۰۷:۲۹:۱۹ پایان بخش اول
۰۷:۲۹:۰۱ گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار تهران دیروز برای دومین روز متوالی شاهد بازاری کم حجم ولی مثبت بود که در آن شاخص توانست در نهایت با رشد ۱۲۰واحدی مواجه شود.
در بازار دیروز معاملهگران در حالی فعالیت خود را شروع کردند که همانند روز دوشنبه بازار با اقبال به گروه قندی همراه بود؛ این اقبال که ناشی از تله حجم مبنا و ایجاد صف خرید بود در میان بازار اندکی فروکش کرد تا صفهای خرید به گروه بیمهای و برخی از تک نمادها معطوف شود. در بازار دیروز نمادهایی نظیر پلیاکریل و برخی از نمادهای دارای زیان انباشته در حالی با صف خرید مواجه شدند که انگیزه معاملهگران افزایش سرمایه شرکت از محل تجدید ارزیابی عنوان میشد، این نوع افزایش سرمایه که در گذشته در گروه خودرویی نیز صورت گرفته است عملا به دلیل اینکه تغییری در شرایط واقعی سهام اینجا نمیکند با انتقاداتی نیز مواجه است. در این شرایط بازار دیروز در نهایت با حجم اندک معاملات در حد ۵۰میلیارد تومان رقم خورد.
در بازار دیروز در تحولات کلان کش و قوس اعلام نرخ خوراک پتروشیمیها در هشتمین ماه سال همچنان ادامه داشت، بهطوریکه وزیر نفت با اعلام بزرگترین مشکل شرکتهای پتروشیمی از مشخص شدن نرخ خوراک تا دو هفته آینده خبر داد. در بازار دیروز در گروه فولادی، گزارش نگرانکننده فولاد ارفع شوکی را به گروه فولادی وارد ساخته است. زیان سنگین این واحد در نیمه اول امسال در حالی که این شرکت بدهی سنگینی دارد شرایط سختی را برای سهامداران عمده ارفع ایجاد خواهد کرد.
در این گروه دیروز مبارکه نیز که برای نخستین بار در سالهای اخیر با انباشت محصولات تولیدی مواجه شده است در نامهای به بورس به تشریح شرایط این شرکت پرداخت.
در گروه غذایی شرکت لبنیات پاستوریزه پاک عمدهترین دلایل کاهش پیشبینی سود هر سهم خود را در گزارش شفافسازی خاطرنشان کرد: بالا رفتن هزینههای مالی طی ۶ماه اول سال ۹۴ به دلیل کمبود سرمایه در گردش و دریافت تسهیلات با درصد سود بالا است. همچنین کاهش اندک مبلغ فروش به دلیل عدم پوشش مقادیر فروش در ۶ماهه سال ۹۴ نسبت به پیشبینی انجام شده است.
در گروه بیمهای دیروز سه نماد البرز آسیا و دانا صف خرید را تجربه کردند؛ در این گروه شرکت بیمه دانا براساس گزارش شفافسازی تعدیل مثبت و افزایش EPS شرکت از ۵۸ ریال به مبلغ ۸۸ ریال در پیشبینی صورت سود و زیان سال مالی ۹۴ را اعلام کرد. در گروه بانکی دیروز سوییفت جهانی در اطلاعیهای که رویترز منتشر کرد، خاطرنشان کرد بانکهای ایرانی زمانی به این سیستم دوباره متصل خواهند شد که اقدامات هستهای این کشور (مطابق با توافق ایران و ۱+۵) مورد تایید قرار گیرد.
در گروه تصفیه نفت نیز علت توقف نماد نفت سپاهان ناشی از تعدیل منفی ۳۵ درصدی سود سال مالی ۹۴ بود و مدیرعامل آن با ارائه توضیحاتی، مقدمات بازگشت به تابلو این شرکت بورسی را فراهم کرد، در گزارش عملکرد ۶ ماهه مشخص شد سود هر سهم آن با ۳۵ درصد کاهش از ۲۵۰۴ ریال به ۱۶۲۱ ریال رسیده است.
در مجموع بازار دیروز بازاری مثبت اما کم حجم بود که در آن شاخص با رشد ۱۹/ ۰ درصدی به ۶۲هزار و ۹۲۳واحد رسید.
۰۷:۲۸:۳۸دنیای اقتصاد: بازار سهام از روز دوشنبه در مسیری مثبت قدم گذاشت و روز گذشته نیز در ادامه توانست ۱۲۰ واحد رشد کند. همانطور که انتظار میرفت گزارشهای ۶ ماهه ضعیفتر از انتظارات نبود. بنابراین با توجه به همافزایی عوامل مثبتی همچون خوشبینیها به اثرات لغو تحریمها و آمادگی اقتصاد برای خروج از رکود، روند کلی بازار در میانمدت مثبت ارزیابی میشود. هرچند باید اذعان کرد با توجه به تعدیلهای منفی گزارشهای ۶ ماهه در برخی صنایع مهم مانند خودروسازان بهنظر میرسد این امر، نوساناتی در این روند مثبت ایجاد کند.
گروه بورس- حدیث موسوی: روز گذشته شاخص کل بازار سهام در ادامه روند مثبت خود ۱۲۰ واحد (معادل ۱۹/ ۰ درصد) رشد کرد تا به این ترتیب نماگر بازار در یکقدمی کانال ۶۳ هزار واحدی قرار گیرد. ابتدای هفته هیجانزدگی سهامداران متاثر از ارائه گزارشهای ۶ ماهه ضعیف از سوی برخی نمادهای بزرگ و تاثیرگذار موجب تشکیل صفهای فروش و افت قیمت در اغلب نمادها شد، اما از روز دوشنبه بازار فضای نسبتا مثبتی به خود گرفت و توانست در مجموع طی دو روز اخیر حدود ۱۳۰ واحد رشد کند. در حال حاضر بورس تهران در تقابل دو دیدگاه مثبت و منفی حاکم بر بازار قرار گرفته و تحت تاثیر کفه سنگینتر هر از گاه، نوسانی مثبت یا منفی را در خلال روزهای معاملاتی تجربه میکند.
یک دیدگاه متاثر از گزارشهای ۶ ماهه ضعیف از سوی برخی صنایع و شرکتهای بورسی، رکود اقتصادی کشور و نیز روند ضعیف بازارهای جهانی کالاها، چشمانداز منفی و بدبینانهای نسبت به وضعیت کوتاهمدت و بعضا بلندمدت بورس داشته و به همین دلیل رغبت چندانی نیز نسبت به حضور جدیتر در فرآیند معاملات بازار از خود نشان نمیدهد. طیف دیگر اما دیدگاه مثبتی نسبت به بهبود شرایط اقتصادی و صنایع گوناگون دارد و عامل این خوشبینی را نیز میتوان گشایشهای هستهای شکل گرفته و تلاش دولت در راستای رکودزدایی از ارکان گوناگون اقتصادی کشور عنوان کرد. از این رو طرفداران این نگاه در شرایط ارزنده بودن قیمت سهمها، طبیعتا انگیزه زیادی برای فعالیت در معاملات بازار دارند و در زمان حضور قویتر خود در بازار موجب میشوند تاثیر تفکرات منفی کاهش یابد و بورس پتانسیل خوبی برای رشد و صعود پیدا کند که این رویکرد مثبت را روز گذشته نیز شاهد بودیم.
محمد گرجیآرا، کارشناس بازار سهام در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» درخصوص دلایل رشد ۱۲۰ واحدی بازار در روز گذشته گفت: بسیاری از شرکتها گزارشهای پیشبینی سود خود را بر اساس عملکرد ۶ ماهه منتشر کردهاند که چندان ناامیدکننده نبوده است. در واقع شرکتها موفق شدهاند سود پیشبینی شده خود را در حد معقولی پوشش دهند که همین عامل بارقههای امید را در دل فعالان بازار روشن کرده است. از سوی دیگر قیمت یکسری از سهمها ریزشهای سنگینی را در دورههای گذشته تجربه کردهاند که ارزنده شدن قیمت آنها موجب حرکتهای تکنیکالی برای کسب بازدهی کوتاهمدت از این طریق شده است. بنابراین این فاکتورها را میتوان در روند مثبتی که بازار روز گذشته طی کرد موثر قلمداد کرد. وی درخصوص گزارشهای ۶ماهه برخی صنایع و تاثیر آن در بازار دیروز نیز افزود: شرکتهای گروه فلزات اساسی و نیز معدنیها عملکرد مطلوبی در گزارشها نداشتهاند و بررسی معاملات روزگذشته آنها نیز نشان میدهد تاثیر منفی بر شاخص بازار گذاشتهاند. این در حالی است که نماد شرکتهای گروه مواد غذایی، مواد و محصولات دارویی و نیز تعدادی از بانکها که گزارشهای معقولی در روزهای اخیر منتشر کردهاند، شاخص بازار را به گونه مثبتی از خود متاثر کردهاند.
توقف ۱۰ نماد تاثیرگذار گروه خودرو
از ابتدای هفته ۱۱ نماد گروه خودرو متوقف شده و تا دیروز تنها یکی از نمادهای این گروه بازگشایی شد، از آنجا که این ۱۰ نماد و شرکتهای زیرمجموعه آنها در مجموع ۱/ ۲ درصد از ارزش بازار سهام را به خود اختصاص دادهاند، پیشبینی میشود بازگشایی آنها شوک مقطعی به شاخص بورس وارد کند.گرجیآرا در این خصوص توضیح داد: در صورت بازگشایی نمادهای این گروه با توجه به عملکرد ضعیف آنها در گزارشهای ماهانه باید انتظار داشت بازار بهصورت مقطعی با افت مواجه شود و بهطور کلی از آنجا که صنایع بزرگ و محوری بازار مانند خودرو، فلزات اساسی، معادن و… نتوانستهاند انتظار سهامداران را در گزارشهای ارائه شده به خوبی برآورده کنند تاثیر منفی نمادهای این صنایع در بازار سهام دور از انتظار و غیرمنطقی نیست. گرجیآرا روند احیای بورس را زمانبر عنوان کرده و ادامه داد: باید پذیرفت که سهامداران حقیقی تا زمانی که بهصورت واقعی نشانههای رونق بورس را مشاهده و رصد نکنند ترجیح میدهند سرمایههای خود را به بازار نیاورند. وی تاثیر گشایشهای هستهای و رفع تحریمها را بر اقتصاد کشور کوتاه مدت ندانست و در این خصوص توضیح داد: تنها امیدی که در سال ۹۴ و در واقع ۶ ماه دوم سال برای اقتصاد کشور میتوان قائل شد مربوط به آزادسازی دلارهای بلوکه شده و آزاد شدن دست بانکها برای کاهش نرخ بهره بین بانکی است، ضمن اینکه رئیس کل بانک مرکزی نیز روز گذشته عنوان کرد: کاهش نرخ سود بانکی از دستور کار خارج نشده است. وی ادامه داد: در غیر این صورت با توجه به اینکه در ۶ ماه دوم سال بهطور طبیعی با کاهش فعالیتهای اقتصادی روبهرو هستیم و تغییر بنیادی مثبتی در وضعیت صنایع رخ نخواهد داد، پیشبینی میکنم بورس نیز روند کج دار و مریزی را در ماههای پیش رو ادامه دهد؛ به این ترتیب که افت و خیزهای نرم و آهستهای را تا پایان سال تجربه کند. وی گفت: از سال ۹۵ اما با ظهور نشانههای رونق اقتصادی و تغییر شرایط صنایع، بورس نیز به احیای خود پرداخته و روند رو به رشد و مثبتی را پی خواهد گرفت؛ بهطوری که سهامداران حقیقی نیز اعتماد دوباره خود را به کسب بازدهی مثبت از این بازار بازخواهند یافت.
شاخص در یک قدمی کانال ۶۳ هزار واحدی
با رشد ۱۹/ ۰ درصدی شاخص کل، نماگر بازار روز گذشته به رقم ۶۲ هزار و ۹۲۳ واحد رسید و در یک قدمی کانال ۶۳ هزار واحدی ایستاد. نماد معاملاتی سه شرکت سرمایهگذاری غدیر با ۴۵ واحد، بانک ملت با ۲۳ واحد و پالایش نفت بندرعباس با ۱۹ واحد، بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل بورس بر جا گذاشتند. در مقابل اما نماد معاملاتی شرکتهای سیمان قائن با ۱۰ واحد و گروه مپنا و فولاد خوزستان هر یک تا ۶ واحد، بالاترین تاثیر منفی را بر شاخص کل بازار ثبت کردند.
در جریان معاملات روز گذشته بازار سهام نماد معاملاتی شرکتهای شیشه و گاز به همراه حق تقدم خرید این شرکت، سرمایهگذاری غدیر، ماشینسازی اراک و لیزینگ خودرو غدیر متوقف و در عین حال نماد معاملاتی شرکتهای سیمان بهبهان، سیمان دورود، سیمان شاهرود، سیمان صوفیان، سیمان داراب، صنایع شیمیایی فارس، لبنیات پاک، سرمایهگذاری و صنعتی سپنتا، کاشی پارس، پشم شیشه ایران، دشت مرغاب، سالمین، شیر پاستوریزه پگاه خراسان، ماشینسازی نیرومحرکه، فیبر ایران، صنایع لاستیکی سهند، توسعه معدنی و صنعتی صبا نور، نفت سپاهان، سرمایهگذاری توسعه صنایع سیمان بازگشایی شدند. روز گذشته حجم و ارزش معاملات بازار (با حذف معاملات بلوکی و کد به کد) نیز به ترتیب با افت ۴/ ۷ و ۸/ ۴ درصدی به دادوستد ۲۰۶ میلیون سهم به ارزش ۳۹ میلیارد تومان ختم شد.
آیفکس سبزپوش شد
همسو با رشد بازار سهام، روز گذشته فرابورس نیز سبزپوش شد بهطوریکه با رشد ۱/ ۱ واحدی معادل ۱۶/ ۰ درصد، آیفکس به رقم ۴/ ۷۰۱ واحد رسید. نماد شرکتهای پالایش نفت تهران، ذوبآهن اصفهان، پالایش نفت لاوان تا سطح حداکثر ۵/ ۱ واحد تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس گذاشتند. این در حالی است که نماد شرکتهای پتروشیمی مارون و شرکت اعتباری کوثر مرکزی تاثیر منفی بر این شاخص داشتند. اسناد خزانه اسلامی نیز برای هفتمین روز کاری متوالی افزایش قیمت را تجربه کرد. «اخزا۱» در پایان معاملات روز سهشنبه با افزایش ۶۷۷ ریالی (معادل ۱۴/ ۰درصد) به ۹۱۵ هزار و ۳۷۴ ریال رسید. به این ترتیب نرخ سود موثر این اسناد بالغ بر ۳/ ۲۶درصد شد.
۰۷:۲۷:۵۴ گروه بورس- مهرنوش سلوکی: اوراق تبعی ابزار مالی است که برای پوشش و مدیریت ریسک و بیمه سهام در مقابل افتهای شاخص بازار در بورس تهران به کار گرفته شده است و حال، پس از گذشت ۱۵ ماه کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند که این ابزار نتوانسته نقش و کارکرد اصلی خود را در بازار ایفا کند. عدم آگاهی سهامداران از کارکرد این اوراق، بیاطمینانی به انجام تعهدات شرکتها در سررسید، انتشار اوراق بدون مطالعه دقیق توسط برخی شرکتها، توجه صرف به ریسک سهامدار خرد و یک طرفه بودن معاملات اوراق تبعی از جمله مهمترین دلایل ناکارآمدی این اوراق در مقایسه با سایر ابزارهای پوشش ریسک و مشتقه در بازارهای آتی محسوب میشوند.
مقام ناظر بازار، علی صالحآبادی رئیس وقت سازمان بورس در همان زمان این ابزار مالی جدید را این گونه به اهالی بازار سرمایه معرفی کرد: «سهامداران با خرید اوراق اختیار فروش تبعی که به نوعی به بیمهنامه سهام معروف است، سهام شان را در تالار شیشهای بیمه میکنند تا در صورت افت قیمت سهام ناشی از نوساناتی که در ذات بورس است، تصمیمهای هیجانی نگیرند و اقدام به فروش سهام نکنند و از سوی دیگر سهامداران عمده با انتشار این اوراق سود ۲۰درصدی سهامداران خود را بیمه میکنند». این اوراق در همان زمان که همراه با تغییر اوضاع و شرایط اقتصادی و افزایش نرخ دلار و آغاز سود آوری شرکتهای بزرگ همراه بود، از خود عملکردی معقول بهجای گذاشت، بهطوری که سایت رسمی سازمان بورس در این باره نوشت: «این اوراق با جذب اطمینان سرمایهگذاران از آینده قیمت سهام، اعتماد را به بازار برگرداند و بورس اوراق بهادار را به محلی امن برای سرمایهگذاران تبدیل کرد.»
اوراق تبعی؛ مانع نزول بیشتر شاخص
در سالهای گذشته دیده شد که ابزارهای مختلفی در بازار سهام ایران استفاده شده که بیشتر آنها بهعنوان اهرم افزایش رونق بازار مطرح بودهاند. در این بین سال ۹۳ در حالی که بازار با روند ریزشی مواجه بود بعضا دیده شد که شرکتها با استفاده از اوراق تبعی مقداری از سهام خود را با قیمت پایه به فروش گذاشتند که سرنوشت آنها کماکان نا معلوم مانده است. «دنیای اقتصاد» در این زمینه به گفتوگویی با مسلم پیمانی، رئیس اداره نظارت بر بازار سازمان بورس و اوراق بهادار پرداخته است. وی درخصوص موارد مشابه اوراق تبعی بورس تهران در دنیا بیان کرد: اوراق اختیار فروش تبعی در بازارهای دیگر تحت عنوان embedded put option شناخته شده است. البته اکثرا استفاده از این نوع اختیار معامله در مورد اوراق قرضه بوده و کمتر درخصوص سهام به کار برده میشود، با این وجود این اوراق دارای نمونههای مشابه در دیگر بازارها نیز هست.
بررسی نمادهای منتشرکننده اوراق تبعی در تیر ماه سال ۹۳ نشان میدهد نمادهایی مانند کچاد و تاپیکو بعد از انتشار این اوراق و هنگام سررسید متضرر شدهاند در پنجم بهمنماه سال ۹۲ اوراق تبعی «تاپیکو» با قیمت هر سهم ۵۶۵ تومان به مدت ۱۴ روز عرضه شد، همچنین اوراق تبعی شرکت صنعتی معدنی چادرملو نیز با قیمت ۹۷۰ تومان طی تاریخ مذکور در بورس عرضه شد. این در حالی است که بعد از گذشت مدتی از زمان شروع معاملات اوراق تبعی «کچاد» و «تاپیکو» و با نگاهی به وضعیت کنونی معاملات آنها درمییابیم که قیمت این اوراق همزمان با ارزش سهام شرکتهای اصلی با افت همراه بوده و نتوانسته اثر مثبت این ابزارها را نشان دهد. پیمانی در این خصوص بیان میکند:در مورد این اوراق توجه به این نکته ضروری است که انتشار این اوراق نمیتواند موجب توقف روندهای نزولی به ویژه در بلندمدت شود.
مثلث عدم جذابیت اوراق تبعی
رئیس اداره نظارت بر بازار سازمان بورس و اوراق بهادار درخصوص جذابیت این ابزارها و عدم جذابیتی که بسیاری از کارشناسان بیان کردهاند، میگوید: نمیتوان گفت که این اوراق کلا جذاب نبودهاند، زیرا حجم معاملات برخی از این اوراق تاحدی مناسب بوده است. البته نمیتوان انکار کرد که میزان استقبال از این اوراق نسبت به انتظارات کمتر بود. در مورد علل این امر نیز چند دلیل قابل ذکر است: اول اینکه بازار تجربه چندانی در مورد اوراق مشتقه به ویژه اوراق اختیار معامله نداشته و این امر نیازمند گذشت زمان و طی فرآیندهای فرهنگسازی و یادگیری است. علت دوم میتواند به وضعیت بازار بازگردد، زیرا مدت زمان روند نزولی بازار طولانی شده و این امر موجب بدبینی برخی سهامداران آن زمان به وضعیت آتی بازار حتی پس از تاریخ سررسید این اوراق شده بود.
از دیگر علل این موضوع، محدودیتهای معاملاتی درنظر گرفته شده برای این اوراق بود، زیرا ناشرین این اوراق منابع محدودی را برای حمایت از سهام خود از طریق اوراق تبعی در نظر گرفته بوده و با توجه به اهداف در نظر گرفته شده برای این اوراق روش معاملاتی دیگری برای آن متصور نبود. وی در پایان بیان کرد: به نظر میرسد بهتر است نگاه ما به این اوراق، فراتر از اوراق اختیار فروش تبعی صرف باشد. به عبارتی راهاندازی بازار اوراق اختیار معامله عادی میتواند تاثیر بهتری در عمق معاملات و تنوع ابزارهای معاملات داشته باشد. در مورد اوراق مشتقه به ویژه اوراق اختیار معامله نیز مقررات مربوطه تدوین و تصویب شده است و در حال حاضر صرفا به دلیل مشکلات فنی به ویژه در سامانه مدیریت ریسک که وظیفه محاسبه مقادیر مارجین را بر عهده دارد، معاملات این اوراق عملیاتی نشده است.
اوراق تبعی، ریسک شرکتها را افزایش داد
در همین زمینه «دنیای اقتصاد» در گفتوگویی با محمد مهدی عشریه، کارشناس بازار سهام،به بررسی این اوراق و زمینههای ایجاد موفقیت آن در بازار ایران پرداخته است. عشریه در ابتدا درخصوص خصوصیات اوراق تبعی در دنیا بیان کرد: در بازارهای مالی دنیا ابزاری به نام اختیار معامله (option) وجود دارد که زیرمجموعه بازارهای مشتقه است و با اوراق تبعی تفاوتهایی دارد. در این بازارها اختیار معامله بهصورت دو طرفه یا به عبارت دیگر اختیار خرید یا فروش وجود دارد. همچنین این معاملات به دو نوع آمریکایی و اروپایی شناخته میشوند که در نوع اول سرمایهگذار قابلیت اعمال اختیار خود را در هر زمانی دارد و در نوع دوم سرمایهگذار تنها در تاریخ سررسید قابلیت اعمال اختیار خود را دارد. وی در ادامه افزود: از سوی دیگر، در بازارهای جهانی شرط مالکیت سهام مطرح نیست و سرمایهگذار میتواند بدون داشتن سهام، از ابزار اختیار معامله استفاده کند. تفاوت دیگر اوراق تبعی با اوراق اختیار معامله این است که در ایران سرمایهگذار، تنها توانایی خرید اختیار فروش را دارد و توانایی خرید اختیار خرید برای سرمایهگذاران مهیا نشده است.
به دلایل مطرح شده عملا میتوان گفت اوراق تبعی و بازار اختیار معامله تنها در شمای کلی شباهتهایی در نوع معامله دارند و در جزئیات از تفاوتهای فاحشی برخوردار هستند. عدم استقبال سرمایهگذاران خرد نیز در عدم آگاهی از فرآیند این معاملات، عدم اطمینان از انجام تعهدات لازم شرکتها در زمان سررسید و نبود خوشبینی به بازار سرمایه خلاصه میشود. وی درخصوص سرنوشت مبهم این اوراق در بسیاری از شرکتها گفت: ظاهرا تعهدات قیمتی در اوراق منتشره با بررسیهای دقیق صورت نپذیرفته که باعث ضرر در اکثر شرکتهای منتشرکننده شده است. سهامداران اصلی شرکتهای مذکور بدون مطالعات دقیق شروع به انتشار اوراق تبعی کردند و بعضا باعث متحمل شدن زیان در تاریخهای سررسید شدند. این کارشناس افزود: مکانیسم فعلی به منظور انتشار اوراق تبعی تنها باعث کاهش ریسک سهامداران خرد در کوتاه مدت میشود و عملا ریسک شرکت منتشرکننده را افزایش میدهد که این عمل در بلندمدت خطر سودسازی شرکت را در پی خواهد داشت. به عبارت دیگر درصورت اعمال حق فروش سهامداران خرد، شرکت مذکور بهرغم خرید سهام به قیمت اعمالی، از نوسانات بازار متضرر میشود و پرتفوی سهامدار عمده با ضرر همراه خواهد شد.
۰۷:۲۷:۳۳ گروه بورس – زهرا رحیمی: فعالان بازار سهام از اواخر هفته گذشته تاکنون در حال رصد کردن گزارشهای ۶ماهه شرکتهای بورسی هستند. در شرایطی که بسیاری از شرکتها گزارشهای ۶ماهه فراتر از سطح انتظار بازار را داشتهاند اما برخی از لیدرهای بورسی گزارشهای نامناسبی را منتشر کردهاند. در این میان یکی از گروههایی که با تعدیل منفی زیادی در پیشبینی سود شرکتهای زیر مجموعه خود همراه بوده، گروه فلزات اساسی است.
روز گذشته شاخص کل بورس پس از ترک کانال ۶۳ هزار واحدی در یک شنبه هفته جاری که به اعتقاد کارشناسان به دلیل هیجان منفی ناشی از گزارشهای ۶ماهه برخی شرکتهای بزرگ بود، با رشد ۲/ ۰ درصدی خود دوباره در صدد پس گرفتن کانال مزبور برآمد و در نهایت در ارتفاع ۶۲ هزار و ۹۲۳ واحدی ایستاد. بررسی نوسانات شاخص صنایع مختلف در بازار دیروز نشان میدهد که از بین ۳۷ صنعت بورسی، شاخص ۱۸ صنعت با رشد و شاخص ۱۳ گروه با افت همراه بودند.
گروه استخراج سایر معادن بیشترین رشد و گروه لاستیک و پلاستیک بیشترین افت را در بین صنایع مختلف به نام خود ثبت کردند. بیشترین حجم و ارزش معاملات نیز به ترتیب در اختیار دو گروه بانکی و چندرشتهای صنعتی قرار داشت.
فعالان بازار سهام از اواخر هفته گذشته تا کنون در حال رصد کردن گزارشهای ۶ماهه شرکتهای بورسی هستند.
فلزات اساسی گرفتار مازاد عرضه
شاخص گروه فلزات اساسی روز گذشته با افت ۱۱/ ۰ درصدی مواجه شد و به این ترتیب بازدهی این صنعت در هفت روز معاملاتی اخیر به ۸/ ۰ درصد رسید. در این گروه «فسرب» بیشترین رشد قیمتی و «فخوز» بیشترین افت قیمتی را ثبت کردند. «فلوله» نیز بیشترین حجم و ارزش معاملات روز گذشته را در اختیار داشت. مهدی افضلیان، کارشناس بازار سهام به بررسی گزارشهای ۶ماهه شرکتهای گروه فلزات اساسی پرداخت و گفت: عمده این شرکتها به دو دلیل افت قیمتهای جهانی و رکود در بازارهای داخلی وضعیت نامناسبی دارند بهطور مثال بررسی صورتهای مالی شرکت «فاسمین» نشان میدهد که این شرکت از ابتدای سال با کاهش مقدار فروش همراه بوده است این در حالی است که قیمت جهانی روی نیز در این بازه زمانی افت ۲۰ درصدی تجربه کرده و فشار را بر وضعیت نامناسب این شرکتها تشدید کرده بهطوری که سود ناخالص این شرکت در ۶ ماه سال جاری نسبت به سال گذشته از ۴۲ درصد به ۲۲ درصد کاهش یافته است. از طرفی این شرکتها مشکلات جدی در فروش دارند و با مشکل کمبود سرمایه در گردش دست و پنجه نرم میکنند و به همین دلیل برای تامین مالی خود وام میگیرند که در پی آن هزینههای آنها افزایش محسوسی داشته است.
این کارشناس بازار سهام در مورد صورت مالی «فولاد» گفت: پوشش ۷۴ درصدی سود این شرکت در ۶ ماه ابتدای سال به دلیل تعدیل منفی صورت گرفته در گزارش پیشین این شرکت است. بررسی صورتهای مالی این شرکت هم چون دیگر شرکتهای این گروه حاکی از افزایش هزینههای مالی و همچنین هزینههای عمومی است. رکود در صنعت خودروسازی و بازار مسکن در کنار افت قیمت جهانی فولاد از دلایل مازاد عرضه و کاهش سودآوری شرکت مزبور است.
«سقاین» مانع رشد شاخص
شاخص گروه سیمانی روز گذشته با افت حدود ۱۱/ ۰ درصدی مواجه شد. هر چند در این گروه بیشتر نمادها روز گذشته با رشد قیمتی مواجه شدند اما معاملات «سقاین» و افت بیش از ۳۵ درصدی قیمت آن شاخص این گروه را در مسیر نزولی حرکت داد. (نماد معاملاتی شرکت سیمان قائن با توجه به عدم کشف قیمت در روز دوشنبه، دیروز بدون محدودیت نوسان قیمت معامله شد و بیشترین افت قیمت را در بازار دیروز به نام خود ثبت کرد) به این ترتیب افت شاخص این گروه در هفت روز معاملاتی اخیر به ۹/ ۱ درصد رسید.
سهامداران شرکتهای تولیدکننده سیمان در شرایطی گزارشهای ۶ماهه این گروه را رصد کردند که عمده این شرکتها در ادامه روند گزارشهای سه ماهه خود، پیشبینی در آمد هر سهم را کاهش دادهاند. مازاد عرضه این شرکتها به دنبال از دست دادن بازار صادراتی عراق و همچنین رکود در بازار مسکن مهمترین عامل افت سودآوری این شرکتها به شمار میرود این در شرایطی است که بسیاری از کارشناسان با فرض اجرای بسته خروج از رکود دوم و در پی آن رونق گرفتن بخش ساخت و ساز و بازار مسکن، گزارشهای آتی مناسبتری را برای این شرکتها پیشبینی میکنند. در این گروه شرکت سیمان هرمزگان با نماد «سهرمز» گزارش پیشبینی درآمد هر سهم برای سال مالی منتهی به ۳۰ آبان ۹۵ را روی سامانه کدال قرار داد. «سهرمز» پیشبینی سود سال ۹۵ خود را از ۱۰۴۸ ریال با ۳/ ۸ درصد کاهش به ۹۶۱ ریال رساند.
در معاملات گروه سیمانی دیروز همچنین «سشرق» بیشترین رشد قیمتی را بین همگروهی خود رقم زد. «سشرق» بیشترین حجم معاملات و «سخوز» بیشترین ارزش معاملات را به نام خود ثبت کردند.
حملونقل چشمانتظار اجرای برجام
همه نمادهای معامله شده زیرمجموعه گروه حملونقل روز گذشته در غیاب نماد «حکشتی» سبزپوش بودند و در نهایت منجر به رشد ۰۶/ ۰ درصدی شاخص این گروه شدند. «حتوکا» با رشد ۶۹/ ۱ درصدی بیشترین رشد قیمت و «حپترو» با رشد ۳۱/ ۰ درصدی کمترین رشد قیمتی را رقم زد. «حتاید» نیز بیشترین حجم و ارزش معاملات را در اختیار داشت. گزارشهای ۶ماهه شرکتهای این گروه عمدتا گزارشهای مثبتی است که عمده دلایل آن را میتوان در چشم انداز تاثیر مثبت اجرای برجام و رفع تحریمها جستوجو کرد. در این گروه شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با نماد «حکشتی» که از تاریخ ۲۷ مهرماه برای برگزاری مجمع عمومی سالانه بسته شد، گزارش عملکرد پیشبینی سود خود را روز یکشنبه روی سامانه کدال قرار داد و بر اساس آن سود سهم خود را همان رقم ۱۴۵ ریالی قبلی اعلام کرد. این شرکت در سه ماه با ۷ ریال زیان مواجه بوده است. در همین حال «حکشتی»از برنامه افزایش سرمایه ۶/ ۵۸ درصدی از محل تجدید ارزیابی داراییها خبر داده که پس از تایید سازمان بورس اقدامات اجرایی آن انجام خواهد شد.
پوشش سود ۵۹ درصدی «ولساپا» در ۶ ماه
نمادهای گروه لیزینگی که پس از انتشار بسته خروج از رکود دوم در مسیر افت قیمتها حرکت میکردند، روز گذشته نیز این روند را ادامه دادند و در نهایت با افت ۴/ ۰ درصدی شاخص خود رتبه سوم زیاندهترین صنایع روز گذشته را به نام خود ثبت کردند. «ولغدر» با افت ۵۲/ ۳ درصدی بیشترین افت قیمتی را در گروه مزبور رقم زد. بیشترین حجم و ارزش معاملات دیروز نیز در اختیار «ولغدر» بود. «ولساپا» نیز تنها نماد سبزپوش این گروه بود. «ولساپا» در گزارش ۶ماهه خود ۵۹ درصد از سود پیشبینی شده خود را پوشش داده و پیشبینی سود هر سهم خود را با افزایش یک ریالی رقم ۴۷۰ ریال اعلام کرده است (۳/ ۰ درصد). در شرایطی که بیشتر گزارشهای ۶ماهه این شرکتها گزارشهای تقریبا مثبتی بودند اما کارشناسان معتقدند اجرای بسته خروج از رکود دوم و بند مربوط به وام
۲۵ میلیون تومانی خودرو با نرخ ۱۶ درصد میتواند تهدید جدی برای این شرکتها به شمار آید و احتمال میرود در گزارشهای بعدی این شرکتها دیگر شاهد گزارشهایی از این دست نباشیم.
تعدیل مثبت ۴/ ۴ درصدی «بسویچ»
شاخص گروه دستگاه برقی روز گذشته رشد ۴۱/ ۰ درصدی را به نام خود ثبت کرد. در بازار دیروز در گروه دستگاه برقی «بکام» بیشترین رشد قیمت و «بنیرو» بیشترین افت قیمتی را رقم زد. بیشترین حجم و ارزش معاملات در اختیار نماد «بکام» قرار گرفت. عمده سهام نماد «بکام» روز گذشته بین معاملهگران حقیقی دست به دست شد و در نهایت رشد ۳۱/ ۳ درصدی را برای شاخص گروه مزبور رقم زد. در این گروه بهترین گزارش عملکرد به شرکت پارس سوئیچ تعلق داشت. این شرکت در ۶ ماه ابتدای سال ۵۱ درصد از سود خود را پوشش داده است و هم چنین سود خود را با افزایش ۴/ ۴ درصدی نسبت به گزارش اولیه ۵۳۷ ریال اعلام کرده است.
۰۷:۲۷:۱۱ گروه بازار پول: سهشنبه، شاخص بازار ارز تحتتاثیر بالا رفتن تقاضای معاملهگران کشورهای همسایه و جوسازی بازیگران فردایی در مسیر افزایشی قرار گرفت تا نهایتا با ۱۰تومان افزایش به قیمت ۳۴۸۵ تومان برسد. به گفته فعالان بازار، در چهارمین روز هفته ارزش دلار بازار داخلی پایینتر از بازار ترکیه و سلیمانیه عراق بود تا پاساژ افشار پس از مدتها یکبار دیگر شاهد نوسانگیری جغرافیایی معاملهگران باشد. در کنار این عامل، بازیگران فردایی نیز با جوسازی و برخی رفتارهای هیجانی از جمله بالا بردن پیش خریدهای ارزی، سعی کردند که قیمت را با افزایش بیشتری مواجه کنند. روز گذشته همسو با افزایش نرخ دلار، سکه تمام بهار آزادی نیز راه رشد را در پیش گرفت و با ۴ هزار تومان افزایش به قیمت ۹۴۵ هزار تومان رسید.
فراز و فرود سهشنبه
در چهارمین روز هفته، شاخص بازار ارز نوسانات بیشتری را نسبت به روزهای گذشته تجربه کرد. سهشنبه، دلار تا آستانه قیمت ۳۴۹۵ تومان بالا رفت، ولی در ادامه روز، از اوج روزانه پایین آمد و نهایتا به قیمت ۳۴۸۵ تومان رسید. روز گذشته، دلار معاملات خود را با قیمت ۳۴۷۸ تومان آغاز کرد که افزایشی ۳ تومانی نسبت به نرخ بسته شده روز دوشنبه داشت. در ادامه روز، این ارز به افزایش خود ادامه داد و تا ساعت یک ظهر قیمت ۳۴۹۳ تومان را نیز لمس کرد. با این حال، از این ساعت مسیر قیمتی دلار تغییر کرد و تا ساعت ۳ ظهر این ارز به قیمت ۳۴۸۵ تومان رسید. ثبت این نرخ موجب ادامه روند رو به رشد این ارز و افزایش انتظارات معاملهگران برای ورود قیمت به کانال بالاتر شد. در ۳ روز ابتدایی اولین هفته کاری آبان ماه، دلار ۲۵ تومان رشد قیمت را تجربه کرده است تا تنها ۱۵ تومان با سطح ۳۵۰۰تومانی فاصله داشته باشد.
هیجان معاملهگران
سهشنبه، هیجان و تحرک معاملهگران ارزی به واسطه افزایش تقاضا بیشتر از روزهای پیش بود. به گفته فعالان، تقاضای آربیتراژی در کنار ورود برخی معاملهگران سکه به بازار ارز موجب شده بود که دلار در روز سهشنبه برای حرکت خود مسیر صعودی را انتخاب کند. با این حال، مدیریت بازارساز و عرضه ارز توسط بازیگران او موجب شد که دلار در سقف قیمتی روزانه پایدار نماند و در نیمه دوم روز در مسیر کاهشی قرار بگیرد.
مشاهدات میدانی نشاندهنده آن بود که ورود تقاضا پس از دهه ابتدایی محرم موجب شده که برخی معاملهگران هیجانزده از آغاز حرکت دلار به سوی کانال بالاتر سخن بگویند، حال آنکه پیش از این اثرات روانی صدور فرمان لغو تحریمها موجب شده بود که انتظار افت قیمتها میان این گروه بیشتر باشد. جدا از قابل پیشبینی نبودن بازار، این مساله اشاره به این موضوع دارد که بازار ارز داخلی در مقاطعی بیشتر از عوامل بنیادی، از عوامل روانی تاثیر میگیرد.
جهت آینده بازار
اکثر معاملهگران ارزی با رشد روزهای اخیر، انتظار افزایش بیشتر قیمت را دارند. حال آنکه با توجه به تاثیر عوامل روانی، انتشار هرگونه خبری مبنی بر پیشرفت در اجرایی شدن برجام میتواند انتظارات این دسته را معکوس کند. در این میان، از جهت سنتی انتظار بازار این است که پس از پایان ماه محرم و نزدیک شدن به انتهای پاییز، تقاضا در بازار ارز بالا رود، در نتیجه باید دید واکنش عرضهکننده رسمی بازار به ورود این بخش از تقاضا چه خواهد بود و در نهایت تقابل عرضه و تقاضا این ارز را به کدامسو هدایت خواهد کرد؟
افزایش معاملات سکه
در چهارمین روز هفته جاری، حجم معاملات سکه بالا رفت تا این فلز گرانبها از سکون نسبی قیمتی چند روز اخیر دل بکند و نهایتا در میانه کانال ۹۴۰ هزار تومان آرام بگیرد. سهشنبه ثبات نسبی اونس در بازارهای جهانی تا ساعت ۳ بعدازظهر موجب شد که سکه تمام بیشتر از نوسانات شاخص بازار ارز تاثیر بگیرد. افزایش دلار و بالا رفتن حجم معاملات، رشد ۴ هزار تومانی سکه و رسیدن آن به قیمت ۹۴۵هزار تومان را رقم زد. این افزایش موجب شد که سرانجام این فلز گرانبها از ابتدای کانال ۹۴۰هزار تومان فاصله بگیرد. سکه از تاریخ ۳۰مهر قیمت بالای ۹۴۲هزار تومان را تجربه نکرده بود و روزهای یکشنبه و دوشنبه هفته جاری روی قیمت ۹۴۱ هزار تومان بهکار خود پایان داده بود.
۰۷:۲۳:۰۶گروه بازار پول: سوئیفت طی بیانیهای اعلام کرد که این نهاد به محض بررسی تدابیر مسائل هستهای ایران از سوی آژانس بینالمللی، زمینه اتصال بانکهای ایرانی به سیستم مبادلات مالی را مجددا فراهم خواهد کرد. خبرگزاری رویترز در مطلبی با عنوان «سوئیفت منتظر چراغ سبز، برای اتصال مجدد به بانکهای ایرانی» از آمادگی این نهاد برای ارتباط با شبکه بانکی ایران خبر داد. در این گزارش عنوان شده: «پس از آنکه اقدامات مرتبط با توافق هستهای ایران مورد تایید آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار گرفت، اکثر بانکهای ایرانی قادر خواهند بود مجددا به سیستم تراکنشهای مالی سوئیفت بپیوندند.»
سوئیفت یا همان جامعه ارتباطات مالی بینبانکی جهانی، ارائهدهنده خدمات مربوط به انتقال «اعتبارات اسنادی»، «پرداختها» و «تراکنشهای مربوط به اوراق بهادار» بین۹۷۰۰بانک در ۲۰۹ کشور جهان است. ایران و کشورهای ۱+۵ در ماه جولای به توافقی دست یافتند که بر اساس آن تحریمهای اقتصادی علیه این کشور در قبال محدود شدن برنامه هستهای تهران لغو میشود.
در این بیانیه عملی شدن کامل ارتباط بانکی به گزارش آژانس بینالمللی منوط شده است. به گفته سوئیفت، انتظار میرود آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ماههای آینده اعلام کند که آیا ایران به تعهدات خود بر اساس توافق جامع هستهای عمل کرده است یا نه. اتحادیه اروپا در روز ۱۸ اکتبر با تصویب طرحی، مطابق مفاد توافق هستهای، اجازه لغو تحریمهای ایران را صادر کرد. این مصوبه تحریمها در زمینه سیستمهای مالی نظیر سوئیفت را نیز در بر میگیرد.سوئیفت همچنین اعلام کرده: بانکهای تحت تحریمی که نام آنها در توافق هستهای آمده «پس از تکمیل فرآیند معمول برقراری ارتباط ما که عبارت است از کنترلهای اداری و سیستمی، ترتیبات ارتباطاتی و فنی» بهصورت اتوماتیک قادر به اتصال مجدد به سوئیفت خواهند بود. یک مقام ارشد ایرانی در ماه جولای گفته بود، برقراری مجدد ارتباط با شبکههای مالی جهانی مشارکت شرکتهای خارجی در روند خصوصیسازی در ایران را آسانتر خواهد کرد. سوئیفت همچنین تاکید کرده که برخی بانکهای ایرانی بهموجب تحریمهای دیگر همچنان از برقراری ارتباط با این شبکه محروم خواهند بود. بیانیه سوئیفت در حالی است که ولیاللهسیف، رئیس کل بانک مرکزی در تازهترین سخنرانیاش از بازگشت مجدد بانک مرکزی و بانکهای جدا شده از شبکه جهانی سوئیفت، خبر داده بود. به گفته او در این راستا کمیتهای راهبردی در بانک مرکزی شامل بخشهای ارزی، نظارتی و نظامهای پرداخت برای تسهیل اتصال مجدد به سوئیفت تشکیل شده تا راهکارهای لازم را ارائه کرده و بر روند اتصال و تبادل اطلاعات نظارت کند.
بانکهای متصل به سوئیفت
بررسیهای انجام شده نشان میدهد از همان ابتدای ماجرای قطع ارتباط با سوئیفت نیز این قطع ارتباط شامل همه بانکهای ایرانی نبوده و تنها بانکهای مشمول تحریمهای خارجی در فهرست قطع ارتباط این شبکه قرار گرفتند. بر این اساس، غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی اعلام کرده بود: «بانکهای خصوصی تحریم نیستند، از جمله بانک سامان، پاسارگاد، پارسیان، خاورمیانه، دی و دو بانک دولتی مسکن و کشاورزی به سامانه سوئیفت متصل هستند.» با لغو تحریمها اکثر بانکهای داخل کشور امکان مبادلات اطلاعاتی و مالی با این شبکه بینالمللی را به دست میآورند. رخدادی که میتواند با کاهش زیادی در هزینههای جاری کنونی بانکهای داخل همراه شود. صندوق بینالمللی پول در گزارش هیات مشاوره ماده ۴، درخصوص چشمانداز رشد اقتصادی ایران در سال آینده عنوان کرده بود: «کاهش هزینههای مالی و تجاری به میزان ۷۵/ ۰ تا یکواحد درصد افزایش در رشد اقتصادی ایران (در سال ۱۳۹۵) را ایجاد خواهد کرد.» همچنین کارشناسان معتقدند با اتصال مجدد سوئیفت و توسعه نقل و انتقال مالی، نظام بانکی از لحاظ تکنولوژیهای بانکی به روز خواهد شد.
ارتباط سوئیفت با بانکهای ایرانی
سیستم سوئیفت یا شبکه بینالمللی ارتباط مالی بین بانکی شناختهشدهترین ابزار برای «انجام تبادلات و انتقال پیامهای بین بانکی» است و به دلیل امنیت و اطمینانپذیری آن، بسیاری از بانکها در جهان مبادلات اسناد بانکی خود را از طریق آن انجام میدهند. این شبکه که تسهیلات و خدمات ویژه خود را از طریق مراکز رایانهای در سراسر دنیا ارائه میدهد، یک تشکل تعاونی غیرانتفاعی است که در ماه مه سال ۱۹۷۳ میلادی توسط تعدادی از بانکهای اروپایی و آمریکای شمالی برای تبادلات مالی بین بانکی با رمزگذاری راهاندازی شد. واژه «سوئیفت» مخفف عبارت (Society Worldwide Interbank Financial Telecommunication) است که به فارسی میتوان آن را معادل «جامعه جهانی ارتباط بین بانکی» یا «انجمن ارتباطات مالی بین بانکی بینالمللی» ترجمه کرد. هدف اصلی از ایجاد سوئیفت، جایگزینی تبادلات اسناد مالی الکترونیکی از طریق ارتباطات مخابراتی و تلکس به جای روش کاغذی در سطح بینالمللی و استفاده از یک روش استاندارد شده جهانی مالی بین بانکی بوده است. خدماتی که سوئیفت ارائه میدهد، شامل اموری همچون «تبادل انواع پیغامها، سفارش خرید، فروش، رساندن راهنماییهایی برای نحوه تحویل، ارسال» و مواردی از این دست است. مرکز سوئیفت در «بلژیک» قرار دارد و «آمریکا، هلند، هنگکنگ و انگلیس» بهعنوان مراکز پشتیبان آن فعالیت میکنند.
سابقه ارتباط سوئیفت با بانکهای ایرانی به دو دهه میرسد. به سال پس از تاسیس اولیه سوئیفت، یعنی در سال ۱۳۷۲ (۱۹۹۳ میلادی) با عضویت پنج بانک بزرگ کشور در سوئیفت، ارتباط ایران با سوئیفت آغاز شد. به تدریج تعداد بانکهای ایرانی عضو سوئیفت به بیش از ۲۵ بانک رسید. گفته میشود تنها در سال ۱۳۸۹، مجموع پیامهای مالی مبادله شده از ایران با این شبکه، فقط در بانک مرکزی بیش از ۱۰۰ هزار فقره و حجم مبالغ جابهجا شده توسط این پیامها نیز به میزان ۲۷۴ میلیارد یورو بوده است. اما با وجود حجم بالای مبادلات بانکهای ایرانی با سوئیفت و پس از حدود ۱۹ سال همکاری، به دنبال تحریمهای اتحادیه اروپا دسترسی بانکهای ایرانی مشمول تحریم نیز از ۲۷ اسفند سال ۱۳۹۰ به شبکه سوئیفت قطع شد.
لغو سوئیفت در برجام
مسوولان معتقدند، پس از حصول توافق هستهای، امکان دسترسی مجدد بانکهای ایرانی برقرار میشود. به گفته سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه «تکلیف این موضوع بهطور کامل در جمعبندی مذاکرات هستهای روشن شده است. سوئیفت تحریمی علیه ایران و اتباع ایرانی نیست، بلکه شرکت خصوصی است که کار تبادل ایمن بانکی را انجام میدهد، بنابراین افرادی که نامشان در فهرست تحریم شورای امنیت یا اروپا و آمریکا بوده است از خدمات سوئیفت محروم شدند.» این مقام مسوول تاکید کرد که با خروج افراد و نهادها در روز اجرای توافق، سوئیفت نیز مجددا ارتباط خود را بانکهای ایرانی از سر خواهد گرفت. لغو سوئیفت در برجام به شکلی است که تحریمها متعلق به آن نیز بیاثر میشود. به گفته مسوولان، در برجام تعریف بسیار جامعی از خدمات جانبی یا Associated Services شده که میتواند تحریمهای اولیه «primary» را نیز باز کند. به این معنی که اگر بانک ایرانی بخواهد از سوئیفت استفاده کند، مستلزم این است که بهروزترینترین نسخه نرمافزاری را از شرکت اوراکل یا مایکروسافت تهیه کند. در حالت عادی چون هر دو شرکت آمریکایی هستند از فروش هر نوع محصولی به ایران منع شدهاند اما در حال حاضر دولت آمریکا تعهد کرده که هر نوع خدمات جانبی که برای اجرای برجام لازم است، ارائه کند. بنابراین اگر بانکهای ایران برای اتصال به سوئیفت نیاز دارند که نرمافزارهای خاصی را روی سیستمهای کامپیوتری خود نصب کنند، باید مجوز خرید آن نرمافزارها به آنها داده شود.
۰۷:۲۲:۴۱ محمدحسین بابالو: برای هشتمین هفته پیاپی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا شرایط مطلوبی را تجربه کرده تا جایی که میتوان خروج بازار محصولات پتروشیمی از رکود را جدیتر ارزیابی کرد. با توجه به کافی بودن حجم عرضهها در بورس و بازار و همچنین رشد حجم تولید در صنایع پاییندستی و بالادستی محصولات پتروشیمی میتوان بازار فعلی را فضایی غنی از عرضهها دانست که میتواند با آرامش نرخها و تقویت حجم تولید رونقی ادامهدار را تجربه کند.
حجم معاملات محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران مدتی است که در مسیر افزایشی قرار داشته تا جایی که شرایط نسبتا جذابی را ایجاد کرده است. دیروز افزایش نسبی حجم عرضهها، بالابودن نسبی جذابیت بسیاری از کالاها، تقویت نسبی حجم معاملات و رشد عرضههای برخی کالاها که در گذشته با کاهش عرضه روبهرو شده بودند و نهایتا ثبت یک روز نسبتا جذاب را در بورس کالا شاهد بودیم. به نظر میرسد بازار نسبت به افزایش حجم تولید در صنایع پاییندستی خوشبین است، بنابراین خرید در هر شرایطی مطلوب بهنظر میرسد. از سوی دیگر بحث واسطهگری در بورس کالا اینبار نیز جدیتر از گذشته در حال خودنمایی است زیرا برخی کالاهای خاص در بازار داخلی با افزایش قیمت روبهرو میشود که نشاندهنده برخی مدیریتهای دست ساخته است. با توجه به این موارد رشد نسبی عرضهها و جذابیت آنها، ثبت چند رقابت پیاپی در تالار، رشد عرضههای سلف و خودنمایی مجدد تقاضا را میتوان از مهمترین ویژگیهای این بازار برشمرد.
بازار داخلی محصولات پتروشیمی
بازار محصولات پتروشیمی در معاملات بازار آزاد دیگر التهاب گذشته را نداشته ولی هنوز هم نوسانات ممتدی را تجربه میکند. از سوی دیگر برخی از کالاها افزایش نرخ و برخی دیگر کاهش قیمت پیدا کردهاند که نشاندهنده برخی رفتارهای خاص و برخی بازارسازیها است. این در حالی است که ۷ هفته پیاپی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا بالاتر از ۴۰ هزار تن بوده که نشاندهنده افزایش تزریق کالا از بورس به بازار است زیرا میتواند حجم عرضهها را افزایش داده، بازار را با رونق بیشتری روبهرو سازد. این در حالی است که توجه به میزان تغییر قیمتها نشان میدهد که نرخ کاهش بهای پلیمرها شدیدتر از رشد آنهاست که نشاندهنده پیشیگرفتن عرضه از تقاضا خواهد بود ولی این همه ماجرا نیست.
برای بسیاری از گریدها همچون پلیپروپیلنها و PVC در هفتههای گذشته شاهد رشد غیرمنتظره حجم معاملات بودیم که از یکسو میتواند نوید روزهای خوبی را برای تولید در صنایع پاییندستی داده و از سوی دیگر نیز نشاندهنده واسطه گری و بازارسازی درخصوص عرضههای این گرید است. این مطلب که در گذشته نیز به آن اشاره شد هماکنون در حال خودنمایی است و افزایش قیمت برخی پلیپروپیلنها را باید در این راستا تفسیر کرد هرچند که افزایش قیمتهای پایه نیز موثر بوده است. از سوی دیگر با توجه به پایان یافتن زمان تقاضای فصلی برای برخی کالاها همچون ظروف یکبار مصرف یا لولههای انتقال آب کشاورزی و… انتظار داریم که این بازارها با عقبنشینی تقاضا وارد یک فاز تثبیت شوند که یکی از خروجیهای آن میتواند افت قیمتها در بازار داخلی باشد هرچند که از هماکنون نیز این رویداد آغاز شده است.
با توجه به تمامی موارد ذکر شده بازار در روزهای آینده مبهم خواهد بود، زیرا از یکسو در بازارهای جهانی پتانسیل افت قیمتها جدی شده، قیمت دلار با جهتگیری نزولی و آرامی نوسان میکند و حجم عرضهها در بازار داخلی نیز بالا است. خروجی این موارد ممکن است به کاهش قیمتها منجر شود، ولی با توجه به رشد قیمتهای پایه و تزریق بازار با کالاهایی با قیمتهای تمامشده بالاتر ممکن است هنوز یک جهتگیری صعودی در بازار پتانسیل خودنمایی داشته باشد که با توجه به زمانبر بودن فرآیند تحویل و حمل تا انبار در بازار تهران یا شهرستانها، ممکن است در آینده بروز و ظهور داشته باشد، ولی این فقط یک احتمال است زیرا حجم بالای عرضهها در کنار پراکندگی برخی عرضهکنندگان مواردی است که میتواند در آینده بازار موثر واقع شود.
بازار جهانی محصولات پتروشیمی
مدتی قیمتهای جهانی اغلب محصولات پلیمری در مسیر افزایش قرار داشته ولی به تمامی انواع سرایت پیدا نکرد. این در حالی بود که قیمت مواد اولیه این صنعت همچون الفینها در کنار رشد پیشین بهای نفت خام افزایش یافت، ولی هماکنون این روند صعودی در حال تعدیل شدن است اما دورنمای مبهمی را در پیش دارد شاید شرایط جهانی و قیمت نفت خام بتواند در این زمینه راهگشا باشد.
در بازار جهانی نفت خام و در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت با ۵۳/ ۰ درصد کاهش به ۴۷ دلار و ۲۹ سنت رسید و همچنین قیمت نفت خام سبک آمریکا با ۲۵/ ۱ درصد افت به ۴۳ دلار و ۴۳ سنت رسید که باز هم کاهش مهمی را از هفته پیش تاکنون نشان میدهد. این در حالی است که در کنار بالابودن شدید ذخایر و تسری رشد عرضه بر تقاضا از بازار نفت به سمت بازار فرآوردههایی همچون بنزین و گازوئیل آن هم در شرایطی که پیشبینی میشود زمستان معتدلی را در اقصی نقاط جهان با محوریت شمال آمریکا و غرب اروپا داشته باشیم ممکن است قیمتها باز هم کاهش یابد. این مطلب قطعا پتانسیل مهمی برای کاهش قیمت محصولات پتروشیمی و پالایشی خواهد بود آن هم در شرایطی که قیمت آتی نفتا بهعنوان مهمترین خوراک مایع در صنعت پتروشیمی در جهان در بازارهای شرقی کاهشی است و سایر مواد اولیه این صنعت و محصولات آن نیز شرایط پرنوسان و متناقضی دارد.
با توجه به این موارد به نظر میرسد دورنمای بازار جهانی محصولات پتروشیمی کاهشی باشد اما به احتمال قوی این وضعیت به کل بازار سرایت نخواهد کرد و ممکن است برخی گریدهای خاص صعودی شوند ولی فراگیر نخواهد بود.
زمزمه خروج پتروشیمیها از بورس کالا به کجا رسید؟
به نظر میرسد وزارت صنعت، معدن و تجارت در بحث خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا مواضع محکم پیشین را رها کرده و با بیمیلی به این بحث مینگرد. زمزمه سوال از نعمتزاده در مجلس برای حضور در صحن و پاسخگویی به پرسش تنی چند از نمایندگان مبنی بر دلایل پافشاری شخص وزیر بر خروج محصولات پتروشیمی جدی است و در صورت ادامه تلاش شخص وزیر میتواند برای این مدیر هزینهساز باشد.
از سوی دیگر شاهد حمایت شعریمقدم، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از ساز و کار بورس کالا هستیم که به نظر میرسد این حمایت به نسبت گذشته تغییراتی جدی را در بر دارد زیرا به جای حمایت از بخش تولیدکننده محصولات پتروشیمی همچون شرکتهای بزرگ عرضهکننده در بورس کالا به منافع و نیازهای بخش پاییندستی به منظور تکمیل زنجیره ارزش نیز توجه شده است. موید این طرزفکر حضور رضا محتشمیپور مدیرکل صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با شعریمقدم در جلسهای با حضور دکتر سلطانینژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران در دفتر این شرکت بود که به افزایش حمایتها از صنایع پاییندستی منجر خواهد شد. این شرایط در حالی است که پس از برخی انتقادات و اخبار ضد و نقیض درخصوص ایرانپلاست اختلافاتی بین بخشهای مختلف صنایع و مدیران بخش دولتی و خصوصی در بازار و صنایع پتروشیمی و واحدهای بالادستی و پاییندستی ایجاد شده بود که این قبیل جلسات میتواند به تغییر شرایط و بهبود وضعیت کلی کمک کند.
به گزارش روابط عمومی بورس کالای ایران، شعریمقدم، معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران طی جلسه هماندیشی با حضور مدیرعامل بورس کالای ایران با بیان اینکه بورس کالای ایران میتواند در زمینه تامین مالی و پوشش ریسک صنعت پتروشیمی نقش بسزایی ایفا کند، تاکید کرد: صنعت پتروشیمی کشور از پتانسیلهای بورس کالا برای توسعه و رشد این صنعت مهم کشور استفاده کند.
در ادامه ذکر این مطلب ضروری است که درخصوص ایران پلاست ابهام پیشین ادامه داشته و برخی از نارضایتیها هنوز در بدنه صنایع پتروشیمی و پلاستیک وجود دارد که بهتر است با سعه صدر بیشتری به این رخداد صنفی نگریسته و با هماهنگی بین بخشهای خصوصی و دولتی این مشکل نیز مرتفع شود اما در هر حال زمان در حال سپری شدن است و شاید پذیرفتن شرایط فعلی یا اغماض درخصوص برخی تصمیمات دولتی به صورت توأمان در دو بخش اصلی بتواند راهگشا باشد. در نهایت باید گفت که نیازهای صنفی باید از مجرای خاص خود پیگیری شده و با خودنمایی بیشتر تشکلها باید کل اقتصاد را به سمت خصوصی شدن واقعی پیش ببریم تا تشکلها در صورت انسجام بتوانند خودشان برای صنایع زیرمجموعه نقشه راه تعیین کنند.
۰۷:۲۲:۲۳ در پی روند کاهشی که از ابتدای هفته در بازار فولاد آغاز شده بود، قیمت شمش فولاد نیز با افت ۲۰ تومانی در هر کیلو مواجه شد. در این روز اغلب تولیدکنندگان شمش نرخ محصولات خود را بین ۱۰ تا ۲۰ تومان در هر کیلو کاهش دادند. این در حالی است که اغلب تولیدکنندگان معتقدند قیمتها به کف رسیده و کاهش بیشتر منجر به زیان و تعطیلی واحدها خواهد شد.
۰۷:۲۰:۵۳ روه خودرو: آسمان روابط ایرانخودرو و پژو این روزها ابری است؛ آنقدر که هر آینه امکان قطع ارتباط این دو دوست قدیمی وجود دارد.از یکسو پژوییها میگویند ایرانخودرو آنها را در برزخ نگه داشته و تکلیفشان را بابت همکاری و شراکت دوباره روشن نمیکند و از آن سو ایرانخودروییها تاکید دارند که پژو اگر قصد بازگشت به «کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص» را دارد، باید شرایط جدید را بپذیرد.
البته ایرانخودروییها هیچگاه رسما نگفتهاند که پژو را نمیخواهند، اما بهشدت بر سر اینکه این شرکت شریک اصلی آنها باشد، به تردید افتادهاند. بهعبارت بهتر، بهنظر میرسد ایرانخودرو قصد دارد خودروسازی غیر از پژو را بهعنوان شریک اصلی اش انتخاب کند و این وسط از فولکس واگن آلمان و فیات ایتالیا، بهعنوان گزینههای اصلی نام برده میشود. در این شرایط اما کارشناسان دوسناریو را برای آینده روابط ایرانخودرو و پژو متصور هستند؛ اولین سناریو این است که شاخه و شانه کشیدن این روزهای ایرانخودرو و پژو برای یکدیگر، بهمنظور امتیاز گرفتن است و در نهایت قرارداد میان آنها امضا و همکاری دوبارهشان تا چندی دیگر آغاز خواهد شد. سناریو دوم نیز این است که راه این دو دوست قدیمی از یکدیگر جدا و ایرانخودرو شرکتی دیگر را جایگزین پژو میکند و پژوییها نیز یا از ایران میروند یابهصورت مستقل و حتی با خودروساز دیگری غیر از آبیهای جاده مخصوص، شراکت خواهند کرد.
توافق در دقیقه ۹۰
اما ببینیم اگر سناریوی اول رخ بدهد، ایرانخودرو و پژو چه آیندهای با یکدیگر خواهند داشت و از چه مزایایی بهره مند خواهند شد. طبق سناریوی اول، هدف ایرانخودرو و پژو از هشدارهایی که این روزها به هم میدهند، گرفتن امتیازات بیشتر از یکدیگر است، بنابراین، این دو تا جایی که بتوانند به روند فعلی ادامه خواهند داد، ولی ارتباطشان قطع نخواهد شد. اما امتیازهایی که این وسط میتوانند میان ایرانخودرو و پژو رد و بدل شود چیست؟ بدون شک برای پژو بیشترین امتیاز این است که با حداقل سرمایهگذاری در ایران، حداکثر فروش ممکن را داشته باشد، درست مانند روشی که در شراکت قبلی خود با ایرانخودرو پیش گرفت و ۲۴ سال تمام محصولات بعضا قدیمی خود را به مشتریان ایرانی فروخت. هرچند با توجه به مواضع سرسختانه وزارت صنعت، معدن و تجارت و ایرانخودرو، تکرار تجربه شیرین قبلی برای پژو، بسیار بعید بهنظر میرسد، اما این خودروساز فرانسوی هرچقدر هم بتواند سرمایهگذاری کمتری انجام داده و در عین حال فروش بیشتری داشته باشد، باز هم برنده خواهد بود. این در حالی است که ایرانخودروییها اعلام کردهاند به هیچ وجه مانند گذشته با پژو کار نخواهند کرد و شرایط جدیدی پیش پای این خودروساز گذاشتهاند. آن طور که هاشم یکه زارع، مدیرعامل ایرانخودرو بارها اعلام کرده، پژو با رعایت چند شرط میتواند به «کیلومتر ۱۴ جاده مخصوص» برگردد؛ اول اینکه باید یک شرکت مشترک (بهصورت ۵۰-۵۰) میان آنها تشکیل شود تا همکاریشان در قالب جوئینتونچر پیش برود.
شرط دوم اما تبدیل ایران به مرکز صادرات پژو به کشورهای منطقه است، به نحوی که خودروساز فرانسوی باید محصولات تولیدی در ایرانخودرو را به بازارهای منطقهای خود صادر کند. این شرط را البته وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز مدنظر قرار داده و تاکید کرده که خودروسازان خارجی در صورت حضور در ایران، باید حداقل ۳۰ درصد محصولات تولیدیشان (در ایران) را صادر کنند. اما ایرانخودرو شرطهای دیگری را نیز پیش پای پژو گذاشته است، که با نگاهی به مجموع این شروط، مشخص میشود این شرکت قصد دارد نهایت امتیاز را از دوست قدیمی اش بگیرد. این وسط البته یک نکته دیگر نیز وجود دارد و آن فشارهای داخلی بر ایرانخودرو بابت تنبیه پژو (به دلیل مشارکت در تحریمها علیه ایران و قطع ارتباط یک طرفه با ایرانخودرو) است؛ بر این اساس، برخی منتقدان پژو به خصوص نمایندگان مجلس شورای اسلامی، معتقدند این خودروساز باید تاوان رفتار گذشته اش را پس بدهد و خسارتهای مادی و معنوی که به خودروسازی ایران وارد کرده را جبران کند. البته ایرانخودروییها بابت این موضوع از پژو درخواست غرامت کردهاند، که باید دید خودروساز فرانسوی حاضر به پرداخت آن خواهد شد یا دست ایرانخودروییها از این بابت به جایی نمیرسد. هرچه هست، اگر سناریوی اول اتفاق بیفتد، ایرانخودرو و پژو در دقیقه ۹۰ و پس از آنکه بابت کسب امتیازات لازم از یکدیگر مطمئن شدند، قرارداد دوجانبه را امضا و پیوند دوبارهشان را آغاز خواهند کرد. در این شرایط، هم پژو میتواند سهم قابل توجهی از بازار خودرو ایران داشته باشد و هم ایرانخودرو که سیستم و خطوط تولیدش به نوعی پژویی است، میتواند شراکتی جدید و متفاوت از گذشته را با شیرهای صنعت خودرو فرانسه آغاز کند.
جدایی ایرانخودرو و پژو
سناریوی دوم اما میگوید ایرانخودرو و پژو پس از این همه مذاکره و آمد و رفت، راهشان از یکدیگر جدا خواهد شد و این در حالی است که این اتفاق زیانهایی را متوجه دو طرف خواهد کرد. اگر ایرانخودرو و پژو نخواهند با یکدیگر کار کنند، شاید شرکتی که بیشترین ضرر را خواهد کرد، پژو است، زیرا بازار بزرگی را از دست خواهد داد. هرچند برخی معتقدند پژو میتواند بهصورت مستقل یا با مشارکت خودروسازان خصوصی، در ایران فعالیت کند، اما در آن صورت سهم چندانی از بازار خودرو کشور نخواهد داشت؛ زیرا شرایط خاص خودروسازی ایران اجازه رشد این شرکت را نخواهد داد. از آن سو اما ایرانخودرو نیز از نیامدن پژو ضرر خواهد کرد، چه آنکه باید دردسر تغییر سیستمها و خطوط تولید را به جان بخرد. البته آمدن پژو منافاتی با شراکت ایرانخودرو با سایر خودروسازان دنیا ندارد، اما نکته اینجاست که آبیهای جاده مخصوص میتوانند ضمن حفظ این شرکت، با سایر گزینهها از جمله فولکس واگن آلمان و فیات ایتالیا (دو شرکتی که احتمال آمدن آنها به خودروسازی ایران زیاد است) مذاکره و همکاری کنند.
۰۷:۲۰:۱۵ خبرگزاری تسنیم: مدیرکل دفتر لوازم خانگی و صنایع فلزی وزارت صنعت با بیان اینکه کارتهای خرید ۱۰میلیون تومانی لوازم خانگی امکان خرید و فروش ندارند، گفت: کارتها به نام خریدار صادر میشوند و او باید اقساط آنها را پرداخت کند.
عباس هاشمی با اشاره به اینکه دولت برای خروج واحدهای تولیدی از رکود فعلی بازار طرحهایی را برای تحریک تقاضا پیشبینی کرده است، اظهار کرد: در این طرح با نرخ سود مناسب کارتهایی در اختیار خریداران قرار میگیرد که آنها اقدام به خرید کالای ایرانی کنند. وی با تاکید بر اینکه در این طرح احتمال هرگونه تخلف و انحراف به حداقل رسیده است، اظهار کرد: ما از تجربیات گذشته استفاده کردیم، در این کارت اعتباری خریداران فقط اقدام به خرید کالاهای ایرانی که فهرست آنها تهیه شده است، میکنند. هاشمی تصریح کرد: در حال حاضر فهرست تولیدکنندگان و کالاهای تولید داخل مشمول این طرح تهیه شده است و بهمحض نهایی شدن تاریخ ارائه آن، این فهرست برای اطلاع مردم اعلام عمومی خواهد شد. وی با اشاره به اینکه تمام کالاهای مشمول این طرح کدبندی شدهاند، اظهار کرد: خریداران با مراجعه به نمایندگیها و فروشگاههای معرفی شده با درج کدهای کالاهای ایرانی اقدام به خرید آنها میکنند. مدیرکل صنایع فلزی وزارت صنعت با بیان اینکه میزان مبالغ واریزی خرید مردم به حساب کارخانه داران یا بنکداران پیشبینی شده است، گفت: این کارتها بهشکلی دستهبندی شده است که تولیدکننده محصول میتواند با روشهای پرداختی متعدد اقدام به دریافت منابع خود کند. مدیرکل صنایع فلزی وزارت صنعت اضافه کرد: در حال حاضر زیرساخت اجرایی شدن این طرح در بانک مرکزی تهیه شده است، اما هنوز چگونگی ارائه این کارت تعیین نشده، ولی این امر بهمنزله عدم توافق نیست، بلکه در حال جمعبندی پیشنهادها هستیم.
۰۷:۱۹:۵۵
وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا با انتشار بیانیهای تصمیمات و مجوزهای لازم برای رفع تحریمهای ایران براساس برنامه جامع اقدام مشترک را اعلام کرد.
به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، جان کری در این بیانیه آورده است، براساس اختیارات من بهعنوان وزیر امور خارجه شامل، مسوولیت تفویض اختیار به این وسیله تصمیمات و مجوزهای زیر درباره تحریمهای ایران صادر میشود: من براساس بند ۱۲۴۴ i و ۱۲۴۵ g و ۱۲۴۶ e و ۱۲۴۷ f قانون آزادی و منع اشاعه ایران مربوط به سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفتم که ضروری است تا برای امنیت ملی آمریکا از اجرای تحریمها براساس مفاد زیر تا جایی که برای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) لازم است، چشمپوشی شود که شامل تعهدات آمریکا در ارتباط با تحریمهایی است که در بندهای ۱/ ۱۷ و ۲/ ۱۷ و ۵/ ۱۷ ضمیمه پنج برجام توصیف شده است و همانطور که در آخرین پاراگراف گفته شده، به شرح زیر قابل اجرا است:
۱٫ بند ۱۲۴۴(۱)(c) قانون آزادی و منع اشاعه ایران:
a. معاملات اشخاص غیرآمریکایی .
b. معاملات اشخاص آمریکایی برای فروش هواپیمای مسافربری و قطعات یدکی و اجزای این هواپیماها و خدمات مرتبط به ایران همانطور که در بند ۵٫۱٫۱ ضمیمه دو برجام توصیف شده است به شرط اینکه دفتر کنترل دارایی خارجی هر نوع مجوزهای لازم را صادر کند و هر نوع معاملات شامل اشخاص در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده مستثنی میشود.
۲٫ بند ۱۲۴۴(d) قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای معاملات به وسیله اشخاص غیرآمریکایی به استثنای هر نوع معاملاتی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۳٫ بند ۱۲۴۴ (۲) (H)قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای معاملات به وسیله اشخاص غیرآمریکایی به جز معاملاتی که شامل اشخاصی شود که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۴٫ بند ۱۲۴۵(A)(1)(A) از قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای معاملات اشخاص غیرآمریکایی به جز معاملاتی که شامل اشخاصی شود که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۵٫ بند۱۲۴۵(B)(1)(A) از قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای معاملات اشخاص غیرآمریکایی به جز معاملاتی که شامل اشخاصی شود که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۶٫ بند ۱۲۴۵(C)(1)(A) از قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای معاملات اشخاص غیرآمریکایی برای فروش، تامین و انتقال مستقیم یا غیرمستقیم مواد توصیف شده در بند ۱۲۴۵(d) به یا از ایران و خدمات مرتبط در ارتباط با این مواد که به شرح زیر است:
(a) قرار است در ارتباط با انرژی، کشتیرانی یا بخش کشتیسازی ایران استفاده شود یا به یک کاربرد نهایی در یک بخش یا بیش از یک چنین بخشهایی مجددا فروخته، انتقال یا تامین شود.
(b) برای هر شخص یا شرکت ممنوع شده براساس E.O13599 فروخته یا تامین یا انتقال داده شود یا برای چنین فرد یا شرکتی مجددا فروخته یا انتقال یا تامین شود.
(c) براساس بند ۱۲۴۵(e)(3) قرار است همانطور که در آن توصیف شده است مورد استفاده قرار گیرد یا برای استفاده در برنامه هستهای ایران مجددا فروخته، انتقال یا تامین شود به استثنای معاملاتی که؛ (i) اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند، (ii) فروش، تامین یا انتقال مواد توصیف شده در بند ۱۲۴۵(d) که شبکه تدارک تعیین شده در پاراگراف ۱۶ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و بند ۶ ضمیمه شش برجام در مواردی که از شبکه تدارک به کار گرفته شده باشد آن را تایید نکرده باشد یا (iii) فروش، تامین یا انتقال مواد توصیف شده در بند ۱۲۴۵(d) در صورتی که این مواد فروخته، تامین، انتقال، انتقال مجدد یا فروخته شده باشد یا غیر از آن بهطور مستقیم یا غیرمستقیم برای استفاده در ارتباط با نظامی یا برنامه موشک بالستیک ایران تامین شده باشد.
۷٫ بند ۱۲۴۵(c) قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای معاملات اشخاص غیرآمریکایی که براساس بند ۱۲۴۵(a)(1) قانون آزادی و منع اشاعه ایران همانطور که در پاراگرافهای ۶-۴ بالا توصیف شده است در حوزه ابطال قرار دارند بهجز هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۸٫ بند ۱۲۴۶(a)(1)(a) قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای مقررات مربوط به خدمات بیمه یا بیمه مجدد اشخاص غیرآمریکایی مرتبط با فعالیتهایی شامل ایران که در بندهای ۱/ ۱۷ و ۲/ ۱۷ و ۵/ ۱۷ ضمیمه ۵ برنامه جامع اقدام مشترک توصیف شده است به استثنای هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۹٫ بند ۱۲۴۶ (a)(1)(b)(i) قانون آزادی و منع اشاعه ایران مربوط به خدمات بیمه یا بیمه یا بیمه مجدد اشخاص غیرآمریکایی به استثنای هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۱۰٫ بند ۱۲۴۶ (a)(1)(b)(ii) قانون آزادی و منع اشاعه ایران مربوط به خدمات بیمه یا بیمه یا بیمه مجدد اشخاص غیرآمریکایی برای معاملاتی که براساس بند ۱۲۴۶(a)(1)(b), (c) قانون آزادی و منع اشاعه ایران که در پاراگرافهای پنج و شش بالا تشریح شده است، در حوزه ابطال قرار دارند، به استثنای هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۱۱٫ بند ۱۲۴۶(c)(1) (a) قانون آزادی و منع اشاعه ایران مربوط به خدمات بیمه یا بیمه یا بیمه مجدد به وسیله اشخاص غیرآمریکایی به یا برای افراد یا شرکت ممنوعه صرفا براساس E.O 13599 به استثنای هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۱۲٫ بند ۱۲۴۶(a) قانون آزادی و منع اشاعه ایران برای مقررات خدمات بیمه یا بیمه یا بیمه مجدد به وسیله اشخاص غیرآمریکایی برای فروش هواپیمای مسافربری و قطعات مربوطه و خدمات به ایران همانطور که در بند ۵٫۱٫۱ ضمیمه ۲ برجام تشریح شده است به شرط اینکه اداره کنترل دارایی خارجی وزارت خارجه مجوزهای لازم را صادر کرده باشد به استثنای هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
۱۳٫ بند ۱۲۴۷(A) قانون آزادی و منع اشاعه ایران در حدی که نهادهای مالی خارجی نیاز به معاملات داشته باشند به استثنای هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند.
براساس گزارش خبرگزاری صداوسیما، در ادامه بیانیه جان کری آمده است: من براساس بند ۱۲۴۵(d)(5) قانون اختیار دفاع ملی برای سال مالی ۲۰۱۲ (قانون عمومی ۱۱۲-۸۱) همانطور که اصلاح شد، تصمیم گرفتم به نفع امنیت ملی آمریکا است تا براساس بند ۱۲۴۵(d)(1) تا حدی که برای اجرای برجام نیاز است از جمله تعهدات آمریکا در ارتباط با تحریمها که در بندهای ۱/ ۱۷ و ۲/ ۱۷ و ۵/ ۱۷ ضمیمه ۵ برنامه جامع اقدام مشترک توصیف شده است، در معاملات نهادهای مالی خارجی با بانک مرکزی ایران از اجرای تحریمها چشمپوشی شود به استثنای هر نوع معاملات اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند و همانطور که در آخرین پاراگراف زیر گفته شد، اجرا میشود.
من براساس بندهای ۲۱۲(۱) (d) و ۲۱۳(۱) (b) کاهش تهدید ایران و قانون حقوق بشر سوریه مربوط به ۲۰۱۲ (قانون عمومی ۱۵۸-۱۱۲ و بند ۴(A)(1)(c) قانون تحریمهای ایران ۱۹۹۶ (قانون عمومی ۱۷۲-۱۰۴ و۵۰U.S.C 1701) متوجه شدم که برای منافع امنیت ملی آمریکا حیاتی است تا درباره بهکارگیری تحریمها براساس مقررات فوق برای اشخاص و شرکتهایی که وارد فعالیتهای توصیف شده در بخش (۱) و (۳) شدند یا قصد دارند بشوند، چشمپوشی صادر شود و همانطور که در آخرین پاراگراف زیر بیان شده است، عمل شود:
۱٫ بند ۲۱۲ (a) کاهش تهدید ایران برای معاملات به وسیله اتباع غیرآمریکایی در مواردی که معاملات برابر فعالیتهای توصیف شده در بندهای ۷٫۲٫۱ و ۳/ ۴۴٫۳ و ۴/ ۴ ضمیمه دو برجام باشد و شامل اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند، نمیشود.
۲٫ بند ۲۱۳(a) از قانون کاهش تهدید برای معاملات به وسیله اتباع غیر آمریکایی در مواردی که معاملات برای فعالیتهای توصیف شده در در بندهای ۴٫۱٫۵ و ۴٫۱٫۷ ضمیمه دو برجام باشد و شامل اشخاصی که در فهرست تعیین شده دفتر کنترل دارایی خارجی بهعنوان اشخاص و اتباع ممنوع شده قرار دارند، نمیشود.
۳٫بند ۵(a) قانون تحریمهای ایران برای معاملات به وسیله اتباع غیرآمریکایی در مواردی که این معاملات برای فعالیتهای توصیف شده باشد.
در پایان این بیانیه تاکید شده است که تصمیمات و مجوزهای ارائه شده در بالا، زمانی که وزیر امور خارجه آمریکا تایید کند ایران اقدامات مرتبط هستهای خود طبق ضمیمه پنج برجام را با استناد به راستیآزمایی توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام داده است، به مرحله اجرا در خواهند آمد.
۰۷:۱۹:۴۳دنیای اقتصاد: پروفسور محمدهاشم پسران با بررسی شرایط اقتصاد ایران پس از لغو تحریمها، نسبت به احتمال انحراف از مسیر اصلی اصلاحات اقتصادی هشدار داد. این اقتصاددان سرشناس ایرانی با بیان اینکه با لغو تحریمها نباید صرفا به درآمدهای حاصل از فروش نفت و آزادسازی منابع بلوکه شده در خارج از کشور تکیه شود، تاکید کرد اصلاحات اقتصادی باید در صدر سیاستهای دولت قرار گیرد؛ در غیر این صورت توسعه اقتصادی کشور یا ممکن نخواهد بود یا اگر رشدی صورت گیرد، کوتاهمدت است. درواقع نباید تصور شود که با لغو تحریمها، اقتصاد ایران نیز خود به خود با نظام جدید تطبیق داده میشود. وی سه عامل مهم در اقتصاد ایران برای رسیدن به کارآیی بیشتر را «قیمت نفت»، «اصلاحات اقتصادی» و «گسترش سرمایهگذاری در بخشهای صنعتی و خدماتی» عنوان کرد و گفت: اقتصاد ایران باید خود را با درآمدهای نفتی پایین تطبیق دهد. این امر تنها زمانی امکانپذیر است که به سرمایهگذاری در صادرات غیرنفتی روی آوریم. وی در نظر گرفتن عواملی از قبیل «استفاده کارآ از نیروی جوان کشور»، «جلب سرمایهگذاری خارجی»، «گسترش فعالیت بخش خصوصی»، «استفاده از تکنولوژی روز»، «نزدیکتر کردن اقتصاد سیاسی کشور به واقعیتهای اقتصاد ایران» را از راههای رسیدن به رشد و توسعه بلندمدت اقتصادی دانست.
گروه بازرگانی: پروفسور محمد هاشم پسران، نسبت به انحراف از مسیر اصلی اصلاحات اقتصادی هشدار داد. این اقتصاددان سرشناس ایرانی اعلام کرد که در دوره لغو تحریمها، اصلاحات اقتصادی باید در صدر سیاستهای دولت قرار گیرد، در غیراین صورت توسعه اقتصادی کشور یا ممکن نخواهد بود یا اگر رشدی صورت گیرد مدت زمان زیادی به طول نخواهد انجامید.
وی در نظر گرفتن عواملی از قبیل «استفاده کارآ از نیروی جوان کشور»، «جلب سرمایهگذاری خارجی»، «گسترش فعالیت بخش خصوصی»، «اصلاحات اقتصادی»، «استفاده از تکنولوژی روز» و «نزدیکتر کردن اقتصاد سیاسی کشور به واقعیتهای اقتصاد ایران» را از راههای رسیدن به رشد و توسعه بلندمدت اقتصادی عنوان کرد. وی همچنین تاکید کرد: برای شکوفایی اقتصاد ایران، نباید صرفا به درآمدهای حاصل از فروش نفت و آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در خارج از کشور، تکیه شود. روز گذشته در ادامه سلسله نشستهای راهبردهای اقتصاد ایران، هاشم پسران دیدگاههای خود در مورد شرایط اقتصاد ایران در دوران خروج از رکود را بهصورت ویدئوکنفرانس در جمع فعالان بخش خصوصی در اتاق تهران ارائه کرد.
هاشم پسران در این جلسه با اشاره به اینکه شرایط فعلی اقتصاد ایران در مرحله حساسی قرار دارد، گفت: تحریمها دو یا سه ماه دیگر به تدریج لغو خواهند شد که این امر انتظارات زیادی را هم داخل و هم در خارج از کشور نسبت به اقتصاد ایران بهوجود آورده است؛ بهطوریکه همه منتظر آن هستند تا ببینند دولتمردان و اقتصاددانهای ایران چگونه با این مسائل روبهرو میشوند. اما اقتصاد ایران در شرایط فعلی متاثر از مسائل عمدهای است که به آسانی حل نخواهد شد یا برای حل آنها زمان زیادی لازم است.
سه عامل مهم در اقتصاد ایران
وی سه عامل مهم در اقتصاد ایران را برای رسیدن به کارآیی بیشتر «قیمت نفت»، «اصلاحات اقتصادی» و «گسترش سرمایهگذاری در بخشهای صنعتی و خدماتی» عنوان کرد. به گفته این اقتصاددان، با اینکه در حال حاضر تاثیر و اهمیت نفت در اقتصاد ایران نسبت به گذشته کمتر شده اما هنوز نوسانات قیمت نفت تاثیر عمدهای را بر اقتصاد ایران میگذارد. این تاثیر هم از طریق صادرات نفت خام و هم از طریق اقلام وابسته به نفت از جمله محصولات پتروشیمی بر اقتصاد ایران تاثیرگذار است.
وی به مساله تحریمها بر اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: این تحریمها اقتصاد ایران را به سمتی سوق داده که عملا کارآیی خود را از دست داده است. بر این اساس، زمانی که تحریمها برداشته میشوند، اقتصاد کشور نیز به تدریج نیاز به تعدیل و اصلاح دارد تا بتواند موفقتر و کارآتر عمل کند. وی با بیان اینکه زمینههای بسیاری برای سرمایهگذاری در ایران وجود داشته اما به نوعی در آنها سرمایهگذاری صورت نگرفته است، گفت: عدم سرمایهگذاریها در ایران، بهواسطه تحریمها و سیاستهای اقتصادی بوده که به جای اینکه منابع اقتصادی را به سمت سرمایهگذاری سوق دهد به سمت مصرف برده است؛ سیاستهایی که هنوز هم در برخی موارد ادامه دارد.
اثر تحریمها بر سرمایهگذاری و تولید
وی با اشاره به آمارها در سه تا چهار سال اخیر گفت: بعد از اینکه تحریمهای جدید بر اقتصاد ایران اعمال شد، تولید ناخالص داخلی حدود۳ تا ۶ درصد کاهش یافت؛ میزان سرمایهگذاری نیز هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی به میزانی قابل ملاحظهتر و حدود ۱۲ الی ۱۵ درصد افت داشت، اما در همین دوره مصرف تنها یک الی ۵/ ۲ درصد کاهش پیدا کرد. وی با بیان این موضوع تصریح کرد: این آمارها نشان میدهد که تحریمها بیش از آنکه بر سطح مصرف تاثیرگذار باشد اثر خود را بر تولید و سرمایهگذاری داشته است. این امر نیز خود موجبات مسائل مختلفی را برای ایران به وجود میآورد. از این رو اگر نتوانیم سرمایهگذاری قابلملاحظهای در بخشهای صنعتی و خدماتی انجام دهیم، خود به خود ایران آن ظرفیت تولید را نخواهد داشت که بتواند پس از تحریمها از منافعی که میتواند تجارت و معاملات داشته باشد بهرهمند شود. با نبود ظرفیت تولید، حتی اگر زمینه مناسب برای صادرات هم وجود داشته باشد، باز توسعه صادرات غیرنفتی ایران غیرممکن خواهد بود. این در حالی است که صادرات غیرنفتی و توسعه آن یکی از عوامل سازنده اقتصاد ایران در آینده است.
وی ادامه داد: ایران برای توسعه صادرات غیرنفتی خود با رقیبهای زیادی روبهرو است. در حال حاضر کشورهای چین، هند، آسیای میانه، اروپا، کشورهای آمریکای لاتین و حتی کشورهای آفریقایی در صادرات جزو کشورهای مطرح در دنیا هستند و ایران برای توسعه صادرات غیرنفتی، باید با این کشورها به رقابت بپردازد. پسران تاکید کرد: به دلیل آنکه اقتصاد ایران در دوران تحریمها کارآیی لازم را نداشته و در این دوران تعادل خود را از دست داده، اگر نتوانیم با اصلاح سیاستها اقتصاد را کارآتر کنیم، امکان بهرهمند شدن از شرایطی که برای اقتصاد ایران در دوران پساتحریم بهوجود میآید نیز وجود نخواهد داشت.
ضرورت کاهش نرخ سود واقعی
وی به کاهش قابل توجه نرخ تورم با روی کار آمدن دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: در دولت دهم نرخ تورم به حدود ۴۵ درصد هم رسیده بود این در حالی است که دولت یازدهم توانست این نرخ را در ماههای اخیر بسیار کاهش دهد. پسران کاهش تورم طی این دوره را اتفاق بسیار مثبتی دانست و گفت: این موضوع اعتماد بسیاری را بین مردم نسبت به دولت ایجاد کرده است. اما این کاهش تورم بسیار سریع اتفاق افتاده و از آنجایی که دولت چنین سرعتی را در کاهش نرخ تورم پیشبینی نمیکرد، باعث شده در حال حاضر نرخهای سود در بخش خصوصی و بانکها بسیار بالاتر از تورم قرار بگیرند؛ این در حالی است که در گذشته نرخهای سود در ایران معادل یا کمتر از نرخ تورم بودند و اثر زیادی بر سرمایهگذاری در کشور نداشتند؛ اما اکنون که نرخهای سود با فاصله زیادی از نرخ تورم قرار دارند، سرمایهگذاری در بخش خصوصی لطمه خواهد خورد. وی ادامه داد: حال اگر دولت اوراق بدهی هم منتشر کند و با بالا نگه داشتن نرخ سود اوراق بدهی سعی بر تشویق مردم به خرید این اوراق کند، در واقع باعث میشود که بانکهای خصوصی و نیمه خصوصی هم نرخهای سود خود را بالا نگه دارند تا نگذارند منابع مالیشان از سپردهها به سمت اوراق بدهی دولتی برود؛ در نتیجه دولت با این کار تنها موجبات بالا بودن نرخ سود را فراهم میکند. وی با اشاره به این موضوع که اختلاف بین نرخ سود اسمی و نرخ تورم باعث میشود نرخ سود واقعی نیز بالا باشد، گفت: هر چه نرخ سود واقعی بالاتر باشد، میزان سرمایهگذاری نیز کاهش خواهد یافت. در نتیجه باید سیاستهای پولی و مالی اتخاذ شود که نرخ سود واقعی را بالا نبرد. به این معنی که به هر میزانی که تورم پایین میآید، باید نرخ سود اسمی نیز به همان میزان کاهش یابد و اگر این امر صورت نگیرد خود به خود لطمه بزرگی به اقتصاد ایران وارد خواهد شد.
تکیه اقتصاد بر صادرات غیرنفتی
پسران در بخشی دیگر از سخنان خود به قابل پیشبینی نبودن قیمت نفت در آینده اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: در اقتصاد ایران این موضوع باید در نظر گرفته شود که قیمت نفت در آینده ممکن است در حدود ۴۵ تا ۵۰ دلار هم باقی بماند و این نرخ قابل پیشبینی نیست. از این رو نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که با رفع تحریمها درآمد نفتی ایران به دوران پیش از تحریمها برگردد؛ حتی اگر صادرات غیرنفتی ایران نیز افزایش یابد، همچنان درآمدهای نفتی ایران به آن میزانی نخواهد بود که ایران به آن تکیه کند. اقتصاد ایران باید خود را با درآمدهای نفتی پایین تطبیق دهد و این موضوع تنها زمانی امکانپذیر است که به سرمایهگذاری در صادرات غیرنفتی روی آوریم. وی ادامه داد: منظور من از صادرات غیرنفتی حتی صادرات محصولات پتروشیمی نیز نیست زیرا آن هم به نوعی به نفت مربوط میشود. منظور من صادراتی است که از بخش خصوصی زاییده میشود.
این اقتصاددان در این راستا به سرمایهگذاری در صنعت گردشگری اشاره کرد و گفت: در خیلی از نقاط کشور که منابع طبیعی و تاریخی عمدهای وجود دارد باید هتلداری در آن مناطق گسترش یابد و سیاستها در این زمینه اصلاح شود؛ زیرا ایران در این زمینه منابع عمدهای دارد که میتواند بخش مهمی از درآمد خود را در این زمینه بهدست آورد. وی گفت: البته در نهایت صنایع داخلی کشور نیز باید گسترش یابد، اصلاحاتی در این زمینه صورت گیرد و تسهیلات مالی به این صنایع اعطا شود تا صادرات غیرنفتی بخش خصوصی افزایش یابد. وی تاکید کرد: با در نظر گرفتن همه موارد مذکور، در حال حاضر مساله عمده این است که چگونه این سیاستهای مختلف را با توجه به شرایط نامناسبی که ایران در آن قرار دارد به کار بگیریم.
وی در همین راستا به خطری که ایران در حال حاضر با آن روبهرو است هشدار داد و گفت: با لغو تحریمها و آزاد سازی منابع بلوکه شده ایران در خارج از کشور که رئیس کل بانک مرکزی ایران نیز این منابع را حدود ۲۹ میلیارد دلار عنوان کرده است، امکان افزایش نقدینگی در کشور وجود دارد. بر این اساس، اگر این منابع به تدریج نیز به اقتصاد کشور تزریق شود، نباید به گونهای باشد که موجب به عقب انداختن اصلاحات اساسی اقتصادی کشور شود و بهواسطه این منابع مشکلات اقتصادی کشور پوشانده شود. در واقع باید اقداماتی اتخاذ شود که اصلاحات اقتصادی در صدر سیاستهای دولت قرار گیرد و این گونه نپنداریم که چون تحریمها برداشته میشود اقتصاد ایران نیز به خودی خود، با نظام جدید تطبیق داده میشود.
وی با اشاره به معقولتر شدن قیمت بنزین در ایران نسبت به سایر کشورها در راستای افت جهانی قیمت نفت، افزود: این امر به دلیل سیاستهایی که دولت اتخاذ کرده نبوده است، بلکه تنها بهواسطه تغییر شرایط خارجی است. حال اگر ما سیاستهای مربوط به یارانه قیمت نفت را اصلاح نکنیم و شرایط خارجی دوباره به گذشته برگردد و قیمت نفت افزایش یاید، باز مانند گذشته سوبسیدی که دولت به بخش خصوصی میدهد و مشکلات این بخش افزایش خواهد یافت. از اینرو به نظر میرسد نباید گشایشها در زمینه درآمد ارزی و آزاد شدن منابع بلوکه شده ایران در خارج از کشور، شرایطی را ایجاد کند که اصلاحات اساسی اقتصاد کشور به عقب بیفتد.
وی ادامه داد: امید دارم که اقتصاد ایران در سالهای آینده گسترش یابد؛ زیرا فعالان بخش خصوصی زیادی هستند که منتظرند تا تحریمها برداشته شود و سرمایهگذاری در کشور انجام دهند. مشکل اینجا است که اگر اصلاحات اقتصادی را انجام ندهیم این توسعه اقتصادی ایران و رشد آن کوتاهمدت خواهد بود، در صورتی که ایران باید برای ۱۰ سال آینده رشدی حدود ۶ تا ۸ درصد را رقم بزند. پسران با بیان اینکه جمعیت ایران، جمعیتی بسیار جوان است، گفت: اگر ما بتوانیم این جمعیت جوان را به کار بیندازیم، سرمایهگذاری خارجی را جلب کنیم، بخش خصوصی را گسترش دهیم، اصلاحات اقتصادی اساسی را انجام دهیم از تکنولوژی جدید استفاده کنیم و اقتصاد سیاسی کشور را نیز به واقعیتهای اقتصادی کشور نزدیک کنیم، در آن زمان میتوانیم رشد و توسعه بلندمدت را در اقتصاد ایران رقم بزنیم.
۰۷:۱۳:۴۷
بورس تهران بعد از رشد محدود خود در معاملات روز گذشته، امروز رشد قویتری را تجربه کرد و به کانال ۶۳ هزار واحد نزدیک تر شد.
به گزارش خبرنگار ایسنا، بورس تهران در معاملات امروز خود از شوک ناشی از گزارشهای ۶ ماهه شرکتها اندکی خارج شد و توانست وضعیت بهتری را نسبت به روزهای گذشته تجربه کند به طوری که در معاملات امروز شاخص بورس تهران روند رو به رشدی داشت و به کانال ۶۳ هزار واحدی نزدیک شد.
به این ترتیب بورس تهران که بعد از انتشار گزارش ۶ ماهه و تعدیلهای منفی با روند نزولی مواجه شده بود، از دیروز و به خصوص امروز از شوک ناشی از گزارش های ۶ ماهه خارج شد و اندکی خود را تعدیل داد؛ بر این اساس در معاملات امروز دماسنج بازار سرمایه ۱۱۹ واحد رشد کرد و در کانال ۶۲ هزار و ۹۲۳ واحد متوقف شد.
در معاملات امروز اکثر شرکتها روند مثبتی به خود گرفتند و شرکتهای غدیر، بانک ملت، پالایشگاه بندرعباس، بانک صادرات، بیمه البرز، بانک سینا و بانک تجارت بیشترین تاثیر را در رشد شاخص گذاشتند و در مقابل سیمان قائن، گروه مپنا، فولاد خوزستان، چادرملو، تاپیکو و نفت و گاز پارسیان از شرکتهایی بودند که نگذاشتند تا شاخص بورس رشد بیشتری را تجربه کند.
امروز همچنین با بهبود نسبی طرف تقاضا شرکتهای پلی اکریل، قند قزوین و تامین ماسه ریخته گری از تقاضای خرید برخوردار شدند و در مقابل تولیدی گرانیت بهسرام، قند شرین خراسان و سیمان اصفهان بیشترین تقاضای فروش را به خود اختصاص دادند.
روند مثبت بورس تهران در حالی امروز به ثبت رسید که بی رمقی و رکود حاکم در بازار سرمایه موجب شد تا همچنان انگیزه کافی برای داد و ستد سهم وجود نداشته باشد که حجم و ارزش معاملات این روند را به خوبی نشان میدهد به طوری که امروز حجم و ارزش معاملات افت کرد و در مجموع ۲۳۶ میلیون سهم به ارزش ۴۸ میلیارد تومان داد و ستد شد و ارزش معاملات در سطح ۲۷۱ هزار میلیارد تومان باقی ماند.
۰۷:۱۳:۱۵ به گزارش ایرنا به نقل از وزارت امور خارجه روسیه، این گفت و گوی تلفنی به ابتکار طرف ایرانی انجام گرفت و در آن راه های حل و فصل بحران سوریه با محوریت گام های برای برقراری مذاکرات سیاسی سوری مورد بحث قرار گرفت.
دو طرف بر لزوم مساعدت تمام کشورهای کلیدی منطقه برای آغاز روند حل و فصل سیاسی مسایل سوریه تاکید کردند.
این سومین گفت و گوی تلفنی وزیران خارجه ایران و روسیه در یک هفته اخیر است که در آن بحران سوریه و راههای حل و فصل سیاسی آن مطرح می شود.
وزیران امور خارجه روسیه و جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه نیز در گفت و گوی تلفنی در مورد بحران سوریه و راههای حل و فصل سیاسی آن گفت و گو و تبادل نظر کردند.
لاوروف و ظریف در این گفت و گوی تلفنی که به ابتکار طرف روسی انجام گرفت، در خصوص اوضاع سوریه با توجه به مبارزه با گروه های تروریستی در این کشور گفت و گو کردند.
دو طرف همچنین در خصوص آغاز روند حل و فصل سیاسی مسایل سوریه و فراهم آوردن شرایط لازم از جمله انسجام حمایت های بین المللی از تلاش ها در این زمینه با مشارکت کشورهای اصلی منطقه تبادل نظر کردند.
روسیه بر جلب مشارکت ایران در مذاکرات برای حل و فصل بحران سوریه تاکید دارد.
وزیر خارجه روسیه امروز با انتقاد از مخالفت با حضور ایران و کشورهای منطقه برای مذاکره در باره بحران سوریه، گفت: گروه کوچک کنونی مذاکره کننده (روسیه، آمریکا، عربستان و ترکیه) توان حل سیاسی بحران سوریه را ندارد.
لاوروف در کنفرانس خبری مشترک با «ولادیمیر مکی» وزیر خارجه بلاروس در مسکو افزود : امیدواریم ایران و کشورهای دیگر منطقه در دور دوم نشست وین برای بررسی بحران سوریه که روز پنجشنبه آینده برگزار خواهد شد، شرکت کنند.
۰۷:۱۳:۰۱ به گزارش ایرنا، در این گفت و گوی تلفنی که شامگاه سه شنبه همانند سه دفعه قبل به ابتکار طرف آمریکایی صورت گرفت، مسایل و راهکار های برای پایان دادن به بحران سوریه بررسی شد.
بر اساس اطلاعات وزارت امور خارجه روسیه، دو طرف به مباحث قبلی در مورد امکان دست یافتن به راهکار سیاسی برای کسب توافق میان طرف های سوری با مساعدت جامعه جهانی ادامه دادند.
در این گفت و گوی تلفنی، طرف آمریکایی موافقت خود را با مشارکت تمام کشورهای اصلی منطقه در مذاکرات برای حل و فصل بحران سوریه اعلام کرد.
به عقیده کارشناسان، آمریکا که پیش از این بر اقدامات یکجانبه خود و با همراهی متحدانش برای پیشبرد سیاست های مورد نظر در خاورمیانه به ویژه در سوریه تکیه می کرد، پس از آغاز عملیات هوایی روسیه علیه تروریست های مورد حمایت غرب به ویژه گروه تروریستی داعش، ابتکار عمل را به شدت از دست داده است.
وزیر امورخارجه آمریکا در این راستا برای جلوگیری از ضربه خوردن وجهه این کشور در عرصه بین المللی به تلاش برای جلب مشارکت روسیه در حل مسایل سوریه می پردازد و نکته اصلی این اقدامات اصرار بر کناره گیری بشار اسد از مقام ریاست جمهوری سوریه است.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم در یک عقب نشینی آشکار از مواضع واشنگتن که با مشارکت ایران در مذاکرات سوریه مخالفت می کرد، روز سه شنبه گفت که ایران دعوتنامه ای برای شرکت در مذاکرت چندجانبه آتی در خصوص گذار سیاسی در سوریه دریافت خواهد کرد.
«جان کربی» در گفت وگو با خبرنگاران گفت: پیش بینی دولت آمریکا این است که از ایران خواسته خواهد شد که در این مذاکرات شرکت کند. اما این که ایران شرکت کند یا نه ، تصمیمی است که مقام های ایران باید اتخاذ کنند. ما در این مورد انتظار داریم که ایران برای شرکت در این مذاکرات دعوت شود.
اشاره کربی به مذاکرات چندجانبه ای است که قرار است در پایان هفته جاری در وین برگزار شود. انتظار می رود بیش از ۱۰ کشور در مذاکرات وین در خصوص سوریه شرکت کنند
۰۷:۱۰:۳۵ به گزارش ایرنا، هر یورو در بازار بین المللی مبادلات ارزی لندن، امروز ( سه شنبه ) به یک ممیز ۱۰۴۷ هزارم دلار( هر یک هزار یورو برابر یک هزار و ۱۰۴ دلار و۷۰ سنت) رسید که نسبت به پایان معاملات روز کاری قبلی این بازار، مقداری کاهش نشان می دهد.
نرخ برابری یورو با ین ژاپن در بازار بین المللی مبادلات ارزی لندن نیز مجددا کاهش یافت، به گونه ای که ارزش هر یورو به ۱۳۳ ین و ۶ صدم یک ین رسید.
نرخ برابری دلار آمریکا در مقابل ین ژاپن نیز در بازار بین المللی مبادلات ارزی امروز (سه شنبه) لندن بار دیگر کاهش یافت، به این ترتیب که ارزش برابری این دو ارز در اواسط معاملات امروز به نسبت یک دلار به ۱۲۰ ین و ۴۵صدم یک ین رسید.
از ماه آگوست گذشته تاکنون سابقه نداشته است که ارزش دلار در برابر ین ژاپن در بازار بین المللی مبادلات ارزی لندن تا این اندازه کاهش یابد.
ارزش پوند انگلیس در برابر یورو امروز (سه شنبه) در بازار مبادلات ارزی لندن همانند روز دوشنبه گذشته نوسان چندانی نداشت. بدین ترتیب که ۷۲ پنی(هر یک صد پنی معادل یک پوند) برابر با یک یورو معامله شد..
اما ارزش پوند انگلیس در برابر دلار کاهش یافت. در دادوستدهای امروز، هر پوند برابر یک ممیز ۵۳۴ هزارم دلار( معادل هر هزار پوند برابر هزار و ۵۳۴ دلار و ۳۰ سنت) خریدوفروش شد.
در همین حال ارزش شاخص سهام بورس ‘فوتسی ۱۰۰’ در معاملات روز سه شنبه بازار بورس لندن کاهش یافت.
ارزش شاخص سهام بورس فوتسی ۱۰۰ لندن که در آن در هرروز کاری سهام ۱۰۰ شرکت مهم و بزرگ انگلیس از نظر ارزش بازاری سهام ثبت شده در بورس، ارزش گذاری و خریدوفروش می شود امروز (سه شنبه) با ۳۵ واحد کاهش به شش هزار و ۳۹۴ واحد رسید.
به گفته تحلیل گران ، کاهش رشد اقتصادی انگلیس به همراه احتیاط کارگزاران و سرمایه گذاران در بازارهای مالی و بورس لندن برای انجام معاملات، با توجه به آنکه کمیته سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا قراراست فردا (چهارشنبه) در مورد سیاست های پولی جدید کشور نشستی را برگزار کند، باعث شد ارزش شاخص سهام فوتسی و نرخ برابری یورو در معاملات روز سه شنبه کاهش یابد.
تحلیل گران بر این باور هستند که اگر کمیته سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا، نرخ بهره بانکی خود را افزایش دهد، زمینه ساز افزایش نرخ برابری دلار در برابر دیگر ارزهای معتبر جهان می شود و اگر آن را در همین حد که تقریبا نزدیک به صفر درصد است بدون تغییر نگه دارد، سبب کاهش ارزش دلار آمریکا در برابر دیگر ارزهای معتبر جهان خواهد شد.
۰۷:۱۰:۱۰ به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، روزنامه گاردین در گزارشی با موضوع دعوت از ایران به نشستی که گفته میشود روز جمعه با موضوع سوریه در وین برگزار خواهد شد، نوشته است که این امر نشانگر تغییر اوضاع به نفع نظام سوریه است.
روز سهشنبه خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که غرب با میانجیگری روسیه از ایران دعوت کرده تا در دور تازه مذاکرات صلح سوریه شرکت کند. به نوشته این خبرگزاری، تهران هنوز پاسخی به این دعوت نداده است.
جان کربی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ارسال دعوتنامه به ایران را تائید نکرده، اما گفته است که احتمالا تهران برای شرکت در این نشست که با حضور چندین کشور اثرگذار بر تحولات سوریه برگزار میشود، دعوت خواهد شد.
گاردین با اشاره به این دعوت، آن را «چرخش بسیار قابل توجه» آمریکا و غرب توصیف کرد و نوشته است که این امر در کنار آغاز عملیات روسیه در سوریه، «نشانه دیگری است از اینکه اوضاع دارد به نفع» بشار اسد رئیسجمهور سوریه پیش میرود.
«یان بلک» نویسنده این گزارش نوشته است که اگر ایران این دعوت را بپذیرد، به این معنی خواهد بود که تهران «نقشی رسمی» در پایان دادن به بحران خواهد داشت و در این مسیر قطعا مواضعی همسو با اسد اتخاذ خواهد کرد.
گاردین نوشته است: «تا الان هم همین طور بوده است. بر خلاف کشورهایی که از گروههای مخالف اسد حمایت میکنند، ایران نگاه راهبردی خلل ناپذیری به بحران داشته و ضمن حمایت مداوم از دمشق، منافع خود را نیز پی گرفته است.»
در ادامه گزارش با اشاره به حمایت مستشاری ایران از ارتش و نیروهای مردمی سوریه، تأکید شده است که ایران بر لزوم پیشبرد راهکاری سیاسی که در آن بشار اسد رئیسجمهور سوریه ایفای نقش کرده و نهایتا مردم سوریه در مورد وضعیت دولت تصمیمگیری کنند، پافشاری میکند.
این روزنامه در ادامه نوشته است: «دعوت از تهران عربستان سعودی و دیگر کشورهایی را که از نقش فزاینده ایران در عراق، یمن، لبنان، بحرین و همچنین سوریه نگران هستند و البته در مورد این نفوذ اغراق هم میکنند، آزرده خواهد کرد. این واقعیت که شاه سلمان نتوانسته مقاومت کند، نشانگر عزم ایالات متحده، ضعف سعودیها و کلافگی جامعه بینالملل از وضعیت سوریه است.»
گاردین با اشاره به اینکه عربستان و متحدانش نگران بودند که پس از توافق هستهای نفوذ منطقهای ایران بیش از پیش افزایش یابد، نوشته است که حالا با دعوت از ایران برای مشارکت در مذاکرات سوریه، نگرانی این کشور دوچندان خواهد شد. علاوه بر این کشورها، مخالفان دولت سوریه نیز به انتقاد از این اقدام خواهند پرداخت، اما به اذعان گاردین «آنها جز اعتراض لفظی، کار بیشتری از دستشان بر نمیآید.»
در پایان گزارش با بیان اینکه ایران در ماههای اخیر نشان داده که مشتاق ارتقا جایگاه خود در فرآیندهای حل بحرانهای بینالمللی است، نوشته است که «حالا به نظر میرسد در حال پیشرفت چشمگیری» در این راستا است.
۰۷:۰۹:۵۴ به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، مقامهای آمریکایی میگویند از ایران برای اولین بار جهت حضور در مذاکرات بینالمللی سوریه دعوت به عمل آمده است.
به نوشته آسوشیتدپرس، دور بعدی این گفتوگوها، از پنجشنبه با حضور «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه و چندین نفر از دیپلماتهای ارشد اروپایی و عربی در شهر وین، پایتخت اتریش آغاز خواهد شد.
این مقامها که مجاز به افشای نام نبودهاند میگویند دعوت مذکور را روسیه تحویل ایران داده، اما تهران هنوز به آن پاسخ نداده است.
واشنگتن پیشتر از احتمال حضور ایران در این رایزنی سخن گفته بود اما معارضان سوری و متحدان آمریکا، به ویژه عربستان، با این اقدام مخالفت کرده بودند.
۰۷:۰۹:۲۴ به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس،احمد توکلی امروز در دومین روز از هفته پدافند غیرعامل و در همایش نقش پدافند غیرعامل در اقتصاد مقاومتی در دانشگاه مالکاشتر گفت: اقتصاد مقاومتی واژهای است که مقابل اقتصاد ریاضتی قرار میگیرد و در اقتصاد ریاضتی اینگونه بود که بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول به کشورهای بدهکار فشار وارد میکردند برای جلوگیری از کسری بودجه به مردم آن کشورها فشار وارد شود اما در اقتصاد مقاومتی برعکس گفته میشود چه کار کنیم اگر تکانه خارجی در اقتصاد وارد شد به مردم سختی و فشار وارد نشود.
وی افزود: بحث انعطاف اقتصادی از ۳۰ سال قبل در ادبیات اقتصادی وارد شده که این واژه در مقابل شکنندگی اقتصاد به کار برده میشود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تأکید کرد: افزایش مقاومت اقتصاد به این معناست که با سیاستهای داخلی بتوان تکانههای منفی در اقتصاد را خنثی و تکانههای مثبت خارجی به اقتصاد را جذب کند و اقتصاد مقاومتی این است که اگر بر اثر تکانهها از مسیر رشد خارج شد بتواند در مدت معقول به مسیر برگردد، اما اگر اقتصاد مقاوم نباشد از مسیر رشد خارج میشود.
وی افزود: باید قدرتی در اقتصاد به دست آوریم که شوکهای آینده را پیشبینی کنیم و اگر تکانههای مثبت اقتصاد پیش آمد بتوان منفعت آن را جذب کنیم.
توکلی تکانههای خارجی اقتصاد را شامل تغییرات ساختاری، بلای طبیعی،تکانههای تخاصمی، تکانه تغییر ناگهانی نرخ ارز، وابستگی به واردات در محصولات اساسی، عدم تکمیل زنجیره تولید و فجایع طبیعی ذکر کرد و گفت: مثلاً تغییر ساختار مانند اینکه اخیراً تقاضای خانمها در بازار کار بیشتر شده است و اقتصاد باید بتواند این تقاضا را پاسخ دهد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به یکی از فرمایشات مقام معظم رهبری گفت: باید مردم در اقتصاد مشارکت بیشتری داده شوند و اگر مشارکت مردم بیشتر باشد برنامههای اقتصادی راحت اجرا میشود، اما اگر در یک جامعه فرار مالیاتی بیشتر شود درآمد کافی نصیب دولت نمیشود و اگر طرحهای عمرانی سفارشی باشند، آثار تورم رکودی در اقتصاد ظاهر میشود. همچنین اگر دستگاههای اداری تنبل باشند و یا بورس به صورت بادکنکی عمل کند، سیاستهای اقتصادی جواب نمیدهد.
*خاطره از شهید رجایی
توکلی با اشاره به خاطرهای از شهید رجایی گفت: زمانی که ایشان رئیس جمهور بود در یک زمستان همراه با آقای مهندس بهزاد نبوی به منزل ایشان در خیابان مجاهدین اسلام و پشت بیمارستان شفا یحیائیان رفتیم که بخاری ارج در منزل بود اما دیدیم این بخاری خاموش است و شهید رجایی با همان کاپشن قهوهای آمد و وقتی سوال کردیم، گفت کوپن نفت ما تمام شده، ولی با چایی و کشمش از شما پذیرایی میکنیم تا گرم شوید. یعنی شهید رجایی به عنوان رئیس جمهور حاضر نبود بیش از کوپن نفت مصرف کند و اینگونه است که حرف دولتها در مردم اثر میگذارد، اما برخی افراد امروزه اسکی روی آب میکنند و انتظار دارند، مردم حرف آنها را بپذیرند.
وی با نشان دادن نموداری در این همایش گفت: رابطه اعتبار دولت نزد مردم با نرخ سرمایهگذاری یک رابطه مستقیم است یعنی هر زمان مردم اعتماد بیشتری به دولت داشتهاند سرمایهگذاری در اقتصاد هم بیشتر شده است و یکی از راههای مقاوم کردن اقتصاد این است که اختلافات داخلی، جناحی، قومی و مذهبی کم شود.
وی افزود: عدهای مدیریت مینیبوسی را به مدیریت قطاری تغییر دادند و وقتی سر کار میآیند همه نیروهای قبل را عوض میکنند.
توکلی با اشاره به یکی از سخنان رهبری گفت: ایشان فرمودند کاری کنید که کارآیی اقتصاد همراه با کاهش نابرابری درآمدها باشد اما سیاست تعدیل اقتصادی میگوید اصل بر رشد اقتصادی است و باید کیک اقتصاد آنقدر بزرگ شود که به همه بیشتر برسد.
وی افزود: آقای ژوزف استیگلیس برنده جایزه اقتصاد نوبل میگوید اگر نسخهای مانند تعدیل اقتصادی که در مورد ۱۰۰ کشور مریض اجرا شده و ۹۵ درصد مریضها مردهاند پس ایراد از نسخه است و سیاست تعدیل اقتصادی خودش ایراد دارد.
این نماینده مجلس افزود: در مجلس هفتم که اکثریت با اصولگرایان بود مسئله رشد اقتصادی و عدالت با هم دنبال میشدند، اما در دوره بعد ازجنگ تحمیلی دولتهای مختلف مدل نئوکلاسیک را اجرا کردند و هیچ فرقی بین دولتها نبود. اکنون ۲۶ سال از جنگ تحمیلی میگذرد، اما مدل تعدیل اقتصادی موفق نبوده است.
وی افزود: سرانه درآمد نفتی در زمان جنگ تحمیلی سالی ۶۰۸ دلار به ازای هر ایرانی در زمان سازندگی ۳۸۴ دلار، زمان اصلاحات ۶۴۰ دلار و زمان دولت عدالت ۷۱۰ دلار بود اما آنها هم پول را مستقیم در جیب مردم گذاشتند که کار درستی نکردند.
توکلی با انتقاد از سیاست استراتژی صنعتی در دولت اصلاحات گفت: آقای نیلی که کتاب سیاست استراتژی صنعتی را نوشت گفته بود توسعه الزاماتی دارد که در سیاست خارجی باید تقسیم کار بینالمللی را بپذیریم و نباید ارزشهای اخلاقی را خارج از مرزهای خود جستوجو و یا صادر کنیم. یعنی طبق آن سیاست اکنون نباید در قضیه عراق، یمن و یا لبنان کمک کنیم و طبق آن سیاست دولت باید مالکیت فردی را دنبال کند و اگر بین بخش خصوصی و دولت قرار شد تصمیم گرفته شود باید دولت در خدمت بخش خصوصی باشد.
وی گفت: زمان رونمایی کتاب ۱۲۰۰ صفحهای استراتژی توسعه صنعتی من هم دعوت شدم و پس از مطالعه آن نامهای به رئیس جمهور وقت نوشتم که با امضای ۱۰ نفر دیگر از استادان از جمله دکتر رفیعپور، دکتر نادران، دکتر سبحانی و دیگران ارسال کردیم که رئیس جمهور هم تشکر کرد و نامه را به مرحوم نوربخش ارجاع داد اما تغییرات اعمال نشد و نامه بایگانی شد.
وی تأکید کرد: اگر سیاستمداران فکر کنند سیاستی که با دین و اخلاق مردم متناقض باشد میتواند پیش برود باید در عقل آنها شک کرد. عدهای میگویند باید در اقتصاد جهانی ادغام شویم و این درست نیست. به نظر من مقام معظم رهبری درست میگویند که باید عدالت همراه با رشد اقتصادی باشد و اگر به عدالت توجه نشود سرنوشت ما مانند همان ۹۵ کشور که سیاست تعدیل را اجرا کردند و اقتصاد آنها از بین رفت میشود.
توکلی تأکید کرد: البته سازمانهای جهانی وقتی دیدند الگوی آنها در تعدیل اقتصادی خراب شده نسبت به آن تعصبی نشان ندادند و در حال حاضر الگوهایی ارائه کردند که میگویند رشد اقتصادی باید فراگیر باشد که فاصله طبقاتی را کاهش دهد یعنی اگر میانگین رشد اقتصادی ۵ درصد است برای طبقات کم درآمد این رشد باید ۷ درصد باشد و برای طبقات بالاتر مثلاً ۳ درصد تا فقرا از فقر نجات پیدا کنند.
وی افزود: در مدل رشد اقتصادی گفته میشود باید به فقرا توجه شود و از طریق مالیات از ثروتمندان به فقیران بدهیم.
وی با اشاره به نظر اقتصاددانی به نام کوزنتس گفت: او میگوید در مراحل اولیه رشد اقتصادی نابرابری هم بالا میرود اما وقتی رشد پایدار شد نابرابری کم میشود یعنی باید ۳۰ سال رشد بین ۶ تا ۱۱ درصد اتفاق بیفتد و بعد از آن نابرابری کم شود.
توکلی یکی دیگر از جنبههای کاهش مقاومت اقتصادی را بودجهریزی غیر عادلانه دانست و گفت: هیچ ضابطه عقلی و شرعی در برخی بودجهها رعایت نمیشود و هر کس قدرت لابی و قدرت مکندگی بیشتر داشته باشد میتواند مقدار بیشتری از بشکه نفت بکشد.
توکلی در مورد بیماری هلندی گفت: اولین بار این بیماری اقتصادی در هلند روی داد که با افزایش درآمدهای نفتی دولتها میخواهند پول بیشتری به اقتصاد تزریق کنند مثلا پروژههای عمرانی سال ۵۲، اگر به مقدار الف بود در سال ۵۴، به دلیل اینکه قیمت نفت یکباره حدود ۴ برابر شد بودجه جاری دولت سه برابر شد و بودجه عمرانی ۶۰ درصد اضافه شد که به این طریق پول پرقدرت بانک مرکزی که با ضریب ۵ تا ۶ برابری نقدینگی ایجاد میکند در جامعه ایجاد شد و صرف واردات کیف، کلاه، پارچه و دارو شد. کالاهایی که مشابه داخلی دارند و باعث سرکوب تولید داخلی میشوند.
وی افزود: کالاهایی مانند زمین و مسکن که قابلیت واردات ندارند دچار جهش قیمت میشوند و بیشترین افزایش قیمت مسکن در سال ۵۴، روی داد و باعث شد آنقدر شاخص های اقتصاد خراب شوند که یکی از زمینههای انقلاب اسلامی همین مسئله بود و در دوره دولت سازندگی هم تورم به شدت بالا رفت اما در سال ۸۶، زمان دولت عدالتمحور به شدت تورم افزایش یافت.
وی گفت: سال ۸۴ که آقای احمدینژاد اقتصاددانان را دعوت کرد بنده با نمودار به وی نشان دادم که بیماری هلندی در اقتصاد ایجاد میشود اما ایشان گفت شما بدانید ما ایرانیها میتوانیم و بیماری هلندی ایجاد نمیشود اما گفتم این کار در اختیار شما نیست، لذا بودجه عمرانی در آن سال یکباره از ۷ هزار میلیارد تومان به ۱۵ هزار میلیارد تومان رسید که باعث ایجاد تورم شد و طرحهای عمرانی رونق نگرفتند.
توکلی یکی دیگر از نقاط آسیبپذیر اقتصاد را اصطلاح نکبت منابع طبیعی دانست و گفت: قبل از گران شدن نفت شاخص بهرهوری در اقتصاد ما ۲٫۰۷ بود اما در زمان رژیم گذشته این شاخص به نزدیک یک رسید و بهرهوری که در واقع جان تولید است مرتب در حال کاهش است. بهرهوری یعنی اینکه برای تولید بیشتر عوامل جدیدی نمیخواهد، بلکه عقل جدیدی لازم است.
توکلی با بیان اینکه حساب ذخیره ارزی به عنوان مادر صندوق توسعه ملی شمرده میشود، گفت: حساب ذخیره ارزی که در زمان خاتمی طراحی شد ۱۶۷ میلیارد دلار جذب کرد اما از این رقم که قرار بود ۵۰ درصد به بخش خصوصی اختصاص داده شود تنها ۱۰ درصد یعنی ۱۶ میلیارد دلار به بخش خصوصی اختصاص یافت و بقیه را دولت خرج کرد. حتی خود دولت اصلاحات به حساب ذخیره ارزی خود وفادار نماند، دولت بعدی هم همه منابع را خرج کرد.
توکلی افزود: طرحهای عمرانی هر چه بیشتر کلنگ زده شوند از آن طرف کمتر روبان پاره میشود یعنی کمتر به بهرهبرداری میرسند. تعداد طرحهای پایان یافته از سال ۸۱ تا پایان دولت عدالتمحور نزولی بوده است. یعنی ضد مقاومت اقتصادی عمل شده است. همچنین سهم اعتبارات سرمایهای از سال ۷۶ تا ۹۱ دائم در حال نزول بوده است. بودجه جاری دولت برعکس هر سال بزرگتر میشده و بودجه عمرانی کمتر میشود و این ضد جریان مقاومت اقتصادی است.
وی با بیان اینکه کسری بودجه محرز است، گفت: گرچه سخنگوی دولت اکنون میگوید کسری بودجه نداریم اما او فقط به روش حسابداری نگاه میکند و در واقع کسری وجود دارد ویکی از ابزارهای کاهش کسری به روش حسابداری این است که نرخ ارز افزایش یابد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس افزود: به عنوان یک سیاستمدار میگویم جمهوری اسلامی با کودتای نظامی یا انقلاب مخملی و یا تجاوز نظامی ساقط نمیشود اما فساد اقتصادی همه چیز را از بین میبرد این را بر اساس هم اعتقادی دینی و هم مطالعات اقتصاد سیاسی میگویم.
وی افزود: فساد اقتصادی تولید را کاهش و نرخ نابرابری را بالا میبرد اخلاق جامعه به صورت بزن دررو میشود و اگر با فساد مقابله نشود، واویلا خواهد بود.
وی در پایان گفت: امروز یک سمن یعنی سازمان مردم نهاد دیده بان شفافیت و عدالت تأسیس کردیم که چند صباحی که از عمرمان مانده برای مبارزه با فساد تلاش کنیم.
۰۷:۰۹:۰۷ به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خلاصه نتایج به دست آمده از شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران بر اساس سال پایه ۱۰۰=۱۳۹۰ به شرح زیر است:
– شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در مهرماه ۱۳۹۴ به عدد ۲۷۷٫۰ رسید که نسبت به ماه قبل ۰٫۶ درصد افزایش یافته است.
– این شاخص در مهرماه ۱۳۹۴ نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل ۱۰٫۸ درصد افزایش داشته است.
– نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به مهرماه ۱۳۹۴ نسبت به دوازده ماه منتهی به مهرماه ۱۳۹۳ معادل ۱۴٫۸ درصد است.
این گزارش میافزاید، همان گونه که انتظار میرفت، روند کاهش نرخ تورم که در ماههای اخیر مشاهده شده، در مهرماه سال جاری استمرار یافته و رشد نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی به آستانه یک رقمی شدن نزدیکتر شده است که بر این اساس انتظار میرود در ماههای آتی شاهد کاهش بیشتر نرخ تورم در کشور باشیم.
۰۷:۰۸:۴۷ آیت الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید با تاکید بر ضرورت حرکت صدا و سیما در مسیر اعتدال و میانه روی از یک جانبه گرایی این رسانه در قضیه برجام انتقاد کرد.
به گزارش ایرنا، وی سه شنبه شب در دیدار با رییس مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیما با اشاره به ضرورت جناحی عمل نکردن صدا و سیما، اظهار کرد:در این راستا برخی ها از صدا و سیما شکایت هایی را در مورد بعضی مسائل مطرح می کنند.
وی تصریح کرد: من خودم هم برخی برنامه ها را در مورد مساله برجام گوش می دادم، دیدم یک کمی از خط اعتدال خارج و یک جانبه شد، شاید هم قصد و غرضی نبوده، ولی صدا و سیما به این نکته توجه داشته باشد.
آیت الله مکارم شیرازی اظهار کرد:گاهی در سطوح بالای صدا و سیما خبری نیست، ولی در سطوح پایین افکار خودشان را در برنامه ها اعمال می کنند.
۰۷:۰۸:۴۲ «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا روز سه شنبه با بیان اینکه حمایت هوایی از نیروهای عراق و سوریه علیه داعش تقویت می شود، اقدام مستقیم زمینی را نیز منتفی ندانست.
به گزارش ایرنا به نقل از رویترز کارتر در سخنانی در کمیته خدمات نظامی مجلس سنای آمریکا گفت: ارتش آمریکا درصدد تقویت تلاش ها و اقدامات زمینی است و نیروهای آمریکایی می خواهند فشار بر پایگاههای داعش در رقه در سوریه و در رمادی عراق را تشدید کنند و به همین دلیل اقدامات نظامی آمریکا در حال تحول است.
وزیر دفاع آمریکا گفت که انتظار دارد حملات هوایی ائتلاف تحت رهبری آمریکا تشدید شود و تعداد هواپیماهای مشارکت کننده و میزان حملات آنها افزایش یابد.
کارتر گفت: آمریکا در حمایت از نیروهای محلی «با حملات هوایی یا اقدام مستقیم بر روی زمین» تردید نخواهد کرد.
ژنرال «جوزف دانفورد» رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا نیز که برای ادای شهادت در کنار کارتر در جلسه کمیته خدمات نظامی سنای آمریکا حاضر شده بود، گفت: اگر مشارکت نیروهای آمریکایی در نبرد با داعش بخت شکست داعش را افزایش داد، پیشنهاد حضور نیروهای آمریکایی در کنار ارتش عراق را بررسی خواهد کرد.
همزمان با شهادت وزیر دفاع و رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا در مجلس سنا، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نیز پشت درهای بسته ، کمیته روابط خارجی مجلس سنا را در جریان راهبرد آمریکا در این خصوص قرار داد.
۰۷:۰۷:۳۶ اخر هفته ای خاص را اغاز می کنیم با دلاری ۳۵۰۰ و نفت ۴۳ دلاری
۰۷:۰۷:۲۸ سلام صبح شما عزیزان بخیر و شادی