تحقق سومین هدف.

خطر بازگشت رکود
این اتفاقات (رشد فروش، ورود نقدینگی و افزایش تیراژ) اگرچه روزهایی طلایی را برای خودروسازان کشور به بار آورد و لبخند رضایت را بر لبان آنها نشاند، اما حالا این نگرانی وجود دارد که سرنوشت غول‌های جاده مخصوص در دوران پساتسهیلات چه خواهد شد؟ وضع تولید، نقدینگی و فروش چه خواهد بود؟ از اینها گذشته، خودروسازان با چک‌های برگشتی احتمالی چه می‌کنند؟
برای پاسخ به این پرسش‌ها باید به بررسی همان سه هدف محقق شده دولت از ناحیه پرداخت تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی، بپردازیم، چه آنکه خوب و بد سرنوشت خودروسازان در دوران پساتسهیلات، به ضعف و قوت فروش، نقدینگی و تولید آنها بستگی دارد.

در این بین، بدون تردید بزرگ‌ترین خطری که خودروسازان کشور را در دوران پس از تسهیلات تهدید می‌کند، بازگشت رکود است. به اعتقاد کارشناسان، در حال حاضر آنچه سبب شده مشتریان به بازار خودرو برگردند، تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی است، بنابراین حالا که این محرک از بین رفته، عملا خیلی‌ها دیگر نمی‌توانند نسبت به خرید خودرو اقدام کنند. ارائه تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی نشان داد یکی از اصلی ترین مشکلات مشتریان بازار خودرو، کمبود نقدینگی است، که این کمبود به‌واسطه تسهیلات اخیر برطرف شد، اما حالا که تسهیلات موردنظر ته کشیده، دست خیلی‌ها باز هم از بازار خودرو کوتاه خواهد ماند. البته گویا فعالان صنعت خودرو در ظاهر چندان نگرانی از بابت آینده این صنعت پس از تسهیلات ندارند، چه آنکه به گفته محمدرضا نجفی‌منش عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان، دولت وقتی متوجه شود ارائه تسهیلات سبب رونق در بازار خودرو شده، این کار را (پرداخت تسهیلات) را دوباره در نظر خواهد گرفت. به گفته وی، در بسیاری از کشورهای دنیا، خودرو از محل درآمدهای آتی مردم به فروش می‌رسد، به این معنی که مشتری خودرو موردنظر خود را تحویل می‌گیرد و قسطی پول آن را می‌پردازد؛ بنابراین اگر دولت تسهیلاتی دوباره برای خرید خودرو در نظر بگیرد، طبق الگوی جهانی رفتار کرده است.

خالی شدن خزانه
نگرانی‌ها در مورد بازگشت رکود به خرید و فروش خودرو در شرایطی است که اگر این اتفاق رخ بدهد، خزانه خودروسازان دوباره آب خواهد رفت.
آنچه نقدینگی خودروسازها را طی کمتر از یک هفته بالا برد، فروش تسهیلاتی بود، حال آنکه در حال حاضر با توجه به اتمام این تسهیلات، فروش با رکود مواجه شده و دیگر خبری از صف کشیدن مشتریان برای پیش خرید خودرو نیست و این معنایی جز ضعیف شدن جریان نقدینگی ندارد. این موضوع به طور مستقیم روی عملکرد خودروسازان کشور اثرگذار خواهد بود، چه آنکه وقتی نقدینگی حاصل از فروش تسهیلاتی، به‌تدریج تمام شود، (در صورت بازگشت رکود سنگین به خرید و فروش خودرو)، شرکت‌های خودروساز باز هم به مشکل مالی خواهند خورد.

تولید می‌افتد؟
با وجود اینکه خودروسازان این روزها تیراژ خود را بالا برده و رونق به خطوط تولیدشان بازگشته، کارشناسان چندان امیدی به پایدار ماندن این وضع ندارند.
آنها معتقدند تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی نمی‌تواند تضمینی باشد برای بالا ماندن تیراژ خودروسازان، چه آنکه این تسهیلات تمام شده و با این حساب محرک اصلی رونق این روزهای بازار خودرو، از بین رفته و وقتی فروش از رونق بیفتد، تولید نیز خواهد افتاد. به اعتقاد کارشناسان، ازآنجاکه یکی از دلایل اصلی رکود بازار خودرو، کمبود نقدینگی است؛ بنابراین با تمام شدن تسهیلات ۲۵ میلیونی، عملا انگیزه و توان خرید خودرو به شدت افت خواهد کرد و هیچ بعید نیست پارکینگ‌های خودروسازان که به‌تدریج در حال خالی شدن است، دوباره پر شود.

در واقع آنچه که بیشتر کارشناسان بر آن تاکید می‌کنند، اثر موقت فروش تسهیلاتی بر تولید خودروسازان است، چه آنکه به اعتقاد آنها، تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی تنها می‌تواند سبب فروش خودروهای در پارکینگ مانده خودروسازان شود، اما توانایی جبران عقب‌ماندگی چند ماه اخیر خودروسازان را نخواهد داشت. در این مورد فربد‌زاوه، کارشناس خودرو کشور، می‌گوید: هر چند تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی توانسته فروش و تولید خودروسازان را تکان بدهد، با این حال تعداد محدود آن، ممکن است دوره تاثیر را کوتاه کرده و رکود را دوباره به بازار برگرداند.

به گفته وی، این تسهیلات ممکن است رفتار پیشین مشتریان در تحریم بازار را تکرار کند؛ زیرا شاید احساس کنند با دست نگه داشتن از خرید، دولت را به پیشنهاد مجدد بسته‌های این چنینی مجبور خواهند کرد و در این صورت، رکود در فروش و تولید تشدید خواهد شد.

اظهارات این کارشناس در شرایطی است که عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان نیز با اشاره به افزایش تیراژ خودروسازان طی این چند روز، می‌گوید: فقط این تسهیلات نمی‌تواند ضامن بقای تولید باشد و در کنار آن باید فکری به حال قطعه‌سازان کشور کرد. به گفته نجفی‌منش، قطعه‌ساز بدون پول نمی‌تواند قطعات موردنیاز خودروسازان را تامین کند و از همین رو ما به دولت پیشنهاد داده ایم که هزار میلیارد به خودروسازان بدهد تا آنها به شرکت‌های قطعه‌ساز خود نقدینگی تزریق کنند. اظهارات نجفی‌منش به‌نوعی یادآور این موضوع است که افت فروش (در نتیجه اتمام تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی)، به کاهش نقدینگی می‌انجامد. در واقع وقتی نقدینگی کم شود، اولین جایی که ضربه خواهد خورد، «تولید» است؛ زیرا وقتی پول نباشد، امکان پرداخت مطالبات قطعه‌سازان وجود ندارد و در نتیجه ورودی قطعات کم شده و تیراژ پایین می‌آید.

بحران چک‌های برگشتی
دیگر نگرانی کارشناسان از دوران پساتسهیلات، احتمال مواجه شدن خودروسازان با انبوهی از چک‌های برگشتی است. ازآنجاکه خودروسازان کشور چنین تجربه تلخی را پیش‌تر داشته‌اند، هیچ بعید نیست این بار نیز در دام چک‌های برگشتی گرفتار بیایند و بحرانی البته عمیق‌تر از قبل دامان آنها را بگیرد. اوضاع وقتی نگران‌کننده‌تر می‌شود که خودروسازان در بیشتر محصولات فروخته شده خود در قالب تسهیلات، تنها ۲۰ درصد مبلغ خودرو را اخذ کرده‌اند، حال آنکه پیش‌تر تا ۵۰درصد از مشتریان می‌گرفتند. با این حساب، ریسک فروش چکی، حالا خیلی بیشتر از قبل شده و هیچ بعید نیست خودروسازان کشور که هم اکنون به ساحل آرامش رسیده‌اند، توفانی سخت را در آینده (از ناحیه چک‌های برگشتی و پول‌های وصول نشده) تجربه کنند. در این مورد هرچند مدیرعامل ایران خودرو می‌گوید که مکانیزم در نظر گرفته شده، احتمال وصول نشدن پول خودروهای فروش رفته را ضعیف کرده، اما در عین حال تاکید می‌کند که نمی‌توان این احتمال را به صفر رساند.

افزایش قیمت مقطعی برخی خودروها
اما اتفاق دیگری که کارشناسان از وقوع آن صحبت به میان می‌آورند، بازگشت دلالی به بازار خودرو و افزایش قیمت است. به گفته آنها، چون خودروسازان برای برخی محصولات خود ظرفیتی محدود را در نظر گرفته‌اند، از همین حالا دلالی در بازار خودروهای موردنظر شکل گرفته و قیمت‌شان افزایش یافته است.
در واقع، چون خودروسازان برخی محصولات خود را تمام و کمال در طرح فروش تسهیلاتی، فروخته یا به صورت امانی در اختیار نمایندگی‌ها قرار داده‌اند، عرضه آنها در بازار کم شده و این موضوع به افزایش قیمت انجامیده و هیچ بعید نیست در روزهای آتی نیز (البته به صورت مقطعی) ادامه یابد.

۰۷:۴۱:۳۴سارا مالکی،گروه بورس کالا: فولادسازان در حالی به دلیل «نبود تقاضا» در بازار با چالش‌های فراوانی در بخش تولید مواجه هستند که انجمن تولیدکنندگان فولاد چندی قبل با انتشار نامه‌ای خواستار حمایت ویژه دولت از صنعت فولاد به‌عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصاد شد. این نامه که بیش از ۱۲۰ نفر از مدیران کارخانه‌های تولیدکننده فولاد (عضو انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران) با امضای خود از آن حمایت کرده‌اند، شامل ۲۵ راهکار برای خروج صنعت فولاد از رکود و بهبود وضعیت تولید فولاد است. اما چیزی که در میان بندهای این نامه توجه را جلب می‌کند این است که ۶ بند از ۲۵ بند این نامه به بیان مشکلات و راهکارهای مالیاتی فولادسازان پرداخته است.

اگرچه در این نامه تاکید شده است که «امضا‌کنندگان مجموعه راهکارهایی را در کنار تدابیر بسته ضد رکودی دولت با هدف حمایت از صنعت فولاد کشور برای خروج از رکود پیشنهاد می‌کنند» اما با نگاهی دقیق به بندهای این نامه می‌توان دریافت که راهکارهای ارائه شده چندان به خروج از رکود (که همان فروش به واسطه تحریک تقاضا است) اشاره نکرده است. در واقع محور اصلی این نامه ارائه راهکار برای حل مشکلات است که درحال حاضر بر سر راه تولیدکنندگان فولاد قرار گرفته است. در واقع حدود یک چهارم از ۲۵ راهکار انجمن تولیدکنندگان فولاد، به بحث‌های مالیاتی اختصاص یافته است؛ موضوعی که می‌تواند نشان‌دهنده عمق مشکلات فولادسازان با سیستم فعلی مالیاتی کشور باشد.

در نامه یاد شده برای عبور از چالش‌های مالیاتی با توجه به وضعیت شرکت‌های تولیدکننده پیشنهادهایی مانند استمهال بدهی‌های مالیاتی فولادسازان به مدت یک سال، بخشودگی مالیاتی در ازای صادرات، استمهال بدهی یک در هزار فروش و سه در هزار درآمد مشمول مالیات تولیدکنندگان فولاد جهت تمدید کارت بازرگانی و مواردی از این دست اشاره شده است. اما با توجه به اینکه دولت به واسطه سقوط قیمت نفت و کاهش‌ درآمدهایش راهی جز دریافت مالیات ندارد، آیا راهکارهای پیشنهادی فولادسازان برای حل مشکلات مالیاتی از سوی دولت پذیرفته می‌شود و در صورت پذیرش کارساز خواهد بود؟ سوال دیگری که در پی تاکید فولادسازان بر حل مشکلات مالیاتی آنها مطرح می‌شود این است که اصولا مشکل فولادسازان با پرداخت مالیات چیست و چرا عملکرد سازمان امور مالیاتی به مثابه مانعی بر سر راه تولید شناخته می‌شود؟

مدیر بازاریابی و فروش ذوب‌آهن اصفهان با اشاره به اینکه در بحث‌های مالیاتی مشکل اصلی این است که قوانین موجود و نحوه اجرای آنها از یکدیگر متفاوت است، می‌گوید: ما الان حال شاگردانی را داریم که معلم یک بخش از کتاب را برای امتحان به آنها معرفی می‌کند اما سوال‌ها را از بخش‌های دیگر مطرح می‌کند. نعمت‌الله محسنی در ادامه می‌گوید: اگرچه تردیدی در اجرای قوانین مالیاتی و پرداخت مالیات از سوی تولیدکنندگان وجود ندارد اما مشکلات فعلی از آنجا ناشی می‌شود که تکلیف تجار و تولیدکنندگان با قوانین فعلی چندان روشن نیست و آنها نمی‌دانند باید چگونه عمل کنند تا با سازمان امور مالیاتی به مشکل نخورند.

او در ادامه عقیده دارد عملکرد کند سازمان در برخی موارد، مشکلاتی را بر سر راه تولیدکنندگان قرار می‌دهد که دلیلی ندارد جز تاخیر سازمان در اعلام یک خبر. محسنی با ذکر یک مثال می‌گوید: ممکن است یک تولید‌کننده سال گذشته کالایی را به شخص یا شرکتی فروخته باشد که آن شخص یا شرکت حالا ممنوع‌المعامله شده باشد، با این وجود امروز شرکت فروشنده به خاطر فروش یک سال قبل و در حالی‌که هنوز حرفی از ممنوعیت معامله نبوده است، مورد مواخذه قرار می‌گیرد. این کارشناس صنعت فولاد یکی دیگر از مشکلات را رشد مالیات در برابر افت قیمت‌ها می‌داند، اتفاقی که فشاری مضاعف را به تولیدکنندگان فولاد وارد می‌آورد. او به این نکته اشاره می‌کند که یکی دیگر از چالش‌های تولیدکنندگان با سازمان امور مالیاتی این است که این سازمان اصولا چیزی به نام زیان فروش را از سوی تولیدکننده نمی‌پذیرد و محاسبات خود را به گونه‌ای انجام می‌دهد که در نهایت به یک سود مشخص رسیده و مالیات را بر اساس آن وضع می‌کند. از نظر محسنی این اتفاق فشار زیادی را خصوصا بر دوش تولیدکنندگان کوچک‌تر در بخش خصوصی تحمیل می‌کند که ادامه داشتن این روش می‌تواند منجر به خسارات جبران ‌ناپذیر شود.

دولت از سهم خود می‌گذرد؟
همان‌طور که اشاره شد، بخش قابل توجهی از نامه انجمن تولیدکنندگان فولاد به دولت شامل پیشنهادهای مالیاتی برای کمک به تولید است. در میان راهکارهای پیشنهاد شده، چند مورد بیش از سایر موارد پررنگ جلوه می‌کند. یکی از این راهکارها درنظر گرفتن فرصتی یک ساله برای پرداخت بدهی مالیاتی واحدهایی است که خوداظهاری کرده‌اند. این راهکار از آنجا پیشنهاد شده است که به گفته کارشناسان، فولادسازان (به خصوص فولادسازان نیمه دولتی) بخش زیادی از درآمدهای مالیاتی که از دریافت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده ناشی می‌شود را به دلیل کمبود نقدینگی به جای تحویل به خزانه دولت در بدنه تولید هزینه کرده‌اند. به این ترتیب چنین واحدهایی حالا با مشکلات فراوانی برای پرداخت بدهی‌های سنگین خود مواجه هستند که تنفس یکساله از سوی سازمان امور مالیاتی می‌تواند کمک فراوانی به آنها کند. امضاکنندگان نامه یاد شده در حالی چنین درخواستی دارند که به عقیده نایب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، به نظر نمی‌رسد دولت حاضر به پذیرش این درخواست شود. پدرام سلطانی که با توجه به شرایط فعلی اقتصاد کشور سازمان امور مالیاتی را سازمانی غیرمنعطف می‌داند، به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: سازمان امور مالیاتی به واسطه نیاز دولت به نقدینگی برای وصول مالیات بسیار انقباضی عمل می‌کند. به این ترتیب نمی‌توان چندان به اجرای سیاست‌های انبساطی مالیاتی از سوی دولت خوش‌بین بود.

سلطانی در حالی چندان به اجرای این بند از نامه یاد شده خوش‌بین نیست که محسنی اجرای این بند را کمکی اساسی به چرخه تولید می‌داند.
سلطانی به تنفس یکساله بدهی‌ها چندان خوش‌بین نیست و عقیده دارد اصولا سازمان امور مالیاتی خود را با شرایط امروز تولید وفق نداده است. او در این زمینه می‌گوید: سازمان امور مالیاتی مبنای عملکرد خود را همچنان بر اساس وضعیت تولید در سال‌های قبل گذاشته است؛ در صورتی‌که شرایط فعلی تولید با پنج سال قبل بسیار متفاوت است، به این ترتیب حالا ما شاهد هستیم که در برهه‌ای سخت از شرایط اقتصادی تولیدکنندگان به جای تمرکز بر تولید باید بر حل چالش‌های خود با سازمان امور مالیاتی تمرکز کنند.

با این تفاسیر با توجه به شرایط اقتصادی دولت و همچنین سیاست‌های فعلی سازمان امور مالیاتی در وصول مالیات، به نظر می‌رسد اجرای یکی از مهم‌ترین بندهای مالیاتی نامه فولادسازان با اما و اگرهایی همراه است. همچنین بند دیگر نامه فولادسازان مبنی بر «استمهال بدهی یک در هزار فروش و سه در هزار درآمد مشمول مالیات تولیدکنندگان فولاد برای تمدید کارت بازرگانی با توجه به اثرات آن بر توقف کسب و کار واحدهای تولیدی» نیز از نگاه بهادر احرامیان، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی به تصمیم دولت و مجلس بستگی دارد. احرامیان در رابطه با این بند به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: صنعت فولاد گردش مالی بسیار بالایی دارد؛ اما حاشیه سود آن بسیار پایین و پرنوسان است؛ به همین دلیل برخوردهای سازمان امور مالیاتی با این صنعت تا‌کنون مشکلات فراوانی ایجاد کرده است. او در ادامه با اشاره به اینکه اکثر اتاق‌های بازرگانی موافق دریافت « یک در هزار فروش» از فولادسازان نیستند، می‌گوید: حاشیه سود در صنعت فولاد بسیار پایین است و به همین دلیل اکثر اتاق‌ها به دریافت این مبلغ از سوی فولادسازان عقیده‌ای ندارند؛ اما برای لغو این مورد ما به دستور دولت و مجلس نیاز داریم که تا کنون نیز اقدامی صورت نگرفته است.

اما در شرایطی که کارشناسان چندان به اجرای راهکارهای اساسی یاد شده در زمینه حل مشکلات مالیاتی امیدوار نیستند، یک کارشناس صنعت فولاد با در نظر گرفتن شرایط فعلی دولت به اجرای راهکاری اعتقاد دارد که در نهایت دو طرف آن، یعنی دولت و فولادسازان برنده باشند؛ زیرا واضح است که دولت با افت قیمت نفت چندان قادر به چشم‌پوشی از درآمدهای مالیاتی خود نخواهد بود. رضا زائرحیدری با اشاره به این نکته به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: یکی از پیشنهادهای مالیاتی انجمن اعطای مشوق‌های صادراتی از طریق برخورداری از بخشودگی‌های مالیاتی به میزان ۱۰ درصد ارزش محصولات فولادی صادر شده است که به نظر منطقی می‌رسد (زیرا مالیات برارزش افزوده در سال آینده ۱۰ درصد خواهد بود). زائرحیدری عقیده دارد احتمالا دولت با راهکار اخیر موافقت خواهد کرد؛ زیرا اصولا دولت با پیشنهاد‌هایی موافقت می‌کندکه به درآمدهای مالیاتی پیش بینی شده آسیبی وارد نکند. به عقیده این کارشناس وقتی پیشنهادی مبنی بر کاسته شدن از درآمدهای مالیاتی مطرح می‌شود، این پیشنهاد احتمالا از سوی دولت پذیرفته نخواهد شد، بنابراین پیشنها‌دهای انجمن باید به‌صورت برد- برد باشد که یک طرف آن نیز دولت است. به عقیده زائر حیدری ۱۰ درصد بخشودگی صادراتی می‌تواند به افزایش تولید و در نهایت رشد درآمدهای مالیاتی دولت منجر شود.

اما اگرچه تحلیل‌های فراوانی از سوی کارشناسان در رابطه با نامه انجمن تولیدکنندگان فولاد وجود دارد، اما جدای از جزئیات باید دید آیا اصولا سازمانی غیردولتی مانند انجمن تولیدکنندگان فولاد قادر به عملیاتی کردن راهکارهای پیشنهادی خود برای حل مشکلات صنعت فولاد خواهد بود؟

۰۷:۳۹:۵۸ گروه بازار پول: برای بررسی واکنش دقیق بازارهای جهانی به حملات تروریستی پاریس، باید تا پایان ساعات کاری امروز دوشنبه، نخستین روز فعالیت کامل بازارهای جهانی پس از این حملات، صبر کرد، اما تردیدی نیست که با توجه به واکنش بازارهای فعال در روز یکشنبه، می‌توان انتظار افت و خیز قیمت‌ها و شاخص‌ها را در هفته جدید کاری داشت؛ بیشتر از آن می‌توان انتظار تشدید عدم قطعیتی را داشت که ماه‌ها است بازارهای جهانی را درگیر کرده است.

آنچه حالا روشن است این است که بیشتر حاضران و ناظران بازارهای جهانی انتظار دارند که روندهای کوتاه‌مدت تحت‌تاثیر حملات پاریس قرار بگیرد، اما اظهارنظر درباره روند میان مدت و بلندمدت به مشاهده تحولات میدانی در اروپا و البته در خاورمیانه موکول شده است. تحلیلگران بر این باورند که حملات ۱۳ نوامبر پاریس دور تازه‌ای از عصبیت را به بازارهایی تزریق خواهد کرد که همین حالا هم احوال خوشی ندارند. حرفه‌ای‌های بازار از احتمال ادامه افت شاخص‌های سهام و همچنین بهای نفت می‌گویند. قاره سبز می‌تواند نگران‌تر از بقیه جهان باشد؛ چراکه تشدید عدم قطعیت سیاسی و اقتصادی، آخرین چیزی است که اقتصاد بیمار اروپا مایل است به آن فکر کند.

افت سهام و نفت

حملات روز جمعه در آخرین ساعات فعالیت برخی از بازارها رخ داد و از این رو واکنش واقعی را باید امروز به انتظار نشست، اما افت شاخص‌های سهام آمریکا در آخرین دقایق کاری هفته، نشانه‌هایی برای معامله‌گران در بر دارد. البته بازارهای سهام آمریکا از ابتدای هفته در واکنش به گزارش‌های درآمدی شرکت‌های آمریکایی، رو به افت گذاشته بودند و تا هفته کاری گذشته، بدترین هفته این بازارها در حدود ۴ ماه اخیر است. همزمان با افت شاخص‌های آمریکایی، نفت خام نیز بدترین هفته خود در ۸ ماه گذشته را ثبت کرد. نفت خام وست تگزاس اینترمدیت، روز جمعه با ۲ دلار و ۴۲ سنت کاهش به قیمت ۴۰ دلار و ۷۴ سنت رسید.

در این میان پناهگاه‌های سرمایه ممکن است سود ببرند، اما وضعیت آنها نیز با دیگر بازارها گره خورده است. برای مثال، تنش‌های ژئوپلیتیک که اکنون ممکن است با واکنش غرب به حملات پاریس، تشدید شود، می‌تواند تقاضا برای طلا را افزایش دهد، اما در این مورد هم باید دو نکته را مورد توجه قرار داد. اول اینکه ادامه قدرت دلار و فشار روی بازار کالاهای پایه، ممکن است توان فلز زرد را برای رشد بگیرد. دوم آنکه بازارها خیلی زود ممکن است به تنش‌های جدید عادت کنند، چنان که به تنش‌های شرق اوکراین و دیگر چالش‌های امنیتی خاورمیانه عادت کردند.

واکنش ژئوپلیتیک بازار

با این همه در کوتاه‌مدت می‌توان، رصد دقیق‌تری را از معامله‌گران بازارهای مختلف شاهد بود. لن لانچز از مشاوران موسسه سرمایه گذاری «تولدو» به «اینترنشنال بیزینس تایمز» می‌گوید:‌ «جنبه ژئوپلیتیک همیشه در بازار مورد توجه است و هر چیزی که این وجه را به سرخط خبرها بیاورد، می‌تواند به سرعت معاملات بازار را تحت‌تاثیر قرار دهد.» در این بین بازارهای سهام که در ماه‌های گذشته نیز چند شوک قابل توجه را عمدتا از سوی چین دریافت کرده‌اند، وضعیت نامناسبی دارند. بازارهای سهام جهان تحت‌تاثیر چند عامل از جمله احتمال افزایش نرخ‌های بهره فدرال رزرو در نشست ماه دسامبر کمیته بازار آزاد بانک مرکزی آمریکا، کاهش رشد اقتصاد چین و کاهش پیش‌بینی‌های رشد اقتصاد جهان توسط موسسه‌های گوناگون جهانی، با ناامیدی روبه‌رو هستند و حالا تشدید نااطمینانی می‌تواند آنها را نگران تر هم بکند.

رکوردهای بد

هفته گذشته، در حالی که شاخص جهانی MSCI بدترین افت هفتگی خود از اوایل ماه سپتامبر را تجربه کرد، سه شاخص عمده ایالات‌متحده یعنی شاخص صنعتی داو جونز، شاخص اس اند پی ۵۰۰ و شاخص مرکب نزدک، بدترین هفته خود از ماه آگوست را تجربه کردند. این افت ناشی از ادامه افت اقتصاد و کاهش قیمت دارایی‌ها در گرداگرد جهان بود، افتی که با توجه به چشم‌انداز سیاست پولی فدرال رزرو و دیگر عوامل سرکوب‌کننده، احتمال دارد ادامه پیدا کند. در بازار کالاهای پایه، قیمت‌های نفت به افت ادامه می‌دهد و این امر نیز به‌طور مستقیم دیگر بازارها را متاثر می‌کند. در حالی که کاهش بهای انرژی، نگرانی از تورم معکوس را در جهان افزایش می‌دهد، قیمت دیگر کالاهای پایه نیز تحت‌تاثیر نفت همچنان پایین می‌رود. در این شرایط، کاهش قیمت نفت در واکنش به نگرانی و بی‌ثباتی ناشی از حملات تروریستی پاریس، می‌تواند اقتصاد جهان را در وضعیتی بدتر قرار دهد. در بازار کالاهای پایه، در کنار نفت، همه کالاها از قهوه گرفته تا مس رو به افت دارند. شاخص S&P GSCI که ۲۴ کالا را لحاظ می‌کند، با ۴ درصد افت در طول هفته گذشته، روز جمعه روی کمترین سطح خود از ماه آگوست ایستاد.

کارشکنی تروریست‌ها

در این بافت ملتهب بازارها، آنچه نشان می‌دهد که حملات روز ۱۳ نوامبر پاریس در کنار دیگر عوامل می‌تواند مدتی بازارهای جهانی را درگیر کند، تحت‌تاثیر قرار گرفتن قیمت‌ها و شاخص‌های آتی در بازارهای فعال است. شاخص‌های آتی سهام آمریکا اواخر ساعات کاری روز جمعه، به کمترین سطح روزانه خود رسیدند، روندی که ممکن است امروز دوشنبه نیز ادامه پیدا کند. روز جمعه شاخص آتی S&P 500، ۲۲ واحد، شاخص آتی متوسط صنعتی داو جونز ۲۳۸ واحد و شاخص آتی نزدک ۱۰۰ معادل ۹۶ واحد افت کردند. رویترز به نقل از یک کارشناس برجسته نوشت:‌ «من فکر می‌کنم هر نوع عدم قطعیت جهانی، تاثیری منفی بر بازارها خواهد داشت، به‌ویژه از آن رو که احساس بازار در حال حاضر بسیار شکننده است و همچنین از آن رو که در هفته گذشته، در بازارها شاهد فرار گسترده سرمایه بوده‌ایم.» این کارشناس در پایان می‌افزاید:‌ «من فکر می‌کنم، پاریس، در کنار دیگر سرخط‌ها، تاثیر خود را خواهد داشت.» از همین رو بود که بازارهای آتی که از ابتدای روز جمعه رو به افت گذاشته بودند، پس از رسیدن اخبار حملات تروریستی پاریس، با افت بیشتری روبه‌رو شدند. به این ترتیب، روند بازارها در هفته جدید کاری که از امروز شروع می‌شود، می‌تواند جالب باشد. آیا واکنش قیمت‌ها و شاخص‌ها شدید خواهد بود‌؟‌ آیا واکنش متوسط یا شدید، کوتاه‌مدت یا بلندمدت خواهد بود؟ آیا واکنش‌های متوسط یا شدید، کوتاه‌مدت یا بلندمدت، چنان خواهد بود که بر چشم‌انداز سیاست پولی بزرگ ترین اقتصاد جهان تاثیر داشته باشد؟ این روزها، در حالی که در ایالات‌متحده، صحبت از انقباضی شدن سیاست پولی است، بیشتر اقتصادهای عمده در فکر تشدید سیاست‌های انبساطی خود هستند. آیا حملات پاریس می‌تواند، چشم‌انداز میان‌مدت سیاست‌های پولی را همسو کند؟ پاسخ این پرسش‌ها را اخبار سیاسی، امنیتی و اقتصادی روزها و هفته‌های آینده خواهد داد.

۰۷:۳۸:۴۲ توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در تهران برحسب سطح زیربنای هر واحد مسکونی درماه نخست پاییز سال ۹۴ نشان می‌دهد که بیشترین سهم از معاملات انجام شده (معادل ۵ / ۱۶ درصد) به واحدهای مسکونی با زیربنای «۶۰ تا ۷۰» مترمربع اختصاص داشته است.

واحدهای دارای زیربنای «۵۰ تا ۶۰» و «۷۰ تا ۸۰» متر مربع به ترتیب با سهم ۵/ ۱۵ و ۹/ ۱۲ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در مجموع در این ماه، واحدهای مسکونی باسطح زیربنای کمتر از ۸۰ متر مربع، ۲ / ۵۷ درصد از معاملات انجام شده را به خود اختصاص دادند. توزیع فراوانی تعداد واحدهای مسکونی معامله شده بر حسب ارزش هر واحد حاکی ازآن است که واحدهای مسکونی با ارزش «۱۰۰ تا ۱۳۰» میلیون تومان با سهم ۵/ ۱۰ درصد در میان دامنه‌های قیمتی مورد بررسی، بیشترین سهم از معاملات انجام شده را به خود اختصاص داده‌اند. واحدهای دارای ارزش «۱۳۰ تا ۱۶۰» و «۱۶۰ تا ۱۹۰» میلیون تومان نیز به ترتیب با اختصاص سهم ۲ / ۱۰ و ۲ / ۹ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در ماه نخست فصل پاییز سال ۹۴ حدود ۷/ ۴۶ درصد از معاملات به واحدهای مسکونی کمتر از ۲۲۰میلیون تومان اختصاص داشته است.

۰۷:۳۸:۱۳ مقاله دنیای اقصاد در مورد پس لرزه های پس از ۱۱ سپتامبر را بخوانید جالب است

۰۷:۳۰:۵۰ دنیای اقتصاد: در عصری زندگی می‌کنیم که تروریسم با چهره‌ای جدید و با آمادگی بیش از پیش جان و مال بی‌گناهان را نشانه گرفته است. این بار در تحرکی تازه جهان شاهد حملات تروریستی به مراکز پرجمعیت پاریس بود؛ حملاتی دقیق، از پیش طراحی شده و پر تلفات که به عقیده تحلیلگران به لحاظ شدت شوک، دست کمی از حملات ۱۱ سپتامبر آمریکا نداشت و به همین دلیل می‌توان گذشته از تلفات جانی و تبعات روانی و سیاسی، شوک اقتصادی ناشی از حملات ۱۳ نوامبر را با شوک اقتصادی ۱۱ سپتامبر مقایسه کرد. «دنیای اقتصاد» در یک بررسی تبعات اقتصادی حملات ۱۳ نوامبر پاریس را به اثرات مستقیم که تاثیر کوتاه‌مدت بر اقتصاد دارند و اثرات غیر‌مستقیم که تاثیر میان‌مدت و درازمدت بر اقتصاد دارند و به مراتب شدیدتر از نوع نخست است، دسته‌بندی می‌کند. پس از ۱۱ سپتامبر، اقتصادهای بزرگ جهان برای افزایش مقاومت خود در برابر حملات تروریستی، نظام بیمه‌ای خود را مجهز به تدابیر ضد تروریستی و سرمایه‌گذاران برای افزایش مقاومت خود سرمایه‌های خود را از بورس به بازارهای طلا منتقل کردند که نتیجه‌ آن سقوط بورس‌ها و جهش قیمت طلا بود؛ اقدامی که به‌نظر می‌رسد طی روزهای آینده نیز چندان بعید نباشد.

گروه اقتصاد بین‌الملل، شادی آذری، حمید نوغانی: در عصری زندگی می‌کنیم که تروریسم با چهره‌ای جدید و با آمادگی بیش از پیش جان و مال بی‌گناهان را نشانه گرفته است. این بار در تحرکی تازه جهان شاهد حملات تروریستی به مراکز پرجمعیت پاریس بود؛ حملاتی دقیق، از پیش طراحی شده و پرتلفات. گذشته از تبعات جانی و روانی این نوع حملات تروریستی که نه فقط بر شهروندان همان کشور، بلکه بر کل جهان تاثیرگذار است، ابعاد اقتصادی این‌گونه حملات نیز به حدی است که گاهی روند اقتصاد جهان را دچار دگرگونی می‌کند.

براساس نتایج یک پژوهش با عنوان «تاثیر تروریسم بر بازارهای مالی» که توسط صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۰۵ منتشر شد، عملکرد تروریسم، هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیمی را بر اقتصاد جهان برجا می‌گذارد. هزینه‌های مستقیم که ماهیتی کوتاه‌مدت‌تر دارند شامل نابودی زندگی‌ها و اموال، هزینه خدمات اورژانس، راه‌اندازی مجدد سیستم‌ها و زیرساخت‌های تخریب شده و هزینه امدادرسانی موقت برای بازماندگان حملات است. تبعات غیرمستقیم تروریسم اما می‌تواند به مراتب عظیم‌تر از اینها باشد چون در میان مدت با کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران، اقتصاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تروریسم همچنین از طریق کاهش بهره‌وری که خود، ناشی از افزایش تدابیر امنیتی، افزایش حق بیمه‌ها و افزایش هزینه‌های مقررات مالی و سایر مقررات ضدتروریستی است، هزینه‌های درازمدتی را بر جا می‌گذارد. برای درک تنها یک جنبه از این هزینه‌های غیرقابل‌محاسبه، کافی است میلیاردها ساعت زمانی را در نظر بگیریم که از میلیون‌ها مسافر در بخش امنیتی فرودگاه‌ها طی سالیان متمادی گرفته می‌شود. این زمان از دست رفته، هزینه‌ای است که برای بازرسی‌های شدید امنیتی که پس از ۱۱ سپتامبر متداول شد، پرداخت می‌شود. نویسندگان این پژوهش صندوق بین‌المللی پول، به نام‌های جانستون و ندلسکیو به نقل از یک مطالعه که توسط سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه انجام شده نوشته‌اند، که هزینه‌های مستقیم بر جا مانده از حملات ۱۱ سپتامبر آمریکا بالغ بر ۲/ ۲۷ میلیارد دلار بود. در حالی که کل هزینه‌های بر جا مانده از این حملات به مراتب بیشتر از این برآورد شده است. یک دهه پس از حملات ۱۱ سپتامبر، نشریه نیویورک‌تایمز نتایج برآوردها از هزینه‌های اقتصادی واقعی این حملات را منتشر کرد. در این بررسی، مجموع هزینه‌های بر جامانده از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر در آمریکا بالغ بر ۳/ ۳ تریلیون دلار برآورد شده که در جدول (۱) قابل مشاهده است. نیویورک‌تایمز در این مطالعه نوشته است که واکنش آمریکا به حملات ۱۱ سپتامبر، شامل جنگ علیه تروریسم است که ۹۵ درصد این هزینه‌ها را شکل می‌دهد و هزینه‌های اقتصادی مستقیم ناشی از این حملات تنها ۱۷۸ میلیارد دلار بوده است.

اثرات تخریبی حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر بر اقتصاد جهانی به شدت اثرات کوتاه‌مدت آن نبود. سه نتیجه مهم از مطالعه آثار میان‌مدت این حملات بر اقتصاد آمریکا و جهانی توسط سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه برآورد شده است. اولین اثر، چه کوتاه‌مدت و چه بلندمدت، افزایش هزینه‌های بیمه‌گذاران بود. زیان ناشی از این اتفاق برای شرکت‌های بیمه در مجموع حدود ۳۰ تا ۵۸ میلیارد دلار تخمین زده شده است. ولی چون ریسک این حادثه بین شرکت‌های بیمه و در کشورهای مختلف توزیع شده است هیچ ورشکستگی‌‌ای در ابعاد وسیع در صنعت بیمه رخ نداد. سرمایه شرکت‌های بیمه‌گذار شدیدا کاهش یافت. هزینه بیمه در مقابل ریسک افزایش یافت و این موضوع در افزایش شدید هزینه‌ها و نرخ‌های بیمه‌گذاری جلوه‌گر شد (تا افزایش حداکثر ۳۰ درصدی در نرخ‌های بیمه) که آسیب زیادی به شرکت‌ها و به خصوص صنایع حمل‌و‌نقل، ساخت‌و‌ساز، گردشگری و تولید انرژی وارد کرد. از طرف دیگر اقلام مورد پوشش بیمه‌ای بسیار کاهش یافت و این امر لزوم دخالت دولت را توجیه کرد. در آمریکا یک شرکت مشارکتی در صنعت حمل‌و‌نقل هوایی با هدف افزایش پوشش‌های بیمه‌ای تاسیس شد که حمایت مالی اصلی و نهایی آن دولت بود. در فرانسه بعد از این حادثه و در دسامبر ۲۰۰۱ یک شرکت بیمه‌ با عنوان «صندوق بیمه مرکزی» که تحت ضمانت دولت فعالیت می‌کند، اعلام کرد کلیه خسارات مالی و فیزیکی ناشی از حملات آینده تروریستی را تا سقف ۵/ ۱ میلیارد یورو پوشش خواهد داد. البته فرانسه یکی از کشورهایی است که سیاست‌ها و برنامه‌های بلندمدت بیمه‌ای علیه تروریسم وضع کرده است. دیگر کشورها با برنامه‌های بیمه‌ای بلندمدت علیه تروریسم، عبارتند از: استرالیا، اتریش، فنلاند، آلمان، نامیبیا، هلند، روسیه، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سوئیس، ترکیه، انگلستان. دومین اثر میان‌مدت در کاهش رشد در صنعت حمل‌و‌نقل بود. هرچند بعد از چند ماه قیمت‌های حمل‌و‌نقل در این صنعت کاهش یافتند ولی این کاهش خیلی کمتر از مقداری بود که به دلایل مختلف –مانند روند کاهشی تقاضا در صنعت از ابتدای سال ۲۰۰۰ و کاهش شدید قیمت سوخت- انتظار می‌رفت و دور از حقیقت نخواهد بود که اذعان کنیم قیمت‌های حقیقی در میان‌مدت در این صنعت افزایش بیش از انتظار داشتند. از طرف دیگر، دولت آمریکا سیاست‌های جدیدی را برای افزایش امنیت در مبادلات و حمل‌و‌نقل کالاها در مرزها اعمال کرد. این سیاست‌ها با افزایش هزینه برای شرکت‌ها و طولانی کردن فرآیند تحویل کالا در ازای تامین امنیت بیشتر، هزینه‌هایی را به اقتصاد تحمیل کرده است. تحقیقات نشان داده‌اند که با افزایش یک درصد در هزینه‌های تجارت و مبادله کالا در مرزهای کشور حدود ۲ تا ۳ درصد جریان تجارت کاهش می‌یابد. روند هزینه‌های حمل‌و‌نقل در آمریکا در دوره‌های قبل و بعد از حادثه در نمودار ۱ نشان داده شده است:

۰۷:۲۹:۵۲ وزرای خارجه خارجه ایران و آمریکا پس از نشست وین ۲ در مورد بحران سوریه، با یکدیگر دیدار و گفت وگو کردند.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این نشست که با حضور معاونان وزیران خارجه دو کشور برگزار شد، محمد جواد ظریف و جان کری درخصوص هماهنگی‌ها برای اجرای برجام و پیگیری آخرین مسایل در این زمینه گفتگو کردند.

محمد جواد ظریف پس از دیدار با همتای امریکایی اش در حاشیه اجلاس بین المللی بررسی بحران سوریه گفت: این دیدار برای اطمینان از اجرایی شدن نظرات مقام معظم رهبری درباره تعهدات امریکا انجام شد.

رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان پیش از ترک وین در گفت وگو با خبرگزاری صداوسیما درباره جزییات دیدار سه ساعته اش با جان کری با بیان اینکه آمریکا درخصوص برجام تعهداتی داده است که در روز تصویب باید انجام می داد و تعهداتی نیز بین روز تصویب تا روز اجرا داده است که آنها را نیز باید انجام بدهد، افزود: دراین زمینه ها نیاز بود توضیحات طرف امریکایی را بشنویم تا اطمینان حاصل کنیم نظرات مقام معظم رهبری اجرایی شده است.

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: در این دیدار علاوه بر اینکه بحث های تخصصی و جدی درباره نحوه برداشته شدن تحریم ها و برداشته شدن تحریم های امریکا داشتیم در زمینه نحوه عملیاتی شدن تعهدات درباره اراک هم گفتگو کردیم.

وی همچنین از گفتگو با همتای امریکایی اش درباره پیشبرد کارها به منظور رسیدن به روز اجرای (برجام) خبر داد و تصریح کرد: وزیر خارجه امریکا یک بار دیگر تاکید کرد که طرف امریکایی طبق دستور العمل رییس جمهور این کشور به وظایف اش عمل می کند و اگر لازم به توضیح بیشتر باشد نیز آن را مطرح خواهد کرد.

ظریف افزود: وزیر خارجه آمریکا در این دیدار تاکید کرد دستورالعمل های لازم را به نمایندگی های امریکا داده اند تا شرکتها را تشویق کنند که نگران وضع قبل نباشند.

با این حال رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: باید دید تا چه میزان قول و قرارهایی که طرف امریکایی داده است در جهت اجرای تعهدات شان خواهد بود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا سند اجرای تعهدات برای بازطراحی راکتور اراک هفته آینده امضا خواهد شد، گفت: بیشتر وزیران خارجه پنچ بعلاوه یک سند بازطراحی اراک را امضا کرده اند و شاید یک یا دو وزیر آن را امضا نکرده اند که در یکی، دو روز آینده آن را امضا می کنند و سند قطعی خواهد شد.

وزیر خارجه کشورمان بامداد یکشنبه وین را به مقصد تهران تر ک کرد.

۰۷:۲۹:۳۲به گزارش ایرنا، بعد از آنکه بانک مرکزی امروز با ارسال نامه ای به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد با توجه به برنامه تعیین شده فقط منابع مالی مورد نیاز برای خرید اسناد تجاری ناشی از فروش مدت دار خودروی موجودی تولید داخل توسط بانک ها تا سقف ۱۱۰ هزار دستگاه تامین می شود، خودروسازان خواستار ادامه این طرح تا اردیبهشت ماه و رسیدن به سقف ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو بودند.
همچنین بانک مرکزی در نامه های جداگانه ای به مدیران عامل بانک های پرداخت کننده تسهیلات خودرو، از آنها خواست که پس از اتمام سهمیه های مقرر، از پذیرش اسناد تجاری ناشی از فروش مدت دار خودروی تولید داخل، بیش از سقف اعلام شده، خودداری کنند.
با توجه به این دستورالعمل، خودروسازان و وزارت صنعت، معدن و تجارت شنبه شب جلسه ای در رابطه با پایان ثبت نام برای فروش ۱۱۰ هزار دستگاه خودرو و تصمیم گیری برای تمدید این طرح تشکیل دادند.
با وجود تقاضای مقام های وزرات صنعت، معدن و تجارت در این جلسه برای افزایش سقف تعیین شده، اما در نهایت مسئولان بانک مرکزی با این خواسته موافقت نکرده و تاکید کردند که پرداخت تسهیلات بیش از این میزان دارای بار تورمی برای اقتصاد و کشور است.
مسئولان بانک مرکزی به ایرنا گفتند که با وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تخصیص تسهیلات به ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو توافق کرده بودند که این میزان به دلیل اقبال مردم تا ۱۱۰ هزار دستگاه افزایش یافت.

** خودروهای فروش نرفته خودروسازان بیشتر از ۵۰ هزار دستگاه نیست
به گفته آنها، رقم اعلام شده برای خودروهای فروش نرفته پیش از اجرای این طرح ۵۰ هزار دستگاه خودرو اعلام شده بود اما بانک مرکزی برای همراهی بیشتر، تخصیص تسهیلات تا سقف ۱۰۰ هزار و سپس ۱۱۰ هزار دستگاه خودرو موافقت کرده است.
به گزارش ایرنا، در بخشی از بسته سیاست های دولت برای تسریع رونق اقتصادی یا همان بسته خروج از رکود که چندی پیش رونمایی شد، مقرر شده بود خودرو با تسهیلات ۲۵ میلیون تومانی و با بهره ۱۶ درصد در اختیار مردم قرار گیرد؛ به این صورت که ۲۰ درصد قیمت خودرو به صورت نقد و ۸۰ درصد باقی مانده تا سقف ۲۵ میلیون تومان در قالب چک و سفته با دوره بازپرداخت چهار تا هفت سال از خریداران دریافت شود.
در زمان رونمایی اعلام شده بود که این بسته برای نیمه دوم امسال در نظر گرفته شده است اما با اجرای طرح از روز دوشنبه ۲۰ آبان ماه به فاصله کمتر از ۶ روز، بیش از ۱۱۰هزار دستگاه خودرو از این طریق به فروش رسید؛ آن هم در حالی که بانک مرکزی برای ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در این طرح برنامه ریزی و تامین اعتبار کرده بود.

۰۷:۲۹:۱۶ این خبرگزاری، به نقل از «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا، نوشت: مخالفان دولت سوریه قرار است در روز یکم ژانویه (۱۱ دی) با دولت گفت و گو کنند و پیش نویسِ قانون اساسیِ جدید نیز باید در مدت شش ماه نوشته شود.
به گفته جان کری، در نشست وین توافق شده است که «انتخابات آزاد و منصفانه» در سوریه، تا ۱۸ ماه آینده برگزار شود.
با این حال، خبرگزاری آسوشیتدپرس تاکید کرد که هنوز طرف های گفت و گو در وین، بر سر این که به غیر از القاعده و داعش، چه گروه هایی تروریستی هستند و نباید شامل آتش بس شوند، اختلاف نظر دارند.
همچنین بر سر نقش «بشار اسد» رییس جمهوری سوریه در فرآیند صلح اختلاف نظر وجود دارد.
نشست کنونی ‘وین’ سومین نشست بین المللی است که برای حل و فصل دیپلماتیک بحران سوریه برگزار می شود. نشست اول سال ۲۰۱۴ در ‘ژنو’ برگزار شد که بدون حضور ایران و بی نتیجه به پایان رسید. جمهوری اسلامی ایران با اعمال نفوذ آمریکا و عربستان به نشست ژنو دعوت نشد.
هیات دیپلماتیک ایرانی در نشست قبلی وین که هشتم آبان ماه برگزار شد، حضور داشت و در نشست کنونی نیز به ریاست محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان حضور دارد.

۰۷:۲۹:۰۰به گزارش ایرنا از وین، اشتاین مایر با حضور در میان خبرنگاران در هتل امپریال در پایتخت اتریش افزود: قرار شد تا پایان سال ۲۰۱۵ دیداری میان احزاب مخالف و دولت سوریه توسط استفان دمیستورا نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه، برگزار شود.
وزیر امور خارجه آلمان باردیگر تاکید کرد: در نشست امروز سوریه مذاکرات به صورت جدی صورت گرفته است.
این نشست با حضور نمایندگان ۱۷ کشور از جمله ایران و نمایندگان سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا روز شنبه در وین پایتخت اتریش برگزار شد .
دور تازه تلاش های دیپلماتیک برای حل بحران سوریه، در ادامه نشست یک روزه پیشین است که روز جمعه ۸ آبان در وین برگزار شد.
هدف از برگزاری این مذاکرات، تلاش جهت رسیدن به چارچوبی به منظور ایجاد زمینه مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت در این کشور اعلام شده است.
نشست های ژنو ۱ و ژنو ۲ که برای بررسی راهکارهای حل و فصل بحران سوریه که در گذشته بدون حضور ایران برگزار شده بود، هیچ دستاوردی به همراه نداشت.
کارشناسان مسایل منطقه خاورمیانه در این زمینه معتقدند که هرگونه تصمیم گیری برای حل و فصل بحران های منطقه بدون حضور ایران نتیجه بخش نخواهد بود.
آمریکا و کشورهای عرب متحدش خواهان برکناری «بشار اسد» رییس جمهوری قانونی سوریه به عنوان بخشی از راه حل بحران هستند اما مسکو و تهران با پشتیبانی از حکومت قانونی دمشق می گویند سرنوشت رییس جمهوری سوریه باید به رای مردم آن کشور گذاشته شود.

۰۷:۲۷:۳۴ فرهاد نوری عصر روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در رشت با بیان این که اختصاص این اعتبار از محل هدفمندی یارانه ها تامین می شود، اظهار کرد: ۵۰ میلیارد تومان مربوط به مرحله اول اجرای این طرح می باشد.
وی با بیان اینکه مرحله اول این طرح از یک ماه آینده شروع و تا پایان امسال اجرایی می شود، تصریح کرد: این اعتبار در بخش های مختلف کاهش هزینه های صادرات اعم از کاهش هزینه های وام های بانکی ، حمل و نقل ، بازار یابی برای شرکت در نمایشگاه های خارج از کشور و تبلیغات برای برند سازی اختصاص می یابد.
به گفته نوری؛ دولت از محل هدفمند سازی یارانه ها طبق قانون مجاز است که به کاهش هزینه های تولید و صادرات کمک کند.
وی با بیان این که این قانون از زمان دولت قبلی وجود داشته است ،اما انجام نمی شد، تصریح کرد: این قانون اکنون در دستور کار دولت قرار گرفته و برای اجرای مرحله اول آن ۵۰ میلیارد تومان اختصاص یافته است.
وی تاکید کرد: بانک ها و صادر کنندگان باید صورت های مالی حسابرسی شده داشته باشند تا زمانی که مجوز وام های ارزان قیمت صادر شد، استان ها بتوانند این اعتبارات را جذب کنند.
مدیرکل دفتر خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت کشور در پاسخ به پرسشی مبنی بر واردات برنج گفت: تمامی واحد های وزارت صنعت ، معدن و تجارت در ارتباط مستقیم با اصناف و اتحادیه ها هستند که در همین راستا، انبارها برای ظرفیت سنجی و نداشتن کمبود در آنها رصد می شود، تا بتوان براساس آن برای تنظیم بازار برنامه ریزی کرد.
وی با بیان این که سیاستگذاری ها و قوانین در خصوص نهاده های اساسی مانند برنج ، گندم ، سویا و دانه های روغنی و خوراک دام از طریق جهاد کشاورزی انجام می شود، تصریح کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت فقط اجرا کننده است؛ و وزارت جهاد کشاورزی میزان مورد نیاز واردات را برای ما مشخص می کند.
نوری گفت: برنج در شش ماه گذشته جزو پنج قلم کالای وارداتی اول کشور بوده است؛اما میزان وارداتش با توجه به حمایت از تولید کننده داخلی و مصرف کننده مشخص می شود ؛ چرا که وقتی واردات محدود می شود، قیمت های داخلی بالا می رود و بسیاری از مصرف کنندگان توان پرداخت قیمت های بالا را ندارند.
وی خاطرنشان کرد: از این رو، سیاستگذار باید هم به تولید داخل توجه داشته و از کشاورز و تولید کننده و هم از مصرف کننده حمایت کند؛ تا تنظیم بازار انجام شود.

۰۷:۲۷:۱۶ وزیر امور خارجه ایران بعد از دیدار جان کری همتای آمریکایی خود گفت : در دیدار دوجانبه درباره موضوع نحوه برداشته شدن تحریم ها و اجرای تعهدات امریکا گفت و گو شده است.

به گزارش ایرنا، محمد جواد ظریف پس از دیدار سه ساعته یادآور شد: به همین دلیل نیاز بود تا از توضیحات طرف امریکا یی با توجه به نظرات مقام معظم رهبری اطمینان حاصل کنیم که آنها به تعهدات خود عمل کرده اند .

وی با اشاره به گفت و گوهای تخصصی و جدی که با طرف آمریکایی انجام شد، گفت : امیدواریم در زمان لازم یعنی بین اواسط دسامبر تا اواخر دسامبر بتوانیم کارهای باقی مانده را تا روز اجرا انجام دهیم.

وزیر امور خارجه کشورمان درباره سند بازطراحی اراک افزود : تقریبا تمام وزیرا ن این سند را امضاء کردند و یک یا دو وزیر باقی مانده اند که طی امروز و فردا امضا خواهند کرد و سند قطعی خواهد شد .

جان کری وزیر امور خارجه امریکا نیز در این دیدار تاکید کرد: با توجه به دستوراتی که رییس جمهوری امریکا داده است باید طرف امریکا یی وظایف خود را کامل انجام دهد و اگر نیاز به توضیحات بود آنها را ارایه خواهد کرد.

کری ضمن دادن دستور العمل ها به نمایندگان برای تشویق شرکت ها ی آمریکایی در روابط با ایران گفت : ما از نمایندگان خود خواسته ایم تا به شرکت ها آمریکایی این قول را بدهند که نگران مشکلات قبلی نباشند تا به راحتی بتوانند وارد بازار ایران شوند.

۰۷:۲۴:۲۷ معاون وزیر امور خارجه کشورمان گفت: امضای سند رسمی بازطراحی راکتور اراک تا روز دوشنبه نهایی خواهد شد.

به گزارش ایرنا، عباس عراقچی که از روز جمعه در وین به سر می برد، افزود: امضای سند رسمی بازطراحی اراک توسط وزیران خارجه ایران و ۱+۵ به صورت گردشی در حال انجام است و تا روز دوشنبه این امضاها به پایان می رسد.

عراقچی روز شنبه با هلگا اشمید معاون رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپا درباره اجرای برجام دیدار و گفت وگو کرد.

۰۷:۲۳:۵۳ احتمال گسترش حضور نظامی غرب در خاورمیانه پس از «یازده سپتامبر» فرانسوی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، با گذشت یک روز از حملات مرگبار در شهر پاریس که جان دستکم ۱۲۹ نفر را گرفت، همانطور که انتظار می‌رفت زمزمه‌ها در مورد گسترش حضور نظامی غرب در سوریه و عراق آغاز شده است.

احتمال فشار به متحدان آمریکا برای افزایش نقش

دو خبرگزاری رویترز و آسوشیتدپرس هریک در گزارش‌هایی جداگانه احتمال داده‌اند که رخداد اخیر فشارها بر باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا برای گسترش دامنه حملات علیه داعش را افزایش دهد.

رویترز در گزارش خود با بیان اینکه عملیات یک ساله آمریکا و متحدانش در عراق و سوریه نتوانسته به «مهار» داعش منجر شود، نوشته است: «ایالات متحده که مدت‌‌هاست به اتخاذ رویکردی تدریجی در نبرد متهم است، حالا چه در داخل و چه در خارج برای انجام اقدامات بیشتر تحت فشار قرار گرفته و انتظار می‌رود که راه‌هایی را که می‌توان از طریق آن عملیات را تشدید کرد، از جمله از طریق گسترش حملات هوایی، بیازماید.»

بنا بر این گزارش مقامات آمریکایی می‌گویند که انتظار دارند متحدان اروپایی و عرب آن‌ها میزان مشارکت خود در ائتلاف تحت رهبری آمریکا را در عراق و سوریه افزایش دهند.

رویترز نوشته است که کارشناسان نظامی می‌گویند حملات پاریس می‌تواند توجیهی برای افزایش توان و حضور نظامی در سوریه و عراق باشد.

«دایان فینشتین» عضو ارشد دموکرات کمیته اطلاعات سنا گفته است که اکنون مشخص شده راهبرد دولت اوباما در مقابل داعش «برای محافظت از کشور ما و متحدانمان کافی نیست. نبرد به سرعت در حال سرایت به خارج از عراق و سوریه است و به همین دلیل است که ما باید نبرد را نزد آن‌ها ببریم.»

«بروس ریدل» کارشناس ارشد سابق سازمان سیا که به دولت اوباما هم مشاوره داده، می‌گوید حملات اخیر داعش یک بار برای همیشه ثابت کرد که این گروه قصد ندارد فعالیت‌های خود را به سوریه و عراق خلاصه کند.

همزمان جمهوری‌خواهان از جمله نامزدهای آن‌ها در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری حوادث پاریس را دستمایه انتقاد از کاخ سفید قرار داده‌اند. جب بوش از جمله این نامزدهاست که می‌گوید جنگ با داعش «نبرد عصر ماست» و باید اقدامات بیشتری در این زمینه انجام داد.

به نوشته رویترز مقامات آمریکایی انتظار دارند که کشورهای غربی اقدامات بیشتری در عراق و سوریه انجام دهند. احتمال دارد فرانسه که حتی پیش از حملات ناو شارل دو گل را به خلیج فارس اعزام کرده بود، به زودی عملیات خود را گسترش دهد.

انگلیس هم دیگر کشوری است که واشنگتن امیدوار به افزایش حمایت‌هایش است. هرچند دولت دیوید کامرون اعلام کرده لندن باید علاوه بر عراق در سوریه هم حمله هوایی انجام دهد، اما پارلمان این کشور هنوز با این موضوع موافقت نکرده است.

رویترز نوشته است که آمریکا تاکنون در حملات خود محافظه‌کاران عمل کرده و مثلا ساختمان‌های اصلی فرماندهان داعش در شهر رقه را هم به دلیل آنچه هراس از آمار بالای تلفات غیرنظامی خوانده شده، هدف قرار نداده است. بنا بر این گزارش، احتمال دارد این رویکرد به زودی تغییر کند.

افزایش تدریجی گستره عملیات نظامی در عراق و سوریه

خبرگزاری آسوشیتدپرس هم در گزارش خود نوشته است که حملات پاریس احتمالا «رئیس‌جمهور باراک اوباما را وادار می‌کند تشدید حملات نظامی علیه داعش در عراق و سوریه را بررسی کند. البته این احتمالا به معنی انجام اقدامی ناگهانی مانند آغاز عملیات زمینی یا تسریع بمباران‌های هوایی به امید نابودی تهدید جهانی افراط‌گرایی خشن، نخواهد بود.»

«آنتونی کوردسمن» تحلیلگر امور خاورمیانه می‌گوید: «قرار نیست داعش را آنقدر بمباران کنید که به عصر حجر بازگردند.»

به نوشته آسوشیتدپرس، کوردسمن و دیگر کارشناسان می‌گویند که اوباما احتمالا به تدریج مداخله نظامی آمریکا را تشدید می‌کند، از جمله از طریق نزدیک‌تر کردن «مشاوران نظامی آمریکایی» به خط مقدم در عراق و سوریه. با این حال بعید است که چنین اقدام در کوتاه مدت نتیجه ملموسی داشته باشد.

کوردسمن می‌گوید که احتمالا تا چند سال حملاتی مشابه حادثه پاریس ادامه خواهد یافت و راهکار کوتاه‌مدتی هم برای آن وجود ندارد.

«استفان بیدل» استاد امور بین‌الملل در دانشگاه جورج واشنگتن هم می‌گوید حادثه پاریس احتمالا انگیزه‌ بیشتری برای تشدید اقدامات نظامی علیه داعش به وجود می‌آورد. او با این حال می‌گویند به راه انداختن جنگ زمینی علیه داعش توسط آمریکا اشتباه است، چراکه شکست قاطع داعش نیازمند به کارگیری «صدها هزار نیروی زمینی غربی» است، در حالی که این گروه ارزش به کار گیری چنین حجمی از نیرو را ندارد.

او علاوه بر این می‌گوید که ممکن است آمریکا و دیگر کشورها اقدامی مقطعی انجام دهند، اما بعید است روند فعلی تغییر چشم‌گیری داشته باشد. به ادعای وی، مقامات انتخابی تنها تلاش می‌کنند نشان دهند که به هر رخداد بد، واکنشی دارند.

آسوشیتدپرس با بیان اینکه عملیات یک ساله ائتلاف آمریکا «اثرگذاری محدودی داشته»، به نقل از «ریچارد فونتین» رئیس مرکز امنیت آمریکایی جدید نوشته است که اوباما قطعا راه‌های تازه‌ای برای تسریع عملیات در سوریه را بررسی می‌کند.

وی که زمانی مشاور سیاست خارجی «جان مک‌کین» سناتور تندرو جمهوری‌خواه بوده، می‌گوید اوباما احتمالا در عراق دو تغییر را در دستور کار قرار می‌دهد؛ نزدیک‌تر کردن مشاوران آمریکایی به خط مقدم و ثانیا استقرار نیروهای گراده به جنگنده‌ها برای افزایش اثرگذاری حملات هوایی.

البته فونتین احتمال نبرد زمینی با داعش را رد می‌کند و می‌گوید «من این را گزینه‌ای واقعی تلقی نمی‌کنم.»

احتمال درخواست فرانسه از ناتو برای مداخله/ژنرال آمریکایی: باید بی‌رحمانه عمل کنیم

به نوشته آسوشیتدپرس، حملات پاریس موجب شده تا احتمال درخواست فرانسه از ائتلاف ناتو برای کمک، قوت بگیرد. بر اساس قوانین این گروه ۲۸ عضوی، در صورتی که یکی از اعضا مورد حمله قرار گیرد، دیگران ملزم به کمک به آن عضو هستند.

مانوئل والس نخست‌وزیر فرانسه روز شنبه گفت که پاریس «درگیر یک جنگ است». فرانسوا اولاند رئیس‌جمهور این کشور هم ساعاتی قبل از آن گفته بود حمله داعش به پاریس، «اعلان جنگ به فرانسه» است.

در طول ۶۶ سالی که از عمر ناتو می‌گذرد، تنها یک بار یکی از اعضا درخواست کمک نظامی کرده و آن هم بعد از حملات یازده سپتامبر به مرکز تجارت جهانی نیویورک بود. بسیاری از کارشناسان حملات جمعه شب را هم از جهات مختلف به یازده سپتامبر تشبیه کرده‌اند.

«جیمز استاوریدیس» ژنرال بازنشسته نیروی دریایی آمریکا که بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ به عنوان فرمانده ارشد ناتو فعالیت کرده، می‌گوید این ائتلاف اکنون باید نقشی نظامی ایفا کند. وی می‌گوید: «اقدامات ناتو باید سنجیده، موثر و در ابعادی قابل توجه باشند.»

به گفته وی، رایزنی‌ها بین اعضای ناتو برای انجام چنین اقدامی باید به زودی آغاز شود. وی‌ می‌گوید نیروهای ویژه ناتو می‌توانند به عنوان راهنمای جنگنده‌ها راهی عراق و سوریه شوند و ضمنا نیروهای محلی ضد داعش روی زمین را هم آموزش دهند، به جمع‌آوری اطلاعات بپردازند یا خود دست به حملات موردی بزنند. استاوریدیس همچنین گفته است که باید از حضور کشورهای غیرعضو ناتو از جمله روسیه استقبال کرد.

وی می‌گوید: «قدرت نرم و بازی‌های طولانی در خاورمیانه مهم است، اما اکنون زمان به کارگیری بی‌رحمانه قدرت سخت است. اکنون زمان این کار است و ناتو باید پاسخ نظامی قدرتمندی به داعش بدهد.»

۰۷:۲۳:۲۸ نخست‌وزیر کانادا رسما دستور توقف عملیات در عراق و سوریه را صادر کرد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «جاستین ترودو» نخست‌وزیر جدید کانادا هفته گذشته رسما به وزیر دفاع این کشور مأموریت داده است که حملات هوایی این کشور در عراق و سوریه را متوقف کند.

وی که دو هفته پیش با شکست محافظه‌کاران به رهبری «استفان هارپر»، قدرت را به دست گرفت، در جریان رقابت‌های انتخابات وعده داده بود که جنگنده‌های کانادایی درگیر عملیات در منطقه را به خانه بازگرداند.

بر اساس یکی از رسوم در کانادا، نخست‌وزیر جدید پس از آغاز به کار، طی نامه‌هایی به وزرا اولویت‌‌ها و وظایف اصلی آن‌ها را مشخص می‌کند.

این نامه‌ها روز ۶ نوامبر (۱۵ آبان) صادر شده و روز جمعه در دسترس عموم قرار گرفته است.

در یکی از بندهای نامه‌ای که ترودو به «هجرت سجان» وزیر دفاع جدید کانادا ارسال کرده، پایان دادن به عملیات نظامی کانادا در عراق و سوریه یکی از اولویت‌هایی اعلام شده که وی باید برای تحقق آن تلاش کند.

در این بخش از نامه آمده است: «با همکاری وزیر امور خارجه، به مأموریت رزمی در عراق و سوریه پایان دهید و تلاش‌های کانادا در منطقه (خاورمیانه) را بر آموزش نیروهای محلی و حمایت‌های انسان‌دوستانه، متمرکز کنید.»

ترودو که تغییر و تحول در سیاست خارجی یکی از شعارهای انتخاباتی‌اش بوده، در اولین گفت‌وگوی تلفنی‌اش با باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا هم گفته بود که قصد دارد به حملات هوایی پایان داده و مشارکتش در ائتلاف تحت رهبری واشنگتن را به اعزام مربی برای آموزش نیروهای عراقی و پیشمرگه محدود کند.

به نوشته رسانه‌های کانادایی، انتظار می‌رود ترودو در حاشیه نشست گروه ۲۰ که در ترکیه برگزار می‌شود هم در دیدار رو در رو با اوباما، بار دیگر بر تصمیم خود تأکید کند.

با این وجود هنوز مشخص نیست که این تصمیم او چه زمان عملیاتی شود.

۰۷:۲۳:۰۱ متن کامل بیانیه پایانی وین؛ برقراری آتش‌بس، اصلاح قانون اساسی در ۶ ماه و برگزاری انتخابات در ۱۸ ماه

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، شرکت‌کنندگان در نشست وین، بیانیه‌ای صادر و در آن بر لزوم پیشبرد فرآیندی سیاسی در سوریه تأکید کردند.

بر اساس این بیانیه قرار است ظرف ۶ ماه دولت انتقالی در سوریه شکل گیرد و ضمنا قانون اساسی تازه‌ای برای این کشور نوشته شود. همچنین قرار است طی ۱۸ ماه انتخاباتی منطبق با قانون اساسی جدید در سوریه برگزار شود.

نگارش لیستی مشترک از گروه‌های تروریستی و تلاش برای برقراری آتش‌بس سرتاسری در سوریه از دیگر مفاد مهم این بیانیه است.

در ادامه متن این بیانیه آمده است:

اعضای «گروه بین‌المللی حمایت از سوریه» متشکل از اتحادیه عرب، چین، مصر،‌ اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، ایران، عراق، ایتالیا، اردن، لبنان، عمان، قطر، روسیه، عربستان سعودی، ترکیه، امارات متحده عربی، انگلستان، سازمان ملل و اتحادیه اروپا روز ۱۴ نوامبر ۲۰۱۵ برای بحث در مورد نحوه تسریع پایان دادن به درگیری‌ها در سوریه، در وین دیدار کردند. شرکت‌کنندگان نشست را با یک دقیقه سکوت به احترام قربانیان حملات تروریستی فجیع ۱۳ نوامبر پاریس و حملات اخیر در بیروت، عراق، آنکارا و مصر آغاز کردند. اعضا به اتفاق و با قوی ترین لحن این حملات وحشیانه علیه غیرنظامیان بی‌گناه را محکوم کرده و در کنار مردم فرانسه می‌ایستند.

پس از آن، اعضا گفت‌وگویی سازنده داشتند تا به پیشرفتی که در نشست ۳۰ اکتبر صورت گرفت، ادامه دهند. اعضای گروه حمایت بین‌المللی از سوریه به اتفاق بر فوریت نیاز به پایان دادن به آلام مردم سوریه، تخریب فیزیکی سوریه، ثبات زدایی از منطقه و افزایش شمار تروریست‌هایی که برای نبرد به سوریه می‌روند، تأکید کردند.

گروه حمایت بین‌المللی از سوریه بر ارتباط نزدیک میان آتش بس و روند سیاسی موازی منطبق با بیانیه ۲۰۱۲ ژنو و لزوم پیشبرد این دو ابتکار در اسرع وقت، اذعان کردند. آن‌ها تعهد خود بر کسب اطمینان از یک انتقال سیاسی تحت رهبری سوری‌ها و تحت مالکیت سوری‌ها بر اساس کلیت بیانیه ژنو، را ابراز داشتند. گروه بر سر برخی موضوعات کلیدی به تفاهم مشترک رسید.

گروه بر حمایت و تلاش برای اجرای یک آتش‌بس ملی در سوریه که به محض آغاز گام‌های ابتدایی در راستای انتقال (سیاسی) تحت نظارت سازمان ملل و بر مبنای بیانیه ژنو، اجرایی می‌شود، توافق کردند. ۵ عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متعهد شدند که از قطعنامه‌‌ای در شورای امنیت سازمان ملل برای تقویت یک هیئت نظارت بر آتش‌بس مورد تائید سازمان ملل که در نقاطی از کشور مستقر می‌شوند که در معرض تهدید حملات تروریست‌ها قرار نداشته باشند، و همچنین از یک روند انتقال سیاسی بر اساس بیانیه ژنو، حمایت کنند. تمام اعضای گروه حمایت بین‌المللی از سوریه همچنین متعهد شدند که به عنوان کشورهای مجزا و به عنوان حامیان طرف‌های مختلف درگیر، تمام گام‌های ممکن را بردارند که گروه‌ها یا افرادی را که از آن‌ها حمایت و پشتیبانی کرده یا بر آن‌ها نفوذ دارند، بر آتش‌بس پایبند کنند. آتش‌بس شامل حمله یا دفاع در برابر اقدامات داعش، جبهه النصره یا هر گروه دیگری که گروه بین‌المللی حمایت از سوریه آن‌ها را تروریست خوانده،‌ نخواهد شد.

شرکت‌کنندگان از بیانیه بان کی مون دبیر کل سازمان ملل که دستور داد سازمان ملل برنامه‌ریزی برای حمایت از اجرای آتش‌بس سرتاسری را تسریع کند، استقبال کردند. گروه توافق کرد که سازمان ملل باید این تلاش را با مشورت با طرف‌های ذی‌نفع و برای مشخص کردن ملزومات و چارچوب‌های آتش‌بس، رهبری کند.

گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» اراده خود برای برداشتن گام‌های فوری برای تشویق تمهیدات اعتمادساز که به ممکن شدن فرآیند سیاسی کمک کرده و راه را برای برقراری آتش‌بس سرتاسری هموار می‌کند، را ابراز کرد. در این چارچوب و منطبق با بند ۵ بیانیه وین، گروه بین‌المللی حمایت از سوریه در مورد لزوم برداشتن گام‌هایی برای اطمینان از دسترسی انسانی فوری در سرتاسر اراضی سوریه بر اساس قطعنامه ۲۱۶۵ شورای امنیت سازمان ملل بحث کرده و خواستار موافقت با درخواست سازمان ملل برای انتقال کمک‌های بشردوستانه، شد. گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» نگرانی خود را از وضعیت پناهجویان و بی‌خانمان‌های داخل سوریه و همچنین لزوم فراهم کردن شرایط بازگشت امن آن‌ها بر اساس عرف قوانین انسانی بین‌المللی و در نظر گرفتن منافع کشورهای میزبان، ابراز کردند. حل و فصل مسئله پناهجویان برای حل نهایی درگیری‌های سوریه حائز اهمیت است. گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» همچنین آثار مخرب استفاده از تسلیحات غیردقیق در مناطق مسکونی و دسترسی‌های انسانی، آنطور که در قطعنامه ۲۱۳۹ شورای امنیت سازمان ملل آمده، را تکرار کردند. گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» توافق کردند که به طرف‌ها برای توقف فوری استفاده از چنین تسلیحاتی غیردقیقی، فشار آورند.

گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» بر اهمیت پایبندی بر تمام قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت سازمان ملل از جمله قطعنامه ۲۱۹۹ مربوط به توقف تجارت غیرقانونی نفت، عتیقه جات و گروگان‌ها، که موجب سودرسانی به تروریست‌ها می‌شود، تأکید کرد.

مطنبق با بیانیه ۲۰۱۲ ژنو و عطف به بیانیه ۳۰ اکتبر وین و قطعنامه ۲۱۱۸ شورای امنیت سازمان ملل، گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» بر لزوم برگزاری مذاکرات رسمی میان دولت سوریه و نمایندگان معارضین تحت نظارت سازمان ملل و در سریع‌ترین زمان ممکن، با تاریخ هدف ۱ ژانویه، تأکید کردند. گروه از تلاش‌های استفان دی میستورا نماینده ویژه سازمان ملل استقبال کرده و با وی برای گردهم آوردن فراگیرترین گروه ممکن از طیف‌های مختلف معارضین که از سوی سوری‌ها که در مورد نمایندگانشان در مذاکرات تصمیم‌گیری کرده و موضعشان در مذاکرات را تعیین می‌کنند، انتخاب شده‌اند، همکاری می‌کند تا بتوان امکان آغاز فرآیند سیاسی را ایجاد کرد. تمام گروه‌ها در فرآیند سیاسی باید بر مبانی راهنما که در نشست ۳۰ اکتر مشخص شد، از جمله تعهد بر اتحاد، استقلال، تمامیت ارضی، نداشتن شاخصه قومیتی، اطمینان از دست نخورده ماندن نهادهای دولتی و حفاظت از حقوق تمام سوری‌ها، فارغ از قومیت یا مذهب آن‌ها، پایبند باشند. گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» توافق کردند که این‌ها اصول بنیادین هستند.

اعضای گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» بر حمایت خود از روند انتقالی مصرح در بیانیه ۲۰۱۲ ژنو، تأکید کردند. در این راستا، آن‌ها بر حمایت خود از آتش‌بس به صورت فوق الذکر و همچنین روند تحت رهبری سوری‌ها که در یک دوره هدف ۶ ماهه، حاکمیتی معتبر، فراگیر و غیرقومیتی ایجاد کرده و زمانبندی‌ و روندی برای نگارش یک قانون اساسی جدید را ایجاد می‌کند، تاکید کردند. ظرف ۱۸ ماه، انتخابات‌هایی آزاد و عادلانه بر اساس قانون اساسی جدید، برگزار می‌شود. این انتخابات‌ها باید تحت نظارت سازمان ملل بر اساس رضایت حاکمیت و بر اساس بالاترین استانداردهای بین‌المللی شفافیت و پاسخگویی برگزار شود و تمام سوری‌ها از جمله آن‌هایی که خارج از کشور هستند، امکان شرکت در آن را داشته باشند.

در ارتباط با مبارزه با تروریسم و بر اساس بند ۶ از بیانیه وین، گروه «بین‌المللی حمایت از سوریه» تأکید کرد که داعش، جبهه النصره و دیگر گروه‌های تروریستی که توسط شورای امنیت سازمان ملل شناسایی شده‌اند و (لیست آن‌ها) مورد توافق شرکت‌کنندگان است و از سوی شورای امنیت نیز تائید شده، باید شکست داده شوند. پادشاهی هاشمی اردن موافقت کرد که کمک کند نمایندگان جامعه اطلاعاتی و نظامی تفاهمی مشترک از گروه‌ها و افرادی که احتمالا باید به عنوان تروریست معرفی شوند، تهیه کنند و به این منظور تاریخ هدف برای تکمیل آن زمان آغاز فرآیند سیاسی تحت نظارت سازمان ملل، مقرر شد.

انتظار می‌رود که شرکت‌کنندگان ظرف حدود یک ماه دیگر برای بررسی پیشرفت در راستای اجرای آتش‌بس و آغاز فرآیند سیاسی، بار دیگر دیدار کنند.

۰۷:۲۲:۲۸ کری: گفت‌وگوهای سوری-سوری باید تا اول ژانویه برگزار شود/هنوز در مورد وضعیت بشار اسد اختلاف نظر داریم

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، جان کری وزیر خارجه آمریکا، استفان دی میستورا نماینده سازمان ملل در امور سوریه و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه روز شنبه در کنفرانس خبری نشست پایانی حاضر شده و در توافق بر سر گام‌های لازم برای حل و فصل بحران در سوریه خبر دادند.

آقای کری در این نشست گفت: «ناآرامی‌هایی که به واسطه جنگ به وجود آورده، بستر مناسبی برای اقدامات داعش ایجاد کرده است. چالش پیش روی ما ایجاد جایگزینی واقعی برای این وضعیت است.»

وی افزود: «همه ما می‌دانیم که این بحرانی نیست که تنها به سوریه محدود بماند، بلکه به کشورهای ما نیز سرایت خواهد کرد.»

وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: «اعضای گروه حامی بین‌المللی هنوز بر سر تمام موضوعات اتفاق نظر ندارند و هنوز در مورد سرنوشت اسد اختلاف نظر وجود دارد.»

او افزود: «اما بر سر این موضوع اتفاق نظر داریم که اکنون زمان تواقف خونریزی‌هاست. زمان آن است که حتی یک کیلومتر به تروریست‌ها جا برای مخفی شدن ندهیم.»

وی ادامه داد: «بر سر گام‌هایی که می‌تواند روند پایان درگیری‌ها را تسریع کند، توافق داریم. امروز مسیر رسیدن به آتش بس را ترسیم کردیم و بر لزوم آغاز مذاکرات رسمی بین رژیم سوریه و معارضین تا تاریخ هدف ۱ ژانویه، توافق کردیم.»

وزیر خارجه آمریکا در مورد روند سیاسی گفت: «گروه حامی (اعضای شرکت‌کننده در نشست وین) بین‌المللی با استفان دی میستورا نماینده سازمان ملل همکاری خواهد کرد تا گروهی هرچه فراگیرتر از معارضین در این گفت‌وگوها شرکت کنند.»

وی با بیان اینکه روند سیاسی در سوریه باید با روندی سیاسی همراه شود، گفت قرار است ظرف ۶ ماه قانون اساسی اصلاح شده و ظرف ۱۸ ماه نیز انتخابات در سوریه برگزار شود.

کری افزود: «همه طرف‌ها کاملا به آتش‌بس پایبند هستند. هر کشوری که هر طرفی را در میدان حمایت می‌کند، اعمال‌کننده آتش‌بس خواهد بود.»

نشست وین ۲ امروز با حضور وزرای خارجه و مقامات ارشد نزدیک به ۲۰ کشور در شهر وین اتریش برگزار شد.

۰۷:۲۲:۱۰ سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری خارجی‌ها برای تولید LNG در خلیج‌فارس

علی کاردر در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره پیشنهاد ۳ شرکت‌ خارجی برای تولید LNG از گازهای مشعل میادین نفتی خلیج فارس گفت: چون این پیشنهادات نهایی نشده است اگر درباره جزئیات آن اطلاع‌رسانی کنیم ممکن است آن را بسوزانند؛ چراکه اجرای این پروژه‌ها در خارج از ایران مخالف دارد و ما منتظریم تا قطعی‌تر شود و سپس آن را اعلام کنیم.

وی با بیان اینکه در این پروژه‌ها ۲۰۰ میلیون فوت مکعب گاز مشعل تبدیل به LNG خواهد شد، اضافه کرد: نزدیک به ۸۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دلار از طرف خارجی‌ها برای تولید FLNG سرمایه‌گذاری خواهد شد.

مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ادامه داد: طرف‌های خارجی در حال مطالعه هستند که ببینند با این شرایط انجام چنین پروژه‌ای صرفه اقتصادی دارد یا نه. اما اگر آنها به این نتیجه برسند که پروژه برایشان اقتصادی است حتماً برای ما هم اجرای ان صرفه دارد چرا که در حال حاضر این گاز در مشعل‌های خلیج فارس در حال سوختن است.

وی با بیان اینکه پروژه‌های تولید LNG از گاز همراه برای زمان قبل از بهره‌برداری از پروژه‌های NGL طراحی شده است، افزود: ما به جز ۲ سالی که صرف ساخت واحد FLNG خواهد شد، برای ۳ سال به آنها گاز تخصیص خواهیم داد.

کاردر اضافه کرد: البته آنها درخواست زمان بیشتری را دارند، اما ما با توجه به پیشرفت بقیه پروژه‌ها در این باره تصمیم خواهیم گرفت کما اینکه در زمان مزایده هم بحث تخصیص ۳ ساله گاز را اعلام کرده بودیم.

وی تصریح کرد: ما براساس آنچه در مزایده اعلام کرده بودیم، گاز ترش مشعل را با توجه به میادین مختلف با قیمت‌های متفاوتی به این شرکت‌ها اختصاص خواهیم داد که از ۱٫۷۵ سنت تا بیش از ۴ سنت در میادین مختلف متغیر خواهد بود.

۰۷:۱۸:۳۷ به نظر امروز بازار بهتری داریم

۰۷:۱۷:۵۴ خدا را شکر دیشب همه جای دنیا امن بود …

۰۷:۱۷:۴۴ سلام و صبح شما عزیزان بخیر و شادی

اخبار بازار امروز ...(بخش اول)

آخرین تحلیل‌ها

بتاسهم را دنبال کنید

اخبار بازار امروز …(بخش اول)

روش‌های جایگزین پرداخت