۰۷:۵۰:۵۳ گروه بورس، همایون دارابی: تعدیل منفی شرکت‌ها و روزهای نزولی بازار سهام همچنان ادامه دارد به‌طوری که روز دوشنبه نیز معامله‌گران با این مسائل دست به گریبان بودند.

روز دوشنبه تعدیل‌های منفی شرکت‌هایی مانند پالایشگاه‌ها و حفاری شمال بازار را متاثر کرد؛ این در حالی بود که اعلام زیان بانک سرمایه در سه ماه نخست امسال نیز زنگ خطر وضعیت بانک‌ها را بیش از پیش به صدا درآورد. بانک سینا نیز در گزارش سه ماهه خود از کاهش ۳۰ درصدی سود خالص نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد.

در همین حال روز دوشنبه اگرچه بازار شاهد بازگشایی نماد پالایشگاه اصفهان و بانک ملت بود اما بورس به رغم همه وعده‌های داده شده شاهد تاخیر در بازگشایی نمادها است در سال گذشته و توام با تغییرات مدیریتی در بازار وعده داده شده بود که توقف نمادها به ۲۴ساعت محدود خواهد بود اما هنوز هم بازگشایی با تاخیر نمادها و همچنین عدم بازگشایی نمادهای بزرگی در گروه معدنی و پالایشگاهی بازار را با مشکل مواجه ساخته است. انتظار می‌رود با توجه به وضعیت بازارهای جهانی و مشکلات گذشته بازار ناشی از توقف‌های دراز مدت نمادها، تمهیدات لازم در رابطه با بازگشایی نمادهای متوقف صورت بگیرد.

در گروه بانکی روز دوشنبه نماد بانک ملت با کاهش ۱۰درصدی قیمت بازگشایی شد. در بازار روز دوشنبه در گروه تصفیه نفت پالایشگاه اصفهان بعد از افزایش سرمایه صد درصدی و تقسیم سود با بازدهی ۴درصدی به تابلو بازگشت شپنا در سه‌ماهه ۷۲ریال سود به ازای هر سهم ساخته است. در گروه خودرویی کمک فنر ایران جهت تعدیل EPS متوقف شد. خکمک گزارش سه ماهه خود را بابت هر سهم در سال جاری ۹۴ ریال زیان اعلام کرد؛ این در حالی است که در بودجه شرکت این مبلغ ۱۴ ریال سود به ازای هر سهم بود. خکمک طی سه ماه امسال نیز ۲۳ ریال زیان به ازای هر سهم محقق ساخت. در گروه پتروشیمی هیات مدیره هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس افزایش سرمایه ۱۰۱ درصدی از محل سود انباشته را اعلام کرده است.

در این رابطه هیات مدیره «فارس» بعد از تصویب در ۲۴ تیر سال جاری به تازگی اقدام به ارائه گزارش توجیهی کرده تا در صورت تایید و اخذ مجوز سازمان بورس سرمایه شرکت از ۲ هزار و ۴۷۸ میلیارد تومان به ۵ هزار میلیارد تومان برسد.

این تامین مالی قابل توجه از محل سود انباشته و به منظور جبران مخارج سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و بهبود ساختار مالی به منظور جلوگیری از خروج وجه نقد و سرمایه‌گذاری در طرح کود شیمیایی اوره هرمز عملیاتی خواهد شد.

براساس این گزارش، هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با ارزش روز ۷/ ۲۶ هزار میلیارد تومانی، بزرگ‌ترین‌ شرکت بورسی از لحاظ ارزش روز بازار سهام به‌شمار می‌رود و در صورت نهایی شدن افزایش سرمایه بیش از ۱۰۰ درصدی به دومین شرکت بزرگ بورس از لحاظ سرمایه اسمی تبدیل خواهد شد. این شرکت اولین سود سال مالی منتهی به ۳۱ خرداد ۹۵ را با ۱۲ درصد کاهش نسبت به سال مالی جاری، ۱۸۳۹ ریال پیش‌بینی کرده است.

در گروه تجهیزات حفاری شمال تعدیل منفی ۳۹درصدی را در سود خود اعلام کرده است این شرکت با اعلام ۴۷۴ریال سود در سه ماه ۱۸درصد آن را محقق کرده است. در این گروه آذراب با تقسیم سود در مجمع بازگشایی شد. در مجموع بازار روز دوشنبه همانند روزهای قبل بازار ضعیف و کم‌رمق بود. در این بازار شاخص با افت ۷۰واحدی معادل ۱۱/ ۰ درصد به رقم ۶۵هزار و ۹۰۳واحد رسید.

۰۷:۵۰:۳۳ حسن امیری، معاون اداره نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، در این خصوص توضیح داد: توقف و بازگشایی نماد معاملاتی شرکت‌ها وابسته به زمان انتشار اطلاعات مالی با اهمیت شرکت‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی در این زمینه داشته ضمن اینکه رویه بازگشایی نماد‌های معاملاتی به‌طور خودکار در سامانه‌های معاملاتی صورت می‌گیرد. وی با اذعان به اینکه سازمان بورس تمایلی برای طولانی شدن نماد معاملاتی شرکت‌ها در بازار سهام ندارد، عنوان کرد: تلاش می‌شود که توقف نماد معاملاتی حداکثر تا یک هفته به‌عنوان استراتژی سازمان بورس دنبال شود، مگر در شرایط خاص که بلافاصله سازمان بورس با ناشر وارد مکاتبه شده و دریافت اطلاعات مالی برای بازگشایی هر‌چه سریع‌تر نماد معاملاتی را پیگیری می‌کند، چرا که افزایش سطح نقد‌شوندگی سهام و در عین حال جلوگیری از بلوکه شدن دارایی سهامداران در طول مدت توقف نماد معاملاتی مد نظر متولی بازار سرمایه است.

این مقام مسوول با بیان اینکه هنوز برنامه‌ای برای توقف نماد معاملاتی شرکت‌های پتروشیمی و درخواست برای ارائه اطلاعات جدید وجود ندارد، گفت: آیین‌نامه تخفیف خوراک مجتمع‌های پتروشیمی از سوی وزارت نفت هنوز نهایی نیست، ضمن اینکه شرکت‌های پتروشیمی نیز درخواستی برای ارائه اطلاعات با اهمیت و به تبع آن توقف نماد معاملاتی به سازمان بورس نداشته‌اند.

وی درباره بازگشایی نمادهای معاملاتی متوقف در گروه بانکداری و پالایشی گفت: شرکت‌هایی که با توقف نماد معاملاتی خود مواجه هستند، در حال نهایی کردن اطلاعات عملکرد سه ماهه اول امسال یا تعدیل بودجه سالانه و ارسال آن به سازمان بورس هستند که به تدریج بازگشایی می‌شوند. بنابراین نماد معاملاتی بانک ملت روز دوشنبه بازگشایی شد و سایر نمادهای معاملاتی نیز در روزهای آینده بازگشایی می‌شوند. وی ادامه داد: در مورد بانک پاسارگاد هم به دلیل آنکه هنوز افزایش سرمایه این بانک به ثبت نرسیده به طولانی شدن توقف نماد معاملاتی آن انجامیده است.

همچنین گروه پالایشی نیز به دلیل آنکه برخی از نماد‌های حاضر در این گروه با تنفس مجمع سالانه خود مواجه شدند و در عین حال تلاقی این اتفاق با زمان ارائه گزارش‌های عملکردی سه ماهه اول امسال، نتوانستند بازگشایی شوند، هرچند که سازمان بورس معتقد است در این بازه نماد‌های معاملاتی می‌توانستند فعال شوند. با این همه از روز یکشنبه روند ارائه گزارش‌های عملکردی سه ماهه پالایشی‌ها به سامانه اطلاعات ناشران سازمان بورس آغاز شده که به محض دریافت به‌طور مستقیم در سامانه معاملات آماده بازگشایی می‌شوند.

امیری در برابر این پرسش که در صورت عدم پرداخت سود نقدی شرکت‌ها به سهامداران و طولانی شدن این موضوع چه راهکاری برای پیگیری حقوق سهامداران خرد وجود دارد، پاسخ داد: این افراد باید با سازمان بورس مکاتبه و مراجعه کنند تا دغدغه‌های آنها پیگیری شود. سازمان بورس در چارچوب قانونی که بر عهده دارد، از شرکت‌ها می‌خواهد بر اساس زمان بندی یا راهکارهایی که داده می‌شود، نسبت به تسویه مطالبات سهامداران و پرداخت سود نقدی اقدام کند.

وی تاکید کرد: البته باید این موضوع را نیز مدنظر قرار داد که ناشران نیز عنوان می‌کنند، عدم تکمیل اطلاعات سهامداری باعث شده تا سود پرداختی سهامدار با تاخیر مواجه باشد. با این همه سازمان بورس تلاش می‌کند ضمن تعامل با کانون نهادهای سرمایه‌گذاری راهکاری عملیاتی را برای موضوع کمبود نقدینگی شرکت‌ها تعریف کند یا در نهایت عدم پرداخت سود نقدی سهامدار را از طریق هیات داوری مطرح و پیگیری کنند.

۰۷:۵۰:۱۷ سازمان خصوصی‌سازی: مشاور رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی گفت: حتی یک ریال از واگذاری‌های سال ۹۳ در جهت رد دیون نبوده و مصوبه‌ای در این خصوص نیز برای امسال نداشته‌ایم.
به گزارش روابط عمومی سازمان خصوصی‌سازی؛ سید جعفر سبحانی با بیان اینکه در دولت قبل بخشی از واگذاری‌ها در جهت رد دیون انجام می‌شد، اظهار کرد: دولت تدبیر و امید در سال ۹۳ حتی یک ریال هم واگذاری برای رد دیون انجام نداده است.

مشاور رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی افزود: امسال نیز دولت مصوبه‌ای تحت عنوان رد دیون از طریق واگذاری نداشته است که این مساله هم به بخش خصوصی کمک و رقابت را بیشتر می‌کند و هم موجب کارکرد بهتر شرکت‌هایی که واگذار می‌شود خواهد شد.

وی با بیان اینکه تکیه به رد دیون موجب جلوگیری از ورود بخش خصوصی واقعی به گردونه واگذاری‌ها می‌شود، تصریح کرد: معمولا شرکتی که برای رفع بدهی رد دیون می‌شود به دست افراد غیرمتخصص سپرده شده و از طرفی به هیچ وجه روی این اقدام ناپسند نمی‌توان نام واگذاری و خصوصی‌سازی گذاشت.

سبحانی تاکید کرد: در دولت یازدهم برای رد دیون تحت عنوان واگذاری هیچ اقدامی صورت نگرفته و دولت می‌تواند درآمد حاصل از واگذاری به بخش خصوصی واقعی را برای رفع بدهی‌های خود استفاده کند. وی درخصوص تعهد بودجه‌ای سال ۹۴ سازمان خصوصی‌سازی گفت: تعهد بودجه‌ای از محل بودجه سال ۹۴ حدود ۱۸هزار میلیارد تومان است که تاکنون نزدیک به ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ میلیارد تومان به حساب خزانه واریز کرده‌ایم. مشاور رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی افزود: فصل مجامع در حال پایان است و از شهریور ماه واگذاری‌ها آغاز می‌شود که امیدواریم سال پررونقی در این خصوص پیش رو داشته باشیم. وی گفت: ۱۲۰ شرکت برای واگذاری باقی مانده که تلاش بر این است تا پایان سال این واگذاری‌ها صورت پذیرد.

۰۷:۴۹:۵۳ گروه بورس، حدیث موسوی: بازار سهام روز دوشنبه از شدت روند نزولی روزهای گذشته خود فاصله گرفت و در پایان معاملات با افت ۷۰واحدی شاخص کل برای دومین روز معاملاتی متوالی در کانال ۶۵ هزار واحدی نوسان کرد.

کندتر شدن روند نزولی بازار سهام در این روز موجب شد صنایع بورسی نیز نسبت به روزهای قبل با روند مثبت‌تری در تغییرات شاخص همراه شوند به‌طوری که از ۳۷ صنعت فعال در بازار سهام، ۱۳ گروه با رشد، ۳ گروه بدون تغییر و ۲۱ صنعت با افت رقم شاخص روبه‌رو شدند. روز دوشنبه بیشترین حجم و ارزش معاملات مربوط به گروه بانک و خودرو بود و صنعت ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و سپس بانک بیشترین ارزش مبادلات سهام را در این روز به خود اختصاص دادند.

«شپنا» بازگشایی شد
گروه فرآورده‌های نفتی روز دوشنبه به مدد رشد قیمت پالایش نفت اصفهان که در جریان معاملات این روز بورس بازگشایی شد، رشد ۹/ ۰ درصدی شاخص را تجربه کرد. در ۷روز کاری گذشته نیز شاخص این صنعت ۶/ ۰درصد رشد کرده است. پالایش نفت اصفهان نخستین شرکت پالایشی محسوب می‌شود که گزارش‌های سه ماهه خود را ارائه کرده است. این شرکت برای سال مالی۹۴ مبلغ ۴۲۰ ریال سود برای هر سهم پیش‌بینی کرده و طی سه ماه ۷۲ ریال معادل ۱۷ درصد آن را پوشش داده است. از طرفی میانگین نرخ نفت هر بشکه نیز در سه ماهه نخست سال ۵۸ دلار لحاظ شده است.

کارشناسان معتقدند قیمت نفت در گزارش سه ماهه این شرکت دست بالا لحاظ شده؛ چراکه هم‌اکنون بهای نفت اوپک زیر ۵۰ دلار است و بررسی‌ها نشان می‌دهد چشم‌انداز روند قیمتی این سبد نفتی در طول ماه‌های پیش رو کماکان کاهشی خواهد بود.

از سوی دیگر پالایشگاه تبریز نیز پیش‌بینی جدید سال جاری را براساس عملکرد سه ماهه و بعد از افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی ارائه کرد و آماده بازگشایی نماد در روز چهارشنبه یا هفته آینده شد. «شبریز» در شرایطی سود سال گذشته را با تعدیل منفی ۴۱ درصدی از ۳۷۲ به ۲۱۹ ریال کاهش داده بود که بعد از تقسیم سود ۲۲ ریالی در مجمع سالانه، سود جدید هر سهم سال ۹۴ را ۱۸۶ ریال پیش‌بینی و ۲۶ درصد معادل ۴۹ ریال از این سود را در سه ماه اول محقق کرد.

به هر طریق به نظر می‌رسد اطلاعات سایر پالایشگاه‌ها نیز در روزهای آینده منتشر شود. در این میان مجمع نوبت دوم پالایشگاه بندرعباس به دلیل درخواست سازمان تامین اجتماعی (سهامدار عمده) و سهامداران جزء مبنی بر بررسی بیشتر صورت‌های مالی و همچنین طبق ماده ۱۵۰ اصلاحی قانون تجارت به تنفس کشیده و قرار است مجمع دیگری در تاریخ ۲۸ مرداد در بندرعباس برگزار شود.
دوشنبه در میان نمادهای فعال گروه پالایشی‌، بیشترین افزایش قیمت به شپنا با ۵/ ۳ درصد رشد مربوط بود. پالایش نفت اصفهان در این صنعت در صدر بیشترین حجم و ارزش معاملات نیز قرار داشت. ۸۱ درصد از فروش سهام شپنا و ۵۸ درصد از خرید آن توسط حقیقی‌ها در بورس صورت گرفت.

تداوم توقف نماد معاملاتی سنگ‌آهنی‌ها
صنعت استخراج کانه‌های فلزی کماکان به روزهای نزولی خود ادامه می‌دهد. این گروه روز دوشنبه ۰۲/ ۰ درصد و از ابتدای سال با زیان ۳/ ۱۴ درصدی همراه شده است. افت شدید قیمت‌ محصولات معدنی در سطح بازارهای جهانی، رکود تقاضا و تداوم ابهامات و چالش‌های سنگ‌آهنی‌ها در پی دخالت‌های دستوری دولت در روند قیمت‌گذاری محصولات این شرکت‌ها موجب شده سهامداران این گروه روزهای معاملاتی کم تحرک و زیان‌آوری را در بازار سهام تجربه کنند.

وزارت صنعت، معدن و تجارت حدود یک ماه پیش در بخشنامه‌ای شرکت‌های چادرملو، گل‌گهر و سنگ‌آهن مرکزی را ملزم به حمایت از فولادسازان داخلی از طریق کاهش قیمت گندله و کنسانتره تولید خود کرد. بر این اساس قیمت فروش گندله آهن ۶۶ درصدی در سال جاری برای مصرف واحدهای فولادی کشور معادل ۲۰ درصد قیمت شمش فولاد خوزستان تعیین شد.

این درحالی است که تاکنون شرکت‌های سنگ‌آهنی، نرخ گندله را بر اساس ۲۳ درصد شمش فولاد خوزستان به فروش می‌رساندند. در پی اعلام این مصوبه نمادهای کگل، کچاد و ومعادن برای بررسی اثر این مصوبه روی صورت‌های مالی متوقف شدند و اعتراض زیادی از سوی سهامداران سنگ‌آهنی برای لغو این مصوبه‌صورت گرفت. بر این اساس هفته قبل رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار رسیدگی به مشکلات صنعت سنگ آهن به‌عنوان دارندگان ۷ درصد از ارزش بازار سرمایه را خواستار شد. محمد فطانت با ابراز خرسندی از اظهارات رئیس هیات عامل ایمیدرو مبنی بر تجدید نظر مجدد در ابلاغیه اخیر بخشنامه وزارت صنعت گفت: امیدواریم که این وزارتخانه ضمن لغو بخشنامه اخیر، پروانه بهره برداری دوقلوهای سنگ‌آهنی را نیز به آنها بازگرداند تا سهامداران این شرکت‌ها دچار خسران و زیان نشوند. دوشنبه «کروی» با رشد ۵۸/ ۰ درصدی قیمت، بیشترین حجم و ارزش معاملات را نیز به خود اختصاص داد.

کاهش ۷۰ درصدی فعالیت انبوه‌سازان در ۲ سال اخیر
گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات افت ۱۹/ ۰ درصدی شاخص را در روز دوشنبه تجربه کرد. از میان نمادهای فعال این صنعت تنها ۳ شرکت با رشد قیمت تا سطح ۸/ ۴ درصد روبه‌رو شدند و ۱۰ نماد ریزش قیمت را طی این روز تجربه کردند. بیشترین حجم و ارزش مبادلات صنعت انبوه‌سازی نیز در اختیار «ثشاهد» بود. ضمن اینکه ۷۹ درصد از فروش سهام سرمایه‌گذاری شاهد توسط سهامداران حقوقی و ۹۶ درصد از خرید آن توسط حقیقی‌ها صورت گرفت.

به گفته کارشناسان، مهم‌ترین‌ چالش‌های شرکت‌های انبوه‌سازی در سطح خرد مربوط به ابهام در صورت‌های مالی و نحوه تقسیم سود شرکت‌های این گروه و در سطح کلان مربوط به رکود فعالیت‌های ساختمان‌سازی، مشکلات مربوط به تامین مالی پروژه‌های مسکن مهر و بحث نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده است.

در این میان صحبت‌های رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان درخصوص رکود فعالیت‌های انبوه‌سازی در کشور قابل تامل است. جمشید برزگر با بیان اینکه در سه سال اخیر هیچ پروژه جدیدی توسط انبوه‌سازان در کشور شروع نشده گفته است: در دو سال اخیر ۷۰ درصد فعالیت انبوه‌سازان کاهش یافته است. جمشید برزگر با بیان اینکه توجه به این‌ بخش لازم است، بیان کرد: واحدهای تولید بخش مسکن در آستانه ورشکستگی قرار دارند و برخی از آنها ورشکسته شده‌اند. وی با اشاره به ارسال پیشنهادهایی به رئیس کل بانک مرکزی، یادآور شد: در صورت موافقت با این پیشنهادها که پرداخت ۱۲۰ میلیون تومان وام ساخت برای تهران است، علاوه بر رونق ساخت و ساز شاهد متعادل شدن قیمت‌ها نیز خواهیم بود.

۰۷:۴۹:۳۱ گروه بورس- مهرنوش سلوکی: اشتیاق برای سرمایه‌گذاری در بورس تهران طی چندسال گذشته افزایش یافته است. این را آمار‌های سامانه «سمات» نشان می‌دهد که از سال ۹۰ تا‌کنون تعداد کد‌های سهامداری بیش از دو برابر (۱۰۰درصد رشد) شده است.

در این بین حضور سهامداران خرد تاثیرات متفاوتی در بازار داشته و در حالت خوش‌بینی افزایش نقدینگی و حالت بالعکس افزایش«موج‌سواری‌ها» را به همراه داشته است. در این بین بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نیز نشان می‌دهد، طی این سال‌ها سردرگمی‌ها برای سهامداران نیز بسیار زیاد شده تا جایی که اثر آن را به خوبی می‌توان در نوسان‌های شاخص این روزها حس کرد. همچنین در ادامه این بررسی‌ها، سه عامل درخصوص ریشه‌های این سردرگمی نیز مطرح می‌شود که می‌توان به تحلیل‌پذیری پایین بازار سرمایه، عدم دانش کافی میان بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد و وجود ابهامات در بسیاری از صنایع و مشکلات در بحث اقتصاد کلان اشاره کرد.

سه فرکانس برای سردرگمی
مدت‌ها است در بازار سهام، سرمایه‌گذاران زیادی، به ویژه حقیقی‌ها وارد شده‌اند (تعداد کدهای سهامداری از سال ۹۰ تا‌کنون بیش از دو برابر شده است). هرچند حضور این نوع سهامداران موجب رونق بیشتر بازار سهام و افزایش عمق این بازار شده است، اما در برخی موارد نیز اثرات هیجانی بر بازار داشته‌اند. یکی از معضلاتی که بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاران دارند، سردرگمی آنها پس از ورود به بازار سهام است.

این موضوع سبب شده است عمده آنها بر‌اساس اخبار و شایعات اقدام به خرید و فروش کنند یا به اصطلاح «موج‌سواری» در میان آنها شکل گرفته است. در این بین، بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد بخش مهمی از این سردرگمی می‌تواند به دلیل تحلیل‌پذیری پایین بازار سهام باشد؛ به‌طوری که در نظرسنجی‌های قبلی در این بازار مشاهده می‌شود نه تنها سهامداران و معامله‌گران خرد بازار، بلکه کارشناسان نیز قادر به پیش‌بینی درستی از وضعیت بورس تهران نبودند (بولتن بازار سهام منتشرشده توسط مرکز مطالعات بازار دنیای اقتصاد در سال گذشته بر این امر تاکید می‌کند).

همچنین دومین مساله‌ای که می‌تواند موجب سردرگمی سهامداران شود، بحث عدم شناخت کافی از این بازار است. به عبارت دقیق‌تر، در بسیاری از مواقع، سهامداران حتی بنیادی‌ترین مفاهیم ورود به بازار سهام، مثلا داشتن نگاه بلندمدت را در نظر نمی‌گیرند. حتی در بسیاری از مواقع دیده شده که سهامداران نمی‌توانند در انتخاب یک سبد مناسب دقت کافی داشته باشند و همین امر باعث زیان‌دهی این افراد در بلند‌مدت می‌شود.

سومین نکته اما، به نگرانی از وضعیت اقتصاد کشور مربوط می‌شود. عدم تعیین نرخ خوراک، وضعیت مبهم پالایشگاه‌ها به علت اختلافات با شرکت پالایش و پخش، ابهامات گروه سنگ آهنی، عدم تعیین قیمت خودرو، قیمت‌گذاری سیمانی‌ها و… بسیاری از عوامل مزبور هستند که باعث می‌شود نگرانی نسبت به سرمایه‌گذاری‌ها افزایش یابد. همچنین، مذاکرات هسته‌ای نیز از دیگر مصادیق غیراقتصادی است که سردرگمی سهامداران را تشدید می‌کرد. اکنون با توجه به حل شدن تقریبی بحث‌های غیراقتصادی، به نظر می‌رسد مسائل اقتصاد و تصمیمات دولتی است که در این بین بر روند بازار سرمایه نقش دارد.

سوق حقیقی‌ها به سوی سبد‌ها
همچنین در ادامه شاهین شایان‌آرانی، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه بیان کرد: حضور حقیقی‌ها باید مثبت تلقی شود، به عبارتی وقتی طیف خریدار‌ها وسیع می‌شود به این معنی است که بورس و اقتصاد از مقبولیت برخوردار است. اینها به‌عنوان یک پدیده مثبت و به‌عنوان یک ارزش در یک اقتصاد تلقی می‌شوند. از سوی دیگر ورود این افراد باید با شرط و شروط خاص باشد که اگر رعایت نشود این امکان را به‌وجود می‌آورد که این پدیده مثبت به یک حرکت منفی تبدیل شود. وی همچنین در ادامه و در پاسخ به تحلیل‌ناپذیری بازار بیان کرد: به نظر می‌رسد بازار سرمایه دارای تحلیل‌های خوبی است و تحلیل کردن آن خیلی سخت به نظر نمی‌رسد. این بازار نه بورس نیویورک و نه بورس لندن است که به‌عنوان مثال از میان ۱۰ شرکت دارویی که هرکدام سیاست‌های خود را دارند یکی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنیم.

برخلاف روند آنها به نظر می‌رسد در بورس تهران تحلیل‌ها خیلی ساده‌تر است اما چیزی که این روند را متفاوت می‌کند این است که هیچ تحلیلگری اطلاعاتش را به‌صورت رایگان در اختیار شخصی دیگر قرار نمی‌دهد. معمولا سهامداران خرد به دلیل درآمد پایین‌تر نمی‌توانند هزینه این تحلیل‌ها را پرداخت کنند و اکثرا از آنها استفاده نمی‌کنند.

وی همچنین درخصوص دانش و آگاهی سهامداران نیز بیان کرد: در خیلی از نقاط دنیا سهامداران خرد، این الزام را دارند که به‌طور غیر‌مستقیم و به‌وسیله شرکت‌های سرمایه‌گذاری وارد شوند؛ زیرا خرید مستقیم سهام یک شرکت، به آن معنی است که سرمایه‌گذار توان تحلیل شرایط آن شرکت را دارد. این کارشناس ارشد اقتصادی درخصوص نگاه کوتاه‌مدت سهامداران خرد نیز بیان کرد: بازار سرمایه به‌طور کلی توام با ریسک و مخاطرات است.

این به‌عنوان اولین مورد است که هر سرمایه‌گذار خرد باید آن را بداند و باید بپذیرد که اگر می‌خواهد در مقابل این ریسک یا نوسان‌های مقطعی خود را پوشش دهد باید رویکرد بلند‌مدت داشته باشد.شایان‌آرانی در پاسخ به سوالی درخصوص تصمیات دولتی و تدابیر دولت درخصوص بازار سرمایه گفت: دولت در شرایط فعلی کماکان در فرآیند تحریم به‌سر می‌برد. خوراک پتروشیمی‌ها همچنان مشخص نیست این یک نگرانی بجایی است که میان سهامداران وجود دارد. معنی این امر این است که یک ریسک جدی مشمول حال سهامدارانی که در پتروشیمی هستند می‌شود و خریداران سهام هم باید به این توجه ویژه‌ای داشته باشند.

در مورد دیگر صنایع نیز همین بحث‌ها مطرح است. وی افزود: دولت‌ها به‌عنوان نهاد‌های حاکمیتی تصمیماتی می‌گیرند که تبعات آن در بورس خودش را نشان می‌دهد. اما به‌طور کلی نوسان ذات بازار است، از بحث پتروشیمی‌ها و معادن که بگذریم در سال‌های آینده همچنان این ابهامات از سوی دولت باز تکرار می‌شود و ممکن است بازار را با حالتی اینچنینی مواجه سازد. وی در پایان گفت: به‌طور کلی اقتصاد در حال رکود است و تمام صنایع و شرکت‌های فعال در این اقتصاد دچار چالش‌های جدی هستند.در این فضا، در حدود ۶ ماه یا بیشتر طول می‌کشد تا اثر منفی تحریم‌ها کم شود. درفضای کنونی انتظار تصمیم آنی از دولت درست نیست.اما به نظر می‌رسد سیاست‌های کلی دولت درخصوص تورم و نرخ رشد درست است و جهت درستی دارد.

تحلیلگران درون مرزی غافل از خارج
بهنام بهزاد‌فر؛ مدیر امور اعضای کارگزاران در این خصوص به «دنیای اقتصاد» گفت: روند چند ماه گذشته بازار نشان می‌دهد که رفتار حقیقی‌ها و حقوقی‌ها دور از انتظار بوده و این موج سواری‌ها در عملکرد هر دو گروه دیده شده است. اما درخصوص تحلیل‌پذیری‌ها در بازار و اظهاراتی مبنی بر عدم توجه به تحلیل‌ها در بازار این کارشناس بیان کرد: اینکه گفته می‌شود تحلیل صحیح در بازار وجود ندارد دو دلیل عمده می‌تواند داشته باشد.در چند سال اخیر به کرات دیده شده که بازار ما به شدت به مسائل و اخبار داخلی گره خورده است. به‌عنوان مثال صحبت‌های یک وزیر درخصوص مسائل کلان اقتصادی یا یک صنعت خاص، می‌توانست سود‌های شرکت‌ها را با تغییر ات بسیاری روبه‌رو‌ کند.

درخصوص نرخ خوراک نیز افزایش قیمت آن باعث شد بسیاری از تحلیلگران سود پتروشیمی را زودتر از تغییرات آن پیش‌بینی کنند. همین روند باعث شد تا تحلیلگران از سال‌های ۸۹ تا ۹۲ توجه خود را از بازار‌های جهانی کم و تحلیل‌های خود را مختص به امور داخلی کنند. وی در ادامه افزود: اما از سال گذشته و با تغییرات در نرخ نفت جهانی و بسیاری از کالاهای مهم، بورس و بازار‌های اقتصادی دیگر وابستگی خود را به اقتصاد جهانی بیشتر نشان دادند. نفت از ۱۱۰ دلار به حدود ۵۰ دلار و حتی کمتر رسید، فلزات اساسی مانند روی و مس و کاهش تدریجی GDP از مسائلی بود که بسیاری از تحلیلگران قادر به بررسی‌های اساسی آن نبودند.

به عبارت دیگر، آنها قادر به ارائه تحلیلی دقیق از مسائل بین‌المللی نبودند و همین باعث شد بازار کم‌کم به سمت تحلیل‌ناپذیری سوق پیدا کند.وی همچنین دومین عامل درخصوص تحلیل‌ناپذیری بازار را حمایت‌های مثبت تحلیلگران از شاخص دانست و گفت: با صعود‌های مکرر شاخص در سال ۹۲، عمده تحلیلگران آینده بازار را مثبت می‌دانستند و به منفی شدن آن واکنش نشان می‌دادند، به عبارت دیگر مقاومت در برابر کاهش بیشتر شاخص زیاد بود و تحلیلگران حتی سطح ۶۰ هزار واحدی فعلی را در پیش‌بینی‌های خود نداشتند. همین امر باعث شد تا بسیاری از تحلیل‌ها با اشتباهات زیادی همراه باشد.

بهزاد‌فر همچنین در ادامه بیان کرد: به نظر می‌رسد بازار در حالت کنونی تحلیل‌پذیر و نسبت به گذشته تغییر جهت داده است، از تاریخ ۲۳ تیر تاکنون که بسیاری انتظار افزایش رقم شاخص را داشتند؛ تحلیلگر‌ها بر اساس گزارش شرکت‌ها و افت قیمت نفت و کالاهای جهانی شرایط خوبی را برای بازار سهام پیش‌بینی نمی‌کردند.

مدیر امور اعضای کارگزاران درخصوص عدم شناخت واقعی بازار از سوی سهامداران که به‌عنوان دومین عامل درخصوص سردرگمی بازار مطرح است، نیز بیان کرد: برخلاف نظراتی که وجود دارد این عدم شناخت کافی در دو گروه حقیقی و حقوقی به وضوح مشاهده می‌شود که این امر مختص به بازار سهام نیست و در تمام بازار‌های موازی ورود بسیاری از افراد بدون آگاهی و شناخت به بازار است. اما تفاوت در این است که در بازار‌های دنیا بسیاری از این سهامداران در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبد‌ها سرمایه‌گذاری‌های خود را انجام می‌دهند که متاسفانه این امر دربازار ایران نهادینه نشده است. سهامداران حقیقی اصرار بر این موضوع دارند که خودشان خرید و فروش‌های خود را انجام دهند که متاسفانه پشت این سرمایه‌گذاری‌ها هیچ دانشی یافت نمی‌شود و منجر به بیراهه رفتن بازار می‌شود.

راهکارهای دانش افزایی
این کارشناس در ادامه به ارائه چند راهکار برای افزایش دانش سرمایه‌گذاران دربازار اشاره کرد: ورود ابزار‌های نوین مالی به کشور از مواردی است که می‌تواند در بلند‌مدت کمک بسیاری به سهامداران بکند. این ابزار‌ها کمک می‌کند که سرمایه‌گذاران زمانی که سهم‌ها و شاخص‌ها نیز با افت روبه‌رو‌ باشد، بتوانند سودآوری داشته باشند، از سوی دیگر آموزش سهامداران و افزایش دانش بازیگران حقیقی و حقوقی بسیار موثر است.

وی سومین عامل درخصوص راهنمایی سرمایه‌گذاران بازار را حضور پرقدرت صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبد‌ها دانست و گفت: این نهاد‌ها می‌توانند راهنمای بسیار خوبی برای انتخاب سهم سرمایه‌گذاران باشند. در بلند مدت راهکارهای انتخاب یک سبد مناسب را به سرمایه‌گذاران خرد بازار نشان دهند.

درخصوص اینکه گفته می‌شود ابهامات در روند صنایع، سردرگمی زیادی را در بازار به‌وجود آورده است نیز بهزاد‌فر بیان کرد: این ابهامات از گذشته همراه بازار سرمایه بوده و شاخص را دستخوش تغییرات جدی قرار داده است. باید توجه کرد تصمیماتی که دولت می‌گیرد با دیدی بلند‌مدت است و با فرضیاتی صورت می‌گیرد که در کل اقتصاد کشور منطقی است.

ممکن است این تصمیم به ضرر بازار سرمایه باشد اما در این بین هیچ نهادی موظف نیست تا روند بالا رفتن شاخص را تنها مد نظر داشته باشد. درخصوص نرخ سود سپرده بانک‌ها و در بررسی‌‌هایی که انجام شد این نکته را به‌ راحتی می‌توان متوجه شد که پشت تصمیم دولت و بانک مرکزی دلایل بسیار منطقی وجود دارد، اما ممکن است این تصمیم در بازار سرمایه بازخورد قابل توجهی نداشته باشد.

در حال حاضر دیده می‌شود که یکسری از صنایع ابهام‌زدایی می‌شوند، شرکت‌های پالایشگاهی در حال ارائه صورت‌های مالی خود هستند اما در مقابل شرکت‌های بانکی کماکان با ابهامات زیادی همراه است. به‌طور کلی بازار‌ها در تمام جهان با ابهام روبه‌رو‌ هستند و ابهامات در صنایع آنها نیز دیده می‌شود و به نظر می‌رسد که این روند عادی است و نباید انتظار تصمیمی یک طرفه از دولت داشت.

۰۷:۴۹:۱۸ محمدحسین بابالو: کاهش آرام قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا باعث شد تا کاهش نرخ در بازار داخلی ادامه یابد هرچند که افزایش قیمت دلار بخشی از افت نرخ‌های پایه را محدود ساخت. با توجه به بهبود فعالیت‌های تولیدی و بازگشت خریداران می‌توان به افزایش حجم معاملات در بورس و بازار و انسجام بیشتر معاملات پلیمرها امیدوار بود.

قیمت‌های پایه محصولات پلیمری در روزهای اخیر با کاهش قیمت‌های محدودی اعلام شد هر چند که بهای جهانی محصولات پتروشیمی افت بیشتری داشت. دلیل این رخداد نیز افزایش قیمت دلار در بازار داخلی بود که از ۳۲۳۷ تومان به ۳۳۱۴ تومان افزایش یافت و این یعنی رشد ۳۷/ ۲ درصدی که سیگنال مهمی را به نرخ‌های پایه تزریق کرد. این وضعیت یعنی کاهش قیمت‌های پایه را می‌توان یک سیگنال مهم برای بازار برشمرد، زیرا از یکسو جذابیت خرید را افزایش داده و از سوی دیگر در کنار روند کاهشی و فعلی قیمت دلار، جذابیت صادرات را تقلیل می‌دهد که برآیند این موارد برابر با افزایش حجم عرضه‌ها در بورس و بازار خواهد بود.

با توجه به این موارد می‌توان روز جاری و روزهای پیش رو را زمان مطلوبی برای خرید برآورد کرد بنابراین بالا ماندن حجم معامله پلیمرها در بورس کالا را می‌توان انتظار داشت هر چند که این رشد نسبت به هفته‌های اخیر شاید چندان قابل توجه نباشد. در هر حال ثبت یک روز تعطیلی و انتظار بازار برای اعلام قیمت‌های پایه جدید مواردی بود که جذابیت خرید را کاهش داده بود.

در بازار داخلی و به تبعیت از وضعیت و قیمت‌های پایه در بورس کالا، مدتی است که نرخ این محصولات در مسیر کاهش آرامی بوده هرچند که چند جهش شاید بی‌دلیل قیمت‌ها را نیز شاهد بودیم، ولی باز هم در مسیر تعدیل قرار گرفت. رشد غیرمنتظره قیمت دلار، وقفه در تحویل برخی کالاها در شرایطی که موجودی انبارها پایین بود، ورود چند تقاضای مهم و معتبر در بازار مخصوصا برای گریدهای سنگین و لوله، بروز برخی شایعات و گمانه‌زنی‌ها و همچنین تغییر مسیر تولید در صنایع پایین دستی در جهت بهبود مواردی بود که در سرنوشت بازار در روزهای اخیر تاثیر بسیاری داشت. با توجه به کاهش محدود قیمت‌های پایه به نظر می‌رسد این روند نزولی و آرام نرخ‌ها باز هم ادامه یابد که به مثابه فرش قرمزی برای خریداران در بورس و بازار ایفای نقش می‌کند.

از سوی دیگر هنوز پتانسیل کاهش بیشتر قیمت‌ها مخصوصا در شهریورماه وجود دارد بنابراین خرید با هدف سفته بازی یا حتی واسطه‌گری چندان هم جذابیت بالایی نداشته بنابراین باید درخصوص خریدهای پرحجم جانب احتیاط را رعایت کرد.

نکته دیگر در تعیین جهت‌گیری بازار بروز برخی شایعات از وقفه عرضه بعضی تولیدکنندگان است. مدتی است که شایعات و شنیده‌های بسیاری از تعویق، توقف یا وقفه در عرضه یا تحویل برخی کالاها به‌صورت رسمی و غیررسمی منتشر شده اما تاثیر آنها در بازار موقتی بوده است. واقعیت آن است که هم اکنون تعداد تولیدکنندگان در بورس و بازار افزایش یافته تا جایی که به حالت رقابتی تبدیل شده است. این در حالی است که برخی از شرکت‌ها که در بازار داخلی توان فروش محصولات خود را ندارند به صادرات روی آورده‌اند زیرا هم جذابیت صادرات کاهش یافته و هم فروش نقدی در بازار داخلی برای گذار به دوران پساتحریم بسیار پراهمیت جلوه می‌کند زیرا بازاری دائمی و قابل اعتماد است.

از سوی دیگر هر چه می‌گذرد حجم و جذابیت بازارهای صادراتی به مرور محدود شده و دیگر همچون گذشته، صادرات کعبه آمال شرکت‌های پتروشیمی نیست. این موارد باعث شده تا بازار داخلی با عرضه‌های بیشتری رو به رو باشد و حتی اگر یک شرکت خاص به هر دلیل عرضه یا تحویل کالاهای خود را محدود ساخت، شرکت‌ها و حتی افراد و تجار دیگر به سرعت جای آن را در بازار خواهند گرفت. نکته دیگر شرایط فنی مواد اولیه است. هر چه می‌گذرد تکنولوژی‌های تولید در صنایع پایین دستی تکمیل شده و با مواد اولیه‌ای با دامنه‌های مختلف می‌تواند تولید کرده هر چند که در برخی از ماشین‌آلات دقیقا عکس این مطلب را شاهد هستیم.

تمامی این موارد در کنار رقابت کلی در بازار وضعیتی را پیش آورده که انحصار برخی از تولیدکنندگان با شکست رو‌به‌رو شده است. خروجی این موارد عدم جهش قیمت‌ها در طولانی مدت برای یک گرید خاص است، بنابراین نباید به شایعاتی که می‌تواند قیمت‌ها را فقط در چند روز خاص افزایش دهد چندان هم توجه داشت. در بازارهای جهانی قیمت نفت پس از کاهش شدید آن در مسیر افزایش بسیار آرامی قرار گرفته تا جایی که قیمت نفت برنت بازهم به بالای ۵۰ دلار در هر بشکه رشد کرده ولی مشخص نیست که آیا این بهبود موقتی است یا نه. هر چند که داده‌های بنیادین بازار از وضعیت وخیم بازار نفت حکایت دارد.

با توجه به این وضعیت به نظر می‌رسد که روند کاهش قیمت پلیمرها در بازارهای جهانی باز هم ادامه یابد، بنابراین سیگنال مهمی برای ادامه کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی ایران به شمار خواهد آمد. نکته دیگر افت نرخ دلار است که انتظار داریم تا هیجانات پیشین تخلیه شده و ثبات و کاهش قیمت‌ها باز هم میهمان بازار ارز باشد. با توجه به گمانه‌زنی‌ها از ایجاد بورس نقدی و آتی ارز، ممکن است برخی رفتارهای هیجانی باز هم تجربه شود، ولی وضعیت کلی از کاهش قیمت‌ها حکایت دارد اما شنیده‌ها حکایت از آن دارد که شکسته شدن کف ۳۳۰۰ تومان برای دلار هنوز در دستور کار بانک مرکزی قرار ندارد.

در هر حال اغلب فعالان بازار معتقد هستند که قیمت‌ها باز هم جای کاهش بیشتری دارد ولی نظرات درخصوص شدت و ضعف افت پیش روی نرخ‌ها متفاوت است. یکی از مهم‌ترین‌ دلایل این اختلاف نظرها دورنمای قیمت دلار است چون برخی به افزایش و برخی دیگر به کاهش این نرخ معتقد هستند. در هر حال و در صورت افزایش بیشتر قیمت دلار، باز هم کاهش قیمت‌های جهانی باعث خواهد شد که رشد نرخ ارز خنثی شود و باز هم قیمت‌ها کاهش یابد.

به‌عنوان مثال به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی انجمن ملی پلاستیک، سید‌جواد موسوی از کارشناسان بازار پلیمرها معتقد است که نرخ دلار مبنای قیمت‌های نیمه دوم مرداد ماه باید به مراتب بیشتر از نیمه اول باشد (حدود یک تا یک و نیم درصد بیشتر از حالت فعلی) و به این معنی است که افزایش نرخ دلار چیزی در حدود یک درصد از افت قیمت‌ها در بازارهای جهانی را خنثی می‌کند، ولی با توجه به افت قیمت‌های جهانی، این قیمت‌ها بسته به نوع گرید چیزی بین ۲ درصد در گرید تزریقی تا ۱۳ درصد در مورد گرید پلی‌پروپیلن نساجی به نسبت قیمت‌های صادراتی مجتمع‌ها بالاتر هستند. سایر گروه‌ها هم در این بازه قرار می‌گیرند که باید به زودی شاهد افت نرخ در اکثر کالاها باشیم.

البته در مورد گروه پی‌وی‌سی شرایط فرق می‌کند و این گروه ظرفیت این را دارد که با توجه به نرخ دلار فعلی با افزایش اندکی مواجه شود.
از طرف دیگر قیمت کالاهایی چون پلی‌پروپیلن گرید نساجی و شیمیایی، پلی‌اتیلن سبک خطی و فیلم، سنگین فیلم و بادی، باید در آینده کاهش چشمگیری پیدا کنند، البته سایر گریدها چون استایرن‌ها به احتمال زیاد با افت قیمتی مواجه خواهند شد، شاید این کاهش نرخ کمتر از گریدهای مطرح شده باشد.

۰۷:۴۹:۰۱ گروه بنگاه‌ها: مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو گفت: کاهش قیمت گندله تاثیری در کاهش هزینه‌های فولادی‌ها ندارد و آنها تنها به دنبال این هستند که کاهش سود خود را از طریق کاهش دادن سود شرکت‌های سنگ‌آهنی جبران کنند که این پذیرفتنی نیست.

محمود نوریان در نشستی خبری با اشاره به شرایط نا‌مطلوب صنعت سنگ‌آهن کشور گفت: در حال حاضر با دو معضل رکود داخلی و تحریم‌های خارجی مواجهیم که البته از نظر ما مشکلات داخلی به مراتب شدیدتر از تحریم‌های خارجی است هرچند هنوز این توافق تاثیری در اقتصاد کشور نداشته اما وظیفه خود می‌دانیم از تیم مذاکره‌‌کننده هسته‌ای کشور که توانستند توافق اخیر را رقم بزنند تشکر و قدردانی کنیم. وی با بیان اینکه شرکت چادرملو به رغم مشکلات به وجود آمده تلاش کرده و توانسته اهداف خود را نیز محقق و به تعهداتش عمل کند، افزود: چادرملو در حالی توانسته به تعهدات خود عمل کند که به ویژه از سال ۱۳۹۲ با مصوبه مجلس درخصوص بهره مالکانه دچار مشکلات زیادی شد و سهامداران این شرکت نیز دچار خسران شدند، اما خوشبختانه در این دوران سخت توانستیم به اجرای طرح‌های توسعه خود ادامه دهیم.

نوریان با بیان اینکه برخی فولادسازان صددرصد بخش خصوصی که به‌صورت خانوادگی اداره می‌شوند به دنبال سودجویی بیشتر هستند، گفت: این فولادسازان به جای استفاده از آهن اسفنجی باید از آهن قراضه استفاده می‌کردند که چون الان آهن قراضه گران شده است رو به استفاده از آهن اسفنجی آورده‌اند و به همین دلیل فشار آورده‌اند تا قیمت آهن اسفنجی را پایین بیاورند که البته شرکت‌های معدنی با این فشارها به شدت مخالفند.

مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو اضافه کرد: ابلاغیه اخیر، عملا خصوصی‌سازی در صنعت سنگ‌آهن و فولاد کشور را زیر سوال می‌برد. ما به‌عنوان شرکت‌های سنگ‌آهنی اگر لازم باشد حتما در جای خود به فولادسازان کمک می‌کنیم اما اینکه قرار باشد با دستور، قیمت خود را پایین بیاوریم به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست. ما اعتقاد داریم ۳ درصد کاهش در قیمت گندله هیچ مشکلی را از فولادسازان حل نخواهد کرد. دولت می‌تواند برای حمایت از فولادسازان به‌جای اینکه از بخش خصوصی هزینه کند و از سود این بخش به فولادسازان بپردازد در زمینه‌هایی مانند انرژی، تخفیفاتی را به فولادسازان ارائه دهد. اما اینکه از یک بخش خصوصی گرفته شده و در جیب بخش خصوصی دیگری گذاشته شود اقدام درستی نیست.

مخالفت هیات مدیره شرکت‌ها با ابلاغیه

نوریان تصریح کرد: کاهش ۳ درصدی قیمت گندله به ما ابلاغ شده اما ما موافق آن نیستیم و ضمن اینکه این موضوع باید در هیات مدیره شرکت مطرح شود و هیات مدیره درباره آن تصمیم‌گیری کند و اگر تصویب شد، اجرایی شود.

وی افزود: نکته جالب اینجاست که اگر قیمت گندله را پایین بیاوریم میزان حق انتفاع به همان نسبت پایین نمی‌آید. در واقع این وسط دولت هیچ ضرری نمی‌کند و هیچ پولی هم از جیبش پرداخت نمی‌کند بلکه تنها باید ما و سهامداران‌مان ضرر کنیم. نوریان تاکید کرد: یکی از وظایف قانونی ما حمایت از سرمایه‌های سهامداران است، قرار نیست با هر دستوری بلافاصله موافقت کنیم، چگونه است دولت در پی تقویت بازار سرمایه است اما با تصمیمات مغایر با این گفته‌ها، عملا منافع سهامداران را به مخاطره می‌اندازد، آنگاه انتظار رونق بازار را دارد.

وی گفت: اینکه ما ۵/ ۱۰ میلیون تن کنسانتره تولید می‌کنیم و بهره‌وری تولید چادرملو بالاست، به خاطر هنر مدیریتی شرکت است و اینکه شرکت‌های دولتی دیگر این هنر را ندارند به ما ارتباطی ندارد. سود ما که نباید با این عملکرد با این شرکت‌ها یکی باشد. دنیا دنیای رقابت است و هر شرکتی بتواند با هنر مدیریتی هزینه‌های خود را کنترل کرده و بهره‌ور باشد، موفق خواهد بود. وی در عین حال گفت: سود فعلی چادرملو نیز حاصل اجرای طرح‌های متعدد توسعه‌ای در این شرکت است و اگر این طرح‌ها هم اجرا نمی‌شدند امروز چادرملو هیچ سودی نداشت.

نوریان تاکید کرد: هیچ‌کس جز اداره دارایی حق ندارد در سود ما به‌عنوان یک شرکت بخش خصوصی شریک شود. مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو افزود: نکته قابل توجه این است که در حال حاضر بخشی از گندله مورد نیاز فولاد‌سازان کشور از خارج وارد می‌شود و هنوز نتوانستیم در این زمینه نیاز خود را تامین کنیم، آن وقت با این نوع تصمیمات خلق‌الساعه دولت، انتظار دارند بخش خصوصی اقدام به تاسیس واحدهای گندله‌سازی کند تا در افق ۱۴۰۴ به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد برسیم. این تناقضات را چگونه باید تحلیل کرد‌؟ با این عملکردها، برنامه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا ۱۴۰۴ بیشتر به یک رویا می‌ماند و با این شرایط تحقق این برنامه شدنی نیست.

۰۷:۴۸:۴۶ ایسنا: تولید انواع اتوبوس در کشور ۷/ ۵۱ درصد کاهش یافت.تولید انواع اتوبوس در کشور در تیرماه امسال مانند ماه‌های پیش از آن روند نزولی داشت.

تیرماه امسال تولید انواع اتوبوس در شهاب خودرو با افت صددرصدی از هشت دستگاه در تیر ۱۳۹۳ به صفر رسید.

در این مدت تولید انواع اتوبوس در یاوران خودرو شرق با کاهش صد درصدی از دو دستگاه در تیر ۱۳۹۳ به صفر کاهش یافت.تیرماه امسال تولید انواع این محصولات در پیشرو دیزل آسیا با کاهش ۹/ ۴۲درصدی از ۱۴ دستگاه در تیر ۱۳۹۳ به هشت دستگاه کاهش یافت.

در این مدت تولید انواع اتوبوس در عقاب افشان با افت ۷/ ۵۶درصدی از ۳۰ دستگاه در تیر ۱۳۹۳ به ۱۳ دستگاه کاهش یافت.تیرماه امسال تولید انواع اتوبوس در آکیا دویچ با کاهش ۹/ ۴۲ درصدی از ۳۵ دستگاه در تیر ۱۳۹۳ به ۲۰ کاهش یافت.

۰۷:۴۸:۳۳ گروه بازار پول: روند بازارها در روزهای گذشته نشان می‌دهد که امروز چهارشنبه دو نیروی متضاد در بازار ارز زورآزمایی خواهند کرد: «بازیگران بازار سکه» و «بازیگران بازار ارز». این امر البته مشروط به بالا ماندن قیمت اونس تا آخر وقت روز سه‌شنبه است. دسته اول از معامله‌گران مورد اشاره افرادی هستند که عموما در معاملات آتی سکه دستی دارند و دسته دوم معامله‌گران ارزی هستند که جهت فکری آنها عموما فضای خرید و فروش‌های میدان روبه‌روی پاساژ افشار (محل مبادلات ارزی این دسته) را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

این گروه امروز به‌واسطه امید به بازگشت نوسان‌گیری جغرافیایی عمدتا انتظار افزایشی دارند. در صورت بالا ماندن اونس، سکه‌بازانی که از رشد سکه دچار ضرر زیان می‌شوند، سعی خواهند کرد با مداخله در بازار ارز و فروش دلار به تنظیم قیمت این کالای گران‌بها بپردازند تا مانع از ضرر خود شوند، حال آنکه معامله‌گران دلار با توجه به انتظارات افزایشی سعی خواهند کرد اقدام به خرید دلار کنند و قیمت را به محدوده بالاتری وارد کنند.این دو نیرو روز دوشنبه با هم برخورد کرده بودند که حاصل آن ثبات قیمتی دلار و افزایش جزئی سکه بود. در سومین روز هفته، بهای دلار مانند روز یکشنبه روی قیمت ۳۳۴۰ تومان ایستاد، ولی قیمت سکه تحت‌تاثیر رشد اونس با ۲ هزار تومان رشد به قیمت ۸۷۸ هزار تومان رسید. ناگفته پیداست که در صورت رشد دلار امکان داشت سکه به راحتی از کانال ۸۷۰ هزار تومان عبور کند.

انگیزه‌های متضاد
معامله‌گران دسته اول یعنی سکه‌بازان به‌واسطه اینکه ممکن است از قیمت بالای سکه در آینده دچار زیان شوند، به‌دنبال تنظیم قیمت این کالای گران‌بها از کانال دلار هستند. به‌عنوان مثال، زمانی‌که بهای اونس در بازارهای جهانی در مسیر کاهشی قرار می‌گیرد، این گروه با ورود به بازار ارز و خرید دلار سعی می‌کنند مانع افت سکه شوند، اما از دیگر سو، هنگامی که بهای اونس در مسیر افزایشی قرار می‌گیرد، سعی می‌کنند با فروش ارز مانع از افزایش زیاد و غیرمنتظره این کالای گران‌بها شوند. علت این تحرکات را بیشتر باید در معاملات آتی سکه‌بازان جست‌وجو کرد. در واقع این معامله‌گران در مواقعی وارد زمین دلار می‌شوند که ممکن باشد قیمت‌های آتی سکه معامله‌شده‌شان تحت‌تاثیر نوسانات اونس زمینه ضرر و زیان هنگفتی را برای آنها فراهم کند.

به این ترتیب در حال حاضر با توجه به بالا رفتن اونس، دسته اول نقش نیروهای کاهنده را خواهند داشت که سعی خواهند کرد با فروش دلار از افزایش زیاد سکه جلوگیری کنند. این نیروی کاهنده در بعدازظهر روز دوشنبه نقش کاهشی خود را ایفا کرد. در بازار غیررسمی روز سه‌شنبه که روز تعطیل بود نیز با توجه به عبور اونس از محدوده ۱۱۱۰ دلار، فروش ارز برخی معامله‌گران سکه ادامه یافت. به‌نظر می‌رسد این گروه، ارز دپوی شده‌ای را که در روزهای کاهشی اونس خریداری کرده بودند می‌فروشند تا قیمت سکه کمتر تحت‌تاثیر اونس قرار بگیرد.

اما نیروی دوم که بازار ارز امروز را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد، خود بازیگران بازار دلار هستند که عمدتا تکیه به سمت تقاضا دارند. این دسته به واسطه اینکه چند روزی خبری از نوسان‌گیری جغرافیایی نبود، اعتقاد دارند در روزهای آینده (به‌خصوص امروز چهارشنبه) شاهد بازگشت این بخش از تقاضا خواهیم بود. به گفته برخی از فعالان، نوسان‌گیران جغرافیایی پس از اینکه در روز شنبه وارد بازار داخلی شدند، دیگر دست به نوسان‌گیری و خروج ارز از بازار ارزان‌تر داخلی نزدند، عاملی که موجب شده است، تعداد زیادی از معامله‌گران پاساژ افشار تصور کنند که این بخش بار دیگر برای تهیه ارز مورد نیاز خود در روز چهارشنبه و پیش از تعطیلات انتهای هفته وارد بازار می‌شوند و با خرید خود قیمت را در مسیر افزایشی قرار می‌دهند. انتظار افزایشی این دسته موجب شده بود که آنها روز دوشنبه دلار آتی روز چهارشنبه را با قیمت بالاتری از نرخ نقدی بازار معامله کنند.

دو نیروی یاد شده در روز دوشنبه هم با هم برخورد کردند که نتیجه تصادم آنها(نیروی افزایشی معامله‌گران دلار و کاهشی معامله‌گران سکه) ثبات قیمتی دلار بود. البته با وجود ثبات، برخورد این دو نیرو موجب افزایش دامنه نوسان در بعدازظهر روز دوشنبه شد. در آخر وقت سومین روز هفته، قیمت‌های متفاوتی در بازار ارز وجود داشت که البته نرخ عرضه و تقاضای عمده همان ۳۳۴۰ تومان بود. بازیگران بازارساز رسمی نیز اقدام به عرضه ارز با قیمت ۳۳۳۶ تومان کرده بودند. تصادم این دو نیرو و نوسانات آخر وقت دوشنبه نشانگر آن است که بازار ارز امروز هم با پیچیدگی نیروهای متضاد مواجه خواهد بود و دلار در یک پیچ قیمتی قرار دارد. به طور قطع در صورت ماندن اونس در بالای ۱۱۰۰ دلار، معامله‌گران سکه سعی خواهند کرد از ارز دپوی شده خود برای مدیریت قیمت‌ سکه استفاده کنند، حال آنکه بازیگران غیررسمی با توجه به انتظارات افزایشی حاصل از بازگشت تقاضای آربیتراژی سعی خواهند کرد که دلار را وارد محدوده بالاتر کنند.

۰۷:۴۶:۳۷ شاخص کل بورس تهران روز دوشنبه با افت ۷۰ واحدی (معادل ۱۱/ ۰ درصد) به رقم ۶۵هزار و ۹۰۳ واحد رسید. نماگر بازار در آغاز معاملات روز دوشنبه با روندی افزایشی سقف ۶۶ هزار واحدی را شکست، با این حال بازگشایی نماد بانک ملت نهایتا عامل افت شاخص شد. شاخص کل هم‌وزن نیز ۰۶/ ۰ درصد کاهش یافت.

کمتر بودن میزان افت شاخص هم‌وزن به دلیل سهم کمتر نماد «وبلمت» در شاخص هم‌وزن است، نمادی که عامل اصلی ریزش بازار بود. «وبملت» که از ۲۹ تیرماه متوقف شده بود روز دوشنبه پس از برگزاری مجمع سالانه بازگشایی شد. این نماد معاملاتی با ۶۸/ ۳ میلیون سهم تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی شاهد ۵۵/ ۷ درصد افت قیمت بود و در کنار «شپدیس» بیشترین تاثیر را بر افت شاخص کل داشت. نمادهای «همراه»، «شپنا»، «تاپیکو»، «فملی» و «حکشتی» نیز بیش از سایر نمادها عامل رشد شاخص شدند. به این ترتیب نماگر بازار برای دومین روز متوالی در کانال ۶۵ هزار واحدی به کار خود پایان داد. حجم معاملات این روز با افزایش ۴۵/ ۳ درصدی به ۳۷۰میلیون سهم رسید و ارزش معاملات با ۸۷/ ۵۳ درصد افزایش ۹۵۰ میلیارد ریال بود.

بازگشایی نماد «وبملت» و تاثیر شدید آن بر افت شاخص در این روز سناریویی را تایید کرد که بازگشایی نمادهای مهم در گروه‌های بانکی، پالایشگاهی و فلزات اساسی را عامل وارد شدن شوکی مقطعی به بازار می‌دانست. از سوی دیگر واکنش بازار نسبت به بازگشایی « شپنا» مثبت بود. معامله‌گران با اقبال به این سهم باعث افزایش ۹۸/ ۰ درصدی قیمت آن شدند. بر این اساس احتمال دارد بازگشایی نمادهای «شبندر» و «شبریز» از گروه پالایشی و نماد فولاد از گروه فلزات اساسی نیز در روزهای آینده همین پیش بینی‌ها را محقق کنند و وضعیت کوتاه مدت بورس را تحت تاثیر قرار دهند.

رشد اندک فرابورس
آیفکس روز دوشنبه را با رشد ناچیز یک واحدی (معادل ۱۸/ ۰ درصد) به پایان رساند تا شاخص کل فرابورس به رقم ۷۷۴ واحد برسد. شاخص فرابورس تا ساعات پایانی معاملات حدود ۵۸/ ۰ درصد کاهش را تجربه کرده بود با این حال با رشد شاخص بر اثر معاملات نماد «مارون» در ساعات پایانی در نهایت نسبت به یکشنبه اندکی رشد داشت. به این ترتیب فرابورس بدون وجود عوامل وارد‌کننده شوک مقطعی ریزش شاخص را تجربه نکرد. با این حال بازگشایی نمادهای پالایشی در فرابورس(به‌عنوان نمونه «شتران») نیز می‌تواند عامل وارد شدن شوک به فرابورس شود. حجم معاملات روز دوشنبه فرابورس با ۱۴۴ درصد افزایش به ۳۷۶ میلیون سهم رسید. ارزش معاملات نیز ۱۲ درصد افزایش یافت تا رقم ۷۵۱ میلیارد ریال را در کارنامه خود به ثبت برساند.

نمادهای «مارون»، «میدکو»، «پترول» و «بمپنا» عامل رشد شاخص کل فرابورس و نمادهای «هرمز»، «شپاس» و «حخزر» موثرترین نمادها بر افت شاخص بودند. در میان نمادهای فرابورسی سیمان لار سبزوار با نماد معاملاتی «سبزوا» پیش بینی درآمد هر سهم را بر اساس عملکرد واقعی ۹ ماهه خود منتشر کرد. بر این اساس این شرکت در ۹ ماه ۱۰۵ ریال سود داشته که نشان می‌دهد موفق شده ۱۲۸ درصد از پیش‌بینی‌ خود را پوشش دهد.

۰۷:۴۵:۱۷ گروه صنعت و معدن: مشکلات دسترسی به منابع مالی، بی‌ثباتی سیاسی، موانع قانونی و مالیاتی و نرخ تورم را می‌توان موانع اصلی در برابر بنگاه‌های کوچک و متوسط دانست. به‌طوری‌که در حدود ۴۰ درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، ۳۸ درصد موانع بنگاه‌های متوسط و حدود ۲۸ درصد از مشکلات بنگاه‌های بزرگ مربوط به تامین مالی می‌شود. براساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس، تامین مالی در مجموع ۵/ ۳۶ درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ را شامل می‌شود.

مشکلی که ایجاد معاونت صنایع کوچک در بانک صنعت و معدن را برای رفع مشکل تامین مالی بنگاه‌های کوچک در گام نخست به همراه داشت و حال در گام بعدی اعطای ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات برای رفع مشکل نقدینگی صنایع کوچک مد نظر قرار گرفته است و براساس برنامه پیش‌بینی شده طی دو سال آینده این رقم به ۴۰ هزارمیلیارد ریال خواهد رسید. براساس آمارهای اعلام شده طی سال‌های اخیر ۷۲ درصد از تسهیلات اعطایی از سوی بانک‌ها به ۱۰ درصد از شرکت‌هایی که بیشترین دارایی را در اختیار دارند رسیده و کمتر از یک درصد از تسهیلات به ۱۰درصد شرکت‌هایی که کمترین دارایی را دارند اختصاص پیدا کرده است. با توجه به آمار ذکر شده می‌توان گفت تسهیلات بانکی طی سال‌های اخیر بیشتر در اختیار بنگاه‌های بزرگ قرار گرفته تا بنگاه‌های کوچک که از دارایی کمتری برخوردار بوده‌اند که این امر مشکلات بسیاری را برای این بخش به وجود آورده است، مشکلی که خبر اعلام شده از سوی مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران می‌تواند تا حدودی آن را برطرف کند. سید محمد علی سید ابریشمی با تشریح جزئیات تامین مالی صنایع کوچک اعلام کرد: در سال جاری بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات جدید در اختیار صنایع کوچک قرار می‌گیرد.

خبر اعلام شده در حالی است که براساس برنامه اعلام شده از سوی وزارت صنعت،معدن و تجارت برای افق ۱۳۹۶ ایجاد ۲۱ شهرک و نواحی صنعتی جدید در دستور کار وزارت صنعت قرار گرفته که با راه‌اندازی این شهرک‌ها منابع بیشتری باید به این بخش تزریق شود. ایجاد ۱۴‌شهرک و نواحی صنعتی برای سال جاری، ۴ شهرک و نواحی صنعتی در سال آینده و ۳‌شهرک و نواحی صنعتی برای سال ۱۳۹۶ از برنامه‌های اصلی توسعه‌ای این وزارتخانه برای افزایش تعداد شهرک‌های صنعتی است. از سوی دیگر براساس برنامه اعلام‌شده از سوی این وزارتخانه طی سه سال آینده ۱۳۷ شهرک و نواحی صنعتی جدید واگذار خواهد شد که از این تعداد ۱۰۴ شهرک و ناحیه صنعتی در سال جاری، ۱۸شهرک و ناحیه صنعتی در سال آینده و ۱۵ شهرک و ناحیه صنعتی نیز در سال ۱۳۹۶ واگذار خواهد شد و با این شرایط می‌توان گفت، سال جاری بیشترین واگذاری‌ها صورت خواهد گرفت. دسترسی به تسهیلات، مهم‌ترین خواسته صنایع کوچک و متوسط است که بارها از سوی مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران مطرح شده است؛ خواسته‌ای که در کنار متناسب بودن نرخ تسهیلات مشکل اساسی این واحدها در حال حاضر محسوب می‌شود. علاوه بر تسهیلات، فراهم کردن زیرساخت‌ها دیگر مشکل واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی محسوب می‌شود که در این خصوص نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت در برنامه اعلام شده راهکارهایی نیز برای تامین آب، برق، گاز، تلفن و فیبر نوری را در دستور کار قرار داده است.

جزئیات تامین مالی صنایع کوچک

سید محمد علی سید ابریشمی با اشاره به راهکارهایی که دولت برای توانمندتر کردن بخش صنایع کوچک در نظر دارد، گفت: امسال بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات جدید در اختیار واحدهای صنعتی کوچک قرار می‌گیرد که این مهم با همکاری بانک صنعت و معدن انجام می‌شود.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص تسهیلات اعطا شده در سال‌های قبل به صنایع کوچک نیز افزود:تا سال ۹۲ تنها۲۱۰ میلیارد ریال از سرمایه صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک تامین شده بود که این میزان اعتبار به ۳۲۰میلیارد ریال افزایش یافته است. وی تصریح کرد: ۷۰ درصد واحد‌های صنعتی در کشور مشکل اصلی‌شان نقدینگی است که باید در این راه، بانک‌ها حمایت‌های خود را از صنایع داشته باشند هر چند خزانه بانک‌ها نیز خالی است و بسیاری از بانک‌های کشور به بانک مرکزی بدهی بالایی دارند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت کشور در ادامه با تاکید براینکه واردات بی‌رویه به کشور باعث ضربه زدن به تولید می‌شود، اظهار کرد: حل مساله هسته‌ای این امکان را فراهم می آورد تا واحدهای صنعتی به دانش و ماشین آلات به روز دست یابند و بتوانند در بازار رقابتی جهانی فعالیت داشته باشند. سیدابریشمی با بیان اینکه در ۱۰ سال گذشته فشار سختی به تولید‌کنندگان و صاحبان صنایع وارد شده است، اظهار کرد: تحریم‌ها بخشی از فشاری بود که به صنایع و تولیدکنندگان وارد شد و همچنین واردات بی‌رویه مشکلات زیادی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرد. وی گفت: افزایش نرخ ارز ضربه سنگینی به واحدهای صنعتی از نظر نقدینگی واردکرد و تورم بالا و تغییر بعضا روزانه قیمت‌ها، فعالیت بخش زیادی از صنایع را دچار اختلال کرد که حل مشکل آنها به سادگی امکان‌پذیر نیست.

مهم‌ترین موانع بنگاه‌ها

از سوی دیگر براساس جدول اعلام شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس (تامین مالی) ۵/ ۳۶درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ را به خود اختصاص داده و پس از آن (تورم) ۳۵درصد از چالش‌های این بخش را در بر می‌گیرد. (عدم ثبات سیاست‌ها) نیز با ۵/ ۳۳درصد از چالش‌های بنگاه‌های کوچک،متوسط و بزرگ محسوب می‌شود، اما (قوانین و مالیات) نیز در مجموع نزدیک به ۳۴ درصد مشکلات این بخش‌ها را به خود اختصاص داده است. (نرخ مبادله) یکی دیگر از موانعی است که گریبان بنگاه‌های تولیدی را گرفته، به‌طوری‌که مجموع مشکلات به وجود آمده به واسطه نرخ مبادله برابر با ۲۸درصد است.

اما «فساد» نیز در جایگاه بعدی قرار گرفته به‌طوری‌که نزدیک به ۲۸ درصد از مشکلات بنگاه‌های کوچک، متوسط وبزرگ مربوط به این بخش می‌شود. «جرائم خیابانی» را نیز می‌توان براساس جدول اعلام شده هفتمین مانع بنگاه‌های تولیدی دانست به‌طوری‌که ۲۸ درصد از مشکلات این بنگاه‌ها به این بخش اختصاص دارد. از سوی دیگر «جرائم سازمان یافته» نیز در مجموع ۵/ ۲۴ درصد از مشکلات این سه گروه بنگاهی را در بر می‌گیرد.

«شیوه‌های ضدرقابتی» را می‌توان نهمین چالشی دانست که بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ را درگیر کرده است؛ در حال حاضر نزدیک به ۳۰ درصد از مشکلات این بنگاه‌ها به این بخش مربوط می‌شود. اما «زیرساخت‌ها» که فعالان صنعتی همواره از فراهم نبودن آن شکایت دارند در آمار اعلام شده دهمین چالش این بنگاه‌ها محسوب می‌شود و براساس آمار ۱۷ درصد از مشکلات به فراهم نبودن زیر ساخت‌ها مربوط می‌شود. اما مسائل «قضایی» را می‌توان آخرین چالشی دانست که بنگاه‌های کوچک، متوسط وبزرگ را درگیر کرده است. از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۹۳ در مجموع ۱۴ شهرک و نواحی صنعتی مصوب در کشور احداث شده که در مقایسه با سال ۹۲ رشدی ۳/ ۱ درصدی داشته با توجه به آمار مذکور می‌توان گفت در حال حاضر ۹۴۱ شهرک و ناحیه در کشور موجود است. همچنین در سال گذشته ۳۷ شهرک و ناحیه صنعتی نیز در دست بهره‌برداری «واگذاری زمین» قرار گرفته که در مقایسه با سال قبل آن این بخش نیز رشدی حدود ۵ درصد داشته است. همچنین در سال گذشته ۷۰ شرکت خدماتی در شهرک‌های صنعتی تشکیل شده که با این شرایط تعداد شرکت‌های خدماتی موجود در این شهرک‌ها به ۲۱۳ شرکت خدماتی رسید و توانست نسبت به مدت مشابه سال قبل خود رشدی بیش از ۷۰ درصد را تجربه کند.

۰۷:۴۴:۵۱ دنیای اقتصاد: معدل جدید قیمت ملک مسکونی در ۳۱ مرکز استان نشان می‌دهد سطح قیمت کشوری مسکن بعد از رشد ۱۴ درصدی در سال۹۳، طی بهار امسال، ۲ درصد افت کرد.

با توجه به «سابقه تاریخی در انتقال تاخیری دوره‌های رکود-رونق از تهران به شهرهای دیگر»، این تغییر پرزاویه در شیب تورم کشوری مسکن را می‌توان علامت پنجم از پایان رکود مسکن و کف‌نشینی قیمت آپارتمان‌ در پایتخت دانست که در کنار ۴ سیگنال پیشین (علائم رسمی و اقتصادی یکی دو ماه اخیر)، مسیر آینده معاملات مصرفی مسکن را به‌لحاظ عدم انحراف قیمت، روشن توصیف می‌کند.

گروه مسکن- فرید قدیری: موقعیت جدید قیمت مسکن در ۳۱ مرکز استان، از دو رخداد محسوس و سرنوشت‌ساز در بازار کشوری ملک، حکایت دارد. گزارش «دنیای اقتصاد» از متوسط قیمت مسکن در مراکز استان‌ها حاکی است: طی بهار ۹۴ «تورم منفی» از بازار مسکن تهران به سایر شهرها «منتقل» شد و روند «افزایش» قیمت مسکن در استان‌های مختلف را «متوقف» کرد.

اطلاعات دریافتی از سامانه رهگیری معاملات مسکن در شهرها که توسط کارشناسان دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن استخراج شده است، نشان می‌دهد، در بهار امسال میانگین وزنی قیمت هر متر مربع بنای مسکونی –خانه یا آپارتمان- در کل کشور به رقمی معادل ۲ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان رسید و ۲ درصد نسبت به معدل کشوری قیمت مسکن در سال۹۳ کاهش یافت. قیمت مسکن در کل کشور طی یک‌سال۹۲ معادل ۳۲ درصد و یک‌سال ۹۳ نیز به اندازه ۱۴ درصد رشد کرد اما در حال حاضر شتاب نرخ رشد نه تنها به صفر رسیده که حالت منفی نیز به خود گرفته است. «تغییر زاویه شیب کشوری تورم مسکن»، با توجه به رابطه خاص حاکم بین نوسانات مسکن تهران و سایر شهرها می‌تواند پنجمین علامت از بروز پایداری قیمت در بازار آپارتمان‌های پایتخت محسوب ‌شود. بررسی سیکل‌های تجاری در بازار مسکن –دوره‌های رکود و رونق- مشخص می‌کند: موج‌های کاهشی و افزایشی قیمت مسکن ابتدا در تهران به عنوان شهر پیشتاز ایجاد می‌شود و با تاخیر کمتر از یک سال، به کلان‌شهرها و سپس سایر شهرهای کشور می‌رسد. هم‌اکنون این رابطه، عینا برای رکود اخیر قابل مشاهده است؛ در سال ۹۳ که ارزش معاملاتی آپارتمان‌های شهر تهران کمتر از ۳ درصد افزایش یافت، قیمت مسکن در سایر شهرها رشد دورقمی را تجربه کرد و باعث شد معدل کشوری قیمت به تورم سالانه ۷/ ۱۳ درصدی (میزان رشد قیمت در سال۹۳ نسبت به سال۹۲) دچار شود. از سوی دیگر طی فصل اول امسال که میل به ثبات قیمت در بازار مسکن تهران، کاملا از روی خُردنوسانات ریز و نامحسوس، قابل ردیابی است، مشاهده می‌شود در سایر شهرها، شیب تورم مسکن چرخش فوق‌العاده محسوسی پیدا کرده و از حالت مثبت به منفی تغییر مسیر داده است. این اتفاق، از یک سو شواهد و تحلیل‌های کارشناسی درباره چشم‌انداز کوتاه‌مدت و میان‌مدت بازار مسکن تهران را تایید می‌کند و از سوی دیگر تعداد سیگنال‌هایی که «محفوظ بودن قیمت مسکن در برابر ریزش یا جهش در ماه‌های آتی» را نشان می‌دهد به ۵ علامت افزایش داده است.

پیش‌تر، با اعلام میانگین قیمت فروش واحدهای مسکونی شهر تهران در تیرماه ۹۴ مشخص شد موتور کاهنده قیمت مسکن در پایتخت که در طول ماه‌های سال۹۳ بین ۵/ ۰ تا ۲ درصد رشد منفی ماهانه را ایجاد کرده بود، در حال حاضر خاموش شده و حرکتی ندارد. علاوه‌بر نرخ رشد صفر درصدی قیمت مسکن در تیرماه به‌عنوان علامت اول از تسطیح و تثبیت بازار ملک تهران، در هفته‌های اخیر بنگاه‌های املاک شاهد بازگشت متقاضیان خرید و فروش آپارتمان بوده است. در این میان، توافق هسته‌ای و به دنبال آن، پایان زمینه و انگیزه‌ سفته‌بازی در بازارهای زودنقدشونده، خود علامت سوم از تقویت تقاضای خرید در بازار ملک و در نتیجه آمادگی بازار برای خروج از رکود معاملاتی می‌تواند باشد که پیامد آن، به کاهش بیشتر قیمت مسکن منجر نخواهد شد. ضمن اینکه حباب قیمت مسکن که در بهار۹۲ به اوج خود رسید در طول ۲۴ ماه اخیر همواره روند تخلیه را طی کرد و هم‌اکنون سطح قیمت به کف رسیده است. هفته گذشته نیز علامت چهارم از «نوسان صفر» قیمت مسکن در تهران توسط بانک مرکزی با انتشار یک گزارش رسمی منعکس شد. این گزارش که اوضاع بازار مسکن تهران طی ۴ ماه اول ۹۴ را تشریح کرده بود، از تغییرات ماهانه کمتر از یک درصد قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران حکایت می‌کرد که با توجه به قیمت کل آپارتمان‌ها، این نوع نوسان، در حکم ثبات قیمت مسکن محسوب می‌شود.

از سوی دیگر، کارشناسان بانک مرکزی در این گزارش با استناد به حجم معاملات خرید آپارتمان، به انتظار فعالان بازار برای ثابت ماندن قیمت در ماه‌های آینده، اشاره کرده بودند. هم‌اکنون، معدل کشوری قیمت مسکن نیز علامتی هم‌جهت ۴ علامت پیشین از خود بروز می‌دهد و اثبات می‌کند در مقطع کنونی بازار املاک مسکونی تهران از دوره نوسان شدید قیمتی –چه مثبت و چه منفی- فاصله گرفته است. در این مسیر پیش‌بینی‌های کارشناسی، کاهش فاصله دو منحنی تورم مسکن و تورم عمومی در میان‌مدت است به این معنی که روند رشد منفی قیمت واقعی مسکن در تهران به تدریج پایان می‌گیرد و زمینه رسیدن تورم اسمی مسکن به نرخ تورم عمومی فراهم می‌شود. در هفته‌های اخیر، تعداد معاملات آپارتمان‌های نوساز در شهر تهران با افت قابل توجه مواجه شد به‌طوری‌که بررسی‌ها درباره آن نشان داد سمت عرضه به امید افزایش هر چند جزئی قیمت مسکن، منتظر مانده است. اما با این حال، چون هم‌اکنون میل به فروش تقریبا مشابه تمایل سمت تقاضای خرید مسکن، رو به افزایش است، می‌توان گفت آنچه این انگیزه مشترک را رقم زده، ورود بازار مسکن به دوره ثبات قیمتی است.

کاهش ۲۹ درصدی حجم خرید مسکن در کشور

به گزارش «دنیای اقتصاد» در بهار امسال حجم خرید و فروش ملک مسکونی در کل کشور ۲۹ درصد نسبت به بهار ۹۳ کاهش پیدا کرد به‌طوری‌که در فصل اول سال جاری ۲۳۶ هزار فقره مبایعه نامه در بنگاه‌های املاک سراسر کشور تنظیم و صادر شد. این در حالی است که بهار سال گذشته، حجم خرید مسکن در کشور رشد ۶ درصدی را تجربه کرد. از طرفی در بهار امسال حجم معاملات خرید مسکن در تهران حدود ۲۰ درصد نسبت به بهار پارسال کاهش یافته بود. بنابراین می‌توان گفت: در حال حاضر رکود معاملاتی مسکن در کشور هم نسبت به سال گذشته و هم نسبت به وضعیت تهران، سنگین‌تر است که این موضوع مجددا «انتقال تاخیری رکود مسکن از پایتخت به سایر شهرها» را اثبات می‌کند.

۰۷:۴۴:۲۸ دنیای اقتصاد: بانک جهانی با انتشار فصلنامه‌ای با عنوان «اثرات لغو تحریم‌ها بر اقتصاد ایران» پیش‌بینی کرده است: «لغو تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران تاثیر قابل‌ توجهی بر سه محور بازار جهانی نفت، شرکای تجاری ایران و اقتصاد کلان ایران خواهد داشت.» در این پیش‌بینی‌ها آمده است: افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت ایران موجب کاهش ۱۰ دلاری قیمت هر بشکه نفت خواهد شد. در مورد تجارت خارجی این گزارش پیش‌بینی کرده است پنج کشور بیشترین افزایش در سهم تجارت با ایران را تجربه خواهند کرد و در محور سوم نیز با بررسی چشم‌انداز اقتصاد کلان ایران به تغییرات تولید ناخالص داخلی در این دوره پرداخته است.

گروه باشگاه اقتصاددانان: بانک جهانی در گزارشی ۳۴ صفحه‌ای به حذف تحریم‌های ایران و تاثیرات متقابل آن بر اقتصاد جهانی پرداخته است. در این گزارش آمده است: لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران تاثیر مهمی روی بازار جهانی نفت، اقتصاد ایران و شرکای این کشور خواهد گذاشت. بازگشت کامل ایران به بازار جهانی در نهایت باعث می‌شود که ایران روزانه یک میلیون بشکه نفت به بازار اضافه کند و به این ترتیب طبق برآورد بانک جهانی، قیمت هر بشکه نفت تاسال آینده میلادی ۱۰ دلار کاهش خواهد یافت. همچنین این نهاد مالی بین‌المللی پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی ایران از ۳ درصد کنونی به ۵ درصد تا سال ۲۰۱۶ برسد. این شماره از فصلنامه خاورمیانه و شمال آفریقا به اثرات اقتصادی حذف تحریم‌های ایران بر بازار جهانی نفت و تاثیرات متقابل آن بر شرکای تجاری ایران و اثرات آن بر اقتصاد ایران پرداخته است.

جولای غیرمنتظره

ماه جولای یک ماه پر از اتفاقات در اقتصاد جهانی بوده است. در ابتدای این ماه بحران بدهی‌های یونان و همه‌پرسی برای کمک مالی و متعاقب آن مذاکرات بر سر بدهی‌های این کشور روی داد. پس از آن بازار سهام چین ۳۰ درصد نسبت اوج آن در اواسط ماه ژوئن نزول کرد و این مساله ترس از کاهش سرعت رشد این کشور را دامن زده است. در نهایت، ایران و اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان (۱+۵) قراردادی تاریخی را در تاریخ ۱۴جولای ۲۰۱۵ امضا کردند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران محدود شده و بسیاری از تحریم‌ها علیه این کشور لغو خواهند شد.

برندگان و بازندگان نفتی

اولین و مهم‌ترین تغییر بازگشت ایران به بازار نفت است. برآورد بانک جهانی این است که نهایتا یک میلیون بشکه در روز مازاد صادرات از ایران، با فرض عدم کاهش عرضه از سوی دیگر صادرکنندگان نفت، قیمت نفت را به میزان ۱۴درصد یا ۱۰ دلار در هر بشکه در سال ۲۰۱۶ کاهش دهد. از این رو واردکنندگان نفت، از جمله اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده از این حیث منتفع می‌شوند در حالی که صادر‌کنندگان نفت، به ویژه کشورهای خلیج فارس بازندگان اصلی خواهند بود.

پنج هدف مقصد صادرات در پساتحریم

تغییر دوم اینکه تحریم‌ها که زمانی مبادلات مالی با ایران را محدود کرده بودند، پس از برداشته شدن راه را برای تجارت با ایران ساده‌تر خواهند کرد. تجارت ایران در دوره وضع تحریم‌ها هم کمتر شده بود و هم شرکای تجاری ایران از اروپا به آسیا و خاورمیانه تغییر جهت داده بودند. طبق آمار تحریم‌ها بیش از ۱۷ میلیارد دلار از صادرات ایران کاسته بود که تقریبا ۵/ ۱۳ درصد از کل تجارت این کشور است. پیش‌بینی می‌شود به ترتیب پنج کشور بریتانیا، چین، هند، ترکیه و عربستان بیشترین افزایش تجارت با ایران را در آینده داشته باشند.

تغییر بزرگ سوم در مورد وضعیت ایران است. اقتصاد ایران که در رکودی دوساله بود، یک افزایش بزرگ درآمد نفت خواهد داشت. در یک پیش‌بینی محتاطانه در سال اول ایران ۱۵ میلیارد دلار افزایش درآمد خواهد داشت. علاوه بر این، تخمین بانک جهانی حکایت از آن دارد که ایران دارای حدود ۱۰۷ میلیارد دلار دارایی‌های بلوکه شده در خارج از این کشور است که برآورد می‌شود ۲۹ میلیارد دلار از آن بلافاصله پس از لغو تحریم‌ها به ایران باز گردد. در نهایت، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)، که در سال ۲۰۱۲ میلیاردها دلار به دلیل تشدید تحریم کاهش یافته بود، انتظار می‌رود با برداشته شدن تحریم‌ها افزایش یابد. شواهد نشان می‌دهد از ماه آوریل تاکنون علاقه شرکت‌های چند ملیتی خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران به خصوص در بخش نفت و گاز است. برآوردهای بانک جهانی نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری طی دو سال ۳ تا ۵/ ۳ میلیارد دلار افزایش یابد. این رقم نسبت به سال ۲۰۱۵ دو برابر خواهد بود، اما همچنان کمتر از مقدار حداکثری آن در سال ۲۰۰۳ خواهد بود.

چشم‌انداز اقتصاد کلان ایران

در دو سال گذشته اقتصاد ایران رکود عمیقی را تجربه کرده است. رشد اقتصادی در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ به ترتیب برابر ۸/ ۶- و ۹/ ۱- را تجربه کرده است. اگرچه همان‌طور که در نمودار می‌بینیم، در سال ۲۰۱۴، اقتصاد خود را احیا کرد و سطح GDP به میزان سال ۲۰۰۹ بازگشت. بیشترین میزان کاهش رشد در بخش نفت مشاهده شد، جایی که به دلیل تشدید تحریم‌ها از سال ۲۰۱۲ تولید و صادرات نفت طی سال‌های بعد از آن به‌طور چشمگیری کاهش پیدا کرد. در سال مالی ۱۱-۲۰۱۰ (۱۳۸۹ شمسی) تولید نفت ایران نزدیک به۷/ ۳ میلیون بشکه در روز رسیده بود که از این میزان ۲ میلیون بشکه صادر می‌شد اما در سال ۱۳-۲۰۱۲ (۱۳۹۱) بلافاصله پس از تحریم نفت ایران میزان تولید و صادرات به میزان یک میلیون بشکه در روز کاهش یافت. بخش ساختمان و خودروسازی که مهم‌ترین بخش‌ها از نظر ایجاد شغل و نیروی کار به شمار می‌روند نیز مستقیما تحت تاثیر قرار گرفتند. تولید خودرو بیش از ۵۰ درصد کاهش یافت و در بخش ساختمان شاهد رشد ۶/ ۳- و ۱/ ۳- درصدی در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ بودیم که بخش بزرگی از آن ناشی از کاهش کالاها و تجهیزات وارداتی مورد نیاز و همچنین متوقف شدن میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بوده است. آمارها نشان می‌دهد تقاضا برای مجوز ساخت بنا در این دوره به‌طور میانگین ۳ درصد کاهش یافته است.

اگرچه آمارهای رسمی میزان بیکاری ناشی از این وقایع را منعکس نمی‌کند، برآوردهای غیر رسمی حکایت از افزایش دو واحد درصدی نرخ بیکاری و رسیدن آن به میزان ۱۴ درصد دارد. مدیران و کارشناسان در دولت جدید گام‌هایی را به منظور تنظیم و منقبض کردن سیاست‌های پولی و کاهش تورم برداشتند. همزمان با این اقدامات، تقویت رشد اقتصادی از طریق بازار سرمایه مورد توجه قرار گرفت. داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد نرخ رشد در فصل سوم سال مالی ۱۵-۲۰۱۴ یعنی در فاصله ۲۱ سپتامبر تا ۲۱ نوامبر به رقم ۳ درصد رسیده که علت آن را می‌توان در رونق گرفتن فعالیت‌های تولیدی و بخش‌های معدن و خدمات دانست.

به‌رغم کاهش قیمت نفت و کم شدن میزان تولید، نرخ رشد واقعی اقتصاد ایران برای سال ۱۵-۲۰۱۴ حدود ۳ درصد برآورد می‌شود. تورم در فصل اول ۲۰۱۵ به ۷/ ۱۴ رسید که در مقایسه با تورم ۴۲ درصدی سال ۲۰۱۳، نشان از موفقیت سیاست‌های انقباضی پولی و ثبات بخشی به وضعیت ارزش پول ملی در بازار سیاه دارد. وجود این تلاش‌ها، با توجه اینکه به سیاست‌های کلان اقتصادی دولت به سرعت تغییر می‌کند و این موضوع پیش‌بینی وضعیت آتی را سخت می‌کند، بازیگران بخش خصوصی را در تنگنای شدیدی قرار می‌دهد واین عاملی است که اقتصاد کشور همواره در سطحی پایین تر از پتانسیل رشد خود قرار داشته باشد. با برداشته شدن تحریم‌ها پس از توافق، انتظار می‌رود اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۶ و پس از آن از طریق افزایش تولید و صادرات نفت، تولید خودرو و رونق فعالیت‌های بازرگانی و تجاری، رشد قابل توجهی را تجربه کند. برآوردهای بانک جهانی نشان می‌دهد در صورت برداشته شدن کامل تحریم‌ها نرخ رشد واقعی تولید ناخالص ملی می‌تواند به ۱/ ۵تا ۷/ ۵ درصد در سال‌های ۱۷/ ۲۰۱۶ و ۱۸/ ۲۰۱۷ برسد. شانتا دواراجان اقتصاد دان ارشد بانک جهانی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا درخصوص آینده اقتصاد ایران گفت: «همان‌گونه که تحریم‌های سفت و سخت سال ۲۰۱۲ باعث شد تا ایران از میزان صادرات نفت خود کم کند و این کشور دو سال رشد منفی اقتصادی را تجربه کند، اکنون انتظار داریم که با لغو تحریم‌ها صادرات نفت ایران افزایش یابد و همچنین اقتصاد این کشور نیز احیا شود.»

بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی، هزینه انجام مبادلات تجاری در ایران کاهش خواهد یافت و نه تنها میزان حجم صادرات، بلکه ارزش تجارت نفتی و غیر نفتی نیز افزایش خواهد یافت. این بانک برآورد می‌کند که صادرات این کشور از ۱۷ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت که این میزان ۵/ ۳درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است. بانک جهانی اطمینان داد مبادلات بازرگانی ایران بیشتر با کشورهای انگلیس، چین، هند، ترکیه و عربستان‌سعودی خواهد بود. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ممکن است تا ۳ میلیارددلار در سال افزایش یابد که دو برابر میزان کنونی است اما همچنان نسبت به سال ۲۰۰۳ که اوج میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران بود، کمتر است.

لیلی متقی، اقتصاددان بانک جهانی در منطقه بخش خاورمیانه و شمال آفریقا و نویسنده این گزارش گفت: «پس از توافق هسته‌ای، ما شاهد افزایش علاقه شرکت‌های چند ملیتی نسبت به سرمایه‌گذاری در ایران به‌خصوص در بخش‌های نفت و گاز بوده‌ایم.» وی در ادامه افزود: «این روند با رفع تحریم‌های ایران شتاب می‌گیرد و سرمایه مورد نیاز را فراهم خواهد ساخت و موجب ارتقای تکنولوژی در بخش نفتی ایران خواهد شد.»

در ادامه این گزارش آمده است که رفع تحریم‌ها به بهبود اقتصاد ایران کمک خواهد کرد. ایران باید از مدیریت درآمدهای هنگفت نفتی در دوره گذشته تجربه بیاموزد و اکنون عاقلانه عمل کند.

افزایش نرخ ارز واقعی موجب کاهش صادرات کالاهای غیرنفتی شد (به دلیل آنکه اکثر محصولات صادرات داخلی از مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای وارداتی تغذیه می‌شوند عملا با بالا رفتن نرخ ارز، هزینه نهایی تولید محصولات بالا رفته و در نتیجه منجر به کاهش توان رقابت محصولات داخلی در بازار‌های خارجی و کاهش صادرات شده است). اکنون دولت مانند گذشته که با افزایش درآمد نفت روبه رو است، فرصت دارد تا با چارچوبی مناسب اقتصاد ایران را به سمت رشد پایدار هدایت کند.

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی

بر‌اساس این گزارش، تا قبل از سال ۲۰۱۱، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به‌طور متوسط سالانه ۴ میلیارد دلار بوده است که در سرمایه‌گذاری در «زمینه سبز» بوده است (اصطلاح «زمینه سبز» به شرکت‌هایی گفته می‌شود که شرکت خارجی امکانات تولید جدیدی را تاسیس می‌کنند. این به آن معناست که اغلب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، کنترل شرکت‌های موجود را به دست می‌گیرند تا اینکه محصول جدید یا شغل جدیدی خلق کنند.) نفت و گاز و همچنین بخش تولید دو بخش عمده‌ای است که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بسیاری را به خود جذب کرده است. هرچند از منظر ایجاد اشتغال در ایران، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۵، ۴۲ هزار شغل ایجاد شده که سهم بخش صنابع نفت و گاز ایجاد ۶ هزار شغل بوده و باقی در بخش تولید و خدمات بوده است. جای تعجب نیست، چرا که بخش نفت و گاز در مقایسه با صنایع دیگر، سرمایه بر است.داده‌ها در سرمایه‌گذاری «زمینه سبز» که به ایران در سال ۲۰۱۱ روانه شد، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری مستقیم در بخش املاک و مستغلات نسبت به بخش صنعت استخراجی (معدن)، ۱۰ برابر بیشتر به ایجاد اشتغال کمک کرده است. برآورد‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در «زمینه سبز» در سال ۲۰۱۲ با شدت گرفتن تحریم‌ها متوقف شد و در سال ۲۰۱۵ به آرامی از سر گرفته می‌شود.

کاهش سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر به صنعت نفت آسیب رسانده است، چرا که تحریم‌ها منجر به عدم دسترسی ایران به فناوری، دانش و سرمایه‌گذاری در این صنعت شد و به دنبال آن ظرفیت تولید میادین نفت و گاز محدود شد.

بر اساس تخمین کارشناسان اقتصادی، بخش نفت ایران در اثر تحریم‌ها میلیارد‌ها دلار از دست داد وطبق برآورد بانک جهانی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷، به ترتیب ۳ و ۲/ ۳میلیارد دلار خواهد بود و اگر تحریم‌ها لغوشود رشد اقتصادی ایران تا سال ۲۰۱۷، ۵/ ۵ درصد خواهد شد.

۰۷:۴۱:۳۷دنیای اقتصاد: در متن قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در مورد برجام، بندی با عنوان «بند ماشه» گنجانده شده است. سازوکار این بند به گونه‌ای است که چنانچه کشوری پس از صدور قطعنامه تعهدات خود را نقض کند، سازوکار بازگشت فوری شرایط قبل از توافق وجود خواهد داشت. به‌نظر می‌رسد در دوران پساتحریم نیز اقتصاد ایران با چنین مکانیزمی مواجه است. در سال‌های گذشته رشد درآمدهای نفتی و نحوه نامناسب هزینه کردن آن، باعث سرایت «بیماری هلندی» به اقتصاد ایران شده بود. در نتیجه شاخص‌های کلان اقتصادی در وضعیت نامطلوبی قرار گرفت. در دوره تحریم‌ها به‌واسطه کاهش درآمدهای نفتی و در دسترس نبودن این منابع آثار بیماری هلندی در سیاست‌گذاری اقتصادی کمرنگ شد. یکی از تهدیدهای اقتصاد ایران در پساتوافق بازگشت بیماری هلندی به‌دلیل رشد درآمدهای نفتی و آزاد شدن منابع بلوکه شده است. برای غیرفعال کردن این بند باید از مکانیزم صندوق توسعه ملی بهره گرفت. «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی تحلیلی با توجه به تجربه‌های گذشته، به پیامدهای مثبت و منفی استفاده از منابع آزاد شده در پساتوافق پرداخته است. درآمدهایی که می‌توانند از طریق صندوق زمینه‌ساز رشد اقتصادی پایدار باشند و در صورت استفاده مستقیم خوشی زودگذر اما پرهزینه را در پی داشته باشند.

گروه تحلیل: در جریان مذاکرات هسته‌ای واژه‌ای از سوی دیپلمات‌ها با عنوان سازوکار ماشه (trigger mechanism) مورد بحث بود. این سازوکار به فرآیندی اطلاق می‌شود که اگر یک طرف تعهدات خود را نقض کرد، محدودیت‌های رفع شده پس از توافق، به‌سرعت قابل بازگشت باشند.

این ماشه باید همیشه آماده چکاندن باشد تا طرفین به مفاد توافق پایبند بمانند. به این سازوکار که در قالب یک بند در توافق گنجانده می‌شود «بند ماشه» می‌گویند. از این بند می‌توان برای اقتصاد ایران نیز استفاده کرد، زیرا اگر سیاست‌های پولی و مالی ایران در قبال درآمدهای نفتی آزاد شده و خرج کردن این درآمدها همانند دوره‌های قبل باشد عوارض آن دوران نیز به سرعت پدیدار می‌شود. عوارضی که در ادبیات اقتصادی به نام «بیماری هلندی» شناخته می‌شود و همواره به‌عنوان یک تهدید سنتی در اقتصاد ایران به حساب می‌آمده است، بنابراین نحوه استفاده از درآمدهای نفتی نیز می‌تواند به مثابه بند ماشه‌ای در اقتصاد ایران باشد که در صورت استفاده نادرست می‌تواند تیر خلاص را به پیکره اقتصاد کشور وارد کند.

«دنیای اقتصاد» در گزارشی با توجه به حساسیت موضوع به پیامدهای مثبت و منفی درآمدهای آزاد شده و افزایش درآمدهای نفتی پرداخته است. درآمدهایی که از مکانیزم صندوق توسعه وارد اقتصاد شود می‌تواند تجربه برخی کشورها مانند نروژ را تکرار کند و اگر از مسیر تزریق مستقیم به اقتصاد ایران وارد شود نتایج گذشته مانند تورم و رکود را به بار خواهد آورد.

انتشار بیماری هلندی از دو کانال
بیماری هلندی نامی است که به تجربه هلند در پی اکتشاف حوزه گازی «گرونینگن» به آن داده شد. بیماری هلندی یکی از کانال‌های اثرگذاری منفی درآمد منابع طبیعی همچون نفت بر اقتصاد است. در توضیح مکانیزم انتشار این بیماری می‌توان گفت با افزایش درآمدهای منابع طبیعی (حال دائمی یا غیردائمی) و تزریق آن به اقتصاد اتفاق اولیه‌ای که می‌افتد افزایش تقاضا در اقتصاد است.

حال چنانچه اقتصاد و ظرفیت‌های تولیدی پاسخگوی برآورده کردن این تقاضا در اقتصاد نباشند تعدیل قیمتی این افزایش تقاضا را جبران کرده و مجدد اقتصاد از وضعیت عدم تعادل خارج شده و به تعادل می‌رسد، اما مشکل از آنجا شروع می‌‌شود که دولت به‌عنوان متولی در اقتصاد وارد شده و با دستکاری‌های مصنوعی خود در مکانیزم تعیین قیمت بازاری دخالت کرده و آنها را پایین نگه می‌دارد. پایین نگه داشتن مصنوعی قیمت‌ها توسط دولت از طریق واردات کالاهای مصرفی ارزان قیمت صورت می‌گیرد. با تقسیم اقتصاد به دو بخش «قابل تجارت» و «غیرقابل تجارت» می‌توان توضیح داد که این اقدام دولت نه تنها موجب مهار تورمی نمی‌شود، بلکه آن را از بخش قابل تجارت به بخش غیرقابل تجارت انتقال می‌دهد. با واردات کالاهای مصرفی ارزان قیمت تولیدکنندگان داخلی در بخش صنعت به خاطر عدم توانایی شرکت در این رقابت ناعادلانه از بازار داخلی حذف شده؛ چرا که تولید داخلی با نهاده‌های تولید گران‌قیمت دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

بنابراین با توقف تولید در بخش قابل تجارت که عمدتا بخش صنعت و کشاورزی است، منابع سرمایه‌‌ای به سمت بخش غیرقابل تجارت که توانایی واردات برای این قبیل کالاها از اساس وجود ندارد، هدایت شده و تقاضا برای این قبیل کالاها که عمدتا بخش مسکن و زمین است افزایش می‌یابد؛ چرا که با افزایش تقاضای ناشی از افزایش درآمدهای نفتی، افزایش تقاضا و سپس افزایش قیمت کالاهای قابل تجارت را می‌توان با واردات مهار کرد، اما پوشش افزایش تقاضا در بخش‌های غیرقابل تجارت با واردات میسر نبوده، بنابراین تحت چنین شرایطی قیمت این کالاها مثل زمین، مسکن و خدمات رو به افزایش می‌گذارد و منابع مالی و سرمایه‌ای از دیگر بخش‌ها را به خود جذب می‌کند. جذب سرمایه توسط این بخش‌ها تقاضای سفته‌بازی در آنها را افزایش داده و باعث افزایش غیرحقیقی و سریع قیمت می‌شود.

دو اثر بیماری هلندی
بنابراین و به‌طور کلی می‌توان گفت که بیماری هلندی دو اثر کلی بر اقتصاد بر جای می‌گذارد، یکی اثر «انتقال منابع» و دیگری اثر «انتقال هزینه». اثر انتقال منابع، این است که با افزایش درآمدهای نفتی و افزایش عرضه ارز در کشور نرخ حقیقی ارز کاهش یافته و پول ملی با افزایش ارزش مواجه می‌شود. با این اتفاق قیمت‌های خارجی کالاهای وارداتی برای مصرف‌کننده داخلی کاهش یافته و در طرف مقابل نیز قیمت کالاهای صادراتی نیز برای مصرف‌کنندگان خارجی افزایش یافته و صادرات با کاهش مواجه شده و واردات افزایش می‌یابد. با شروع و ادامه این فرآیند نهاده‌های تولید مثل نیروی کار و سرمایه از بخش قابل تجارت (صنعت و کشاورزی) به بخش غیرقابل تجارت و بخش نفتی (برای سرمایه‌گذاری برای استحصال و استخراج نفتی بیشتر) منتقل می‌شود. اثر انتقال هزینه‌ای نیز زمانی اتفاق می‌افتد که تقاضا در نتیجه هزینه کردن درآمدهای بادآورده ناشی از فروش منابع طبیعی در هر دو بخش تجاری و غیرتجاری افزایش می‌یابد.

از آنجا که قیمت‌ها در بخش تجاری به وسیله بازار بین‌المللی تعیین می‌شود، تقاضای بیشتر به وسیله واردات بیشتر جبران می‌شود، در نتیجه قیمت‌های کالاهای غیرتجاری نسبت به کالاهای تجاری افزایش یافته، بنابراین منابع از کالاهای تجاری به غیرتجاری منتقل می‌شود. در نهایت‌ در مورد اثرات منفی منابع طبیعی بر رشد، نتیجه می‌گیرند که در اقتصادهای با منابع طبیعی، تمایل به تقویت نرخ ارز حقیقی وجود دارد که این امر منجر به تقویت واردات و تضعیف صادرات و در نهایت کاهش رشد اقتصادی خواهد شد.

بیماری هلندی در دهه ۸۰
مصداق بارز بیماری هلندی در اقتصاد ایران طی دهه هشتاد رخ داد.
در این دهه قیمت نفت و به تبع آن درآمدهای نفتی با روندی صعودی مواجه شد. قیمت نفت طی این دوره با وجود نوساناتی از حدود ۲۵ دلار در سال ۱۳۸۰ به فراتر از ۱۰۰ دلار در سال ۱۳۸۹ و درآمد نفت ایران نیز از حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۸۰ به بیش از ۸۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۸۹ رسید. با وجود ایجاد حساب ذخیره ارزی، اما بخش عمده این درآمدها به اقتصاد کشور تزریق شد که در نتیجه آن نرخ حقیقی ارز طی دهه هشتاد با روند نزولی روبه‌رو شد. روند نزولی نرخ حقیقی ارز به روند صعودی واردات، بزرگ شدن بخش غیرقابل تجارت نسبت به قابل تجارت و در نهایت تضعیف قدرت رقابتی تولید ملی در برابر کشورهای خارجی شد که همگی از مظاهر تشدید بیماری هلندی است.

نمود این موضوع در نمودار واردات کالا در مقابل کاهش نرخ حقیقی ارز در دهه هشتاد مشهود است. با افزایش درآمد نفتی طی دهه هشتاد و با افزایش عرضه ارز در کشور نرخ حقیقی ارز (با قیمت‌های ثابت سال ۱۳۸۳) از حدود ۱۱۰۰ تومان طی یک روند دائما نزولی تا پایان سال۱۳۸۹ به مرز ۵۰۰ تومان کاهش یافت که بیانگر کاهش بیش از ۵۰ درصدی نرخ حقیقی ارز طی دهه هشتاد است. با کاهش نرخ حقیقی ارز و افزایش ارزش پول داخلی نسبت به پول‌های خارجی تمایل به واردات کالاهای مصرفی ارزان قیمت در کشور افزایش یافت، به نحوی که واردات کالا از ۴/ ۱۸ میلیارد دلار در ابتدای سال ۱۳۸۱ در کشور، به بیش از ۴ برابر در سال ۱۳۹۰ و به حدود ۸۳ میلیارد دلار رسید.

پس از آن و با اعمال تحریم‌های اقتصادی و سیاسی و با کاهش درآمدهای نفتی، بلوکه شدن دارایی‌های ارزی و محدود شدن عرضه ارز در کشور و با دامن زدن تقاضای سفته‌بازی ارز در کشور به این روند و همچنین افزایش تورم داخلی نسبت به تورم خارجی، نرخ حقیقی ارز شروع به افزایش گذارد و با پیمودن سیری صعودی تا پایان سال ۱۳۹۱ به حدود ۱۰۰۰ تومان (به قیمت‌های ثابت ۱۳۸۳) افزایش یافت. سیر واردات کالا نیز در جهتی عکس از حدود ۸۳ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ به حدود ۵۹ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۲ رسید. پس از آن و در سال ۱۳۹۲ و با روی کار آمدن دولت روحانی نرخ حقیقی ارز در نتیجه کاهش نرخ اسمی ارز و متاثر از بهبود فضای سیاسی کشور رو به کاهش گذاشت و تا پاییز سال ۱۳۹۳ به حدود ۷۳۰ تومان تنزل یافت.

بیماری هلندی پس از بازگشت دلارهای نفتی
حال با حصول توافق هسته‌ای و آزاد شدن دارایی‌های ارزی از یکسو و نیز افزایش قریب‌الوقوع درآمدهای نفتی از سوی دیگر کارشناسان اقتصادی با این سوال مواجهند که آیا اقتصاد ایران باید منتظر فرصتی خوشایند باشد یا آبستن تهدیدی خطرناک و تکرار تجربه تلخ گذشته در برخورد با درآمدهای نفتی خواهد شد؟

این در حالی است که با کاهش درآمدهای نفتی در سایه تحریم‌ها و نیز کاهش قیمت نفت طی چند سال اخیر عملا استقلال اجباری دولت از درآمدهای نفتی تا حدی شکل گرفته و از شدت بیماری هلندی در اقتصادی ایران کاسته است، اما با ورود منابع عظیم درآمدهای نفتی و دارایی‌های بلوکه شده به اقتصاد و در صورت تداوم رویکردهای گذشته دولت‌ با درآمدهای نفتی نگرانی در مورد بازگشت بیماری هلندی بجا است.

تجربه ضربه‌گیرهای نفتی برای مقابله با شوک‌های مثبت یا منفی درآمدهای نفتی همچون حساب ذخیره ارزی طی دهه هشتاد، تجربه موفقی از آب در نیامد و به همین دلیل صندوق توسعه ملی پا به عرصه گذاشت اما متاسفانه صندوق توسعه ملی نیز با توجه به ساختار حاکم نتوانست نقش فعالی برای مقابله با شوک منفی درآمدهای نفتی در دوره تحریم ایفا کند، همچنان که به نظر نمی‌رسد بتواند نقش فعالی در مواجهه با شوک مثبت نفتی در دوره پسا تحریم ایفا کند، چراکه صندوق توسعه ملی عملا به یک صندوق اعطای تسهیلات ارزی تبدیل شده است. مطابق قانون دولت موظف است سهمی از درآمدهای نفتی را سالانه به صندوق توسعه ملی واریز کند و منابع صندوق نیز برای تامین منابع مالی بخش خصوصی و اعطای وام به این بخش تخصیص یابد.

این در حالی است که با افزایش درآمد نفتی همچنان شوک‌ مثبت نفتی به بودجه دولت در اقتصاد منتقل شده و از طرف دیگر منابع ارزی صندوق نیز از کانالی دیگر (از طریق اعطای تسهیلات ارزی به بخش خصوصی) به اقتصاد تزریق خواهد شد و موجبات تشدید بیماری هلندی را در اقتصاد فراهم خواهد آورد، بنابراین چنانچه دولت کنونی به بازتعریف کارکرد صندوق توسعه ملی نیندیشد و ادامه‌دهنده راه دولت قبل در برخورد با درآمدهای نفتی و دارایی‌های آزاد شده باشد، بازگشت بیماری هلندی در اقتصاد ناگزیر خواهد بود و شاید بتوان گفت که بند ماشه اقتصاد ایران در شرایط کنونی بیماری هلندی است که پیشگیری از آن نیاز به بازتعریف اساسی در ساختار، اهداف و ماموریت‌های صندوق

توسعه ملی دارد. علاوه بر نقش کلیدی صندوق توسعه ملی در مدیریت درآمدهای نفتی، عملکرد بانک مرکزی در مدیریت ذخایر ارزی نیز نقش مهمی در مقابله با بازگشت مجدد بیماری هلندی دارد. مهم‌ترین ابزار بانک مرکزی در رویارویی با بیماری هلندی مدیریت مطلوب ذخایر ارزی در راستای مقابله با کاهش قابل توجه نرخ حقیقی ارز و حفظ تعادل بازار ارز با توجه به وضعیت بنیادی اقتصاد کشور است. خوشبختانه در این زمینه به نظر می‌رسد بانک مرکزی آمادگی کافی را برای ایفای نقش خود جهت پیشگیری از بروز مجدد بیماری هلندی در اقتصاد ایران دارد.

۰۷:۳۹:۲۸ تکذیب خبر ۵۰۰ هزار بشکه خیلی زود رسید :

مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران گفت: میزان تولید نفت ایران تا برداشته شدن تحریم ها تغییری نخواهد کرد.
رکن الدین جوادی در گفتگو با خبرنگار شانا درباره اخباری مبنی بر افزایش ۵٠٠ هزار بشکه ای تولید نفت ایران ظرف یک هفته آینده، اظهار کرد: افزایش تولید نفت ایران منوط به برداشتن شدن تحریم ها است و تولید نفت تا برداشته شدن تحریم ها تغییری نخواهد کرد.جوادی تاکید کرد: هر گونه افزایش تولید نفت ایران منوط به برداشته شدن تحریم ها است.
به گزارش شانا، وزیر نفت اخیرا در برنامه نگاه یک اعلام کرد: به محض لغو تحریمها، نفت ایران به بازار بر می گردد و منتظر اجازه از هیچ کشوری برای بازپس گیری سهم خود نیست. همان طور که شکستن تحریم اجازه نمی خواهد بازپس گیری سهممان از بازار نفت هم نیازی به اجازه ندارد. ضمن این که ما از هم اینک به دنبال بازاریابی برای فروش نفتمان هستیم.
زنگنه درباره میزان تولید نفت ایران هم در آن برنامه گفت: میزان تولید نفت خام ایران پیش از تحریمها سه میلیون و ٩٠٠ هزار بشکه در روز بود که پس از تحریمها یک میلیون بشکه کاهش یافت و هم اکنون میزان تولید نفت ایران روزانه بیش از ٢ میلیون و ٧٠٠ هزار بشکه در روز است که یک میلیون بشکه آن صادر می شود.

۰۷:۳۸:۴۶ به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، مدیران ارشدی از آلمان، فرانسه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ایتالیا، ژاپن، هند، اسپانیا، اتریش و … این روزها و با کوتاه شدن سایه تحریم از سر صنعت نفت ایران، خود را در تهران آفتابی می‌کنند تا در دنیای جدید پساتوافق، خود را به عنوان شریک دنیای جدید صنعت نفت ایران مطرح کنند؛ اتفاقی که انتخاب‌های زیادی را پیش روی مدیران وزارت نفت می‌گذارد تا درباره زمینه، نوع و حجم همکاری با هر یک از کشورهایی که پا پیش گذاشته‌اند، تصمیم بگیرند.

حضور تعداد بالای هیات‌های خارجی این سئوال را ایجاد می‌کند که “عزم کدام هیات برای مذاکره جدی و حضور در صنعت نفت ایران تاکنون جدی‌تر بوده است؟”

در این‌باره “امیرحسین زمانی‌نیا”، معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل با اشاره به اینکه نباید تنها به رفت و آمد هیات‌های کشورهای بزرگ اروپایی به ایران توجه کرد، به ایسنا گفت: هیات‌هایی از کشورهای ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، هند، ژاپن، صربستان و چند کشور دیگر به ایران آمده اند.

وی در پاسخ به این سوال خبرنگار ایسنا که “کدام یک از هیات‌های غربی که به ایران آمده‌اند برای همکاری مصمم‌تر بوده‌اند؟” گفت: هر سه هیات اروپایی جدی بوده اند و شاید این توصیف که کدام جدی‌تر بوده است درست نباشد. اما در خصوص اینکه با کدامشان کار سریع‌تر پیش می رود فکر می کنم احتمالا آلمان‌ها.

زمانی‌نیا درباره چشم‌انداز ادامه همکاری با روسیه و چین پس از لغو تحریم‌ها نیز افزود: هر کس در دنیا جایگاه خودش را دارد، اروپایی‌ها به جای خود و روسیه و چین هم به جای خود؛ نباید این ها را با هم قاطی کرد. اتحادیه اروپا قبول کرده است که به قول خودشان آمریکا رهبری جهان آزاد را بر عهده دارد. طبیعتا روسیه و چین جایگاه نازل‌تری در روابط بین‌الملل دارند.

وی در گفت‌وگو با ایسنا ادامه داد: باید ببینیم چه کسانی با ما در زمان سختی کار کردند. هرچند ممکن است به لحاظ استراتژیک فکر کنیم که روسیه و چین در روابط بین‌الملل جایگاه متعالی ندارند، اما واقعیت زندگی ما این است که آن‌ها با ما در زمان تحریم‌ها کار کردند و مطمئنم که پس از این هم با این دو کشور کار خواهیم کرد.

۰۷:۳۸:۳۶ عضو ارشد جنبش انصارالله یمن گفت که این جنبش و حزب کنگره ملی یمن با طرح عمان برای پایان دادن به جنگ در یمن به صورت ابتدائی موافقت کرده‌اند.

«حسن زید» عضو ارشد جنبش انصارالله یمن در گفت‌وگو با رادیو سوا، گفت که این جنبش با طرح عمان برای پایان دادن به جنگ در یمن به صورت ابتدائی موافقت کرده است.

بر اساس این گزارش زید افزود که در تماس‌های بین انصارالله و حزب کنگره ملی یمن از یک طرف و اسماعیل ولد الشیخ فرستاده ویژه سازمان ملل از طرف دیگر، برای پیاده کردن طرح عمان با هدف پایان دادن به جنگ در یمن توافق شده است.

وی افزود: در صورت موافقت دولت مستعفی یمن با این طرح، اسماعیل ولد الشیخ شورای امنیت را در جریان جزئیات آن قرار خواهد داد.
این در حالی است که منصور هادی رئیس جمهور مستعفی یمن در خصوص گفت‌و‌گو با گروه های یمنی گفت: با هرگونه گفت‌وگویی که موجب اجرایی شدن قطعانامه ۲۲۱۶ سازمان ملل نشود مخالف است. این قطعنامه به عقب‌نشینی کمیته‌های مردمی یمن از شهرهای این کشور اشاره دارد.

۰۷:۳۷:۲۰ رئیس کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا تاکید کرد که سنا ۶۰ رای لازم برای رد کردن توافق هسته‌ای ایران را در اختیار خواهد داشت.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از هیل وبسایت کنگره آمریکا، جان مک کین رئیس کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا در سخنانی تصریح کرد: “من مطمئن هستم که ما ۶۰ رای لازم برای رد کردن توافق هسته ای ایران را خواهیم داشت.”

البته وی اذعان کرد که این مساله سخت خواهد بود تا ۶۷ رای لازم برای رد وتوی رئیس جمهور آمریکا را به دست آوریم.

جمهوریخواهان تلاش خواهند کرد تا قطعنامه ای را در مخالفت با توافق هسته ای ایران تصویب کنند. انتظار می رود باراک اوباما این قطعنامه را وتو کند و نمایندگان آمریکایی برای رد وتوی اوباما تلاش خواهند کرد تا حداقل ۶۷ رای لازم را کسب کنند.

مک کین در ادامه گفت: مساله مهم رد کردن وتوی رئیس جمهور است.

رئیس جمهور آمریکا به حمایت ۳۴ نماینده دموکرات نیاز دارد تا از توافق هسته ای حمایت کرده و مانع از رد وتوی اوباما شوند. تاکنون ۱۸ نماینده دموکرات از توافق هسته ای ایران حمایت کرده اند. چاک شومر نماینده ارشد دموکراتها اخیرا مخالفت خود را با توافق هسته ای اعلام کرده است.

کاخ سفید و گروه های مخالف توافق هسته ای، لابی شدیدی را برای جلب حمایت نمایندگان آمریکایی آغاز کرده اند. مک کین تاکید کرد که برخی از نمایندگان تاکنون مخالفت خود را با توافق هسته ای اعلام کرده اند.

وی همچنین از اوباما به خاطر مقایسه کردن جمهوریخواهان با مخالفان توافق هسته ای در ایران انتقاد کرد.

مک کین همچنین به برگزاری نخستین مناظره انتخاباتی جمهوریخواهان اشاره کرد و گفت: در این مناظره اشاره چندانی به مساله توافق هسته ای ایران نکرده اند.

آمریکا و سایر قدرت های جهانی شامل روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان ۲۳ تیرماه برجام هسته ای را با ایران به امضا رساندند. بر اساس این برجام هسته ای، تهران موافقت کرده است تا در ازای لغو تحریم های بین المللی، بخشی از فعالیت های اتمی خود را محدود کند.

۰۷:۳۵:۵۱ وزیر اقتصاد و دارایی در حالی سومین کارت زرد خود را طی روز گذشته از نمایندگان مجلس شورای اسلامی دریافت کرد و در پی آن نامه استیضاح علی طیب به امضای ۲۵ نماینده مجلس رسید که این امر احتمال استیضاح وزیر در صحن علنی مجلس در صورت عدم متقاعد شدن اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس از توضیحاتی که طیب نیا به آنها می دهد را بیش از پیش تقویت می کند.

در همین ارتباط، ابوذر ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم شهرستان های لاهیجان و سیاهکل در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز عنوان کرد: استیضاح مطروحه لزوماً به معنای طرح در صحن علنی مجلس نیست، بلکه به صورت آیین نامه ای است و هر استیضاحی که مطرح می شود به رأی موافق نمایندگان مجلس منجر نمی شود. به عبارت دیگر به صحن رسیدن نامه استیضاح و به رأی رسیدن آن توسط نمایندگان مجلس رسمی نیست.

ابوذر ندیمی افزود: اعضای کمیسیون موافق استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی نیستند و استیضاح وزیر نه در کمیسیون و نه در صحن علنی مجلس رأی نمی آورد و حتی بنده معتقدم که استیضاح به صحن علنی مجلس شورای اسلامی نیز نمی رسد.

۰۷:۳۵:۰۷ محمدمهدی تاجیک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس پنج عامل کاهش قیمت‌های جهانی، ابهام در سیاست‌های اقتصادی دولت و مجلس، رکود در بخش‌های مختلف اقتصاد، اعتماد زدایی حقوقی‌ها از بازار و گزارش‌های ناامیدکننده سه‌ماهه را به‌عنوان عوامل مؤثر در روند جاری بورس معرفی کرد. بررسی دقیق این عوامل می‌تواند تصویری روشن‌تر از آینده بازار در سال ۱۳۹۴ فراهم کند.

عامل اول، کاهش قیمت‌های جهانی

وی نخستین عامل را روند کاهشی قیمت‌های جهانی کالاهای پایه‌ای دانست و در توضیح نقش این عامل گفت: قیمت جهانی این کالاها از ابتدای تیر با افت شدید مواجه شده است؛ به‌طوری‌که قیمت جهانی مس و روی از ۵،۶۰۰ و ۲،۰۰۰ دلار به ۵،۱۳۵ و ۱،۸۴۶ دلار رسیده است و این از افت حدوداً ۸ درصدی در دو ماه اخیر حکایت می‌کند.

تاجیک با اشاره به تأثیر این روند در کاهش تقاضا برای شرکت‌های فعال در صنایع فلزات اساسی و کانه‌های فلزی افزود: صنعت فلزات اساسی، حدوداً ۹ درصد و گروه کانه‌های فلزی ۵ درصد از ارزش بازار را تشکیل می‌دهند؛ لذا می‌توان گفت این عامل به‌تنهایی ۱۴ درصد از ارزش بازار را درگیر چالش‌های بنیادی کرده است.

کارشناس شرکت سرمایه‌گذاری توسعه گوهران امید با اشاره به افت قیمت جهانی نفت از ۶۰ دلار برای هر بشکه در ابتدای تیر به ۴۳ دلار در روزهای اخیر، تأثیر این روند را بر بورس از دو دیدگاه قابل بررسی دانست و افزود: این کاهش قیمت از یک سو دولت را با کسری بودجه مواجه ساخته و اعمال فشار دولت بر برخی صنایع همچون پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و صنایع معدنی را در پی خواهد داشت و از سوی دیگر کاهش قیمت جهانی فرآورده‌های نفتی و گازی را در سبب شده و از این طریق گروه محصولات شیمیایی را که ۲۳ درصد از ارزش بورس را شامل می‌شوند، با افت تقاضا برای خرید سهام روبرو کرده است.

به‌عبارت‌ دیگر می‌توان گفت، روند کاهشی قیمت‌های جهانی، به‌تنهایی ۳۷ درصد از ارزش بازار شامل فلزات اساسی، کانه‌های فلزی و محصولات شیمیایی را تحت تأثیر قرار داده است.

عامل دوم، ابهام در تصمیمات دولت و مجلس

محمدمهدی تاجیک وجود ابهام در برخی تصمیمات مؤثر در وضعیت بنیادی گروهی از صنایع را دومین عامل برای رکود بازار سرمایه معرفی کرد و گفت: ابهام در نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها، قیمت فروش محصولات پالایشگاهی و قیمت‌گذاری محصولات معدنی از جمله مواردی هستند که باعث کاهش شفافیت در متغیرهای بنیادی این صنایع شده و از تمایل فعالان بازار برای سرمایه‌گذاری در آن‌ها کاسته‌اند.

بنا بر اظهارات این کارشناس ارشد بازار سرمایه، سهم پالایشگاه‌ها از ارزش بازار سرمایه بالغ بر ۷ درصد است؛ لذا دو عامل فوق، رکود در ۴۴ درصد از ارزش بازار را در پی داشته‌اند.

عامل سوم، رکود در بخش‌های مختلف اقتصاد

نرخ بالای سود سپرده بانکی، نرخ بالای تسهیلات بانکی و سیاست‌های انقباضی دولت عواملی هستند که از نظر محمد مهدی تاجیک باعث کاهش جذابیت بخش‌های تولیدی و خدماتی شده و اقتصاد را درگیر رکود شدید کرده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه در شرایطی که رکود بر بخش‌های مختلف اقتصاد حاکم است نمی‌توان انتظار رشد را از بازار سرمایه داشت، صنعت ساختمان را یکی از بخش‌های مبتلا به این نوع رکود برشمرد؛ رکودی با توجه به سهم ۱ درصدی گروه انبوه‌سازی از ارزش بازار سرمایه، به بورس منتقل شده است.

به‌ این‌ ترتیب ۴۵ درصد از ارزش بازار مستقیماً با ریسک‌های بنیادی مواجه است که با در نظر گرفتن سهم تقریباً ۵ درصدی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، این نسبت به ۵۰ درصد می‌رسد.

عامل چهارم، بازی بازیگران حقوقی

تاجیک رفتار سهامداران بزرگ حقوقی را یکی از عوامل مؤثر در بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران بورسی دانست و توضیح داد: در شرایط فعلی بارها مشاهده شده است که هرگاه سهام یک شرکت مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته و با افزایش تقاضا مواجه می‌شود، حقوقی‌های بازار به عرضه سنگین در نماد آن شرکت روی می‌آورند؛ اما در مقابل، حمایت این بازیگران در روند کاهشی چندان چشمگیر نیست.

عامل پنجم، گزارش‌های سه‌ماهه

این کارشناس ارشد بازار سرمایه گزارش‌های سه‌ماهه دور از انتظار را آخرین عامل شکل‌دهنده روند منفی برای بازار برشمرد و افزود: قرار گرفتن گزارش‌های سه‌ماهه بر روی سامانه اطلاع‌رسانی ناشران (کدال) از ابتدای تیر، عملکرد نامناسب بسیاری از شرکت‌ها را به بازار منعکس کرد. نمونه‌های متعددی از صنایع مختلف مانند گروه‌های فلزات اساسی، پتروشیمی و بانکی را می‌توان نام برد که انتظارات بازار را در گزارش‌های دوره‌ای خود برآورده نکرده اند و به این مجموعه گروه خودرویی که گزارش‌هایی به مراتب نا امیدکننده‌تر از دوره مشابه سال گذشته ارائه داده‌اند را نیز باید افزود.

وی رشد چشم گیر بورس در سال جاری را در صورت استمرار شرایط حاضر دور از ذهن دانست و رشد ملایم را محتمل‌ترین سناریو برای سال ۱۳۹۴ پیش‌بینی کرد.

۰۷:۳۴:۵۳ سخنگوی وزارت امور خارجه، اظهارات وزیر خارجه عربستان در مصاحبه مطبوعاتی مشترک با آقای اشتاین‌مایر وزیر خارجه آلمان را ناشی از عصبانیت غیر منطقی وی از توافق بین ایران و جامعه بین‌المللی برای پایان دادن به یک بحران غیرضروری دانست.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما به نقل از اداره کل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت امور خارجه، مرضیه افخم گفت: وقتی نماینده ارشد یک دولت منطقه از حل و فصل سیاسی موضوعات در منطقه و سطح بین الملل تا این حد عصبانی می شود، تردیدی باقی نمی گذارد که زندگی با مشکلات و بحران را انتخاب کرده است.

وی افزود: جای تاسف دارد که اظهارات وزیر خارجه کشور مسلمان و همسایه در باره توافق هسته ای وین تکرار مواضع رژیم صهیونیستی است و بغض از این موضوع حب خطرناکی را موجب شده است.

افخم همچنین با اشاره به اظهارات وزیر خارجه عربستان در مورد موضوع غنی سازی در ایران تصریح کرد: این اظهارات نشان‌دهنده درک نادرست از روابط بین‌الملل و صلاحیت کشورهاست.

۰۷:۳۴:۲۳

باراک اوباما رییس جمهوری امریکا در یک کنفرانس خبری آنلاین در پاسخگویی به سوالات مردم از سراسر جهان به دفاع از توافقنامه هسته ای ایران پرداخت و گفت : ایران کشوری کهن و دارای مردمانی پرذوق ، مستعد و باهوش است.

به گزارش ایرنا به نقل ازوب سایت رسانه ای « مایک»، باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا درمصاحبه با این خبرگزاری به دفاع از توافقنامه تاریخی به دست آمده و پاسخ به سوالات تصویری مردم از سراسر جهان پرداخت.وی درسخنان آغازین خود، اظهارکرد : در زمان حمله به عراق احساس می شد جنگ گزینه درستی است و مردم در این مورد وارد بحث نشدند، ولی پس از حمله به عراق و وارد شدن به بغداد و شروع هرج ومرج ها بود که مردم کشور متوجه شدند که آمریکا با حمله به عراق یک اشتباه استراتژیک بزرگی مرتکب شده است.

وی خطاب به مردم آمریکا تصریح کرد: حالا وقت وارد شدن به بحث است نه پس ازاین که تصمیم ها گرفته شد.

باراک اوباما، درپاسخ به سوال یک خانم ایرانی که گفت آقای رییس جمهوری شما ازصلح حرف می زدید و به آن هم رسیدید، ولی ما مردم ایران بخاطر تحریم های شدید اعمال شده ازسوی شما هزینه بالایی را متقبل شدیم ، آیا شما فکر نمی کردید بدون فشار برمردم ایران نیز راه های دیگری هم وجود داشت که به توافق دست پیدا کنید؟ گفت: متاسفانه راه بهتری نداشتیم.

وی در ادامه اظهارکرد: ایران کشوری کهن و پر ذوق و دارای مردمانی بسیار مستعد و باهوش است و من برای این مردم بهترین آرزوها را دارم.
به گفته رییس جمهوری آمریکا، سو ظن های بسیاری از طرف متحدان آمریکا من جمله تل اویو و برخی از کشورهای عربی نسبت به توافق با ایران وجود دارد، این کشورها مدعی اند ایران در تلاش برای نفوذ در منطقه است.

وی اضافه کرد : ولی من معتقدم این توافقنامه همچنان در کنار همکاری های ما با آن کشورها توافقنامه ای خوب است.
اوباما بار دیگر تاکید کرد : افراط گرایان مخالف توافقنامه در ایران، با مخالفان توافقنامه در آمریکا جنبشی مشترک تشکیل داده اند.

وی در ادامه اظهار کرد: تعاملات آمریکا با اسراییل عمیق است و به این خاطر وقتی اسراییل با چیزی مخالفت می کند، برخی دموکرات ها، همانند جمهوری خواهان به آن توجه نشان می دهند، ولی تفاوت در اینجاست که سناتورهای دموکرات با صرف وقت برای خواندن طرح و گوش دادن به بحث تصمیم می گیرند ولی بخش اعظمی از جمهوری خواهان پیش از خشک شدن توافقنامه یا حتی انتشار آن مخالفت خود را اعلام می کنند.

اوباما این رویکرد مخالفان را دلیلی بر میزان تاثیرپذیری آنها از جناح بازی ایدئولوژی بجای بازبینی و بررسی توافقنامه عنوان کرد.

۰۷:۳۲:۵۰ به گزارش گروه مانیتورینگ بین‌الملل خبرگزاری فارس، «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا روز سه شنبه در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویترز ایران را به تلاش‌های قبلی برای دست‌یابی به سلاح‌های اتمی متهم کرد.

جمهوری اسلامی ایران همواره ادعاهای آمریکا، رژیم صهیونیستی و کشورهای متحد آنها درباره جنبه‌های تسلیحاتی در برنامه هسته‌ای خود را رد کرده است.

ایران از کشورهای امضاکننده پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است که به کشورها حق برخورداری از انرژی هسته‌ای برای مصارف صلح‌آمیز را می‌دهد.

کری در بخش دیگری از این مصاحبه در دفاع از سند «برجام» که در تیرماه سال جاری میان ایران و گروه ۱+۵ منعقد شد به ماده «برگشت‌پذیری خودکار تحریم‌ها» یا «مکانیسم ماشه» اشاره کرد و آن را از مزیای این سند دانست.

او گفت در حالت فرضی عدم پایبندی ایران به مفاد سند «برجام»، حتی یک کشور به تنهایی می‌تواند تحریم‌ها را علیه ایران بازگرداند.

رسانه‌های آمریکایی پیش از این، «مکانیسم ماشه» را از جمله مزایای «برجام» دانسته و تصریح کرده‌اند مطابق مفاد این سند، هر یک از کشورهای طرف توافق با ایران می‌توانند با ادعای عدم پایبندی تهران به توافق، تحریم‌های پیشین را احیا کنند.

کری گفت: «ما حتی نیازی نیست به شورای امنیت برویم. آمریکا می‌تواند به صورت یکجانبه تحریم‌های ایران را بازگرداند.»

جان کری به سابقه برنامه هسته‌ای ایران پرداخت و مدعی شد: «آنها در یک دوره‌ای به دنبال سلاح هسته‌ای بودند و ما این را به روشنی می‌دانیم کماینکه در سال ۲۰۰۳، مچ آنها را در پارچین گرفتیم.»

وزیر خارجه آمریکا در دفاع از توافق منعقده در وین گفت: «ایران باید ۲ سوم سانتریفیوژهای خود را از کار بیاندازند و حجم اورانیوم غنی‌شده آنها از ۱۲ هزار به ۳۰۰ کیلو خواهد رسید. علاوه بر این، قفل‌های الکترونیک و دستگاه ارسال امواج رادیویی برای اطمینان بیشتر در تأسیسات هسته‌ای ایران نصب خواهد شد.»

یکی از حضار در خصوص پایفشاری ایران بر «حق غنی‌سازی» بر اساس مفاد ان‌پی‌تی، از جان کری سوال پرسید و نظر وی را جویا شد. کری گفت: «بحث حق نیست. ان‌پی‌تی در خصوص حق غنی‌سازی سکوت کرده ولی در خصوص عدم غنی‌سازی هم چیزی نگفته است.»

کری به گفتمان مشابه نمایندگان هسته‌ای ملت ایران در خلال مذاکرات پرداخت و گفت: «آنها با حرارت می‌گفتند که یک کشور مشخص دانشمندان هسته‌ای ما را ترور کرد و شما هم از اعمال فشار علیه ما حمایت کردید ولی ما در حالی که هیچ‌گاه از ان‌پی‌تی خارج نشدیم، اقدامات خود را در راستای حق غنی‌سازی‌مان ادامه دادیم.»

جان کری به نقد برخی افراد در خصوص احتمال سرازیر شدن پول حاصل از رفع تحریم به ایران و ارسال این پول‌ها به گروه‌های تروریستی هم پاسخ داد. غربی‌ها گروه‌های مقاومت و حتی انقلابیون خاورمیانه را دسته‌بندی کرده‌اند و بر اساس جهت‌گیری‌های سیاسی، برخی از آنها همانند حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن و حتی بسیج مردمی شیعیان عراق را تروریست می‌خوانند.

جان کری گفت: «اگر همه شما مثل من قبول دارید که ایران در منطقه یک کشور مشکل‌ساز است، پس باید قبول داشته باشید که ایران بدون سلاح اتمی از ایران مجهز به بمب اتم بهتر است.»

رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکایی‌ها که صهیونیست‌ها را در میان موافقان با این فرضیه خود نمی‌دید به موضع غیرقابل انعظاف مخالفان اسرائیلی توافق وین پرداخت و گفت: «در خصوص موضع اسرائیلی‌ها، بحث‌شان بحث فشار و سیاست است که من نمی‌خواهم در میان این گفتمان قرار بگیرم.»

کری برای توجیه بیشتر «خیلی خوب نبودن» توافق هسته‌ای و پول‌های حاصل از رفع احتمالی تحریم‌ها، گفت: «آنها فقط باید ۲۰۰ میلیارد دلار در صنعت نفت‌شان سرمایه‌گذاری کنند تا به جایی که ۵ سال پیش بودند بازگردند.»

وی افزود: «برخی می‌گویند ایران از محل رفع تحریم‌ها، ۱۵۰ میلیارد دلار به دست می‌آورد در حالی که میزان واقعی این رقم، ۵۰ تا ۵۵ میلیارد دلار است.»

کری که تا اینجا از مزایای توافق برای ایران سخن گفته بود، از عواقب عدم توافق برای آمریکا هم گفت و ادامه داد: «توافق را سیاسی نکنیم، مردم باید عواقب نه گفتن کنگره به برجام را هم از تمام زوایا بررسی کنند.»

جان کری «سیاسی کردن» رویکرد نسبت به توافق وین را با یک مثال توضیح داد و گفت: «چه‌قدر از مردم بودند که پیش از خواندن برجام، در خصوص آن در توئیتر مطالب وحشتناک نوشتند.»

وی به احتمال عدم تصویب توافق در کنگره هم پرداخت و در خصوص تبعات آن گفت: «اگر از توافق عقب بکشیم، دیگر دلار ارز اصلی دنیا نخواهد بود.»

دولتی‌های آمریکا پیش از این بارها به کنگره‌نشینان گفته بودند که ۱+۵ با ایران به توافق رسیده و اگر سنا و مجلس آمریکا، توافق را تصویب نکند، دولت ملزم به عقب کشیدن از توافق خواهد بود ولی دیگر اعضای ۱+۵ و دیگر قدرت‌های بزرگ اقتصادی دنیا، با ایران تجارت می‌کنند و نظام تحریم‌ها به شدت ضعیف می‌شود.

وزیر خارجه آمریکا در خصوص شروع روند مذاکره‌اش با ایرانیان گفت: «سال‌ها بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر موضوع دسترسی ها، با ایران به نقطه نهایی نرسیده بود و من به ایرانی‌ها گفتم که برای طناب کشی (زورآزمایی) نیامده‌ام تا مذاکرات را ۵ سال دیگر تمدید کنم و آمده‌ام که در خصوص دسترسی‌ها با هم مذاکره کنیم.»

جان کری کلید اصلی باز شدن قفل دسترسی‌ها را پروتکل الحاقی دانشت و گفت: «پروتکل الحاقی حاصل تجربه شکست‌خورده نظارت بر برنامه اتمی کره شمالی است، برنامه‌ای که به سلاح هسته‌ای ختم شد. امضای این پروتکل از سوی ایران و تصویب آن در پارلمان این کشور، مجوز دسترسی‌ها تا آخر عمر (تا ابد) را به آژانس می‌دهد.»

جان کری پس از سخن گفتن در خصوص یکی از مباحث چالش‌برانگیر توافق یعنی دسترسی‌ها، به چالش بعدی یعنی بازگشت فوری تحریم‌ها پرداخت و گفت: «تحریم های تسلیحاتی مرتبط با بازگشت تحریمها نیست. بلکه مرتبط با مجموعه دیگری از تعهدات است. بنابراین آنها با نقض بخش تسلیحاتی آن، مرتکب “نقض عمده” توافق هسته ای (که موجب بازگشت تحریمها می شود)، نشده اند.»

وی در ادامه تصریح کرد که حتی اگر امکان بازگشت تحریمهای سازمان ملل وجود نداشته باشد، اگر ایران تحریمهای تسلیحاتی و موشکی را نقض کند، آمریکا «ابزارهای کافی (برای عکس العمل) در اختیار» خواهد داشت.

او افزود: «خارج از این توافقنامه، قطعنامه مشخصی وجود دارد که ارسال تسلیحات از سوی آنها به حزب الله را منع می کند. قطعنامه مشخص و جداگانه ای وجود دارد که آن ها را از ارسال سلاح به شبه نظامیان شیعه در عراق منع می کند.»

وزیر خارجه آمریکا در آخرین دقائق جلسه پرسش و پاسخ خود، منافع توافق برای آمریکا را اینگونه خلاصه کرد: «با داشتن توافق هسته‌ای، دستمان برای مقابله با ایران در حوزه دیگر اختلافاتمان با این کشور، بازتر خواهد بود.»

جان کری به نگرانی‌های شدید کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس در مورد توافق ایران و ۱+۵ هم اشاره کرد و ضمن ضعیف دانستن مبنای این نگرانی‌ها گفت: «این‌که ایرانِ شیعه بتواند هژمونی خود را به سنی‌ها که ۹۰ درصد از جهان اسلام را تشکیل می‌دهند تحمیل کند، عملیاتی نیست.»

روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» چندی پیش در گزارشی در همین باره نوشته مطابق مفاد مورد توافق، واشنگتن می‌تواند با توجه به ترکیب کمیسیون حل و فصل اختلافات درباره نقض تعهد از سوی ایران از حق وتوی خود برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به سادگی استفاده کند.

منظور از کمیسیون حل و فصل اختلافات، کمیته‌ای تخصصی متشکل از ایران،‌ آمریکا، اتحادیه اروپا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین است که قرار است به بررسی ادعاهای نقض توافق از سوی ایران بپردازد.

جان کری در مصاحبه روز سه‌شنبه خود به این موضوع که اکثریت اعضای این کمیسیون کشورهای متحد آمریکا هستند اشاره کرد و تصریح کرد این بازگشت‌پذیری ساده تحریم‌ها در حالت نقض توافق از سوی ایران را تضمین می‌کند.

۰۷:۳۲:۳۴به گزارش ایرنا، این پایگاه خبری در ادامه افزود: سایت های خبری آمریکایی روز دوشنبه ۱۹ مرداد گزارشی از یک نظرسنجی درباره توافق اتمی تهران با قدرت های جهانی منتشر کردند که بر اساس آن بسیاری از شرکت کنندگان گفته اند ایران در مذاکرات بیش از آنچه که خواسته اش بود به آن رسید.
این نظرسنجی از سوی دانشگاه «مانموث» بین روزهای ۳۰ ژوئیه تا دوم اوت- هشتم تا ۱۱ مرداد- انجام شده و در آن یک هزار و ۲۰۳ نفر در سراسر آمریکا به صورت تلفنی مورد پرسش قرار گرفته اند.
از شرکت کنندگان پرسیده شده «آمریکا به توافق بهتری دست یافت یا ایران؟» ۴۱ درصد گفته اند که تهران دستاورد بیشتری داشته است و فقط ۱۴ درصد معتقد بوده اند که آمریکا در این زمینه موفق تر بوده است.
نزدیک به دو سوم (۶۷ درصد) کسانی که خود را جمهوریخواه معرفی کرده اند، رای به موفقیت بیشتر ایران داده اند، این در حالی است که تنها ۲۳ درصد دموکرات ها عقیده مشابهی داشته اند.
از هر ۱۰ آمریکایی، دو نفر (۲۳ درصد) معتقد بوده اند که هم ایران و هم آمریکا به طور مشترک از این توافق بهره مند شده اند. در ارتباط با رای مثبت کنگره آمریکا به توافق اتمی ایران، ۴۱ درصد گفته اند که درباره تصمیم کنگره نمی توانند پیش بینی کنند. همچنین ۲۷ درصد معتقد بوده اند که قانونگذاران آمریکایی این توافق را تائید خواهند کرد و ۳۲ درصد نظر مخالف داشته اند.
۵۵ درصد جمهوریخواهان خواهان رد این توافق هستند؛ ۱۳ درصد خواهان تائید و ۳۲ درصد نیز نظری نداشته اند. در جبهه دموکرات ها، تنها ۴۱ درصد خواهان تصویب توافق با ایران در کنگره هستند؛ ۱۴ درصد مخالفند و ۴۵ درصد نیز مطمئن نبوده اند که کنگره چه تصمیمی باید بگیرد.
۸۸ درصد شرکت کنندگان در این نظرسنجی گفته اند که اخبار مربوط به مذاکرات هسته ای ایران و ۶ قدرت جهانی در وین را دنبال کرده اند. ۶۳ درصد جمهوریخواهان، ۴۹ درصد مستقل ها و ۴۸ درصد دموکرات ها گفته اند که اخبار زیادی در این زمینه شنیده اند.

** «داد و هوار» نتانیاهو و نامزدهای جمهوریخواه
اظهارنظر مقام های آمریکایی و صهیونیستی درباره توافق اتمی ایران همچنان در سرخط خبر ها قرار دارد و در تازه ترین موضعگیری ها، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به خبرنگاران در نشست کاخ سفید گفته است: «زمانی که خبردار شویم آن ها (ایرانی ها بعد از رد توافق از سوی کنگره) دست به غنی سازی زده یا اینکه متوجه شویم در حال انجام چه کاری هستند، فکر می کنید ۱۶ کاندیدای جمهوریخواه برای انتخابات ریاست جمهوری چه خواهند گفت؟ …این افراد شروع به داد و هوار خواهند کرد.»

** کارزار یک میلیون دلاری کهنه سربازان علیه توافق با ایران
سایت «بلومبرگ ویو» از راه اندازی کارزاری یک میلیون دلاری از سوی کهنه سربازان آمریکایی علیه توافق هسته ای با ایران خبر داده است و اینکه قصد دارند تا این سخن باراک اوباما را به چالش بکشانند که مخالفان توافق، مدافع جنگ هستند.
اوباما ۱۲ مرداد در «دانشگاه آمریکن» واشنگتن گفته بود که دو دسته وجود دارند: «یک دسته کسانی که از توافق حمایت می کنند و دسته دیگر که یک جنگ خونین و پرهزینه را ترجیح می دهند، همانند جنگی که در عراق به راه افتاد».
«بلومبرگ ویو» می نویسد که گروهی با عنوان «کهنه سربازان علیه توافق» ماه گذشته به عنوان یک نهاد غیرانتفاعی به ثبت رسید و از روز دوشنبه ۱۹ مرداد، کارزار خود را در سطح ملی آغاز کرد.
این کارزار شامل پخش آگهی های تلویزیونی در ایالت هایی است که نمایندگان آن ها در کنگره هنوز در زمینه رای دادن به توافق با ایران تصمیم نگرفته اند. اعضای کنگره تا روز ۱۷ سپتامبر باید به این توافق رای مثبت یا منفی بدهند.

۰۷:۳۲:۱۹ به گزارش ایرنا، این پایگاه خبری افزود: در این نامه که محصول تلاش گروهی از مدیران برجسته آمریکایی-ایرانی حوزه فناوری، سرمایه گذاری و چهره های سر شناس دنیای هنر است، با اشاره به تنوع سیاسی و مذهبی در میان جامعه ایرانیان آمریکا و اختلافات موجود، آمده: «ما بر سر یک چیز توافق داریم؛ اینکه حل وفصل مشکلات از طریق تعامل، برای جهان بهتر است تا ستیز و درگیری».
در ادامه این نامه آمده است: «در دهه های گذشته، جنگ زندگی هزاران آمریکایی را نابود کرده و تریلیون ها دلار هزینه برجا گذاشته است، با این حال منازعات همچنان به قوت خود باقی مانده اند.»
در این نامه با اشاره به اینکه «خطاب ما به مردم است و نه سیاستمداران»، این نکته برجسته شده که «… دیپلماسی این فرصت را فراهم می کند تا میان فرهنگ ها، مردم و آرمان های آن ها پیوند برقرار شود. این بخت را برای آمریکایی ها و ایرانی ها بوجود می آورد تا آینده ای روشن تر خلق کنند که فرزندان ما از آن بهره مند خواهند شد».
این نامه می افزاید: «… مردم ایران یک تاریخ طولانی از تساهل، مهمان نوازی، آفرینش و خلاقیت در پیشینه خود دارند که کهن تر از دولت ها و مذاهب جدید است؛ … مردم ایران همچون مردم آمریکایی ها خواهان صلح، موفقیت و خوشبختی هستند».
«ما از شما دوستان آمریکایی می خواهیم که با حمایت از توافق اخیر میان آمریکا، ایران و سایر قدرت های جهانی خواست خود را برای صلح و کامیابی نشان دهید. برای در آغوش کشیدن این فرصت بی همتا برای تماس میان آمریکایی ها و ایرانی ها به ما بپیوندید. بیایید تاریخ را ورق بزنیم».
در فهرست امضاکنندگان این نامه، نام افرادی چون انوشه انصاری (مدیر و فضانورد)، حمید بیگلری (معاون پیشین سیتی گروپ)، آرش فردوسی (از بنیانگذاران دراپ باکس)، امید کردستانی (رییس بخش تجاری گوگل)، سالار کمانگر (مدیر پیشین سایت یوتیوب) و فیروز نادری (مدیر در سازمان فضایی آمریکا، ناسا) به چشم می خورد.
ایران و ۶ قدرت جهانی ۲۳ تیرماه بر سر حل و فصل برنامه هسته ای تهران به توافق رسیدند. با این حال جمهوریخواهان آمریکا گفته اند که در رای گیری روز ۱۷ سپتامبر کنگره این توافق را رد خواهند کرد. باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا هشدار داده که رای منفی کنگره را وتو خواهد کرد.
براساس این گزارش، نامه این چهره های سر شناس قرار است به صورت تمام صفحه در روزنامه «نیویورک تایمز» آگهی شود و سایت «supportpeace.org» نیز متن آن را منتشر کرده است.

۰۷:۳۲:۰۱ به گزارش ایرنا، جان کری در شبکه خبری رویترز در نیویورک گفت: برای من جای تعجب است که چرا برخی سناتورهای جمهوریخواه این قدر با این توافق مخالفت می کنند.
وی افزود: «این توافق را باید در یک چشم انداز مناسب نگاه کرد. گذشته را نگاه کنید زمانی که جرج بوش می خواست با ایران توافق بهتری داشته باشد؛ هنگامی که یک سناتور می گوید باید توافقی بهتر داشت و مذاکرات کنار گذاشته شود، برای من قابل هضم نیست و من متوجه این موضوع نمی شوم زیرا چنین اتفاقی نخواهد افتاد. جرج بوش هم می خواست توافق بهتری با ایران به دست آورد اما نتوانست.»
کری گفت: اتفاقی که روی داد این است که ایران آن زمان سانتریفیوژهای بسیار داشت اما توانست تعداد آنها را به ۱۹هزار سانتریفوژ برساند. آنها در صورت تصمیم، می توانستند به سرعت به فرار هسته ای دست بزنند که البته این کار را نکردند.
وی ادامه داد: اگر ما به مذاکرات پشت و توافقنامه را رد کنیم و سپس به آنها بگوییم شما باید در هر حال از دستورات ما و تحریمها پیروی کنید، این به منزله صدور دستورالعمل کنار گذاشته شدن سریع دلار آمریکا از جایگاه پول جهانی خواهد بود.
وزیر خارجه آمریکا افزود: اگر از توافق نامه هسته ای با ایران منصرف شویم و از متحدان مان نیز بخواهیم از ما پیروی کنند، از دست رفتن اعتماد به قدرت رهبری آمریکا می تواند موقعیت دلار را به عنوان پول جهانی در معرض خطر قرار دهد.
کری با اشاره به ضربه ای که بسیاری از کشورها به خاطر سازوکارهای جاری مالی بین المللی متحمل شدند، افزود: این حرف که ما می توانیم با این توافقنامه مخالفت و به طور یکجانبه از آن صرفنظر کنیم، یعنی همان چیزی که کنگره می خواهد انجام دهد، تاثیری عمیق و منفی بر تصورات دیگران درباره توان رهبری و قابل اطمینان بودن آمریکا خواهد داشت.
رویترز خاطرنشان کرد؛ به نظر می رسد کری با این حرف تائید کرد که لحن بحث بر سر توافقنامه هسته ای ایران رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته است.
براساس این گزارش، کنگره آمریکا که در آن جمهوریخواهان مخالف با توافقنامه هسته ای ایران در اکثریت هستند، ۱۷ سپتامبر این توافقنامه را به رای می گذارد. تاکنون بسیاری از سناتورهای دموکرات، دانشمندان و نیز گروه های مخالف جنگ آمریکا از این توافقنامه حمایت کردند.

۰۷:۳۱:۴۴ به گزارش ایرنا، این شرکت بزرگ نفتی روز سه شنبه در گزارشی بار دیگر از قصد خود برای حضور در میدان نفتی آزادگان ایران و همکاری در این بخش خبر داد.
ساینوپک که از پالایش کننده های بزرگ نفت در آسیا محسوب می شود، همچنین قصد دارد در میدان آزادگان ایران فعالتر شده و از چند ماه دیگر روزانه ۸۵ هزار بشکه نفت در این میدان تولید کند.
در حال حاضر از این میدان نفتی ایران که در استان خوزستان و در ۷۰ کیلومتری جنوب غربی شهر اهواز و شمال خرمشهر واقع شده، روزانه ۱۶ هزار بشکه نفت استخراج می شود.
شرکت ساینوپک در گزارشی اعلام کرد: ایران در حال حاضر کمتر از یک میلیون بشکه نفت صادر می کند اما به زودی در یک دوره میان مدت این میزان بین ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت.
بزرگترین پالایش کننده نفت قاره آسیا همچنین خاطرنشان کرده است که چینی های دست اندرکار بخش انرژی با خرسندی از توافق وین، قصد دارند با همکاری ایران و کشورهای دیگر در اجرای طرح های انرژی در کشورمان مشارکت کنند.
این شرکت همچنین اعلام کرد که ایران هم اکنون ۳۰ تا ۴۰ میلیون بشکه نفت ذخیره شده در نفتکش های خود برای صادرات در اختیار دارد.
شین هوا»، خبرگزاری رسمی چین نیز به تازگی در گزارشی از بهبود شرایط تولید در میادین نفتی ایران و سرمایه گذاری ۲۵۰ میلیون دلاری در این میادین خبر داده بود.
خبرگزاری رسمی چین پیش بینی کرده است که باید سالانه بین سه تا پنچ میلیارد دلار در صنعت نفت ایران سرمایه گذاری شود تا ایران به یک شرایط ایده آل برسد.
«یانگ دینگدو» تحلیلگر چینی بر این باورست که ایران توانسته با توافق وین افق های تازه ای برای خود ایجاد کند.
وی در مطلبی آورده است که ایران پس از این توافق تعاملات گسترده تری با دنیا آغاز کرده و براساس آن می تواند فضاهای جدیدی برای اقتصاد خود ایجاد کند.
این تحلیلگر چینی در عین حال تاکید کرد: البته هنوز در ابتدای راه هستیم و باید به ایران و کشورهای دیگر فرصت داد تا توافقنامه را اجرا کنند.
شین هوا از قول وی آورده است: اقتصاد ایران بعد از تحریمها شاهد تغییرات اساسی خواهد بود و بهبود خواهد یافت. همه اقتصادهای دنیا برای تغییر به زمان نیاز دارند. ایران نیز یک شبه در اقتصاد خود شاهد یک معجزه نخواهد بود اما موانع کمتری خواهد داشت.

۰۷:۳۱:۲۳ به گزارش ایرنا از شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی، عادل نژادسلیم دیروز دوشنبه در حاشیه بازدید و حضور در جلسه هم اندیشی مدیران و مسئولان پتروشیمی های بندر امام، بوعلی، مارون، اروند و تندگویان با تاکید بر اینکه باید تفکر حاکم بر شرکتهای پتروشیمی خصوصی تغییر کند، در جریان گزارش فعالیتهای صورت گرفته در این شرکت قرار گرفت.
وی با بیان اینکه شرکتهای مجموعه هلدینگ خلیج فارس باید با نگاه اقتصادی و کسب سود تولید کنند و در این مسیر تعامل مثبت میان شرکتها بسیار موثر است، گفت: بهینه سازی واحدها، بهره وری و راندمان بالاتر، افزایش تولید، کاهش هزینه، نوآوری و تمامی اقدامات مثبتی که در مجتمع های پتروشیمی انجام می شود نفع و سود بیشتری برای کارکنان به همراه خواهد آورد.
مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس با بیان آنکه اقدامات صورت گرفته در برخی پتروشیمی ها همچون پتروشیمی اروند باعث افتخار صنعت پتروشیمی است، تاکید کرد: رعایت موازین زیست محیطی تعهدی مهم، شرعی و اخلاقی برای شرکتهای پتروشیمی بشمار می آید.
وی بر جانشین پروری با دقت و حساسیت روی کار در سازمانهای تحت مدیریت هلدینگ خلیج فارس تاکید کرد و افزود: پتروشیمی بندرامام همیشه مایه افتخار صنعت پتروشیمی ایران بوده و در دهه های گذشته انسانهای بزرگی در این مجتمع حضور داشته اند.
رضا امیری مدیرعامل پتروشیمی بندرامام نیز اظهار داشت: با توجه به ساختار خصوصی این مجتمع بزرگ پتروشیمی روشهای ما برای جذب نیرو باید روزآمد شود.
وی افزود: پتروشیمی بندرامام در رابطه با مسئولیتهای اجتماعی اقدامات زیربنایی برای فرهنگ سازی در بخشهای مختلف داشته است.
برپایه این گزارش حمید فدایی مدیرعامل پتروشیمی اروند نیز در این مراسم اعلام کرد: تولید این مجتمع نسبت به مدت مشابه پارسال ٧ درصد افزایش داشته است.
وی گفت: بیش از بک میلیون و هشتصد هزار نفر ساعت کار بدون حادثه در پتروشیمی اروند از ابتدای سال جاری تا کنون به ثبت رسیده است.
فدایی اظهار کرد: ضرورت دارد تحلیل بازار را داشته باشیم تا بتوانیم چشم انداز ۶ ماهه و یک ساله عملکرد سازمان خود را تهیه کنیم.

۰۷:۳۱:۱۷ به گزارش ایرنا از شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی، عباس شعری مقدم اظهار داشت: خوشبختانه صنعت پتروشیمی ایران در مسیر توسعه قرار دارد و بدون تردید سرمایه گذاریهای جدید می تواند جان تازه ای به این صنعت ببخشد.
وی افزود: خارجی ها علاقه مند به حضور دوباره در صنعت پتروشیمی ایران هستند و می توان گفت که ایران سرزمین فرصت ها برای آنهاست، در خارج از ایران بهره پول بسیار پایین است و برآوردها نشان می دهد که صنعت پتروشیمی نرخ حداقل ٢٠ درصدی بازگشت سرمایه را دارد.
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی ادامه داد: سرمایه گذاران خارجی بیشتر به سرمایه گذاری در بخش بالا دست علاقه دارند، زیرا در صورت مساعد شدن فضای کسب و کار، سرمایه گذاران ایرانی به خوبی می توانند در صنایع پایین دست فعالیت کنند، از سوی دیگر نیز باید در نظر داشت که بخش بالا دست پتروشیمی به سرمایه و تکنولوژی روز احتیاج دارد.
شعری مقدم افزود: ارزان ترین واحد پتروشیمی بالا دستی ۵٠٠ میلیون دلار سرمایه می خواهد و تامین این سرمایه برای سرمایه گذار ایرانی کمی مشکل است، زیرا در کشورهای خارجی بانک ها بنا بر اعتبار شرکت ها به راحتی برای آنان گشایش اعتبار«ال.سی» باز می کنند اما در ایران سرمایه گذار باید ١٣٠ درصد مبلغ را به بانک بسپارد تا برای او ال.سی باز کنند؛ این به آن معنی است که سرمایه گذار ایرانی برای دریافت ال.سی ١۵٠ میلیون دلاری باید ۴۵٠ میلیارد تومان وثیقه در بانک بگذارد و این امر یکی از موانع برای سرمایه گذار ایرانی است درحالی که خارجی ها به راحتی می توانند هم سرمایه بیاورند و هم تکنولوژی مدرنی که در اختیارشان است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی تصریح کرد: نمونه موفق مشارکت خارجی ها در ایران در صنعت پتروشیمی بعد از انقلاب را می توان مشارکت با شرکت ساسول آفریقای جنوبی در مجتمع پلیمر آریاساسول دانست که هر دو شریک، راضی بودند.
وی با بیان اینکه همه سرمایه گذاران خارجی توقع دارند شرکت ملی صنایع پتروشیمی دست کم در حد ٢٠ درصد در سرمایه گذاری های شان حضور داشته باشد، گفت: سرمایه گذاران بین المللی حضور شرکت ملی صنایع پتروشیمی را در سرمایه گذاری هایشان ضروری می دانند.
شعری مقدم افزود: باید مجوزهای لازم را برای اینکه در سرمایه گذاری های خارجی حضور داشته باشیم، بگیریم، هرچند که هر وقت برای دریافت مجوز و حل این مشکل مراجعه می کنیم می گویند قانون به شما اجازه داده که بتوانید در مناطق محروم سرمایه گذاری کنید، اما نکته اینجاست که با کدام سرمایه ؟ تمام دارایی های ما را به بخش خصوصی فروخته یا بابت رد دیون واگذار کرده اند.
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی با تاکید بر اینکه با توجه به تغییر شرایط بین المللی ایران، بار دیگر باید شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این صنعت نقش آفرینی کند، تصریح کرد: باید با ایجاد زیرساختها بار دیگر شرایط را برای حضور دوباره شرکتها و سرمایه گذاران خارجی فراهم کنیم.

۰۷:۲۷:۳۶ تمایل بازار امروز به مثبت بودن بیش از منفی بودن است

۰۷:۲۷:۲۲ سلام و صبح شما عزیزان بخیر و شادی

اخبار بازار امروز ...(بخش اول)

آخرین تحلیل‌ها

بتاسهم را دنبال کنید

اخبار بازار امروز …(بخش اول)

روش‌های جایگزین پرداخت