۰۷:۰۱:۵۱ گروه بورس، حدیث موسوی: بورس اوراق بهادار تهران برای پنجمین روز متوالی با رشد ضعیف شاخص به میزان ۱۲ واحد همراه شد که توقف ۱۲ روزه نماگر بازار در کانال ۶۴ هزار واحدی را نتیجه داد. از میان ۳۷ صنعت فعال در بازار سهام، ۱۸ گروه افزایش رقم شاخص تا سطح حداکثر ۵ درصد را تجربه کردند، در سمت مقابل اما ۱۶ صنعت با ریزش شاخص روبه‌رو شده و سه صنعت بدون تغییر باقی ماندند.

بررسی صنایع بورسی نشان می‌دهد در شرایطی که رکود اقتصادی موجب زیان و کاهش سودآوری بسیاری از شرکت‌ها شده اما لغو تحریم‌ها به مدد توافق هسته‌ای دورنمای روشنی را در برابر این صنایع تصویر کرده است، اما صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات که ارزش بازاری آن سهم کوچکی از ارزش کل بازار را شامل شده و با رکود بازار دست و پنجه نرم می‌کند با تهدید واردات در پساتحریم روبه‌‌رو شده است. عدم توجه به کیفیت، کارآیی و افزایش بهره‌وری تولیدات شرکت‌های این گروه که به افزایش قیمت تمام شده منتهی می‌شود زنگ خطر را برای تولیدکنندگان این صنعت به صدا درآورده است.

افزایش کارآیی لازمه صنعت ماشین‌آلات

روز دوشنبه گروه ماشین‌آلات و تجهیزات جزو سه صنعتی که نوسان شاخص آنها صفر بود، قرار گرفت. در این صنعت نماد لخزر بیشترین افزایش قیمت روزانه را به اندازه ۰۱/ ۳ درصد تجربه کرد. کمباین‌سازی ایران نیز بالاترین حجم و ارزش معاملات را به نام خود ثبت کرد. کل سهام «تکمبا» توسط معامله‌گران حقیقی در این روز جابه‌جا شد و حقوقی‌ها مشارکتی در دادوستد سهام این شرکت نداشتند.

محمد کاویانی، کارشناس بازار سهام در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» درخصوص وضعیت عمومی این گروه گفت: اکثر شرکت‌های فعال در این صنعت همچون سایر صنایع با رکود اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند و شرایط خوبی ندارند. مهم‌ترین شاخصه‌های این گروه نیز کوچک بودن شرکت‌ها و اندک بودن سرمایه آنها، شناوری پایین سهام به علت دادوستد کم و نوسان محدود قیمت‌ها و از طرفی بالاتر بودن P/ E این گروه نسبت به میانگین بازار است که موجب شده قیمت‌سازی نمادها در سطوح بالاتری انجام شود. وی ادامه داد: ارزش بازاری این صنعت شامل کلیه شرکت‌های بورسی و فرابورسی حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومان است که ۵/ ۰درصد از ارزش کل بازار (۳۶۰ هزار میلیارد تومان) را شامل می‌شود. از طرفی شرکت‌های این صنعت از ابتدای سال تاکنون ۱۳۳ هزار میلیارد تومان سود تقسیم کرده‌اند که نسبت به ارزش بازاری آنها حدود ۸ درصد است. این رقم که بعضا کمتر از نسبت سود تقسیمی شرکت‌ها نسبت به ارزش کل بازار در مجامع است، نشان می‌دهد یکی از دلایل اقبال کم سهامداران به خرید و فروش سهام شرکت‌های این گروه متاثر از کم بودن سود تقسیمی است.

کاویانی افزود: به بیان دیگر در شرایطی که برخی صنایع تا ۱۰۰ درصد سود در فصل مجامع تقسیم می‌کنند سهامداران تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های صنعت ماشین‌آلات و تجهیزات که سود تقسیمی کمی دارند، نشان نمی‌دهند.

این کارشناس بازار سهام گفت: به جز برخی شرکت‌ها مانند پارس‌خزر، تراکتورسازی و سرما‌آفرین که تلاش می‌کنند فرآیندهای تولیدی خود را بهینه کرده و بهره‌وری خود را بالا ببرند تا از این طریق در بازار رقابتی مصرف تمایز ایجاد کنند، در بقیه شرکت‌ها تمایل و تلاشی برای افزایش کارآیی و بهره‌وری وجود نداشته و جریان خالص وجوه نقد افت کرده است. در واقع خروج پول نسبت به ورود پول به این شرکت‌ها با کاهش محسوسی روبه‌رو شده و میزان فروش آنها خیلی کمتر از سرمایه این شرکت‌ها است.

وی چشم‌انداز این صنعت را در دوران پس از لغو تحریم‌ها با ابهامات زیادی عنوان کرد و افزود: در صورتی که کلیه شرکت‌ها خود را برای به روز کردن تکنولوژی و کاهش هزینه‌ها ملزم ندانند و بهره‌وری در این صنعت روز‌به‌روز کاهش یابد، به علت افزایش قیمت تمام شده تولیدات این گروه اعم از لوازم خانگی، ماشین‌آلات و… خطر واردات مشابه خارجی به علت پایین‌تر بودن قیمت‌ها وجود دارد، هرچند تبصره‌ای در این میان وجود دارد که شاید به‌طور موقت مانع از این رخداد شود و آن افزایش نرخ ارز است، اما به هر ترتیب تولیدات شرکت‌های این گروه چندان قابل رقابت با مشابه خارجی نیست و این مساله مهمی است که باید مدیران این شرکت‌ها همواره مدنظر قرار دهند.

کاهش فروش یک دلاری نفت به پالایشگاه‌ها

گروه فرآورده‌های نفتی روز گذشته به کمک افزایش قیمت نمادهای «شبهرن» و «شپنا» با رشد ۲۸/ ۰ درصدی شاخص همراه شد. این صنعت در ۷ روز کاری گذشته اما ۸/ ۰ درصد زیان را تجربه کرده است. در شرایطی که ۶ پالایشگاه بورسی و فرابورسی متاثر از کاهش شدید قیمت نفت و افت به نسبت بیشتر نرخ محصولات فرآورده‌های آنها با کاهش سودآوری و زیان روبه‌رو بوده‌اند، هفته گذشته شرکت ملی پالایش و پخش اطلاعیه‌ای منتشر کرد مبنی بر اینکه قیمت فروش نفت خام برای دو ماه اول سال را برای پالایشگاه‌ها یک دلار کاهش داده است. بر همین اساس پالایش نفت اصفهان با ارسال گزارش عملکرد سه ماه جدید و اصلاح شده، پوشش ۱۷ درصدی و ۷۲ ریالی سود ۴۲ تومانی هر سهم پالایشگاه اصفهان را در سه ماه اول سال به ۹۳ ریال معادل ۲۲ درصد افزایش داد.

در گروه پالایشی‌ها روز گذشته «شبهرن» بیشترین افزایش قیمت به میزان ۸/ ۱ درصد و بالاترین ارزش معاملات را تجربه کرد. سهامداران حقیقی ۱۰۰ درصد خرید و ۷۶ درصد از فروش سهام پالایش نفت تهران را در اختیار داشتند.

در این میان بیشترین حجم معاملات این گروه نیز به پالایش نفت اصفهان اختصاص داشت. ۸/ ۵۷ درصد از فروش سهام این شرکت مربوط به حقیقی‌ها و ۳۹ درصد از خرید آن مربوط به سهامداران حقوقی بود.

زمان نامعلوم بازگشایی نماد دو قلوهای سنگ‌آهنی‌

گروه استخراج کانه‌های فلزی روز قبل رشد ناچیز ۰۱/ ۰ درصدی شاخص را در کارنامه معاملات روزانه خود به ثبت رساند. در ۷ روز کاری گذشته نیز این صنعت با افزایش ۱/ ۰ درصدی شاخص همراه شد که تحت تاثیر رشد قیمت اغلب نمادهای فعال این گروه در شرایط بسته بودن نمادهای سنگ‌آهنی بوده است.

بیشترین رشد قیمت روز گذشته به «کمنگنز» اختصاص داشت. بالاترین حجم و ارزش معاملات نیز به کروی مربوط بود. ۱۰۰ درصد سهام شرکت توسعه معادن روی ایران توسط سهامداران حقیقی در این روز دست به دست شد.

مهم‌ترین‌ بحث چند ماه اخیر این صنعت به بخشنامه وزارت صنعت درخصوص کاهش ۳ واحد درصدی قیمت فروش گندله از سوی شرکت‌های سنگ‌آهنی به فولادی‌ها بازمی‌گردد که تاکنون باوجود تلاش زیاد سهامداران سنگ‌آهنی برای لغو این مصوبه هنوز به نتیجه نرسیده است. آخرین اظهارات در این خصوص مربوط به سخنان هفته گذشته وزیر صنعت است که اعلام کرده بود موضوع لغو ابلاغیه شیوه محاسبه قیمتی گندله و آهن اسفنجی توسط معاون اول رئیس‌جمهوری صحت ندارد، بلکه در این ارتباط از این وزارتخانه توضیحاتی خواسته شده بود و این بخشنامه به قوت خود باقی است. نزدیک به دو ماه است که نمادهای کگل، ومعادن و کچاد بسته است و به درستی مشخص نیست زمان قطعی باز شدن نماد این شرکت‌ها که پیش‌بینی می‌شود در صورت بازگشایی با افت قیمت همراه خواهد بود، چه زمانی است.

کاهش ۲۹/ ۱ درصدی شاخص روزانه صنعت انبوه‌سازی

گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات که هفته‌های گذشته به علت افزایش پیش‌بینی سود برخی شرکت‌ها برای سال مالی آینده، کانون توجه معامله‌گران قرار گرفته و با رشد ۱/ ۰ درصدی شاخص در ۷ روز کاری گذشته روبه‌رو شده بود، روز قبل دومین صنعتی نام گرفت که بیشترین میزان ریزش شاخص (به میزان ۲۹/ ۱ درصد) را تجربه کرد.

بیشترین افزایش قیمت روز گذشته در این صنعت مربوط به سرمایه‌گذاری‌ توسعه ‌آذربایجان‌ به میزان ۴۹/ ۰ درصد بود. «ثنوسا» اما بیشترین ریزش قیمت را تا سطح ۸/ ۴ درصد تجربه کرد.

در این میان «ثاخت» بالاترین حجم معاملات روز دوشنبه گروه انبوه‌سازی را به نام خود ثبت کرد. شرکت بین‌المللی توسعه ساختمان به تازگی دلایل افزایش پیش‌بینی سود سال مالی آینده (از رقم ۱۳۹ به ۱۹۹ ریال) را نسبت به آخرین پیش‌بینی تعدیل شده سال ۹۴ اعلام کرد که بر اساس آن پیش‌بینی افزایش مقدار فروش در سال مالی ۹۵ و درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها از جمله دلایلی هستند که برای افزایش پیش‌بینی سود این شرکت در سال آینده عنوان شده است. در نماد «ثاخت» ۸۷ درصد از فروش سهام توسط معامله‌گران حقیقی و ۷۴ درصد از خرید آن توسط حقوقی‌ها انجام شد.

کاهش ۲۴/ ۰ درصدی قیمت «رمپنا» در معاملات روزانه

در گروه خدمات فنی و مهندسی روز گذشته افت ۲۵/ ۰ درصدی شاخص به ثبت رسید. در ۷ روز کاری گذشته نیز افت شاخص این گروه به میزان ۱/ ۰ درصد بوده است. گروه مپنا در این روز ۲۴/ ۰ درصد افت قیمت را تجربه کرد، ۴/ ۷۸ درصد از فروش رمپنا توسط معامله‌گران حقیقی و ۴/ ۷۸ درصد از خرید آن توسط سهامداران حقوقی در بورس تهران صورت گرفت.

۰۷:۰۱:۳۸ گروه بنگاه‌ها: شرکت شهرسازی و خانه‌سازی باغمیشه سود هر سهم سال مالی منتهی به ۳۱ شهریورماه ۹۵ را مبلغ ۵۶۳ ریال پیش‌بینی کرد. این مبلغ در مقایسه با سال ۹۴ از ۳ درصد افزایش برخوردار است. به گزارش بورس و اوراق بهادار، پیش‌بینی‌های سال ۹۵ این شرکت نسبت به سال قبل با افزایش همراه است و بیشترین افزایش مربوط به درآمدهای عملیاتی شرکت با ۱۸۱ درصد رشد است. شرکت درآمدهای عملیاتی سال ۹۵ را ۳ هزار و ۶۲۴ میلیارد ریال پیش‌بینی کرده در حالی که این رقم در سال ۹۴ معادل یک هزار و ۲۸۸ ریال بوده است. بر همین اساس هزینه‌های مالی شرکت نیز با افزایش از ۳۰ هزار میلیارد ریال به ۴۲ هزار میلیارد ریال معادل ۳۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. «باغمیشه» فروش سال ۹۵ را ۸۶۰ میلیارد ریال و سود پس از کسر مالیات را ۴۵۰ میلیارد ریال پیش‌بینی کرده است.

۰۷:۰۱:۱۸ افزایش زیان «قشرین»

شرکت صنعتی و کشاورزی شیرین خراسان پیش‌بینی درآمد هر سهم بر اساس عملکرد ۹ ماهه را ارائه داده است. «قشرین» که با توجه به تعدیل با اهمیت سود هر سهم از تاریخ یک شهریور متوقف است، در آخرین پیش‌بینی سال مالی منتهی به شهریور ۹۴ مقدار برآورد زیان هر سهم را از مبلغ ۸۳۰ ریال به ۱۵۴۱ ریال افزایش داده است. این شرکت دلیل تعدیل خود را کاهش شدید قیمت فروش محصولات و افزایش قیمت خرید مواد اولیه عنوان کرده است.

پیشنهاد تقسیم سود «سفارس»

هیات‌‌مدیره شرکت سیمان فارس و خوزستان قصد دارد بر اساس عملکرد سال مالی و با توجه به منابع مالی در اختیار و سیاست‌های تامین مالی حداقل ۱۰ درصد از سود خالص سال مالی را میان سهامداران خود تقسیم کند. بر‌اساس آخرین صورت‌های مالی ارائه شده این شرکت، ۴۲۴ ریال سود برای سال مالی منتهی به اردیبهشت ۹۴ محقق ساخته است.

تعمیق زیان «ذوب»

شرکت ذوب آهن اصفهان که با توجه به تعدیل با اهمیت پیش‌بینی سود خالص، نماد آن دو روز قبل متوقف شده بود، روز گذشته صورت‌های پیش‌بینی جدید خود را منتشر کرد. بر این اساس، «ذوب» که در اولین پیش‌بینی، سود هر سهم را ۸۶ ریال در نظر گرفته بود، در پیش‌بینی بر اساس عملکرد سه ماهه زیان ۷۴۲ ریالی را برای سال ۹۴ پیش‌بینی کرده است. کاهش ۷ درصدی مقدار فروش و همچنین کاهش ۱۵درصدی مبلغ فروش بر سودآوری این شرکت فشار وارد کرده است. این شرکت برای دوره سه ماهه ۲۲۲ ریال زیان را محقق ساخته است. در این خصوص، کاهش فوق‌العاده ساخت‌وساز باعث کاهش تقاضا و نرخ آهن آلات شده است. درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری نیز با افت مواجه شده است. مشکلات فروش باعث شده است که این شرکت در تسویه بخشی از بدهی بانکی با مشکل مواجه شود، در نتیجه، هزینه‌های مالی معادل ۱۸ درصد افزایش یافته است.

توضیحات «وپاسار»

بانک پاسارگاد با انتشار اطلاعیه‌ای روی سامانه «کدال» توضیحاتی درخصوص پیش‌بینی عملکرد منتهی به اسفند ۹۴ منتشر کرده است. بر این اساس،‌ تفاوت میزان سود خالص با مقدار سود پیش‌بینی‌شده در بیانیه ثبت ناشی از به دست آوردن اطلاعات جدید و تغییر در مفروضات است، همچنین شرایط حاکم بر بازار پولی کشور نیز بر میزان سودآوری این بانک اثرگذار خواهد بود. بر این اساس، این تغییرات در زمینه‌های متفاوت و از جمله تعهدات ارزی و کاهش نرخ شدید در بازار بین بانکی است. این موضوع موجب تغییر در سود تسهیلات بانکی و رقابت شدید در جذب سپرده‌های جدید است و همچنین امکان کاهش در درآمدها و افزایش هزینه‌های بانک ناشی از سود پرداختی به سپرده‌گذاران بانکی است. بر این اساس، شرکت که در بیانیه ثبت سود هر سهم پس از افزایش سرمایه را ۸۴/ ۳۳۶ ریال پیش‌بینی کرده بود، پیش‌بینی سود هر سهم را با سرمایه جدید مبلغ ۱/ ۲۸۵ ریال عنوان کرده است.

۰۷:۰۰:۰۶ کارشناسان معتقدند در این شرایط رسیدن به کف قیمتی در بسیاری از سهم‌ها و نبود بدیل برای سرمایه‌گذاری پرسودتر از ریزش بیشتر شاخص کل جلوگیری کرده است. از سوی دیگر با توجه به رکود اقتصادی و وضعیت نه چندان مناسب بنیادی شرکت‌ها چشم‌انداز رشد شاخص در کوتاه مدت و میان‌مدت نیز چندان روشن نیست. به این ترتیب برخورد دو عامل یاد شده وضعیتی تعادلی را در این کانال ایجاد کرده است. افزایش اندک شاخص در روز گذشته باعث شد نوسانات اندک شاخص در کانال ۶۴ هزار واحدی در هفته سوم شهریورماه نیز ادامه یابد. محمدرضا صادقی‌مقدم در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» دلایل ثبات شاخص در شرایط فعلی را چنین تشریح کرد: بررسی وضعیت فعلی قیمت سهام در بورس نشان می‌دهد قیمت‌ها به حدی رسیده‌اند که برای فروش مقرون به صرفه نیستند. بررسی قیمت‌ها و نسبت قیمت به درآمد سهم‌ها نشان می‌دهد قیمت‌ها در برخی سهم‌ها به کف تاریخی خود رسیده‌اند. از سوی دیگر نبود بدیل سرمایه‌گذاری برای سهامداران عمده دلیل دیگری است که از ریزش بیشتر بازار جلوگیری می‌کند. رکود کلی و کم رونقی بازارهای جایگزین انگیزه چندانی برای خروج سرمایه‌های عمده ایجاد نمی‌کند. وی افزود: از طرفی عواملی در جهت عکس امکان رشد شاخص و افزایش قیمت‌ها را کاهش می‌دهند. وضعیت کلی اقتصاد در سال‌های گذشته شرایط دشواری برای شرکت‌ها ایجاد کرده است. از سوی دیگر افت قیمتی کالاهای جهانی و کاهش ارزش ارزهای جهانی در برابر دلار باعث شده موجودی کالایی بنگاه‌های اقتصادی افزایش و کالاها دچار افت قیمتی شدید شوند. با توجه به اینکه این کالاها عموما از محل تسهیلات گران قیمت تامین شده و بنگاه‌ها باید برای آن بهره بپردازند شرایط آنها دشوارتر نیز شده است. به این ترتیب نتیجه برخورد این عوامل ثبات شاخص در کانال ۶۴ هزار واحدی را رقم زده است.

در بازار چه گذشت؟

دیروز شاخص کل بورس با ۱۲واحد افزایش به رقم ۶۴ هزار و ۵۱۸ واحد رسید. به این ترتیب شاخص کل برای پنجمین روز کاری متوالی افزایش یافت تا میزان افزایش شاخص ظرف یک هفته به ۲۸۱ واحد (معادل ۴/ ۰ درصد) برسد. نمادهای معاملاتی پتروشیمی شیراز، صنایع شیمیایی ایران، شرکت ارتباطات سیار ایران و بانک ملت به ترتیب تاثیرگذارترین نمادها در افزایش شاخص کل بودند. همچنین نمادهای صنایع پتروشیمی خلیج فارس،‌ ملی صنایع مس ایران و سیمان فارس و خوزستان به ترتیب بیشترین تاثیر را در کاهش شاخص کل داشتند. در میان نمادهای موثر بر افزایش شاخص نقش حقوقی‌ها به نسبت برجسته تر بود به شکلی که ۴/ ۹۷ درصد از حجم خرید و ۲/ ۸۷ درصد از حجم فروش «شیراز»، ۵/ ۸۷ درصد از حجم خرید و ۶/ ۸۲ درصد از حجم فروش «وبملت» و ۷/ ۸۸ درصد از حجم خرید و ۸/ ۸۳ درصد از حجم فروش «همراه» در اختیار معامله‌گران حقوقی بود. حجم معاملات روز دوشنبه ۳۳۶ میلیون سهم و ارزش معاملات ۳/ ۶۳۸ میلیارد ریال بود.

حرکت خلاف جهت آیفکس

آیفکس روز گذشته را با ۹۰/ ۷ واحد (معادل ۰۸/ ۱ درصد) کاهش پشت سرگذاشت تا شاخص کل فرابورس برای دومین روز متوالی بر‌خلاف جهت بورس حرکت کند. در میان نمادهای تاثیرگذار بر شاخص کل نقش «مارون» برجسته تر از سایر نمادها بود به شکلی که حدود ۶۰ درصد از ریزش شاخص کل فرابورس تحت تاثیر معاملات این نماد اتفاق افتاد. نمادهای پترول، شتران، هرمز، سمگا و دی پس از مارون به ترتیب بیشترین تاثیر را بر کاهش آیفکس داشتند، در حالی که میدکو بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل فرابورس داشت. ارزش معاملات روز دوشنبه فرابورس ۸/ ۶۷۱ میلیارد ریال و حجم معاملات ۶/ ۲۸۹ میلیون سهم بود. بیشترین حجم معاملات روز گذشته نیز به شرکت مواد ویژه لیا با نماد «شلیا» اختصاص یافت. دیروز تعداد ۱۲ میلیون و ۱۲۳ هزار سهم معادل ۱۵ درصد از سهام شرکت مواد ویژه لیا برای اولین بار پس از پذیرش در بازار دوم فرابورس ایران در نماد شلیا عرضه شد.

۰۶:۵۹:۳۸ گروه بنگاه‌ها-زهرا مجتهد: به دنبال تاکید مقام معظم رهبری در دیدار ریاست جمهوری و اعضای هیات دولت، مبنی بر جایگزین شدن تولید محصولات معدنی به جای نفت و خروج از اقتصاد تک‌محصولی، مدیرعامل شرکت چادرملو طی گفت‌وگویی به بررسی راهکارهای تحقق این توصیه مهم پرداخته است. محمود نوریان در این گفت‌وگو به برشمردن مشکلات بخش معدن و صنایع معدنی اشاره می‌کند که این عوامل موجب افزایش ریسک کسب و کار و بی‌انگیزگی در بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه شده است. وی در ادامه به پرسش‌های مطرح شده پاسخ مفصل می‌دهد.

به نظر شما آیا دستیابی به این هدف اقتصادی مهم یعنی جایگزینی تولید مواد معدنی به جای نفت امکان‌پذیر است؟

شکی نیست که ظرفیت‌های بسیار بالای معدنی ایران قابلیت توسعه بیش از پیش را دارند تا جایی‌که می‌توان به جرات ادعا کرد، محصولات معدنی ایران در صورت رفع مشکلات موجود و تکمیل زنجیره تولید بهترین و مناسب‌ترین جایگزین برای برداشته شدن اتکای دولت بر درآمدهای نفتی است. ایران جزو ۱۰ کشور نخست جهان و اولین کشور خاورمیانه از نظر داشتن ذخایر معدنی است. تاکنون نزدیک به ۷۰ نوع ماده معدنی با ۴۰ میلیارد تن ذخیره قطعی در کشور شناسایی شده که ارزشی معادل ۷۷۰ میلیارد دلار دارد. جالب است بدانید اکتشافاتی که تاکنون انجام شده کمتر از ۸ درصد مساحت جغرافیایی کشور است که در صورت وجود اراده‌ای قوی و برنامه‌ریزی مناسب می‌توان به منابع بسیار غنی‌تری دسترسی پیدا کرد. بررسی‌ها نشان داده ایران روی کمربند آهن، روی، سرب، مس و طلا قرار دارد و دست کم ۱۰۰ سال مواد معدنی برای تولید و استخراج دارد ولی با وجود همه این ذخایر بسیار غنی معدنی و پتانسیل رشد اقتصادی کشور به واسطه معادن، ایران تاکنون نتوانسته برداشت مناسبی از ذخایر معدنی خود داشته باشد و سهم صادرات مواد معدنی در تولید ناخالص داخلی کشور بسیار اندک است. ما با ۳۹۰ میلیون تن برداشت سالانه از ذخایر معدنی، کمتر از ۰۴/ ۰ درصد از ذخایر خود را استخراج می‌کنیم درحالی که استاندارد برداشت از ذخایر معدنی در جهان یک درصد است.

به نظر می‌رسد در شرایط فعلی محصولات معدنی و صنایع فولادی پتانسیل و آمادگی بیشتری برای ورود به بازار جهانی داشته باشند، نظر شما چیست؟

سنگ‌آهن یکی از فراوان‌ترین عناصر فلزی موجود در زمین است که طبق بررسی‌های به‌عمل آمده اکسید آن، حدود ۵ درصد از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد. براساس مطالعات انجام شده تاکنون حدود ۶/ ۴ میلیارد تن ذخیره زمین‌شناسی سنگ‌آهن در ایران شناسایی شده که ۵/ ۲ میلیارد تن آن ذخیره قطعی است. این عنصر، به‌عنوان ماده اولیه اصلی تولید فولاد، بیشترین سهم هزینه را در قیمت تمام شده فولاد دارد. طبق آمارهای موجود، در کشـور چیـن حـدود ۳۹ درصد، در کشـورهای اروپایی ۳۱ درصد و در ایران حدود ۲۵ درصد قیمت تمام شده تولید فولاد را، هزینه تامین سنگ آهن تشکیل می‌دهد. به همین دلیل یکی از مزیت‌های مهم اقتصادی برای مجتمع‌های فولاد‌سازی کشور، استفاده از سنگ آهن داخلی است، زیرا نقش عمده‌ای در کاهش قیمت تمام‌شده و همچنین صرفه‌جویی ارزی در تولید فولاد دارد. در حال حاضر سه حوزه معدنی بزرگ در کرمان، یزد و خراسان شناسایی شده که توسط شرکت‌های بزرگ معدنی در حال بهره‌برداری هستند و عمده تولید کشور را انجام می‌دهند، در مجموع ۶۲ میلیون تن سنگ‌آهن در کشور برای تولید محصولات دانه‌بندی و کنسانتره استخراج می‌شود. در حال حاضر میزان تولید سالانه سنگ‌آهن دانه‌بندی و کنسانتره در ایران حدود ۴۲میلیون تن است که مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو با تولید ۵/ ۱۰ میلیون تن کنسانتره و ۵/ ۱ میلیون تن سنگ آهن دانه‌بندی شده بزرگ‌ترین تولیدکننده کشور است. همچنین اکنون حدود ۱۷ میلیون تن فولاد در کشور تولید می‌شود که میزان مصرف داخلی هم تقریبا به همین میزان است.

با توجه به برنامه افق توسعه کشور تا سال ۱۴۰۴، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد پیش‌بینی شده، برای رسیدن به این میزان تولید چه شرایطی لازم است؟

اگر قرار باشد در افق ۱۴۰۴ حدود ۵۵ میلیون تن فولاد تولید شود باید چیزی در حدود ۱۳۵ میلیون تن سنگ آهن برداشت شود و از آن ۸/ ۱۴ میلیون تن سنگ‌آهن دانه‌بندی، ۲/ ۷۷ میلیون تن کنسانتره و ۷۲ میلیون تن گندله تولید کرد. در حالی که هم‌اکنون ظرفیت استخراج سنگ آهن در کشور ۴۰ میلیون تن، کنسانتره ۲۴ میلیون تن، گندله ۲۲ میلیون تن و آهن اسفنجی ۱۸ میلیون تن است و سال گذشته حدود ۲ میلیون تن گندله وارد کردیم. بنابر‌این رسیدن به مرز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تنها با صدور مجوز و راه‌اندازی کارخانه‌های مختلف فولادی محقق نمی‌شود، بلکه آنچه حائز اهمیت است، تامین مواد اولیه این واحد‌ها است، در آینده نزدیک این واحدها، نیاز به مواد اولیه کنسانتره و گندله سنگ‌آهن پیدا خواهند کرد و از این رو، انجام اکتشافات گسترده در سطح کشور برای شناسایی معادن سنگ آهن ضروری است تا درنتیجه زنجیره تولید فولاد در همه بخش‌ها به‌صورت متوازن توسعه یابد و در این شرایط است که اقتصاد مقاومتی عینیت پیدا می‌کند و می‌توانیم مدعی باشیم که اتکای درآمد کشور از دوش صنعت نفت برداشته شده است.

به نظر شما چگونه می‌توانیم علاوه بر ترسیم دورنمای روشن از صنعت فولاد، دغدغه‌های تکمیل زنجیره تولید و خروج از اقتصاد تک محصولی را برطرف کنیم؟

واقعیت این است که برخی موانع موجود در بخش معدن کشور در سال‌های اخیر علاوه بر کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش، موجب غیرفعال شدن برخی معادن فعال کشور هم شده است. الان سهم بخش معدن از تولید ناخالص داخلی ما کمتر از یک درصد است؛ در حالی که حداقل باید ۳ درصد باشد که لازمه آن، اقدامات عاجل مسوولان دولتی و قانون‌گذاران محترم است. اگر بخواهم مشکلات بخش معادن و صنایع معدنی را خلاصه کنم باید به نبود شناخت کافی از پتانسیل‌های معدنی کشور و ضعف برنامه‌های اکتشافی و تامین منابع مالی لازم برای آنها، اجرا نشدن برنامه چهارم و پنجم توسعه در بخش اکتشاف و توسعه معادن، کم‌توجهی به توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز بخش معدن، نقص قوانین و بوروکراسی‌ها در مقابل سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، افزایش هزینه‌های انرژی، حمل‌ونقل‌ و…، اجرا نشدن سند استراتژی توسعه صنعتی (سال ۸۴)، تعرفه‌های بالای بهره مالکانه، حقوق دولتی و حق انتفاع بدون در نظر گرفتن شرایط موجود، کمبود نقدینگی، بهره زیاد بانک‌ها، تسهیلات کم، تحریم و مشکل قطع همکاری و تعاملات بین‌المللی، فقدان جهت‌گیری توسعه‌ای با نگاه صادراتی با رعایت افزایش ارزش افزوده در فرآورده‌ها، نامناسب بودن محیط کسب و کار برای سرمایه‌گذاری داخلی، خارجی و تولید، چابک نبودن دولت و سازمان‌های دولتی مرتبط و کاهش شدید قیمت‌های جهانی که همه این عوامل موجب افزایش ریسک و بی انگیزه کردن بخش‌خصوصی برای سرمایه‌گذاری شده است.

با تمام موانع پیش‌رو، این پرسش مطرح است که چادرملو چگونه توانسته است به فعالیت خود ادامه دهد؟

شرکت معدنی و صنعتی چادر ملو که سهام آن متعلق به صدها هزار سهامدار حقیقی و حقوقی است با وجود موانع داخلی و مشکلات ناشی از تحریم‌های اقتصادی سعی کرد با اتخاذ تدابیری نه تنها به فعالیت تولیدی خود ادامه دهد، بلکه طرح‌ها و برنامه‌های توسعه خود را هم هر چند با قدری تاخیر در برنامه زمانبندی، اما با موفقیت به پیش ببرد.

۰۶:۵۷:۲۹ محمد‌حسین بابالو: کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا سیگنال جدیدی برای بهبود حجم خرید از بورس و بازار و همچنین تقویت حجم تولید در صنایع پایین‌دستی خواهد بود که در کل به بهبود بنیادین بازار منجر خواهد شد. به نظر می‌رسد هم‌اکنون زمانی طلایی برای افزایش حجم تولید در صنایع مصرف‌کننده این قبیل مواد اولیه فراهم آمده است.

قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در روز گذشته در موعد مقرر آن به گونه‌ای اعلام شد که همان‌گونه که پیش‌تر پیش‌بینی شده بود، با کاهش جدی نرخ‌ها رو‌به‌رو شد، هرچند که قیمت دلار افزایش یافت. در لیست اعلام شده تقریبا تمام پلیمرها کاهش نرخ داشتند و تنها SBR استایرن بوتادین رابر با افزایش قیمت‌ همراه شد. در این بین کمترین کاهش شامل پت‌بطری و پت‌نساجی و همچنین پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن بود. پلی‌استایرن مقاوم و همچنین پلی‌پروپیلن‌ها نیز بیشترین کاهش قیمت‌ها را تجربه کردند که این موارد می‌تواند به تحریک تقاضای داخلی منجر شود. هنوز اما و اگرها در بازار ترکیه پابرجاست و مشکلات گمرکی پیش‌آمده هرچند به‌صورت رقیق‌تری درآمده ولی اصل مشکلات هنوز پابرجا است. با توجه به حجم بالای تقاضای پلی‌پروپیلن‌ها مخصوصا گریدهای نساجی در بازارهای این کشور احتمال افزایش عرضه در بازار داخلی وجود دارد، هرچند که هنوز هم قیمت‌های جهانی این کالا به نسبت قیمت‌های پایه برخی انتقادات را به شیوه قیمت‌گذاری برانگیخته ولی باز‌هم وضعیت پیش‌رو را باید به فال‌نیک گرفت زیرا داده‌های مهمی برای تحریک تقاضای داخلی در حال تجربه شدن است.در معاملات بورس کالا شاهد جذابیت نسبی عرضه‌ها بودیم، هرچند که تعداد محدودی از کالاها همچون پلی‌پروپیلن نساجی SF060، پلی‌اتیلن سنگین فیلم OFF – EX5 درجه ۱، پلی‌پروپیلن شیمیایی MR230C و پلی‌اتیلن سنگین فیلم EX5 با کاهش قیمت‌ها رو‌به‌رو شدند. با توجه به اعلام قیمت‌های پایه و همچنین اعمال آن در روز جاری، انتظار داریم تا هم حجم معاملات از امروز افزایش یافته و هم با رشد جذابیت خرید، تعداد بیشتری از خریداران به سمت تالار جذب شوند تا در کل وضعیت کلی و بنیادین بازار بهبود یابد. این در حالی است که کاهش روزشمار قیمت‌ها ممکن است نقطه ضعفی برای افزایش حجم تولید باشد.

در بازار داخلی مدتی است که قیمت‌ها در مسیر کاهشی قرار داشته که هم‌اکنون شاهد تجربه دومین هفته نزولی در این بازار هستیم. کاهش قیمت‌ها را باید از چند بعد مختلف بررسی کرد زیرا ویژگی‌های چندگانه‌ای دارد. از یک‌سو با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی انتظار سرایت این روند کلی به بازار داخلی وجود داشته و هم‌اکنون با ادامه روند نزولی قیمت‌ها در بازارهای جهانی می‌توان به ادامه این روند نزولی امیدوار بود. از سوی دیگر عقب‌نشینی خریداران در بورس و بازار نیز به تعمیق این روند کاهشی کمک کرده ولی افزایش حجم عرضه‌ها را نیز باید جدی گرفت. هم‌اکنون مدتی است که جذابیت صادرات به بازارهای جهانی کاهش یافته که همین وضعیت باعث شده تا حجم عرضه‌ها در بازار داخلی افزایش یابد، هرچند که کاهش شدید قیمت‌ها، موجب شده تا شائبه عرضه مستقیم به بازار به موازات بورس کالا تقویت شود که در گذشته به آن اشاره شده بود.

زمانی طلایی برای رونق تولید در صنایع پایین‌دستی

با توجه به وضعیت کلی در اقتصاد، همچنین تلاش دولت برای مهار تورم و افزایش رشد اقتصادی و همچنین کاهش تورم تولیدکننده، به نظر می‌رسد هم‌اکنون زمانی طلایی برای رونق تولید در صنایع پایین‌دستی به‌وجود آمده زیرا هم حجم عرضه مواد اولیه در بازار داخلی افزایش یافته، هم جذابیت صادرات مواد اولیه کاهش یافته و هم تقاضای داخلی و صادراتی برای محصولات نهایی افزایش یافته است. از طرف دیگر به‌صورت کلی حجم معامله پلیمرها در بورس کالا کاهش یافته که نشان‌دهنده وجود ظرفیت خالی در صنایع پایین‌دستی به‌شمار می‌رود. از طرف دیگر در کنار افزایش قیمت دلار در بازار داخلی و رسیدن دلار حواله‌ای به نزدیکی ۳۴۵۰ تومان و همچنین نزدیک شدن دلار مبادله‌ای به نرخ ۳۰۰۰ تومان، دیگر واردات همچون قبل ارزش اقتصادی پیشین را نداشته و واحدهای تولیدی می‌توانند با فراغ‌بال بیشتری به تغذیه بازارهای داخلی بپردازند. از طرف دیگر با توجه به نزدیکی به اعیاد پیش‌رو همچون غدیر و قربان و البته پایان یافتن روزهای گرم سال، به‌صورت کلی حجم تقاضا افزایش نسبی پیدا کرده که می‌تواند به بهبود حجم تولید در صنایع پایین‌دستی کمک کند. با توجه به این موارد تقریبا همه‌چیز برای افزایش حجم تولید و استفاده از ظرفیت‌های خالی در صنایع مصرف‌کننده مواد اولیه پلیمری فراهم آمده، بنابراین تنها نیاز به حمایت‌های دولتی برای تحریک بخش تولید وجود دارد. در نهایت در زمانی طلایی همچون روزهای پیش‌رو، علم کردن بحث خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا و مخصوصا پر و بال دادن به آن تنها به التهابی دست ساخته در بازار منجر خواهد شد که قطعا بیشترین تاثیر منفی را بر حجم تولید در صنایع پایین‌دستی در بر خواهد داشت و حداقل خروجی آن تزریق دورنمایی مبهم از آینده عرضه مواد اولیه به بازار داخلی خواهد بود بنابراین بهتر است تصمیم سازان اقتصادی و مخصوصا برخی طرفداران یک جریان صنعتی خاص به جای برخی منفعت‌جویی‌های گروهی، به حفظ بازار بالفعل فعلی فکر کنند تا در زمان پساتحریم بتوانند از این موقعیت استفاده کنند. در هر حال باید حفظ بازارهای فعلی داخلی را یک استراتژی طولانی‌مدت قلمداد کنند زیرا با فرض گشایش‌های بین‌المللی، در آینده شاید عرضه‌کنندگان بیشتری با کیفیت بهتری جای عرضه‌کنندگان اصلی را بگیرند.

۰۶:۵۷:۱۳ایسنا: توسعه صادرات باید با مشوق‌های صادراتی همراه باشد؛ مشوق‌هایی که به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر بر اصول خاصی استوار نبوده و به همین دلیل نتوانسته کمکی به توسعه صادرات غیرنفتی کند. در این زمینه رئیس سازمان توسعه تجارت از برنامه‌های ویژه ستاد اقتصادی دولت برای تشویق صادرکنندگان خبر داد که تصویب شده و قرار است به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شود.

ولی‌الله افخمی‌راد اظهار کرد: آخرین اقداماتی که برای تشویق صادرات انجام شده مصوبه ستاد اقتصادی دولت است که در آن مصوبه مواردی عنوان شده که در صورت اجرایی شدن کمک خوبی به توسعه صادرات خواهد بود و منتظر ابلاغ آن به دستگاه‌های اجرایی هستیم.

وی تسهیل در صدور ضمانت‌نامه‌های بانکی را از جمله موارد مصوب ستاد اقتصادی دولت برشمرد و افزود: بر این اساس بانک مرکزی موظف شده به بانک‌های ذی‌ربط ابلاغ کند تا تسهیلات را در اختیار متقاضیان دریافت ضمانت نامه شرکت در مناقصه قرار دهند. افخمی‌راد اظهار کرد: همچنین قرار است از صندوق توسعه ملی مبلغ یک میلیارد دلار اعتبار در اختیار کشورهای هدف صادراتی قرار گیرد که از طریق این اعتبار، آنها اقدام به خرید کالاهای ایرانی کرده یا برای کمک گرفتن از خدمات فنی – مهندسی استفاده کنند.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در عین حال بیان کرد: بانک توسعه صادرات نیز ملزم شده حداقل ۸۰ درصد تسهیلات اعم از ارزی و ریالی را صرفا برای صادرات کالا و خدمات اختصاص دهد که این کمک خوبی برای صادرکنندگان است.

وی از افزایش ۲۰۰ میلیون دلاری سرمایه صندوق ضمانت صادرات که در قانون بودجه آمده خبر داد و گفت: قرار است مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار به سرمایه صندوق ضمانت صادرات اضافه شود که آنها بتوانند ضمانت لازم را برای صادرکنندگان ارائه دهند.

رئیس سازمان توسعه تجارت، تسریع در استرداد مالیات بر ارزش افزوده کالاهای صادراتی را از دیگر برنامه‌های ستاد اقتصادی دولت عنوان کرد که قرار است این مالیات حداکثر ظرف یک ماه به صادرکنندگان مسترد شود.

۰۶:۵۷:۰۳ گروه بازرگانی: به دنبال اختلالاتی که در تجارت ایران و عراق به‌وجود آمد، در دیدار رئیس شورای عمومی گمرک عراق با رئیس‌کل گمرک ایران سه مانع اصلی افزایش صادرات ایران به عراق اعمال نشدن تعرفه‌های جدید در مرز حاج ابراهیم و اقلیم کردستان، عدم تردد کامیون‌های ایرانی در داخل کشور عراق مطرح شد. مسعود کرباسیان، رئیس‌کل گمرک ایران در این دیدار از اقدامات ستاد توسعه اقتصادی ایران و عراق به‌منظور گسترش همکاری‌های تجاری دوجانبه تشکر کرد و گفت: درباره تعرفه‌هایی که به تازگی برای واردات کالا به عراق وضع شده گمرکات این کشور به نحوی دوگانه عمل می‌کنند و این موضوع مشکلاتی را برای تجار ایرانی به وجود آورده است.

وی خطاب به رئیس شورای عمومی گمرک عراق افزود: تعرفه‌های جدید در مرز حاج ابراهیم و اقلیم کردستان اعمال نمی‌شود ولی در مناطق مرکزی و جنوب عراق اجرا می‌شود و این کار موجب می‌شود تا کالاها در این مرزها گران‌تر به دست مشتری برسد.

کرباسیان مانع بعدی در افزایش صادرات ایران به عراق را عدم تردد کامیون‌های ایرانی در داخل کشور عراق عنوان و اظهار کرد: باید برای حل این مشکل هم تمهیداتی در نظر بگیریم چون عملا تخلیه و بارگیری مجدد در سر مرز و انبارداری هزینه‌های بیشتری را به صادرکنندگان ایرانی تحمیل می‌کند و قیمت تمام شده کالاها را برای مصرف‌کنندگان بالا می‌برد.

رئیس‌کل گمرک ایران تاخیر در صدور مجوز استاندارد کشور عراق را مانع بعدی خواند و گفت: اگر کالایی مجوز استاندارد و بهداشت ایران را دارد دیگر لزومی ندارد در سر مرز برای اخذ مجوز استاندارد طرف عراقی کالا معطل بماند و باید این مشکلات را حل کنیم. کرباسیان همچنین درخصوص مزایای پنجره واحد مشترک مرزی و اهمیت آن در تسهیل تجارت دو کشور، همکاری‌های آموزشی و برگزاری کارگاه‌های مشترک آموزشی مطالبی را بیان کرد. بنابر این گزارش، حکیم جاسم جسام رئیس شورای عمومی گمرک عراق نیز در این دیدار با بیان اینکه دولت و ملت عراق به مصرف کالاهای ایرانی علاقه‌‌مندند، گفت: تفاوت اختلاف رویه را در گمرکات عراق قبول داریم و در تلاش هستیم تا حقوق و عوارض یکسان در گمرکات سراسر این کشور اخذ شود.

وی افزود: تردد کامیون‌های ایرانی در عراق از نظر دولت‌ ما مشکلی ندارد و پیگیری خواهیم کرد تا پس از انجام هماهنگی‌های لازم این کار اجرایی شود.

رئیس شورای عمومی گمرک عراق در مورد مشکلات استاندارد هم گفت: امور استاندارد زیر نظر گمرک عراق نیست، اما هماهنگ شده که کارکنان استاندارد در محل گمرکات استقرار پیدا کنند تا تاخیرها برطرف شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه در بحث ارتباطات بانکی هم باید هماهنگی بیشتری صورت گیرد، گفت: ما از گسترش همکاری‌های آموزشی با گمرک ایران استقبال می‌کنیم.

۰۶:۵۶:۲۴ دنیای اقتصاد: هرچند رکود طولانی‌مدت بورس تهران، بسیاری از سهامداران را نسبت به رونق این بازار دلسرد کرده است، اما پوست‌اندازی وضعیت اقتصادی، شرایط جدیدی را نوید می‌دهد. به عبارت دقیق‌تر، سهامدارانی که طی سال‌های گذشته به‌واسطه نرخ‌های افسارگسیخته تورم، سودهای ناپایداری را کسب می‌کردند، اکنون به واسطه کنترل شاخص‌های قیمتی در اقتصاد، از این نوع سود بی‌نصیب مانده‌اند. این گذار تورمی اثرات خود را بر بازار سهام نیز خواهد گذاشت؛ به‌طوری‌که ثبات وضعیت اقتصادی، سبب می‌شود شرکت‌ها به جای افزایش سودآوری از محل افزایش نرخ‌ها، اکنون از محل طرح‌های توسعه‌ای و رشد بهره‌وری، سودهای باکیفیتی را عاید سهامداران کنند. بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد در ۱۰ سال گذشته با نرخ تورم متوسط سالانه ۱۸ درصدی، نسبت قیمت به درآمد بازار سهام حدود ۶ مرتبه بوده است. سنت بازارهای سهام نشان می‌دهد با کاهش نرخ تورم، نسبت P/ E که اکنون حدود ۵/ ۵ مرتبه است، افزایش پیدا می‌کند. این موضوع هرچند مستلزم گذر زمان و تغییر رویکرد سرمایه‌گذاران است، اما پتانسیل مناسبی را پیش‌روی بورس تهران قرار می‌دهد. در واقع، وضعیت فعلی بازار سهام که خود نتیجه اجتناب‌ناپذیر تورم‌های پرشتاب سال‌های پیشین است، همگام با خروج اقتصاد از رکود، به سمت رونقی پایدار حرکت خواهد کرد.

گروه بورس- مهرنوش سلوکی: در هر کشوری شاخص تورم همواره به‌عنوان یکی از مولفه‌های مهم اقتصادی به شمار می‌رود. از این رو، این شاخص می‌تواند تاثیر‌گذاری قابل توجهی بر بازارها و عملکرد‌های آنان داشته باشد.

در بازار سهام شاخص تورم با نسبت قیمت به درآمد رابطه عکس دارد؛ به این معنا که هنگامی که تورم یا انتظارات تورمی وجود دارد فعالان اقتصادی تمایل به دریافت سود بیشتر دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در شرایط تورم بالا، سود‌های اسمی یا بی‌کیفیت در شرکت‌ها افزایش می‌یابد؛ اما در شرایط نرخ تورم پایین، این سود‌ها به سود‌های با کیفیت که به معنای رشد واقعی اقتصاد است، تبدیل می‌شود. بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد در یک بازه بلندمدت (حدود ۱۰ سال اخیر)، متوسط نرخ تورم حدود ۱۸ الی ۲۰ درصد بوده است؛ در این مدت، متوسط نسبت قیمت به درآمد (P/ E) بازار سهام حدود ۶ مرتبه بوده است. اکنون با توجه به انتظار تداوم کاهش نرخ تورم و حتی تک رقمی شدن آن در بلندمدت، انتظار می‌رود نسبت P/ E نیز افزایش یابد. در وضعیتی که نسبت قیمت به درآمد بازار حدود ۵/ ۵ مرتبه است، اگر هدف تورمی محقق شود می‌توان چشم انداز مناسبی را برای بلندمدت بازار سهام و منفعت این بازار از کاهش نرخ تورم انتظار داشت؛ موضوعی که به‌صورت مشابه در بازارهای جهانی نیز رخ داده و نه تنها کیفیت سودآوری سهامداران را افزایش داده، بلکه پیش بینی پذیری بازار را بهبود بخشیده است.

P/ E یا نسبت قیمت به سود یکی از ابزارهای قدیمی و عموما پر‌استفاده به منظور ارزش‌گذاری سهام است. به لحاظ نظری، P/ E یک سهم به ما می‌گوید که سرمایه‌گذاران چند ریال حاضرند به ازای هر ریال سود یک شرکت پرداخت کنند. به عبارت دیگر اگر P/ E یک سهم ۵ باشد، به این معنی است که سرمایه‌گذاران حاضرند ۵ ریال برای هر ریال از سود این سهم (که شرکت تولید می‌کند) بپردازند به این معنا که انتظار سودآوری یک پنجم یا ۲۰درصد است. در شرایطی که اقتصاد کشور تورم بالایی را تجربه می‌کند به تبع آن، سرمایه‌گذاران به منظور حفظ ارزش پول خود انتظار سودآوری بالاتر دارند بنابراین در زمان‌های تورمی، P/ E ها(که به نوعی عکس سود انتظاری است) عموما پایین‌تر می‌آیند.

بازارهای جهانی در مواجهه با تورم

همواره و در تمام دنیا شاخص تورم از مولفه‌هایی به شمار می‌رود که بر بازار‌های مالی تاثیر بسزایی دارد. یکی از این بازار‌ها که عملکرد آن بیش از دیگر بازار‌ها همبستگی قابل توجهی با تغییرات تورم دارد، بازار سهام است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که همواره میان تورم و انتظار فعالان اقتصادی از سودآوری رابطه مستقیمی وجود دارد، این امر نشان می‌دهد زمانی که تورم یا انتظارات تورمی وجود دارد فعالان اقتصادی تمایل دارند که سود آنها نیز افزایش پیدا کند، به معنای دیگر در شرایط انتظار تورمی میل به کاهش P/ E نیز افزایش می‌یابد، از سوی دیگر می‌توان بیان کرد در شرایط اقتصادی نرمال تورم پایین افزایش P/ E و کاهش سود‌آوری مورد انتظار را به دنبال دارد. همچنین این بررسی‌ها نشان می‌دهد که در تمام اقتصادهای بزرگ دنیا، ثبات یا نوسان شاخص تورم دو تاثیر کاملا متفاوت بر بازار‌های مالی دارد. در اقتصاد‌هایی با تورم متعادل، همواره نرخ سرمایه‌گذاری کم ریسک یا بدون ریسک (سپرده بانکی‌گذاری‌ها، اوراق و….) با فاصله‌ای از نرخ تورم بالاتر است؛ به این معنی که نهاد‌های مالی با پوشش ریسک مناسب به‌عنوان مکان‌های امنی برای سرمایه‌گذاری با سوددهی مناسب به شمار می‌روند و عمده نقدینگی افراد کم‌ریسک به سوی این مراکز روانه است. از سوی دیگر، در شرایط ناپایدار اقتصاد که نوسان شدید تورم به چشم می‌خورد P/ E بیش از گذشته میل به نزول دارد که یک دلیل آن می‌تواند ناپایداری اقتصادی و دلیل دیگر آن انتظار سود بالا نسبت به تورم صعودی است. همچنین در مطالعه بازار‌های جهانی نشان داده شده که زمانی که تورم در بازه مشخصی نوسانش کنترل شده و به ثبات نسبی رسیده نسبت P/ E نه تنها رشد کرده است بلکه این نسبت به یک میانگین مشخص رسیده که همین امر باعث می‌شود سرمایه‌گذاران حباب‌های احتمالی و رفتارهای هیجانی را با توجه به این نسبت بتوانند پیش‌بینی کنند.

P/ E تاریخی بورس تهران

بر این اساس، «دنیای اقتصاد» نسبت P/ E را بر حسب نرخ تورم در سال‌های اخیر بررسی کرده است که نشان می‌دهد با افزایش نرخ تورم، میزان P/ E کاهش می‌یابد. علت این امر، انتظار بیشتر سهامداران از سودآوری شرکت‌ها است که مخرج کسر (درآمد) را بزرگتر می‌کند؛ به عبارت دقیق‌تر، سرمایه‌گذاران انتظار دارند به ازای هر واحد پول خود درآمد بیشتری را کسب کنند تا ارزش سرمایه آنها در مقابل تورم حفظ شود. در فضای کنونی کشور اگر تورم نقطه به نقطه را حدود ۱۵درصد در نظر بگیریم این رقم در کنار فرصت‌های امن سرمایه‌گذاری مانند بانک‌ها، باعث می‌شود چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در بورس تا حد قابل توجهی تیره شود و همین امر باعث می‌شود نسبت قیمت به درآمد به سمت پایین سوق پیدا کند.

این به آن معنی است که برخلاف معمول با کاهش تورم که انتظار افزایش P/ E در بازار به‌وجود می‌آید این مولفه کمتر از میانگین ۱۰ سال اخیر خود رسیده است. این رفتار متفاوت را می‌توان در بازه‌های زمانی دیگر (سال ۹۰-۸۹) که با افزایش تورم، نسبت قیمت به درآمد نیز افزایش پیدا کرد، مشاهده کرد. به‌طور کلی قبل‌تر هم گفته شد که در شرایط ثبات تورم نسبت قیمت به درآمد افزایش پیدا می‌کند، اما توجه به بازار سرمایه در چند سال اخیر نشان می‌دهد در تورم‌های بالا که سهامداران سودآوری کسب می‌کردند P/ E در سطح پایینی قرار داشته و این سود، سود بسیار بی‌کیفیتی بوده است. به همین دلیل گفته می‌شود که تورم پایین برای بازار سرمایه مفید است، زیرا با ثبات و کاهش تورم در بلند‌مدت نسبت P/ E به سمت بالا میل می‌کند و در نتیجه سود واقعی و با کیفیت به شمار می‌رود.

به عبارت دقیق‌تر در شرایط تورم بالا شرکت‌ها از محل افزایش نرخ‌های فروش کسب سود می‌کنند و ثبات شرایط اقتصادی مانع از انجام طرح‌های توسعه‌ای و در نتیجه افزایش بهره‌وری بنگاه‌های اقتصادی می‌شود. بر این اساس، تورم بالا سودهای بی‌کیفیتی ارائه می‌کند که به محض فروکش تورم، رشد سودآوری‌های قبلی را تکرارناپذیر می‌کند. این در حالی است که در شرایط ثبات و نرخ تورم پایین، سرمایه‌گذاری‌ها و طرح‌های توسعه‌ای افزایش می‌یابد و شرکت‌ها می‌توانند در بازه‌های میان‌مدت سودهای باکیفیتی کسب کنند که به معنای رشد واقعی اقتصاد است. با توجه به نمودار روند P/ E نسبت به نرخ تورم می‌توان دریافت گرچه یک رابطه خطی ثابت میان P/ E و نرخ تورم وجود ندارد، اما رفتار معکوس این دو متغیر کاملا مشهود است. این امر در بررسی سایر بورس‌های بزرگ دنیا نیز به اثبات رسیده است و عدم ایجاد یک رابطه ثابت میان آنها، وابستگی این دو متغیر به سایر پارامترهای موجود است که به برخی از آنها اشاره شد. با این حال، می‌توان به‌طور کلی در نظر داشت که کاهش نرخ تورم می‌تواند به‌صورت بالقوه منجر به افزایش نسبت P/ E در بازار سهام شود. حال با توجه به این تفاسیر سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا در شرایط کنونی و با کاهش تورم هیچ افزایشی در نسبت قیمت به درآمد بازار سهام دیده نمی‌شود؟ همچنین از سوی دیگر توجه به تصمیمات تورمی دولت برای سال‌های آینده نشان از آن دارد که نرخ تورم به رقمی پایین‌تر از رقم فعلی و حتی تک‌رقم نیز برسد. با این حال سوال این است که آیا در چشم‌انداز بلند‌مدت می‌توان امیدوار بود که بورس ایران همانند بورس‌های دنیا به یک ثبات تورمی و به‌طور متقابل ثبات در نسبت قیمت به درآمد قابل قبولی برسد؟ در همین زمینه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگویی با مازیار فتحی، تحلیلگر بازار سرمایه به بررسی این روند و همچنین چشم‌انداز پیش روی بورس تهران با توجه به نرخ تورم پرداخته است.

چهار عامل روند هم‌جهت تورم و P/ E

فتحی درخصوص شاخص تورم در کشور گفت: یکی از مهم‌ترین‌ بحث‌ها جنس تورم است. این جنس تورم نوعی نیست که باعث رونق اقتصادی شود. افزایش تورم در کشور ما به هیچ وجه باعث کمک بنیادی به صنایع نشده است. شاید در مقطعی (در سال‌های ۹۱ و ۹۲) تورم بالا، باعث افزایش حاشیه سود صنایع شد. اما واقعیت این بود که در صنعتی مثل پتروشیمی که درآمدش چند برابر شد هیچ‌گونه اتفاق مثبتی در تولید این صنعت به‌وجود نیامد. این کارشناس چند عامل را موثر بر روند فعلی بازار سرمایه نسبت به تورم دانست و گفت: نگرانی‌ها و عدم باور به افت تورم کماکان در میان بسیاری از سرمایه‌گذاران و سهامداران وجود دارد، بسیاری همچنان نرخ تورم واقعی در اقتصاد کشور را بالا می‌دانند و به تناسب آن سود بالاتری را خواستار هستند. وی همچنین افزود: یکی از موارد دیگر در این خصوص این است که متناسب با نرخ تورم سود سرمایه‌گذاری‌های امن کاهش پیدا نکرد. به‌طور مثال نرخ تورمی که از بالای ۴۰ درصد به ۱۵ درصد فعلی رسیده است کاهش نرخ سود سپرده ۲تا ۳ درصدی یا نهایتا ۶ درصدی داشته است. در حال حاضر بسیاری از سرمایه‌گذاران به این نتیجه رسیده‌اند که با توجه به رکود فعلی دراقتصاد سرمایه خود را به مکان‌های با پوشش ریسک مناسب ببرند. البته در این مورد سیاست دولت قابل تحسین است زیرا با کاهش یکباره نرخ سود سپرده شوک‌های بزرگی به بازار‌ها به‌خصوص بازار ارز وارد می‌شد که با سیاست ضد تورمی دولت در تناقض بود. سومین دلیل از نگاه فتحی بحث عدم اطمینان از رسیدن به یک توافق جامع هسته‌ای در یک سال اخیر بوده است: از زمانی که دولت تغییر کرد یک موج خوشبینی به رفع تحریم‌ها و حل مشکلات سیاست خارجی به‌وجود آمد، این موج با تمدید مکرر مذاکرات فروکش کرد و جای خود را به یک فاز منفی داد. بسیاری از سرمایه‌گذاران در آن زمان‌ها بیان کردند که تحریم‌ها کماکان پابرجا می‌مانند و همین مساله باعث شد سایه تردید بر بازار سرمایه از رشد بازار و ورود نقدینگی جلوگیری کند. اما از نگاه فتحی مهم‌ترین‌ دلیل رفتار صنایع نسبت به کاهش تورم است، وی در این رابطه نیز بیان کرد: بسیاری از صنایع در حال حاضر با مشکلاتی روبه‌رو‌ هستند که مهم‌ترین‌ آنها تامین سرمایه در گردش آنها است. عدم تناسب بین قیمت‌های داخلی و خارجی در صنایعی مانند سنگ‌‌آهن، بحث افزایش نرخ ارز که دسترسی به مواد اولیه را برای بسیاری از صنایع با مشکل همراه کرده بود، اینها همه عواملی هستند که اجازه رشد به بورس را در یک سال اخیر ندادند. وی در ادامه افزود: بسیاری از صنایع در شرایط کنونی در رکودی عمیق فرو رفته‌اند. سیاست‌های ضد تورمی دولت باعث شد که شیب کاهش تورم سرعت بگیرد اما از سوی دیگر رکود اقتصادی نیز افزایش پیدا کرد و طبیعی است این اوضاع باعث کاهش سود‌سازی شرکت‌ها و کاهش P/ E سهم‌ها شود.

مثلث رونق در آینده بورس تهران

مازیار فتحی همچنین درخصوص چشم‌انداز روند P/ E بازار با توجه به کاهش نرخ تورم در سال آینده بیان کرد: دولت در ادامه سیاست ضد‌تورمی خود با وضع قوانین مختلف شرایط بسیاری از صنایع، بانک‌ها و بحث واردات و صادرات را تحت تاثیر قرار داده است؛ در این خصوص به عملکرد دولت نمی‌توان خرده گرفت اما این را هم باید قبول کرد که هزینه‌های سیاست ضد تورمی تا حد زیادی بر بازار‌ها تاثیر‌گذار بوده است. وی ادامه افزود: به نظر می‌رسد کار دولت در این مرحله بسیار سخت شده، از یک طرف می‌خواهد نرخ تورم و از سوی دیگر رکود در صنایع و بازار‌ها را کاهش دهد. دولت در این مرحله با سه سیاست می‌تواند تا حدی از ادامه رکود جلوگیری کند و رشد بازار سهام را به‌دنبال داشته باشد. فتحی این سه عامل را اینچنین بیان کرد: تسهیل جریان نقدینگی به شرکت‌ها می‌تواند مهم‌ترین اقدام در جهت رونق اقتصادی باشد. از سوی دیگر بحث رفع تحریم‌های هسته‌ای نیز مطرح است که می‌تواند به‌عنوان کاتالیزوری در مسیر رونق صنایع عمل کند. فتحی سومین عامل را تغییر در قوانین و مقررات تبیین شده از سوی دولت دانست و گفت: در کنار کاهش تورم، دولت باید یکسری از موانعی را که در سال‌های گذشته پیش روی صنایع قرار گرفته است برطرف کند.با رفع این موانع در کنار موارد بالا انتظار می‌رود سال ۹۵ سال سود‌دهی با کیفیت برای بازار سرمایه باشد و نسبت قیمت به در‌آمد بتواند به رقمی متعادل‌تر از سال ۹۴ برسد.

۰۶:۵۱:۲۰ حسین موسوی: دونالد‌ترامپ در حال خلق شگفتی‌های مداوم است. شگفتی اول زمانی رقم خورد که او در نظرسنجی «SurveyUSA» توانست از هیلاری کلینتون پیشی بگیرد و حالا وی شگفتی دوم را رقم زده است. در حالی که دونالد‌ترامپ به داشتن دیدگاه‌های نژادپرستانه متهم است در تازه‌ترین نظرسنجی وی توانسته آرای ۲۵ درصد از سیاهپوستان آمریکا را برای خود به دست آورد.

سقوط آزاد هیلاری ادامه دارد؛برنی سندرز پیش افتاد
ترامپ محبوب‌ترین جمهوری‌خواه آمریکا
کاندیدای جنجالی جمهوری‌خواهان رکورد محبوبیت در میان سیاهان و لاتین تبارها را هم شکست

سیاهپوستانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند گفته‌اند بین هیلاری کلینتون و دونالد‌ترامپ، این مرد جنجالی را انتخاب خواهند کرد. در سال ۲۰۱۲ زمانی که باراک اوباما برای دور دوم خود را نامزد انتخابات کرد به جنگ میت رامنی رفت. اقتصاد آمریکا در بدترین شکل خود بود و سیاهپوستان آمریکایی نیز اصلا اوضاع و احوال مناسبی نداشتند. به‌رغم این مشکل، میت رامنی با شعارهای رشد اقتصادی‌اش تنها توانسته بود در نظرسنجی دانشگاه کانیتیکت، ۶ درصد آرای جامعه سیاهان را از آن خود کند. این در حالی است که در دور نخست نیز جان مک‌کین در برابر اوباما نتوانسته بود آمار خوبی به دست آورد و تنها ۴ درصد آرای جامعه سیاهپوستان را از آن خود کرده بود. زمانی که در سال ۲۰۰۴، جورج بوش دوم نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شد، او تنها با اختلاف اندکی بهتر از سایر جمهوری‌خواهان ظاهر شد و توانست در جامعه سیاهان مورد اقبال آنها قرار بگیرد. او در این سال توانست ۱۱ درصد آرای جامعه سیاهان را برای خود دست و پا کند. این در شرایطی است که در سال ۲۰۰۰، رای سیاهان برای جورج بوش ۹ درصد از کل آرا بوده است.

براساس نظرسنجی «SurveyUSA»، دونالد‌ترامپ در تاریخ مدرن آمریکا توانسته بهترین آمار را در جامعه سیاهپوستان به دست آورد.

با نگاهی به تاریخ انتخاباتی ایالات‌متحده، تنها کسی که توانسته ۱۲ درصد آرای سیاهپوستان را به دست آورد «باب دال» در سال ۱۹۹۶ بوده است. دونالد‌ترامپ اما تاکنون به‌عنوان یک رکوردشکن در نظرسنجی‌های جمهوری‌خواهان ظاهر شده است و حتی وی به‌رغم اظهارات ضد لاتین‌تباری‌اش، توانسته در این جامعه نیز آمار قابل توجهی به دست آورد. براساس نظرسنجی «SurveyUSA»، وی توانسته است ۳۱ درصد آرای مردم لاتین‌تبار را در نظرسنجی‌ها به دست آورد. این در حالی است که وی در یک سخنرانی در باب مبارزه با مهاجرت غیرقانونی گفته بود در لب مرز با مکزیک حصار خواهد کشید، زیرا به اعتقاد وی مکزیکی‌ها عده‌ای قاچاقچی و متجاوز به نوامیس آمریکا هستند که به‌طور غیرقانونی وارد خاک آمریکا می‌شوند. به‌رغم این اظهارات، وی در نظرسنجی اخیر توانسته است آرای خوبی از لاتین‌تبارها به دست آورد. پیش‌تر، در سال ۲۰۱۲، رامنی توانسته بود ۲۷ درصد آرای لاتین‌تبارها را به دست آورد.

سارا پیلن در تیم‌ترامپ

در شرایطی که ‌ترامپ همچنان در نظرسنجی‌ها شگفتی می‌آفریند، سارا پیلن، یکی از بانفوذ‌ترین جمهوری‌خواهان ایالات‌متحده گفته است، دوست دارد در صورت انتخاب شدن دونالد‌ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده، به‌عنوان وزیر انرژی وی در کابینه او باشد. او در این مورد به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفته است: «حوزه انرژی، بچه من است و مایلم با ‌ترامپ کار کنم.»

پی‌لین اعتقاد دارد گاز و نفت و سایر مواد کانی جزو نعمت‌های خدادادی است که خداوند به نوع بشر هدیه داده است تا از آن درست استفاده کند.

پیش‌تر دونالد‌ترامپ در یکی از سخنانش چراغ سبزی به سارا پیلن نشان داده و گفته بود دوست دارد در تیمی که برای دولت احتمالی‌اش خواهد بست، سارا پیلن هم عضوی از آن باشد.

پی‌لین بر این باور است که آمریکا باید در سیاست‌هایی که برای انرژی و گاز خود اتخاذ می‌کند، وابستگی خارجی خود را به کشورهای دیگر به‌ویژه کشورهای خاورمیانه کمتر کند.

سارا پیلن یکی از تندروهای جمهوری‌خواه به حساب می‌آید که در امور خارجی هم نسبت به ایران دیدگاه ستیزه‌‌جویانه‌ای دارد. او جزو جمهوری‌خواهانی است که از توافق دولت اوباما با ایران بر سر برنامه‌های هسته‌ای این کشور انتقاد کرده است. او در مصاحبه اخیرش با سی‌ان‌ان در این خصوص گفته است: «ما برد را با دستان خودمان به دشمن قسم خورده آمریکا تحویل دادیم. آنها بلافاصله پس از اینکه این پیروزی را به دست آوردند، ما را به استهزا گرفته‌اند و می‌گویند ذره‌ای از دیدگاه‌های خود عقب نخواهند نشست.»

در جبهه دموکرات‌ها چه خبراست؟

در بحبوحه پیشتازی‌ ترامپ در دو جبهه داخل حزبی و ملی، جبهه دموکرات‌ها آبستن خبرهای تازه‌تری شده است. در شرایطی که برنی سندرز، نامزد سوسیال جمهوری‌خواهان در نظرسنجی‌ها از هیلاری کلینتون عقب بود، در آخرین نظرسنجی در نیوهمپشایر از هیلاری کلینتون جلو زد و هم‌اینک وی رهبری حزب دموکرات‌ها را در نظرسنجی‌ها به دست گرفته است. در این نظرسنجی، برنی سندرز توانسته است با اختلاف ۹ امتیاز از هیلاری کلینتون پیشی بگیرد.

در شرایطی که هفته گذشته هیلاری کلینتون با ۴۵ درصد آرا پیشتاز دموکرات‌ها بود، هم‌اینک ورق برگشته است و برنی سندرز با آرای ۴۱ درصدی در برابر آرای ۳۲ درصدی هیلاری کلینتون، بازی را در میانه راه به سود خود رقم زده است.

به نوشته سایت خبری نیویورک پست، در ماه ژوئیه هیلاری کلینتون توانسته بود اختلاف ۱۰ امتیازی خود را با سندرز حفظ کند، اما نحسی ماه سپتامبر دامنگیر وزیر سابق خارجه آمریکا شده و در حال حاضر کمپین انتخاباتی هیلاری کلینتون با یک سقوط آزاد مواجه شده است.

این در حالی است که نیوهمپشایر در سال ۲۰۰۸ جزو مناطقی بود که وی توانسته بود باراک اوباما را در نظرسنجی‌ها جا بگذارد.

در این ایالت همچنین جو بایدن، معاون اول باراک اوباما که هنوز به‌طور رسمی برای نامزدی اعلام آمادگی نکرده، یک رشد ۴ درصدی داشته و توانسته است میزان مقبولیت خود را در بین دموکرات‌ها به ۱۶درصد آرا برساند.

برخی می‌گویند علت سقوط آزاد هیلاری کلینتون به رسوایی ایمیل‌هایش باز می‌گردد. او در زمانی که متصدی وزارت امور خارجه آمریکا بوده است، به جای استفاده از یک ایمیل دولتی از یک ایمیل شخصی استفاده می‌کرد. گفته می‌شود وی به دلیل استفاده از ایمیل شخصی که به راحتی قابل هک شدن است، امنیت آمریکا را در دوره تصدی خود به خطر انداخته است.

«تام بروکاو»، مجری سابق شبکه خبری «ان‌بی‌سی» می‌گوید: «به عقیده من هیلاری در دوره کاری خود اشتباه بزرگی انجام داده است.» او ادامه می‌دهد: «در حالی که وی توانسته بود رهبری حزب دموکرات‌ها را بر عهده بگیرد، اکنون با آشکار شدن این رسوایی در حال از دست دادن جایگاه خود است.»

بایدن در برابر‌ترامپ

در حالی که‌ترامپ در رقابت‌های تن به تن با دموکرات‌ها پیشتاز نظرسنجی‌ها است وی در ایالت آیووا از جو بایدن، معاون باراک اوباما عقب افتاده است. در نظرسنجی اخیر‌ترامپ با رای ۴۸ درصدی در برابر هیلاری ۴۳ درصدی توانسته است در این ایالت از بانوی سابق نخست ایالات‌متحده پیشی بگیرد. همچنین وی در رقابت با برنی سندرز، با اختلاف یک امتیاز یعنی ۴۶ در برابر ۴۵ درصد آرا توانسته است وی را جا بگذارد. اما در مقایسه با جو بایدن، مردم آیووا رای پیروزی را به بایدن داده‌اند و وی توانسته است با آرای ۴۹ درصدی در برابر ۴۵ درصد‌ترامپ از وی پیشی بگیرد. همچنین در ایالت نیو همپشایر همین وضعیت برای جو بایدن حاکم بوده است. او در این ایالت نیز توانسته است از دونالد‌ترامپ یک مغلوب بسازد و با اختلاف ۹ امتیازی، یعنی ۵۰ در برابر ۴۱ درصد، پیشتاز جمهوری‌خواهان را پشت سر بگذارد.

در شرایطی که در این دو ایالت همه چیز به سود بایدن رقم خورده است او هنوز به‌طور رسمی آمادگی خود را برای رقابت‌های انتخاباتی سال ۲۰۱۶ اعلام نکرده و وی تنها به گفتن این جمله بسنده کرده است که «هنوز نمی‌تواند با قاطعیت بگوید قصد ورود به انتخابات را دارد.»

۰۶:۵۰:۰۷دنیای اقتصاد: بروز «حس حبابی» در گروه خاصی از متقاضیان مسکن سبب شده بازگشت تقاضا به بازار که از تیر امسال شکل گرفت، نتواند معاملات را در مسیر رونق قرار دهد. نتایج یک بررسی برای رفع این ابهام نشان می‌دهد هم‌اکنون میانگین قیمت اسمی مسکن در تهران نسبت به زمان جهش (خرداد۹۲) معادل ۷ درصد کاهش یافته و قیمت‌ها در ۱۳ منطقه پایتخت از جمله مناطق پرتقاضا و پرمعامله، بین ۲ تا ۵/ ۱۱ درصد افت کرده است. در این فاصله زمانی، قیمت واقعی مسکن نیز ۴۰ درصد کم شده است. این تصویر از اوضاع واقعی، دید باز به خریدار و فروشنده می‌دهد و باعث قیمت‌گذاری دقیق املاک خواهد شد.

«دنیای‌اقتصاد» ناباوری گروه خاص متقاضیان مسکن نسبت به کاهش قیمت‌ها را بررسی می‌کند

فرید قدیری- هاجر شادمانی: حضور دوباره متقاضیان مصرفی در بنگاه‌های املاک که درست، بعد از توافق هسته‌ای تیرماه آغاز شد، اگرچه یخ معاملات مسکن را در مرداد ذوب کرد اما طی دو هفته اخیر که انتظار می‌رفت با ورود به «ماه پایانی از فصل اصلی نقل و انتقالات»، رونق محسوسی در خرید و فروش آپارتمان‌های مسکونی به‌وجود بیاید، هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است.

تحقیقات میدانی «دنیای اقتصاد» در این باره نشان می‌دهد: علاوه بر نارسایی‌هایی همچون «اختلاف متراژ» بین آپارتمان‌های موجود با نیاز بازار، «ضعف» قدرت خرید مسکن و همچنین «بی‌محلی» بانک‌ها به مصوبه آزادسازی وام خرید، هم‌اکنون بروز و تقویت یک «حس حبابی» در گروه خاصی از متقاضیان مسکن، راه را برای روان‌شدن معاملات و عبور از رکود، دشوار کرده است.

این گروه خاص را متقاضیان سابقه‌دار تشکیل می‌دهند؛ افرادی که طی دو سال اخیر و در فاصله آخرین جهش قیمت مسکن تاکنون، کم و بیش جست‌وجو در بنگاه‌ها را ادامه داده‌اند اما در حال حاضر که به‌واسطه اطلاع از ثبات قیمت، مصمم به خرید آپارتمان شده‌اند، کاهش بهای مسکن را باور ندارند و احساس می‌کنند در آینده، می‌توانند ارزان‌تر از مقطع فعلی، صاحب ملک شوند.

متقاضیان سابقه‌دار در این مقطع، وزنه اثرگذار در معاملات مسکن به حساب می‌آیند و رفتار آنها برای متقاضیان جدید (کسانی که برای اولین‌بار تصمیم به خرید مسکن می‌گیرند)، علامت پیش‌رو از بابت ورود بازار یا صبر بیشتر، تلقی می‌شود.

در این میان، آنچه در مراجعه متقاضیان خاص -که عمدتا مصرف‌کننده هستند و شامل خانه‌اولی‌ها و مالکان نیازمند آپارتمان بهتر می‌شوند- به دلالان ملک، باعث تقویت حس حبابی مشتریان شده، کم‌اطلاعی برخی واسطه‌های بازار نسبت به میزان و نحوه تغییرات قیمت مسکن در محله یا محدوده مورد جست‌وجو است که عملا باعث انحراف فکری مجموعه بازیگران بازار مسکن شده و در صورت تداوم آن باعث تعمیق رکود، ابتدا در معاملات و سپس در ساخت‌و‌ساز و سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی می‌شود.

«دنیای‌اقتصاد» برای پاسخ به ابهامات گروه موثر متقاضیان نسبت به آنچه طی چندین ماه اخیر بر قیمت مسکن گذشته است، بررسی‌های متفاوتی درباره نوسانات ارزش معاملاتی آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران انجام داده است با این هدف که «تصویر صعود و سقوط قیمت مسکن در هر یک از مناطق ۲۲ گانه پایتخت» برای متقاضیان روشن و شفاف شود و کمک کند تا افراد با دید بازتری برای آینده ملکی خود تصمیم بگیرند.

در این بررسی، نوسانات قیمت مسکن در تک‌تک مناطق شهری تهران در فاصله آخرین جهش (خرداد۹۲) تا نقطه ریزش کامل قیمت (مرداد۹۴) شناسایی شده است.

نتایج بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد در خردادماه سال ۹۲ که میانگین قیمت مسکن در تهران ۶۹ درصد نسبت به خرداد۹۱ افزایش یافت و رکورد بیشترین رشد نقطه‌ای قیمت در ۵ سال پس‌از آخرین صعود شدید (سال۸۶) به ثبت رسید، عملا جهش در قیمت مسکن اتفاق افتاد طوری که در پایان بهار۹۲، بالاترین سطح قیمت برای معاملات قطعی آپارتمان‌های تهران رقم خورد.

در خرداد سال ۹۲ میانگین قیمت مسکن در تهران به مترمربعی ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید و سپس از تیر ماه همان سال تا اواسط بهار امسال، روند کاهش ماهانه قیمت مسکن، باعث تخلیه تدریجی حباب شکل‌گرفته دو سال پیش شد.

در حال حاضر، متوسط قیمت مسکن در تهران طبق آخرین آمار دفتر اقتصاد مسکن که از روی معاملات قطعی مرداد ۹۴ استخراج شده و «قیمت وزنی» (محاسبه میانگین قیمت از روی حجم معاملات در هر منطقه شهری تهران) محسوب می‌شود، مترمربعی ۴ میلیون تومان است.

به این ترتیب سطح کنونی قیمت مسکن که کارشناسان آن را براساس معیارهای اقتصادی و مجموعه شرایط انتظاری، نقطه کف قیمتی ارزیابی می‌کنند، ۷درصد نسبت به نقطه اوج دو سال گذشته کاهش پیدا کرده است و ارزش معاملاتی هر مترمربع واحد مسکونی در کل شهر تهران در فاصله خرداد ۹۲ تا مرداد ۹۴ رقمی معادل ۳۰۰ هزار تومان کاهش یافته است.

اما این رقم، قطعا ملاک عمل خریدار و فروشنده در مناطق و محله‌های مختلف تهران قرار نمی‌گیرد چرا که نوسان قیمت‌ها در ۲۲ منطقه پایتخت کاملا متفاوت است.

گزارش «دنیای‌اقتصاد» در این باره حاکی است در ۲۶ ماه اخیر یعنی دوره زمانی تخلیه حباب مسکن، میانگین قیمت قطعی آپارتمان در ۱۳ منطقه مرکزی و جنوبی تهران بین ۲ تا ۵/ ۱۱ درصد کاهش پیدا کرده و فقط در یک منطقه (منطقه ۶)، سطح قیمت‌های فعلی نسبت به خرداد۹۲ بدون تغییر مانده است که البته علت «نوسان صفر» در مرکزی‌ترین منطقه پایتخت را می‌توان ناشی از تاثیرگذاری قیمت انبوه بناهای تجاری و اداری بر معدود املاک مسکونی این منطقه دانست.

در این مدت، سه منطقه اول تهران که گران‌قیمت‌ترین مناطق شهری ایران محسوب می‌شوند نیز حرکت خلاف جهت سایر مناطق ارزان‌شده داشته است به طوری که در مناطق ۱ و ۲ و ۳، میانگین قیمت مسکن در مرداد امسال به ترتیب، یک درصد، سه درصد و پنج درصد نسبت به بهار دو سال پیش افزایش یافته است.

اما در دو منطقه پرترافیک بازار معاملات مسکن تهران یعنی مناطق ۴ و ۵ که حجم تقاضای مصرفی، تعداد واحدهای نوساز و همچنین تعداد آپارتمان‌های کم و میان‌متراژ در آنها فوق‌العاده بیشتر از ۲۰ منطقه دیگر است، قیمت مسکن طی دو سال اخیر کاهشی بوده است.

در منطقه ۴ تهران، میانگین قیمت آپارتمان‌ها در حال حاضر ۲ درصد نسبت به نقطه جهش قیمت کاهش یافته و در منطقه ۵ نیز در همین فاصله، قیمت‌ها ۶ درصد افت کرده است.

از سوی دیگر در مناطق جنوبی و محدوده بافت فرسوده تهران نیز قیمت‌ها بین ۵ تا ۹ درصد پایین آمده است و حتی در منطقه ۲۲ که حجم بالایی برج مسکونی نوساز و در حال ساخت وجود دارد، میانگین قیمت مسکن ۱۰ درصد در مرداد ۹۴ نسبت به خرداد ۹۲ نزول کرده است.

به‌صورت کلی در ۲۲ منطقه تهران طی دو سال گذشته، بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان از ارزش هر متربع بنای مسکونی کم شده است. این ارقام کسری از بازه قیمتی ۲ تا ۴ میلیون تومان در هر مترمربع محسوب می‌شود که در واقع ۵ تا ۱۰ درصد از قیمت مسکن است که در این فاصله زمانی کاسته شده است.

با وجود این میزان کاهش قیمت مسکن در مناطق مختلف شهر تهران، برخی از افرادی که در قالب تقاضای سابقه‌دار طی هفته‌های اخیر به بازار معاملات مسکن برگشته‌اند و درباره سطح جدید قیمت‌ها پرس و جو می‌کنند، به دو دلیل با حس حبابی روبه‌رو می‌شوند. دلیل اول، برخورد با «قیمت‌ پیشنهادی» فروشنده یا دلال ملک است که حداقل ۱۵ تا ۲۰ درصد بالاتر از قیمت قطعی و قابل توافق پای میز معامله است و دلیل دوم، عدم اطلاع از «قیمت پیشنهادی» و «قیمت قطعی» دوره جهش قیمت یعنی نرخ‌های دو سال گذشته است که چون مدنظر متقاضیان قرار نمی‌گیرد بنابراین معیار و شاخصی برای مقایسه و نسبت‌بندی نیز وجود ندارد.

از طرفی، آنچه در مقطع کنونی می‌تواند سوءبرداشت‌های حسی نسبت به روند دو ساله کاهش قیمت مسکن را برطرف کرده و باور نسبت به تخلیه حباب تقویت کند، مقایسه قیمت اسمی و واقعی مسکن است.

همه آمارهای رسمی موجود در این گزارش تا اینجا، قیمت اسمی و نرخ رشد اسمی قیمت مسکن را تشریح کرده است.

اگر چه میانگین قیمت اسمی مسکن در مرداد امسال نسبت به خرداد ۹۲ رقمی معادل ۷ درصد کاهش یافت اما در این فاصله، قیمت واقعی مسکن –مقایسه میزان رشد قیمت مسکن با رشد قیمت سایر کالاها و خدمات- ۴۰ درصد افت کرده است.

شاخص بهای کالاها و خدمات در سبد مصرفی خانوار از عدد ۳/ ۱۶۹ در خرداد ۹۲ به ۴/ ۲۲۴ در مرداد ۹۴ رسیده و ۳۳ درصد در این فاصله افزایش پیدا کرده است اما در مقابل این تورم عمومی، قیمت اسمی مسکن نه تنها افزایشی نبوده که ۷ درصد نیز کاهش یافته است، بنابراین مابه‌التفاوت این دو نرخ از سقوط ۴۰ درصدی ارزش واقعی املاک ظرف ۲۶ ماه اخیر حکایت دارد. این به آن معنا است که آن دسته از متقاضیانی که دو سال پیش قصد خرید مسکن داشتند اما به خاطر حباب قیمتی، دارایی نقدی خود را در جای دیگری سرمایه‌گذاری کردند، امروز می‌توانند به واسطه ارزش افزوده آن سرمایه و کاهش قیمت مسکن، با شرایط به نسبت بهتری نسبت به التهاب قیمتی بهار۹۲، از ثبات کنونی قیمت مسکن بهره برده و مشروط به توانایی خرید، اقدام به خرید مسکن کنند.

طی دو سال گذشته، سپرده‌گذاری در بانک‌ها، با احتساب نرخ سود یکساله و محاسبه سود مرکب، حداقل ۴۴ درصد به اصل سرمایه و نقدینگی سپرده‌گذاران افزوده است، بنابراین چنانچه برخی از متقاضیان قدیمی بازار مسکن در جریان جهش قیمتی ابتدای سال ۹۲، از خرید منصرف شدند و نقدینگی خود را در ساده‌ترین مدل سرمایه‌گذاری، در بانک سپرده‌گذاری کردند، امروز با ۴۴ درصد سرمایه اضافه ناشی از سود بانکی، قادر خواهند بود با توان مالی بیشتری نسبت به دو سال پیش، وارد بازار معاملات مسکن شوند با این مزیت که در همین فاصله، نه تنها به قیمت اسمی مسکن افزوده نشد که ۷ درصد نیز از آن کم شد.

کارشناسان بازار مسکن امیدوارند، ترسیم ساده منحنی قیمت در فضای قبلی و فعلی بازار مسکن برای متقاضیان کنونی، بتواند تغییرات زیرپوستی بازار را برای فعالان شفاف کند و به پاکسازی تصورات بازدارنده برای تغییر فاز بازار مسکن منجر شود.

نکته مهمی که در این زمینه باید به آن اشاره کرد این است که طی ۲۰ سال گذشته که اطلاعات قیمت مسکن به ثبت رسیده و منتشر شده است، قیمت مسکن در فاصله جهش تا نقطه کف، هیچ گاه به صورت اسمی افت و خیز شدید نداشته است، بلکه در زمان کاهش قیمت مسکن، عمدتا شیب منفی خفیف ماهانه قیمت، زمینه افت شدید تورم نقطه‌ای مسکن را فراهم کرده است. در واقع افت و خیزهایی که روی منحنی سینوسی قیمت مسکن طی دو دهه گذشته به ثبت رسیده است مربوط به نرخ رشد قیمت مسکن است که در برخی مواقع به صفر رسیده و در بعضی مقاطع زمانی دیگر، بیش از ۵۰ درصد صعود را هم تجربه کرده است. در این منحنی سطح بالا رفته، مجددا به پایین‌ترین سطح دوره قبل، برمی‌گردد و شکل سینوسی رقم می‌خورد اما منحنی قیمت مسکن در بلندمدت، به نقطه اول برنمی‌گردد، بلکه روند بلندقیمت مسکن (صرف‌نظر از تغییرات ماهانه و سالانه)، همواره رو به افزایش بوده است.

۰۶:۴۵:۰۹ به گزارش خبرنگار مهر، مرکز آمار ایران اطلاعات پروانه های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری های کشور در سال ۱۳۹۳ را منتشر کرد که بر اساس آن، پروانه های ساختمانی صادر شده احداث ساختمان نسبت به سال گذشته بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.

شهر تهران

براساس اطلاعات به دست آمده از شهرداری تهران، این شهرداری در سال ۱۳۹۳، تعداد ۱۰ هزار و ۱۸۵ پروانه ساختمانی صادر کرده است که ۱۰ هزار و ۱۲۹ پروانه (۹۹.۵ درصد) مربوط به احداث ساختمان و ۵۶ پروانه (۵/. درصد) مربوط به افزایش بنا بوده است.

این تعداد پروانه احداث ساختمان (پروانه ساختمان و تخریب و نوسازی) صادر شده حدود ۸.۴ درصد از کل پروانه های احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداری های کشور را تشکیل می دهد. پروانه های احداث ساختمان نسبت به سال قبل حدود ۵۲.۳ درصد کاهش داشته است.

مجموع مساحت زیربنای تعیین شده در پروانه های احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداری های شهر تهران حدود ۱۵۶۸۸.۳ هزار متر مربع بوده است که ضمن کاهش ۵۲.۶ درصدی نسبت به سال قبل در حدود ۲۳/. درصد از مجموع کل زیربنای تعیین شده در پروانه های احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداری های کشور را تشکیل می دهد.

از مجموع پروانه های احداث ساختمان صادر شده از سوی شهرداری های شهر تهران در حدود ۹/. درصد برای احداث ساختمان های یک طبقه، ۸/. درصد برای احداث ساختمان های دو طبقه، ۱.۴ درصد برای احداث ساختمان های سه طبقه، ۵/۵ درصد برای احداث ساختمان های چهارطبقه و ۹۱.۴ درصد برای احداث ساختمان های ۵ طبقه و بیشتر صادر شده است.

نقاط شهری کل کشور

بر اساس نتایج حاصل از اجرای طرح، در سال ۱۳۹۳ تعداد ۱۳۵ هزار و ۲۴ پروانه ساختمانی توسط شهرداری های کشور صادر شده است. از کل پروانه های صادر شده، تعداد ۱۲۰ هزار و ۴۰۸ پروانه (۸۹.۲ درصد) مربوط به احداث ساختمان و ۱۴ هزار و ۶۱۶ پروانه (۱۰.۸ درصد) مربوط به افزایش بنا بوده که پروانه های صادر شده برای احداث ساختمان نسبت به سال گذشته ۴۱.۷ درصد کاهش داشته است.

در ضمن، از ۱۳۵ هزار و ۲۴ پروانه ساختمانی صادر شده از سوی شهرداری های کشور، تعداد ۱۳۳ هزار و ۴۱ پروانه (۹۸.۵ درصد) به تقاضای بخش خصوصی، ۸۴۵ پروانه (۶/. درصد) به تقاضای بخش تعاونی و هزار و ۱۳۸ (۸/. درصد) به تقاضای بخش دولتی صادر شده است.

با مرور تعداد واحدهای مسکونی تعیین شده در پروانه های صادر شده برای احداث ساختمان در هر یک از استان های کشور مشاهده می شود که استان تهران با مقدار ۹۸ هزار ۸۵۹ واحد مسکونی (۲۷/. درصد) بیشترین و استان کهکیلویه و بویراحمد با هزار و ۵۹۲ واحد مسکونی (۴/.درصد) کمترین تعداد واحدهای مسکونی تعیین شده در پروانه های احداث ساختمان را داشته اند.

با مروری بر فراوانی نسبی پروانه های صادر شده برای احداث ساختمان های مسکونی در هر یک از استان های کشور مشاهده می شود که استان ایلام با مقدار ۹۰/. درصد (۱۳۵۷ پروانه) بیشترین و استان گلستان با ۶۶.۷ درصد (۸۹۹ پروانه) کمترین فراوانی نسبی را داشته اند.

به علاوه، بیشترین فراوانی نسبی پروانه های صادر شده برای احداث ساختمان های مسکونی و کارگاه توام در استان گلستان با مقدار ۲۳.۲ درصد (۳۱۲ پروانه) و کمترین فراوانی نسبی در استان یزد با ۲.۹ درصد (۴۶ پروانه) مشاهده شده است.

بیشترین فراونی نسبی پروانه های صادر شده برای احداث ساختمان های بازرگانی در استان خراسان جنوبی با مقدار ۱۶.۶ درصد (۱۹۱ پروانه) مشاهده می شود و استان تهران با ۲.۸ درصد (۴۳۳ پروانه) کمترین فراوانی نسبی را دارا می باشند.

همچنین بیشترین فراوانی نسبی پروانه های صادر شده برای احداث ساختمان های با سایر کاربری ها در استان مرکزی با ۶.۵ درصد (۱۱۴ پروانه) مشاهده می شود. استان گیلان با ۴/. درصد (۱۴ پروانه) کمترین فراوانی را داشته اند.

۰۶:۴۴:۴۲ رییس جمهور با اشاره به بسترها و ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران، گفت: تهران در شرایط جدید و پس از توافق وین از حضور سرمایه‌گذاران و کارآفرینان خارجی استقبال می‌کند.

به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی روز دوشنبه در دیدار «خوزه مانوئل گارسیا مارگالو» وزیر امور خارجه اسپانیا با بیان اینکه دوستی تاریخی مردم و دولت دو کشور پایه خوبی برای روابط مستحکم است، ابراز امیدواری کرد همکاری‌های تهران – مادرید با سرعت و عمق بیشتری افزایش یابد.

رییس جمهور تصریح کرد: در زمینه انرژی؛ نفت و گاز و صنایع پایین دستی، زیرساخت‌ها، مسایل علمی و دانشگاهی، همکاری مراکز تحقیقاتی و گردشگری، ظرفیت‌های فراوانی در ایران وجود دارد که با توجه به حضور مسئولان، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان اسپانیایی در این سفر می‌تواند منجر به افزایش همکاری‌های بخش خصوصی دو کشور شود.

وی ضمن استقبال از برقراری خط هوایی تهران – مادرید، گفت: پرواز مستقیم میان پایتخت‌های دو کشور می‌تواند از یک سو زمینه را برای تردد آسان‌تر کارآفرینان و سرمایه‌گذاران فراهم کند و از سوی دیگر منجر به رونق صنعت گردشگری شود.

رییس جمهور سپس با تقدیر از مواضع دولت اسپانیا که تحریم‌های ضد ایران را غیرانسانی و غیراخلاقی خوانده بود، بر پایبندی جمهوری اسلامی ایران به توافقنامه وین تأکید کرد و گفت: سلاح‌های هسته‌ای هیچ‌گاه برای کشورها امنیت ایجاد نکرده است. امنیت واقعی آنگاه حاصل می‌شود که در داخل کشورها خواست ملت‌ها محقق شود و در سطح جهانی نیز مقررات بین‌المللی به شکلی یکسان اعمال و اجرا شود.

روحانی بر آمادگی ایران برای گسترش همکاری‌ با اسپانیا در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید کرد و گفت: امروز منطقه خاورمیانه با معضل بزرگ افراط، خشونت و تروریسم مواجه است، اما این معضل هیچگاه در یک منطقه و یک سرزمین متوقف نخواهد شد.

رییس شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: خشونت و تروریسم، از شرق دور تا غرب و بویژه کشورهای خاورمیانه را نشانه گرفته است و همه باید این خطر را به عنوان خطر جهانی محسوب کنیم. چرا که هم تروریسم و هم پیامدهای آن نظیر موج پناهجویان قابل انتقال به به مناطق دیگر است.

رییس جمهوری تصریح کرد: همه کشورها باید در این زمینه با یکدیگر همکاری کرده و نقش خود را از نظر فکری، سیاسی و عملی ایفا کنند. امیدواریم با رایزنی همه کشورهایی که علاقمند به مبارزه با تروریسم هستند، بویژه ایران و اسپانیا مبارزه‌ای ثمربخش با این معضل جهانی انجام شود.

«خوزه مانوئل گارسیا مارگالو» وزیر امور خارجه اسپانیا نیز با بیان اینکه حامل پیام دوستی و مودت پادشاه و نخست‌وزیر اسپانیا برای رییس‌ جمهوری، دولت و ملت ایران است، مواضع کشورش در خصوص تحریم‌ها علیه ایران را تکرار کرد و گفت: اسپانیا امروز به واسطه حمایت کشورهایی نظیر ایران، عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است و رایزنی‌های مثبت خود را در خصوص توافق وین هم در این شورا و هم به عنوان بازیگری فعال در اتحادیه اروپا انجام خواهد داد.

وزیر امور خارجه اسپانیا با اشاره به مذاکرات انجام شده در سفرش به تهران در موضوعات سیاسی ابراز امیدواری کرد با همفکری دوستان ایرانی هر چه سریع‌تر تحریم‌ها علیه ایران مرتفع شود.

وی با تأکید بر مشترک بودن مواضع دو کشور در قبال معضل تروریسم بر مذاکره و استفاده از راه‌حل‌های سیاسی برای حل مسالمت‌آمیز موضوعاتی نظیر بحران در سوریه و کشورهای خاورمیانه، گفت: اسپانیا در جهت تقریب مذاهب و فرهنگ‌ها و نیز استقرار صلح در خاورمیانه و شمال آفریقا گام‌های مؤثری برداشته است.

گارسیا مارگالو مذاکرات متعدد و پی‌درپی با وزرای نفت، صنعت معدن و تجارت، نیرو، مسکن، راه و شهرسازی و معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران را یادآور شد و گفت: شرکت‌های اسپانیایی که پیش از تحریم‌ها در ایران سرمایه‌گذاری کرده بودند، بنا دارند هر چه سریع‌تر به بازار ایران باز گردند.

وی با بیان اینکه اسپانیا می‌تواند پلی برای انتقال گاز طبیعی مایع ایران به اروپا باشد، از آمادگی کامل شرکت‌های فعال در عرصه فولاد و قطعه‌سازی در فضای کسب و کار ایران خبر داد و ابراز امیدواری کرد با تشکیل کمیسیون مشترک تمام ظرفیت‌های همکاری میان دو کشور شناسایی شود.

وزیر خارجه اسپانیا با بیان اینکه صنعت گردشگری ایران از توانمندی‌های قابل توجهی برخوردار است، گفت: اسپانیا که جایگاهی در خور در صنعت گردشگری جهان دارد تجربیات خود را در این زمینه در اختیار ایران قرار خواهد داد.

در این دیدار وزرای عمران و حمل و نقل و صنعت و گردشگری اسپانیا، گزارشی از توانمندی‌های کشورشان در عرصه راه‌سازی، بنادر، فرودگاه‌ها، صنایع، گردشگری و نیز حضور در حوزه احیاء و مرمت میراث فرهنگی ایران ارایه کرده، ایران را سرشار از ساختارها و بناهای تاریخی که میراث بشریت محسوب می‌شود دانسته و اظهار داشتند باید تلاش شود تا این کشور و آثار آن جایگاه واقعی خود را پیدا کند.

۰۶:۴۲:۳۳ به گزارش ایرنا، «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در کنفرانس مطبوعاتی در پاسخ به پرسشی با تکرار موضع قبلی آژانس گفت که «ساخت و ساز در پارچین بر بررسی های آژانس» تاثیر می گذارد.
در همین زمینه رضا نجفی نماینده دائم ایران در آژانس در گفت وگو با خبرنگاران با اشاره به اظهارات روز دوشنبه آمانو با تاکید بر اینکه پارچین یک سایت نظامی متعارف است که ساخت و ساز در آن امری طبیعی بوده و ربطی هم به آژانس ندارد، خاطرنشان کرد: این امر به قدری واضح است که حتی مقام های آمریکایی هم به آن اذعان کرده اند.
او ادامه داد: حتی در گزارش خود آژانس، آنجا که به اضافه شدن یک بخش کوچک به یک ساختمان در پارچین اشاره شده در پانوشت متن (شماره ۸۰) آمده است که این ساختمان ربطی به آن ساختمان مورد ادعای آژانس ندارد.
نجفی گفت: لذا عجیب است که آژانس بگوید اضافه شدن «یک بخش کوچک» به یک ساختمان بی ربط، به اصطلاح تحقیقات آژانس را تحت تاثیر قرار دهد.
نماینده دائم ایران در آژانس در پایان خاطرنشان کرد: همان طور که یوکیا آمانو خودش نیز تکرار کرد آژانس با ایران یک نقشه راه امضا کرده و براساس آن اقداماتی باید توسط طرفین اجرا و مسائل مورد نظر تا پایان سال ۲۰۱۵ بسته شود؛ لذا به نظر ایران بهتر است که آژانس بر اجرای نقشه راه متمرکز شود.

۰۶:۴۲:۱۸ به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، «خوزه مانوئل گارسیا مارگالو»، وزیر خارجه اسپانیا می‌گوید دولت‌های کشورهای غربی، به منظور پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه بایستی با با «بشار اسد»، رئیس‌جمهور این کشور وارد مذاکره شوند.

آقای «مارگالو» روز دوشنبه در مصاحبه‌ با روزنامه اسپانیایی «ال‌موندو» که اسپوتنیک آن را گزارش داده گفت: «زمان آن رسیده که اگر این جنگ که تا حالا به کشته شدن ۲۵۰ هزار نفر منجر شده را نمی‌خواهیم، و اگر می‌خواهیم از وقوغ تراژدی‌های انسانی جلوگیری کنیم، با دولت اسد وارد مذاکره شویم.»

وزیر خارجه اسپانیا اضافه کرد امتناع غرب از مذاکره با اسد به ایجاد یک «خلأ» در این کشور منجر شده که از این وضعیت سوءاستفاده کرده‌اند. او همچنین خواستار مداخله نظامی بین‌المللی علیه این گروه تروریستی شد.

مارگالو تأکید کرد: «چه این را دوست داشته باشیم و چه نه، دولت اسد در مجمع عمومی سازمان ملل نماینده دارد و در مذاکرات بین‌المللی از مشروعیت برخوردار است.»

سوریه از سال ۲۰۱۱ میلادی صحنه ناآرامی‌های خون‌بار بوده است. بسیاری از غیرنظامیان و نیروهای امنیتی در درگیری‌های این کشور کشده شده و میلیون‌ها نفر نیز بی‌خانمان شده‌اند.

کشورهای غربی و متحدان آنها از جمله ترکیه، قطر و عربستان از معارضان مسلح در این کشور حمایت کرده‌اند.

۰۶:۴۰:۵۶ گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس – صادق قربانی: یک ماه و نیم از اعلام جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای در شهر وین می‌گذرد، اما هنوز یکی از موضوعات مهم مورد مناقشه میان دولت و مجلس شورای اسلامی، وضعیت برنامه جامع اقدام مشترک از لحاظ حقوقی و چگونگی برخورد قانونگذاران با آن است.

در حالی که از یک سو بر لزوم ایفای نقش مجلس در فرآیند بررسی و اجرایی شدن توافق تأکید وجود دارد، دولت و تیم وزارت امور خارجه نیز این استدلال را مطرح کرده اند که در صورت تصویب «برجام» در مجلس، جمهوری اسلامی عملا این سند را به یک قانون داخلی الزام‌آور برای خود تبدیل کرده است.

دولت با همین استدلال است که تاکنون از ارائه برجام در قالب یک لایحه رسمی به مجلس خودداری و تنها به ارائه یک نسخه ترجمه غیررسمی، بسنده کرده است.

از آنجا که نتیجه روند بررسی توافق هسته‌ای در کنگره آمریکا، با رسیدن شمار حامیان توافق به حد نصاب لازم برای حفظ حق وتوی رئیس‌جمهور این کشور، عملا مشخص شده و می‌توان با اطمینان گفت که «دولت آمریکا» (و نه حاکمیت این کشور) به زودی آمادگی خود برای اجرای توافق را اعلام می‌کند، فرآیند بررسی برجام در ایران اهمیتی دوچندان یافته است.

در روند بررسی برجام در ایران، می‌توان تا حدی نگاهی به رویکردی داشت که آمریکایی‌ها در این مسیر پیش گرفتند، تا عملا توافق در این کشور در وضعیتی قرار گیرد که بعدها در صورت نیاز بتوانند اعلام کنند که دولت باراک اوباما با ظرفیت خود و بدون اتکا به کنگره دست به اجرای آن زده است.

به این ترتیب که بر اساس قانون موسوم به «بازنگری بر توافق هسته‌ای» که اردیبهشت ماه امسال در کنگره تصویب شد، قانونگذاران آمریکایی هرچند امکان بررسی «متن توافق و کلیه الحاقات و توافقات جانبی» آن را دریافت کرده‌اند، اما آن را به صورت یک «لایحه» که باید تصویب شده و به قانون تبدیل شود، در نظر نگرفته‌اند.

در عمل، دولت اوباما توافق هسته‌ای را به عنوان یک «معاهده بین‌المللی» فرض نکرده و همین امر این امکان را به رؤسای‌جمهور یا کنگره آینده این کشور می‌دهد تا اگر لازم شد، (فارغ از هزینه‌های سیاسی احتمالی) اجرای توافق را متوقف کنند.

این امر حتی موجب شده تا بنا بر قرائتی از قوانین آمریکا، ایالات این کشور همچنان بتوانند دست به اعمال تحریم‌های جدید یکجانبه علیه ایران بزنند، چراکه اگر توافق در آمریکا به صورت «معاهده بین‌المللی» به تصویب کنگره رسیده بود، آنگاه در صورت تناقض میان قانون ایالتی و قانون فدرال، این قانون حاکمیت مرکزی بود که اجرایی می‌شد.

بر اساس قانون بازنگری بر توافق هسته‌ای در آمریکا،‌ کنگره آمریکا پس از بررسی سند ظرف یک دوره ۶۰ روزه (که ۲۶ شهریور به پایان می‌رسد)، می‌تواند سه اقدام انجام دهد: ۱) تصویب طرح حمایت از توافق؛ ۲) تصویب طرح عدم حمایت از توافق؛ و ۳) مسکوت گذاشتن برجام.

در حالت اول و سوم دولت این امکان را می‌یابد که توافق را با ظرفیت خود اجرا کند و در حالت دوم هم اوباما با توجه به داشتن حمایت کافی، می‌تواند از حق وتو استفاده کرده و باز هم با ظرفیت دولت خود اقدام به اجرای توافق کند.

در عمل ساز و کاری که در ایالات متحده در نظر گرفته شده، به نحوی پیش می‌رود که در هر حالت دستکم در یک دهه ابتدایی، دولت مسئول صدر تا ذیل اجرای برجام است؛ چه از طریق تعلیق فرامین اجرایی و چه از طریق صدور دستورات اجرایی تازه برای توقف اجرای تحریم‌های ضدایرانی کنگره.

در عین حال، نمایندگان کنگره آمریکا همزمان مسیر دیگری را نیز از همین حالا آغاز کرده‌اند و آن تصویب قوانین و طرح‌های جدید برای به اصطلاح محکم‌کاری توافق و افزایش تبعات نقض برجام از سوی ایران است.

هرچند مبنای بررسی برجام در ایران قطعا نباید پیروی از ساز و کار نظارت در آمریکا باشد، اما با توجه به لزوم رعایت اصل تناظر و همچنین جلوگیری از ایجاد تعهدات اضافی برای ایران، می‌توان برخی از ملاحظات فوق‌الذکر را در روند نظارت بر توافق هسته‌ای، در نظر گرفت.

همانطور که در گزارش اخیر پژوهشکده شورای نگهبان نیز آمده، مجلس شورای اسلامی از لحاظ قانونی این حق را دارد که برجام را به صورت یک طرح مورد بررسی قرار دهد.

در این گزارش با اشاره به صلاحیت عام موازی دولت و مجلس برای ارائه لوایح و طرح‌های قانونی، آمده است: «با استناد به اطلاق اصل ۹۱ قانون اساسی، نمایندگان مجلس صلاحیت ارائه طرح در خصوص همه موضوعات مندرج در صلاحیت مجلس شورای اسلامی – غیر از بودجه- را دارا می‌باشند و هرگونه تخصیصی بر حکم کلی این اصل نیازمند دلیل قانونی می‌باشد.»

این پژوهش می‌افزاید: «اصول ۹۹ و ۱۲۵ قانون اساسی در خصوص موافقتنامه‌های بین‌المللی میان دولت ایران و سایر کشورها نیز مشمول صلاحیت عام مجلس شورای اسلامی می‌گردد و امکان بررسی و تصویب موافقتنامه‌های مذکور با امضای ۱۵ نفر از نمایندگان مجلس و در قالب طرح امکانپذیر است… در نتیجه در صورت عدم اجرای تکلیف قانونی دولت درخصوص تقدیم لایحه برجام، نمایندگان مجلس می‌توانند در قالب طرح به بررسی، تصویب و یا رد آن بپردازند.»

علیرضا زاکانی رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام هم در نشست روز یکشنبه با حضور سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه، به این مسئله اشاره کرد و گفت مجلس الزاما قصد تصویب یا رد توافق را ندارد و ممکن است نهایتا «اجازه» اجرای توافق را دولت بدهد.

در این حالت، مجلس می‌تواند پس از بررسی کامل برجام و در صورت رضایت بخش بودن مفاد آن، طرحی با عناوینی چون «حمایت مشروط از برجام» یا «مجوز مشروط اجرای برجام» تصویب کرده و امکان اجرای توافق هسته‌ای را با در نظر گرفتن برخی شروط، به دولت بدهد.

ذیل این طرح است که نمایندگان می‌توانند برای محکم کردن نقاط ضعف احتمالی برجام، برخی شروط را مطرح کنند. این مجوز حتی می‌تواند دارای اعتبار زمانی باشد و مجلس پس از پایان تاریخ انقضای مجوز و بررسی حسن اجرای توافق از سوی طرف مقابل، در صورت صلاحدید اقدام به تمدید آن کند.

۰۶:۴۰:۳۹ علی طیب‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، در پاسخ به این سوال که طی روزهای گذشته مدیرعامل صندوق توسعه ملی انتقاداتی نسبت به هزینه کرد پول‌های این صندوق توسط بانک مرکزی داشت، عنوان کرد: منظور مدیرعامل مربوط به دوره‌های قبل بوده و خود آقای صفدر حسینی گفته است که در دوره جدید از منابع صندوق توسعه ملی برداشت نشده است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تاکید کرد: هر آنچه از منابع صندوق توسعه ملی برداشت شده با حکم مقام معظم رهبری صورت گرفته است که این موضوع مربوط به اعتبار آب‌های مرزی می‌شود.

به گزارش فارس، طی روزهای گذشته مدیرعامل صندوق توسعه ملی در نشست اتاق بازرگانی نقدهای تندی نسبت به عملکرد بانک مرکزی در مورد منابع این صندوق داشت. البته پس از آن با ارایه توضیحاتی از صحبت‌های خود عقب‌نشینی کرده است.

۰۶:۴۰:۳۴ هوشنگ فلاحتیان در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس در پاسخ به این سؤال که این روزها بحث هایی در خصوص حضور آستان قدس در صنعت آب و برق مطرح است، نظر شما چیست؟ و آیا واگذاری مهاب قدس به آستان قدس نهایی شده گفت: بنا ندارم در این مقطع راجع به این موضوع اظهار‌نظر کنم، اما به‌صورت کلی می‌گویم اخیراً گشایش‌هایی در این زمینه ایجاد شده است و امیدوارم در طول ۳ ماه آینده تصمیمات مؤثر و راهگشایی در این خصوص گرفته شود.

فلاحتیان افزود: واقعیت این است که مسئول تأمین آب و برق مردم وزارت نیرو است.

معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی خاطرنشان کرد: اما اینکه با چه ساختاری و چه سیستمی باید این کار انجام شود، باید ملاحظات آن رعایت شود و موضوعاتی هم که در این خصوص مثل شرکت مپنا، شرکت‌های توزیع و سهامداران شرکت‌های آبفا و مهاب قدس مرتبط است، موضوعاتی است که خوشبختانه در سطح کلان نظام به جمع بندی رسیده‌اند و تدابیری جدید اندیشیده شده است که فکر می‌کنم تا ۳ ماه آینده برای این موضوع تصمیمات مؤثری و راهکار مناسبی گرفته خواهد شد.

۰۶:۳۷:۵۰ به نظر مثل دیروز بازار سرد و بی رمقی داریم

۰۶:۳۷:۰۰ سلام صبح شما عزیزان بخیر و شادی

اخبار بازار امروز ...(بخش اول)

آخرین تحلیل‌ها

بتاسهم را دنبال کنید

اخبار بازار امروز …(بخش اول)

روش‌های جایگزین پرداخت